WIADOMOŚCI KRMOWL
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1846.04.01 Nr77
Czas czytania: ok. 18 min.Wrocław, 18. Marca. - Ponieważ minister p. Eichhorn na utworzenie tak nazwanej studenckiej ressursy zezwolił, będzie dziś w wieczór pierwsze zgromadzenie członków tejże w Cafee-restaurant. Professorowie na ten wieczór przez karty zostali zaproszeni. Na posiedzeniu sądu w Trewirze d. 16. Marca rozbierano wypadek, który posłużyć może do charakterystyki naszych socyalnych stosunków. Dziewczynę mającą lat 22, Katarzynę M. z M. oskarżono o ukradzenie w tej zimie bochenka chleba, i stawiono przed sąd. Skoro tylko o kradzieży w pomieszkaniu dziewczyny posłyszano, natychmiast bez pomocy sądu do przewinienia się przyznała. Również i na dzisiejszem posiedzeniu zeznała oskarżona wśród płaczu i łkania swą winę; ale tein się uniewinniała, iż własny głód i nędza jćj rodzeństwa do tego uczynku ją skłoniła; że wówczas nie miała żadnego pożywienia, a jej siostra oddawna cierpiała wielką chorobę. Świadkowie wezwani potwierdzili jćj słowa; przy rewizyt odbytej w pomieszkaniu dziewczyny tuż po uczynku okazało się, iż większą część chleba spożyto. Czulej jak wszystko to przemówiła za obwinioną jćj wynędzniała postać: na bladej, stroskanej twarzy malował się wyraz naj okropniej szej nędzy. Sąd zawyrokował, iż obżałowaną siła, której nie mogła się oprzeć, do spełnienia uczynku znagłiła, i osądził ją przeto na mocy artykułu 64. prawa karnego za niewinną.
WIADOMOŚCI ZAGKAMCZML
Wolne miasto Kraków.
Kra k ów, d. 23. Marca. - W wadowickim obwodzie ogłoszono wczoraj edykt, według którego chłopi mąją odrabiać pańszczyznę tak jak przedtem W skutek tego edyktu pomiędzy chłopami daje się spostrzegać wielkie oburzenie, rząd zaś gotuje się do walki i obsadza cały cyrkuł wojskiem. Dziś widzieliśmy znaczne siły wojska poruszające się od brzegów Wisły- Cyrkuły tarnowski. jasielski i inne, w których mordy odbywały się przez chłopów, były ogołocone z wojska, lub tylko na niektórych punktach miały słabe załogi, teraz udają się znaczne siły do tych cyrkułów. We wadowickim, tarnowskim, bocheńskim i dalszych cyrkułach ogłoszono teraz, iż każdy zostanie pociągnięty pod sąd wojenny, ktokolwiek kupi od chłopa obcą własność wartości 5 zl. reń. - Żydom w tych cyrkułach nie wydają paszportów. Żydzi w Tarnowie i okolicy przez demiucyacye nader przysłużyli się rządowi. Wiązali i oni szlachtę i oddawali ich urzędnikom rządowym. - Okrucieństwa, których się chłopi w Galicyi dopuszczali, coraz więcej wychodzą na jaw. Z wandaliczną zapamiętałością broczyli we krwi nieszczęsnych ofiar. - Wprzód pastwili się nad niemi i dopiero na schyłku je zabijali. N aj okropniej szych scen dopuszczało się chłopstwo na otwartych rynkach, jak wielu świadków godnych wiary to potwierdzają, a żadnego żołnierza austryackiego ani ujrzeć nie było można ku odwróceniu tych okrucieństw. Barbarzyńcy ci rzucali się nawet na świętości, roztrzaskiwali krzyże i niszczyli obrazy świętych, w których imię ich zaklinano, aby się upamiętali. Dwór dziedzica Brandes w Kalwaryi w drobne kawałki rozniesiouo. Rabowano też i nieszlachtc, byle surdutowych, a nieraz podobnie ich mordowano jak szlachtę. - Głoszą że d. 6. Kwietnia komissarze trzech państw opiekuńczych zjadą się tutaj i zorganizują nasze miasto i obwód według decyzyi trzech mocarstw opiekuńczychwadzimy król. Boże na ziemi. Adolf. Można tedy pewnie definicją tej twojej równości na te dwa ograniczyć punkla: równe otywenie pioduk łów, i równy podział pracy na wszystkich-czy lak? Stefan. A pewno; bo dopóki ty będziesz pil <<ino, a ów tani na ulicy włóczęga lylko wodę; dopóki ty na pracujących tylko patizeć będziesz, a ci, którzy pracują, pracować muszą: dopóty uic ma oczywiście równości. Adolf. Dopóty nie ma równości, na to zgoda! Ale powiedz mi leź, czemuż <o len, który tylko wodę pić może, nie może pić czego lepszego? Stefan. Pic. kne pytanie? zamiast się zarumienić, ty byś chciał pen nie jeszcze na niego winę zwalić. Adolf. Chciej odpowiedzieć na moje pytanie. Stefan. Oto temu, że świat podzielony na małą liczbę uprzyw'ilejo«anych i na niezliczone mnóstwo pognębionych, a próżnujących, odbiera iui nieustannie ich zapracowane zaroby, i trwoni je na swoją korzyść Adolf. I czy mógłbyś mi też powiedzieć, kiedy to nastał ten podział świata, kto go zrobił. Stefan. Przez wszystkie wieki stał świat dotąd na niesłuszności i krzywdzie - i płonna to rzecz pytać się o podobne rzeczy; s El fEls j t fflY Elp{}bi d : Ag łf: Wi i t@Jlffl1l" @ rm - działeś, że tylko wodę pije, przywileje nasze odebrały, coby mu wJa. snem być powinno? Stefan. Tak to z powyższego wypada' Adoll. Cóż naprzykład? Stefan. Wszystko: ziemię, do której jako człowieK ma prawo; zarobek, który odbiera tak szczupły, że większą część za wydartą uważać można. Adolf. Dobrze więc: przypuśćmy - dają mu przynależną ziemię, płacą tyle> ile za pracę swoją zasłużył.... Stefan. A wtedy zgoda; tego ja lylko chcę, żeby lak ze wszyst'kicmi sobie postąpili. Adolf. Prześlicznie! Widzisz, ze już prawie zaczynam? sic zgadzać. Ale cóż dalei? 010 on, który dotąd lylko pił wodę,
s J»
- Mazaraka i Wenda z królestwa rrTe-Aocl>H lusliAitowan --'lJ<neli dwcześnie jeszcze. Dziś odprowadzono Gawrońskiego dc tu znacznym urzędnikiem, już w 1831. uwikłany w rewolucji, w Paryżu i wrócił do Krakowa. Prezes senatu Schindler jeszcze, nie [51 Avrócił. Feldmarszałek Wrbna dziś wyjechał, a hr. Castigliono wództwo. Fi'an cya P a ryż, d. 24. Marca. -. Dziś przed południem była rada gabinetów* w Tuileriach, po odbyciu jćj natychmiast wysłano kuriera z instrukeyami dla posła francuzkiego w Madrycie. Rząd miał odebrać z Hiszpanii późniejsze, niż z 19. Marca wiadomości. Głoszą, że w Madrycie i obu Kastyliach przyszło do groźnych niespokojności i że miano rozwiązać kortezów. Dziennik sporów uważa w manifeście nowego ministeryum hiszpańskiego i w wydanych rozporządzeniach przeciw prassie podobieństwo do ordonansów lipcowych w roku 1830 we Francyi. Poprawkę pana Lacrosse, według której ministeryum na początku przyszłej sessyi miało zdać sprawę względem wypełnienia przepisu konstytucyi o gwardyi narodowej, izba deputowanych odrzuciła na wczorajsze«) posiedzeniu większością głosów 230 przeciw 53 głosom. Książe Aumale i książę Sachsen-Koburg przybyli d. 17. Marca do Algieru i odwiedzili marszałka Bugeaud. Renty lepiej się utrzymywały w cenach, aniżeli tego spodziewać się było można po nadeszłych wiadomościach z Madrytu. Obawiają się, aby zawieszenie kortezów przed przyzwoleniem budżetu nie wywołało powstania w Hiszpanii i odmówienia podatków. Niemcy.
N orymberg, dn. 20. Marca. - Nadeszły tu wczoraj z Monachium listy, które się uskarżają na powolne posuwanie się narad, - tak, iź końca sejmu przed środkiem Czerwca spodziewać się nie można. Większość izby jest bez żadnego pewnego eharakteru. czytamy w jednym z takich listów, - oprócz niektórych przyzwoleń, których za bardzo cenić nie trzeba, rząd wszystko przeprowadzi co mu się podoba. W izbie radzców stanu nie wiele lepiej. Książe następca tronu uda się w podróż do Berliua: książę Luitpold. udaje sic do Włoch i Grecy i. - Z przedstawień księcia Wrcdc upadły jedne same przej, się: drugie sam, już to przekonany, już to dobrowolnie cofnął. Pragnienie, z jakiem zazwyczaj chwytano za gazety, aby choć najdłuższe sprawozdania obrad sejmowych w nich czytać, zmniejszyło się; nadto niektóre pisma, przez zawczesne wyjawienie protokołów, a mianowicie wymienienie imion pojedynczych rad/.ców, które później przy korckturze przekreślono, tak daleko doprowadziły, iż teraz już nic tak jak wprzódy -korektory korrespondeutom dzienników oddawane bywają, lecz ci dopiero z formalnie wydrukowanych protokołów czerpać muszą; przez co prawda doniesienia nie tracą na objętości, ale za to dopiero wtenczas przychodzą, kiedy protokoły już w ręku abonentów się znajdują, przez co jak każdy przyzna, ciekawość się paraliżuje. O dwóch przedmiotach teraz z uajwiększem wszędzie rozmawiają zajęciem, a ponieważ je za zdolne do przedstawienia izbic uważają, musiały zatćm pewne u obydwóch instancyi rządu powiatowego i ministerstwu spraw wewnętrznych już być dojścia. - Kiedy bowiem gmina katolicka tutejszy kościół kobiet do nabożeństwa odebrała, zastrzegł sobie magistrat bardzo znaczne dochody z kramów do kokościola przytykających. Gmiua katolicka chce przecież teraz kramy te, szpecące zewnętrzną postać kościoła, i przeszkadzające nic mało przez zbieg kupujących tygodniowemu nabożeństwu, znieść; - z czem wszyscy dobrzeodłogiem, albo przynajmniej w lakiem zaniedbaniu, że wkrótce zacznip, jak się to przecie i pomiędzy nami, "uprzywilejowanymi" dzieje, sprzedawać zboże na puiu, a wełnę, jeśli będzie'miał owce," »« owocach; i lak dalej, aż. - Stefan. I cóż mi Za androny prawi«*! bierzesz przykłady z tych czasów naszych, które są wsianie gorączkowym, nienaturalnym. Wszelkie złe, jakie my teraz popełniane widzimy, pochodzi tylko* ze stosunków obecnych, klóre są wykoś/Jawione od wieków. Czasy moje, których ja wyglądam, przez samą reformę niiiotnlizują się, lakich latu opilców nic będzie! Adolf. Zkąd naraz len optymizm u ciebie? S i e . fan. Ludzie czasów pizyszłych, jako sobie równi, i porówno wolni, przez lo samo uczucie swoje) godności zaczną się sprawować goduie siebie. Będzie powszechna oświata, będzie opinia publiczna, a la przez siłę swoją ul i zyma ludzi w ryzie, i sam wstyd nie dozwoli niczego, coby nie było szlachetneiii. Adolf Chcę temu wierzyć! Przypuszczam tedy, że ów, który dotąd pił tylko wodę, pracuje szczerze * , a przykładnie. Ale mu nie idzie po ręce - mniejsza oto, izv dla tego, że nieskładny, czy go tam jakie tatom ściga, dość, że po kilku latach bezowocowej pracy widii się przymuszony sprzedać odłuźone grunla, i zacząć znowu pić wodę, jak przedtem. Gdzież tedy równość? Stefan. Jest lo przypuszczenie bezzasadne, i wcale do prawdy niepodobne. Adolf. Mogę ci jednak zacytować parę przykładów, którym się lak samo powiodło Stefan. ISalenczas, jeżeli w rzeczy samej bez własnej winy stracili mienie, słuszna jest, ażeby ich ogól iowarzyslwa utrzymywał. Adolf. W jaki sposób? Czy dzieląc giuuta odnona na równe części, czy też utizyuiując ich jako armią publicznych choć honorowych żebraków. Stefan. Wszystko jedno, ponieważ jednak nslawicżnie grunta ciw zniesieniu tych kramów, żąda przecież wynagrodzenia za dochody, które rocznie z tych kramów miał. Drugi przedmiot jest jeszcze zawikłańszćj natury. - Tutejszy, jako urodzony Norymberczyk prawo obywatelstwa bawarskiego posiadający młody doktór, chce udać się do Włoch, ażeby tam do kolegium Jezuitów wstąpić: do czego już wszystkie zrobiono przygotowania. Czy lekarska praxis co straci na przyszłym synu Loyoli, to pytanie, był on hydropatcm i lekarzem instytutu leczenia wodą; drugieprzeciez pytanie jest daleko ważniejsze. Dr.R.....r zastrzegł sobie bowiem prawo obywatelstwa wBawaryi: ponieważ przecież w Bawaryi Jezuici nie są cierpiani, (przynajmniej tacy nie, którzy publicznie do tego kolegium należą, a zatem byłby zakaz ten naruszony, gdyby Dr. R. powrócić miał do Norymberga - do tego mógłby R. niebespiecznych dla nas przygotować następców, gdyby jako nauczyciel, choćby tylko szkoły prywatnej, wystąpił. - Rozstrzygnienia dwóch tych pytań wszyscy z największą niecierpliwością oczekują. - Szwajcarya.
Z li r i c h, d. 22. Marca. - Kanton Bern, w materyalnym względzie najpotężniejszy w Szwajcaryi zamierza nadać sobie nową zupełnie konstytucyą. Rada prawodawcza zaczęła swe prace. Aby to, czego teraz żądają, dobrze osądzić, musimy przedewszystkiem zastanowić się nad przeszłością. Przed rokiem 1 8 3 1. byli patrycy usze miasta Bern wyłącznie u steru i przytłumiali każde wolniejsze ruszenie się kantonu. Rok 1830. miał także wpływ na · mieszkańców miasta Bem i 3go Listopada prosiła rada miejska z Burgdorfu rząd w uniżonem podaniu o wskazanie sobie prawnej drogi przesłania swych życzeń i zażaleń. Podanie nie było uwzględnione, poniesvaz prawo nie pozwala żadnych petycyi w politycznych przedmiotach. Ta przewaga patrycyuszów nie mogła dla swej własnej słabości długo trwać: rada prawodawcza zebrała się i uskuteczniła dzieło, które dotychczasowym rządcom śmiertelną zadały ranę. Burmistrz Fischer oświadczył publicznie: »ze względu na tych co pomnie żyć będą, ze względu na imię starego mieszkańca Bernu, ze względu na urząd jaki piastuję, czuję się obowiązanym protestować przeciw prawodawstwu, które hańbą miasto moje okryćby mogło. « Na próżno, te protestacye nie nie pomogły: 3 1. Lipca 183 1. przyjęło nowe prawodawstwo przy odgłosach radosnych: 29955 obywateli głosowało o nie, i 2153 tylko było przeciwko niemu. Uważano wtenczas różnicę między nową i starą konstytucyą, za większą i ważniejszą jak była w istocie Cały p o s t ę P opierał się na tern. że miejskim patrycyuszom berło było odjęte i arvstokraeyi kantonowej oddane. Kzut oka na prawodawstwo rozjaśni rzecz. Najważniejsze prawo narodu z demokratyczne mi instytucyami jest obieranie bezpośrednie swych prawodawców. Lecz podług konstytucyi berneńskiej lud wyznacza tylko pewną liczbę oborców, a dopiero ci oborcy obierają 200 członków jako władzę prawodawczą, czyli tak nazwaną: radę wielką, ci 200 członków ma znowu prawo podług dowolnego wyboru liczbę swoją o 40 powiększyć. Skutki takiego systemu oborów widać jak na dłoni. Przez wyznaczenie oborców zawiera się idea łącząca radę wielką z ludem, rada wielka nie uważa siebie jako rzecznika ludu, lecz jako zastępcę stanu średniego: lud poznaje, że rada wielka nie ich interessa lecz dobro dziedziców wiejskich zastępuje. z tego da się wytłumaczyć obojętność w zgromadzeniach pierwotnych. Że koustytucya z roku 1 8 3 1. arystokracyą wiejską u steru rządu postawić chciała, to pokazują ograniczenia oborów jak najjaśniej. - Do rady wielkiej może bowiem taki tylko być przypuszczony. który już 29ty rok ubliczny utrzymywani, za co oni znowu zobowiążą sic. do prac rty to ręcznych i rzemieślniczych, czy leż umysłowych i urzędowych. I uważaj w lem, co zu zobopolnośi" i jak właściwy stosunek obydwóch siiou nastąpi. Rolnicy i właściciele będą mieli przy tem to uczucie szlache, n e. źe czynią za dość powinnościom ludzkości! ' wspierają podupadłych braci; ci znowu ze swojej strony czuć się będą pożytecznymi dla ogółu, nie będą wystawieni na odbieranie poniżającego wsparcia, i tak dosięgnie towarzystwo ludzkie najwyższego szczytu, bo wypełniać będzie najwyższe dobrodziejstwa i poświęcenia w formie obowiązku. Adoll. Me uważając juz na to, że stłukła się w lem już owa równość, dla której wszystkie te zmiany jedynie zaprowadzasz; przypuszczani i to nawcI, z grzeczności naturalnie tylko dla ciebie, że się owym podupadłym eq właścicielom będzie chciało pracować w nowych swoich zawodach. Ale o to zapylam się ciebie, czy też oni, którzy juz raz zbankrutowali, o których ledy zaradności mało będzie rękojmii, którzy nakonicc na innych się wychowali, tńz na takich, jakimi teraz nagle być mają, pytani się, "czy zyszcze, a przynajmniej, czy nie straci na lem społeczeństwo, a jak ty nazywasz, towarzystwo, że sprawować będą rzemiosła, urzędy i ł. p. stanowiska, ludzie niezdatni, a przynajmniej nicprzvsposobieni należycie do sianów, które przecie leż potrzebują nauki, rutyny, i t. d. Stefan. Kto chce we wszystkie m wynajdywać niepodobieństwa" ten je wynajdzie.
Tak leź i ty. ]I ja nie widzę, dla czegoly ri ludzie nie mogli trudnić się np kupiectwein, przemysłem.... Adolf. Nic bardzoby ci podzięko" a , j , c i wszyscy, którzy dziś letni rzeczami się trudnią, źe tak łatwo i lekko zbywasz ich zadanie, które leż przecie potrzebuje przysposobienia , i t o gruntownego, jeżeli maja wyjść na swoje. Stefan. I czegoś
">
J- -ŁJ
A-oo *. -<ALXAX*,.
> . .
'- .
kończył i który posiada majątek gruntowy, lub na hypotece gruntowej ulokowany kapitał z najmniej 5000 fran. szwajc. Przeciwko tym ograniczeniom młoda demokracya najbardziej walczyła. Władza wykonawcza, rada administracyjna, składa się z 17 członków, oczywiście za wiele na kanton Bern. Ma on bardzo wiele władzy, wiele więcej jak wszystkie władze administracyjne w kantonach reprezentanckodemokratycznych. Wielorządztwo stało się tu myślą główną, wszystko jest tak wyrachowane, aby lud ilemożności od udziału w rządzie oddalić. Oprócz I..I, O O nauczycieli obiera rada administracyjna 16 O O urzędników sama albo wywiera największy wpływ na ich obór, i może ich w potrzebie odwołać. Zastanowiwszy się nad tem, jak wiele od rady administracyjnej zależnych urzędników zasiada w radzie wielkiej, zważywszy dalej, jak przy suspendowaniu z urzędu często podejrzenie miejsce dowodów prawnych zastępuje, łatwo natenczas poznać, jak bardzo zbyteczna władza regencyi, duchowi szwajcarskiej demokracyi jest przeciwną. Austrya.
Wiedeń, d. 26. Marca. - Według dzisiejszych wiadomości doszły eh nas z Galicyi z 23., chłopi w cyrkule bocheńskim, rzeszowskim i tarnowskim jeszcze nie wrócili do swych robót. Cyrkułowi urzędnicy ogłosili proklamaeyą cesarza i wezwali chłopów do powrotu. Oni zaś czekają dalszych rozporządzeń ces. Tymczasem wojska zbierają się ze wszystkich stron wewnątrz kraju. a wiadomości umieszczone w gazetach publicznych. o wydaniu przeciwnych rozkazów, są fałszywe. Z Lwowa donoszą, że książę Sapieha, małżonek księżnej Sapieżyny o której tyle było mowy w ostatnich czasach, ciągle zostaje pod strażą w swoim pałacu. Akcye kolei żelaznej żadnej dzisiaj nie miały wartości. - Pięciu bombardyerów z Wiednia schwytano w Galicyi i odesłano do Wadowic. T u r c y a.
Według wiadomości z Azyi mniejszej zagadkowy pokazuje się fenomen, w Eskiszezir. Sidi Gasi i Siwrihissar ciągle pada manna. Dotąd nieogłoszono nic pewniejszego ze względu na ten pojaw osobliwszy, co łatwo wytłumaczyć ciemnotą ludu w owych okolicach. Tyle pewna, że każdego poranku mannę znajdują leżącą na ziemi. Uważali niektórzy, że tylko na miejscach kamiennych postrzegać się daje i leży na cal wysoko. Mieszkańcy owych okolic sądzą, że manna ta spada z rossą poranną co się zupełnie zgadza z podaniami o mannie w bilii. Chleb z manny natychmiast trzeba spożywać, inaczej psuje się i jest nie smaczny. K o n s t a n t y n o p o l, d. 3. Marca. - Solimau basza dziś przez Triest udaje się do Paryża na swą posadę poselską. W ostatnich czasach tureccy i europejscy posłowie wybierają drogę przez Triest, z powodu krótszej kwarantanny. K o n s t a n t y n o p o l, d. 4. - Marca. - Dwaj kupcy angielscy, panowie Beatie i Wilson, podali projekt porcie założenia w Konstantynopolu banku j. kapitałem zakładowym 200,000 funt. szt., bank ten miałby wspierać handel, przemysł i rolnictwo. Żądają tylko od porty rękojmi, że tureccy poddani zwracać im będą drogą prawa pożyczone pieniądze. Pan Bourqueney wręczył porcie notę" w której powołując się na wyrazy pana Guizot w izbie deputowanych. żąda utwierdzenia na Libanie jedności rządu przez oddanie administracji w ręce jednego chrześciańskiego księcia. Porta odpowie Francy i, że Liban dotąd był rządzony przez nią i przez pię<' mocarstw razem, nigdy zaś przez jedno, i że w tym punkcie musi się trzymać podobnego systematu. Szkody z powodu ostatniego pożaru w Filippopolis mąją wynosić przeszło 40 aust. piastrów.
Bynajmniej, bo jak zarobek ich, lak straty rozłożą się rtaluralnie na korzyść lub szkodę ogólną, a tak wszystko się to wyrówna. Adolf. I lo jest sprawiedliwość! Dla Cilku niezdatnych, ciągle cierpieć będzie musiała całość. A cóż ludzie oszczędni, zaradni, którym się szczęśliwie będzie powodzić, nie wyniosąź się oni nad innych, czyż nie dokupią sobie drugiej włości, trzeciej, i więcei jeszcze? Gdzież wtedy równość? Stefan. T c o im się zabroni. Adolf. I to wolnością nazywasz; M e - f«u. Tak wolnością ogółu; gdzie niknie, i potrzebne jest ograniczenie »ohiości pojedynczych. Co zarobią, lo z chęcią poniosą na leden ołtarz ojczyzny i na 'nic iui się uiepizydadzą uzbierane bogactwa, tooc przecie « spadki zniesione będą. Adolf. Wiesz co, mój Mefauie, cała ta teoIjal jest receptą na lenistwo i niedbalstwo powszechne; bo gdzie nie na widoków korzyści dla siebie albo dla tainihi swoj ej, tam też nie ma uprawy, ani starunkti, ani o dobro swoje, ani o dobro publiczne. A nazywaj tam sobie jak chcesz to moje przekonanie; ja się nie wącham twierdzić, że przez zaradzanie sobie, byle godziwe i poczciwe, rośnie bogactwo i zamożność całego kraju; i tak tylko idą rzeczy na naszym świecie. Jak nie było może ani jednego czynu w historyi, któryby nie był wywołany przez osobistą namiętność, choć polem i na losy całego świnia wpłynął: tak teź i każda posługa krajowa opiera się na przekonaniu, że przy tem i sobie samemu się dopomoże. Są może i czyste, idealne poświęcenia, z wyrzeczeniem się samego siebie, ale na te rachować lak jak ty'chcesz, nie można, bo lo rzadkie wyjątki; napotykają się. chyba w sianie rzeczy napiętym, natężonym, przejściowym, a więc wstanie rzeczy nienormalnym, który nie może być miarą na wszystkie inne czasy i położenia rzeczy naturalne i zwyczajne. fUnkniimenie nas Utui)
Konstantynopol, d. 11. Marca. - Wstawienie się posłów zagranicznych za Armeńczykami prześladowanymi przez patryarchę wpłynęło skutecznie na portę otoraańską, przynajmniej nie wydano fermanu żądanego przez Patryarchę w celu wysłania 13 Armeńczyków na wygnanie. Prześladowani Armeńczykowie podali 6. Marca Sułtanowi, gdy szedł do meczetu proźbę o pozwolenie zawiązania się w gminę niezawisłą od patryarchatu. Przytaczają między innemi powody swego wystąpienia z kościoła armeńskiego, ii jest zakazane w biblii odwiedzanie kościołów w których znajdująsię obrazy matowane, gdyż to uwazaJą za zwyczaj pogański. Powiadają, że uwaga ta mocne uczyniła wrażenie na umyśle Sułtana, gdyż jak wiadomo wyznawcy isiamizrau uważają przedstawienie bóstwa w obrazach za bałwochwalstwo i zakazują używania do nabożeństwa obrazów i figur. Mimo to nie masz wielkiej nadziei, aby się udało Armeńczykom przeprowadzenie planu swego, w celu odłączenia się od patryarchatu. Patryarcha działać będzie przez bogatych niezmiernie sarafów (bankierów) armeńskich na portę i magnatów tureckich, aby plan ten w niwecz obróconym został.
Co tylko opuścił prassę i jest do nabycia u JE. £T. Mittler a w Pozuaniu .Jubileusz pięćdziesięcioletni Biskupi w Mouasterze, uroczyście odbyty opisał X. Pradzynski. Cena 5 sgr UWIADOMIENIE/\ W czwartek dwa 2. Kwietnia r. b. mają być na miejscu różne ogrody i role, jako leź rybołóstwo w mokrych rowach twierdzy odrębnie najwięcej ofiarującym za złoźeuiem natychmiast pieniędzy, wydzierżawione, i równocześnie także stare żelastwo, sprzęty i t. d. prze dane. Ochotę dzierżawy i kupna mający proszeni są na termin z tern zauważeniem, iż miejscem zebrania się u godzinie 7mej rannej będzie dziedziniec budownictwa twierdzy, gdzie warunki przedaży i dzierżawy odczytane zostaną. Poznań, dnia 27. Marca 1816.
Król. Dyrekcja budowania twierdzy.
OBWIESZCZENIE.
Szanownych członków towarzystwa ku wspieraniu ubogich i biednych w mieście Poznaniu, zapraszamy niuiejszem na nadzwyczajne walne zebranie w Ratuszu na sobole dnia 4. Kwietnia po południu o godzinie czwartej, celem uskutecznienia wyboru członka Dyrekcyi, w miejsce przeniesionego na inną posadę, Pana Pułkownika Staveuhageu. w Poznaniu dnia 29. Marca 1816. Dyrekcya towarzystwa ku wspieraniu ubogich i biednych w mieście Poznaniu.
Celem wyboru przełożonego i zastępcy okręgu I. towarzystwa ku wspieraniu biednych od będzie się na Ratuszu w cznarlek duia 2. K wie tuia o godzinie llej posiedzenie członków tegoż okręgu, na które uniżenie zapraszam. X Grand K e.
Od 1. Kwietnia przyjmuję nowych uczniów do wy szej szkoły miejskiej przy ulicy Wszystkich Swiętych położonej. J. Liszkowski; ulica Wrocławska Nr.35.
Przy rozpoczęciu okresu assekuracyjnego, zwraca podpisany uwagę na oparte na wzajemności Elektoreko - Heskie ogólne towarzystwo zabezpieczenia od szkód grasIobicia W 14 as sel.
nadmieniając przytem, iż rzeczone towarzystwo za niskie mi premiami i pod łagodnemi warunkami przyjmuje zabezpielzenia na zboża, owoce ogrodowe, wino itd. Statutów tudzież rejesdów siewnych bezp ł a t n i e dostać można u podpisanego Agenta głównego, jakoleź u wymieuionych poniżej Agentów specjalnych, którzy także udzielą wszelkich żądanych wiadomości i instrukcyj do zabezpieczania. W Poznaniu Pan Simon Cohn, Kollektor loteryi, przy Garbarskiej ulicy Nr, 47., w Bydgoszczy Pan Louis Levil, xiegarz, w Bojanowie Pan F A. Beste, kupiec, w Chodzieżu P T e o d . B r e i t e, kassyer miejski, w Gnieźnie P. Lippmann He ii broni), kupiec, vt Gostyniu p. Karol Wall er, kassyer miejski, w GrodziskuP. Lieberniann Spever, kupiec, w Inowrocławiu pan M. L a t t e, xiegarz, w Kempuie Pan A M. Całe', kupiec, w Krotoszynie Pan B. Behrendt, xiegarz, w Łobżenicy Pan L. P. Elkisch, xiegarz, w Międzyrzeczu Pan O, H e n s c h c l, kollektor loteryi, w Nakle Pan W. Mauer senior, kupiec, w Obrzycku Pan J. Paulcke, aptekarz, w Pleszewie Pan L. Puli a ty c K i, xiegarz, w Rogoźnie Pan W. B ad 1. destylałorw zamotułach Pan S. Lubszyński, kupiec, w Srodzie P. T. Grzyszew icz, radzca miejski, w Skwierzynie Pan S. M. C al e, kupiec, w Śmiglu Pan Jakob Hamburger, kupiec, w Wągrowcu Pan Fr. Ott, kominiarz, w Wrześni Pan Jul. Cantorowicz, xlegarz. Poznań, dnia 30. Marca 1846.
Benoni Kaskcl , Główny Ageut Elektorsko- Heskiego ogólnego towarzystwa zabezpieczania od szkód gradobicia w Kassel; przy Szerokiej ulicy pod liczbą 22. Fo!wark Łąźek należący do majętności <Lag fiod Sremem, złożony z olioło 1500 mórg roli i lasu, jakoleź z 500 mórg łąk, ma być podzielony na 20 posad chłopskich, po 100 mórg każda posada, i za złożeniem polowy wartości, a zostawieniem na gruncie drugiej polowy pod warunkiem upłacania jej rentami, w wieczystą dzierżawę puszczony. Warunki przejrzeć można u podpisanego od 15. Maja do I. Czerwca r. b.
Dominium -Lag pOd Śremem. Sal. Mann.
160 sztuk rosłych dobrze upasiouych skopów, jakoli przeszło 300 macior do rozpłodu zupełnie zdatnych, i kilkanaście baranów są na przedaj w Ił o w cu pod Czerapinein. J. Zaborowski.
Odprowaduiki rumatyzmu
»wauc -.
orjentalne amulety przeciw rumatyzmówi, słabsze wraz z instrukcja po 10 sgr., mocniejsze po 15 sgr Tc odprowaduiki rumatyzmowc są doświadczoną prezeiwalywą i środkiem przeciw cierpieniom nerwowym i lumatyzinowym, przyciągając z dotyczących organów bez' boiu zbytni w eiclc płyń elektryczny, który rodzi krwistość i przez przcdrzażnieiiie systematu nerwowego rozmaite cierpienia nerwowe i rumafrzniowe. Sluteczność tego środka przeciw chronicznym i szybko przebiegającym runiatyzmom i cierpieniom ner«owym, jako lo: bólowi głowy i gardła, bólowi zębów, źganiu w uszach, boleściom w p i e r s i a c h , krzyżach i lędźwiach, rwaniu w członkach, kurczom (konwulzjom), tudzież przeciw kongestjom, palpitacji serca, bezsenności, roźy i innym zapaleniom, tępemu słu chowi itd.. już przez znanych lekarzy, którzy go u swych pacjentów z pomyślnym wypadkiem zastosowali, została poświadczoną, jako to przez Pana Dra Bureaud Rioffre}' w Londynie, który pierwszy, pomyślnemi wynagrodzony rezultatami, doświadczył Jęczenia rzeczonych chorób przez odprowadzanie z ciała zbytniej elektryczności: przez Król. lekarza oberaintowego P. Dra. Kodenmullcr w Auszpurgu, Pana Dra. 13 U mer wTliuiiiugeu. Bardzo korzystnie poleca te amulety Król. Wirtemberskie pismo korrespondeucyj lekarskich w tomie XII. N rze. 16. na sIron. 113. Dołączam tu jeszcze dwa z doszłych mnie od nielekarskiej publiczności wielu pism i świadectw, dobroć lego środka uznających.
Panu Juliuszowi Hellmuth zaświadczam uiuiejszćni na jego żądanie hot-dzo chętni« końcem ogłoszenia, iż przez używanie kupionego u niego lok nazwanego odprowadnika rumalyzinowego za 15 sgr. zostałem uleczony od róży w twarzy, i uważam z» mój obowiązek, polecić jak najkorzystniej ,e O(J" prowadniki wszystkim. którzy cierpią no ie. s a n 4 lub podobną chorobę. Gross-Graben pod Oleśnicą dnia 16. Stycznia 1846.
(1-. S,) Emil Baron Gravenitz.
Zgodnie z prawdą zaświadczam niuiejszem. ii przez używanie kupionego u Pana Juliusza Hellmuth o<)prowadnika rumalyzmonego od boln ruinatycznego w krzyżach, na klory cierpiałem od dwóch lat i klóry czasami bardzo byt dotkliwy, w krótkim
iż od tego czasu w przeciągu d z i e w i ę c i u t Y g od n i niedoznalem na nowo żadnych dolegliwości. Oby jeszcze jak najwięcej osób przez używanie tak prostego i tauiego środka równic szczęśliwy osiągnęło wypadek. Wrocław, dnia 5. Lutego 1816.
S c h I e i er, dysponent handlowy.
Główny skład na W. Xiestwo nor uczyłemjedynie Panu N. Hemak J tot. na placu Viii hel T o M - skini )Kr. 13. na rogu ulic> liliowej i laką z nim zawarłem nniouę, iż amulety u@ cenach fabrycznych nrzeilawać może. Ktoby życzył vv miastach na prowincji założyć skład poboczny, niechaj się przelo zgłosi tylko do Pana SR cm a K jun. w frankowanych listach Skład poboczny w Krolofzyuie ma Pau A. E S t o ck.
Juliusz Hellmuth z Królewca, N adużywając pieczęci mojej oszukano nieraz używających mego gazu, zaopatrując ich w złe fabrykaty. Mam więc honor donieść niuiejszem, że Panu Adolfowi Asch w Poznaniu, na rogu ulicy Kamkowe.i i starego Rynku. IV hanilIii oleju skład główny mego gazu powierzyłem; takowego w najlepszym gatunku dostać u niego można w opieczętowanych flaszkach blaszanych funt p o II, sgr.; biorący dziesięć funtów razem płacą tvlho 4-£- Fgr za funt. * Herliii, dnia 27. Marra 1846.
Fr. Schusler, Nowy i dobry łoi łopian słoi w domu przy placu Willicliuowskiin pod liczbą 16. na drugićm piętrze po lewej teie z« 120 Tal. do sprzedania. Świeże śledzie, miękie i delikatne, najlepszą świeżą olinę Piouanc U,;, I akie puiirowc słodkie Meas. apelcyny poleca w iiajiiiunii kouuńszyth cenach J. A p p e 1, Wilheluiowska ulica Ni i) po «tronie poczty,
Kursffletitff
Bei1iń*h*e
Unia ',!8 Marca la 16
StoI' « urC.
Ya Dr. kiiran i papież gołorami wizila
Obligi długu skarbowego . · Obligi premiów handln mni&U.
Obligi Marchii Elekt, i N owej Obligi miastu Hcrlina . . .
· · Gdańsku w T. .
Listy zasluune Pruss. Zachód.
« " W \ Pozuaiisk » dito · Pruss. Wschód.
· Pomorskie.
Moreli. Ełcki >.
Szląski ", dito od rządu garażowane Frydrłchsdoi -ł · -- · · Inne jiionely ziole po a I a I DiscoiKo. ·
. -i', 'ti',
ĘI 96 i I 97i j 96i Wi 93J m 102 i IIimI I
S8I 98'
, l a. , 9J
IlJ
«A 12*
13,', IH" 41
Oblig« p"!""l_ Magdeburskiej .
Drogizel. Magd. Lipskiej OWignipiern. Magd - Lip *Iri. e Drogi ze]. «erl.-Anhaltekiej Obligi upiarw, Uerl.-Anhaltskic Drogi leI. Disseł. Elberleld.
Obligi npierw. lłyssei-Elberf.
Drogiżel. ttcńskiej Obligi npierw. Itcm>ki« .
Drogi od rządii garanton ane Drogi żel. Górno-Szląskiej. .
Obligi npierw. Gonio Szląsk.
dii o Lii. U.. · Beri - Szcz. llI. JI. i U.
· Magdeh - Halbeisl Dr. żel. Wrocl. - Szw idu - Freili Obligi npierw. Wroc S/w.-Kr.
Dr. je e! DOIIII Kotońskiej Drogi żel. Doluo-Nzląskiej Obligi npierw. Dolno Szlaskiemz
115 I I 1141 10ui 108! ; 1074 '!li !ff]J q I 1
971.
105 1Ę 114i i 106 ł 5 1
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1846.04.01 Nr77 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.