)K 210w Srododnia 8. Września 1952.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.09.08 Nr210

Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Deekera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedziało)': N. Kamieński w Poznaniu.

Obwieszczenie.

z powodu grassującej dotychczas cholery odbędzie się wyznaczony nadzień 1 in. b. sejm pi owinryalny dopiero dnia 19. miesiąca bieżącego, 1 'oznań, dni» 5. V\ rześnia 1852.

Naczelny Prezes Prow. Poznańskiej jako Kommissarz Jego Król. Mości.

v. Puttkammer.

Telegraficzne wiadomości.

Wiedeń, 5 Września. - Układ celny r Parma zosłał zawarty.

Minister stanu baron \JI ard jest tu dziś spodziewany z układem do ralyiikacvi F lor e n c i a, 2. Września. - S;jd odrzuca (iuerazzego prnteslacyą przeciw właściwości sądu, równie jak wniosek obrońców, którzy wnieśli o zawieszenie sprawy az do roslrzt gniecie (ej kwesty i przez s-jd najwyższy. Proces dalej się toczy. Rzym, 2. Września. - Poseł sardyński opuścił Rzym z powodu listu sekielarza stanu AnIonellego do arcybiskupa w Chamber» , w którym chwali jego stanowisko nicprzycylne noweinii prawu małżeńskiemu. Okłady więc miedzy Rzymem a Piemontem zdaji) sie być całkiem zerwane.

Paryż, 3 Września. - Pogłoska niesie, że wybory do radmuieypnluych snutej pomyślnie wypadły dla rządu, jak wybory departamen talue i okręgowe. ,. ParyiT -ł- Września. - ftlriwią o reorganizacji wyższej adininistracyi, o zniesieniu dwóch minisler-lw i o zniniejszeuin armii. «. p-TSlnIllSlHIOT Berlin, 6. Września - Naj. Pan raczył nadać godność szambelnna hr Franciszkowi Egon, markizowi na Hoensbrocch, a zwyrzaniym profesorom w fakultecie prawnym w tutejszym uniwersytecie Dr. Rudolffowi i Dr. Kellerowi lylul tajnych radzców sprawiedliwości. JCM. wielki ksiąze następca ironu rossyjskiego przybył tu z Darm sztad. " ., ; Król. Jmc wyjedzie do Pruss i stanie dnia 14. b. m. w Bydgoszczy, tam przenocuje r obejrzy wojsko garnizonowe i kuasierów 2 (łniewu, dii. 15. sianie w Gdańsku, przenocuje i obejrzy tameczny garnizon, potem puści się osobnym pociągiem do Malborga. Nie będzie w lej podróży powitań urzędowych. Według gazely nowej nadodrzańskiej krążą p» Wrocławiu i oko licy pelvcic, w których króla upraszają katolicy o zabezpieczone konstytucja* wolne wykonywanie religijnych obrzędów kalolickich w królestwie, użalając się na* niedawne rosporządzeina, znany edykt jezuicki i d. 16 Lipca. Petycic le są podobnej neści, jak wysłane z l'adeborn i Monasteru. Do l\ch pelycyi wygotował biskup wrocławski promemoria do kióla, bo jak mówią "paiiuje pomiędzy biskupem a minislrem spiaw wewnęlrzinch i duchowny« h wielkie nieporozumienie pod tym względem Królewiec. 3 Września. - Według pewny« h wiadomości wybuchla cliolora z gwałtownością w Szczytnie (Oitełsbiirg) i okolicy. Gdańsk, 2. Wiześnia - U n- choleia z każdym dniem silniej i szybciej się rozszerza. Od poniedziałku do wloiku 60 osób zathoiowało i przeszło 20 umarło. Równie okolica, Oliwa i Znpot nią jest dotknięta. Karlsruhe, 3. Września. - Dziś przejeżdżał przez nasze miasto do Heidelberg« austryncki feldmarszałek łiayiian z l'aiyża. Spór między rzailein hanowerskim a szlachtą stanowa, o którym nic przed kilku tygodniami oj" b\ł«* słychać, na nowo się lozniecil przy sposobności organizacyi sudowt'j, Sianowi pragną rzecz lę wytoczyć "przed buudeslag. Tymczasem JIa pieiwszy jak lo mówią o-JIen", w \dzi;d sianowy liinebuigskiego księstwa, wydał memoiyal u ważności kweslyisla nów*prowincyounlnycb, kliny doręczony będzie lylko osobom mającym w (ej sprawie glos. to je_ 4 ' minisii"'n> sianowym osobom i posłom nie uiieckim pizy związku. Rj.ad zapewnje "jB inaczej sobie w lej ponowionej »prawie postąpi, I\lko jako dawniej. Wychodzące w Biunszwiku czasopismo: ..RlaUer der Zeil" pozbawione zostało użytkowania z poczt piibkirh, z powodu jak opiewa ruzpurZądzenie «obelg miolanyrli nrzeriw polityce pruskiej«. Dziennik depokraiyczny fiankfuilski V o l k e b l a t l zoslał «kasowany. Komisarz polc>'i w towarzystwie żandarmów zabrał nuiiier pod prasą zostający, roi'«.Zji'" I, a Z a I ń swojej obecności złożone już kolumny i więczył zakaz P' sinieiitiv , ., tlek"lor kaselski przyjmował na & 26. Sierpnia powinszowania izb, · Z uuikuąi niebezpieczeństwa na kolei elrasburgsko paryskiej. Było tod. 20. Sieipnia między Nancy i Strasburgiem, że ziemia odmiękła i z le go powodu maszyna wyszła'z kolei, a lubo 13 osób został., poranionych r kilka wozów Z towarami rozbiło się, elektor unikną! zupełnie szwanku. Szczególna wszakże'rzecz, iż wicie dzienników utizyiuujc, że elektor wcale do Paryża i le jeździł. Izba wyższa kaselśką znowu nie może obradować, bo po zebraniu się koniecznej liczby członków, nieobecność jednego z nich z przyczyn prywatnych zaszła, pozbawiła ją kompletu. JHrólentwo polskie.

Warszawa, 5. V\ rześnia. - Wczoiaj zachorowało na cholerę osób 64; wyzdrowiał« 4 6; umarło 3 1; ogólna liczba pozostaje chorych 3 O 3 \N mieście Tuliszkowie w pnw. konińskim, gdy epidemia najsilniej poczęła sprzątać mnóstwo osób, przerażenie jodo doszło do najwyższego sInpnia, a gdy piZy wieziono do pochowania wyrobnika nie mającego familii, nikt nie podjął się oddać mu ostatniej irsługi. Wtedy proboszcz miejscowy, pejen poświęcenia, kanonik Kobyliński, chwyta sam łączkę i, 'ro«adżi otiaię, a lud Ź przestrachu przychodzi do ptz\'lomnośn, łzami oblewa ręce kapłana, i z uniesienie m'pelnem poddania się .religijne go, odprowadza zmarłego na miejsce ostatniego ziemskngo spoczynku. Odtijd skwapbwuść w ratunku była bez granic jednych mieszkańców dfa diugich, ep deinia leż przy silnem slarauiii ustawała. Z miasta lego udałem się do Wyszyny, miejsca zamieszkania Mikołaja <>uiowskic;>o, sc dziewo pokoju, gdzie uważałem, że lubo epidemia naj silniej we wszystko h okoliczny cli wsiach panowała, (utaj niiino wielkiej ludności, bo <JłM> dob.a le zamieszkującej, przedsięwzięte przez właściciela ś.odki, ,uz to w dowożeniu pokarmów, juz w niesieniu spieszne*., ratunku, zapobiegły gwałtownemu jej szerzeniu. loświęcen.e s.ę wlaści..".!" btło bez granic mimo to 21. Sierpnia, właśnie w wsi miczkalncj \ Vw. viuc, o l'żlej godzinie z południa, zapadło na atłak choleryczny uśoi ludzi razem; wledy sam dziedzic z ludźmi spieszy na ratunek, biesa po douia. h i przy każdym chorym sam znajduje się. Bog łaskawie pobłogosławił to poświęcenie, a użycie ipekakttany i wskazanych przez lekarzy środków, ocaliło życie tylu ofiar. Szadek, I. Wiześnia. - Szanowny Bedaklorze! Ty! który nam radzi<z, paeslizegasz i rozweselasz nas w teraźniejszej li wodze i biedzie, donieś, że i u nas w Szadku, cholera z dzicsią(kowawsjy piawie ludność, juz dzięki Bogu od dni dziesięciu usiała. Włościanie utacający z jarmarku, n lem samem Irzeźwo, widzieli ją, nie bladą jak łv V\ arszuwie, ale w posiać i silnej baby, spieszącą gdzieś na koniec świala Skarżyła się przed niemi na Szellgow>kiego lekaiza okręgówej:o, że jej bardzo przeszkadzał i dużo ofiar odebrał, i z lego powodu do wsi okolicznych robić musiała wycieczki! ale za lo i jego samego na dni kilka zrobiła nieCZyniHIll; dodała jeszcze, że za dni czternaście powróci jeżeli l\lku źle

, wypiwszy po nim kilka szklanek maślanki (sic), mimo mocin go ratunku, przeniosła się na drugi dzień do wieczności. Bacz łaskawy Bedaklorze! doniesienie to w swe) kronice umieścić, ażeby ci co w\j*-chali, mogli śmiało powrócić, i plotki przerwać, a będziemy Kurj erowj wdzięcz,,,, Kur. warez.

F$ 'ancya.

Paryż, 2. Września. - W skul. K '.prawozdania ministra polievi zamianował L. Napoleon komisyą złożoną z 10 członków pod pizewodiiiclwein u;ana Bonjean, prezesa seke \i w radzie siano, która ma ładzić nad środkami, ku zniweczeniu baud\lów na wyspie Korsue, którzy podkopują dolny b\l tej wv'py. Już przed kwintalem w\słał minister policyi pana BaIImlla cłyiel»IO)H w ministerstwie policvi do Korsxki. aby się przekonać na miejscu, jakim sposobem zniweczyć lo plemię rozbójników- kors\ kańskich. I 'yieklor pizelonał się, że bandy le rozbójnicze zagrażające' rzęslu wolności i bezpieczeńslwu, stawiające się w\żej nad prawa, zakazujące nieraz uprawy pewnych grunlów, silą wojskowa trzeba poskromić i zniweczyć. I>ziś pojawił się nowy dziennik pod lytułem «słońce«. Sądzą, ic lo słońce długo nie poświeci Po w i, lu depailauieiilach. a szczególniej miaslach wybrano podczas w\ borów rad gminnych rządowi eh kandydatów, bo opozycyjna strona wcale nie stawała, a"że nie b\ło'glosciw l'czby dostatecznej, pizelo powtónie głosowanie, gdzie relatywna większość głosów jest do-lalccziu). Girardln także twierdzi, źe M o n i t o r ma sluszuość, iż wojska fra» rardin, ze łatwo wnijść do Rzymu, ale nie łatwo bidzie go opuścić. Wczorajszy artykuł w M o n i t o r z e o załodze francuskiej w Rzymie, mocno uderzył uwagę publiczną. Rząd francuski byłby się może skłonił do pozostawienia" malej załogi w Civitavecchii, ale uwaga, że Austryacy nie wyjdą z'Ankony, a wróże, iż przyjdzie do wojny, była powodem innego postanowienia rządu francuskiegd. Ostatnia uwaga jest nawet gruntowniejszą, bo Rzym sianowi bardzo ważne stanowisko podczas wojny. Mówią, że Castcllane obejmie naczelne dowództwo w Rzymie po jenerale Gemeau. Wielu osobom skazanym na wygnanie po wypadkach 2. Grudnia, pozwolono mieszkać w Paryżu l"b po departamentach. Teraz rząd wydał rozkaz, aby się wynosił' z Francy/i, robiąc przy tern różnicę, między tymi-f którzy okazywali skruchę polityczną, a tymi, którzy się rządowi okazywali niechętnymi - Ostatnich więc trafia to nowe rozporządzenie. Persigny wrócił do Paryża i był na posłuchaniu u prezydenta w Si.

Cloud. Mówią, że Persigny jest w łasce nieustającej u prezydenta.

Ponieważ pan feldmarszałek Haynau tłumaczył się jednemu Francuzowi, -który go zapylał, czy prawda, że kazał chłostać pewną panic za przywiązanie do uczuć patriotycznych, iż to jest kłamstwem wymyślonem na zochydzenie jego nazwiska, przeto la P r e s s e przypomina list pani Madcrspacl), w którym opowiada szczegółowo ową chłostę na niej dokonaną. P. J. Proudhon, który przed rokiem 1848. trudnił się interesami do-5IIQ braci Gauthier w Lianie, znów wstąpi do dawniejszych stosunków z tym domem. Już opuścił Paryż z żoną i dwiema córeczkami. Członkowie spisku znanego pod nazwiskiem ulicy de la reine blanche, będą stawieni przed sąd policyi po rawrzćj na dniu 16. b. ni. Między członkami 18, znajduje się oficer od arlyleryi i jeden lekarz. Oskarżeni zaś są o udział w łajnem towarzystwie i posiadanie zakazane broni. Dziś zabrano ludep. Belge za to, że słownie nie umieściła napomnienia danego przez rząd francuski korespondentowi dziennika M o rning Advcrtiscr. Indcpendalic e niewiedząc jakie było napomnienie rządowe, przetłumaczyła tylko tekst angielski, żadnej przeto w lem nie było złośliwości. Jest więc prosta zemsta rządu na tym dzienniku, że nie tozwodzi się z pochwałami o rządzie francuskim. Koresp. - Po zagajeniu posiedzeń rad departamentowych, ministrowie wrócili do Paryża. Prócz mewy jenerała Maguau, innych ministrów mowy nie odznaczyły się niczćin ważncui, ale obecność ich na radach dała silny poehop do adresów. Ogromna większość rad departamentowych oświadczyła się wyraźnie za restauracyą cesarską. Nie obeszło się 1'** bez malej opozycyi. W Blois, skoro rada uchwaliła adres cesarski, p. de la Sossaycs, mianowany przez rząd sekretarzem rady, dał dymisyą. Mówią, że p. Abaltuci, minister sprawiedliwości, ma zamiar poszukiwać pana .Juliusza Favre za lisi, którym dał wiadomą dymisyą z radzcy depart., i ze zapylał się Vs. pr.-ry «tmiia, przed jaW.»i«ry»tłyUcva ma go żapozwać: czy przed sąd przysięgłych, civ przed wysoki sąd, la haute Cour. Odpowiedź ma być jeszcze niewiadoma. Wybory municypalne odbywają się z wielką ospałością. Mimo usiłowań władz, abPtencyc są bardzo liczne lak u rojalisiów, jak i republikanów. Co do elekcyi czyslo politycznych, t. j. deputowanych, te zdaje się pobudzą trochę ludność do życia. Dotąd opozyeya nie zgodziła się na kandydatów: rektycy republikańscy chcą reelekcyi Cavaignaka i Carnota , albo ebkrvi 1.haiiasa i Lainonriera, soeyaliści zaś chcą elekcyi Proudhoua i Emila Girardin. N aczelnicy republikańscy ińają się dziś zejść u pftiia Goodchaux, i oznaczyć dostatecznie kandyda'nw Mówią, że rząd nie · opiera się wcale, aby z urny elektoralnej nie wyszły imiona socyalislowskie, rachując i słusznie na to, że elekeya 1 'ruudhona i Girardina sprawiłaby wielkie a korzystne dla niego wrażenie. Podobnież się już stało Z dziełem Proudhoua, którego sprzedaż rząd pozwolił.

Jakem w;-m pisał, foi ninlimści rcsiaiirary i cesarskiej mogą być z a - łatwione na przyszłą wiosnę, jeżeli lego będzie życzył sobie ks. prezydent. Już rady obwodowe i departamentowe wyrzekły; już oiganizujc się na wielką skalę zbieranie petyryi. Pu załatwieniu formy, sama rzecz UiOŻe być szybko przeprowadzoną w izbach i zakończoną ostatecznie przez appel au peuple. Ks. prezydent ma trwać w zamiarze ożenienia się z księżniczką V\ ara, uważając ją jako wnuczkę jednej z Beauharńois, a unie to jest dla niego talizmanem szczęścia. Siara się on wszclkiemi sposoby o wstrzymanie jej notki księżny Hamilton od rozwodu. Re stanracya cesarska nie napotka sama przez się przeszkody w dworach europej-kioh, ale dwory zażądają niezawodnie zapewnienia, że cesarz u trzyma traktat wiedeński. Tak widzi rzecz M o r n i n g P o s t. Znacie także odpowiedź p, Drouin de Lhuys, klórą tu powtarzają'. Kto czytał dayvnv dziennik N a p o l e o u, nie może zapomnieć, że ks. prezydent miał zawsze wielką ufność yv ogromie sił Francyi. Pan Persigny zrobił z Dieppe wycieczkę do Londynu. Jedni mó wią, ze wyjechał w interesie przyszłego cesarstyva; inni zaś, że wyjechał w zamiarze skłonienia rządu angielskiego do wywarcia wpływu na dzienniki angielskie, j starania się o zmiarkowanie uh ataków na rząd dzisiejszy, pod zagrożeniem obłożenia ich wyższym stępieni, albo całkowitego ich nic wpuszczania do Francyi. Czy powyższe tłumaczenia wyjazdu p. Persigny, llln)4 w sobie coś prawdziwego, nic zaręczam. To jest pc wnem, że ostatni artykuł x iinesa, kióry Żartował z elekcyi rad miej scowych, który śnual się 2 Francuzów i nazywał ich slaremi dziećmi, obraził mocno rząd francuzki, i yYYYTobI jak wiecie, odpoyviedz urzędową yv Monitorze. - Ks. prezydent bawi ciągle w St Cloud i licznie przyjmuje. Onegdaj jadł u niego obiad ks. Czartoryski. Donieśliście, ze ks. prezydent pali dziennie 25 sjgar, trzeba by \0 powiedzieć: sygaretek, bo sygar prawie zupełnie nie pali. Podróż jego na południe* Francyi tak długo odkładana, że o niej zwątpiono, została nareszcie zdecydowaną: Książe f »rezYdent wyjedzie dnia 15. Września, przebiegnie przez Ne vers, Mouin, St. Elienne, Lyon, Grenoble, Valence, Avignon, Marseille, Toiiłon, Aix, Nimes, Montpellier, Narbonne, Toulouse, Agen, Bordeaux, Augouleme, Rochefurt, Niort, Poitiers, a d. 16. Października wróci do

Paryża, zapewnie znowu w tryumfie. W Tulonie zwiedzi poraź drugi flotę, którą oglądał yv Cherbourgu. Książe Murat wyjedzie do Algieru dla odwiedzenia syna, a potem uda się do Florencyi. Niektórzy przypisują mu zamiary starania się o wrócenie się do tronu, i wpływania na opinią W ł o c h, za pomocą loż masońskich YT Marsylii. Na przekór lyrn niedorzecznym pogłoskom, ambasador ueapolitański Anionini, świetnie podejmował w tych dniach w Paryżu ks Matyldę. Ks. Murat jest to mą£ nadzwyczajnie Otyły, który yyedliig powszechnej opinii, jest dobry i dobroduszny. Jest on yyielkim mistrzem wszystkich loż masońskich we Francyi, i okazuje się uległym dla ks. prezydenta, klóry lubi jego rodzinę, złożoną z dwóch córek, i jeżeli się nie mylę, jednego tylko syna. Ks. Murat był adwokatem yv N owym Orleanie, i autorem dzieła miernego, ale bardzo republikańskiego o Slanach zjednoczonych Wrócił on do Europy z bardzo skromnym sposobem do życia. Poyvrol thiersa do Paryża, stal się politycznym wypadkiem. Wszy.

slko co Paryż ma znakomitego udaje się do niego. Odyviedziny bywały tak liczne, że prefekt policyi zmuszonym się widział napisać do niego i ostrzedz, że nadal pociągnie jego dom pod tytuł nielegalnych zgromadzeń. Mówią, że Thiers zgadza się na księcia Bordeaux, pod warun kiern udzielenia konslylucyi, że zgadza się także na ścieśnienie wolności druku. Mówią, iż każdemu poyvtarza, że niechce się teraz trudnić polityką, że czas jego nie przyszedł, że Francy a przejdzie przez socyalizra i t. d. Jak widzicie, podaję wam yviernie «o słyszę, choćby i«tiie'plotki. W Paryżu propaganda anticesarska ina być żyyvą. Polirya miała pochwycić liczne egzemplarze pamtletu Wjkiora Hugo. Pamflei leo był czytany w wyjątkach uczniom przdz jednego professora yv Gand, klóry za to został zrzucony z urzędu przez rząd belgijski. Wielkie zrobiło w Paryżu Wrażenie', że wiadomości o postępku professora belgijskiego, i używaniu przez ks. Murata loż masońskich YY interesie familijnym, były dostarczone przez dzienniki duchowne. Nic mniejszą uvyagc zwrócił list kardynała Antouelli, klóry zdaje się brać stronę biskupóyy piemonlskich, w sławnej sprawie ślubóyy cywilnych. Granier de Cassagnac ogłosił yv le P a y s pierwszy artykuł, yv którym dowiódł, że dzisiejszy rząd francuski ma posadę moralną i uczciwą. Wiecie z M o n i t o r a, że pan de la Gucroninere, głóyyny redaktor tego dziennika, zoslal podany do krzyża dnia 15. Sierpnia przez ministra poli c yi. Ogłoszenie Monitora zrobiło na publiczności wrażenie', które uczuł p. de la Gueronnifere. W skutek lego, nie chciał odebrać krzyża z rąk ministra policyi, lecz z rąk samego księcia prezydenta. Książe prezydent zrozumiał jego obraźliwość i sam przypiął mu krzyż do piersi. La P r e s s e doyvodzi, że le l' a vs, sprzedając się po 40 (ranków rocznie, żyje z pomocy rządowej . Według Girardina, maletyalna koszta dziennika, nie licząc redakcyi, wynoszą za numer 38 fr. rocznie. V'eron zniżył C o n s t i t u l i o n n e l do 32 fr., ale bo ma znaczny przychód z iiHcralów, który koszta redakcyi sowicie pokrywa. Cztery tylko dzienniki paryskie innju. prxychotl.y inscraItiwe: D e b a t y, C o n s t it u I 1 o u u cI la P r e s s e i le S i e c l e . Dzienniki rojalistovrskie i republikanckie znajl dują ciężką koukurciicyą YY dziennikach urzędowych, klóre, zacząyyszy o d M o n i t o r a, ko sztu ją t Y lk o 4 O fr. Z niż e ni e C o u s t i I u l i o i i n e l a do 32 fr. jest uyyaźane za czyn biegły i śmiały ze strony Verona. Czyiauo tutaj z zajęciem przedostatni numer Revue des Delix Mondes, yy którym p. St. Marc Girardin, rozbiera pisma Hussa. Książe prezydent poyvieksza gwardyą republikancką albo municypalną o dwa szyyuliony. Czy z nuśj utworzy potem pułk strzelców cesarskich? Obayva nieurodzaju zaczyna na seryo zatrudniać dzienniki, a nawet ciężyć na giełdzie. Minister kazał prefektom zdać sobie raport ze żniyya, Niektóre dzjenuiki domagają się już wolności handlu zbożowego. Cholera, nieszrzęśliwa cholera, klóra dziesiątkuje kraj nasz od miesiąca, zaczyna także zal udniać dzienniki, lak francuskie jak angielskie. Wyobraźnia Francuzów wystawia sobie cholerę YY postaci kobiety, któro obiala Warszawę za swoje siedlisko. Kobiela la, mówią dzienniki, opuściła Warszawę dnia 19. m. z. i ruszyła w dalszą drogę. Baczność zatem! Oby dala opuszczenia Warszawy przez cholerę, by'a rzeczywiście prayvdziyya! G lob e ogłosił interesujący artykuł o ostatniej zmianie ministerstwa tureckiego, dokonanego przez "suliana: z powodu nalegania p. de Lavałelle o spieszne załatwienie sprawy jerozolimskiej, trypolitaiiskiej i t. d. Widząc w nowym inioisleryuni Ali baszę, ucznia oddalonego Reszyda, ale zarazem Funda baszę, partyzanta rosyjskiego, Gl ob e twierdzi" że sullan szukał pomocy w partyi rosyjskiej dla uwolnienia się od nalarczyyvosci Francyi. Anslia i Fraucya, móyvi on, popełniły też same błędy,: natarczywość lorda Palmerstona skłoniła Greryą, a natarczywość księcia prezydenta skłoniła Turcyą ku Rossyi. M o n i t o r zayviadoinil, że wynagrodzenie Belgii za zrzeczenie się przedruków nastąpiło za pomocą zniżenia cła na chmiel i sukno belfijjskie. Fraucya odniosła zatem, tanim kosztem wielkie zwycięstwo ('»dyby Fraucya nie była bliską cesarstwa, Belgia nie przystałaby nigdy na podobne warunki: jLny I i a. Londyn, 2. Wrześ. -Oncgdaj na giełdzie poraź pleryvszy yvszczclu inOwę o pożyczce zaprojektoyyanćj przez bank w Konstantynopolu yv kwocie dwóch milionów funt. szterl. i pod gyyaranryą rządu tureckiego. Takowa wydaną bęflzie al pari, ma od I. Października r. b. 6 procent przynosić, 'j za pomocą półrocznych losowań yv Paryżu al pari 2 2.1 proc. yv przeciągu 23 lat ma być spłaconą. Zaliczenia nastąpić mają yy .1 witach po 25 p ro c, z których ostatnia na dzień 1. Marca I8"i3 przypada. W Paryżu podpisano już 3IMHIIMHM) franków, czyli 1,200,000 funt. szterl. a 81»1».01»0 funt. szterl. rfIa targu angielskiego zastrzeżono. Jest to pierwsza pożyczka, jaką bank konstantynopolitański YY Londynie zaciąga Rząd lure'eki, na którego zaręczenie tutaj pożyczka się zaciąga, uważany lii jest za dobrego wierzyciela. Spór pomiędzy T i m e s e m a M o n i t o r e m niepokoi minislerynlnego Heralda: łęka sic on, że Monitor ulegnie, gdyż unoszony jest, jako organ księcia prezydenta, prawidła przyzwoitości zachować; z żadnego iuue"O powodu. Times nie zasługuje yvprawdzie, aby jq za organ na Franryi pobudzić gniew przeciw Anglii. Niechże więc tak satyrycznie o otrzvmanem ostrzeżeniu niemówi. Zupełnie z powaga dano napomnienie nie tylko T i m e s o w i , ale także ludowi angielskiemu, który chce pokoju zYraiicyą. becz T i m e s z bieda da się lem do milczenia" przywieść Dzisiaj" występuje już przeciw drugiej odpowiedzi M o n i t o r a 1__- ,1"1_,,,,__ "'\. 1 -_I · · ;-».!" "..."",1_1__1: - .FIkrytykę nasza SIanu pohly,,«. klóie na odpowiedź żadna mezaslugują, i uwalnia się przez lo od ko uieczności nieprzyjemnej powtórzenia podań i dowodów, których zaprzeć ani zbić niemoże. Zniża się zaś jedynie do zaprzeczenia jednego o-karzenia. Oszczerstwem jest, że 1201» ludzi w dniu I. Grudnia zamordowano, gdyż dokuuienla urzędowe liczbę zabitych na 3llII podają. Loiki takowej używ.i się zwykle w obec ludzi, którym oponować niewolno. Ostoi się ona w ober. Francuzów ale nie w obec Anglików. Niepowiedzielfśiny nigdy, że p. Bonap'artc liczbę mordów na rozkaz jego dokona rlf@fl m Iłil lł }jpdał, teraz jeszcze wierzymy mu na słowo, skoro się ooj}atPej trzeciej części przyznaje a dwie trzecie zaprzecza. Któż te akta Hf1:ęd8We pi ał? @>){Htż Ii9 b> .«.

1;WHłR 1I C Q ql9#.? 9- j,ę- .1D,ąą. ; l .pod jaKaż«. dys syą wolha- d'tt danc zost aly'P Aidg t 'WD'd ą'-wHL'śi1i:e tyle, co twierdzenia M o n i t o r a, iż Francya wolność nie ograniczoną posiada, iż dobra domu Orleanów prawnie skonfiskowane zostały i inne kłamstwa dowiedzione, którym z duinieniein i smutkiem Europy rząd francus sanfif i. swojej. udzielił.. Półein Times, usiłu ąc dowieść, że f1f1J >s *:'DS(\If I'I1JLv11finłhłll&O > J'. 1lI'fiAAtINN :11 Mi Pli " 1 1 m. łłNf¥łre 'fi <lf! liczua l LU..) praWQ«lpoDnle Jest praw'dźnvszą anlze11 ll1() l\.onczy uwagą, le lu o liczbę wcale uicchodzi. «Może wzięliśmy za wiele, może za mało, a o liczbie prawdziwej pewnie nigdy się incdowiemy. Zycie ludzkie jest samo z siebie świętem, a morderstwo pozostanie lnordersl wem, zarówno czy na jednym, na 400 czy leź na 1000 popełnione zostało.« Morning Advertiser odgraża Ludwikowi Napoleonowi wykryciem środków podłych jakiemi lenże prasę angielską pozyskać usiłował. . Tik U ID li l . l II ]I . . II . . l 111 . l . l l II I.. 1. . . . .. n . I l . n . l . M i U A / I .. .... P i .. ...... f 11 t li . 11 ' 11 « 111 . t 11 fi u

--- - -- prezyueill nienawiści Kil IllMJllllyuin u«yiii, «1«; blraBSH.J, »»i«.j.yj.uy naszej stanowią, tym mniej pizysloi nam pozostawiać w gabinecie si ton nictwo, którego prasa (H e r a l d i Prt. H) niszczycielowi i oskarżycielowi pałirłtłI1lJł1enr1I6w wgztMkicl11 J .stvpr.

ychy ną., Gdyby; rzą6- N al1.o1e.o-na 11... miał \Vi-dol4.i:dług-iej i trw ło jGi, z.t).Q.ln.złIatłJ zttw:ś0e powoo m.bdJame,n1JIDI1n¥, QIQ osłonienia cokolwiek nagany, na jaką jego czy ny przy tluiniające .»olność zasługują; lecz naród ten nigdy cienuęslwa cesarskiego niezniesie , a po lityczny kocioł parowy, z ii:»lciialu tak słabego wykuły, przylem na ciśnienielak ngro.....e wysławiony, musi w czasie niezbyt oddalonym pęknąć. Epokę tę należy "nam przy obliczeniach naszych iia oku zatrzymać; i polityka nasza zagraniczna niepowiiina, jak polityka lorysów , liczyć na trwały skutek szalonego aiiachroiiizmu i b v I despotyzmu, który pierwszą rewolucyą francuską ignoruje, kiedy Ludwika XJV. małpuje« W Poilunoulh i Cowes niezmierne po wstały kriy Kj' z powodu przemylniclwa popełnionego na flocie królowej ja jej powrotem IS.-I-ii. Jeszcze królowa nie wysiadła na ląd, a już sliażuiry celni weszli na okręt i rozpoczęli rewizyę. Pod samą kajutą królewską znaleziono 90 funtów tytumu zagranicznego: z tego powodu pobrano majtków do aresztu. Głównym zdiajcią był dziennik handlowy anlwrrpski. który w sprawozdaniu swojein handiowem cieszył się, że anlwcrpsiy kupcy i oberżyści dobrze zarobili na odwiedzinach, bo królowie morza ine tylko uprzejmo ścią, ale i pieiiiędzini statali się pozyskać sobie przyjaźń HHgóyr, i że nie licząc innych, jeden tylko kupiec lytuniowy spizedal 5000 funt. Iowaru swego. Urzędnicy celni przeczytawszy to przypadkiem, nie clicieli dać wiary, aby załoga okrętowa wypaliła przez diogę 5000 f lylunin, i dla · 1°' Dtfrt rew'IJ'C przedsiębrano, i za pierwszy in napadem znaleziono juz cząstkę tovs-aiu anlwei pskiego, a że samo d o' o d funta wynosi 3 szyI. 6 den., a kara znarznie jeszcze większa, przeto wycieczka do Belgii drogo przez P'ze.nv,n,ków okupioną została. ,. J 0-, C Hiszpania.

IYladry i, «. *. >. sierpnia - \JI równym stopniu jak przemysł coraz wiccepię upowszechnia, wzrasta zamialość pomię.lzy średnią klasą, a po łlieważ rozrywki umysłowej znaleźć sobie nieumie, przeto składa pieniądze na zabawy ludowe, tak nazwane Bomeria. Ale przy uroczystościach takowych nigdy się bez walki byków obejść niernoże ; są one główną przyprawą wszelkich zabaw. >aimęt'Ht A w (' ", względzie jest lak wielką, że o jadle i piciu zapominają, co więcej cale wsie wychodzą na walki lego rodzaju, wszystko na los szczęsna pozostawiając, aby tylko lem widowiskiem okropuein oczy swoje nasycić, Daremne są' usiłowania t l a m o r P u b l i c u i inny cli dzienników progresysloskich, które z Całą dyniową swoją przeciw walkom byków wyst Ap" - A a szczególniejszą jest *e<zQ że dzienniki slroniclwa absolulneg , i Umiarkowanego raczej prze'. 'ryi.ija za ią szerzącą się coraz więcej namiętnością, aniżeli roby się Oi J' przytłumienie starać miały. Nawet minister spraw wewnętrznych, M a d " " ,,62, ,e s ł c z c, < i, , 'c, n namiętnym łych igrzysk i jako gubernator ar. ylu żadnego z uich uiepomioął. Złeui uajwiększein rzeczy lej jest»

że zmysł klas niższych przez częstsze zapatrywania się na widowiska takie coraz więcej dziczeje, - a okoliczność la, jak C l a m o r słusznie uważa, przyczynia się do licznych i okropnych zbrodni, jakie od czasu niejakiego po wszystkich zakątkach królestwa się przytrafiają. W Za mora, gdzie dnia 15. i 16. m. t. walkę byków urządzono, w pierwszy dziea trzy i'h wyprowadzono, a w drugim 6, gdyż lud niezadowolony był tak małą liczbą Przy ok«dicznnści lej w dzień pierwszy padło koni 20 a drugiego 36; wtedy dopiero lud był zadowolony. Rozbójnicy i łupieżcy, których doląd schwytano, są powiększćj części albo aficiouado« albo niezręczni (oreadores, którym się inaczej pracować niechce. Przylem z akt wykazuje się, że wla' ;nie ludzie ci są najdziksi i najokriilniejsi. Kanda Orejila, klórą niedawno wyłapano, należy, oprócz trzech osób, d.i tej kalegoryi. Minister wojny Lara udaje się 'w skulek zaproszenia królowy maiki do Gijon, na uroczystość otworzenia kolei żelaznej 2 Laugreo, wszyscy inni ministrowie są w La Granja. Ponieważ Lara jest osobą nader lubioną a królowa Krystyna niechętnie widzi, że laką wierności przychylność do Narvaeza zachowuje, przelo sądzą powsze<luiie, ze głównym celem zapro-zeina niebędzie nic innego, jak stosunki jego do N»rvaeza przerobić; zabawi on lydzi«'ń u królowy maiki. K*iąże iMoiilpen,sier wylądował z familią swoją dnia 17 gu t in. w l 'uerto de Santa Maria pod Kadyksem i pojechał zaraz dalej do San Lucar, gdzie 3 tygodnie zabawi dla używania kąpieli morskich.

Wlocny.

Kzym, d 27. Sierpnia. - Jenerał Gemeau wysłał w tych dniach kompanią strzelców wincenskich z tąd przez Ve Oelri w la«y pomiędzy Terraciną a błotami pnnlyńskiemi na wielkie łowy na ludzi. Jest bowiem obawa, że batalion strzelców papieskich stojący w Vellelri rychlej cj.y później całkiem się rozwiąże, jeżeli się wcześnie nieprzed ieweźmie środków jaknajsnrowszych I>rzeciw zd<*inoralizowanyui oddziałom jego. W ciągu ostatnich dwóch tygodni codziennie uciekło kilku żołnierzy z calem umundurowaniem i bronią wzwyż wspomniane gęsie lny, kto rvcli slro.'ic zachodnią morze oblewa Z tamląd ucieczka na barkach nie jest trudu,). Wysłani teraz strzelcy francuzcy robić mają pul.iwanie na zbiegi.w papieskich. - Onegdaj wieść się rozeszła, że ministra finansów Galii, w podróży pod Civilavecchia łupieżcy napadli, obdarli i ranili.

Zdaje się jednak, że jako rzecz dokonaną upowszechniają, co sobie życzą. Gdyż minister finansów uchodzi pomiędzy publicznością «51 twórcę wszystkich nadzwyczajnych i uciążliwych podatków, klórc ludność ponosić musi. Z Turynu donoszą. Tełearaf elektryczny, idący dnem morza z Londynu do l'aiyża, dochodzący już do Lugdunu, a który niezailługo przedłuży się pizez Chambery do Turynu i Genui, ma być przeciągnięty jak inó<<ią aż do Spezia, kosztem rządu sardyńskiego ' ZIarnląd towarzystwo telegrafu podmorskiego, poprowadzi rurę z gutta perchi do w v py Gotgony, a drugą do Iłaslii. Tam rząd franruzki przeprowadzi telegraf swoim kosztem przez Ajaccio do cieśniny ś. Bonifacego, pi zez klórą towarzystwo znów pod morzeni m<5 elektryczną przez 15 kilometrów prze A - slrzcni j>rj.cjjrowa<lzi, a rząd sard_ \ óskr przedłuży ją do < Angliari. Ale nie na tern ograniczyłby się plan pana Bonelli. Zawezwał on towarzystwo lelegiafu podmorskiego do przyciągnięcia go aż do Tunis. Z Tunisu b a III y a popiowadził .iby lunę "do Itousie i Algieru, a inną linie Anglia du lupolis w Barbarii, do Aleksandryt, Kairu i Suez. Ogionmy ten pomysł ważnym jest dla Franryi z powodu jej stosunków z Korsyka i Aigieryą; ważnun da Anglii, ktnra w k Iku godzinach miałaby wiadomości ze Sinz i Indyi; wreszcie dla 1 'iemonlu, bu utrzymałby nieprzerwaną koiiiunikacyę między Turynem a wyspa Sardynią. (I)olużyć do tego należy, źe kompania wschodnio indyjska zamierza rozciągnąć sieć telegraficzni) po ludyach, dla połączenia ważniejszych miast lego ogromnego państwa.) Aaslrya.

v\ lo d e ń, d. I. Września -W tygodniu ostatnim mieliśmy na giełilzie naszej prawdziwą rewolucyą: zburzenie Ironu królewskiego niesptawia trwogi większej, jak zuiżlmie się akcyi kolei północnej pomiędzy spekulantami zrządziło. IIl, krótkim przeciągu czasu trzech diu sirafa piawie 50 proc« ni! A z jak straszliwą szybkością pioruny te spaiłly; szczupła nader liczba znalazła lyle czasu, iż się w i;ń<jsce bezpieczna schronić zdołała. Podobno pizyszlo leź <lo scen godnych uwagi w nieszczę-nyin douiii rrq Weilibrii-jagasse (na giełdzie). Ojiowiadają, te tneżowie gielilowi, z żalu nail inajątkicm swoim upadającym jak dzieci płakali. 1 'apier przez <zas .llnższy za nie szacowany uważany na raz j«>den ulracl wszelką wartość, porzucano go a kupca żadnego znaleźć niebyło ".uzna. W tedy BolhAzy Id zlitował si 9 na.ł Ią rozpaczą, ajenci j. -so *kupować zaczęli. Kiedy pierwsze pięćdziesiąt akcyi kolei północn.-j sprzedano, scena politowania godna nastąpiła. Rzucono się na kupra nieszczęśliwego, każdy U)J «hcial sprzedać, chwytano go za suknie; za ręce. aby przyrzeczenie otizymać, a nazajutrz pajiier len o 20 procent się podniósł. Opisana lu klęska 'giełdy ma powód glębićj leżący, panuje bowiem brak pieniędzy, jakiego prawie jeszcze nigdy nieby lo Sprawozdanie handlowe powiada, "że powiększające się coraz bardziej odrzucanie najlepszych weksh bankowych we wszystkich kolach kupieckich i przemyslowyck wielce niepokoić zaczyna.« - Korespondenl frankfuriski L l o y d a lak wyjaśnia zamęt ostatnich konwerencyi i poświadcza to cośmy wciąż powtarzali, iż Prusom chodzi tylko o zyskanie na czasie: «Dnia 16go imały być konfereneye otwarte (mówi ici, dziennik) z powodu jak Iwierdzouojniepizy by cia kilku peU nomocników. 18. czy 1f>. wieczór odjechał p Manleulfcl do Pul i bu *; 20 był jeszcze przy królu, a jak wieść niesie, z powodu niepojętego pojawienia się jen. Badówitza. Któż mógłby powątpiewać, źe pan Manteuffel z oświadczeniem koalicyi w kieszeni pojechał i powrócił? Oświadczenie koalicyi odczytane jest w obecności pana Poiniuer Esche (pełnomocnik t'rus). a miinsler prezydent słoi za kulisami. Zaraz polem urzędowe Corespondenz Bureau pu«zcza wieść o zerwaniu konfereiicy i. Wypadek ten doslaje się telegrafem do Slntigardiu, a niewinny Merkury (szwabski) donosi o rozjechauiu się pełnomocników koalicyi. Na>