, Jjg. 199. w Srodę
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1845.08.27 Nr199
Czas czytania: ok. 27 min.Nakładem Drukami Nadwornej H*. liejikera i Spó/Ai.
WIADOM OŚCI K RAJOWE,
Czytamy w E c h o : Posiedzenie izb angielskich skończyło się de facto.
Sir Robert Peel stracił cokolwiek uroku, który potraljł sobie zdobyć polityką liberalnych ustąpień; zaszło coś" takiego, co wątpić kazało o szczerości tych ustąpień, a w sztucznem położeniu, jakie sobie odebrał między wszystkiemi stronnictwami, dostatecznćm już było do wywołania reakcyi na korzyść jego przeciwników; co zaszło zaś zaraz powiemy. Sir lt. Peel zarzuca wszystkich obietnicami, osądził za stosowne podać kilka projektów do bilów, aby tftfl obietnice jego ważności nabrały. Projekta te, których pierwotną myśl wzięto od Wigów z żywą chęcią przyjęte zostały przez tych ostatnich, co ich bezstronności zaszczyt czyni; w publiczności znalazły one taką samą przychylność i niemało się przyczyniły do wziętości, jaka otaczać się zdawała politykę pierwszego ministra. Lecz czy to przez głębokie wyrachowanie, czy skutkiem okoliczności, niektóre z tych projektów pod rozprawy nie przyszły. Sir R. Peel powiedział, że czasu nie wystarcza, źc trzeba zamknąć posiedzenia i że musi je cofnąć z porządku dziennego. W i d u widziało w tćm wybieg dla wstrzymania potoku ustąpień i zapewnienia sobie zwłoki. Bądź co bądź, inne przyczyny działać będą na umysły w przerwie do przyszłych posiedzeń: stronnictwo, które Sir R. Peel do władzy wyniosło, głęboko jest rozdrażnione, gryząc wędzidło, słuchało kierującej nićm ręki! Protestacye jego przeciwko polityce, której jest biernem narzędziem, jego niechęci, groźby wybuchają w p r a s i e , w rozprawach parlamentarnych. Dwa, a nawet trzy razy gbsu mu g w c g o-mówiło, a pierwszy minister większość otrzymał tylko kreskami przeciwników. Obawa tylko, aby się nie rzucił w objęcia Wigów i nie utworzył koalicyjnego gabinetu, skłoniła torysów do tego, ze nic okazali w nieprzyjaznych głosowaniach niechęci, jaka ich ożywiała; wszystkie środki zaprojektowane i uchwalone'za poparciem Wigów na korzyść Irlandyi, są zarzutami, których mu nigdy nie przebaczą. Te Środki zresztą to mają w sobie, ii naruszają sumienie, gdyż podstawiają tolcrancyg bliską równości wyznań, w miejsce dawnej wyższości anglikanizmu. Zapominać nie trztba, iz stronnictwo torysów nie prze
POCZ4TER
WIELKIEGO
DRAMATU.
Obraz z siedemnastego wieku prz*z OJIACrAH,I], »AKOWIBCBJEfiO.
(w Po* .w»iu nakładem Kamieńskiego i Spółki.)
Pod lyin tytułem ukazał się dramat historyczny z czasów buntów kozaczyznyr przeciw Polsce, mający staiiowjć jeden mały rapsod z wielkiego poerrritttu onych tzasów, i ztąd inoie nazwa przez autora użyła: Bohdan z kozaka i szlachcianki polskiej zrodzony łączy miłość go\uILf\hLTrŁyzn.yz P"oT IlI "7 r*ol "'obrażeniami synów stępa.
U zie ny i bitny, wyćwiczony harcach kozackich z woli SIrvia 00 śmierci roebców dostaje sic na dwór Wojewody K . " i '" Ą i pV ybPyw aśnie w porę, kiedy kozactwo tłumnie na Kaniów »anida Wnir-woda zgromadził trzysta szlachty; obsadził wały arma.a.ńi Pa dowodzZo nad t yW kozakami załoga powierzył Iwanowi, k.ór'" % '" r '" e ole wierne posługi całe ,ego pojadal zaufane. Ten Iwaj, b'jl Bo-dan "przyjacielem z lat clziec inny eh; K «u j e zd r.1CQ prochy zatapia, a Z komendą kozaków przechodzi do tłuszczy szturmuiącego chłopstwa. O trzy mile eta! pułk hussarzy, do uich przedziera się Bohdan, oprowadza na odsiecz i ratuje zamek i szlachtę. Czyn ten zjednał mu szacunek wojew djY <i J iŁ!lffift ffiiJ8 f.' łt q ifi- \ł?ił:.ł:. : t-vvnfły Bf8{ łi yH y: brany zoslaje na posła, ale gdy polęzny protektor żąda, aby zerwaniem sejmu dopomógł jego celom i osobistym widokom, zżyma się na tę podłość i zrywa z Wojewodą. Zemsta magnata dosięgp kozaczego syna, przywiązany nago do kouia tabunowego i puszczony w step, a stryja )ego posiadłość w perzynę obrócona, dziecko zamordowane. N a siednia 2*. Sierpnia 1845.
Redaktor odpowiedzialny: Ur. J. ItymarAietricz.
stało dotąd być stronnictwem dawnych idei i dawnych rzeczy, nie oddziela ono sprawy polityki od sprawy kościoła i nigdy dobrowolnie nie zezwoli na to, by którekolwiek wyznanie szło na równi z ustawami Henryka VIII. Zarzuty, niechęć, nienawiści ciągle zwiększać się i jątrzyć będą, zwłaszcza, że teraz Sir R. Peel nie będzie miał trybuny, by każdej chwili obronić się publicznie stronnictwu, któremu władzę winien. Postanowiło ono nie przenieść już takiego posiedzenia jak odroczone dopiero, które go tylu stratami obciążyło; zmierza do przeobrażenia się w opozycyę, a Wigowie, którzy na ostatku postrzegali, że słabną już liberalne pobłyski pierwszego ministra, i środki jego zatwierdzili jedynie przez cześć dla zasad, i dla zgodności z sobą samerai, pewno nie zmienią się w nńnisteryalnych; a tak jednych nieprzyjaźń wzrośnie, w drugich naturalna nieufność się powiększy; tego to jedynie Sir 11. Peel spodziewać się może. Nic wiadomo, czy zdoła wytrwać i oprzeć się tym dwom żywiołom oporu, które się połączą i zgodnie działać będą. Z drugiej strony wierni stronnicy ministra zapowiadają zmianę w opinii kraju odpowiednią zmianie w polityce: Sir Robert Peel, powiadają, zatarł różność stronnictw, wprowadził politykę użyteczności, która zjednoczyć winna wszystkich ludzi spokojnych i rozsądnych. Zasada użyteczności mieści się w gruncie wszystkich prawie środków rządowych, idzie o to tylko, czy ją trafnie oceniają i czy stosują szczerze; to jest zaś rzeczą niezawodną, że Sir R. Peel przedewszystkiem miał sobie zamierzyć być użytecznym. N aciskany wymaganiami opinii publicznej w Anglii i Irlandyi, uczuł, że zbliża się władztwo przeciwników jego, i aby ich powściągnąć, nic wahał się zrobić w części to, coby oni na rozleglejszą stopę dokonali. Ale powodzenie swoje winien tylko prawości tych, którzy nie chcieli cofnąć systematycznym oporem spełnienia się dobrego, nad którćm sami rozmyślali i w innym czasie dokonać chcieli. Dla tego to Sir Roberta Peel torysowie o samolubstwo oskarżają, a tego mu ani przyjaciele nie przebaczą. Tego też szczególnie nienawidzą Anglicy, którzy zapamiętale obstają przy nienaruszonym trwaniu parlamentarnego systemu, swego, zasadzonego całkiem na ważeniu się stronnictw, a który przez ich zmieszanie zginąć musi. Nie brak w Anglii ludzi, którzy upatrują w tćm wszystkićm co zaszło, krok ku samowolności nieograniczonej , właśnie dlal . e koń pada, kozary nieszczęśliwemu przyszli w pomoc, między uimi ył Iwan N a zarzut zdrady opowiada, jak jego ojca wojewoda na pal wbił, a matkę rozpłatać kazał, i że tylko aby się pomścić, służył wojewodzie. Bogdan okrzyknięty dowodzeń koszowym przybywa z kozakami w dzień wesela Joanny do Kaniowa, by pomścić siebie i Iwana. Próżno go stryj odwieść stara się acz sam wyszedł na żebraka. "Wojewoda w komnacie osaczon, gdy się nawet ofiarowaniem ręki córki swojej okupić od śmierci nie może zabija się, a walka kozaków ze szlachtą pod dowództwem stryja Bogdauowego zakończa dramat. W lakiem naslępslwie, jakeśmy tu opowiedzieli, «oczy się cały drama t, i dla tego nosi więcej charakter poczyi opisowej., niżeli dramat yczej. Intryga dramatyczna słabo i nie w duchu wielkiego dramatu zawiązana poczyna się dopiero w Q. Części Scenie V. kiedy Wojewoda, chcąc się pomścić na Bogdanie, miłość własną dworzanina Rębińskiego przeciw niemu podżega. Ze tu autor lo alinie kazał być niemym świadkiem walki kochanka z dworzaninem jest uchybieniem, któreby szczególniej na scenie w całej swej nagości się pokazało. Z ujęciem Bogdana i puszczeniem go w step na koniu tabunowym kończy się właściwie dramat. Autor go na nowo zawięzuje, przypadkiem czy cudem: koń tabunowy pada tuż pod ścianą chały Iwana. <<Idź, obacz na podwórzu, jakby tętent konia słyszałem, polem jakby upadł tam pod ścianą.« Zapoznanie się z Iwanem i układ ku wspólnej zemście prowadzi do zakończenia dramatu. Autor postawił teraz rzecz w naj szczytniejszych sytuacyacli. Iwan męczony marami niepomszczonego ojca i matki; zagrzewa zemstę opowiadaniem śmierci rodziców: zupełnie zdolnym do złożenia i skupienia tej władzy w rękach, które je pochwycić umiały. Nie zapuszczając się 4łalćj, gdy zwrócimy myśl na duch angielski niezmiernie zachowawczy w podaniach, zdaje nam się, źe przepowiedzieć możemy Sir Robertowi Peel pracowite i niebezpieczne posiedzenia przyszłe. Dosyć powiedzieliśmy, żeby wyraźnemi uczynić fakta, zdanie nasze popierające.
B e r l i n . - W chwili, kiedy walka opinii w przedmiocie ceł protek - cyjnych i głosów przemawiających za niemi, powszechne obudzą zajęcie, kiedy z powodu tego, oczy Avszystkich zwracają się na konferencje celne w Kałsruhe, tein ważniejszemi stają się wszelkie urzędowe doniesienia, które jako punkt oparcia, do wszechstronnego a sprawiedliwego ocenienia rzeczy posłużyć mogą. N ajszczegóhiićj przecież można to powiedzieć o tych wiadomościach urzędowych, które się dotyczą głównych podpór handlu, i podniesienia ich dzielności w czasie obecnym. Między takowemi ze względu na handel zewnętrzny, żegluga najpierwsze zabiera miejsce. Dla tego z jak największą uwagą przyjęto wiadomości, jakich Minister skarbu udzielił towarzystwu handlowemu w Prussach o ogólnym obrocie statków pruskich w 1 844. r. Porówn uj ąc takowy z latami poprzcdnieini, a szczególniej z r. 1 843 daje się widzieć niestety bardzo niepocieszający rezultat. Da on się w krótkości wyrazić, ponieważ w r. 1844- 703 okrętów z 43,306 łasztami mnićj wprowadzono, a 4 7 1 okrętów z 34, 1 53 łasztami mniej wyprowadzono, jak wr. 1843.; ponieważ z lym Stycz. r. 1845. 22 okrętów i 258 osady mnićj znajdowało się w posiadaniu pruskich kupców, aniżeli z 1. Stycznia 1844. Wreszcie budowa okrętów we wszystkich portach pruskich od r. 1840., azatćm w ciągu teraźniejszego rządu nadzwyczajnie się zmiejszyła, wiatach albowiem 1840 i 1841 spuszczono na morze 103 nowych okrętów, gdy w roku ostatnim liczba ta aż na 31 spadła. Berlińska Gazeta przemysłowo-handlowa fakta te ogłosiła w ostatnim swoim numerze z następującemi ważnemi uwagami: «Przy tak niepocieszających rezultatach, zaprawdę, nie tylko dziwić się nie można jeśli prowincje nadbałtyckie powtarzają głośne skargi i wołają o pomoc; ale też jeśli przemysł nasz niezrobi takich postępów, jakie by robił przy czynnym i kwitnącym handlu z zagranicą. Jeden to ze stu dowodów, jak mało skutecznćm jest podniesienie ceł wchodowych w powszechności, jak one jednemu koniecznie dają to, co biorą drugiemu, jeżeli w ogólności niedziulają szkodliwie i niedowodzą nigdy naturalnego stanu. Niernożna ich przeto bynajmniej zalecać. My życzymy, jeśli kto życzyć może, podniesienia opieki, wspierania przemysłu wszelkiemi sposobami, jakie tylko wymyślić można, ale nie za pomocą ceł albo wtedy jedynie, gdy żaden inny niepozostanie środek. J edyny powód mogący usprawiedliwić cła protekcyjne, jest użycie go jako środka oporu ażeby innych zmusić do uznania niestosowności ceł wchododowych, i zniesienia ich jak najprędzej. Przy tej okoliczności nastręcza się następująca uwaga: niepodaje się drugiego policzka, gdy sąsiad nasz uderzy nas w jeden ale z porządku rzeczy wypada oddać mu aby wiedział jakto boli. Logiką tą wszystkie strony się porozumieją. K ról e w i e c 12. Sierpnia. - Wczorajszego wieczora znów był koncert w B6 ' ttchersh6 ' fchen, wybór towarzystwa przybył na czas oznaczony. Posiedli około stołu blisko dawniejszej mównicy, śpiewano i rozprawiano.
Licznie zebranym polieyantom nie nadarzyła się sposobność do wkroczenia.
Dialog, którego sobie dawno już życzyła pewna partya, teraz zaprowadzono. Po skończonym koncercie udało się wielu z przytomnych do doktorów Motherby i Dinter, wznosząc na ich cześć głośne wiwaty. Jaka
Pomnę, źe chata w plomieniaeh zniknęła, I ojciec znikną) - tylko szabli zabrzmiał szczęk - Potem mnie matka w ramiona ujęła, I biegła, zkąd powstał jęk I tam upadla zemdlona. - Podnoszę oczy - tam na palu ojciec był Tulę się do matki łona, W tern lacki miecz w jej się piersi «bił I krew ojca, krew matki, ua głowę spadała.
Me oczy osłupiałe w twarz zbójcy patrzały, A on z konania szatańsko dr« ił, O głębiej, jak ich klątwy, co wledy zabrzmiały, Głębiej się obraz twarzy w mojćm sercu wrył, a przechodząc do ucisku całego kraju powiada: Jiezpraw szlacheckich przebrały się miary, Bo niedość ucisku, niedość męczyć ciała, Szlachta nam chciała nie zostawić wiary, 1 w pomoc dzieci szatana wezwała - Szlachta ciala męczyła - czarne piekła syny Wyzuwici dusze nasze męczyli Bohdan spofyka i stryja, klóry wyszedł na żebraka. "Wojewoda m ionc uwiódł, dom spalił a dziecię zamordował "Błądziłem długo, wreszcie koń znużony Nie chciał iść dalej - czyn iść się bal? Bo nogą potrącił przedmiot skrwawiony - Ten przedmiot.... był (rup syna, rzucon, gdzie dom stal.
Zonę on uwiódł....
jest potęga słowa z ust mężów, których naród poważa i ceni wysoko, okazało się i tego wieczora. J eden z przytomnych tamże wezwał tych, którzy przez swą obecność i głośne okrzyki chcieli wynurzyć wdzięczność dla tveh mężów, aby wrócono bez hałasu przez miasto, by im nic można robić zarzutu, że są sprawcami nowych niespokojności. Wszyscy posłuchali tego głosu.
MOŚO ZAGRAM CM.
P o l s k a Z nad granicy polskiej, d. 18. Sierpnia. - Niedawno temu w gubernii kaliskiej aresztowano księdza katolickiego na proste doniesienie pewnego protestanta jakoby odzywał się z zdaniami nieprzychylnemi wyznaniu greckiemu i oddano go natychmiast pod śledztwo, albo co tu na jedno wychodzi, skazano na karę więzienia. Jako rzadki wypadek pod rządem rossyjskim musimy tu dodać, iż gmina, do której przyłączyło się także wielu nie należących do niej mieszkańców gubernii podała próźbę o wypuszczenie na wolność i przywrócenie do urzędu męża ukochanego i poważanego od wszystkich. Prośba ta dotąd wprawdzie żadnego nie otrzymała skutku, dowodzi jednakże że i tam zaczynają przezwyciężać głęboko wkorzenioną bojaźń nieprzyjemnych następstw tak niezwyczajnego kroku, że i tain zaczyna budzić się uczucie własne. - Z Warszawy dochodzą nas nieustannie coraz nowe kawałki o cesarzu, świadczące o jego niełaskawćm usposobieniu i rozjątrzeniu w czasie ostatniego tam pobytu. 1 tak pewnego dnia, w którym się odbywała parada wojskowa, zebrano do Łazienek i uczniów wszystkich warszawskich gimnazyów (którzy jak wiadomo także są umundurowani) dla przedstawienia ich cesarzowa. Lecz ponieważ, jakeśmy namienili wyżej, w dniu tym odbywała się także parada wojskowa, młodzież napróźno oczekiwała cesarza od 8. godziny z rana do drugiej po południu wśród największego skwaru, i gdy jeden po drugim upadał z omdlenia jeden z dyrektorów odważył się udać na plac musztry i upraszać księcia Namiestnika, aby w jakikolwiek sposób młodzież mogła wreszcie być rozpuszczoną. Ludzki protektor nieznalazł przecież równie ludzkiego przyjęcia, może dla tego iż właśnie nawinął się w chwili, kiedy ciągłe nieukontentowanie wylać się na kogoś miało - i musiał odpokutować swoją niesubordynacyę na odwachu skąd dopiero nazajutrz w skutek starań, swej rodziny, którą miał sposobność o nieszczęśliwym swoim przypadku zawiadomić, uwolniony i przywołany został do ks. Namiestnika, który przy jaznem uniewinnieniem się i orderem cios zadany jego honorowi jako balsamem zagoił. Nakoniec nad wieczorem dopiero ukazał się gymnazyastom cesarz, przecież ani jednćm przychylnem słowem nie nagrodził długiego ich znoju, ale przechodząc z twarzą surową wzdłuż ich szeregów, między innemi odezwał się do nich w te słowa: Znam ja was wszystkich, wstępujecie także w ślady waszych buntowniczych ojców - wiem dobrze w jakich zasadach wychowują was - ale biada wam jeśli je objawicie w czynie, poślę was tara, gdzie będziecie pamiętać mnie wiecznie. (Do jednego zaś z chłopców, który był porysowany po twarzy, ospowaty i zezowaty, zbliżył się Cesarz a popatrzywszy mu dość długo w oczy wyrzekł: Ot buntowczyk! Kakaje duraczeskie głaz a (oczy), kakaj a sobacza morda!) (Gaz. Wrocł.)
P r a n c y a.
P a ryż, d. 15. Sierpnia. - W mowie pana Salvandy jedno osobliwie miejsce zaczepiają, w którćm mówi: Ameryka i Azya niezadługo będą t»». trem działalności Europejskiej i od 3 lat słyszycie mówiących, źe Pranej a
Wtedy starcowi, jak świata przestrzenie Został Olko włos biały, i z zięblój krwi chłód Płakałem zrazu-, lecz i 1«* strumienie Czas osuszy - z nędzą przyszedł głód, Uczucie życia kij do ręki dolo.
Atoli siary szlachcic postrzega synowca na czele kozaków i domyśla się jego zamiaru - Ty prowadzisz kozaków na szlachtę, na Polski zniszczenie.'-r-J o lud prowadzę na jego tyranów! -Szlachta... wierzoj - jej iycie z życiem narodu związano ją zabijając, zabijesz naród. - Stryju nie zniżaj tak polskiej krainy, jN'ie zniżaj narodu, - naród, co całą Polskę okrywa, Co od Karpatów, aż gdzie Dnieper siny, Granic którego dwoje mórz obmywa, N aród len tak szlachetny, silny i wspaniały, J ak wielka ziemia, którą posiada - · A stryj tę zsraj ę - ten odrodek maty, Jego uieciiycU synów, życiem być powiada Tego narodu - a on upiorem, co życie mu skraca, On męką, co łzy wyciska - ojczystej krainie Łzami i męką za iycie odpłaca Nie mogąc Bugdana odwieść od zamiaru przelania krwi bratnie') rzuca naM przeklęslwo, a sam spieszy szlachtę osdzedz o niebezpieczeństwie Lnie zdrajcy zachwiało przedsięwzięcie Bohdana. O no go czeka Jeśli w całości nie dokonani dzieła, Jeśli świat krwawe tylko będzie widział prace nister opowiada akademikom o Taiti i Marokko. Ten zarzut jednakże całkiem jest niesłuszny: mówił on o rozszerzaniu się cywilizacyi Europejskiej, a wzmianka o tern była zupełnie w swojćm miejscu. Czytamy w E c l i o : Lewa strona dynastyj na drży; widzi ona, że zaatakowano jej położenie dwójznaczne i niestosowne, i wkrótce będzie musiała opozycyc swą opuścić. Powiedzieliśmy już, że bardzo gorzką jest w rozprawach. Naciskano ją dowodami żywemi i silnemi, przyznajemy to, ale dotąd jej przeciwnicy nie używali grubijaństw. S i c c l c zwykle tak dobroduszny w polemice, tak grzeczny w swoich odpowiedziach, zrobił się krzykliwym; stara się być gorzkim, gryzącym i prawie wyzywającym, ale my jesteśmy przekonanemi, że jego zamiary są zupełnie inne. Wiadomo, że wytrwale pracuje nad zwaleniem pana Guizot i to tylko ma w głowie. Jeżeli mówicie mu o Prancyi poniżonej systematem, który nią rządzi od lat piętnastu, odpowiada: potrzeba zwalić pana Guizot. Jeżeli · wskażecie mu stronnictwo dworu panujące nad ministrami, odpowiada ci, że trzeba zwalić pana Guizot. Si e c i e nam daruje zapewne, jeżeli się spytamy go, któż ZajmIe mIeJsce pana Guizot w podobnych okolicznościach, jakie zmiany zajdą w rzeczy po owych zmianach w osobach, bo o te pierwsze każdemu chodzić musi. Pan Thiers więcej zaufania w nas nie wzbudza jak pan Guizot, a pan Barrot nawet także nie miałby naszej sympatyi, gdyby przystępując do steru rządu nie zmienił cokolwiek swych dzisiejszych zasad. Zwróciliśmy uwagę a le c la na to, że dziś zajmować nas powinny głównie dwie kwestye; jedna czysto ministeryalna, druga dotykająca prerogatyw władzy wyborczej, przypomnieliśmy m u, że dziś korona w skutek coraz silniejszego wpływu zaJCła już izbę deputowanych, zupełnie w nic zamieniła izbę parów, porusza według woli ministrami, i że w ten sposób zapomniała o podstawach systematu reprezentacyjnego przez kartę ustanowionych. Powiedzieliśmy także S i e c i o w i, że należy przywrócić równowagę polityczną między władzami, ponieważ równowaga ta została zniesioną. N a to S i c c l e odpowiada, że potrzeba zwalić pana Guizota. Ale jeżeli pan Thiers nastąpi po panu Guizot, czyż go zmusicie do wstąpienia na zwyczajną kolćj rządzenia? Czyż mu nadacie moc i wolę zniesienia a przynajmniej zobojętnienia wpływu dworu, który wiecznie tak oszczędzał. Czyż wy sami, gdyby pan Barrot wziął kierunek spraw państwa, śmielibyście schwycić się oburącz z stronnictwem konserwatystowskićm i odebrać mu przywileje, które ono wydarło izbie deputowanych? Czyż ucieklibyście się wówczas do pomocy prasy, czyżbyście odwołali się do namiętności szlachetnych kraju, by za ich pomocą opór stawić uczuciom egoistycznym, tak rozkrzewionym za dni naszych? Czyż nareszcie chcielibyście zacząć wielkie dzieło reformy pod warunkami stósownemi i wejść w kolćj dawną? Wątpimy o tćm, a jednakże ta kwestya reformy i prerogatyw ważniejszą jest jak kwestya ministeryalna; potrzeba ją rozwiązać albo też puścić rzeczy swym biegiem, albowiem, raz jeszcze powtarzamy, jeżeli zmienicie gabinet nie zmieniając pomyki, na próżno tylko kraj poruszaliście, nie oddacie mu żadnej usługi; co więcej, zaszkodzicie mu.
Pragnęlibyśmy, ażeby S i e c l e miał cokolwiek naszej cierpliwości; pragnęlibyśmy także, ażeby się pokazał szczerym. Dla czegóż, kiedy go WZywarny, by nam wykazał reformy, które ma na myśli, nie odpowiada arQ po prostu, że w dzisiejszem stanowisku rzeczy nic można dotknąć się ich ?c _ > len n a i m P r a w reakcyjnych, że należy tylko myśleć o złagodzeniu *»stósowaniu, że nie można zmniejszyć podatków bez naruszeniar" e widząc owocu czynu krwawego} j tedyby potomność tak mnie nie pojęto I CIA S wan sZ'Vd rzc(: ,lie pOJ4 ' - _ y Ors' "Tau 5 vcni przywraca mu odwagę Ze ittd * lo dusza Bohdana, Kozak" mRmiJlo poruszyć go zdoła? sPJta 8r/A:Yla. Ezabli> C7y placy podoła, ]l Je Ś ,i SA sl)'hJ l " " S' osu świętego, Wlody ".. a> i-uiiiicnio nie wzbroni, Ludzi oj ?O } "ekla i świata całego czynu nic uchroni. s , W i at was ob I " c J s / a b r i I £ los u .. C' , SUmIenIe, Jeszcze was ". ? Zl u i c dość na nim macie, Bojaźń świstka p A ! "O ° d c z J I n a spełnienia Tak naprężony umysł Bohdana 7 P i! laliióm Acicm! dramatu, gdy sam na czele kozak - S,V" *0 6 0lll Je szczytne rozwiązanie co nio w w w T 2 ! " A I oznaczającej się w i e r s z a c h S t Y c h w * s o k o n a u l i A " ° Ś c i YY kilkunastu nieoledwie ceń s u m i e u i ) . A w, A a n , e: W O I l W? d a 8 a ,? JsbibtJ e żYC7i,e: d119ii&ira b lo anny. 2 ohydne iycie. Bohdan zImny nit mein zrzeczeniem sięmi ech k 1 . b & T I k I A rek a 10 n i e t e n B ° M a " > ktor£> ° ł ' K - g wzrusza y USe J> obiece spojrzenie. - Stryj ze szlachtą za późno przybywa.
wszystkich zasad rządowych; nakoniec, że sprężyny państwa są tak wyciągnięte, że ich zmieniać niepodobna bez wystawienia kraju na wielkił wstrząśnienie. Nie odmawialiśmy nigdy naszej pomocy lewej stronie w czynach zgodnych z myślą 1 789.; szliśmy za nią w jej walkach najcięższych przeciw władzy, ale odłączyliśmy się od niej ile razy tylko rzuciła się drogą pana Thiers i czyniła ustąpienia zgubne.
Przejrzyjmy przeszłość. Opozycya była słabą w wielu wypadkach, czyż był kto wdzięcznym za to, czyż jćj nicodepchnięto? Na cóż posłużyła jej mniemana dobra sława? Do podsycenia tylko zuchwałości konserwatystów. Ci ludzie nie wstrzymują się, gdy się boją. Jakże dobrze ich zna pan Guizot. O ileż lepiej, jak ty panie Barrot, umie-on ich poruszać. Po ostatnich ogólnych wyborach mogłeś dojść do władzy; p. Guizot zaczął znowu o interesach dynastyi, o spokojnos'ei kraju, przedstawił przyszłość w ponurych kolorach, środki się przelękły, średnie stronnictwo przeraziło się, wy sami nawet może przestraszyliście się i zaczęliście mówić o umiarkowaniu, zażądaliście, by kwestyę rejencyi załatwiono przed kwestya gabinetową, i pan Guizot odniósł zwycięztwo. Gdybyś był chciał, miałeś w reku sprężynę potężną, by zmusić środki do kapitulacyi i uciszyć gniewy dworu; ale nie śmiałeś tego uczynić, i odtąd wszystkie twoje kombinacye nie doszły, wszystkie plany nie powiodły się. S i c c l c powinien oskarżać opozycyc dynastyj na o t o, że pan Guizot jest jeszcze przy władzy. Bez wielkiego błędu, wówczas popełnionego, pan Guizot i jego system nie byliby dziś tryumfowali. Niechże więc nie zwala na radykalnych odpowiedzialności za ten długi gabinet. NIemcy Drezno. Pierwszy pułk jazdy konsystujący w Preibergu i Marienbergu odjechał do Lipska a tu stąd i z Radeberg posłano tamże wczoraj rano oddział artyleryi. Jednocześnie zadecydowano stosowne rozłożenie po kraju i innych oddziałów wojska. Puł k piechoty rozstawiono niedaleko stolicy. O t t e r n d o r f, d. 15. Sierpnia. - Z powodu wydalenia professora Hoffmann Pallersleben dotąd jeszcze po wszystkich towarzystwach naszych najżwawsze toczą się rozmowy. Obraża każdego sposób, w jaki to uskuteczniono, i wszyscy zgadzają się na t o, że pogwałcono tern konstytucyą. Kiedy kraik Iladeln przyłączono do Hannoweru, zagwarantowano mu wszystkie jego dawne prawa i swobody. Do praw tych należy bez wątpienia cale urządzenie sądów niższych, przed które należą wszystkie sprawy prawne i policyjne. Nie wolno polieyantom nachodzić domu któregokolwiek z mieszkańców, jeżeli się nie wylegitymuje nakazem piśmiennym od swych przełożonych. Wszakże żandarm Deboer nie miał nic na piśmie, kiedy naszedł dom pana Krystyana Schmoldt, u którego Hoffmann gościnne znalazł przyjęcie, utrzymywał owszem, że jego słowa i mundur upoważniają go do wszelkiej urzędowej czynności. Hoffmann nie byłby mógł tak łat\»o być wydalonym, gdyby szanowano naszą konstytucyą. Urządzenie sądów w Iladeln odpowiada całkiem krajowi, którego mieszkańcy od dawna odznaczają się prawością i wolnomyślnością, krajowi, który do dziś dnia nie zna, co to jest szlachta a więc i co sądy patryinonialne. Mieszkańcy Hadeln znają dobrze zalety swego sądownictwa, boć to przecież wielką jest zaletą, być sądzonym przez równych sobie, dalej, ze prawowanie się spiesznie się odbywa i z malemi połączone kosztami, ze adwokaci żadnego albo mało bardzo mają zatrudnienia, bowiem wszystkie nieomal sprawy załatwiają sądy niższe, że dalej nie ma ani jednego sędziego niższego, któryby był
Autor kończy dramat myślą rzuconą w przyszłość, która przy innem zakończeniu zapewne nie byłaby bez wrażenia: »Nie późno stryju, w początek biesiady.. Krwawy początek czynu krwawego - i wieki może przed końcem przepłyną, ale tym końcem szczęście narodów... Do dzieła bracia! Bohater sztuki raz tylko wzniósł się na wysokość swego stanowiska, kiedy niepewny wypadku miał obieiać między poświęceniem się za lud, a niesławą imienia, którą go potomność sądząca wedle wypadku napiętnuje ]I ja życic cale dla mojej krainy _ Poświęcani - - poświęcam wszystko - ale niesławie Oddać nie imię, człowieka przechodzi siły... Wiec niechaj we mnie nic człowiek zyjc, Tylko jak gniew ludu w krwawej postawie, J ak śmierci gromy, co nieba rzuciły, Niech ja tak będę ślepem narzędziem Ludu zbawienia Ale nie dosyć było lirycznie wypowiedzieć to uczucie, należało je oraz dramatycznie przeprowadzić, a w ten czas byłby autor podniósł się do wysokości dramatu historycznego i ogarnąć musiał dziejowe wypadki. - Rapsod, jaki nam przedstawił, rzeczywiście niczem innem nie jest jak tylko początkiem, przedsieniem do wielkiego dramatu Bohdana Chmielnickiego. Ujrzeliśmy tu tryumf młodzieńca nad namiętnością, zrzeka się miłości, sławy imienia zrywa ze szlachtą bratnią i cały S'« oddaje woli silnej wyjarzmiema ludu Wtedy naród powstanie z pod jarzma waszego 1 w jednej chwili od morza do morza, Od szczytów Tatrów, do Dniepru sinego Zabłyśnie świętej wolności zorza, Zagrzmi radosny glos wolnego ludu! że nowo uorgauizowana żandarmerya przez tajne rozkazy gabinetowe wyniszcza coraz bardziej ostatnie szczątki dawnego naszego prawa niemieckiego ludowego. (Gaz. kol.) Z Frankfurtu nad Menem, Kiedy już świat cały sądził, że sprawa małżeństw mieszanych ukończoną została zupełnie, oto wolne miasto F r a n k fu r t, jakby dla nadania sobie powagi przez naśladowanie walki pryncypialnej, która się toczyła na tak wielką skalę przed kilku latami, wypowiada kośeiolowi wojnę. - Obywatel Frankfurtu Luminerzheiin pozwał przed senct X. R o n s, kapelana przy kościele Panny Maryi, o to, że jego żonie, żyjącej w małżeństwie mięszanem, nie miał dać rozgrzeszenia, że nie chciała dać przyrzeczenia, iż dzieci swe wychowa w religii katolickiej. - X. Roos, jak to powinien uczynić każdy ksiądz katolicki, oświadczył, iż forum przed które go pozywają, nie jest właściwćm, i że wreszcie w sprawie tej, gtlj.ie chodzi czysto o interes spowiedzi, nic będzie odpowiadał przed nikim, tylko przed Bogiem, w obec którego jedynie sigiii uin Sacra men ti nie ma znaczenia. Cóż senat robi? Zamiast sobie całą tę odpowiedź wyrafinować, i skargi Lunnnerzheiui nie przyjąć, suspenduje księdza Roos ab officio et beneficio i oświadcza biskupowi, aby innego przysłał księdza na jego miejsce. Biskup limburgski podał memoriał, protestujący przeciw temu do senatu, który na to odpowiada czynem gwałtu i bezprawia, każąc ks. Roos przez policyą wywieść za granicę Wolnego miasta, naśladując w tej mierze dość trafnie manipulacyą drugiego extremu swej konstytucyi, to jest, Cara wszechwładnego, który podobnym sposobem pozbywa się nieprzychylnych sobie osób, mianowicie w rzeczach religii. Biskup podał drugi jeszcze memoryał w tym względzie do senatu, prócz czego zaraz nazajutrz po owym akcie gwałtu, hańbiącym tak srogo charakter miasta niby wolnego, zgromadził się dozór gminy katolickiej w Frankfurcie na walne posiedzenie, i uchwalił, aby przesłać senatowi uroczystą protestacyą i zastrzeżenie sobie drogi prawa przeciw takiej niesprawiedliwości i takiemu nadużyciu siły materyalnćj. O skutku, jaki ztąd nastąpił, nic dotąd niewiadomo; tyle tylko pewna, że jak biskup oświadczający swą gotowość do najostatniejszych środków prawnych przeciw temu bezprawiu, tak i dozór kościelny będzie nawet do Sejmu Rzeszy Niemieckiej protestował, albowiem wiedzieć trzeba, iż tego wymagają naj znakomitsi katolicy, którzy oświadczyli dozorowi, że w razie potrzeby zbiorą całą gminę katolicką, aby ta upoważniła i wezwała dozór do dzielnego popierania praw wolności sumienia, - Ksiądz Rose wdał się zaraz do biskupa, a później bawił się w R6delsheim W księstwie heskićm. Krok senatu był nadzwyczaj niedyplomatyczny , ale koniecznym skutkiem fanatycznej nienawiści przeciw katolicyzmowi coraz jawniej występującej, a upatrującej słusznie w kościele świętym najzaciętszego przeciwnika swej sprawy. Niedyplomatycznym, mówię, był ten krok, bo przyniesie klęskę pewną koteryi, która go wywołała, a zwycięztwo kościołowi prześladowanemu. Według jakich nakoniec zasad to niby wolne miasto Frankfurt sobie postępuje, jeżeli tyle nic zostawia wolności sumienia, by nie znaglać i nie przymuszać do relacyi o spowiedziach, trudno odgadnąć. Całćm ich prawe in, jak się zdaje, jest przewrotna podstawa: »teł est nótrc bon plaisir!« - Czyłiż to wolne miasto Frankfurt i jego senat nie wie, źe chociażby X. Roos był to uczynił, o co go Lummerzlieim oskarżył, chociażby był penitentkę skłaniał do zobowiązania się do wychowania swych dzieci według tylokrotnie powtarzanych przepisów kościoła po katolicku, nie byłby nic uczynił, jak tylko świętą powinność, włożoną na niego przez kościół? Dla czegóż senat, chcąc tę niedogodność usunąć, nie postarał się u'stolicy a p o s t o l s k i ej o inną dla biskupów i duchowieństwa katolickiego instrukcyą? Toby wprawdzie wiele kosztowało mozołu, wcale zaś żadnego, jak sobie w tej mierze ów wolny rząd postąpił zawoławszy księdza Ross, jako burzyciela pokoju, przed bióro połicyi karnej i poprawczej i wypędziwszy go za pomocą żandarmeryi za granicę wolnego miasta. Ale do tak niezręcznej polityki, czyliz potrzeba więcej jak zupełnie miernej roztropności?
(Z Gaz. kość. tut.)
14-24
W ł O C h y.
Rzym d. 26. Lipca. - Na dniu 12. Lipca r. b. wyszedł z pod prassy spis wszystkich władz w państwie kościclnćm, czyli tak nazwany c ra c as, przypisany kardynałowi Altieri. Ojciec ś. Grzegorz XVI. jest z porządku 258. papieżem i skończy 18. Września. r. b. 80 rok życia swojego, siedząc od 2. Lutego 1831. na stolicy Piotra Ś. Kollegium kardynalskie składa się teraz z 55 członków, z których dwóch przez Piusa VII., siedmiu przez Leona XII., a czterdziestu sześciu przez teraźniejszego papieża na kardynałów powołanymi zostało. Najstarszy kardynał Tadini ma około 87 łat, najmłodszy zaś Schwarzenbcrg 36 lat. Za czasów Grzegorza XVI. umarło 62 kardynałów. Liczba mieszkańców Rzymu powiększyła się o 175, 789 dusz, nie licząc w to żydów.
T li r C y a.
K o n s t a n t y n o p o l, d. 2. Sierpnia. - Komissye ulepszenia we wszystkich prowineyach rozwijają nic zwykłą czynność; codziennie prawie przybywają raporta. Komissya anatolska donosi, że susze powszechne stały się powodem złego żniwa i w skutek tego nędzy pomiędzy rolnikami. W baszaliku Brussy w niektórych miejscach woda jest tak prawie rzadką, źe ją mieszkańcy odzień drogi przywozić muszą. Dla tego porta znowu wysłała zasiłki. Brussa otrzymała 100, O O O, a Koniach 3 O O, O O O piastrów, również Widdin otrzymał znaczną summe dla tych, którzy stratę ponieśli w skutek wylewu Dunaju. Pomimo tego porta bardzo mało z prowincyi zyskuje, albowiem pobór podatków wstrzymany został aż po żniwach, dla tego wysłanie zapomogi dowodzi dobrego stanu finansów. Oprócz summy ogólną składką otrzymanej, znaczną jeszcze kwotę z skarbu publicznego oddała porta do rozporządzenia gubernatorowi tamecznemu, ażeby z tego funduszu rozdawał pomoc klassom uboższym na zabudowanie się. Jednakże tylko takie osoby otrzymują pożyczki, które się obowiązują budować domy z cegieł łub kamienia. Pomimo takiej ciężkiej nauki, jaką teraz Smyrneńczycy otrzymali, nie pokazują jednakże do tego wielkiej ochoty. Sir Stratford Canning na swojej ostatniej konferencyi z Szekib Efendim, nastawal mocno na ukończnnie sporu perskiego. Szach bowiem przystał zupełnie na układ w Erzerum zawarty, porta zaś nie chce ratyfikować traktatu. Głównym punktem sporu jest miasto Mohamra. W układzie miasto rzeczone Persyi oddano. Poprzedniego dnia miał także poseł angielski konferencyc z ministrem spraw zagraniczny cli, żądając firmami dla koścoła protestanckiego. Porta nie chce to wydać, ponieważ w- Jerozolimie ani w Turcyi nie ma żadnych gmin protestanckich. Lękają się bowiem, źe kościół protestancki przez robienie prozelitów, będzie się starać o zawiązanie się w gminę. Inne kościoły w Jerozolimie znajdujące się mają w kraju swoje gminy. Sir Stratford Canning odpowiedział, że Anglia i Prusy, dwa wielkie europejskie państwa protestanckie, z swemi licznemi poddanemi, równe, mają prawo do założenia kościoła przy grobie Założyciela chrześeiańskićj religii, by z obu państw podróżujący protestanci mieli także zakład na ich przyjęcie i reprezentujący icli wyznanie. Szekib Efendi nie dał jednak żadnej stanowczej odpowiedzi.
Afryka Z Algieru donosi dziennik TAfrique: Dwóch z naszych Generałów wyzwało się na pojedynek. Możemy ich nazwać imiennie, bo oni znani każdemu w Algierze. Są to Generałowie Marechaux - de - Camp Bourgon i Bourjolly; świadkiem Bourjolly ma być Generał Korte, a Bourgona Generał Yussuf. Jeżeli wiadomości nasze są pewne, warunki pojedynka są tego rodzaju, żeby nie można przebaczyć rządowi miejscowemu, gdyby tej sprawy, która bardzo smutnie może się zakończyć, w inny sposób nie starał się załatwić. Tak Bourjolly jak i Bourgon są starzy Generałowie, i należą do najlepszych oficerów. Francya dla nieszczęsnego nieporozumienia prywatnego nie może się wystawiać na stratę dwóch Generałów, których usługi obecnie tyle jej potrzebne. Oby doniesienie to w czas jeszcze przybyło i zapobiegło smutnej katastrofie.
Dom narożny w guście włoskim nowo wybudowany, cynkiem pokryty, przy ulicy Berlińskiej i Rycerskiej pod Nrem. 238. naprzeciwko teatru położony, obejmujący 30 pokoi i 7 gabinetów wraz stajniami i wozowniami, l est z wolnej ręki zaraz do sprzedania. O warunkach sprzedaży udzieli bliższą wiadomość burgrabia F. Dąbrowski w tymże domu mieszkający.
Dziś we środę dnia 27. Sierpnia Wielki koncert w guście koncertów Straussa, z przyłożeniem się do niego znanej chlubnie familji śpiewackiej Mt i I z i li f/l' V z Wiednia. Początek o godzinie 5tej. Bliższych szczegółów udzielą afisze. (i e r I a c h .
OBWIESZCZENIE.
Dostawa potrzeby drzewa opalowego dla tutejszego Sądu Ziemsko - miejskiego, około 80 sążni dębowego i 3 sążnie sosnowego, nicmnk'j materyalu oświecalnego około 50()funtów świec, na czas od 1 Października r. b. aź do 1 Kwietnia r. 1816, ma być najmniej żądającemu wypuszczoną. Tym końcem wyznaczony jest termin na dzień 15. Września r. b. po południu O godzinie 4tej przed U r. M a t z e Dyrektorem kancelaryi, który go w Sądzie naszym odbywać będzie. Warunki licylacyf w terminie ozuajmiouemi będą; lecz mogą zresztą u Deputowanego w jego biórzc każdego czasu być przejrzane. Poznań, dnia 20. Sierpnia 1845.
Król. Sąd Ziemsko-miejski,
Najlepsze soczyste cytryny po 1 sgr., świeże z i e lon e pomarańcze i Mess. apelcyny zawsze u mnie dosiać można. « 7. E p h r a i m, W o d n a uli c a JI T r . » .
Y.. Dziś we środę dnia 27. Sierpnia: l'ROncert H-JlJl \ ar c en b acliskićj kapeli w Szelągu. Na zakończenie: potpourri muzyka bojowa 1 pyszny Wejście od osoby 5 sgr. Początek 51ej. R. L a u.
Świeżą llIIIlIIIC · najlepszy świeży" Brunświcki salceson poleca w cenach najpomierniejsych .3. H "'] Itr tli III, Wodua ulica JITr. 4.
Planety, fajerwerk. o godzinie
Do numeru tej Gazety pr:zylqczony jest wykaz Harlemskich cebul kwiatowych handlu nasion Braci Auerbachów w Poznaniu.
JW 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Blumen-Zwiebelndie fUr den Herbst 1845 zu den beigesetzten Preisen verkauft werdenin d e r S a a in e n - H a fi d l u fi g
.. GEBRUD.ERzuder
AUERBACH
Breslauer -Strasse
Wo.
M%.
das Stlick I rP: ift IVgEIIl,r IIIe hier angeJiihrten Hyacinihen sind bis Jetzt die beliebtesten, die sich zugleich zum SlubenJlor sehr eignen.
Hyacinihen ohne 7% amen.
Doppelte rothe und rosenfarbige.
» dunkel und hellblaue.
» weisse und gelbe.
Einfache rothe und rosenfarbige.
» dunkel und hellblaue.
» welsse und gelbe.
Rothe, blaue, welsse und gelbe doppelte und einfache untereinander, das Dutzend 20 Sgr. Doppelte rothe Hyacinthen.
A la inode.
Acieur.
Alexander.
Aurelius prudentius.
Rouquet' forme.
Bouquet tendre.
Comle de la Coste.
Comte de Batiana Diademe de Flora Eintracht.
Emilia Galoiti Flos sangulneus, mit griinen Spitzen Grossfiirst Hersilia Hugo Grotius.
II Pastor Fido.
La siiperbe Royal Moor, dunkel, extra Hosenkranz von Flora Waller Scott.
. ,.
29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 *9 40 41 42 43 44 45 46 47 48
Minfache rothe Hyacinthen.
Acteur Aimable Louise.
Aimable Rosette.
Helle Marearelhe.
Charlotte Mariaue, Prachlblume.
Dibitscb Sabalkański, extra dunkel F elicitas.
Geliert.
Henriette Wilhelmine, Prachtblume.
Homerus.
K6nigin von Preussen L'ami du coeur.
L'honneur de Sassenheim Le franc de Rerkley, Prachlblume.
Lord Wellington Madame de Pompadour.
Maria Christine.
Mars, feuerroth, Prachlblume.
Prinz Friedrich Heinrich Superbissima rubrorum Tempel von Apollo JOoppelte blaue Hyacinthen, A la modę 1d:ivitat 50 3 4 5 6 5 6 3 5 5 4 7 3 5 3 2 2 10 3 15 5 3 6 5 10 5 5 6 7 15 4 3 8 6 3 4 8 4 4 8das Sttick I <fgr pfi
51 Admirał de Buyter.
52 Bouquet pourpre.
53 Bucentaurus.
54 Comle de Salisburj 55 Duc Louis de Bronswic.
56 Friihlingsfreude.
57 Grand Sultan 58 La bien alme'.
59 La renomme.
60 Madame Marmont.
61 Mon aml 62 Martinet, Iudigofarbe, Prachlblume 63 Purpur von Tyrus.
64 Robinson Einfache blaue Hyacinthen» 65 Anna Boleua 66 Appius.
67 lionaparte.
68 Dioclelian 69 Eniicus.
70 Henri le grand 71 La Crepuscule.
72 La plus nOlre. ... 73 L'ami du coeur.
74 Passe Jupiter.
75 Pronk jouweel (Vanillengeruch).
76 S taaten - General .
Hoppelte 77 Alcibiades.
78 Bucenlaurus.
79 Comtesse von Degenfeld 80 Laagerad 81 Hennina 82 La De'esse.
83 K6nig David 84 Madame Blanche 85 Minerva, Prachlblume 86 Passe Virgo.
87 Reine de Prusse 88 Sultan Achmet.
89 Triumph Blandina.
Hyacinthen.
WelSSe
Einfache weisse Hyacinthen.
9 O Belle Blanche.
91 Rlandina 92 Grand blanche imperial 93 Grand Vainqueur.
94 La jolie blanche.
95 La belle Galathe'e.
96 Madame Talleyrand 97 JNoble blanche.
98 S taaten - General 99 Triumph Blandina 101 102 103 104
Hoppelte yelbe Bouquet d'Orange.
Crysolora L' or vegetable.
Louisd'or.
Ophird'or.
Hyacinthen.
,.
6 5 4 5 4 4 2 8 14 3 8 3 6 5 6 2 4 7 3 10 5 2 8 6 6
.4 106 107 108 109 110 111 112 113 115 116 117 118 119 120 121 122 123 126 129 130 131 133 134
Minfache gelbe B Tyacinthen,
Anna Carolina Aurorad'or, Prachtblume Rurgemeister.
Cleopatra Heroine.
Jeauned'or .. Crosus · * · Hermio* K .. von Holland om«
Fruhe Tulipan en.
Einfache Dnc van Thol, a Dutzend 7£ Sgr.
Doppelte Duc van Thol, »7 T " Doppelte Tournesol Doppelle gelbe Rose.
Doppelte rolhe Rex rubrorum Tulipa florentina odorata . .. Kraut von Har10m, weis, roth und purpur .
Dnchesse de Par,n;aa, orange mit gelb.
Hecuba, rolh mit weiss.
Wappen von Leyden, weiss mit roth ....
Tutipanen furs freie JLand.
Viele schone Sorten und Farben untereinander vermischt, a Dutzend 7-1 Sgr. Feine panachirte z. Gartenflor, a Dutzend 9 Sgr.
Monstrose Tulipanen, a Dutzend 8 Sgr.
Tacetten.
Marseillianische, die allerfrtiheste, stark ge fti lIt und vortrefflich von Geruch, eignet sich nur tur I opfe u. bltiht gegen Weihnachten Grand Fnmo, weISS mit citrongelb.
Grand monarque de France.
Staaten-General, weISS. .! ! .' '.. Vielblumige Tacetten im Rummei. "..
Croeus.
Goldfarbige.
Gestreifte.
Gelbe, blaue und weisse, jede Sorte 8 4 8 10 2 8 18 15 10 136 137 139 142 143 144 146 148 149 150 151 152 154 155 156 158 159 160 161 162 164 165 166 167
IVarclssen.
Incomparable.
Orang e Phonix Cainpernelle, vortrefflich von Geruch .... JFonqulllen.
Grosse, doppelte, wohlriechend.
Einfache grossblumige.
Versch ieden e beln untl Auiaryllis formosissima, Zwiebel Amarylli s crlspa, kleine krausbltilhige » vittata, bandirte Amaryllis .» vittata major, grosse » Anemonen, extra geftillteste von den neuesten und schonsten Sorten, a Dutzend 15 Sgr. Anemonen, neue georginenbltithige.
Anemone chinensis semper florens, neue grossbltihende einfache chinesische Anemone, Du tzend 12 S gr. .. Gladiolus floribundus, vielblumiger sehr schoner " cardinalis, prachtiger scharlachrother u psittacinus, schon getiegerter . . . . Hyacynthus Botrioides. . .,.
" rauscata mInor Galanthus nivalis fl. pl., Schneeglockchen a Dutzend 8 Sgr Kaiserkronen, goldbuntblattrige.
» gelbe rolhe Lilium longiflora japonica fl. albo, langblumige Lilie.
chinensis tigrinum, Tigerlilie. >, candidum, weisse Lilie.
u Martagon, Tiirkenbund Oxalis Bowii » Depo » letraphylla, dunkelrosa bliihende, zu Einfassungen, a Dutzend 3 Sgr.
Ranunkeln, grosse tiirkische, verschiedene Farben untereinander, & Dutz. 8 Sgr. » Romano, rothe, a Dutzend 8 Sgr.
» Marseillieuse, gelb, a Dutz. 8 Sgr.
>. Noir, schwarzbraun, a Dutz. 8Sgr.
Tuberosen, grosse gefiillte.
Blumenzwielittollen. J acobslilie, grosse
1845 er Erndte.
6 l 8 25 25 5 6 6
Die Aussaat des Grassamens im zeitigen Herbst ist Jur jede Bo den art, besonders aber Jur trockene, der Friijahrsaussaat unbedingt vorzuziehen. -.. pro Pfund l <Ąr. pl pro Pfund Jgv.fl _<'"OJ
8 , " 7 8 10 8 7 7 7 7 6
I11l Jfanuar is g<£ erscheint das nelie grosse Saamen - Verzeichniss welches eine Aliswahl der niitzlichsten Flitter- lind Weidegraser, Klee-, diverse Oekonomie-, Gemiiselind BIlimensaamen, der neliesten Prachtgeorginen lind Obstbalime enthalten wird. Gebriider Auerbach.
Echt englisches Raigras, Lolium perenne, der Same aus England 6 Englisches Raigras, 2te Sorte. . . . . . . . . . 5 Deutsches Raigras. . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Italienisches Raigras, Lolium aristatum italicum, ein vorziigliches Weidegras. . . . . . . . . . 7 Franzosiches Raigras, Avena elatior. . . . . . 7 Thiuiothegras, Phleum pralense, 1st e S orte. . 6 u » " 2 t e» 5 Honiooras, Holcus lanatus. . . . . . . . . . . . 7 EChtesDweiches rankendes Honiggras, Holcus mollis, e"in vorziiglich blalterreiches Gras, besonders *ur trocken gelegene Waiden und fur trocke KnJV* Richten auch moorigen Boden . . . . . .
is.nduig ras j) . i: s "lomerata, au ch fur zahen le h m, . B d gelv O en . . . . . . . . . . . . . . . . . hSh»*' Phalaris arundinacea, ein sehr friihes PPlJfI , (Tras. auf etwas feuchteQ. Boden aus R . e n, i [f t e s i m E r t r a S e a 11 e U b "/\ Gr? 8 er leC - ras b J]; . l . b d . ' H r '» b]jT T h odoratllm, gle t em eu tten Beka nnl Wokeruch . . W csenfuchsschwJ vvoni trucn ........ e Wiesenschwingel 'p' Alopecurus pratensis &chafschwin f, r X l » c a pratensis. . . . . . t.i Or ngra, ' )_J ' rue l(jVfrta. . . . . . . . . . Futtertrespe * A * * 51 E f C Sepiember' aus & e s t e G r a s" . II* * .f* & * W * da Strandgras, Sanclhafer ras-.'TElymue' arenari !ss" jal-tst zH;F mtigYfig des nuesan<3pa v
Pimpinelle, Poterium sanguisorba . . . . . . . . .
Grosser Wiesenkopf oder Bibernelle, Sanguisorba o fficinalis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Empl'ehlenswerthe Mischungen von Futter- Grasern.
(Bei Ertbeilung d.. r« . A"ftr}) *es ersuchen wir, um dem Zweck zu «..".""rechen, *ena" die IJeseb.ireulien.de« Hodens und tu, welche Viebort die Wiese oder Weld« sein «oll, anzugeben)
Eine Mischung der niilzlichsteu Graser fiir Schafe zur Weide. . . . . . . . . . . . . . .5 Sgr. bis Eine dergleichen fur Hornvieh fur leichten trocknen Boden, so wie fiir schweren feuchten Boden 5 Sgr. bis Eine Mischung von Grasern fur Moor, so wie eine fur sandigen Roden . . . . . . . . .5 Sgr. bis (Rei Abnahme von Quantitaten konnen bei eiuigen Sorten die Preise billiger nolirt werden.)
Eine gr6ssere Aliswahl von Flitter- li. Weidegrasern befindet sich im grossen Saamen- Verzeichnisse von 1844, welches stets linentgeltlich alisgegeben wird.
100 Sorten ausgezeichnet schon bliihende Stauden in starken Pflanzen, so wie alle Sorten Obstbaume und Zierstraucher konnen wir zu billigen Preisen erlassen. 8fr Styczniu IS4<; wyjdzie nowy wielki wykaz, który wybór naSIon najliźyteczniejszych paszystych i smliźnych, koniczynnych, różnych warzywnych i kwiatowych, najnowszych ozdobnych georgin i drzew owocowych zawierać będzie. Bracia Auerbach.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1845.08.27 Nr199 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.