JI? . 220 w Niedzielędoia 19. Września 1852.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.09.19 Nr220
Czas czytania: ok. 25 min.Drukiem i nakładem Diukami Nadwornej W. Decker* i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny: N. Kamieński w Poznaniu.
Telegraficzne wiadomości.
L o n d y n, dn. 15. Września. - Ksi;jże Wellington umarł wczoraj po południu o godzinie 3j., we Walnier Castle pod Dowiem. Zachorował tegoż dnia z rana. U rodził sic d. L Maja 1769., a więc tego samego roku co N apoleon, marszałek Soull, Canning i Cuvier. Rzym, dn. 10. Września. - Odkryło i zabrano tu kilka pras taj nych, mimo lo krają w licznych egzemplarzach pamf1ely, podburzające ludność przeciw nowemu systematowi podatków. Pocztę złupiono pomiędzy Rzymem a Civilavecchia. Silne oddziały wojska patrolują odtąd po drogach z Vilerbo i Civkavccchii. Mówi;} o połączeniu miisterstw sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Korfu, dn. II. Września. - Finta angielska morza śródziemnego składa się z 12 żagli i 4 statków parowych. Płynie do Smyrny. Bruksela, 16. Września. - Monitor paryski, londyński Morni ng H e r a l d zaprzeczają wiarogodności pogłoski podanej przez M o rning C h r o n i c i e, o zawarciu nowego układu handlowego pomiędzy Francyą i Anglią.
P a ry ż, d. 15. Września. - Książe prezydent przybył wczora wieczorem o godzinie 6 do Bourges i stanął w pałacu arcybiskupim. Wieczorem wyprawił bankiet władzom i udał się na bal przez miasto dla niego dany. Dziś wyjechał do Nevers, gdzie go z uniesieniem witano. Karol Dupin prezes rady jenernlnej I)nwiiat «o źyi-zciiieni ustalenia rządu.
Książe prezydent odpowiedział: jeżeli chodzi o ogólne interesa, natenczas staram się wyprzedzać opinią publiczną, jeżeli o osobiste wówczas idę za nią. '
Berlin, d. 18. Września.- Naj. Pan potwierdził budowanie drogi żwirowej z Rawicza przez Wąsorz do Liiben, przez towarzystwo na len cel zawiązane, nadając mu alrybucye i korzyści przywiązane do dróg pańsiwa tego rodzaju. Naj. Pan raczył nadać radzcy przy sądzie powiatowym Fritsch w Brzegu order orla czerwonego 41ej klasy, tudzież leśniczemu Sziwy w Białobrzegi!, w okręgu gumbinskiej rejeticyi, powszechną oznakę ho norowq, a zamianować wiceprezesa sądu apelacyjnego Noetela w Szczecinie prezesem sadu apelacyjnego w Arnsber<4i.
P o z n a ń, 18. Września. - Sejm prowincjonalny naznaczony nanoweru, Oldeuburga, Brunszwiku i państw lyryngskich i tym podobno oświadczono, że Prusy z nimi wyłącznie układać się będą, ale jak się samo przez sic rozumie, na zasadach wytkniętych układem wrześniowym Hozkazem gabinetowym został sąd karny zamianowany na przestępstwa urzędników, którzy sędziowskiej nie piastują godności. Prezesem tego sądu mianowany: szef prezydent najwyższego trybunału, minister stanu Miihler. Sąd ien karny zamianowanym jest na lat 3 od l. Września 18D2. do r. 1855.
Artykuł Ausiryackićj Koi respondencyi w kwestyi handlowocelnej , pisany oczywiście z wyższego natchnienia, można uważać za skazówkę, jaką będzie odpowiedź koalicyi darmsladzkiej na ostatnią deklaracyę pruską. Artykuł rzeczony znajduje się bezwąlpienia w wasze m ręku; niepotrzebuję więc wail1 mV)wić ani o treści ani o ważności jego. Dosyć będzie nadmienić, że zrobił on tutaj nie małe wrażenie, rozpędzając ostatni cień nadziei, że p r z e Ł uległość członków koalicyi sprawa falowo-celna pomyślny weź.me koniec. Dzienniki tutejsze, z których stTiiJ ,: pr ,echwalek dzienn.ik w;ie.deńskf. . , ,,1 f -ecnwalun lTLIK.Ull.I» 110ens KI szydzI, zaostrzyły plora i wyko / w SWOI . CI .,UvarlP < ,O bO J '" I na,oP?' d b k k d f . q c na r z ą, a y na ro o wart nbyć miały w'N<>d tvl)OlVaA c,10ClaibJ P»zez to Prusy zupełnie izolowane "".",' i- "uf .euic*ech. Sprawa zaczyna być zajmującą. Chwila stauuv\cza się ZDliza. \xr, · .1.." I. "u n> · 'i 'i · · , i co przy obtjc1Jym s,iobaw,c >l"ldl1r'*]%] ™M* Cel "A SI? '»«-"«zbił, s,trA ; · Jl l. "e rzeczy, zwłaszcza jeżeli Prusy nieus apia, zdaje atl» bY f qe d.o umkn.el1)V pr i1'1łaa się oz 'pUlą:< S«fftn lJa'łcGz c'Y8nżł'f gA!e, aby chwilę stanowczą odroczyć i raz jeszcze próbować, azali obu<lronnc tein T laklm.?l\osolb",n kojarzyć się n.edadzą. Słyszę, że z powodu lego Hod 0:V,ig ,ze rkoa}i ,YL II 1e 15 D . * l e c? A dni .późni.ej ma być zl?n » l? F JA4 względzIe rolę posrednlka, l możnaby nIemal powiedzieć, że trzyma w swem ręku losy całej sprawy. Pomimoprzystąpienia swego do deklaracyi pruskiej, Hanower nlelYCZY sobie, aby sprzeczność warunków, stronom obu stała się powodem do rozerwania się związku celnego Sprzeczność ta polega obecnie i głównie na lem: że koalicya ]Jl('vz równoczesnego traktowania z Auslryą względem zawrzeć się mającego z nią handlowo celnego traktatu z obecnemi układami względem odnowienia Związku celnego, gdy Prusy żądają, aby odnowienie Związku celnego na lat 12 poprzedziło układy z Austryą. Hanower oświadcza w Gazecie hanowerskiej, jak się zdaje oticyalnie, że przystąpił wprawdzie w treści i formie do deklaracyi pruskiej z 30. z. m., że mianowicie uznał konieczność, modyiikacyi zrobionych przez Prusy w wiedeńskim projekcie dotyczącym traktatu handlowo-celnego z Auslryą a zawarlym pod lit. A, lecz powiada, źe nieprzysiąpił do żądania Prus, aby układy z Auslryą względem rzeczonego traktatu koniecznie dopiero po odnowieniu Związku celnego rozpocząć się miały. Z protokółu przystąpienia, mówi dalej G a z e t a l i a n o we r s k e , wyciągać wniosku lego niernożna. Zreszq Jianowerowi bardzo na lem zależy. *Ły Związek celny się zwiększył, a nie zmniejszył, bo w ostatnim razie zmniejszyłyby się i korzyści Hanoweru, czyli tak zwanepraeeipuum, przyznane mu przez Prusy traktatem wrześniowym, które vr całości utrzymać, Hanower uważa za swą powinność. To nowe wystąpienie Hanoweru, na którego zgodność tak mocno w nerlinie liczono, jeżeli jest ołicyaliiein, taaie się stać dla Prus bardzo niebezpiecznym; bo jeżeli gabinet tutejszy będzie się chciał przy stanowisku swem koniecznie utrzymać, to nie tylko związek celny, lecz i traktat wrześniowy rozpaść się może, w którym lo razie państwa koalicyi, a z niemi może i Hanower z swymi związkowymi, w połączeniu z Austryą, mogłyby rzeczywiście Prusy całkiem izolować. Wszakże trudno mi przypuścić, aby gabinet pruski w lym względzie zupełnie z Hanowerem nie byt się porozumiał, i względem wszelkich wypadków naprzód się nie był ubezpieczył. Trudno też przypuścić, aby Hanower mógł i chciał oderwać się tak łatwo od ratyfikowanego i częściowo już do wy. konania przychodzącego traktatu wrześniowego. - Brunszwik i Oldenburg mają także w nim głos, a te państwa wprost do deklaracyi pruskiej przystąpiły-, równie jak i pańsiwa Turyngii. Wnoszę, że trudności, jakie Hanower robi, są tylko pozorne, * a mają głównie za cel, aby państwa koalicyi z Prusami pogodzić, co przez przyjęcie równoczasówości w układach z Auslryą i koalicya tak co )Jo traktatu handlowego, jak eo do związku celnego, łalwoby się stać mogło. Chodzi tu bowiem tylko o wzajemne zaufanie pomiędzy Austryą a Prusami. Od malcryi układów zawisłaby zaś rzecz sama, z jednej strony związek celny i traktat handlowy z Austryą, z drugiej slrony unia celna. Zostawmy sprawę dalszemu rozwojowi. Za kilka dni dowiemy się, co się z nią stanie. Jenerał Radowitz przybędzie tu w bieżącym tygodniu dla objęcia nowego swego urzędu. O mianowaniu go naczelnym inspektorem artvleryi, wiadomość się niepotwierdza. Pan Raumer* minister oświecenfa , powrócił z podróży w Anglii do Berlina. S z c z e c i n, 16. Września. - Dziś urzędownie władze zawiadomiono, źe i u nas cholera grasuje. W 7 czoraj wieczorem umarł na tę epidedemią cerulik w lazarecie. IŁrólesfwo polshie, L Podola, (Tulczyn). - Długie zimna, mrozy i śniegi trwające prawie do połowy miesiąca Kwiedna na Podolu, odejmowały nadzieję rolnikom dobrego urodzaju Druga połowa miesiąca Maja i pierwsza polowa Czerwca przy ciepłych, bardzo częstych deszczach, podniosły wegetacyę roślinną tak dalece, że się zdawało, iż rok teraźniejszy wyda najobtiisze plony. Tymczasem wzmogły się deszcze, a mimo tego gorąco vv drugiej polowie Czerwca i w pierwszej Lipca lubo nie przechodziło 25 stopi Reaumura, nie było mniejsze w dzień jak stopni 18, a w nołdy ,.1.4 CSMlhlMi€m nWgol.> łaS'z-c-:!a,«, gidyj ludTziec rlcMpmurlJ'j 0JriaU. zm<Yl:.ę)1it, - kn I o się mnóstwo owadów żuczkami zwanych, które obsiadły kłosy' żyta i pszenicy w takiej ilości, iż po niektóryrh okolicach więcej jak do połowy poniszczyły młode ziarna i można było widzieć nawet po kikadziesi-a .tnof»ó\v z pliMymi .o góry sloj.ącemi. k łosam i. lWJ.y:t eczna '.v Hgoć przy Irwajarem cieple, źle posłużyła do wypełnienia się ziarna przy dojrzeniu V...-i-ł .wini viiiwa w nnr'jnlliii około fliviw'li bMII A !..; kVła inka kropkowała czarna, bardzo wiele jest pustych kłosów, kopa nie wydaje w przecięciu jak 16 garncy pszenicy. Mówią, że to samo jest w powiatach Hajsynskim i Humańskim, a także w Hessarabii nad Dniestrem. Po niektórych tamtejszych okolicach, kopa pszenicy tylko około 8 garncy wydaje. Zdrowie ludzi na Podolu zaczyna się pogorszać, nie ma tu wprawdzie cholery, ale się pokazują liczne choroby żołądkowe, a w okolicy Bracławia pokazał się księosusz u bydła. Od trzech dni, od d. 25. Sierpnia, trwa siała pogoda.
Bolesna dla literatury krajowej nadeszła z p ł o c k i e g o wiadomość.
W zeszły piątek umarł w Płocku dotknięty epidemią, Winc. Hip. Nałęcz Gawarecki, b prezes trybunału cywilnego gub. płockiej, kawaler orderów: św. Włodzimierza ki. IV., św. Stanisława ki. II. i znaku nieskazitelnej służby za łat 15, emeryt; znany badacz starożytności krajowych i autor wielu prac historycznych, które drukowane były już to osobno, już w rocznikach i pismach peryodycznych krajowych. »Pamiętnik religijny,« »Alleluja,« »Magazyn powszechny,« »Przegląd warszawski,« obejmują wiele prac Gawareckiego; szczyci się niemi także Kur warszawski, który zawdzięcza temu znakomitemu badaczowi nie jedną interesującą wiadomość. Gawarecki urodził się duo 12. Października r. 1788., we wsi Horzcniu w p. województwie płockiem, z ojca Franciszka sędziego grodowego ziemi wyszogrodzkiej, i maiki Scholastyki Sulkowskiej. Nauki pobierał w gininazyum płockimi, liceum warszawskiem i w szkole prawa staraniem ministra Łubieńskiego, za k«twa warszawskiego urządzonej. W uniwersytecie warszawskim r. 1818., stopień magistra prawa i administracji otrzymał, liyl z kolei podsędkiein ptu orłowskiego, prokuratorem trybunału płockiego i prezesem tegoż trybunału. Oceniając jego prace i naukę, towarzystwa naukowe warszawskie, płockie i krakowskie, powołały go do grona swojego.
HPzuncyu.
Paryż, dn. 14. Wrj.eśnia. - Monitor zamieszcza dziś kilka zajmujących dekretów: Dekret z 6. Stycznia r. b. wyznaczył 4,800,000 fr., na uzupełnienie sieci irancuzkich telegrafów, ale sumę tę rozłożono na trzy lata, to jest na 1852. - 53. - i 54., aby skarbowi nie przyczyniać zbytecznych ciężarów i ponieważ rozumiano, że telegrafy wcześniej nie mogą być ukończone. Dziś zaś ks. prezydent przeznacza całą sumę na wcześniejsze wykończenie, jakie da się wykonać W przyszłym więc roku nie będzie departamentu, któryby ze stolicą nie był powiązany telegrafami. Drugi dekret upoważnia miasto N apoleon Vendee (dawniej Bourbon Vendee) do wystawienia posągu, przedstawiającego Napoleona na koniu. M o n i t o r ogłasza nowy plan naukowy po liceach igimnazyach, jaki przez najwyższą radę naukową za porozumieniem się z panem Foituul ułożony został. W nim rozdzielono od 3. klasy w górę klasyczne od realnych nauki. Obok pogańskich autorów będą czytani lakże chrzeŚciańscy autorowic, którj.y pisali do łacinie i grecku i to w najniższych klasach od 7. do 4. Od Q. godz. opuścił pociąg z prezydentem rzplitej i jego orszakiem dworzec orleański. Ministrowie, wielcy dygnitarze państwa, jen. Maguan ze swym sztabem jeneralnym, pi efekt polieyi, adminislralorowic kolei żelaznych, deputacya przekupniarzy witali prezydenta rzplitej, który przybył do dworca o godzinie 1. zSL Cloud. Wojsko liczne rozstawiono około dworca i w okolicy. Ciekawych było blisko 1500. Komisarz polieyi wraz z ajentami, wyznaczeni do czuwania nad osobą prezydenta już napizód wyjechali do Bourgcs. Będą zawsze go o dzień jeden wyprzedzać do głównych slacyi. Ze Si. Cloud jechał Ludwik Napoleon w towarzystwie oficerów, czterech szwadronów kawaleryi stojących we Wersalu.
Z departamentów donoszą, że tam wielkie czynią przygotowania na uroczyste powitanie prezydenta rzplitej. Duchowieństwo ze swej strony także czyni przygotowania. Arcybiskup w Bourges, gdzie prezydent ma zamiar przenocować, wydał okólnik do duchowieństwa, w klórym wzywa, aby towarzyszyło ludności spieszącej do Rouen. Tam UW zamiar je przedstawić prezydentowi. W końcu mówi: będziecie się ze mną modlili, aby Bóg wszystkie kroki księcia błogosławił i dopełnił przezto jego i naszych życzeń, aby mu udzielił potrzebnych środków do speł nienia lak szlachetnie i szczęśliwie rozpoczętego dzieła. W Tulonie na wielkie zauo.-i się uroczystości Prefekt nawet w uniesieniu zakazał przeprowadzać się w tych trzech dniach, w których będzie prezydent w lem mieście. ]I trzy dni te właśnie trafiają na pobyt prezydenta. Nic roiłoby go więc uderzały graty przewożone z jednych ulic na drugie.
Anylia.
Trudno wypowiedzieć, jak dalece się Web ster w kweslyi gnano przegalopował. Kiedy śmieszne twierdzenie jego o odkryciu wysp tych przez jakiegoś lam kapitana amen kańskiego dostatecznie zbitem zostało, zasłonił się przypuszczeniem, że przy najmniej nos Jankesa najpierw wartość cudownego gnoju plaszego na wyspach Lo bos zwietrzył. Ale i lo Iwierdzenic jego los równie niepomyślny spotyka. T i m e s przyłącza bowiem dzieło Antoniego de Hcirera wydane w Madrycie w r. 1615. pod tytułem: Historia generał de los lieehos de los Casttllanos en los blas y tierrafirma deI Mar Oeeano, w którem miejsce następujące słoi: ludyanie przywoła z wysp l.obos Marinos bardzo wiele mierzwy piaszej, którą grunt płonny ha rolach swoich użyźniają« Tym sposobem przymioty gnano jnź przed 301) laty znane były. Herrera opisuje dalej położenie jeograficztie "y <l>, j.ikote}, zwierzęta na nich żyjące - lwy morskie i ptaki - 2 największą dokładnością, i rysuje je na karcie osobnej do dzieła swego przydanej - Gazety Pizylądka wystawiają wzrost młodego miasta Port Elisabeth jako niemal bezprzykładny w dziejach miast nowszych. Majątek opodatkowany miasta wynosi teraz 291,0'dO funt. st. przy ludności niespełna 7000 mieszkańców. W samym roku upluiiouyui pomnożył się majątek opłacający podalki o 50,000 funt. szlcrlińgów. W przeciągu lal 10 powinnoby Port Elizabeth z niczego siać się miastem ogromnem. - Macaulay miał wczoraj na Downing slreet rozmowę urzędową z mjuistrem spraw wewnętrznych.
* 'i
'
FTjocjitj.
Rzym, 6. Września. - Ahbate Coppi stara się w G i oni ale di Roma dowieść, że pogłoska przez kilka dzienników upowszechniona o szerzeniu się demoralizacyi w rozmaitych oddziałach wojukapapieskiego jest bezzasadną. Ale kio się z bliska rzeczy tej przypatrzy, przekona się, jak mało wagi do tego przywiązywać można, iż tu i owdzie w podaniu szczegółów niektórych pomniejszych omyłka zaszła, ale w głównej rzeczy zapewne stosunki o wiele gorsze jeszcze zachodzą, aniżeli są te, o których się publiczność większa dowiaduje. Kio ma sposobność, zajrzeć w spisy listów gończych przez policyą miesięcznie po dwa kroć albo po trzy kroć w obieg puszczane, len zdumieć się musi nad wzraslającą coraz więcej liczbą dezerterów. Właśnie z tych żywiołów zdemoinoralizowanej milicji papieskiej utworzyły się w ciągu tygodni ostatnich dwie bandy rozbójników, które z dniem każdym co razwiększćj trwogi mieszkańców okolicy naszej nabawiają. Uzbrojone od slóp do głów przebiegają równiny górzyste pomiędzy Rzymem a Civilavecehia i góry Zimniąd do Vilerbo i Civilacaslellana. Ponieważ żandarmerya papieska podołać im niemoże, przeto jenerał Gcniean do oddziału wojska francuskiego dawniej w pomoc wysłanego przydał teraz jeszcze pół kompanii slrzelców celnych. Nie bez celu więc hrabia Dandini, zastępujący wciąż jeszcze cierpiącego dyrektora polieyi, Rnfinsn, ogłosił obwieszczenie, w klore'm donosi, że francuskie wojsko okupacyjne czynny udział bierze w wytępieniu łupieżców i rozbójników uwijających się pomiędzy Rzymem, Civilavecehia, Vilerbo i Civilacaslellana. Dawno lu już nikt niepaniięla, aby tuż pod Rzymem tak nadzwyczajne rozporządzenia przeciw bandytom czynić było trzeba. Augsb. 51. Zeitung w korrespondencyi jednej ztąd daje radę młodzieży z krajów niemieckich katolickich na naukę do Rzymu przybywającej, aby łych częstych pielgrzymek zaniechała. »Rzeczą jes! pewną, że w Niemczech wielu mniema, iż studia teologiczne (gdyż dla tych jedynie tutaj przybywają) w krótszym lu czasie przy życiu tańszem odbyć można, a do tego jeszcze cudzoziemiec zazwyczaj do korzystania z innych jeszcze beneficjów przypuszczany, mianowicie z łatwością w propagandzie lub Collegium germanieum jako konwiklor przyjmowany bywa. W rzeczywistości zaś stosunki te wszystkie zupełnie przeciwne bywają.
Propaganda jakoież niemiecko węgierskie kolegium przypuszczają u nowieyuszów swoich dosyć gruntowne jakoteż wielostronne wykształcenie, ale każdego czasu mają nazbyt kandydatów żądających być" przyjętymi. Lecz kogo przyjmą, - a po większej części cudzoziemcy lego niewiedzą -, pod przysięgą zobowiązać się musi, iż zrzekając się wszelkiego duchownego planu życia, jako organ niemający wlasne'j woli według zdania instytutu da się uiyć. Zupełnie odradzać trzeba młodym ludziom, aby się 'w kollegio romano jezuitów i w sapienza kształcili. Gdyż kurs jest lam przy ściśle zatrzymanej metodzie scholaslycznei daleko dłuższym aniżeli w podobnych zakładach naukowych w Niemczech, i chociaż nauki przez jezuitów bezpłatnie udzielane bywają, natomiast życie w Rzymie jak wiadomo, co się tyczy żywności i mieszkania, drozszćm jest, nńiuoli w klóremkolwiek większem mieście niemieckiein. Niejeden młodzieniec niemiecki spożył lu już całą puściznę po ojcu, nim się nauczył dokładnie języka włoskiego, aby z nauk koizyslać. Aby jednak tutaj pozosiać, wpadają częstokroć młodzieńcy w uciążliwą, niepokojącą zawisłość. Zaczynają ogrananiczać się w żywności, najmują za tanie pieniądze mieszkania po najniezdrowszych dzielnicach miasta, a w skutek tego giną na febry w kwiecie wieku.« Szwafcarya.
Bern, d. 11. Września.- Nieporozumienia z slolicą apostolską uależą od czasu niejakiego do powszechnej rozmowy dziennej. Wiadomo jesL jak w natężonych stosunkach rząd kanionu Granbiindten z biskupem w Chfir żyje, już z powodu urządzenia szkoły mieszanej, a daleko więcej jeszcze od czasu, jak dobra korporacji duchownych pod zarząd państwa oddane zostały. Niemniej znanym jest stosunek rządu St Jallen do tamtejszego biskupa. Środki w czasach najnowszych rozporządzone władz lessynskieb przeciw klerowi lamlejszemu wywołały od dawna opór legoż przeciw władzom świeckim. Przekształcenie nauczania na podstawie wolnomyślniejszej i seku'aryzarya dóbr duchownych są przedmiotami, których tościól rzymski radzie ustawodawczej Tessynu nieprzebacza. Z powodu seminarium w Pollcp« I kolegium papieskiego w Asconie przesiali biskupi z Como i Medyolanu proleslacye do tessynskiej rady stanu, która się tymczasem w wykonaniu uchwał wielkiej rady obałamucić niepozwolila. Wmieszanie się yy lo Radclzkiego lakże do celu niedoprowadziło. Cóż się więc stało? Rząd papieski będąc przekonany O nieznacznym wpływie ''''»ryalury na nasze władze federacyjne, pominął takową i szukał pomocy u rządu austryackiego, którego pierwszy krok na tein się zasadzał, że poseł auslryacki wręczył radzie związku notę namiesinicltTIT lombardskiego do popierania proleśtacyi kościelnych. J ak wiadomo rada związku przesłała notę dotyczącą tessynskiej radzie stanu, aby ją spowodować do oświadczenia się w tym względzie. Wystrzegają się tutaj lyni troskliwiej wdzierania się w kompelencyą kantonów w rzeczach kościelnych, zwłaszcza że w wstawieniu się tego rodzaju Auslryi widzą zdarzenie, które łatwo do konsekwencyi przy innych przypadkach prowadzirby mogło. Przy tern rada federacyjna jest (eraz mniej aniżeli kiedy skłonną do czynienia durhowieńslwu koncPBsyi, owszem gd\bv spowodowaną być miała do interweniowania w jakibądź sposób, urżyńibby to niezawodnie na obronę praw państwa naprzeciw kościoła w kanionach dotyczących. - W lej chwili donoszą z pierwotnych kantonów szwajcarskich o innym znów sporze. Już od czasu niejakiego trwają ścierania się pomiędzy znanym światu klasztorem Ein'icdeln (kanton Schwyz) a tamtejszą radą obwodową, z powodu opodatkowania znacznego, poza kantonem leżącego majątku zakładu tego Ścierania się owe doszły tak daleko, że rząd Schwyzn, który naturalnie po stronie klasztoru słoi, radę obwodową uczynił "odpowiedzialną, i wczoraj komisarza nadzwyczajnego, w osobie członka swego Schonio, na mjejsce wysłał. Ze "książę opat wpływ wielki mający zwycięży, niepodlega wątpliwości - Z Wallisu słychać, że znamienici mężowie chcą 1 rozpoczętej tamże rewizyi konetytucyi zrobić dzieło koncesji wzaje.
cami podpisów wymagają reformy radykalnej w rzeczach dotyczących wyborów. Mówią leż już o odnowieniu integraluem wielkiej rady co dwa lala i rocznem cząstkowem odnowieniu rządu, co tyle znaczy, jak kazać się spodziewać ciągaj agilacyi. Austrya.
W i e d e ń, y- "rześnia. - Do L l o y d a piszą z Paryża, jak następuj e: »Rzeczą jest zupełnie prawdziwą, * iż, jak S t a n d a r d wczorajszv doniósł, rząd francuski oświadczył się za lem, że wyspy Lobos, których posiadanie Siany Zjednoczone Ameryki północnej rzeczypospolilej Peru zaprzeczają, prawnie i wyłącznie do rzeczypospolilej owej należą.
Dodać możemy, że w skutek tego porozumienia eskadry francuska i angielska na wodach Ameryki południowej wzmocnione być mają, dla zje dnania powagi wyrokowi łych obydwóch europejskich mocarstw morskich w obce Ameryki północnej. Wiadomo jest, że rzeczpospolita Ekwalora oświadczyła gotowość swoje, należącą do niej wyspę Gailopa gos Anglii odstąpić* klóra za (o podejmuje się dług publiczny owej rzeczypospolilej kapilalislom angielskim wypłacić. Oprócz tego'Anglia wyliczyłaby rządowi Ekwalora 2 miliony funt. szterl. w gotowiźnie. Lubo gabinet Washingtona siara się usilnie, aby ugoda owa nicprzyszła do skutku, oświadczył rząd francuski formalnie, iż proleslacyi żndnej czynić niemyśli przeciw zajęciu wyspy Gallopagos przez Anglią. Francya wie, że Anglicy zamierzają z Gallopagos druga Maltę zrobić. Jedynie przez wzgląd, że przez lo dumnym zabiegom Amerykanów północnych silna tama się położy, przypatruje się Francya spokojnie temu powiększaniu się potęgi angielskiej na oceanie Spokojnym.« (Kor. Cx.) Ostatnia deklaracya Prus w kweslyi celno-handlowćj (30. Sierpnia) nioposuuęla takowei w niczem ku ostatecznemu rozwiązaniu. Dowiodła tylko, com ciągle utrzymywał, że Prusy z Austryą i koalicva, niezerwą, pomimo że to, w deklaracyi swej z 21. Lipca oświadczyły, lecz, że raczej o rozpoczęciu nowych negocyacyi myśleć będą. Deklaracya 30go Sierpnia wyraża tę chęć otwarcie i'pod lyin względem byłaby ważnym i pożądanym fenomenem, gdyby przeszłość nieradziła Auslryi mieć się na ostrożności. Zresztą propozycyc , na których Prusy chcą 'oprzeć dalsze układy, są tej natury, że koalicya na uie pod żadnym względem przystać nie może. Prusy powiadają, że chcą traktatu handlowego z Austryą, i że przyjmują za główną podstawę takowego projekt A konferencyi wiedeńskiej, ale deklaracya d. 30. Sierpnia, modyfikują ten projekt lak niciilościwie, iż gdyby Austrya ua lo przystać chciała, traktat, o którym mowa, zamiast ją zbliżyć do Zollvereinu, zamknąłby jej przynajmniej na lat kilkanaście do połączenia się z nim zupełnie wrota. Ze Prusy są na zlej drodze, o lem wiemy od dawna, ale trudno się było spodziewać, że się zechcą utrzymać na niej podobnemi tym, klorych'sic chwytają teraz sposobami. Chcieć i nie chcieć zerwać dziś układy, prosić ó nie jutro, nadstawiać się, grozić a polem cofać, i bolesny odwrót wybiegami dyaleklyki pokrywać, to szczególny przyznać potrzeba i rza dki w dziejach dyplomacyi przykład, i co z lego za korzyść dla Prus samych? Oto, że coraz więcej I raca ua wierze, oa powadze, na znaczeniu. Czy potrafią rozbić koalicya lub wytargować" u niej zejście z tej drogi, po której ona szła i idzie do raz wytkniętego celu? Bynajmniej. Patrzcie raczej na lo co pełnomocnik hanowerski oświadczył w Berlinie, przystępując do deklaracyi pruskiej. Czy po lem oświadczeniu Prusy mogą uważać Hanower za przeciwny związkowi celnemu ogólnemu całych Niemiec? Czy myśl la, która Prusy napełnia laką zgrozą i trwogą, nie jest raczej w owem'oświadczeniu wypowiedziana śmiało i wyraźnie? Czy Hanower, równie jak wszystkie południowe państwa nic powiada, że ta to myśl nie powinna być podstawą i celem traktatu tymczasowego między Prusami i Auslryą? Jeżeli Prusy sądzą, ze koalicya i Austria odstąpią całkiem i bezwarunkowo od lej myśli, lo się mylą. Przyjmują. może czas próby, i doświadczenia, zmodyfikują może w części foimę, ale nie odstąpią od zasady i od celu. W tym duchu ina być o ile się dowiaduję dana odpowiedź na ostatnią deklaracya Prus. Ńa lem głównie opierając się zastrzeżeniu, że lrakl.it handlowy z Prusami, będzie lylko przedsionkiem do wielkiego gmachu, zastrzeże raz jeszcze koalicya, że ralyfikacya tego traktatu i odnowienie dawnego Zollvereinu, nastąpią razem i współcześnie. Propozycya z lat 12. ma być zredukowana do 8., to jest terminu zakreślonego w projekcie A do ustalenia związku ogólnego. Odpowiedź ta wyjdzie do Betlina przed 15. b. m. Mfalanrtia.
Gazeta dysseldorfska powiada, że według rozporządzenia rządu holenderskiego, odtąd wszystkie oso by znowu na koszl państwa do Indyi wschodnich i innych miejsc zamorskich wysiane zostaną, które je dawniej z jakichbądź powodów opuściły i do Europy powróciły. PorlityatitM.
. . a n a > 3. Września. - Dekretem królewskim utworzone zostało ministerstwo robót publicznych, handlu i przemysłu, zarazem z radą powszechną dla handlu, rolnictwa, rękodziełu! i robó*l publicznych. Tymczasowo wydział te» powierzono ministrowi finansów Pereira de Mello. Inny znów dekret rozporządza wykonanie tak nazwanej kolei żelaznej północnej z Opoilo do granicy hiszpańskiej, z gałęzią uboczną do Lizbony. Kromka miejscowa.
p a z n a ń, 18- Września. -. - Mówiąc wczora o szkołach publicznych, zine >n"leliŚ,,,y, że rzeczą byłoby stosowną, aby szkoły zostały rozwiąD z i ś 'j a k l A o"" "ielkiego ubytku w uczniach* po ws'zyslkirh klasach, kniete a knitPO"v"['bo źródła dowiadujemy, oba gimnazya zostały zamrbniBre. ,-,."L.,il'i""Y ° zwyczajnym czasie się rospocznie. Równie dziś dopiero zamknięto 8 r K a ) A m l K l P c t u i o l n a r U , h M K :hl O * na ukowyc h żeńskich j, j A «A gj r < ł z j e c h a , d , O ( l 7 i c A V R (' O. rządzenia te przecie me zOMaj ą w styczności *ze sianem teraźniejszym cholery, ale odnoszą s,c do d'wujejszvch "kolkow lej epidemii, ponieważ wielu nauczyciel, pochorowało, uczniów rodzice poodbieralil a więc wielka przerwa i szczerby w naukach nastąpiły. Z tych tedy powodów zamknięto szkoły, aby z nabraniem uowych sjł, *powclówać czas slracouy.
W czora zachorowało łu na cholerę 24 osób, umarło 11, wróciło do zdrowia 44. W r z e ś n i a, 15. Września. - Nieszczęsna cholera i u nas panowanie swoje rozpościerać na dobre zaczyna. Pozabierała już ofiar nic mało i nie jedne familią ogołociła z tego cojejnajdrozsze'mbylo. Najusilniejsza starania i zabiegi obudwóch miejscowych lekarzy r chirurga, którzy z prawdziwem poświęceniem i z nadwerężeniem własnego zdrowia powołaniu swemu bez najmniejszej interesowności i sarkania zadość czynią, nie mogą pokonać gwałtowności szerzącej się choroby. - (Jóż nam pozostaje czynić w obecnem położeniu?... Nielracić nadziei - nie upadać pod ciężarem srogiego losu - lecz uzbroiwszy się w panceiz męstwa i wytrwałości z odwagą znosić zesłaną przez Boga klęskę - a podawszy sobie bratnie dłonie, bez różnicy religii i narodowości, bez różnicy sianu i urodzenia wspierać się wzajemnie radą i czynem, nieść pomoc cierpiącym według możności i pocieszać ich w cierpieniach. -. Kapłani miejscowi już prawie siły swoje stargali na uciążliwej pracy w niesieniu ostatniej przysługi umierających - upadając już pod ciężarem przykrych obowiązków, przy których wypelnaniu sami na największe narażają się niebezpieczeństwo. Niech będzie każdy z nas, dopóki mu jeszcze zdrowie służy, wedle sił i równości podporą gorliwych lekarzy i czcigodnych kapłanów!.. Cześć Wam mężowie za Wasze prace ponoszone około dobra swych bliźnich i wiernych owieczek! Niech Bóg Was przynajmniej zachowa od od choroby, aby niezostali W'asi pacyenci bez pomocy lekarskiej - Wasza trzoda bez pasterzy!.. My zaś nie czekajmy ostateczności! przykładajmy się, ile możności! do wstrzymania szerzącej się choroby! czemu w znacznej części przezto zaradzić możemy, jeżeli podzieliwszy się na okręgi, albo pojedynczo każdy z nas podług sił wspierać będziemy bliźnich radą i czynem - a Bóg, uznając nasze szczere chęci i zabiegi prędzej niezawodnie odwróci grożącą miastu i okolicy klęskę. - W lej chwili przeniósł się tu do wieczności Ignacy Lubomęski były podsędek powiatu obornickiego za księstwa warszawskiego, a pod rządem teraźniejszym urzędnik w wydziale sprawiedliwości. Kościan, 17. Wiześnia. - (iazeta polska w. kstwa poznańskiego Nr. 215.--217. w artykułach z Kościana wystawia nader łagodny charakter lulej-zej cholery. Dałby pan Bóg, żeby to prawda była. Pierwszy przypadek cholery wydarzył się, gdy Teresa Wierzbicka z Poznania na ślub swego syna dnia 25. z. m. tu przybyła i 27. z m. umarła. Od 29. z. m. rozpoczął się wzrost lej choroby, i*do 6. b. m. umarło 19 osób. Dnia 6. b. m. od południa tyle było ehoryeh, iż księża miejscowi do późnej nocy odwiedzać ich musieli. Od tego dnia rozpoczyna się nagły postęp cholery, i umarło doląd na cholerę osób 101; prócz lego na inne choroby, szczególniej na dyssenterye umarło osób 42, a zatem ogólna śmiertelność od 27. Sierpnia dotąd wynosi 143, - gdy w roku 1849. od 17. Września do 1. Grudnia tylko 70 osób umarło.
Ksiądz Tomicki zapadł ciężko 3 b. m. i za staraniem dra Palickiego przyszedł wkrótce do zdrowia, iż dnia 8. b. m. mógł odprawić mszą ślą i od następnego dnia pełnił obowiązki swoje, aż dnia 13. b. m. znowu niebezpiecznie zachorował i doląd jest chorym. Ja chorowałem od dnia 21. do 30. z in. i znowu dnia 12. niebezpiecznie zapadłem, lak iż dr.
Palirki na dni kilka kazał mi się uwolnić od wszelkich obowiązków, a mianowicie od korespondencyi z władzami; przecież skoro ks. Tomicki daleko niebezpieczniej zachorował, dnia 14. b. m., zarząd parafii i papiery wszelkie odebrać mu <<lałem. Parafia tutejsza włącznie z oborzyską i bonikowską ma 6000 dusz, a przy lak słabych silach fizycznych byłoby za (rudno duchowieństwu liitajszcmu zadósyć uczynić wszelkim żądaniom. Wiedząc lo księża Karol Antoniewicz i Teofil Baczyński, ofiarowali swą pomoc przez W go Kajetana Morawkiego z Jurkowa, Tę ofiarę z należną czcią przyjąłem i ci ojcowie przybyli lu 8. b. m w którym lo dniu ks. Baczyński celebrował a ks. Antoniewicz miał kazanie; od lego dnia we dnie iw nocy pracują w tutejszej parafii, juz' 10 zaraz z rana o godzinie 4. jeźdżają do chorych, już przed i po południu w kościele nie opuszczając konfessyonalńw, juz późno w noc czasem o godzinie 1. po północy odwiedzają wmieście i po wsiach zachorzałych na cholerę. Od dnia 10. b. m. wzywało pomocy duchownych do 24 chorych dziennie, a umiera od legoź dnia do 15. osób dziennie. Choroba larozszerzyła się i na Kiołczcwip, i rozpoczęła się i w Kurzejgórze, Bonikowie, Sierakowie i Naclawiu. Przy wielkich poświęceniach rzeczonych oj«ów księży jezuitów, starają się i miejscowi duchowni, ażeby każdy chory katolik w parafiach rzeczonych był opatrzony sakramentami śtemi. Dwie "siostry z zgromadzenia św. Wincentego w Poznaniu Anna Dlugolęska i Filipina J ezierska z rcligijnem poświęceniem pielęgnuj* chorych wszelkiego wyznania, będących w szpitalu nader wygodnym z 16 pokoi się składającym, w zdrowem miejscu położonym, a dla zachorzałyrh na cholerę przeznaczonym, klórego potrzeby załatwia magistrat tulajszy z funduszów kamelaryi; a leczeniem chorych trudnią się lekarze Palirki i Kunfze w szpitalu. Pieczą duchowną objęli nad katolikami ksiądz prebendarz Ferster, a nad ewangelikami pastor Buchholz, i sumiennie swych obowiązków dopełniają. Osądzenie postępowania władz miejscowych podczas obecnej klęski należy do ich przełożonych. Ksi adz Szymon Lew andowski, proboszcz.
Hozmalte wiartmności.
Gazeta Bazylejska podaje trudne do uwierzenia szczegóły ostanie dziennikarstwa"w Szwajcaryi. »W roku 1850 wychodziło w Szwajcaryi 20> dzienników. W r. 1851 było ich jeszcze 184, a mimo tego zmniejszenia liczba abonentów wzrosła. W r. 1850 wydawano egzemplarzy 7,238,328, w r. 1851 7,508,985, zatem więcej o 270,657. Liczą jeden dziennik na 14,000 mieszkańców. Największa liczba Uch dzienników, bo 76 wychodzi raz na tydzień. 6 codziennie, a 19 sześć razy na tygodniowo. "Inne 2 lub 3 razy tygodniowo, a 19 raz na miesiąc.« W Stanach zjednoczonych Ameryki północ, biją teraz uowe dolary w kształcie pierścieni. N apisy umieszczone są na wewnętrznych i zewnętrznych ścianach obrączki. Są (o zatem prawdziwe dukaty obrączkowe. «;iiq«3a zbożom a.
Gdańsk, 16. Września.- Od ostalnieeo sprawozdania handel zbożowy w Anglii żadnej nie uległ zmianie. Może tylko mniej ze spizedażą ciśnicto się, a z drugiej strony okazywano więcej chęci do wejścia w kupno. Ziarno zeszłoroczne, tudzież zagraniczne dobre gatunki po pełnych zeszło-tygodniowych odchodziły cenach. Świeże zaś próbki były w tak nędznej kondycyi i (ak rozmaicie się realizowały, że niepodobna do'ąd jeszcze oznaczyć średniej a nawet zbliżonej ich wartości. Z pewnością można twierdzić, że zbiór tegoroczny w Anglii pod wzglę dem gatunku w ogólności wiele do życzenia zostawnje. W Szkocyi część pszenicy zebrano w dobrej kondycyi, reszta na polu dotąd wstrzymana przez deszcze, wiele już ucierpiała w kondycyi, a zbiór jej od pogody zależeć będzie. W całej W i e l k i ej lIry ta ni i na chorobę kartofli głośne zachodzą uskarżania się. Na wszystkich wewnętrznych targach dowóz się zmniejszył, a ceny poszły w górę W ciągu tygodnia przywieziono do Londynu: pszenicy, jeczni. owsa. bob, frr. i wyki sieni. In. i rzc-i. cel. tnąki. z kraju 5078. 931. 4686. 1029. 20. 17.390. zzagr. 29,780. 2120. 52,242. 536. 6209. 6751. We Francyi wszystkie targi trzymały się lepiej z dalszą ku poprawie dążnością. W Hollandyi i nad Renem również małą notujemy poprawę na zeszłorocznym ziarnic, bo świeże dla słabej wagi i gatunku tylko ze zniżeniem znajdowało odbyL Na naszej giełdzie niebyło ochoty do kupna, głównie z powodu, że tutejsze ceny wysyłającym do Anglii żadnego niezosiawiają zysku. Wyszukiwano głównie gatunki lanie zdatne do Ho l a n d y i, za jedną tylko piękną G o s t Y ń s k ą partyę postąpiono wyjątkową cenę 2 Tal 15 sgr. za szefel. W ogólności ceny w lym tygodniu żadnemu nie uległy zniżeniu. Próbka pszenicy świeżej z okolic N akla z wagą 95 funt. wielkie zrobiła wrażenie.
OHWJE>ZGVEMr:.
W celu obrania deputowanych do rozkładu podatku procederowego na rok 1853. wyznaczyliśmy następujące terrnina przed depuiowanym naszym Panem Radzcą miejskim T h a y l e r na Ratuszu: V dla kupców Lit. A. na 7. Października r b.
w czwartek przed południem o godzinie II., 2) dla oberżystów i szynkarzy Lit. C na 1.
Października r. b. w piątek przed południem o godzinie 11., 3) dla piekarzy Li! D. na 30. m. b. w czwartek przed południem o godzinie 11 , 4) dla rzeźników Lit.E. na 27. m. b. w poniedziałek przed południem o godzinie I I. Podając to do publicznej wiadomości, nadmieniamy, iż nieobecni uchwalę większości głosów obecnych poddać się muszą. Poznań, dnia I I. Września 1852.
Magistrat.
SPRZEDAŻ KONIECZNA Król. Sąd powiatowy w Poznaniu.
VA ydz. L dla spr. cywilnych.
P o z n a ń, dnia 24. Marca 1852. r.
Nieruchomość do owdowiałej Marianny z Ottomańskich Jankiewieżowej i do spadkobierców Szy mona Jankiewicza należąca, na przedmieściu Chwalisz ewie w P o - znaniu pod Nr. 76. położona, oszacowana na 5788 tal. 10 sgr. Q fen. wedle (axy, która wraz z wykazem hypotecznym w Begistralurzc przejrzaną być może, będzie dnia 22. Paź dz i ernik a 1852 r. przed południem o godzinie Mstej w miejscu zwykłem posiedzeń sądowych sprzedaną. - Niewiadomi z pobytu wierzyciele, dzieci Piotra Bryzowskiego, zapożywają się niniejszćin publiczni«.
Wszystkich, którzy u ś.p. rzecznika Jakóba Kra u t h o f e r a papiery i sprawy swe złożyli, wzywamy niniejszćin, ażeby takowe najdalej"aż do 15. Października r. b. za złożeniem kosztów odebrali; po upływie bowiem czasu tego, papiery za makulaturę sprzedamy, a należytości in drodze sądowej poszukiwać będziemy. T e o fi I a Kr a u t li o f e r.
Bolesław Krauthofer.
fen. 2 4 8
Tal.
2 2 2 1 6fen. 6sgr. 7 15 3 22
Podpisany komitet uważa za swój obowiązek zdać obrachunek tymczasowy ze składek, które mieszkańcy miasta Poznania, tudzież z prowincyi i inni dobrodzieje tak chojnic złożyli, ku ulżeniu nędzy wielkiej powstałej w skutek cholery: 1) wypłacono do wczora pauom komisarzom okręgowym ubogich ua opędzenie kosztów zup .. . . . . . . .. . .796 tal. 11 sgr. 7 fen. z tych wydano dla samego Chwaliszewa, Środki i Bybaków około 500 tal.
2) sam komitet rozdał wsparć gotowizną 132«« - 3) za lekarstwa, oczyszczanie i okadzania, tudzież za posługi . . . . . . . . . . . . . ..93 «21 6 Zakład zup na Chwaliszewie rozdawał dziennie w tym okręgu, jakoteż dla Środki, Ostrówka i Zawad około 400 porcyi zup, zakład na Hybakach około 80 porcyi, na Piekarach około 30 porcyi, na Półwsiu około 25, na Grobli około 25 porcyi. Oprócz tego towarzystwo damskie na ulicy Wronieckiej w mieszkaniu przeznaczonem łaskawie na ten cel przez pana Hartwiga Kanlorowicza, założyło zakład zupowy, z którego dziennie rozdzielano 180 porcyi. Komitet uznając szczególniejsze zasługi tego towarzystwa, przesłał jemu dodatek ze swej strony 50 lal W większej części tych zakładów dwa razy na dzień rozdzielają pożywne zupy. Na Chwaliszewie utrzymuje komitet ze swoich funduszów dwóch lekarzy i pięciu dozorców chorych; na straży w dyrektorstwie policyi dwóch stróżów dla chorych, którzy tam są golowi na każde zawołanie. Porówny wając spustoszenia poczynione przez cholerę za pierwszem swem ukazaniem się na Kybakach, z pomyślniejszym przebiegiem choroby tej na daleko gęściej zamieszkałem Chwaliszewie itd., pokazuje się zbawienność obmyślonych środków przez komitet podpisany. Wynurzając komitet szanownym dobrodziejom niniejszćin swoje najgorętsze podziękowanie, zwraca uwagę, że środki przy wielkich wydatkach wkrótce się wyczerpią i dla tego uważa za swój obowiązek upraszać jeszcze tych obywateli bliższych i dalszych o miłosierny datek, którzy się jeszcze do składek nie przyczynili. Poznań, dnia 15. Września 1852.
Komitet ku wspieraniu tutejszych chorych na coolere i sieroL Annns. v. Biirensprung. M. Breslauer. Briilloie. Gąsiorowski. Goldstein, Hantke. Lipsehitz. C. F. Meyer. Post liohile. K. Szymański. Fiolet.
A. Wiener. Zillmunn.
Przybyli do Poznania dnia 18. Września.
HOTEL LAUKA: Uartwig z Szczecina; V61ker z Bicberich l Lossberger · /. Hanau.
HOTEL UAWAKSKI: Hocliedlinger l Kr«mky z Warszawy; Pomorska z Chyb. H o T Kb" P A U Y S KI: M liller z Scliocliwitz.
POI» CZARNYM OKtEM: HaITW z Herlina.
HOTEL BERLINSKI: «rq[c v. Wnrsznny; Megclin · ,. Lanclsbcrga u W.
POD rliZEMA LILIAMI: Giehle z Qiiiriilieim.
AIHCYA.
We wtorek dnia 21. Września r. b. przed południem od godziny 91ćj prze dawać będę publicznie najwięcej dającym i za gotówkę w domu Pana Gudenann przy ulicy Królewskiej pod Nrem 5. na dole, znaczną ilość ruchomości Palia Doktora Ell ze, lekarza pułkowego, a to z przyczyny przeniesienia tegoż lu ztąd do Bonn. Ruchomości te składają się Z mahoniowych, brzozowych i różnych innych mebli, pomiędzy leini 1 fortepian z drzewa orzechowego, dobrze zachowany, 1 bioro mahoniowe, l serwantkę, sofy, komody, krzesła, zwierciadła, szafy do sukni i książek. I slól damski do pisania, stoliki do gry i inne stoły, łóżka, toalety do mycia się, I chronometr, rozinaiie dzieła medyczne, 2 siodła z czaprakami, jakolcż: rozmaite sprzęty domowe, kuchenne i gospodarskie, pomiędzy temi mangle z przyborem. Z o b e l, Komissarz aukcyjnyDnia 4. Października r. b. ma być-sprzedanych drogą publicznej licylacyi 8 -12 szlachetnych rodnych klaczy odstanowionych, jeden 'ub dwa stadna ogiery i kilka innych koni. Glesno, dnia 16. Września 1852.
K o usL Hrab. Bniński.
Cebulki kwiatowe, jako to: hyacynty, tulipany, narcyssy, krokusy itd. przedaje tanio według "katalogu Handel nasion
Pod Nr. 7. Wilhelmowskiej ulicy jest do wynajęcia od St. Michała pierwsze piętro, skłarfa juce się z salonu, 7 pokoi, kuchni j ro do tego należy. Bliższa wiadomość w cukierni. l 9 wołów roboczych stoi w Poznaniu na przedaż. Bliższa wiadomość u Pana AJFilipa WeiiSU jun. przy starym ryuku Nr. 85.
· Extrait de Genevre Bnllriclia" okazywał się od lal wielu jako nader skuteczne lekarstwo przeciw cBIOlei-LKc, jest naszym przeto obowiązkiem exlrakt len każdemu zalecić z tą uwagą, iż powinien być w zapasie we wszystkich domach, a szczególniej gdzie niernasz na ręku lekarskiej pomocy. We flaszkach zapieczętowanych po 16 Sgr.
jest do nabycia W> )J(*»zllIllIllI u W. F. Meyera 8c Comp, pod Nr. 2. placu Wilhelmowskiego ą Pokój jest do wynajęcia przy ulicy Wrocławskiej Nr. 16.
Stan Termometru i Manometru, oraz kierunek triittru UJ Poznaniu.
Dzieli. Klan lei'iiiiinii'ii -l) Slan Wialr « e .Hiii/-o/x Inni" >.;. · arnini - fri ti. Wrzcś .f 8,3 * '" i - ł -In. ! > ' .2y' o, 3- Póln. wsch. 7. + 9 , 4» \' + 1 7 , 8 " 28 1, O'" Póln. wsch.
8. + 8,7« + 18.0° 28 O, T" Póln. wsch.
9. .. + 8,0° +16 5° 28 O, O" P ó In >vsch.
10. + 8 , 2 » I + l 9 0° 27 9, O'" Póln. wsch.
l!. » + 10,0"j-f 14,3° 27 5, 5'" Polmlii. z. 12 + 8,0-I-r- 10.4° 27 6. O'" Pul udu. z.
Kurs giełdy Berlińskiej.
Dnia 17. Września 1852.
>., lir. kurant papie- I (.-"m. rami I \, ima. lOIr [104! 11044 95 5 1044 128} 3" Ir 9b ' ? 3i 99* 99J 4' # 1051 Ir 1014' 97 . ... . r i 11n - I 9:H
W ośmiu dniach sprzedano z wody pszenicy szef. 21,120, ze spichrza 7980; żyta świeżego 870.
Płacono zn szefel pr. wagi beri. Tal. sgr.
pszenicy z wody ... od 88-90 ft. 2 4 » « 9 1 - 9 2« 2 3 diło ze spichrza .87 -90« 1 1 żyta świeżego. . .84-88« 1 18 Czas mieliśmy ciągle zimny i dżdżysty.
Toruń przebyło na slalku parowym »Kazimierz« pszenicy szef. 1440, tudzież 11,208 belek sosnowych. "Wysokość wody w Toruniu stopa I, cali 4.
Kursa Zamian. - Lotldyn 2 O . Hamburg 45*. Amsileidam l Q21.
Warszawa od 98 do 98 A . Makowski, Kemhior <J- Comp.
11111m T i II , M , _ _ _ A - - , I I I-!".!. ......111 ...'.
Pożyczka rządowa dobrowolna.
rlito ' 7. roku NQ5o. . . . . . ilito z roku 1852. . . . . Obligi długu skarbowego. . . . . . . . . .
dito premiów bandlu morskiego. . . dito Marchii Elektoralnej i Nowej .. dito miasta Berlina ... .'. ... · · · · / Listy zastawne Marchii KI ekt. i N owej dito l'rus Wschodnich . . . dito Pomorskie. . . . . . . . . dito W. X. Poznańskiego.. dito W. X. P o z n. , n o we. . dito Szląskie. . . . . . . . . . . dito Prus ZachodnichBilety* rentowe Poznańskie. . . . . . . . .
Louisdory. . . . . .. · · · · · · · · · · Akcie kolei żelaznej btarog. Foznansk.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.09.19 Nr220 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.