,1?\ 268 w niedzielędnia 14. Listopada 1852.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.11.14 Nr268
Czas czytania: ok. 24 min.Drukiem i nakładem Drukarni Nadwornej W. Deckera i Spółki w Poznaniu. - Redaktor odpowiedzialny. N. Kamieński w Poznaniu.
Telegraficzne wiadomości.
· Triest, 10. Listopada - J . C M. następca tronu rossyjskiego wraz z małżonką, J K. M następca tronu wii tembergskiego wraz z małżonką, książę Hessen - Darmszladt przybyli tu wczora wieczorem o godzinie 7mej z Wcnecyi i udali się dziś w dalszą podróż do Wiednia. Telegraficzne wiadomości na B e r l i n juz drugi dzień nienadchodzą.
Berlin, 13. Listopada. - Naj. Pan raczył potwierdzić łajno radzeę finansowego G a m e t prezesem komlorstwa instytutu rent pruskich, a zastępcą jego laju. nadradzcę trybunału B r u n n e m an a na lata 1853, 1851 i 1855.
Berlin, 11. Listopada.- Wiadomości, które odebraliśmy tu zParyża o uchwale senatu, ogłaszającej sukcessią w rodzinie Bonaparlych, nie były wprawdzie dla nas rzeczą nadspodziewaną, jednakowoż uczyniły mocne wrażenie we wszystkich kołach wyższych. Będą zapewne powodem i bodźcem do spiesznego załatwienia nieporozumień pomiędzy wielkieini mocarstwami, aby na kaidy przypadek znalazły stosunki francuzkie silne zastępy mocarstw północnych. Podobne wrażenie uczyniły te wiadomości i w Wiedniu. Nikt nie przewidywał tam, aby tak spiesznie popychano cesarstwo we Francyi, a tu nagle przychodzi uwiadomienie urzędowe do poselstwa łrancuzkiego, że cesarstwo wkrótce ogłoszonem będzie we Francyi. Podobno br. Jinol na oświadczenie to miał odpowiedzieć posłowi franciizkieniu, że przywróceniu cesarstwa we Francyi Austrya nie stawi żadnej przeszkody, jeżeli będzie teritorium każdego* kraju według traktatu 1815. r. szanowane, a co się tyczy tytułu N apoleona III., o tein stanowczo wypowiedzieć nie może zdania, sądzi jednak, że zawisł ten tytuł od lalyfikacyi wielkich mocarstw. - Pisarz auslryacki Izydor Heller, korespondent kilku dzienników auslryackich, mianowicie Wa n d e re r a , wydalony został z B e r l i n a, mimo zabiegów poselstwa auslryackiego. - Gazeta niemiecka powszechna (lipska) pomimo zaprzeczania półnrzędowych dzienników utrzymuje ciągle, że między gabinetami wiedeńskim i berlińskim toczą się układy w sprawie celnej, i że ze strony Austryi całkiem nowe projekta nadeszły, które zamierzają połączenie celne dopiero po latacłi 12 po przejściu przez ten czas przez rozmaite traktaty handlowe torujące do niego drogę, tudzież uregulowaniu stosunków waluty, monopolów i t. d. - Koinisya państw turyngskich naradzająca się nad ograniczeniem sądów przysięgłych, objawiła zdauie swoje, aby konipeteneya tych sądów ograniczoną była do spraw pociągających za sobą najmniej dwuletnie więzienie, a w sprawach sądzić się mających przez pojedynczych sędziów, aby usunąć oskarżyciela publicznego. (Kor. Cs.)- Dopełniając sprawozdania o wyborach posłów do drugIeJ izby sejmu pruskiego, nadmieniam najprzód, że na prowincyi wybory nie były tak pomyślne dla stronnictwa liberalno-konserwatywnego, jak'w Berlinie, Wrocławiu, Kolonii i niektórych innych większych miastach. Wszystkie prawie wybory są tu już wiadome. Kilkanaście dotąd nienadeszłAch nie wpłynie znacznie na ich charakter, który jest przeważnie konserwatywnym, w duchu ininisteryalnyui. Można "przyjąć za pewne, że blisko I deputowanych składać będą urzędnicy, podobnie jak w przeszłej izbie. Samych urzędników administracyjnych będzie około 80, a między mmi blisko 50 landratów, czyli naczelników powiatowych; tyleż prawników: około 30 profesorów i duchownych. Liczba deputowanych Z stanu rycerskiego, miejskiego i wiejskiego, będzie wynosiła mało co więcej nad sto. Stronnictwa skrajne, junkerskie i opozycyjne, osobno w żadnym razie, a w połączeniu zaledwo będą mogły liczyć na większość przeciw wielkiej frakcyi ministeryalnej. Wprawdzfc przybyło do izby wielu nowych ludzi, których opinie polityczne nie są jeszcze wiadome; wielu koryfeuszów dawniejszych frakcyi w izbie wcale nic zostało wybranych; frakeye duchowne, katolicka i ewangelicka pomnożyły się o kilka, kilkanaście głosów; być może, że pojedyncze stronnictwa liczbowo i zasadniczo wcale inaczej się do siebie postawią, niż to z powierzchownego rezultatu wyborów obecnie sądzić można. Jakimkolwiek jednakże będzie ten stosunek, mniemam, że frakeya ministeryalna raczej się zwiększy niz zmiiiejgzy, będąc w obecucm położeniu stronnictw skrajnych właściwie frakcyą środkową, której programem jest rewizya konstytucyi na drodze legalnej, rewizya nic w duchu parlamentarnym, ani w duchu korporacyjuo-stanowym, lecz w duchu centralnobiórokratycznym. Dotąd liczba posłów polskich w stosunku do niemieckich jest w poznańskiem w mniejszością i zdaje się, ze w mnleJSZOSCI pozostanie, w skutek dobrowolnego podziału okręgów wyborczych i ogólnej politycznej obojętności. Zdanie moje o osobach wybranych, między któremi kilka nowych, odraczam do późniejszej korrespondencyi Zastanawia mię, że nie widzę dotąd między niemi Erazma Stabfewskiego i MarcelIego Żółtowskiego. l, Wybór Gustawa Potworowskiego cieszy mię; wyboru arcybiskupa Przyłuskicgo nie rozumiem. Co ma robić arcypasterz kościoła całej prowincyi w izbie drugiej? Prędzejbym rezumiał obecność osoby tak wysoko położonej pomiędzy przyszłymi parami lub w radzie państwa. Mniemam, że arcypasterz mandatu nie przyjmie. Izby 29. b. m. będą otwarte. W sprawie handlowo celnej nie zaszło po mowie zagajającej konfereneye wiedeńskie nic nowego. Na pozór zdaje się, że gabinet tutejszy nie ma chęci przyjąć podanej sobie przez Austrya ręki zgody. Układy z Brunszwikiem i państwami Turyngii ukończone, i przygotowania pograniczne do wyosobienia się z związku celnego, idą swoją drogą. Nadto stan kupiecki miasta Szczecina wystosował do ministeryum petycyą, w której wystawiając obecne handlowo polityczne położenie Prus, usiłuje dowieść, że śmiałe i stanowcze przejście do tcoryi wolnego handlu, a przynajmniej do niskich ceł, jest w tej chwili jedyną zbawienną dla kraju drogą, którą rząd pójść może i pójść powinien. W tymże duchu rozpoczynają agilacyą i inne miasta pruskie, mianowicie wschodnie. W tymże duchu odezwą się zapewne liczne i przeważne głosy i w sejmie.
Stanowisko Austryi, skreślone w mowie zagajajace'j konfereneye wiedeńskie, jest dotąd, wedle panującej tu opinii, tylko w formalnym względzie dowodem chęci porozumienia się i zgody. Materyalna strona kwesty!, to jest taryfa celua przyszłego traktatu, o co głównie chodzi, byir-Ijmniej jeszcze nie jest dotkniętą. Prusy przedstawiły były dawniej swoje wzlędem niej monita. Hr. Buol nie uczynił o nich w mowie swojej żadnej wzmianki. Od załatwienia tej strony sporu zależeć będzie ostateczne między obu gabinetami porozumienie się. Ze w tym względzie nastąpią dyplomatyczne układy, o lem nie można prawie wątpić. Ja nie wątpię nawet o pomyślnym ich skutku, i mniemam, że w związku z układami temi stoi przyśpieszona zmiana tutejszego poselstwa auslryackiego, która w tym jeszcze miesiącu nastąpi. Załatwienie sprawy dotyczącej, wymaga pośpiechu. W obec wypadków gotujących się we Francyi, w Anglii, na wschodzie, Prusy i Austrya nie mogą przedłużać sporu, grożącego zerwaniem się Niemiec. Okoliczności zmuszają jedno i drugie państwo, poświęcić dalsze widoki dla bliższych. T y g o d n i k p ru s k i ma nieszczęście; wczorajszy numer znów zabrany był przez policyą. Taki los spotyka także często U rw a h l c r a. Inne dzienniki są oględniejsze. Podobna konfiskata zdaje się jednak być tylko środkiem chwilowym, co numera zabrane, zwykle polieya po kilku dniach zwraca, nie robiąc redakeyom procesu. Pogoda prześliczna.
Mtosya.
W dniu 10. Pażdz. cesarska akademia sztuk pięknych w Petersburgu odbyła- publiczne posiedzenie dla rozdania nagród. W liczbie innych otrzymali: medale srebrne wielkie uczniowie Kons1. Miński i Jan Keler, za etjudy z natury; Alexander Kamiński i hr. Konst. Plater, za utwory architektoniczne; Wiktor Brodzki, za figurę Kupidyna śpiącego; Apolinary Gorawski, za krajobraz z natury. - Medale srebrne mniejsze: uczniowie akademii: Jan Keler, dwa medale za eljudę i rysunek z natury; Alex. Kamiński, Franciszek Schuster, za utwory architektoniczne.Szczególne pochwały: uczeń Wiktor Brodzki, za postęp w rzeźbiarstwie; uczeń akademii Miroszewski, za postęp w malarstwie krajobrazowe'm. Mianowani zostali akademikami: w oddziale architektury: Euge. niusz Czerwiński; w oddziale malarstwa portretowego, Teodor Sławiański, Artystą z prawem do klassy XIV. przy wejściu do służby rządowej, w oddziale architektury, hr. Konstanty Plater. Artystami nieklassowemi: w oddziale architektury, Jan Wiszniewski; w oddziale malarstwa płodów, ryb, ptaków elć., Aleksander Kostrzewski. Artystami: w oddziale architektury, J akó b Kluczewsk! ; w oddziale portretów akwarelowych, Piotr Boklewski.
- Podług najnowszych obliczeń, ilość monet złotych i srebrnych w obiegu w cesarstwie znajdujących się, wynosi 346,000,000 r. sr. Jpraneya.
P ary ż, 9. Listopada. - Dzienniki dziś żyją 2 okruszyn m o n i t o r a, uie dodając soli z własnej kuchni. J eden dziennik P a y s ma jeszcze wit wcą uchwały senatu był Troplong, p erwszy prezes sądu apelacyjnego; Mesnard, jeden z prezesów sądu kasacyjnego miał mowę cesarską w St.
Cloud: a w czasach ostatnich wiele trybunałów przyklaskiwało w adresach cesarstwu. Ztąd wnosi Pays, ze cesarstwo najwyższym jest wyrarem prawa narodowego. Monitor ogłasza dziś uchwałę senatu względem zmiany konstytucyi, z podpisem naczelnika państwa i konlrasygnatnrą min. stanu Foulda. Już wczoraj wieczorem była przylepioną ta nowa uchwała senatu. Pospieszają teraz ze wszystkiem, co się ściąga do przywrócenia cesarstwa. Wszyscy senatorowie w Paryżu w liczbie 87, brali udział w podpisaniu tej uchwały, jeden tylko książę Hieronim się nie podpisał. Równocześnie z uchwałą senatu ogłoszonym został dekret względem budowy strazburgskich bnlewarów na przedmieściu św. Marcina. Tym sposobem będą mieli robotnicy nowe zatrudnienie M o n i t o r donosi, że wiadomość" o śmierci ks. Leuchtenberga była powodem, że książę prezydent nie mógł przybyć na uroczyste przedsta wie nie w operze komicznej. Według Patrie nic długo bawić będzie prezydent w St. Cloud.
Już wiele rzeczy przeniesiono do elizeum. W óśm dni będzie pałac Sebastianiego rozebrany obok elizeum, tak i z tej strony powstanie plac obszerny. Podobno poseł francuzki przy dworze londyńskim hr. Walewski zapytał rządu, czy ma być na pogrzebie księcia Wellingtona. Otrzymał odpowiedź potwierdzającą. Tymczasem Auslrya nie chce wysłać swego reprezentanta armii na ten pogrzeb, czując się bardzo obrażoną w swym marszałku, jenerale Haynau, którego lud londyński okropnie polyral błotem i batami, przypominając mu wieszanie palryolów i jenerałów węgierskich. Anglia.
Londyn, d. 6. Października. - Times w artykule jednym mOWI o Ludwiku Napoleonie: aby do swojej teoryi prawowilości cesarskiej niejaką prawdziwość następstwa wprowadzić, powisiienby on swój czas panowania od śmierci księcia Reichsladt, od 1832. rachować. Ale jeżeli prawo prawowitości, które liczba III. ma przedstawiać, znajduje się rzeczywiście w jego uświęconej osobie, cóż wtedy będzie z wotami ludu, które go co dopiero stopniem jednym po drugim władzy wszechwładnej udarowały? I jakże on przyszedł do tego, iż się do uirzymania prawa wyborczego w rzeczypospolitej przysięgą zobowiązał, które przecież nieprzedawnionemu prawu sukcesyjnemu familii jego wbrew jest przeciwne? Przypuszczenie samego wyboru ludowego za podstawę tronu niejest .wcale potwierdzeniem prawa sukcesyjnego, ale owszem takowe znosi; .władza w ten sposób ugruntowana niepowinua trwać dłużej jak widzi misie ludu, które ją do bytu powołało, i dynastią, którą lud stworzył, może lud znowu odrzucić.« W cz o raj przypadał« roranic» t» V e«. e»»a.< , . fti va t 4 i o i>ia \>rocUowego. Czyby kio dał wiarę, że starej igraszki śmiesznej jeszcze nieżaniechano, i po sklepach nowego gmachu parlamentowego piocesyą z lancą odprawiono, dla zbadania, czy duch Guy Fawkesa nowego nieszczęścia dla parlamentu niewymyślił? Okurzeni i prawie omdleui z upału, jaki rury gazowe i ogrzewające w sklepach utrzymują, powróciła szanowna deputacya do sali posiedzeń, i zdała raport formalny, że lordowie i izba gmin niemają się czego obawiać. G lob c, słusznie sobie z powodu tej śmieszności żartuje. - W zachodniej części lrlandyi chęć wychodzlwa nawet majętniejsze familie opanowała. I tak Athloue Senlinel donosi: »wiele zacnych familii w okolicy naszej, które miano za bogate, widzą teraz niemożność utrzymania stanowiska odpowiedniego stanowi w ojczyźnie, i robią przygotowania do wyprowadzenia się w kiainy Australii Synowie kilkunastu gentlemanów pospieszyli już szukać szczęścia w kopalniach złota. Lud wiejski zaś przenoś'się, mimo nieprzyjaznej pory dżdżystej, w pochodzie nieprzerwanym po za ocean do Ameryki; po trzykroć w tygodniu przywożą parowce rzeczne znaczne ładunki wychodźców z niższego S tonnon, którzy ztąd koleją żelazną udają się do portu.« - We względzie cesarstwa francuskiego powiada Times pomiędzy innerni: zagranica uzna cesarstwo, jak rzeszpospolitą uznała, i jak uzna, co jeszcze nastąpi Ale chociaż uznania takowe nader błache są - gdyż wymagają w gruncie mało wiary i zaufania na przyszłość - to zawsze im dotąd warunki towarzyszyły. Każdy z dotychczasowych rządów Francyi przyjął na siebie wyraźnie zobowiązania poprzedników swoich.
Jeżeli tytuł Napoleona III. wybrany został jako sama przechwałka, ponieważ odstąpienia od układów 1814. domyślać się każe, przeto powinna mocarstwom sama z siebie się nasunąć kouieczność zażądania uznania artykułów istotniejszych owych wcale jeszcze niezniesionych układów. Zdaje się, fe w rYm względzie pomiędzy rz dem angielskim a mocarstwami wielkie mi rozmaite układy się toczyły. Zadne z mocarstw tych nie myśli cesarstwu francuskiemu uznania odmówić, a mało które będzie miało ochotę, rzecz etykielalną czysto dyplomatyczną za trudność poważną uważać; ale im przychylniej są przeciw rządowi nowemu usposobione, tym większe mają prawo żądania od niego wyjaśnienia dokładnego zdań i zamiarów jego we względzie na zagranicę, i tym więcej leży w interesie L. Napoleona, zrzucić r siebie ogrom podejrzenia, jakie na ' cesarstwie militarnem z imieniem Bonaparte na czele ciążyć musi.« Włochy.
T u r y n, d 3. Listopada. - \r do wczoraj po południu panowało tu naj smutniejsze usposobienie umysłów, kiedy gazeta urzędowa podała do wiadomości publicznej notę, w której stało, że hr. Cavour odebiał polecenie stanowcze utworzenia gabinetu. A a narożnikach ulic czytano równocześniebuletyn dziennika Risorgiroentb, który się zaczynał od słów Viva ił Re! i wiadomość radosną donosił, ie KrJ hrabiemu "Cavour żadnych warunków niepołożył i w ciągu całego przesilenia stanowiska niezachwianego naprzeciw reakcyi przestrzegał. Wiadomości te publiczność z unisieniem prawdziwem przyjęła. Zmianę tę naglą rzeczy nazwaćby można zwycięstwem świetnem opinii publicznej, gdyby osobista moc charakteru i rzetelność króla w części głównej do zwycięstwa
tego się niebyła przyłożyła. Król yyysłuchał zdań rozmaitych, począwszy od radykalnego adwokata Ratazzi aż do ultra katolickiego senatora delia Torre; a potem wybór swój yv duchu stanowczo liberalnym zrobił, gdyż poznał, że klerykalni z instytucyami istnirjącemi rządzić niezdolają. F lor e n e ya, d. 30. Października. - W procesie Guerazzego rozpoczęło się wczoraj przesłuchanie świadkóyv ociążających. Jeden z nich, Ulisse Cassino, który w roku 1848. w pobliżu osoby yvielkiego księcia zostawał, oświadczył, że według przekonania jego Guerazzi jako czło nek rządu tyinczasowegn i później jako naczelnik władzy wykonawczej kraj zabiegami swemi od wielkich wstrząśnień ochronił. Austrya.
W i e d e ń, d. 8. Listopada. - Konfercncye celne które ida pracowicie potrwają zapewne do końca bieżącego roku. Skutek takowych łatwy do przevridzenia. Wytkniętym bowiem został przez moyyę lir. Buol i przez poprzednie jgodne całej koalicyi działanie. Czy Prusy yv tym przeciągu czasu od swego dotychczasowego stanowiska odstąpią, niewiadomo. To peyvna że dotąd żadnego niezrobiły kroku. Mówią wszakże ciągle, i coraz głośniej w Berlinie o zbliżeniu się. Gdyby istotnie gabinet chciał wejść na tę lak od dawna pożądaną drogę, pozostałoby do zapy lania czy przysłaną na to izby, które się w tych dniach mają otworzyć. U sposobienie umysłów wkraju, i następnie opinia przemagająca w izbach, będą zapeyvne za'polityką odrębną, polityką wolnego handlu. W 7 szakże nacisk opinii publicznej i już dokonanych fakloyv ze strony koalicyi, mogą w ostatniej jeszcze chwili lo stanowisko Prus zmienić. Ze koalicyn chce zgody, ale na raz przez nią głośno i stanowczo wyrzeczonych zasadach, to najmniejszej wątpliwości nie podlega. - Dzienniki yviedenskie donoszą, że dokumenta przeznaczone do zachowania, będą odląd na mocnjm papierze rygałowym spisywane, bo używany zwykle do ślepiów papier maszynoyvy chlorowany po kilku lalach niszczeje. - Wszystkie mosty drewniane na kolejach rządowych istniejące, zamienione być mają w ciągu kilku lat na żelazne, budowane wedle amerykańskiej metody. Rząd miał nakazać przedsiębranie robót pizygolowawczych na kolei Szolnocko Warażdyńskićj aż do Klausenburgu, i w lem oslalnićm mieście przygotowano już kwatery dla mierniczych. W i e d e ń, '9. Listopada. - Zuadzwyczajnem natężeniem wyglądają Czarnogórcy a więcej jeszcze wyżsi Slayvianie południowi oświadczenia się Auslryi we względzie ich niezawisłości. Ponieważ Rosyą tak żywo yrszyslkoobchodzi, co się w Cettinje dzieje, ponieważ dalej stosunki pomiędzy Ausfryą a Turcyą rzeczywiście różne są od dawniejszych, a stosunki Bośnii także zagranicą słusznie ocenione zostały, przeto przypuścić zapewne można, że ze slrony Austryi bezwarunkowe uznanie niepodległości Czarnogóry, i tak już rzeczywiście niezawisłej, wkrótce nastąpi, - Grahoyvo także usuwa się coraz yyięcej z pod panowania tureckiego i r»U.<!«-wno wojcnoila v»yełańców wciyra Mostnru, którzy wypłacenia haraczu żądali, odesłał do domu, dawszy im odpowiedź odmuwnq._ Podczas zwołanego w łych dniach zgromadzenia narodowego yv mieście stołecznem Czarnogóry zebrali się wszyscy naczelnicy ludu około syvego wiele obiecującego księcia celem rozmówienia się względem wprowadzenia księgi prayva. Książe zaprzysiągł wszystko uczynić, co będzie z korzyścią dla kraju. Zdanie jest powszechne, że prawo dayvne yvladyki pierwszego za podstayvc do nowego prawa służyć będzie. - Wieść, że książę się ożeni, na nowo się upowszechnia, i podróż jego wkrótce nastąpić mająca do Wiednia podobno z lem w styczności zostaje. Do Serbii i do Rosyi ma także znowu poseł jeden wyjechać. - Słychać, że książę chce pomiędzy ludem zaprowadzić pewien rotlzaj kołpaka. Na ko kardzie narodoyvcJ stać mają słowa: Daniel I. książę Czarnogóry. - Zajmują się tam na serio urządzeniem szkół. Tym sposobem na ostatecznych krańcach Turcyi przygotowuje się nowe życie społeczne, któremu we dług yvszelkiego pozoru na przyszłości zbywać niebędzie. Śialicya.
Z Dukli, d. 34. Października. - Nawyknienie wieśniacze -nieopuszczać jarmarku, wyszło mi tą rażą na dobre, bo przy zupełnej stagnacyi handlu zbożowego yv naszem miasteczku, i przy wypoczynku któremu i rola i rolnik w tej porze się oddają - "i e miałbym wam co donieść, gdyby nie jarmark krośnieński. Ktoby chciał na upartego robić porównanie jarmarkńy? krośnieńskich z jarmarkami lipskiemi, lp jarmark na Szymona Judy najprędzejby to porównanie wytrzymał, bo na nim jedynie jedynie zastąpiona literatura, a to kalendarzami piłlefowskiemi! - Rok rocznie kręcą się żydzi żydzi pomiędzy bydło rogate i nierogałe z tuzinami kalendarzów na rękach, a gdy jakiego surdutowca spostrzegą, traktują go zaraz tym artykułem gospodarskim. Kupi go czy nic kupi, każdeu przynajmniej zajrzy, czy nie napadnie na jaka nowalię. W nowym kalendarzu doinoyvym na rok 1853 napaść można Ha a, b, c, i tabliczkę mnożenia. Znoyvu środek nie bardzo trafny do rozszerzenia oświaty ludowej, ani leż trafny środek do większego odbylu toyvaru - bo kio kalendarz kupuje, ten już a, b, c, umie, a kio a, h, c' chce się uczyć, ten kalendarza nie kupuje, bo tańszy elementarz. Dobrymi były dawniej jarmarki yv Krośnie na konie - a chociaż cyrkuł jasielski z chowu koni. sIaduin, nigdy nie słynął, bo ani pasiwisk ani łąk obfitych ku temu - bywały jednak yv Krośnie tabuny, bywały piękne rasowe konie po stajniach - liczny bowiem kupie. o z sąsiednich Węgier wynagradzał handlarzom koni dobrą zapłatą, ściąganie tychże eh iciaż i zdalszych okolic. Dzisiaj na jarmarku są tylko konie fornalskie, które już bronie rady dać nie mogą, a więc na facyendę lub po zbycie bądź za co są przeznaczone - i konie chłopskie, od roku 1848. erriancypowane, które teraz okrągłej wyglądają, są silniejsze, do roboty bardzo poszukiwane, a przeto i dobrze płacone Dobrych parę koni do bryczki, jakiemi to szlachta dawniej jeździła, teraz na krośnieńskim jarmarku nie kupi! Natomiast można zrobić wybór w bydle rogatem. Okolica Krosna choduje teraz lepszy gatunek, a bliski Wzdów i Trześniów dostarcza na jarmarki pięknej rasy jałownika. W ogóle ceny bydła rogatego spa równaniu, jak były przed kilku laty. Płótna średnic, dobrą mają cenę, wykupują je w Krośnie, Korczynie i Błażowej w wielkiej ilości liweranci, Weinberger i spółka z Dukli, na dostawę do ces. komisyi mundurkowej w Węgrzech. Cienkie, tanie, i dziwić się trzeba, że prządka i tkacz nie ustaną przy tak lichem wynagrodzeniu za robotę, a drogim materyale. Produkcya lnu i konopi znalazłaby w naszej okolicy rachunek, chociaż już nie ma na oprawę i przędzenie ani pań-zczyzny ani sztuk z włókna dworskiego! Rzadko jednak w którym dworze oddają się teraz tej produkcyi, kładę jednak tę winę na kar b: . .. że nasze babki i matki już nie żyją! Nasze matki, którym a własnych nici, i własnego blic.hu płótno, nfe zawadzało w pokoju, jeżeli się juz nie mogło pomieścić. Ale kara idzie tuż za przewinieniem. Proszę zobaczyć wtorek, drugi dzień jarmarku krośnieńskiego, »kilka łokci tiuliku i dwie pomarańcze, to są teraz już wszystkie sprawunki kobiece.« Tak mi przynajmniej, znany wtzędzie, siary Wulfuś z Rzeszowa mawiał, ten sam Wulfuś, co to dawniej w taszach łokciem żelaznym zgraję rozpędzał, gdy się ze wsi pani która z córkami pokazała. »Przyjechała pani we wtorek, to zeszedł i ranek i odwieczerz, bo to krótki dzień na Szymona Judy (mówił dalej Wulfuś), a tu nawet i blawaluyin sprawunkiem nie było końca, trzeba było przyjechać i we środę i jeszcze się często gęsto zapomniało coś dokupić. Gdyby dzisiaj kto widział tę kupę sprawunków, myślałby, źe to przynajmniej dla trzech córek wyprawa, a to były, ot tak, zwyczajne sprawunki domowe, od czasu do czasu potrzebne, których kupcy dowieźli, żeby się panic same nie fatygowały do Rzeszowa lub Tarnowa« - Najbardziej zaś wbiły mi się w pamięć te słowa Wulfusia: »a trzeba wiedzieć, że Jejmość Dobrodz. ani nie tknęła Jegomościny sakiewki, wszystko ze swego opędza!« Godne wspomnienia dawne jarmarki krośnieńskie! Czas. JImezyHa» Parowcem »Ameryka« uadeszły do Anglii wiadomości z Bostonu sięgające do 27. Paźdz. a z Halifax do 29 Paźdz. Daniel Webster umarł dnia 24. Paźdz. w swej siedzibie wiejskiej w Marshfield. W Bostonie jakoteż w Nowym Jorku zwołano melyngi, dla poczynienia rozporządzeń we względzie pogrzebu godnego męża tego, który niezaprzeczenie do rzędu najznakomitszych dyplomatów należał. Uroczystość la odbędzie się po wybraniu prezydenta, ale zwłoki zmarłego poprzednio w grobie w Mansfield złożone zostaną. Słychać, że prezydent, członkowie gabinetu i jenerał Piercc poprosili podobno familii, aby im wolno było, być obecnymi przy tej ceremonii. W chwilach ostatnich Webstera okazała się taż sama moc ducha, jaka lego rzadkiego męża w życiu odznaczała. W czwartek przed śn.iercią choroba jego, cierpienia wątroby, stała się nagle niebezpieczną; lekarze go odstąpili i on uczul zbliżający się koniec, pozostał jednak wesołym i załatwiał z dokładnością sumienna, sprawy publiczne i domowe, sam listy swoje odbierał, i dawał polecenia potrzebne do odpowiedzenia na nie. Wieczorem odczytał jeszcze raz z uwagą testament swój i podpisał go. W piątek po południu przywołał po jednemu członków familii swojej i domowników i z każdym się poże gliał. W sobotę wieczorem rozmawiał jeszcze zwykłbym sposobem z Piotrem Harvay, lekarzem swoim Jeffries i kilku bliskimi krewnymi. Potem powiedział, jak się wydawało, sam do siebie: duia24. Października wszystko skończy, co Daniel Webster ma śmierlelnego. Dalej modlił się głośno i wyraźnie: »Ojcze niebieski, odpuść mi wszystkie grzechy moje i przyjmij mię do siebie przez Jezusa Chrystusa.« Ponieważ o chwili śmierci swojej chciał wiedzieć dokładnie, i powiedziano mu, że jeszcze 3 do 4 godzin żyć będzie, odpowiedział: wtedy nic mi pewnie niepozostaje, jak leżeć cicho, aż ona przyjdzie.« Skonał w niedzielę rano przed godziną 3ciq. Websler urodził się dnia 18go Stycznia 1782, w roku oslatniiii wojny o niepodległość, w Sabsbury w New Hampshire. Do czekał zatem 70 roku wieku swego. - Według doniesień naj nowszych z Kuby, porucznik Porter, dowódzca okręlu City zapozwany został przed sekretarza marynarki, który mu uczynił w imieniu rządu amerykańskiego zarzut, iż w Kubie zanadto samowładnie sobie postąpił, a zarazem oświadczył, iż przesadzony został na pokład parowca »Georgio.«
Kronika miejscowa.
List otwarty do Szanownych Oborców okręgu Ostrowskiego.
Najmilsi 20 Chrystusie Panu Bracia i Ziomkowie! Niepoślednią sercu mojemu otuchą w opłakanych rozterkach i dokuczliwych cierpieniach, które, jak Wam wiadomo, ręką nieskąpą wydzielane mi bywają za to, ze śmiele przy krzyżu i prawic boskiem a hislorycznem bez chwiania się sloję i pizy' boskiej łasce nadal pozostanę, siał mi się niespodziany dowód przywiązania i zaufania Waszego w obraniu mię postem do drugiej izby sejmu krajowego. Dzięki Wam za nie składam serdeczne i to lem więcej, żeście przezornie poznali potrzeby i wymagania czasu obecnego, żeście jednomyślnie z braćmi naszymi katolickimi i innych prowmcyi kalolickich, zwrócili baczność i troskliwość na sprawę najważniejszą bo religijny, na owa podwalinę pomyślności państw i narodów, na kościół nasz święty apostolski, który jedynie i wyłącznie zdolen jest naprawić, co się było*zepsuło, utrzymać, co bez niego żadnej nie ma trwałości. Mimo to przecież, lubo zawsze golów do ofiar osobistych i posług publicznych, muszę w ręce Wasze czcigodni Bracia i Ziomkowie, pomny na stanowisko i dężar pracy pasterskiej, w tych mianowicie stanowczych chwilnd, pomny na owczarnią, której mi się w tak ważnych czasach bezkarnie opuszczać niegodzi, złożyć napowrót ten tak zaczczytu Y przez Was mi udzielony mandat, ziem przecież uprzejmem zarazem poleceniem i z tą usilną prośbą, abyście i w drugim wyborze jak w ogóle we wszystkich teraźniejszych i przyszłyeh wyborach, nie każdemu duchowi wierząc, ale doświadczając duchów jeśli r Boga są, takich tylko mężów zaufaniem Waszem zaszczycali, w których religijności, prawości i sumienuosci miec - będziecie niewątpliwą rękojmię,że oni rzeczywiste Wasze dobro mieć będą zawsze i wszędzie na celu. Duchownym atoli nic mogę - stosownie do dawniejszego rozporządzenia mego - tak długo dozwolić swych posad opuszczać, jak długo brak duchowieństwa w archidyecezyach moich przez wzgląd na potrzebę posług kapłańskich w własnych zagrodach niezbędnemi ich czynić będzie. W końcu przyjmijcie najmilsi" Bracia w Chrystusie i Ziomkowie obok błogosławieństwa szczere moje dzięki i serdeczne pozdrowienie, a zanosząc Wasze korne modły przed tron Najwyższego, uie zapominajcie w pośród nich o Waszym", duszą i sercem przywiązanym do Was wszystkich pasterzu. W Poznaniu w dniu święta śgo Marcina, Biskupa i Wyznawcy roku Pańskiego 1852.
AA
MjeOH, Arcybiskup.
P o z n a ń, 13. Listopada. - Doszła nas smutna wiadomość, że ksiądz Antoniewicz, znany z swej wymowy kazdnodziejskiej i głębokiej nauki zachorował w Obrze na cholerę. Przysłano więc ztaintąd onegdaj tu sztafetę po Dra Mateckiego, który niebawem udał się do cierpiącego, i znalazł go istotnie złożonego ową chorobą. Ksiądz Antoniewicz okazywał niezmierny chart duszy, cierpliwość wznoszeniu dolegliwości i pobożną rezygnacyą. Kurcze usiały, ale inne przypadłości cholery ciężkiej jeszcze nie przeminęły, niebezpieczeństwo więc trwa jeszcze. - Sądziliśmy doląd, że cholera opuściła w. księstwo nasze, a tymczasem z ust szanownego lekarza dowiadujemy się, że na dobre jeszcze panuje w Obrze i okolicach i że w samej Obrze zastał przeszło 80 chorych, na liczbę I200micszk., nicmających nawet chirurga w miejscu do swej pomocy. Nie omieszkał przy lem odwiedzić tamecznych mieszkańców nawiedzonych cholerą i przypadkiem przysłuchał się tam kazaniu jednego z O O. Jezuitów, które miał do ludu obrzańskiego w sposób prosty, ewangeliczny, ale z zapałem, tak źe najprostszy rozum mógł je zrozumieć, a najtwardsze serce rozczulić i przekonać. 1 nie dziwi nas la wymowa i ta głębokość rozumu tych kaznodziei nowoczesnych, wiedząc, że do grona swego przyjmują tylko młodzież zdalną, wykształconą, potem ją przez lat 5 jeszcze w różnych gałęziach wiedzy ludzkiej, a szczególniej w zakresie religijnym dalej kształcą i dopiero tak ukończonych mężów do posługi publicznej używają. Gdyby każdy stan tym torem chodził, mielibyśmy ludzi we wszystkich gałęziach zdatnych, wytrwałych i posiadających całą znajomość przedmiotu, którym przychodzi iui pokierować w codziennem pożyciu. Od wychowania więc z jeduej strony i od pokierowania wiadomościami ku życiu praktycznemu, cała pomyślność przyszłości zależy. Każdy bowiem na lej drodze snowa sobie albo przyszłość szczęśliwą albo zawód dla siebie i dla narodu, którego jest cząstką. Są to prawidła, które każdy młodzieniec wybierając się w podróż przyszłego żywota swego, powinien mieć ściśle wyryte w umyśle swoim. - Towarzystwo zawiązane lu, ku wspieraniu chorych na cholerę i sierot, opatrzyło w zupełną odzież 180 sierot od lat 4 do 15 mających, klórym ojciec, albo rodzice umarli na cholerę. Dzieci te będą na dniu 14. b. ui. lo jest w niedzielę przedstawione w sali wielkiej ratusza, miejskiej drputacyi ubogich. Przy tej sposobności wzywa więc rzeczone towarzystwo, aby szanowni dobrodzieje i członkowie tego towarzystwa liczuie się zebrali i korzystali z lej sposobności wybrania sobie sieroty na dalsze jej kształcenie, ponieważ wielu z nich zgłaszało się do towarzystwa, ofiarując u siebie miejsce dla nich.
Rozmaite wiadomości, - Piszą uam z Jasielskiego: »Wyczytawszy w kronice Czasu wzmiankę o czarnej kości wielce pomocnej przy ukąszeniach jadowitych gadzin, a znając sposób przyrządzania takowej, powodowana ludzkością, pospieszam z udzieleniem tego sekretu, którego skuteczności nieraz doświadczyłam: bierze się nogi wołowe od kolana do dołu, które odarłszy ze skóry, maczają się w bardzo gęstej glinie, tak, żeby się w nią grubo obrały, i następnie kładą się do pieca tak gorącego, jak na chleb razowy; gdyby po chwili glina cokolwiek popękała, należy powtórnie gliną zasmarować szpary, i potrzymawszy w piecu tak długo, jak dla upieczenia chleba razowego, wyjąć, i gdy ochłodnie, z gliny oskrobać, poczem użyć już można tej kości, przykładając na ranę odpowiednej wielkości odłomek. « - Donieśliśmy już o osuszeniu jeziora Haarlem. Spółka przedsiębiorców angielskich ofiaruje za dno osuszone 9 milionów zł. hol., to jest więcej niż koszta osuszenia wyniosły. J eden z hiszpańskich dzienników tak opisuje straty, jakie od trzech wieków poniosła Hiszpania: Nasz kraj był największym na świecie, i ani olbrzymie państwo Aleksandra w., ani cesarstwo rosyjskie (?) nie mogłoby się z niem mierzyć. Słońce nigdy nie zachodziło w posiadłościach hiszpańskich, które liczyły 80,000 mil kwadratowych i 60,000,000 mieszkańców. Po kilku wiekach straciliśmy dwie-trzecie tego wszystkiego. R, 1565. straciliśmy Maltę, 1620. niższą Nawarę, 1649. Roussilon, 1648. Niderlandy, następuie w tym samym jeszcze wieku Barbados, Jamajkę, Sr. Domingo, Granadę (nową), Gwadelupę, Dominico, w 18 wieku Gibraltar, wyspy lukajskic, Trindad, Oran, Sardynię, Padwę, Placencyę, Lukkę, Neapol i Sycylię, w 19mLuizianę, Floridę, Mexiko i południowo-amerykańskie osady, jak Peru, Chili i t. d.
Wiudomosci literackie, Leszno. - Ziemianina wyszedł poszyt VIII. i IX za (Sierpień i Wrzesień i zawiera następujące przedmioty: 1) Zebranie Dyrektorów towarzystw rolniczych wielkiego księstwa poznańskiego u naczelnego prezesa w Poznaniu. 2) Walne zebranie towarzystwa agronomiczuego w Gostyniu. 3) Do współpracowników ziemianina, przez T. Z. 4) Odpowiedź redakcyi na artykuł: do współpracowników ziemianina, podpisany T. Z. 5) Patłarżan (z ryciną). 6) Ogrodownictwo, przez T. Z. 7) Kompost, przez T. Z. 8) Chów gęsi, p. M. Uwagi 2 powodu chowu gęsi, p. W. A. W. 9) Rozmaitości. 10) Rozbiór dzieł (dalszy ciąg) przez W. A. Wolniewicza.
Gtetda zbożom a.
Berlin, 12. Listopada. - Pszenica 58-65 tal. Zyto 47-54 lal.
Jęczmień 41-43 tal. Owies 27-29 tal. Groch 51-55 tal. Rzep zimo wy 72-70 tal. Rzepik zimowy dito latowy 62-60 tal. Olej rzepiowy 10£ (al., siemienny \1(-II-J tal. Okowita bez beczki 23 A tal., z beczka 23 A i Aj lal. Pszenica wyżej ptaci, żyto podnosi się w cenach, handel spirytusem ożywiony, olej rzepiowy trzyma się w cenach. S z c z e c i n, 12. Listopada. - Pszenica 60-61 A. Zyto 46-51. Na Grudzień 45£. Na wiosnę 46. Olej rzepiowy 9 . Okowita 16.
G d a ń s k, 11. Listopada. - Od ostatniego sprawozdania w handlu zbożowym angielskim nic nowego nie zaszło. Targi prowineyalne zwolna się podnosiły - loudyński został bez odmiany bo ogromny dowóz pszenicy zagranicznej głównie amerykańskiej, objawiająca się dążność ku podwyższeniu cen zatrzymał. Obrót wszakże interesów był nie mały, i zeszlotygodniowe ceny chętnie płacono. W ciągu tygodnia dostawiono do Londynu: pszenicy. jiTjiii. owsa. bob i proch. siem. In. l rzep. cct. IIIIJ;K!, z kraju 730 1 . ' 8 5 3 4 . 16,631. 2166. » 2 7 , 4 9 2 . zzagr. 47,357. 2367. 12,142. 7984. 9!03. 65,209. Targi szkockie i irlandzkie trzymały się mocno, pod wpływem konsumcyi nader silnej, i skarg na ciągłe wielkie sloty, które przeszkadzają robotom w polu i zatrzymują zasiewy pszenicy - a chociaż tako«e w tym roku bardziej niż zwykle opóźniły się; szkody nie będzie, jeżeli przyjdzie czas suchy i ciepły. W Hollandyi, Belgii i Francyi oraz wszystkich morza niemieckiego portach, ceny się utrzymują, nie bez ożywienia. Wymagania właścicieli są wysokie, kupujący zaś nie mają odwagi w widokach spekulacyi, postępować nad targowe ceny, pomimo ogólnej silnej opinii, że zboże jeszcze w ciągu zimy podnieść się musi, i że Anglia po wyczerpaniu jesiennych zagranicznych dowozów wystąpi z potrzebą. Toz samo i o gdańskiej giełdzie musimy donieść. Ruchu mało, chociaż opinia o handlu powszechnie najlepsza. Świeże piękne próbki chę
OBWIESZCZENIE.
Na posiedzeniu publicznćin Rady gminnej w dni u 16. m. b. po południu o godzinie 3cićj zdane będzie sprawozdanie z zarządu i ze stanu interessów gminy, co stosownie do przepisu . 57. porządku gminnego podajemy niniejszem do wiadomości. Poznań, dnia 13. Listopada 1852.
Magistrat.
OBWIESZCZENIE.
Stosownie do prxcpiau . 5. l\e£«Y»\wU\vi -Ł JIII.
22. Maja 1815. r., tyczącego się obrócenia podatku od psów, podaje się niniejszem do publi cznej wiadomości, iż koszta blat granitowych włącznie z wynagrodzeniem za kładzenie tychże na chodniki w roku 1853. są obrachowaue i ustanowione w ilości 8 sgr. 6 fen. za stopę kwadratową. <t*>eottto< Ci posiedziciele gruntów, którzy życzą sobie, aby w roku 1853. na chodnikach przed ich gruntami granitowe blaty położone były, zapłacą połowę powyższych kosztów, a zatem 4 sgr. 3 fen. za stopę kwadratową, do naszej kassy kamlaryjnćj, lub jeżeli sami wystarają się o blaty granitowe i takie kłaść każą, spodziewać się mają, iż im 4 sgr. 3 fen za stopę kwadratową z kassy kamlaryjnej wypłacone będą. Kamienie wskutek kładzenia blat granitowych zbywające, muszą nam być przekazane wedle . 4. Regulaminu. Właścicieli gruntów starego rynku, ulicy Nowej i Wrocławskiej, Szerokiej, Wronieckiej, Kramarskiej od Wronicckiej ulicy począwszy, i ulicy Fryderykowskiej aż do ulicy W ii helmowskićj, ulicy Jezuickiej, Wodnej, Butelskiej, Zamkowej i ulicy Żydowskiej, jeżeli zamiar mają, kłaść blaty granitowe w roku 1853. przed sweini gruntami, i korzystać z dopomożki zarządu gminnego, wzywamy, aby najdalej do 1. Stycznia 1853. r. zgłosili się do nas piśmiennie. . fo odebraniu zameldowali rozważemy i uslanowiemy, którym właścicielom gruntów w stosunku wyz wzmiankowanego następstwa ulic i innych względów Regulaminem oznaczonych, udzielić się ma zapomożka. Zgłoszenia się dla innych tu nie wymienionych ulic, wtenczas tylko uwzględnione zostaną% jeżeli fundusz w skutek zameldowali dla powyższych ulic nie będzie wyczerpniętym. Poznań, dnia 26. Października III52 Ma b e t r a t .
Obywatel W. Xiestwa Poznańskiego, wlaściciel dwóch wiosek, renomowany gospodarz, życzy dla większego zajęcia podjąć się zarządu obcej majętności, o ile można należącej do rzędu większych. Szczegółów udzielą W. Stefański £ Comp, w Poznaniu.
Ś w i e ż e AlI g.
odebrałttstr;JJ1.ffi mifif cotylko .AfirlióEr Appel.
lny eh znajdują kupców, zeszłoroczne ziarno z trudnością i to małemi partiami odchodzi. Frach do Anglii o 150 na od wiosennego wyżej, assekuracya w tej porze roku droga, a przy tein brak okrętów, co wszystko operacyę tutejszych spekulantów tudzież kommissantów angielskich nader utrudnia. W ciągu tygodnia na gdańskiej giełdzie sprzedano łasztów: pszenicy z wody 396 Zyta starego 10. Jęczmienia 5. Płacono za szefel wagi beri. Tal. sgr. fen. Tal. sgr. feu pszenicy z wody ... 88, 89-90 f t. 2 8 4 2 11 8 di to. . . . . . . . . . . .91- 97 » 2 11 8 2 17 6 » wyjątkowej piękno 91-92 2 20 » ze spichrza. . 85, 86-90» 1 27 6 2 U 8 żyt a ........ i»»> l 2 1 8 Dziś mamy pierwszy przymrozek i śnieg.
W ciągu tygodnia przebyło Toruń na 18 berlinkach i 10 tratfach pszenicy łaszt. 368, siemienia mian. 2 łnsz1. 20 f t, belek sosnowych 3339, dębowych 292, 71 łasztów bali dębowyoh, 140 kop obręczy. Kursa xam2an. - Londyn 202 A . Hamburg 451. Amsterdam 102, Warszawa nie notowana. Makowski, Kend%ior tf Comp.
Przybyli do Poznania dnia 13. Listopada.
BAZAR: Sikorski z Krostkoua.
BUSCHA HOTEL RZYMSKI: Bar. Knoir z Gutown; Mcussncr zSolingen; Schiller z Wrocławia;'. Bauman z Drezna.
HOTEL BAWARSKI: Dchncl z Gorzyc; Slnhr ./. Zielonki; Scuiilste 51 Span dnu; Hartman 2, Wrocławia; Briihl, z Berlina. HOTEL DREZDENSKI: Scheiller z Srody; Cohiiheim, Heppucr i Wunder z Berlina. HOTEL PARYSKI: Schlarbaum z Polskiej wsi; Bandelow z Dąbrówki; Warliuski z Swadziniia: Frcygang z Podarzewa; Chłapowski z Bagrown; Sempolowski zGowarzewa; Bieńkowski z Wjdzicrzewic; Johannes z Dziekanowic. HOTEL BERLIŃSKI: Sachs z Berlina.
POD BIAŁYM ORŁEM: Mybs i Brunzcl z Rakoniewic; Hoffmann z Mie ścisk: Gabert · /. Ryczywołu. W mieszkaniu prywat nein: Rose z Warszawy, plac Wilbelmowski nr.
14 : Keller z Wronek, ul. Magazynowa nr 15.
W boni majętności T a r c e pod Jarocinem, sprzedaje sio rozmaite drzewo budulcowe, porządkowe i opałowe po cenach tanich przez borowych rewirowych w lesie, a przy smołami w T a r c a c h przez majstra Hartwig lub tez buchnallera Kantorowicza. W boru majętności B)ab rowki . jC' t(powiat Poznański) stoi ustawione opałowe dębowe drzewo sążniami, w kloftach, wałkach, wiórach i pińkach, jakoteż stosy gnłęzi, które sprzedaje tanio leśniczy Stefański lub tez majster ftottlieb Ludwig. Podpisana Dyrekcya powierzyła wykonanie robót do lokalu koła towarzyskiego w przybudowaniu Bazaru Panom Cholewińskiemu stolarzowi, i Lin n email n o w i tapicerowi pi z y ulicy Wilhelmowskie'j pod >r. 1. mieszkającym. Panowie ci, wykończyli podjęte roboty z wszelką akuratnością i gustem, ('o »as powoduje do oświadczenia zupełnego zadowolenia naszego i do polecenia ich względom Publiczności. Poznań, dnia 9. Listopada 1852.
Dyrekcya koła towarzyskiego.
Powróciwszy z jarmarku Frank furiskiego zaopatrzyłam skład mój w świeże z i m o w e towary, Jjeokadya GruszczyńsKn A ulica Wodna naprzeciwko szkoły Ludwiki
Prawdziwe Rossyjskie boty juchtowe! Ażeby zadosyć uczynić wszelkim życzeniom, oraz aby być w stanie fabrykowania botów z wszech miar w y g o d n y c h, c i e p ł y c h i li J e _ p r z e m a k aj ą c y c h, sprowadzam wprost }K Petersburga, nie szczędząc n i e z m i e r n y c h K o S z t o w,jucht wyborny prawdziwie Rossyjski, jakoteż prawdziwe
Angielskie podeszwy.
Szanowna Publiczność łatwo pozna i ocenić potrafi doskonałość wymienionej skóry, która przewyższa wszystkie ma t e ry a ły dotychczas używane. Gotowe boty każdego czasu w moim składzie oglądać można. JF. Cateierola, ulica Wrocławska Nr. 30 w składzie narożnym.
Swiese ananasy, zielone pomarańcze, duże słodkie pomarańcze, Mallagskie winogrona, nowe Francuskie śliwki katarzynki i wyborne tłuste wędzone łososie poleca M. Ephraim A Wodna ulica £.
W Cukierni ALBINA GRUSZCZYŃSKIEGOod dziś, dziennie bulion i paszteciki z muszczku. Gai bary Nr. 41. w dawniejszym Hotelu Hamburg.
Fr. Schustera fabryka gazu w Berlinie lIP sprzedaje w jedynym swym składzie w Poznani u, w narożniku ulicy Zamkowej i rynku pod Nr. 84 u Pana Atlfilfa A s a h w h a n d l u o l e j u , za najlepszy uznany gaz eterowy i spryt olejny po Berlińskiej cenie fabrycznej. 1Sj3. Każda beczułka blaszana jest powyższą pieczęcią opatrzona, na co zważać proszę. Fr. Schuster.
Stun Termometru i Barometru, oraz kierunek irintru a> Po zna n tu.
Sinn leriiinincliii Silin Wini r , .uijnjj.szT 1 imi« y j . barometru.
L Lisiop, + 3, O» + 47' 27" 9. 8'" Póln. zuch.
2. u + 2,2» + 4,0» 28" O, O'" Półn. «ech.
U » + 3,4 0 + 4,5 0 27" 9, 5" Zachodni.
4. + 5. « " -r- 8,0" 27" 11, 3" Zachodni.
5. 4- 8 60 + 9,0 0 27" 10, 2'" Pohidii. z.
, 6. l 7,7» + 8, O» 27" 9, 9'" Poludn.
7. » + 6,0« + 8,2» 28" 2, 2 '" Poiudn.
Kars giełdy Berlińskiej.
Sto- Na ]>r. kur.-mI Dnia 11. Listopada 1852. pa panie- I *',»i lt _ \ VVIZOH, Pożyczka rządowa dobrowolna . . . . . 101.; dito 7. roku 1850 . . . . . I03J * dito z roku 185it . . . . . Obligi długu skarbowego. . . . . . . . . . 93 dito premiów handlu morskiego- . · 149 dito Marchii Elektoralnej i Nowej. . .1 dito miasta Berlina ....-. · · · · · · · 5 103J Listy zastawne Marchii K'eK* -" Nowej 99J dito Prus Wschodnich .. , 95ł 99{ dito Pomorskie. . . . . . . . . dito W. X. Poznańskiego.. l 97J dito W.X.Pozn., nowe.. 99 dito Szląskie. . . . . . . . . . . SU dito Prus Zachodnich . . . . 31 9 Bilety rentowe Poznańskie. . . . . . . . . 10 4 Louisdory. . . . . . . . . . . . . . . . . . IlU Akcie kolei ielaznćj Starog. Poznansk. 91 ;
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1852.11.14 Nr268 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.