JI? 223 w Czwartekdnia 23. Września 1852
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.09.23 Nr223
Czas czytania: ok. 25 min.Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Deckera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny: N. Kamieński w Poznaniu.
to czytelników ynzetydla późniejszego zamówienia wciągu bieżącego kwartału, poprzedzające mimera nie będą mo być przesłane, . Dla wygody Szanownej Publiczności tutejszej będzie także Pan £>*, Altie/ele/ti kU1?ie<IHeW a$" n.rymcu pod Nr. 87. przYjmował prenumeratę naonas*zą gazetę i wydawać ją będzie prenumeratorom wieczorem dnIa poprzedzającego, o godzInIe Yl Poznań, dnia 23. Września 1852. III:JICpeAycyu Gazet Ir. De ker u i Spółki,
Telegraficzne wiadomości.
Paryż, d. 19. Września. - Prezydent odbył wczora po południu wjazd do S1. Etienne, witany przez 5000 górników z doliny Loary, Ęrzv stojąc przy chorągwiach, wołali: niech żyje cesarz! Dziś w południe prezydent przybył do Lionu, jak się samo rozumie, śród uniesień i okrzyków: niech żyje cesarz. Prefekt policyi wezwał wszystkich, którzy posiadają broń wojenną, aby ją złożyli w meioslwach, jeżeli uicchcą się narazić na nieprzyjemności. Paryż, d. 20. Września. - Ostatnie wiadomości o podróży prezydenta sięgają do wczorajszego wieczora, godziny 9 z Lionu, gdzie wielkie uniesienie dla prezydenta panowało. A Wiedeń, d. 20. Września. -Pożyczkę juz rozebrano. Wczora Z rana wynosiły podpisy 100, dziś 106 milionów.
B e rlin, d. 22. Września. - Naj. Pan raczył nadać ces. auslryackieuiu feldmarszałkowi porucznikowi hI. Leiningcu, order orla czerwonego pierwszej klasy. _______ B e r l i n, d. 21. W rześuia. - Prostując pogłoski, mówi C o n s l.
Blatt ku uspokojeniu publiczności, możemy ręczyć, że od 3. Września m'ało co więcej nad 30 osób zachorowało tu na cholerę i źe choroba ta nie jest tu lak zjadliwą W niektórych dniach zapadło na nią jedua, a uajwiccej cztery osoby. N owych faktów względem konferencyi celnych niemamy pod ręką.
Niewiadomo jakich się chwyci kroków koalicia i jaką pójdą Prusy drogą, czyli zabezpieczą się na przypadek rospaduięcia się związku celnego, czyli też zaczekają na wypadek konferencyi koalicyi w Monachium. Nawet pewnych powątpiewali nic uchylono ze strony Hanoweru. Wszędzie więc panuje niepewność. Według naszego zdania, związek celny liierospadnie. Bóżnice zdań pomiędzy państwami niemieckiemi są tylko zewnętrzne, dyplomatyczne, a nic zasad. Systemat ceł opiekuń zych jest podstawą wspólną wszystkich państw, uawet Hanower odstąPIł od zasady wolnego handlu, przez zawarcie układu wiześuiowego. Wszystkie więc państwa, jakkolwiek ich stanowiska są nieprzyjazne względem siebie mają na oku zasadę solidarności konserwatywnych interesów, jak je ' rozumieją po zwyciężeniu rewoiucyi. Gdyby tej solidarności niemialy i nieprzeslrzegały, ujrzałyby się na niepcwuym torze. Prusy mogłyby utrzymać swe stanowisko jako wielkie mocarstwo, stojąc przy zasadach wolnego handlu, ale o tein wcale niemyślą, jak tego dowodzą ostatnich lat prawa, pod tym względem wydane. Zląd napróżnoby się obawiano rozwiązania celnego związku. Do tego nieprzyjdzic jak uieprzyszło przed dwoma lały do wojny. Przyjdzie równie* do rozbrojenia, jak wówczas, chociaż strony na siebie się targają. Cor. Bureau daje do poznania, że rząd pruski poprzestaje jak dotąd na uznaniu praw swoich do N eufchatelu, ale nie myśli zbrojną ręką o »>ego się upominać: a przy tej sposobności zbija to pismo wieść, jakoby ks, M c prezydent przeciwnym był wyprawie do Szwajcaryi. Dopięcie c ,j to jest odzyskanie tego kantonu, na innej nie militarnej ma nastą
R l! A , l! II KeI! e» burg z Meklemburga zaniósł osobiście skargę do BUUdestaDu o w. ydalcnie c A o m . j e ? kapelan. a atolickiego i oświadczył, łż opuszcza kra, w kw>rym woinosc wyznanIa jest tamowana. Sąd przysięgłych w Królewcu ciekawą zajmował się sprawą w dniu 4. Września. I osamon.k Schumacher żarliwy członek konserwatywnego związku pruskiego i dekorowany 'v rok li 185" krzyżem orła c erwo ego.' wr. 1848 dopuścił się w obce wieI" świadków obelg przeCIW kroIowI; wszakże nikomu nie przyszło na myśl denuneyować go, kiedy ze zmianą okoliczności Schirrmacher do przeciwnego przeszedł obozu. Wszakże
w roku zeszłym chcąc się wykreślić z towarzystwa strzeleckiego, zarzucał mu brak lojalności, a sprawa jego z tego powodu kiedy przyszła pod rozbiór zgromadzenia członków, dwóch z pomiędzy nich zaprojektowało wykluczenie go z koła biorąc za powód postępowanie jego w roku 1848. Schirrmacher zaskarżył członków, a wtedy musiano przeciw niemu wystąpić i sprawa o obrazę majestatu przyszła przed sądy i Schirrmacher, mimo przedawnienia, skazany został na 6 miesięcy aresztu i utratę .kokardy. Wypadek ten był powodem, iż naczelnym prezydentom odjęto prawo przedstawiania królowi do krzyżów bez przeprowadzenia każdego przedstawienia przez ministeryum spraw wewnętrznych. Monastcr, d. 19. Września. · - Jutro odbędzie się lu pierwsze zgromadzenie towarzystw katolickicłi w Niemczech. Spodziewani są biskupi) z Padcrbornu, Moguncyi i Fułdy wraz z innymi koryfeuszami kościoła katolickiego. W Bawaryi wyszło rozporządzenie zabraniające dcpulacyj do króla bez poprzedniego zezwolenia. , MŁróleslwo polskie.
Warszawa d. 20. Września. - Wczoraj zachorowało w Warszawie na cholerę osób 12, wyzdrowiało 16, umarło 7,- ogólna liczba pozostaje chorych 40. Niektórzy szyukarze dla podniesienia tęgości wódki, dodają do niej materyaly rozpalające, a mianowicie: pieprz turecki i t. p. Wódki takowe których użycie może sprowadzić szkodliwe dla zdrowia skutki, nazywać zwykli anlicholerycznemi. Ponieważ wedle obowiązujących przepisów, wszelkie środki do leczenia służyć mające, poprzednio uznaniu władzy lekarskiej podlegać winny, przeto wydano polecenie Kommissarzom policyi wykonawczej, ażeby ściśle przestrzegali, iżby w żadnym szynku podobnego rodzaju wódek nie sprzedawano, a niestosujących się do lego rozporządzenia szynkarzy, do kary przedstawiali War s z a wad. 19 Września. - Dnia 15. Września o godzinie 11.
rano, położony został w obrębie stacyi głównej, kołei Warszawsko- Wiederiskiej w Warszawie, kamień węgielny, pod mającą się wznieść budowę dla warsztatów tejże kolei. Na wieczną zaś pamiątkę lego, włożony został do blaszanej puszki, wmurowanej w fundamenta wznoszącej się budowy, opis lego aklu, który brzmi w następujących słowach: »Dnia 15. Września 1852. roku za panowania najiniłośctwszego Mikołaja 1., Cesarza VVszech Rossyi króla Polskiego, a za czasu zarządu Królestwem J O. Feldmarszałka, księcia Warszawskiego, hrabiego Paskiewicza Erywańskiego, iiamiestnika Królestwa, położony został kamień węgielny pod budowę głównych warsztatów dla kolei żelaznej Warszawsko-Wiedeńskićj. Kamień ten położył JW. radzca tajny Mikołaj Wiorogórski, członek rady administracyjnej, kontroller jeneralny Królestwa, prezes komitetu drogi żelaznej, w obec członków tegoż komilctu i dyrekcyi drogi żelazn j, ora wielu innych osób. Budowa la, której potrzeba od czasu założenIa koleI żelaznej, czuć się dawała dla utrzymania drogi w należxtym porządku, wzniesioną zostaje pomiędzy ulicami: Widok, Chmielną fZelazną. Długość jej ma wynosić łokci 268 i składać się będzie z 4. części, przezna czonych na remizę do reparacyi lokomotyw; na remizę do reparacyi pojazdów i wagonów; dalej na pomieszczenie machiny parowej i potrzebnych warsztatów podręcznych i nakoniec na kuźnię. Front jej będzie od strony kolei żelaznej. Dla wzniesienia tej budowli i potrzebnych nadal rozprzeslrzenicń stacyi, zajęte zostały cztery posessye, obejmujące łokci kwadratowych 134,603. Wrancya.
Paryż, dn. 17. Września. - M o ni t o r ogłasza depesze o da szeJ podróży prezydenta rzplitej. Pierwsza z tych depesz z :v era odpo:v edz prezydenta na przemowę biskupa w N evers, przy WejSCIU do koscIoła katedralnego. Jestem wdzięczny, odrzekł Ludwik Napoleon, za wyrażone przez waszą wielcbność uczucia. Za pomocą takich prałatów spodziewam się przywrócić bezpieczeństwo i porządek we Francyi i błogosławieńsfwo otrzymać z nieba dla naszej ojczyzny. Biskup zaś tak witał prezydenta: Książe! biskup w N evers i jego duchowieństwo składają ci wyraz uszanowania, wdzięczności i poświęcenia do neig twoich. Witają w tobie książę sławnego wybrańca Indu i widome narzędzie opatrzności w jej zamiarach miłosiernych względem naszej ojczyzny. Nie przestają błagać nieba najgoręcej , aby i nadał strzegło twojej dostojnej osoby, aby cię światłem, mądrością i siłą napełniało i aby cię godnym uczyniło" posłannictwa, które powierzyło ci ku szczęściu Francyi i zbawieniu społeczności. Prefekt w swe'm sprawozdaniu z N evers powiada, ze na jednej ulicy pojazd prezydenta był przymuszony zatrzymać się, bo dla stosów kwiatów i koron dalej konie iść nie mogły. W pokoju, w którym prezydent noc przepędził w N evers, siato drzewo genealogiczne rodziny Bonaparlych bardzo sztucznie zrobione przez jednego z powstańców wygnanych do Algieru. Za wstawieniem się prefekta uwolniono powstańca z Algiery i. Robotnicy z hut i chłopi defilowali przed trybuną prezydenia w malowniczych swych ubiorach, mając nn paskach papierowycli u kapeluszy napisy kolorowe: niech żyje cesarz! W czasie tej defilady ludu'wiejskiego, złożonego; z 50,000dusz, słyszano tylko okrzyki: niech żyje cesarz! N a chorągwiach le same znajdowały się napisy. Jako przykład niezmiernego natłoku ludu w liourges i N evers przytaczają, że gmina Lejay mająca 1500dusz mieszkańców'" stawiła się w 1200 osób, a starcy i chorzy tylko w domu lylko pozostali, a domy tak były przepełnione, że za wiązkę słomy na posłanie w śpi chrzach płacono za noc 5 fr. Chłopi przepędzili noc pod golem niebem po ulicach i placach publicznych. Paryż, di 18. Września. - Monitor ogłasza w swojej półurzcdowej części dalsze sprawozdania o podróży prezydenta z Monlms i L d. W czterech depeszach pięć razy się mieści okrzyk: niech żyje cesarz, a raz tylko: niech żyje Napoleon! W Moulins tak wielki był natłok po ulicach, mimo panującej ulewy, że lylko zręczności poczlyliona przepisywano, iż żadne nic wydarzyło się nieszczęście Piczydenl bowiem jechał poczlowenń końmi, bo tu nie masz jeszcze kolei żelaznej. Mer miasta w przemowie do prezydenia wyraźnie żądał przywrócenia cesarstwa. L. Napoleon stojąc w pojeździe z odkrytą głową słuchał jego mowy i podziękował za wdzięczne słowa miasta Moulins. Potem nastąpiła defilada chłopstwa, gwardyi narodowej i wojska, a w końcu pokazały się stare mundury gwardyi napoleońskiej. Prezydent ostatnim darował 2000 fI. i był chojnym dla lazaretów.
Dnia 17. z rana opuścił li. N apoleon miasto Moulins i udał się do Roanne, miasta rodzinnego pann Persigny.
Depulacyi z portu z Saint Thibanit dał prezydent w Bonrges posłuchanie. Mówca jej w le słowa przemówił do prezydenia rzplitćj: przychodzimy mci książę prosić cię, nbj'ś o nas nie zapomniał i nam dał robotę. Statki parowe pozabijały nam ryby, kanały i koleje żelazne przyniosły nam wiele szkody, rzeczpospolita do szczętu nas zrujnowała, a przecie zachowaliśmy się w porządku mimo nędzy i podstcpto>v. c«-r kolwiek dla nas uczynisz, pozostaniemy ci zawsze wiernymi, wołając: niech żvjc cesarz! - Prezydent przyrzekł im zająć się ich położeniem. P. Breguet urządził telegraf podróżny, za pomocą, którego pociąg kolei żelaznej może się w każdym razie przez telegrafy tuż przy drogach żelaznych biegnące, znosić ze siacyami kolei. W wypadkach usiania pociągu lub jakowego niebezbicczeńslwa, albo też w celu ('Strzeżenia, wynalazek ten okazał się nader praktycznym i już 30 pociągów kolei francuzkich zostało stosownym do tego narządem opafizonych. Kor. Znajdujemy w Debatach wczorajszych sprawozdanie pana John Lemoinne z paszkwilu irlandzkiego, który skazówkę, jaką uważa p. Cesćna, usprawiedliwia. Wysławić sobie trudno, a powtarzać niepodobna, obelg miotanych nielylko na gabinet lir. Derby ale na Anglią, a to wszystko zwłaszcza z powodu prześladowania jakiego religia katolicka w królestwie zjednoczonem doświadcza. Jest lam wyraźne wezwanie Francyi i księcia prezydenta do spełnienia owej missyi, którą p Cesćna przewi dywać się tylko zdaje. Lecz nielylko Irlandya i paszkwile do podjęcia jej Francyą namawiają. Główny stronnictwa katolickiego w Stanach zjednoczonych, NewYok frecman's Journal z tamtej stony Oceanu silniej i dobitniej powtarza to, co pan Cesćna skazowką nazywa. Wystawiwszy Anglią jako nieprzyjaciołkę wszystkich nielylko całego świata kalolików, ale państw katolickich, lak się do Francyi zwraca: »Niech Ludwik Napoleon się rozmyśli. Ma on moc nadzwyczajną, i powołany jest do spełnienia wysokiej missyi. Chrześciańslwo mu dziękuje j:a lo co dla Francyi uczynił. U czynii więcej nierównie aniżeli kiedykolwiek slryj jego. Utrzymują, że niezwyczajny ten człowiek przepowiedział, nie tylko że będzie p a n e m F r a n c y i, ale że będzie wojował z Anglią i pomści się za Walerloo. Jeżeli Ludwik Napoleon chce panować w sercach innego narodu, tak jak panaje w sercach Francuzów, niech uderzy śmiało w samo serce Anglii, a wtedy Irlandczyki na całym świecie bło gosławić go będą. Sam kwiat wojskowych naszych jest złożony z kalolików i pośpieszy pod jego standary . Jeżeli F r a n c y n niema dość pieniędzy, Irlandczyki zrobią składki w Ameryce i wszędzie i napełnią skaib jego. Tym spo sobem niecli pomści Europę za spiski knowane przeciw jej spokojuości uderzając, Anglią ild.« Przyznać trzeba, mówi żartobliwie pan John Lemoinne w swojeni sprawozdaniu, ife rząd który pozwala podobne pasz kwilę przeciw sobie ogłaszać, nie jest koniecznie tyrauicznym. Lecz nie o to też tu chodzi, raczej lylko o wskazanie jak dalece inleYesa religijne coraz więcej zaczynają górować wszystkie sprawy nielylko europejskie, ale rzec można śmiało Sprawy całego świaln. Dalej D e b a t y zajmują się znów polityką niemiecką, a artykuł ich wstępny z 15. b. m. przebiega wszystkie ważniejsze wypadki w rzeszy, nic pomijając nominacyj pana Radowilza, o którym nawet utrzymuję, że zostawał w stosunkach z Koszuthem. Mówiąc o sprawie celnćjj przebija w tym dzienniku sympatya ku Piusom, a zarazem źródło, z którego głównie czerpie on swoje Wiadomości., to jest (iazela Kolońska. Dla tego też znajdujemy tam nieznane wcale szczegóły, np iż król Wirlembergski i w. książę Badeńshi (zapewnie Rejent; ale len pojechał do obozupod Peszt) oznajmili, iż zupełnie przystępują do oslatnich propozycyj pruskich, i że sam- nawet książę N assauski w ścisłych związkach zostający z gabinetem wiedeńskim, nie oświadczając się tak wyraźnie, uznał już ważność koncessyj pruskich. W dalszym ciągu artykułu lego znajdujemy postawione naprzeciw sobie rozumowania austryackich i pruskich dzienników, a w końcu te yyyrazy: Prusy i ich sprzymierzeńcy nagleni wymagalnościami położenia swego, dąiądo porozumienia się; czy Auslrya zdoła je usunąć od tej naglącej konieczności?« Treść tego artykułu dajemy tu jedynie z tego powodu, że yyielu czytelników polskich wierzy w Debaty i z ich stanowiska zapatruje się na wypadki yy Niemczech. Mtetyia.
Bruksela, 18. Września. Independance pofyvierdza, że w kweslyi celnej naprzeciw Francyi trudności nowe povcstaly, i powiada, że są w biegu czynności, które jeszcze yyypadku żadnego nie sprowadziły. Ale jakiego rodzaju są te trudności nowe, I n d e p e n d a n c e nieyvymienia.
Potwierdza się wiadomość, że kanonik z Montpellier biskupem yv Leodyum ostatecznie zamianowanym został. Według I n d e p e n d a n c e, stolica aposlolska kanonika zamianowała, bez zapylania się rządu belgijskiego, czy wybór len będzie mu przyjemnym. Biskup nowy był na nauce w Rzymie, jako kaznodzieja sławę niepoślednią sobie zjednał. Anglia.
L o n d y n, d. 15. Września. - We względzie śmierci księcia Welligtona, która wczoraj nastąpiła, dowiadujemy się o szczegółach następujących. Książe bawiący na feryach parlamentarnych od kilku dni w zamku swoim nad morzem, Wnhner Castle pod Dovrem, cieszy! się do yvezoraj rana zdrowiem jak najlepszem, był na przechadzce zyvyczajuej, i spokojnie do domu powrócił, aż nagle napad epileptyczny uczuł. Lekaize jego domowi przepisali mu proszek nn woinity, ale po kilku napadach, które go przytomności pozbawiły, rozsiał się książę z tym światom o godzinie 3 po południu. Lord Charles i lady Charles Wellesley z familią otaczali łoże umierającego. Wieść tę smutną przesłano niezwłocznie telegrafem do królowy i do hI. Derby. Lubo zgonu tego 831clniego męża codziennie spodziewać się było można, yvypadek ten jednak sprawił yyrażenie wielkie w publiczności. Według zdania yvszystkich, yyyłom len yv radzie narodowej da się uczuć boleśnie. Dzisiajsze dzienniki poranne yvyszly yvszystkie z obivodka żałobną, a prawie wyłącznie tym znakomitym zmarłym się zajmują. Times przyłącza pól tomu in oetavo biografii Wellinglona, z dodaniem: ciąg dalszy nasląpi. Inne dzienniki niemniej yyyciągają z lek przygoloyvany od dawna szczegółowy nekrolog. (N ekrologi sławnych mężów stanowią jak wiadomo szczególny i bardzo dokładnie utrzymywany wydział; w półce każdej redakcyi leży yv pogoloyyiu opis życia każdego charakteru publicznego, proyvadzotiy aż Ao dnia ostatniego) Wszystkie zaś pisma przesadzają się w podwalach i godnem ocenianiu zasług (ego slayvnego wojownika i patryoty. Zresztą na uwagę znsluguje, że ostatnią czynnością publiczną zmarłego było przy rozwiązaniu parlamentu nieść z obowiązku miecz państwa. Mimo wieku podeszłego miał on siły dosyć, ii żartami takowy na lorda Derby zwrócił, kiedy ten drwił sobie z iiiego, iż niesienie lo trudności yviele sprawiać mu musi. Urzędowy Morumg Herald oznajmia dzisiaj, że parlament yveześnic yv Listopadzie zwołany zostanie. Tenże sam dziennik powiada: yyieść po rozmaitych dziennikach obiegająca, że nowy traktat handlowy z Francyą zawarto, a zarazem zniżoną taryfę pocztową pnństwa obydwa przyjęły-, jest zawczesną. Stypulacya nowo napięlćj pożyczki austryackićj, która za podwyższeniem ceny subskrypcyjnej z 95 na 97'" każdemu do yyoli pozostayvia, za swoje S-procentowe papiery pozyczkoyvc, ilość podwójną 2"'-pioccntoyyych yyymienić, powoduje gazeta T im e s do nader cierpkich uwag. Zdaniem jej środek len musi nieufność większą, aniżeli jakikolwiek inny, wzbudzać, doyyodzi bowiem, ze rząd nuslryacki yycalc o tem niemyśli, iż kiedyś przyjść może chwila, yv którćjby można albo pożadanem było, kapitał odpłacić. MMisspania.
Riad ryt, 13. Września. - WAragonii »CląZ Jeszcze tuła się kilka oddziałów "karlistoskich, ale te składają si< z 6 do 8 osób tylko. Jeden z nich gwardia cywilna zabrała i do wiezienia yv Saragossie odprowadziła. Jenerał Narvaez wyjechał z Loji, i udał się do wód morskich niedaleko Terisv. Królowa" listem własnoręcznym pozyvolcnic do lego mu udzieliła i zarazem z >vyg"a» ia jego uwolniła. J ak słychać; jenerał bawić będzie przez zimę" i e "M a dryc i e, tylko w swej wilii yyspaniałćj yy Aranjuez i tam swoich przyjaciół politycznych u siebie zobaczy. Kiólowa tnalka opuszcza Tarracon i udaje się do Walencyi iia czas nieograniczony . Minister spraw yveyyiicdznych kazał pięciu wydaweóyy odpowiedzialnych nnjznacznicjszych dzienników stolicy, z powodu artykułu zaslanayviajacego sic nad sianem finansów w kraju, odprowadzić do vriczienia El Saladero, *v klórem zazwyczaj tylko złodzieje, pospolici i mordercy zamykani bywają. Tnlai siedzą panoyvie oyyi z 30-50 osobami, wyrzutkami ludności _ madryckiej yy-spólnie, gdyż w Hiszpanii z więźniami różnicy żadnej nie robią. Panoyvie wzyvyz wzmiankowani są mężami yvielce szaroyvnymi, majętnymi, którzy z przychylności do stronnictwa swego i z największą bezinteresownością odpoyviedzialność na siebie przyjęli, a teraz stali się męczennikami swej wiary politycznej. Jeżeli przysięgli vr rzeczach pi asy odpowiedzą nroszczeniu rządu, wtedy świat przez 6 miesięcy dla redaktorów odpowiedzialnych jest jakoby straconym; gdyż nawet o familii nic się niedowiedzą: bramy Saladero dla nikogo się nfeotwierają. Portuya Ua.
L i z b o n a, 9. Września. -- Dzienniki aporIo yv skutek zmian zaproyvadzonvch w taryfie «yyvozu yyina wysląpiły yv tonie nader ostrym przeciyy rządowi. «rożą życiu i majątkowi ministra spraw wewnęlrznycb, który ma posiadłości znaczne nad Duero. Rząd zaś dał przez dziennik rządowy opozycyi do zrozumienia, że stanowczo wystąpi przeciw yvszelkiin pokuszeniom zakłócenia spokojuości publicznej. w i e d e ń 16. Września. Osoby dobrze świadome rzeczy, twierdzą, że zamiarom jest J dYlości zwiedzić w przyszłym miesiącu Dalmacyę i znaczniejsze miejsca tego kraju obecnością swoją zaszczycić. CalIaro ma być głównym celem lej podróży, a przy tej sposobności mała eskadra stojąca teraz na kotwicy w zatoce Castelnnovo ma odbyć nieklóre obroty morskie w oczach NPana. Miasto reszt traktuje z jedną z zamożniejszych kass oszczędności w monarchii o pożyczkę \ miliona złr Dla ułatwienia stosunków handlowych między Auslryą i Bawaryą, nastąpił układ między obu rządami laki, jaki już w podobnym celu istnieje między Austryą, Prusami i Saksonią, co się tyczy nadgranicznych mieszkańców. · Hański rząd Horwaryi, podaje w części urzędowej G a z e t y Zagrzebskiej co następuje: Na mocy doniesienia cesarsko król. anslryackiego konsulatu w Sarajewie, rząd turecki zarządził, aby w prowincyach tureckich, gdzie niemasz dotąd sądów handlowych (jak w Bośnii i Hercegowinie) spory zachodzące między miejscowymi i europejskimi (nie tureckimi) kupcami w sprawach handlu, załatwiane bywały przed radą municypalną miejscową przy pomocy uczciwych kupców, inne zaś wszystkie spory przychodziły jak dotąd pod orzeczenie sądów Z powodu jednoslajności sądów handlowych w pomienionych prowineyach tureckich mogłaby zajść okoliczność, że świadectwa chrześcian nic byłyby przyjęte, w takim razie wzmiankowany konsulat starać się będzie, aby również i kupcy anslryaccy powoływani byli jako sędziowie do rad municypalnych, mianowicie kiedy spory lyczą się poddanych austryackich. La Presse w jednym z ostatnich numerów, podaje artykuł pod tytułem: »U miejętność i rewołucye,« i w le'in chce widzieć różne dwa kierunki dwóch polityk świata dawnej i nowej. »N auka nam da to, co nam zabrały rewołucye, mówi p. Cador. Umieć jest to módz. Za nauką idzie poslęp, za postępem wolność. To jest loika, bez której społeczeństwo obejść się nic może. Nie można zadekretować wolności narodu, tak jak nie można zaimprowizować rozwoju jego umysłowego. Do takowych przekształceń, trzeba czasu i doświadczenia. Wolność jest nieubłagana, ludzie nic mogą jej używać tylko pod warunkiem, że na nią zasługują, czyli że ją rozumieją. Wtedy dopiero przestaje ona być niespodzianką pemą nicbezpicczeńslwa, staje się potrzebą wolną od nadużyci i. Sposobem nabywania wolności jest umiejętność i doświadczenie z niej płynące; wszelka reforma lunym zdobyła środkiem, zaspokoić może jałowe ambieye, nie odpowie rzeczywistym potrzebom. Stara polityka opierała się na rewolucyi, na insurekcyi, jako prawie i z tą zasadą doszła do zaprzeczenia lego nawet, co słusznie narodom już było przyznane'»). I na luralnie, bo nie należy wyprzedzać poslępu, ale iść za nun. Nagląc zbytecznie ruch idei, wpada się w przesadę: wtedy nie będąc na równi 2 tćm do czego się nic doszło, ale co się tylko udało, nie rozumie się wypadku, zwycięzlwo jest ambarasem, obawa mu towarzyszy, albowiem nic umiejąc korzystać Z jego skutków, nadużyć go bardzo la I wo. N adużycie zaś jest nie czem innem, jak zaprzeczenie czynem, że się coś rozumie, lub, że się czegoś, 1 warto. Młoda polityka ma inne zasady; nic konspiruje, ale się uczy. Miejsce gwałtu zajęła v» niej nauka. Celem jej nie jest panowanie, ale przekonanie. Wierzy ona w rozwój naturalny, spokojny, w wypadek konieczny udoskonalenia malcryi przez ducha. Przeniosła ona pole bitwy, bo tam, gdzie dawniejsza upatrywała żniwo, ona zasiała grunt wymagający karczowania. Ideę, nie ocenia według lego czćni się być zdaje, ale według lego co warta. Do sądu o jej mocy lub niedoskonałości, używa doświadczenia jako kamienia probierczego. Tcoryc podaje logice i matematycznej rachubie. Pracuj e, a skutkiem lej pracy są odkrycia naukowe i przemysłowe, rękojmie poslępu, klóre świat zmuszony jest przyjąć z zadziwieniem, l'rzez naukę idzie do wolności, która już wtedy nie będzie dążenie») mniej więcej szlnchrlnem, marzeniem mniej więcej urzeczywistnić się mogącćm, ale będzie rzeczywisiością, koniecznością, bo loiczną i zniszczeniu nie ulegającą, jak fakt dokonany. Ula tego odpychajmy rewołucye, kończy p. Cador, odpychajmy je silnie i bez ustanku uczmy się ciągle, a pamiętajmy, że w (ej pracy udział każdego jest potrzebny, bo tylko usiłowaniem wszyslkich dojść można do zaspokojenia ogólnego życia.« I*F#ocjm.
Calania, d. 6. Września. - Wybuch Liny cokolwiek zwolniał: jednak strumienie lawy są jeszcze około 20 sążni wysokie i dochodzą na kilka staj przed wsią Żufferana. Rzym, d. 9. Września. - Lubo papież teraz częściej aniżeli kiedykolwiek dawniej pokazuje się pomiędzy ludem na nabożeństwo przybywającym, to jednak wielu w publiczności twierdzi, że on niemało przymusu sobie zadaje, nby lak czerstwym wyglądał. Wieść, że wodna puchlina mu zagraża, nielylko się wciąż utrzymuje, ale też coraz więcej się upowszechnia, i wiarę znajduje. Na prośby nalegające przyjaciół i braci swoich, klorzy we względzie sianu zdrowia jego przez lekarza pizybo cznego lepiej aniżeli on sam są zawiadomieni, postanowił po długiem zdrażaniu się zmienić rezydencyą na pobyt w okolicy gór albańskich. Wyjechał więc dzisiaj rano do'papieskiego inieszkania'latowego 16. mil włoskich z ląd odległego, Castelgondolfo; odprowadzał go liczny hufiec francuzkiej straży honorowej, a I li O raczej trwożliwie nad nim' czuwał, kilkunastu kardynałów i urzędników wyższych za nim wyjechało, z kąd "nosi«< można, że papież tamże czas dłuższy zabawić zamyśla. - Mówią p m. że król neapolilański także CIlrr przyj edzie, celem pomówienia Nao kons M ,>nl)i('ż\»> o rozmaitych wzajemnych inleresach rządowych.
ndVi>.d7ijS,4 rZ ,a,nv_ kl("rv s,c p rr * ko"CU miesiąca lego w Watykanie iTinie i,'a7ackerł"'o świątobliwość tułaj przybyć z Castelgondolfo, ale Je ¥nie na raK IIIM», t z a s - ak o b r C n OŚĆ j c» O "będzie potrzebna. Spo dZle ją się, ze konsY-s'or7 na()fhodzący poczyni kroki stanowcze dl; rozst k ' . l ' r z y g n . e n . a sporu o s c 1 e , Irgo 2 T 11 1 Y 11 r ID . JPolowanie wielkie na bandy, (MV ęd)) N: aili11e Wr rr:ą:ąą4t., :ą:% rozumieniem się z francuzk.e.n w ojsklcin okupacyjnej dotąd prawie do wypadku żadnego n.edoprowadziło. Owszem 'zuchwałość ściganych, Którym grunt wąwązami nader poprzerzynany pomiędzy Rzymem, Civilavecchia, Vitcrbo i Civilacasfellana kryjówek rozlicznych dostarcza, niemal jeszcze się powiększyła Gdyż ni e tylko w OKolicach tych wydarzają się wciąż obdzierania podróżnych na drogach publicznych, ale także na stronie przeciwnej Rzymu ku granicy neapolitańskiej. Zdaje się, źc rozbójnicy w okół nas z ziemi jak grzyby wyłażą. - Włosi, a mianowicie Rzymianie, zanadto przywiązani są do ziemi rodzinnej, aby się tak łatwo do wędrówek zaallantyckich zdecydować mogli. A jednakże w ciągu roku tego już cztery towarzystwa sztukmistrzów, powiększaj części malarzów i rzeźbiarzy, z większych miast państwa kościelnego do Stanów Zjednoczonych Ameryki północnej się wyniosło, goniąc tain za szczęściem Głównie konsulowie amerykańscy po rozmaitych miastach nadmorskich V\e Włoszech zachęcają do tego, a często nawet zaliczaniem pieniędzy podróż ułatwiają.
Kronika miejscowa.
P o z n a ń, 22. Września. - W miejskim lazarecie cholerycznym było na dniu 20. b. m. 65 chorych. Onegdaj przyjęło do niego 6 nowych chorych, 5 w nim umarło, a 10 wróciło do zdrowia. Znajduje się przeto w nim teraz 56 chorych, z których większa część wkrólce wróci do zdrowia. W ogóle znaj dowało się w miejskich lazaretach 595 dotkniętych osób cholerą, z których 315 umarło, a 224 wróciło do zdrowia. W ostaInich dniach stosunek wracających do zdrowia w porównaniu do umierających był nader pomyślny. Według urzędowych spisów zachorowało'na cholerę w mieście Poznaniu od 20. Lipca do 21. b. m. 2191 osób, a z tych 1232 umarło. Komisya okręgowa na Chwaliszewie, Szródce, Oslrówku i Zawadach przestała rozdzielać zupy ciepłe, ponieważ nadużywano dobrodziejstwa tego. Tymczasem postanowiono, że (ylko prawdziwie ubodzy mają zupy odbierać i na ten cel wyznaczono okręgu przełożonego pan.i (iiinlhera. Temu wypłacił komet okręgowy 50 (al, p. Meisehowi 20 lal.
dla Półwsi, p. kaz.Post 20 tal dla ulicy piekarskiej, na dalsze utrzymywanie zakładów zupowych. Pruska gazeta donosi z Poznania: nasz sejm prowineyalny miał się rozpocząć dnia 19. b. m., ale z rozporządzenia pana ministra odroczonym został do czasu nieoznaczonego, ponieważ większa część deputowanych na piśmie oświadczyła, że nie przybędzie do Poznania, z powodu panującej tam cholery. Dnia 21. Września zachorowało (u na cholerę 16, umarło 10, wyzdrowiało 15. Kur n i k, 20. Września. - U nas cholera przestała zmiatać ofiary, chociaż ludzie na nią jeszcze zapadają. W dzięczność należy się panu Działyńskiemu z Kurnika, który oddal dom jeden na lazaret, opatrzył go w potrzeby wszelakie i jeszcze przydał lekarza, na którego włożył obowiązek odwiedzania cholerycznych lak w mieście, jak po wsiach okolicznych. Wszystko to za staraniem i kosztem pana Działyńskiego się działo. - Wielki wpływ wywarła epidemia tu na lud. klóiy stał się l>rK_vMatłnvm, nabożnym; skupia się około -kaplic, figur świętych, śpiewa i modli się komie. Z P l e s z e w s ki e g o, d. 19. Września. - Nie tylko po miastach, lecz i po wsiach tutejszego, powialu cholera sprzątała ofiary w zastraszający sposób. W okolicy pomiędzy Jarocinem, Żerkowem i Mieszkowem popołożonćj, na przestrzeni około dwóch mil kwadralowych, ta morowa dziewica, mało zoslawila domów, klórychby nie nawiedziła, i tu ludności już nic dziesiątkowała, jak gdzieindziej , lecz o szóstą i piątą część przerzedziła. Za przykład niech posłuży wieś Cząszczcwo, licząca około 250 dusz; tu do wczorajszego wieczora umaiło (iO osób. Ten wielki pomór spowodował władze policyjne, że po wsiach lulejszych pozakładano nowe cmentarze. Wątpić nam wypada, aby przez ten środek wstrzymać się dało szerzenie epidemii, lecz wielka zląd dogodność dla mieszkańców, gdyie już prawic rąk nic było do kopania grobów i grzebania zmarłych. Dzięki llogu, że i lu choroba i pomór zdaje się zmniejszać! Przynajmniej po przestrachu i trwodze każdy wolniej oddycha, a być też może, że przyzwyczajenie patrząc na straszną plagę, sprawiło niejaką obojętność. Z początku bowiem przerażające były le krzyki i płacze ludu naszego wiejskiego, który też zaraz w religii szukał zaspokojenia i pociechy. Zląd kościoły nawet w dni powszednie były napełnione ludem od rana do wieczora, konfesyonały oblężone, posadzki kościelne zalane łzami klęczących i leżących krzyżem, a potem po całych nocach śpiewano pieśni nabożne przy figurach p. Jezusa i świętych pańskich. Patrząc na lo wszystko, zdawało się, że dzień sądny nadszedł, że wszyscy tej zarazie ulegniemy. Lecz trzeba leż wyznać", że p. Bóg w mądrości swojej nie zgłębiony, dopuścił na nas lę plagę, abyśmy uczuli jego rózgę chloszczącą i prawdziwą pokutę, i szczerą poprawę "czynili, bo czego inne nawiedzenia boskie i krzyżowe drogi nie dokonały, czego nie sprawiły głód, powódź, ogień, choroby, okropności spustoszeń wojennych, na jakieśmy przed kilku laty patrzeli, a nawet kilkakrotnie ogłaszane łaski jubileuszowe; to teraźniejsza cholera i najtwardszych grzeszników wskroś przenikła i zmiękczyła. Palrzeliśmy na własne oczy, jak jawnogrzesznicy z drżeniem przychodzili do kapłanów, publicznie wyznawali winy i pytali się: Co mam czynić, abym gniew Boga sprawiedliwy przebłagał? Co mam czynić, abym tylko do sakramentów świętych mógł godnie przysiąpić i na* śmierć się przygotować? Małżonkowie od lat kilkunasiu rozprzężeni i w nieprawościach żyjący, widząc, jak ludzie podobnego sposobu myślenia i życia padali niby muchy po napiciu się trucizny, porzucili swoje zakazane znajomości i przyjaźni, i żyją teraz razem spokojnie i przykładnie. Pijacy powiększej" części nagłą śmiercią pomarli, p () części leż nawrócili się, i jak się zdaje, czego nauki i towarzystwa wstrzemięźliwości nie dokazały, to cholera tyle sprawiła, iż pijanych u nas nie widać, i nikt ich pewnie nie namówi do przeniewierzenia się trzeźwości. Krzywdy poczynione nawet i małe, każdy starał się wynagrodzić, lub w upokorzeniu prosili krzywdziciele pokrzywdzonych, aby im darowali takowe. Dalby Bóg, abyśmy dotknięci palcem bożym, wytrwali wszyscy w naszych świętych przedsięwzięciach! Nie wspominam lu o poświęceniu duchownych, bo to jest wyższe nad wszelką pochwałę; lecz cześć i podziękowanie winniśmy złożyć publicznie dokto golów, tak w szczególności w parafii Wilkowyjskiej, gdzie choroba i śmiertelność może do najwyższego doszła stopnia, niósł i jeszcze niesie pomoc codziennie, jeżdżąc od wsi do wsi opatrując chorych i zapisując lekarstwa, za klóre miejscowy prohoszcz zapłacić zobowiązał się. Cześć takim mężom!
HOLENDRZY.
(Dokończenie. ) Chciałbym cię szanowny redaktorze wprowadzić na chwilkę do karczem i kuchni holenderskich, byś je porównał z naszemi hotelami przez starozakonnych dzierzawionemi. Gdzie masz na szyldzie napisane logement, tam znajdziesz dom zajezdny. Tapperej lub też hier verkoopt men sterke Dranken, oznacza szynk gdzie sprzedają genihvre i inne trunki. Wchodząc <do ttarldi szynku znajdziesz czystość me do op.sama. Szynkwas p» eczkam. lak.erowaneui. rożnem, sposoby przyozdobiony, m.eśc. w sobie kilkadziesiąt flaszek szklą kryształowego z etykietami; miary metalowe wiszące obok szynkwasu połyskują się z czystości; kominek obszerny z podłogą, poziomj, utrzymuje ciągle ogień torfowy, % każdego kominka wiszą łańcuchy ogromne politurowane do zawieszenia nad ogniem kociołków; stołów kilka stołeczkami otoczonych stoi porozrzucanych po izbie, na każdym stole niemal leżą fajki gipsowe, tytoń wyborny holenderski, i naczynie miedziane z torfem żarzącym; ściany izby albo lakierowane, albo obiciami pokryte; okna wszystkie zasłonięte storami kolorowemi a najczęściej białemi, i w całej {lolaiulyi w miastach uważałem, że we wszystkich oknach story zawsze spuszczone, i w żadnym domu nie ujrzysz głowy oknem wyglądającej. N a każdym stole stoi prócz tego kubek porcelanowy do plucia. Ten mebel jest jednym, do którego się w żaden sposób przyzwyczaić nie mogłem, i uważam ten rodzaj czystości za obrzydliwy. Holendrzy piją bardzo wiele spirytusu, lecz używają go z cukrem. Zabawnie wygląda Holenderczyk przy kieliszku maleńkim genievru, w którym do połowy widzialny jest cukier i łyżeczka do zamieszania. Piwa w całej Holandyi niemasz dobrego, i" tak zmęczony dnia jednego, kazałem sobie w szynku dać szklankę piwa, spragniony z chciwością pić zacząłem, a dopiwszy się smaku dowiedziałem się, że to jakiś Surrogat piwa z muszkatową gałką i cukrem, i do piwa dają zarazem łyżeczkę małą Tak obrydliwego napoju nigdy jeszcze nic piłem, i zarzekłem się piwa w Holandyi. - Mięsa w karczemkach wiejskich w lecie nie dostanie, tylko napoje gorące, kawę i herbatę. Holenderki i Holendrzy tak wiele piją kawy, że się jak uważałem, przez cały dzień imbryk ogromny blaszany na ogniu grzeje, i zwiedzając może 60 gospodarstw wiejskich, nie przypominam sobie, żebym w której chwili tego imbryka na siole nie zastał. Do tej pseudo kawy czyli cykoryi,. dają nasamprzód do malutkich iiliżaneczck łyźoczkę śmietanki, polem wpuszczają do (ego kawę; a w końcu dają do tego kawałeczek lodowatego cukru. Częstowany parę razy taką kawą, jeszcze po kwadransie piłem kawę gorzką; oryginalność ta żadnego podług mnie niema sensu. Żądającemu w karczmie herbaty, niosą) samowar miedziany, puszkę z zieloną i czarną herbatą, lartynki z chleba razowego, bułeczki różnego kształlu miękkie jak gąbka, bułeczki z rodzynkami, sucharki wielkie, okrągłe, świeże, masło i sera dwa gatunki. Taką zastawę nazywają Bród, i przy knżdem jedzeniu musi stać na stole, czy gość chce lub niechce . Jeżdżąc tak parę dni po wsiach, tak się temi Brodami obładowałem, że mogłem posłużyć za in optima forma leguminę skórą powleczoną, W całej Holandyi nazywa się garcon Jan - i tak naprzyklad, garson daj ognia, rnówi się: Jan cen vlammetie; garson nalej: Jan intappen; - naczynie z torfem palącym nazywa się Fuurback, a kubek do plucia Kwis pedoor. Dopuszam, że to wyrazy mogą pochodzić z języka niemieckiego - ale z przedpotopowego. Pokoje gościnne w takich wiejskich karczmach bardzo są porządne, zwykle tam znajdziesz podłogę dywanami pokrytą i obicia. Najgorsze są łóżka w ogóle w całej Holandyi; prócz hotelów
Ze względu na nowy rok szkolny przy Król.
Gimuazyum ad St. Mariam Magd. podaje się do publicznej wiadomości co następuje: Zgłaszać się maja nowi uczniowie w piątek dnia 8. Października, e g z a m e n tychże nastąpi w sobotę d. 9. Października, a nowy kurs nauk otworzy się w poniedziałek d. I I. Października. Podług rozporządzenia władzy wyższej n i c będą przyjęci do klassy V1. chłopcy, którzy uk o ń c zy li ro k 12., do klas sy V., któ r z y uk oń - czyli rok 13., a do klassy IV., którzy ukończyli rok 14. N adto w roku bieżącym tylko 60 nowych uczniów do klassy VI., około 10 do klassy V. i tyluż do klassy IV. przyjętych być może, przy czem chłopcy z miasta Poznania będą mieli pierwszeństwo przed zamiejscowymi. Kio nie okaże i nie złoży metryki, świadectwa szczepionej ospy i zaświadczenia szkolnego, przyjęty nic będzie.
Septyma i w przyszłym roku szkolnym istnieć nie przestanie.
Poznań, dnia 22. Września 1852.
Dyrektor Król. G i mn a zym «d St. Mariam Magdalenam.
pierwszego rzędu, nieużywają łóżek; lecz wszystkie domy są tak zbudowane, że pomiędzy dwoma ścianami są sypialnie. Dnia pierwszego, gdy mnie służąca do pokoju mego zaprowadziła, turbowałem się gdzie spać będę, i gdy otwarła jedne z kilku drzwi w ścianie będących, w drzwiach otwartych widziałem jakąś świątynię przed którą bardzo schludne wisiały firanki; gdy lak chwilę medytowałem co to będzie, porywa mnie dziewczyna za rękę i wskazuje na migi że tam spać będę, a zamknąwszy drzwi za sobą, zostawiła mnie samego dalszym medylacyom. Z trwogą niesłychaną zbliżam się do tego miejsca spoczynku i widzę, że tron dla innie przeznaczony zbudowano o sążeń nad powierzchnią podłogi. Za pomocą stołu i stołka, wywindowałem się do tej wysokości, i oddawszy się pod opiekę matki boskiej cudownej, wskoczyłem raptownie w sam środek tych przysmaków dla inni e przyrządzonych. Możesz sobie wystawić mój przestrach, gdy minutę całą coraz głębiej tonąłem w tym łóżku, w mniemaniu, że wlazłem w zasadzkę na < k n 1 li domacałem, tak byłem betami ró( '" '" 'r o d z aj u" otoczonym, że* się ruszyć nie mogłem, i krzyczącego * '" 4 ° 3 I a O,g Y j m d vs7 . a V i "k odbyłem" w lem łóżku Madejowem łaźnię, jakiej żadna para na świecie sprawić nic zdoła. Nazajutrz dopiero dostrzegłem, że w środku tego baldachinu wisiał sznur dla tych, którzyhy się z tej toni ratować chcieli. Od tego czasu gdy mi Holenderka' łoże słała, z góry jej powiedziałem: nie głupimi i nadal sam sobie słałem na pokoju łoże twarde z podziwieniem Holendrów. Hotele pierwszego rzędu o tyle się różnią od karczem wiejskich, ze są obszerniejsze, że masz w nich łóżka i lichy table d'hote. Gospodarz w takim hotelu nic się o gościa nie troszczy, byłeś mu conto% jak mówią, solone zapłacił. Kilka gatunków mięsa tak surowego jak żeby prosto z jatek na stół było dane, i kilka jarzyn w wodzie gotowanych, a w końcu Bród z dodatkiem jabłek i gruszek, stanowi obiad holenderski. Mięso tak pyszne jakie mają w tym kraju, dane surowo, staje się tak niesma czneni i czczem. że mogę powiedzieć, że dla tego jadłem jedynie, aby żyć, i teraz dopiero nabrałem przekonania, że każde zwierze, czy to dwu czy też czteronożne, potrzebuje dłuższego czasu do przyzwyczajęsie do paszy. Dziś kończę mój list dodatkiem, że bydło,l które prowadzę, jest zdrowe, wesołe, i że się cieszy na wygody, których w Krakowie używać będzie. W celu zaś, żeby prędzej za krajem swym odtęsknilo. z »ramafyką w ręku uczę ich języka tego kraju, do którego dążą. Zacząłem od wyrazów głód i brud, i uważam, że pojęły te wyrazy i będą się chciały do nich zaakomodować. Mój aptekarz z Groningen i drugi kawaler bardzo piękny, stali w Holandyi na stajni, i tak nie umieją maszerować, Że mi ciągle ustają, już kazałem paniczów parę mil wieźć galarami a jak mi jeszcze raz ustaną, to im najmę ekwipaz do kolei żelaznej, ń <<f Krakowie być muszą, bo są kawalerami pięknymi grzecznymi. - Jeżeli mi jeszcze chwila czasu wolna pozostanie, to Ci napiszę o gospodarstwach i piękności tego kraju. Tymczasem Cię żegnam. Cz. L ,
Loteria.
B e r l i n, 21. Września. - P r z y rozpoczęłem dzisiaj ciągnieniu trzeciej klasy 106 król. loteryi klasowej wypadła 1 wygrana 2000 «al., na Nr. 80 424, 3 wygrane po 400 tal. wypadły na Nra 9518, 35,954 i 67,232, 4 wygrane po 200 tal. na Nra 7635, 64,955, 66,384 i 72,244 i 7 wygranych po 100 lal. na Nra 14,026. 16,813.24,357.32,014.39,170.57,429 i 63.189. Przybyli do Poznania dnia 22. Września.
HOTEL BAWARSKI: Dr. Schelle z Berlina; ks. Kluck i Kostecki «Grodziska; Drwęski i, Starkowca. HOTEL DREZDEŃSKI: Dr. Schneider z Berlina.
HOTEL PARYSKI: Usedom z Wrześni; Lowtzow % uremeu; Koczorowski · j, Jarocina.
HOTEL BERLIŃSKI: Bncliliolz z TrzemesznapaD KORONĄ: Rosentlial z Berlina; M»"«'- '. >V nldenhoig»Sto
Do zameldowania i egzaminowania tych ucznlOW, którzy w tiuejsze'm gimuazyum przyjęci być chcą, wyznaczony jest 4. i 5. Październik Zarazem oznajmia się rodzicom i opiekunom, że dla braku miejsca, szczególniej w klasach wyższych, mała tylko liczba uczniów przyjęta być może. Zameldowania przyjmuje niżej podpisany. Trzemeszuo, dnia 20. Września 1852.
Prof. Dr. S c h n e i d er. tymczasowy DyrckloiWiem ja, że slaby wyraz mój nic przyda blasku zasługom męża, który na odgłos potrzeby niósł ją swym bliźnim ochoczo, nie mO .n c wszakże sprawiając ulgę sercu memu, i»t o"\A wić dziękczynienia niego Wnin Radzcy medycyny Dr. Jagieiskiemu, który jedynaczkę, moją córkę, która chorowała na krwawą djsei. tcryą, wyrwał z objęć zimnych śmierć - Niech długich jeszcze lat, godny mężu. poz«oli Ci Opatrzność.
Poznań, dnia 19. Września 1852.
tu kasze weki.
Kawiar Astrachański dobrze konserwowany, bullion Prancuski w tablicach, ser Holenderski, ziólkowy i Limburski, rozmaite gatunki herbaty Chińskiej, serdele i oliwę Prowańską, otrzymał A. Remus.
Od 1. Września codziennie dostać można na winnicy w tMurkOWie pod Krzywiniem, pięknych winogron po 12 gr. polsko za funt.
Dnia 21. Wrześni» ,852 _ P«
Pożyczka rządowa dobrowolna . . . . .
(Hto z roku 1850 . . . . .
<<Ho rIo K 1 1 1&>"'. . . . . .
Obligi ding" , sb 'bowego. . . . . . . . . .
dito nremiow handlu morskiego . . . dito Marchii Elektoralnej i Nowej .. dito miasta Berlina . . . . . . . . . . . . Listy zastawne Marchii Elekt, i Nowej dito l>rus Wschodnich .. . dito Pomorskie. . . . . . . . . dito W. X. Poznańskiego.. dito W.X.Pozn., nowe.. dito Szląskie. . . . . . . . . . . dito Prua Zachodnich . . . . Bilely rentowe Poznańskie. . . . . . . . .
Louisdory . ; · . .. . . . . . . . . . . . . . . .
Akcie kolei żelaznej Starog. Poznańsko
1 'l' t.
» pr. kurant peHe- (j. il 0raT! wiziia. 1023 1041 1044.
954; 129 1044 99» 991 105 98 991 97 101»' lllj 1 M { 93! 41 -4 34 3.
Ir 4
( ID TARGOWE mieście Poznaniu.
Dni» 23 Września, 1852. r.
0(1 tal. _ t. I III
Pszenicy, sz.rtel . . . . . . .
Zyta, szefel . . . . .
Jęczmienia, szrfrl . . . . . .
Owsa, szefel . . . .
Tatarki, szefel . . .
Grochu, szrfel . . . .
Ziemniaków, szefel . . . . .
Siana, centnar. . . . . . . . .
Sbmy, kopa . . . . . . . . .
Masła, garniec. . . . . . . . .
Sp.ritusu (beczka 120 kw.)80 gTral.
. .,do
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.09.23 Nr223 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.