OD REDAKCJI

Kronika Miasta Poznania 1999 R.69 Nr4 ; Dawne domy i mieszkania

Kiedy ponad rok temu ustalaliśmy propozycje tematyczne dla kolejnych tomów "Kroniki Miasta Poznania", wydawało się nam, że takim, jeszcze niezbyt znanym tematem może być problem mieszkania, a więc ram architektonicznych, w których żyli nasi przodkowie, oraz przedmiotów, które ich otaczały. Już wcześniej, np. w numerach Między sklepem a mieszkaniem (1-2/94), Lata dwudzieste, lata trzYdzieste (4/96) czy Budowniczowie i architekci (1/98), ukazywały się artykuły, w których podnoszona była interesująca nas tematyka. Stąd pomysł, by odrębny numer poświęcić mieszkaniu. Pomysł był znakomity, jednakże w trakcie jego realizacji pojawiło się szereg problemów. O ile tematy architektoniczne nie stanowiły dla autorów wielkiego problemu, o tyle życie codzienne i kultura materialna mieszkańców dawnego Poznania okazały się tematem niemal nie ruszonym. Jeszcze w odniesieniu do okresu średniowiecza czy renesansu materiały, w większości archeologiczne, pozwalają na wysnucie szeregu wniosków o wyglądzie wnętrza poznańskiego domu, jednak dla wieków późniejszych poważnych badań nie prowadzono. Znacznie gorsza sytuacja zarysowała się w odniesieniu do XIX czy XX wieku, gdzie nie dysponujemy, poza bardzo ogólnymi opracowaniami, niemal żadną dokumentacją fotograficzną wnętrz, a znaczną ich część znamy jedynie z reklam czy zbiorów spoza Polski. Stąd ostateczny kształt niniejszego tomu odbiega znacznie od pierwotnych założeń. Umieściliśmy w nim dwa teksty o architekturze poznańskich kamienic przełomu średniowiecza i nowożytności, w tym jeden ukazujący poprzez dawne inwentarze bogactwo wypełniających wnętrza przedmiotów. Pokazujemy materiały obrazujące charakterystyczne dla tej epoki zjawisko konstruowania okazałych pieców, symboli prestiżu mieszkańców kamienicy. Z okresu nam bliższego mamy tekst o wyposażeniu mieszkań opracowany na podstawie znanej głównie z reklam prasowych oferty poznańskich magazynów mebli, krótki tekst o rozwoju poznańskiej kamienicy od początków XIX wieku oraz artykuł traktujący o charakterystycznym dla naszego miasta na przełomie XIX i XX wieku zjawisku budowania okazałych rezydencji podmiejskich na terenie obecnego Puszczykowa, gdzie lokowali się przed Wielką Wojną wybitni architekci i kupcy, a po wojnie cała elita gospodarczego i politycznego Poznania. Decydując się ostatecznie na publikację naszych materiałów, mamy nadzieję, że nasi Czytelnicy zechcą udostępnić nam zarówno informacje o posiadanych przedmiotach z dawnego wyposażenia swoich mieszkań, a więc o kuchniach, ich wystroju, lodówkach, naczyniach itp., jak i może odnajdą w rodzinnych archiwach stare fotografie czy rodzinne pamiętniki, które w przyszłości umożliwią nam skonstruowanie następnego tomu poświęconego poznańskim wnętrzom. A temat jest tego ze wszech miar godzien.