JI/. 183. w Sobotędnia 7. Sierpnia 1852y.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.08.07 Nr183
Czas czytania: ok. 25 min.Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Deckera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny: N. Kamieński w Poznaniu.
Berlin, 5. Sierpnia. - W zeszły piątek podał zażalenie poseł francuski pan Varennes do ministerstwa spraw zagranicznych, z powodu artykułu zamieszczonego w dzienniku Neue Pretissische Zeitung, w którym krytykuje powitanie księcia prezydenta na ziemi niemieckiej. Artykuł len ma tylni: Eine Brucke und ein Hausorden. Rząd pruski nie uwzględnił atoli wtripsku posła francuskiego, zwracając jego uwagę na prawo prasy w Prusach obowięzujące. Korresp. - Publikowana przez dzienniki odpowiedź koalicyi darmstadlskiej na dckbrncyą pruska z dnia 7. Czerwca w sprawie haudlowocelnej, potwierdziła udzieloną wam poprzednio wiadomość, że Wirtembergii Baden odpowiedzi tej nic podpisały. Przyjazne koalicyi dzienniki usiłują brak tych podpisów wytłumaczyć przez chwilowe przypadkowo przy ostatniej redakcyi lego aCtu zaszłe nieporozumienie. Lecz fakl jest faktem, Wirleinberg i Baden oderwały się od koalicyi, istotne powody dalszy ciąg sprawy wyświeci. Niepotwierdził się zaś powyższa odpowiedzią drugi ważny punkt udzielonej wam yviadoinoso, że koalieya nic obstaje juz przy unii c e l n ej, lecz żąda tylko zawarcia t rak t a t u hand l o w e g o z Auslryą. Koalicya pięciu (Bawarya, Saksonia, obie Hcssyc i Nassau), zada jednego i drugiego, nie oddala się lem samem w niczem od stanowiska Auslryi. Ponieważ zaś Prusy w drugiej swojej dcklaracyi 2 dnia 20 b. m., złożonej przy odroczeniu kongresu celnego, a przed parą dniami przez dzienniki publikowanej, powtórnie oświadczyły, ze zajętego dawniej przez się stanowiska opuścić niemogq, kwestya pomiędzy Austryq a Prusami, stoi żalem zawsze jeszcze na te'm samem lniejSCU, a lylko pomiędzy członkami koalicyi powstało wąchanie się i schyzrna, które niewiadomo do czego poprowadzi. Wybór pomiędzy Austryą a Związkiem celnym jest ostalnią alternatywą dla rcszly państw skoalizowanych, jeżeli tymczasem coś innego w poprzek nie zajdzie. Az do 16. p. in. rzecz się powinna rozstrzygnąć. - Jest lo termin, który Prusy w ostatniej swej deklaracji jako prekluzyjny oznaczyły. Wtenczas się także los kongresu celnego roztrzygnie, czy będzie dalej obradował czy nie. Tutaj, utrzymuje się zawsze dość silne przekonanie, że w końcu Związek celny na podstawie traktatu prusko-hannowerskiego z 7. Września z. r., z pewnemi modyfikacyami, będzie odnowionym. To nam czas pokaże. Król wyjeżdża do B y d g o s z c z y, w celu otwarcia osobiście dalszej części kolei wschodniej, która gotową jest aż do Gdańska. Królowi (o warzyszyć będą w podróży ministrowie handlu i yvojny. W Gdańsku, gdzie król, jeźli się nie mylę, poraź pierwszy zjeżdża, gotują się na uroczyste przyjęcie monarchy. Żtamtąd udaje się on wprosi do Putlbus na wyspę LUigią, gdzie przez trzy tygodnie używać będzie kąpieli morskich. Otworzenie kolei żelaznej aż do Gdańska, a następnie aż do Królewca (która w przyszłym roku będzie skończona), wywoła wielką zmianę w dotychczasowej komunikacyi, tak handlowej jak i pocztowej, pomiędzy Prusami a Rossyą. Szczecin, w którym się dotąd koncentrowały komunikacja wodna i lądowa, straci o tyle, że odtąd w Gdańsku będzie główny punkt zetknięcia. Statki parowe pomiędzy Petersburgiem a Szczec , "e ID regularnie kursujące, dobijać zapewne teraz będą tylko do Gdańska, zkąd drogą żelazną komunikacya z zachodem znacznie się przyśpieszy, co więcej jeszcze będzie miało miejsce, gdy część od Krzyża (miejsca przecięcia kolei poznańskiej) do Berlina, będą gotowe. Szczecin pozostaniewtenczas Da b O A II w głównej komunikacyi pomiędzy wschodem a zachodem, jAaanafc odzyskać może przez to dawne swoje znaczenie. Cholera, Która się coraz więcej rozszerza w Poznańskiem, zaczyna i tutaj niepokoić- Dotyc!lczas me pokazują się jednak żadne poprzedzające ją ozuaki. <<luno upałów, teraz o wiele mniejszych, stan zdrowia w mieście dosyć pomyślny. A l c l} er' j n n i" f' A S i c 0(' c h o I p r y nf(J u c n r 0nil, ile razy w sąsiedztwie się pokazała. Dlatego ludzie już teraz zaczy liają być ostrożni i wstrzemięźliwi. Zresztą Berlin staje się coraz pustszyin. Kto może robi wycieczki z miasta, bo pogoda sprzyja. Wyszedł szy na miasto, spotyka się prawie same obce twarze. Tożsamo po ogrodach i w teatrze. Pan Roger, który tu ciągle przebywa, śpiewa czasem przy próżnych krzesłach. Nie ma tu teraz co robić. Z B a d e n, 30. Lipca. - Księża z dyecezyi raslatskiej, których arcybiskup skazał na rekolekcje w S1. Peter, z'a lo, ii w myśl rozporządzenia rządowego nabożeństwo żałobne za zmarłego księcia odprawiali, zgromadzili się przedwczoraj w Rolhenfcls, celem naradzenia się nad krokami wspólnemi dla odwrócenia kary na nich nałożonej Zgodzili się °a to, aby podać prośbę nader pokorną do arcybiskupa o opuszczenie Lary przepisanej, którą na tein uzasadnili, iż wprawdzie wyrzec musząpater peeavimus, ale jedynie z dobrego serca i z zbytniej skwapliwości wo b e c wzburzenia, jakie wówczas panowało, zgrzeszyli; źe przymusowe ćwiczenia duchowne w oczach gmin ich zanadto by ich poniżyły; że piecza około dusz podczas ich nieobecności wieleby na teru ucierpiała, i że uroczyście ślubują, iż na przyszłość we wszystkich przypadkach jedynie rozporządzeniom arcybiskupa posłuszni będą. Zarazem postanowiono, podanie lo oddrukować, i do wszystkich innych kapituł kraju do naśladowania przesłać, gdyż około 110 księży na rekolekcje wSt. Peter, 150 innych na rozmaite inne kary i na piśmienne bezwarunkowe przyrzeczenie posłuszeństwa skazanych zostało. Do dziennika frankfurtskiego piszą znad N i ż s z e g o R e n u w końcu Lipca, co następuje. Stronnictwo klerykalne od wieków nic było lak czynne, jak w dwóch lalach ostatnich mianowicie w prowincyi nndreńskićj. Raz po raz klasztor nowy powstaje, stowarzyszenia nowe wciąż się zawięzują i kwoty znaczne na cele klasztorne zapisywane bywają. Lubo w Kolonii, Kdblenc, Trew jrze i Dysscldorfic usadowiły się Karmeliianki, zakonnice dobrego pasterza, zakłady szkolne sióstr, JLazarzyści i inne korporacye, to jednakowoż żadne z miast owych pod tym względem z Achcn róyynać się nieinożc, gdzie teraz już podobno 10 klasztorów istnieje, i gdzie damy najznakomitsze i dobra znaczne posiadające w ofierze majątki swoje ochoczo zapisują i habit wdziewają. Co się lyczy stowarzyszeń, dla okazania ich postępu, przytoczyć tylko powinniśmy, że liczba towarzystw św. Wincentego od roku o 145 nowych się powiększyła, a związek Boromeusza, który w roku 1851 kwotą 24,388 talarów rozporządzał, w ciągu roku ostatniego z 14,693 wzrósł na 17,591 uczestników i członków.
Królestwojtuishh ciągu dnia wczorajszego, w War220, wyzdrowiało 81, umarło 72;
Warszawa, 4. Sierpnia. - W szawie zachorowało na cholerę osób ogólna liczba chorych pozoslaje 544. Vrancya.
P ary ż, d. 2. Sierpnia. Prezydent dawał wczora w S1. Cloud wielki obiad, na którym byli ministrowie, Barochc i członkowie ciała dyplomatycznego. Pomiędzy nowo-zamianowanymi referendarzami rady stanu znajduje się knzyu L. Napoleona, Napoleon Camerala, wnuk księżny Elizy, siostry cesarza. Paląc szklanny na elizejskich polach, klóry przyjmie nazwisko Palais N apoleon, będzie budowało towarzystwo, które otrzymawszy na to koncesą od rządu, podejmie wszystkie koszla tej budowli i urządzenie wewnątrz tego pałacu Za lo może wypuszczać pokoje, sale według upodobania, a z rządem ma się porozumiewać względem wynagrodzenia za wielkie wystawy. Po 40 latach stanie się pałac własnością państwa. Odrzucono plan tej budowy przez Hiltorfa ułożony. Marszałek Hieronim odwiedzając dom podrzutków w Hawrze, podarował dla wszystkich dzieci tam umieszczonych zupełne ubiory. L' l n d i c a t e u r de la C a m p a g n e, dziennik departamentalny przeslajc wychodzić z tej jedynie przyczyny, ze za każdy artykuł można według prawa prasy teraz obowięzującego we Francyi, być pociągniętym do odpowiedzialności. Policya zabrała w jednych koszarach piosenkę: Un Empereur qui n est pas corporal Pieśń pod tym tytułem jest napisana w bardzo szydzącym tonie i lubią ją potajemnie śpiewać żołnierze. Pomiędzy ludem krążą częslo teraz rozmaite śmieszne yviesci, a to dla tego, że prasa jest obarczona więzami. Temi dniami upowszechniła się pogłoska, że papież przy jednie na dniu 15. Sierpnia i poświęci chorągwie gwardji i narodowej. Jakkolwiek ta wieść jest widocznie zmyśloną, przecie lud jej wierzy. Tak też opowiadano sobie, że na prezydenta napadnięto w Nancy f że cudem ocalał. Pelycye o przywrócenie sukcesyjnego cesarstwa wydrukowano leraz.
Do formularza tych pelycyi przyłączono rubryki na nazwiska i imiona, stan i t. d. podpisujących, i dla tych, co nie umieją pisać, a za których świadkowie mają podpisywać. Kor. Uzupełniam dzisiaj przerwany obraz nowego układu stronnictw w izbie niższej angielskiej i stanowiska w obec niej nowego gabinetu br. Derby. Obraz ten uzupełniam przeglądem izby wyższej, a w ogólności arystokracyi angielskiej. Tu już nie na przypuszczeniach, ale na faktach oprzeć się mogę i w bliższe zarazem wejść szczegóły. N a wierzchołku piramidy arystokratycznej, stoi królowa Wiktorya i rodzina królewska, o niej więc kilka słów powiem najprzód. A porneo)J; monarchy konstytucyjnego. Niepodobna jest lepiej urzeczywistnić owej konstytucyjnej zasady Regna non impera, o której po raz pierwszy z ust Jana Zamojskiego dowiedziano się. Młoda monarchini, odkąd wstąpiła na Iron dowiodła, iż posiada w wysokim stopniu takt polityczny, nie odejmując koronie blasku przez mieszanie jej do walk politycznych. Kiedy w roku 1841. whigowie przyszli do władzy i nakłaniali się ku reformie zbożowej, parlament stanął w opozycyi. Cóż czyni królowa? Rozwiązuje parlament. Whigowie odstąpili od władzy w przekonaniu, ze królowa im sprzyja, bo od parlamentu odwołała się do kraju dla utrzymania ministeryum. W roku bieżącym lorysowie opanowali rząd, zagrażając, jak się wydawało z początku wolności handlowej, lecz parlament mieli przeciw sobie. Cóż uczyniła królowa? Rozwiązała parlament, zostawnjąc torysów w przekonaniu, że im sprzyja, bo od parlamentu odwołała się do kraju dla ocalenia ministeryum. Kiedy obie partye w ten sposób sobie schlebiały, tak w roku 1811. jak lN52., królowa Wiktorya przechadzała się bezwąlpienia po parku wind«orskim, w walce tej obojętna, jedynie spełnić gotowa wolę narodu objawioną głosami wyborców. A przecież opinie jej przeważają ku aryslokracyi liberalnej i rozumnej. Był czas kiedy tej sympatyi wyraźny dała dowód Wkrótce po je'j wstąpieniu na tron sir Robert Peel powołany do ulworzenia gabinelu zażądał, aby królowa oddaliła damy honorowe z parlyi whigów, klóre mianowała za ministerstwa lorda Melbourne i oddalenie (ych dam położył za warunek nieodzowny formacyi nowego ministeryum. Królowa mimo oświadczenia sir Roberta Peela nie uległa i po upływie tygodnia lord Melbourne powrócił do władzy. Królowa Wiktorya już z dzieciństwa, pod okiem malczynem, miała sobie wpojone tendeneye liberalne. J ej matka księżna Kent, kobieta wielkiego rozumu, przez długi czas była przyjazna lordowi Melbourne, a dzisiaj przyjaźń tę zachowuje względem lorda Riissel. Książe Albert na pozór nie zajmuje się polityką. Powiadają, że jest przychylnym lordowi Palmerston, chociaż jego właśnie użyto, aby skłonić królowę do oddalenia dawnego naczelnika Foreign Office. Chwalą go powszechnie za gorliwość, jaką okazuje około wielkich zakładów przemysłowych i dobroczynnych. Czytelnicy nie zapomnieli jego udziału w wystawie f owsZeChnej, ani jego mowy przy pi er wszem przyłożeniu ręki do wyonania tego ogromnego dzieła. Książe Cambridge krewny królewski, jest pułkownikiem, lepiej zna się na koniach niż na adminislracyi. Wie to do siebie i wcale się do polityki nie miesza. Drugim kuzynem królowej jest książę Cumberland, obecnie król hanowerski. Liczy on się pomiędzy lordów i mógłby zasiadać w Westminstrze. Przechodzę do izby lordów. Składa się obecnie z 4-19 członków, to jest: z książąt krwi królewskiej 31, książąt 21, margrabrabiów 24, hra biów (darls) 132, wicehrabiów 26, baronów 217, arcybiskupów i biskupów lordów duchownych 24. Izba lordów mniej więcej toż samo zachowuje stanowisko co królowa Wiktorya, jedynie z różnicą tendencyi politycznej. W gronie parów angielskich przeważa opinia, jeźli nie wsteczna, (o bardzo konserwatywna, ale opinia ta nieobjawia się głośno. Raczej po cichu, bez okazywania namiętności ani systcmalu, uczepiają się lordowie tego zaprzęgu, którym kieruje izba niższa i starają się go wstrzymywać. Ale bardzo rzadko się zdarza aby lordowie odrzucili prawo przyjęte przez izbę niższą, przynajmniej od lat dwudziestu raz tylko zaszedł ten wypa dek, kiedy żydów postanowiono przypuścić do parlamentu. Różne są przyczyny tej małoznaczuości politycznej izby lordów, a naprzód, że ona niejest wyłącznie częścią władzy prawodawczej jak we Francyi lub w Belgii, ale racze'j jest to izba sądowa, nawet do spraw cywilnych przeznaczona. Najważniejszy obowiązek jej prezesa, lorda kanclerza jest funkeya sędziego. Rzecz więc jasna, że ciało mające podwójne powołanie, mniejszy pod względem politycznym wywierać musi wpływ na opinia, tórai zgromadzenie tnkiom, jakie jest izba niższa, reprezentująca jedynie wolę kraju. Ale lej roli podrzędnej jeszcze jest inny powód. Duch wieku nieprzyjazny jest uprzywilejowanym korporacyoin, mianowicie dziedzicznym, cóż dopiero jeźli w clwili ważnej, stanowczej, nieodpowiedzą zaufaniu, jakie w nich położono. To się stało w r. 1830. i 1831. w chwilii walki o reformę wyborczą. W dniu 1. Marca 1830. za minislerslwa lorda Wellinglon młody jeden deputowany, syn księcia Bepforda, człowiek po którego rozumie wiele sobie obiecywano, odwróciwszy się do speackera izby wniósł mocyą następną: »żądam prawa wyborczego dla miast Manchester i Birmingham«. Tym deputowanym był lord John Riissel. Mocya rozeszła się po kraju i od tego to dnia, od l. Marca 1830. mały John (lak nazywano lorda John Russell) sial się nlubieńcem mass i nadał popęd reformie i liberalizmowi, a ruch ten im dłużej Irwa, tein staje się mocniejszym, jako toczenie się lawiny. Wówczas lordowie mieli wpływ, lecz, trudno było wypowiedzieć, jak wielkie tćj reformie stawiali przeszkody. Lord Grey, za jego bowiem ministerstwa przeszedł reform fiU, był celem zjadliwych pocisków. Lord Cainavon nazywał go Robespierrem angielskim, hrabia Harrowby oświadczył, że udział Greya w lej mocyi »jest hańbą dla jego rodziny,« z której się nieoczyści przed sądem potomności i hisloryi. »Bill jest niekonstytucyjny i szkaradny« zawołał lord Kennyon- "Ten projekt jest obelgą i wymaga zemsty« krzyczał książę Buckingham. W ten to sposób lordowie przyjęli bill reformy, ale z nie mniejszą energią wytrzymali walkę liberaliści h b e lordów dotknęły ciosy straszliwe, z pod których zapewne juz się nie podźwignie. Niepodobna mi kłaść w tem miejscu wszystkiego co przeciw niej wtedy powiedziano. Po meetingach roznoszono sztandary, na których był napis, że »izba lordów jest klatką ze swojskiemi dzikami«. Wówczas to z wymownych i namiętnych ust wielkiego O'ConncIla dały się słyszeć te sł6wa: »Czy wiecie jaki mamy cel proponując len bill? Oto chcemy przeszkodzić, aby nie wpuszczono rzeki dla oczyszczenia tćj stajni Augiasza, izby lordów, której członków trzeba powrzucać do Tamizy«. A kiedy te słowa grzmiały, jęczały dzwony BinTIinghamu j Manciieslru powołując lud doo brony, na meetingi; po ulicach londyńskich roznoszono sztandary z na" pisami: »precz z króleni! niech żyje Cromwell!!« Tak zajadła była walka narodu angielskiego z izbą lordów, a trwała ona lat dwa. Tymczasem parowie otrzymali od izby niższej następny messaż: »Izba niższa widzi z żalem, iż izba lordów odrzuciła bil reformy obmyślany i rozlrząśuięly taką dojrzałością, którego jednomyśnie naród żąda. Ma ona głębokie przekonanie potrzeby reformy?" opartej na zasadach bilu lorda John Russell i postanawia popierać obecnych ministrów, aby projektowi lemti zapewnić tryumf«. Możnaż się dziwić, że izba, klóra się naraża na taki messaż, a w końcu ustępuie, zmieniła się z czasem w zgromadzenie, że lak powiem, cieniów okrytych szkarłatem i gronostajami. Cienie te zgromadzają się dwa lub Irzy razy na tydzień, zasiadają około owego worka z wełną, (który tylko w nazwisku pozostał) dyskutują przez chwilę, a w końcu podpisują wszystkie uchwały izby niższej Ale jakkolwiekbądź, cienie le mają wiele powagi i uroczystości. Godność narodowa \nglików skupiona jest w nirh, streszczona, odbita do najwyższego stopnia. Pomnę, kiedym w roku zeszłym był obecny na jednej sesyi, jakiem uszanowaniem uczułem się przejęty na widok (ego zgromadzenia. Taki to urok mają tradycye przeszłości, laką cześć budzą dla siebie instytueye wyrosłe swobodnie przez wieki i utrzymane przez wieki. Zresztą gra w tej izbie mocne uczucie patryotyzimi. »Anglia! Opieka nad obywatelem Anglii! Stara gościnność angielska!« Kto usłyszy te słowa w ustach lorda, upewniani, że mu nie przyjdzie na myśl, aby to były czcze frazesy. Świadkiem lego nie dawno dyskutowany bil o cudzoziemcach. Obecne personale izby lordów można podzielić na 5 parlyi: »ultrakonserwatystów, konscrwalystów umiarkowanych, niepewnych, liberalislów, prawników«. N aczelnikiem ultrakonserwatystów jest hrabia Winchelsea starzec nienawistny reformom, U niego konserwatyzm bądź co bądź przeszedł w manią Kiedy w roku 1829. lord Wellington jako pierwszy minister projektował bil emancypacyi katolików, lord Winchelsea bronił z fanatyzmem zapamiętałym nietolerancyi anglikańskiej, a w końcu wyzwał na pojedynek księcia Wellington. Za zdaniem hrabiego Winchelsea idzie wielka liczba parów, klórych inteligeneya prawie żadna, ale forluny ogromne, bajeczne, chyba z dawnemi polskiemi porównać się mogące. Niektórzy wszakże odznaczają się nie zwyklemi zdolnościami jak margrabia Londonderry i hrabia Roden, Anglikanie irlandzcy, oranżyści, plaga biednej Irlandyi! Cale lo stronnictwo jest srodze zagniewane na hrabiego Derby za koncesye w kwestyi zbożowej. Gniew ten dzieli większość lordów. W drugim rzędzie idą konserwatyści umiarkowani potępiający wprawdzie wolność handlową, ale nieodpychający systematycznie, bezmyślnie, wszelkiego rodzaju refom. Tutaj należą ks. Richmond, lord Elienborough. Ten ostatni, przyjaciel Wellingtona, jest jednym z rzadkich, niepospolitych mówców izby wyższej. Do niepewnych i chwiejących się należy sam ks. Wellington i w ogóle wszyscy lordowie duchowni. Są to optymiści, trzymają się z ministeryum torysów, z ministeryum whigów, bodaj czyby nie byli razem z ministeryum Cobdena. Lord Wellinglon jest to angielska tradycya, głuchy pomnik, bo jak wiadomo nic nie słyszy. W T czasie otwarcia izby stawa on na pierwszym stopniu Ironu, odziany w szkarła(_y i gronostaje, lśniący od złota i brylantów i trzyma w ręku miecz w. Brytanii. Słuchając mowy tronowej potakuje głową jakoby zgadzał się na lo, co słyszy, choć nie słyszy. Lordowie duchowni kreowani jedni przez torysów, drudzy przez whigów, jak klóra partya była przy władzy. Jest zwyczajem, że w mowach swych są bardzo ostrożni. Najbogatsze lo duchowieństwo na świecie, choć ustawicznie powtarza: że ich królestwo nic z tego świata. Niektórzy biskupi pochodzą z nieszlachly: Blombfk-bI biskup londyński jest synem wyrobnika; najzdolniejszy jak mówią z biskupów angielskich Phillpost biskup Exelcr jest synem oberżysty z Glocester. Arcybiskup Canterbnrry, prymas Anglii ma być miernych zdolności, podobnież drugi arcybiskup państwa, arcybiskup Yorku. Z lordów duchowych tylko londyński i exeterski zabierają czasami głos. Ten ostatni wvmownv, chociaż już starzec od 6 5 - 7 O lat.
Przychodzimy do liberalistów . N a ich czele słoi zacny margrabia Lansdowne, patryarcha whigów. Słyszałem go mówiącego, chociaż biały jak gołąb, pochylony, ma wiele dowcipu, wymowy i zręczności. Ża nim idzie lord Grauvile. Młody lord Godcrichma należeć do charlystów. Oddział prawników składa się z przeszłych, obecnych lub przyszłych lordów kanclerzy. Są lo ludzie wysokich zdolności, zwyczajnie nie szlachta, synowie mieszczan, którzy własną zasługą się wznieśli. Niemal wszyscy byli adwokatami, czyli jak mówią w Anglii sollicytoranii. Doszli oni aż do dna tego chaosu "prawodawstwa w. Brytanii, Blackslona umieją na pamięć. Aryslokracyą wyręczają oni nauką, wyręczają dowcipem, a często i duchem wstecznym. N ajcclniejszemi juryskosullami izby lordów, są lord Brougham, lord Denman, lord Truro, lord Lyndhursl, lord Saint Leeonards, lord Cranworth. Brougham, Truro, Campbell i Cranworlh są dosyć przyjaźni reformom. Anglicy mają dla swych prawników cześć trudną do opisania. N ajzdolniejszy z nich jest lord Brougham, człowiek ogromnej nauki, bystrego rozumu i wielce sarkaslyczny. Taki jest w ogólności obraz izby lordów. Skoro się izba niższa zoierze, spróbuję ułożyć podobnąż jej siatyslykę. Do niniejszego opisu pomocnemi mi były "list Y korespondentów 'dzienników paryzkich, którzy częslo z uprzedzeniem, ale zwykle nie bez trafności i dowcipu szkicują. Anglia * N L o n d y n, d. 31. Lipca. - Właśnie teraz gdzie kwestya obrony zupełnie ucichła, pracują pilniej w warsztatach okrętowych i arsenałach, aniżeli dawniej. Na Malcie wystarano się podobno o iniersce dla powiększonej liczby wojska, a oddziały floty wypływają z kanału niewiedząc O swojem przeznaczeniu, pogłoska zaś niesie, że celem podróży ich jes( baczne oko na Włochy zwraca. Powiadają tu o notach nowych u rządu zagranicznego do posłów w Neapolu i Floreucyi; ręka Canninga podobno tem wszyslkiem właściwie kieruje. Po raz pierwszy od dawnego czasu znalazła T im e s w polityce L.
N apoleona coś do pochwalenia, lubo i tę pochwałę, skoro tylko wyrzekła zaraz w pewnych granicach zamyka. Zamianowanie Drouyn dc Lhuys ministrem spraw zagranicznych podoba się jej, gdyż dyplomata ten jest »mężem talent szanowny posiadającym«, i jak się zdaje skłonnym do utrzymania stosunków przyjaznych z reszlą lądu stałego i z Anglią, »lubo na uieugiętość charakteru i rozciągłość wpływu j ego niebardzo liczyć można. ( M o r n i n g P o s t stawia złote góry na sympatyi angielskiej no wego ministra). Jednakowoż w każdym przypadku zmiana ministra ma lę wielką zasługę, że Persignyego od teki spraw zagranicznych zdała trzyma. Modyfikacya owa, powiada dalej T i m e s , nastąpiła w czasie owym, gdzie się nowości daleko ważniejszych spodziewać można; gdyż podróż nad Ren była jedynie poprzedniczką ceremonii, które godność osobistą L. Napoleona podnieść i potęgę jego ustalić mają. Jeżeli most przez Ren rzucony ma myśl symboliczną wystawiać, wtedy spodziewać się należy, że nic więcej nieznaczy , jak ścisłe powiązanie prezydeł: ta Francyi z rządzącą po drugiej stronie familią spokrewnioną przez ożenIenie się jego z księżniczką Karoliną Waza, - związek, który z powodu spowinowaceń"księżniczki wydaje się nader politycznym i celowi odpowiednim. Bardzo prawdopodobnie więc lud francuzki pomiędzy tegorocznemi circenses paść będzie oczy swoje widowiskiem wesela, a świat zatem na cesarstwo przygotować się może »Na przeszkody wewnętrzne nienapotka, a dla nas (Timesa) zmiana ta w francuzkim ubiorze dworskim jest przedmiotem obojętnym; niemniej zarówno jest, czy maryaż poprzedzi ogłoszenie cesarstwa, czy też ogłoszenie cesarstwa maryaż. Ale mocarstwa pierwszego rzędu na stałym lądzie mniej obojętnem okiem patrzeć będą na len wypadek; gdyż on w sprzeczności trudnej je postawi. Uznanie władzy nowej z jej prelcnsyami do sukcesyi równało by się poniechaniu principium legitiinnego, jakie dwory północne jeszcze wyzuają; odrzucenie zaś uznania znaczyłoby, podać tej nowej władzy pozór do napaści na bezpieczeństwo stałego lądu.« Takie więc jest zdanie gazety Ti mes. - Powiedziałem w jednym z poprzednich listów, pisze pod datą23.
b. m. z Londynu, pan John Lemoinne, że nie wypada przesądzać składu nowego parlamentu z rezultatu wyborów po miastach, albowiem wybory Z hrabstw czyli wsi, przywrócą wnet równowagę. Stało się, jak zawsze się dzieje: miasta zawsze się spieszą, wielkie ogniska przemysłu, światła, pisania i czytania idą zawsze naprzód; dopiero, gdy już każdy sądzi że nawa państwa puści się z rozpiętemi żaglami w kierunku postępu, pokazuje się że ją przytrzymują i to silnie bardzo kotwice we wnętrzu ziemi głęboko utwierdzone. Wybory z hrabstw, przeważyły prawie wybory miast, i dały gabinetowi więcej może głosów niżeli się sam spodziewał. Izba niższa składa się teraz z 654 członków zamiast 658, dwom bowiem miastom Sudbury i St. Albans odjęto reprezentacyą z przyczyny wyraźnego zepsucia. W tej cyfrze 651, miiiisteryum spodziewa się mieć za sobg okoto 300 gtoscjw. Jest lo mniej niż potowa, ale iinfoniinst, jest to jedno stronnictwo, gdy tymczasem druga połowa chociaż większa, podzielona jest na wielką liczbę frakcyi. Sto lub stopięćdziesiąt głosów pójdzie za lordem John Ru sei i będą niejako dawną partyą whigów; sio głosować będzie z p. Cobdcn i Bright czyli z szkołą Manchester; pięćdziesiąt utworzy brygadę rzymską i hasło im dawać będzie arcybiskup Cuilen; reszta nakonicc nic da się uklasyfikować jako opinie i dążności osobiste. Wszystkie te frakeye nie dadzą się połączyć w koalicyę chwilową i niemogą składać rządu. Gabinet lorda John Riissel utrzymywał się lat kiłka z tego jedynie powodu, że inny był niemożebiiym; gabinet p. D'Israelrgo żyć będzie na tych samych warunkaeh istnienia. I czerniliby żyć niemial także lat kilka, sprawując mechanicznie rzecz admi nistracyi, aź do chwili gdzie duch publiczny nie zostanie przebudzonym za pomocą jakiego wewnętrznego lub zewnętrznego wstrząśnienia? Ministeryum mogące zebrać 300 lub 320 głosów na 650, jest zawsze dosyć silne aby się bronić, jeżeli nie allakować to jest brać inieyalywy; a kiedy nie idzie o jaką wielką kweslyą polityczną, jako lo o akt emancypacyi, reformę elckloialną, wolność zbożową, wszystkie gabinety są prawie równie dobre. Zresztą stronnictwo liberalne potrzebuje ukonstytuować SIC na nowo i odrodzić w oppozycyi: uwagi zaś godną jest rzeczą, ic whigowie lepiej zawsze przeprowadzali sprawy gdy te niebyły w ich ręku. 1 lak wszystkie prawie projekla publiczny użytek na celu mające, reformy w prawach i administracyi, które w końcu ostatniej wolowano sessyi, przygotowane były j dyskutowane przez stronnictwo liberalne; prawem zaś dopiero się stały za ministerstwa lorysów . Dawne stronnictwo whigów nie odżyje, jeżeli się nie odrodzi w żywiołach młodych i radykalniejszych. Zgasło ono juk rasy, które się nie krzyżują; podniosło się żaś było przez wyłączność, (exclmivfsme), aż dopóki naród angielski nie dostał nudności widząc, iz jest rządzony przez małą radę dziesięciu (Consail des Dix). Wielkiej podlega wątpliwości, czy lord Russell wróci do roli leadera czyli przewodnika izby niższe» j)Ia świetnego swego imienia, usług oddanych, doświadczenia jakie p o s i a f i a i długo uważanym jeszcze będzie za szefa naturalnego, gabinetu liberalnego, ale kierownictwo rozprawami izby wymagać będzie nowych I u d z i Dawnemu stronnictwu liberalnemu arystokratycznemu wypadnie porozumieć się z parlyą liberalną demokratyczną, i "wielkie familie« nie poirafią się już ob"ejść bez ludzi Ligi i retormy ekonomicznej.
Marczyłby na ich odparcie. Potj (yrn względem"żalować wypada izbę, kie JCSj '*'" A' P e w n e zniżenie ogólne umysłowo moralne: szybkim królic rn d a z y ona do tego położenia, gdzie parlya rządowa mocna przez zbę, słaba przez zdolności, ma przeciw sobie dobór umysłów wyższych i sił czynnych narodu. W takim stanie można przez czas niejaki administrować krajem, ale nie rządzi się długo. Pan Dlsraeli, głowa gabinetu, uciec się będzie musiał do polityki na wybiegach oparlej. Teraz już robi się demokratą. Opuścił protekcyą, "umarłą i pogrzebioną; a wziął za program, że skoro rewolucya zrobioną została na korzyść miast i przemysłu, trzeba ją teraz zrobić na korzyść wsi i rolnictwa. Być może, źe ma sekret, o którym nie wiem; ale zawsze niebezpieczną jest rzeczą obiecywać kamień filozoficzny. Mtetffia.
Bruksela, 1. Sierpnia. - Niema jeszcze nic urzędowego o przesileniu ministeryalnem; wieść, o której dawniej donieśliśmy, że ministerstwo pozostanie, coraz więcej się potwierdza. Układy nasze we względzie trakiatu handlowego z Francyą zupełnie się zerwały. W tych dniach odbyło się w Paryżu zgromadzenie wszystkich ministrów, na któtem dyskusye dotyczące przedmiolu tego były długie i nadzwyczaj burzliwe; pomiędzy innymi szczególniej markiz Turgot gniew zacięty okazywał, i z wielką surowością rozbierał wszelkie kwestye, które jaką bądź styczność z owym nieszczęśliwym traktatem mają. Warunki, jakie rząd francuski naszemu kładzie, są zanadto odznaczającemi, abyśmy ich tutaj przytoczyć niemieli, zwłaszcza, że za ich dokładność ręczymy. Naprzód żądają poprostu przejrzenia prawa dotyczącego prasy; potem ma ustawodawodawslwo belgijskie wszystko, co jest obcein, a szczególniej co jest francuskiem, z ziemi belgijskiej oddalić, a dzienniki mają wyłącznie krajowcy redagować. Oprócz tego rząd francuski żąda jeszcze w dodatku aby wszystkich wychodźców politycznych - a jak wiecie, jest ich tut j liczba znaczna - odprowadzić niezwłocznie ku którejkolwiek według upodobania granicy. Portugalia.
Korlezy mają być dnia 6. Sierpni* odroczone. - Korrespondent miguelistoski dziennika P o s t pisze: jakiego poważania królowa doznaje, dowodzi zdarzenie jedno z przeszłej soboty, kiedy królowa do Racio się udała, dla założenia kamienia węgielnego pod pomnik Don Pedra. Królowa dostrzegła w orszaku swoim ekwipaż wspaniały, z służbą w galolonach z strzelcem przepysznie ubranym i z forysiami, i kiedy się dowiedzi ła, że takowy należy do do markiza Vallad, kazała mu przez księcia Terceirę oświadczyć, że ten grand Irain nieprzystoi dla niego. Markiz zaś odpowiedział tak głośno, że królowa i osoby przy boku jej zostające słyszeć mogły: »powiedz pan j. k. m., ze liberyi mojej nieodmienię, tylko służących moich ubierać będę, jak mi się podoba Niespodziewałem się publicznej nagany; gdyż j. k. in. powinna sobie przypomnieć, że przodkowie moi walczyli, aby familią jej na tronie posadzić. ]I jeżeli się uważa za absolutna, W błędzie zostaje.« J ak gdyby mc niezaszło jechał potem markiz w orszaku dalej. Wieczorem jednak napisał do ilon M. Portugalskiego, rządzcy dworu królewskiego, że posadę swoje przy dworze składa, ale niemniej jednak na dwór przybywać będzie, aby prerogatyw swoich granda nieulracić; gdyż chociaż wielki szacunek ma dla królowej, szanuje siebie samego daleko więcej. Oprócz markiza Layradio opuściło więcej jeszcze szlachty dnia tego Portugalią, z zamiarem przyłączenia się do Don Miguela, t. j. maikiz Ponclva, Don Chrisiovas de Vilbe1», Seiihor de Panzas, obydwaj Albuquerque, M. Pina z Castello tiranco, a jak słyszymy, markiz Abrantes a wielu innych zamierza pójść za ich przykładem. Z powodu tego na rząd padł strach ogromny.
Wiochy.
Rzym, d. 27. Lipca. Baśnią jest wymyśloną przez dziennik marsylijski S e m a p h o re, że pod Ankoną zjawiła się ilotylla angielska dla popierania Murraya. Od czasu jak Murray przeciw zarzutowi o udział w ośmnaslu podczas rewolucyi w Ankonic popełnionych morderstwach przed sacra consultą w Rzymie częścią sam się bronił, częścią zręcznie bronić się kazał, 40 jego współobwinionych ściśle badano, kiedy jego natychmiast napowrót do Ankony odprowadzono. Od chwili owej więzienie jego było daleko łagodnicjszcni. W olno mu jest codziennie dwie godziny przechadzać s ę na świeźem powietrzu; ma lepszy pokój aniżeli zazwyczaj, odbiera listy od krewnych swoich i pisuje do nich, moż także co tydzień raz z konsulem angielskim mówić. Jeżeli się M urraYOWI uda obmyć zupełnie z zarzutu, jaki mu uczyniono o zamordowanie księdza ii landskiego P. Kellera, to zapewne przy pomocy angielskie'; i z wydaleniem na zawsze z krajów papieskich dalszego odsiadywania w więzieniu uniknie. Przyaresztowaniach najnowszych osób rozmaitych, które Z Paryżem korespondeneye karygodne utrzymywać miały, gorliwość służbowa policyi rzymskiej niby dosyć na swojem miejscu była. Chociaż bowiem aresztowanych o winie żadnej przez listy i pieczęcie przekonać niezdołala, i dla tego też niektórych znów na wolność wypuściła, lo jednakowoż przy śledztwie w większej części obwinionych" zachodzą silne moralne powody podejrzenia. Wczoraj widzieliśmy na własne oczy, jak żandarmi młodzieńca porządnie ubranego na ulicy przytrzymali i związali- Nieludzkie postępowanie to wzbudziło głośne nagany przechodzących: z drugiej slrony uniewiniano się odpowiedzią, że związany jest naczelnikiem burzycielów sj4okojności. zwapearya. Bern, 28. Lipca. - Prasa szwajcarska uważa jako rzecz pewną, że rady w kwestyi Neufclialelu przeciw zgromadzeniu w Posieux rozstrzygną, co się tyczy opuszczenia kosztów wojny odrębowców podobno już konserwatyści w radzie etanu większość za opuszczeniem długu pozyskali; kwesty a" we względzie urządzenia uniwersytetu związkowego zostanie na później odłożoną. Synowie księżny orleańskiej podróżują właśnie w towarzystwie ochmistrza swego i pułkownika Bonteins po Szwajcaryi. Tttreya.
K o n s t a n t y n o p o l, d. 17. Li p c a. - W i e ś ć o o c h o c z o s c i, z jaką się hospodar włoski bez względu na nędzny slan finansów w księstwie, koszta okupacyi rosyjskiej w latach 1818., 1849. i 1850. wypłacić oświadczył znalazła bardzo złe przyjęcie u porty, która z powodu tego żadnych pretensyi do wynagrodzenia nic rościła. Tym lepiej zaś przyjętem zostało postanowienie księcia multańskiego, który opierając eię, uą żądania Rosyi o zwrot kosztów okupacyjnych uwzględnić nie chce. Z L c w a n t u, w miesiącu Lipcu. - Jeżeli nie płonną jest wieść, ze także pruskie okręty wojenne popłynąć mają ra wody wysp tureckich, to do jesieni jeszcze ujrzemy wszystkie bandery kontenlynenlalne w pobliżu Dardanellów zgromadzone. 'Flotylla austryacka niemałe zajmie stanowisko w zatoce Smyruy, Anglia, Francya i Rosya powiększają eskadry swoje, i Ameryka" przyśle do późnej jesieni kilka parowców wojennych do Pireu. Gdybyśmy o wewnętrznych stosunkach politycznych Turcyi wiadomości przesiać chcieli, musielibyśmy tylko rzeczy stare odświeżyć. Porcie nieudają się pomysły najlepsze z powodu braku mężów uzdatnionych, z powodu niskiego ukszlalcenia urzędników, z powodu intryg zagranicznych i błędnej admiuistracyi finansów. Przeciwnie zaś na pochwałę Abdul-Medszyda przyznać trzeba, że niejedno z dawniej szych bezprawiów prawie zupełnie zniesione zostało. Część miast nadbrzeżnych przybrała prawdziwie postać europejską i daje świadectwo o dzielności niektórych gubernatorów. Od wielu lat przez rozprzestrzenienie ulic i rządzenie policyi zdrowia, nie dopuszczone chorób zaraźliwych i epidemii, a jeżeli handel europejsko lewancki niejakiego zatamowania się doznał, pochodziło to raczej z niepewności stosunków politycznych i oszczędności okolicznościami mieszkańcom Turcyi nakazanej, aniżeli z nieufności i złych wypadków spekulacji. Żniwa tegoroczne spodziewać się każą, że w jesieni handel produktów wielce będzie ożywiony, które od trzech lat po cenach tylko podwyższonych i w ilości nader nieznacznej wprowadzane były, n teraz tak wybornie się udały, iż zapasy dawniejsze juz o 25 do 30 procenta spadły. Opium wywiozą w tym roku więcej przynajmniej za 10 mil. piastrów, podobnież wełny, bawełny i owoców, zboże nawet przynajmniej 20 do 30 procentu więcej przyniesie. Oliwy niewyprowadzano już wcale od czasu owej tęgiej zimy 1849. na 50, podczas której wszystkie niemal drzewa oliwne wymarz! v. Sprawozdania wszystkie z Chios, Metelin i wysp sąsiednich brzmią także w tym artykule nader pomyślnie, a nawet już kontrakty na kilkanaście milionów piastrów zawarto. Jedwabnictwo więcej upowszechnione pociągnęło za sobą większy i korzystniejszy odbyt, który lym Eomyślnićj wypadł, zwłaszcza źe z powodu doniesień o sprzęcie jedwaiit w Europie cena przedmiotu lego się zniżyła. Z powodów wzwyż przytoczonych powiększony napływ pieniędzy w miastach nadbrzeżnych i wewnątrz kraju przyczyni się niezawodnie do znacznego powiększenia konsumcyi wszystkich artykułów europejskich, gdyż według doniesień wiarogodnyeh wszystkie zapasy w miastach składowych wyprzątniono. Z K o n s t a n t y n o p o l a piszą pod dniem 19. Lipca, źe według doniesień z wyspy Kandyi, niespokojności, jakich się tamże lękano, wprawdzie niewybuchły , ale mimo lego wzburzenie ciągle panowało, amia nowicie Amanci odznaczali się nagabaniami ludności chrześciańskiilj. Gubernator przybył do Relimo jedynie dla tego, aby się o sianie rzeczy naocznie przekonać Usiłowania jego jednak skutkiem nieznacznym uwieńczone zostały. - P o s e ł frnncuzki Lavalette przybędzie tutaj około 25. ro. b. na pokła dzie okretu CharleinagUC. "
P l e s z e w, d. 4. Lipca. - Cholera czwarty już tydzień gOSCI u nas 1 Z dnia l. na 2. b m. liczono przeszło 40 osób umarłych. Wczorajszy dzień był najgroźniejszy, bo samych katolików 24 osób dysponowało się na śmierć. W mieście wielka trwoga. Każdy co chwilę oczekuje śmierci. - Podług uczynionego doświadczenia najlepiej wtenczas, kiedy womity nastąpią, pić tyle zimnej wody, ile znieść można, aby lem więcej womitować Niektóre osoby wypity po 2 ćwiercie wody, i to ich uratowało, gdy tymczasem lekarstwa po większej części są bezskuteczne. Wielka u nas susza. Chmury od kilku tygodni nad miastem zawieszone, boją się prawie, ziemi dotknąć. Obecna klęska bardzo lud pobudza do skruchy. Ciągle się odbywają pielgrzymki do Turskn, Lenartowic i Górzna. Towarzystwo wslrzemięźliwości w tym czasie trwogi zyskało (500 członków więcej Missya, zapewniona nam przez X. Antoniewicza na dzień 15. Września r. b., da 3óg doczekać, reszty dopełni.
Nowe miaslo, d. 5. Sierpnia. - Mylnie podawano o epidemii, która się w Żerkowie i N owem mieście ma znajdować, bo nawet dotychczas żaden się wypadek w naszej okolicy nie wydarzył, nic tylko na zwyczajną chorobę, ale nawet na cholerę. W Dębnie zaś wiele gości korujących się znajduję, tak, że pokoje w zakładzie nielylko pojedynczo ale polrójuie pozajmowano. Właścicielowi lego zakładu wodno leczącego można oddać: że się szczerze zajmuje dla dobra publiczności, - oraz Dr. Sachs gorliwy jest o swych pacyenlów. E. li. Z nad granicy polskiej, 28. Lipca. Wojsko rossyjskie rozkłada się teraz na wsie pograniczne, jak powiadają dla tego, aby uniknąć gwałtownej cholery, która panuje w Warszawie i Kaliszu. Zdarzył się w Koziegłowach na jarmarku zabawny przypadek. Niewoliło nikomu z żydów w Polsce nosić brody bez patentu, tak jak w Prusach polować bez patentu. N a ostalnim jarmarku ujrzał prezydent owego miasta alias bnrmislrz, mnóstwo bród żydowskich, ciekawy czyli mają palenia, rozesłał służbę swoją pomiędzy nich i nuż sprowadzać biodaczów, zapytując się każdego, czy ma patent na brodę. Klóry tylko go niepokazał , temu natychmiast prawem doraźne m balwierz zbierał najpiękniejszą brodę. Jakaż to polem kupa bród rozmaitego koloru nie urosła.
St iiulnntoiei Hterucliie.
Angielskie pisma mają znaczny w Stanach Zjednoczonych odbyt.
Każdy z czterech »Przeglądów« angielskich pozbywa tam około 4000 egzemplarzy; inne pisma treści literackiej, naukowej, satyrycznej, również znaczną liczbę bo aż do 7000 jak «Blackwooda Magazyn«. N adio każdy siatek parowy przywozi kilkadziesiąt pism peryodycznych, z których niejedne po kilkuset liczą prenumeratorów. Znaczna liczba miesięcznych i tygodniowych pism amerykańskich żywi się przedrukiem angielskich.
Przybyli do Poznania dnia 6, Sierpnia.
BAZAR: Wiflke i Wrocławia.
HOTEL LAUKA: Koch z Lipska; Slerby z Torunia; Wcrkner z Beiline; TurMo z Objezierza.
HOTEL BAWARSKI: Kalkstein z Slanian; MiltclsHidf z Kunowa; Zedtwitz z Naunibnrgn; Barlliel z Dobeln; Lewy z Inowiocla«ia; Koso i Komanovrski z Berlina POI) CZARNYM OBbEM: Giinther, Pogańska, Mendelcznk z Buku, Kamińska z Marcinkon a. HOTEL DBEZDEXSKI: Witkowski z Berlina: Wolfnrlh z Lipska; Wiener i ks Kranieski z Wrocławia; Scholz z Grodj.iska; Mallzahn z Lignicyi DyUrcnfurlh z Sj.ląska; Otocki z Chwali bobowa; Ueiithcr z Sędziwojewa; Kowalski z OrpiszeMa; Kinski z Wieszkowy.
HOTEL RZYMSKI: Achlenberg z I*ily; Hirschberff z Berlina.
HOTEL PARYSKI: Hr. Miiiczyiiski z"Pawlnua; Skrzydlewski z Ocieszynaj Kleiber z Kostrzyna; Pilaska z Slruruian POD ZŁOTĄ GĘSIĄ: Koppen z Bydgoszczy: Skórzcwski z Nekli.
HOTEL BERLINSKI: Slolzcnberg z Krobi;'Hess z Bingen; Waldcck z Ostrowa: Schiiler z Liibeit; Stalle! z Polanowie; OUo z Freystadt. POD TRZEMA LILIAMI: HotTman z Obornik.
HOTEL KUUGA: Winter i Brandt z Swiccinn; Ungar i Scheibe z Nowego Tomyśla.
HOTEL EICIIBORNA: Colin z Cclichowy; Hcilfronn zWitkowa; Landsberg z Zaniemyśla. EICHNER BORN: Baschke z Leszna.
Kronika miejscowa.
Poznań, 6. Sierpnia. - Na dniu I. Sierpnia umarł w skutek rozdęcia żyły sercowej rzecznik Kraulhofer (Krolowski) w Berlinie, dokąd go dla leczenia zawieziono z Poznania na kolei żelaznej. Od dawnego czasu był niemocą chroniczną dotknięty, której lekarze usunąć nicmugli, bo była ukrytą w głębokich jego cierpieniach moralnych. Zawód nadziei podnieconych w lalach 1848. i następnych, tudzież poniesione cierpienia, skołatały człowieka pełnego zdolności i rzutności. Dziś szczątki jego pokrywa ziemia cmentarzowa pod Berlinem. Onegdajszego wieczora i dzisiejszej nocy spadł u nas deszcz rzęsisty. Cholera u nas nie czyni postępu. R a w i c z, 4. Sierpnia. - W karnym naszym zakładzie znajduje się teraz 720 więźniów, pomiędzy którymi panują liczne choroby i wielu z nich umiera. Sto pięćdziesiąt więźniów leży w lazaretach, 60 zaś oprócz tego dozierają lekarze po celach. Szkorbut i ztąd powstające osłabienie najwięcej o śmierć przyprawia. W miesiącu Czerwcu umarło więźniów 15, w Lipcu 20.
OBWIESZCZENIE.
Z powodu postępującej budowli fortecznćj zostanie droga do dębiny przez ulicę Strzelecką od poniedziałki! dnia 9. m. b. dla wozów i je - zdzów zamknięta. Przejazd ma się więc przez most Bernadynski odbywać. Poznań, dnia 5. Sierpnia 1852.
Król. Dyrckcya Policyi.
PRZYPOZWANIE PUBLICZNE.
Gdy co do majątku zbiegłego ztąd kupca Fryderyka Augusta Weissa, w moc dekretu z dnia 15. Kwietnia r. b. konkurs otworzonym i areszt otwarty zawiesionym został, zawiadomią się przeto o lem publicznie wierzycieli tego wzmiankowanego dłużnika społecznego, i jest do zameldowania wszelkich pretensyj termin na dzień 7. Września r. b. o IOtej godzinie przed południem w izbic posiedzeń tutejszego Sądu (jedne wschody w górę), przedUr. Reinkingem Sędzią pomocnym W.Yr znaczony, na który niewiadomych wierzycieli z tein zastrzeżeniem zapozywają się, że w razie niestawienia się z swemi pretensyami do massy prekludowanemi, i w tej mierze naprzeciw in
nym wierzycielom wicrzne'm milczeniem nałożeni będą. Ci wierzyciele, klórzyby sławienia się przeszkód mieli, mogą się udać do tutejszych adwokatów Ur. Szepkiegó, Szulca L, Szulca II., E k k i e r t a, W o l f f a , B c k i e r a i S c n f f a , i takowych w właściwe połnomocniclwo i informa cyc zaopatrzyć. W tymże "terminie mają wierzyciele lakzc złożyć swą deklaraeyę, czy chcą pozatrzymać ustanowionego jako 'interiuis-kuratora i konlra-dyktora Sędziego Ziemiańskiego Ur. R o q u c t t a, albo leź spodziewać się, że Sąd obsadzenie stałe miejsca lego po rozważeniu powinnym uskuteczni. N areszcie zostaje na ten termin z pobytu niewiadomy dłużnik społeczny kupiec F r y d e ryk August Weiss publicznie zapozwanym.
Bydgoszcz, dnia 23. Kwietnia 1852.
Król. Sąd p owi a towy. Wydze I.
różne gatunki dobrych czerwonych win w parlyach po 10 butelek, l kilka tysięcy Bretneńskich , cygarow. Li ps eh i Iz, Król. Aukcyonator.
Handel towarów modnych
M. MAGNUSZEWICZA I SP.
znajduje się obecnie w nowej kamienicy obok Bazaru.
m TARGOm: Dnia 6 Sierpnia. 1852. r.
w mieście Poznaniu. otł 1 do bI. sirr. I r«.1 in!.! iffrlfn 1 27 10 2 6 8 Zyta, szefel 1 18 10 l 83 '1 26 8 1 '-1 27 10 2 2 4 17 6 20 25 27 4 10 5 1125 2 - Spiiitiisu (beczka 120 kw.)80JTral. 21 10 -
Aukcya win i cygarów .
We śYodę dnia 11. Lipca r. bież.
przed południem od godziny 91ej sprzedawać będę publicznie i za gotówkę najwięcej dającym w lokalu aukcyjnym na Szerokiej ulicy Ńr, i$*
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.08.07 Nr183 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.