2HS

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1929 R.7 Nr4

KRONIJ{A "UAST.\ POlNAXIA

Ruszyła się również sprawa wojska. gdy 15 listopada 1806 r.

otrzymał gen. Dąbrowski deklarację od obywateli depal"tamentów poznańskiego i katiskiego. iż zobowiązują się dać żołnierza z dziesiątego dymu 15).

1) llibl,iotdm Cuiwers) tecka w \\'ćll'szawie - Kore<;pondencjo.

!l;en. DąbrowRkiego - kal'ton x, Kl'. 25. - Owiactczenie obywatelskie złożone w ręce 1\\'. gen. Dąbrowskiego względem dostawienia z 10 dylnÓw ornych jednego żołnierza z umundurowanil'm i żołdem miesięczcznym w Poznaniu dnia 15 listopada 1R06. - Na odgłos najdr'oższy odradzającemu się Polakowi, iż z woli zbawcy nas,zego Iliezwyciężonego Xapoleona zawiązywać się ma siła. zbl'ojna narodowa, że J\V. W. Pan umocowany jesteś na obalinach najeźdźców naszych założyć węgielny kamif'ń wznieść się mającej potęgi narodowej, Na Inki odgłos obudzeni z grobów niewoli i śmierci - niesiem d .T. \Y. Gelwl'ale z polipiechem oświadczenie nasze, iż nietylko chętnif' przystawimy z 10 dymów O!'nych jednego żołniel',za. nIl" nawet potrzebne na umundurowaniA jeg-o damy sukno, koszule i trzewiid. tudzież żołd miesięczny .iadącemu na usługę Ojczyzny wypłacimy. - ;\"iechby la. slaba. ofiara tłumaczyła duo cha naszego, niechby byla I'ękojmią zhawc) naszemu, iż na wydane hasło: b ą d ź c i f' P.o I a k a m i złożymy w I'ęce jego życie i majątki. - Dan w Poznaniu I;) liS1011ada 180(;' Józef Radzimiński, wo,iewoda gnieźnieński, kawaler orderów polskich. - "'a.daw Wyssogota Zakrzewski, kasztelan nakif'lski, kawaler orderów polskich. - Michał Krzyżanowski, kasztelan międzyrzecki, orderów })Qłskich kawale!'. - Celestyn SokoInicki, kawaler' orderów pOlskich - Paweł Skól'zewski, gener'ał i kawaler orderów polskich, - Józf'f Lipski, generał. - epomucen Dobrzycki, orderu $w. Stanisława kawaler. - 'Yłarlysław GUl'Owski. - Adam Bronikowsld, kawaler orderu Św. Stanisława. - Józafat Milewski. - Fł'Rnciszek Zabokrzycki, kawaler orderu $w. Stanisława. - Radoliński. - Józef Golcz. - T. Trąmpczyńsld. - Łubieński. - Seweryn Pągowski, komisarz apelacyjny gnieźnieński. - Ignacy \V)'ganowski, sędzia ziemski. - Jan Wyganowski. - Aleksy Pawłowski. - Benedykt Sadowski. -, Stanisław :lycielski. - Stanisław I{ostka MieIżyilski. - Faustyn Zakrzewsl<i. - Andrzej Kurcewski. - Chociaż z dóbr narolIowych dam na własny koszt oporządzenie ludzi i gażę miesięczną do piechoty prÓcz broni .Józef Raszewski z województwa kali<;kiego. - Antoni Białobłocki, chociaż z dóbr nal'odowych przyśłe kantoni<;tów umundurowanych, opr'ócz broni onych i żołc1 miesięczny z dobrej woli Riałoblocki. - NiCf'for Gorzeński, kawaler orderu Św. Stanllisławn. - Józef Stnblewski. - Chociaż z dóbr nal'orlowych dam na własny koszt oporządzenie ludzi z dziesiątego dymu ornego do piechoty prócz bron z gażą miesięczną, do czego dozoruję (?) sobie każdego dzierżawcę z swej posesji w tymże amcie znajrlującego się. I{onstanty Bokossowski. - Nepomucen Umiński, komendant legji honorowej. - Antoni KOl'zurhow!'!ki, kawalf'l' ordl'ru Sw. Stanisława,. - Michał Sczani.ecki,

Mało jednak było dać ludzi. obok wojska musi być skarb.

otóz 22 listopada 16) "obywatele departamentu poznańskiego pod prezydencją J. W. Radzimińskiego 17), wojewody gnieźnieńskiego. orderów polskich kawalera. cnotą i zasługami znakomitego s"enatora na słodki odgłos od deputowanych do niezwyciężonego Napoleona '"). iż gdy siłę zhrojną od 30 do 40 tysięcy zbrojnego żołnierza ujrzy na ten czas egzystencją Polski ogłosi. równie na wezwanie J. W. generała Dąbrowskiego... tu zgromadzeni uchwalili i oświadczyli" opodatkować się dobrowolnie. dC!jąc 10 proc. w proporcji od każdego 24-go osza. dotyczyło to również dzierżawców dóbr narodowych, którzy dawali lO-ty grosz w stosunku do opłacanego rocznego kanonu; okupnicy wszelkiego rodzaju mieli złożyć po 18 zlp. z chuby chełmińskiej. Każdy właściciel ziemski, winien był zapłacić równoważnik umundurowania i miesięcznego żołdu dla tylu żołnierzy mającej się fonnować kompanji strzeleckiej. ile miałtrzymający stal'Ostwo. ko.niil:,;Ide, któl'Y dawny kapitan wo.jsk paIskich ludzi z dziesiątego. dynlU chętnym sercem wybiorę i addam do. wyznaczanego. miejsca. - Klemens Cielecki z kaliskiego.. - Ignacy Do.browo.lski z kaliskiego mpo - Władysław Łubieński z kaliskiego. mpo - Józef Jaraczewski mpo - \Vincenty Zbijewski mpo - Józef 2ółto.wski z Ujazdu. - Nepo.mucen 2ółto.wski. - Kazimierz Turno. mpo - Stanisła.w Breza. - Marcin Miasko.wski. - Karal GlisczyilSki. - A. Ko.ryto.wski imieniem Pio.tra So.ko.lnickif'go, chambellana .L Króla Jego.mości Palskiego., umo.co.wany do. tego pełnamacnik chętnie przyrzekam dastawić tak ludzi, jako ich oporządzenie i gażę mif'sięrzną. _ Tadeusz Siemiątkowski. - CZęć odezwy obywa,t.elskiej z 1;) list.o.pada 180ti r. lecz ,,, nieco.

innem brzmieniu - podaje (;embal'zewski w swe m dziele - \Vojsko Po.Iskie 1807-1814 - Wan;zawa 191, str. 259. Publiko.waną była z odmi::mą Gembarzewskiego \V .,Gazecie po.znańskiej" Nr. 96 z 1806 roku. 16) Bibljoteka Uniwersytecka w \Varszawie - Ko.respo.ndencja gen. Dąbr'o.wskiego. '- kartan X, Nr. 50. - Gembal'zewski, I. c., str. 260 mylnie padaje rlatę 12 listopada, ogło.szo.na w "Gazf'cie poznańskiej" r. 97 z 1806. 11) SYlwetkę Radzimiliskiego. podaje w :,;wych pamiętnikach Leon Dembowsl.:i - Moje wspo.mnienia - Petersburg 1898, t. 1., str. 276, był to. ,,tarzec łysy zupełnie z małym wiankiem siwych włosów z sumiastym .wqsem i w kantuszu. który już tak rzadko. wtedy się spo.tykał". .. (8) Delegacja wysłana do. Berlina info.rmuje o wyniku Rudjencji 191XI, uie mogłaby więc o.dezwa wydana na tell o.dgło.s pocho.dzić z.12/X ItmÓNJKA :MtAR'l'A 1>07..NANtAfolwarków. Odezwa kończyła się wezwaniem do kobiet: "Gdy ziemianie i właściciele płci męskiej czynią tę przyzwoitą zapałowi ofiarę, czegóż się naród po dobrych Polkach. po tych matkach - których długie pokolenie imię wielkiego Napoleona unieśmiertelni i z łzami wspominać będą - spodziewać się ma? Oddajcie szanowne matki powierzchne ozdoby. klejnoty i złoto, które do was należą, a przybierzcie się w wieńce dobrych obywatelek. a tak staniemy się wszyscy godnemi mocnego ramienia wielkiego Napoleona" 19). Dla zarządu temi pieniędzmi ustanowił Dąbrowsld centralną kasę ofiar obywatelskich 20) pod zarządem komisarzy: Józefa

10) Odezwę tę podpisali: Józef HadzimiIiski. - Michał I{rzyzanowski. - J. Miaskowski. - W. Węgorzewski. - A. Krulicki. - Mlicki. _ Celestyn SokoInicki. - Nicefor Gorzeński, chorąży gnjenieński. - 'Iichał WoUowicz. - Franciszek RydzY11ski. - .J. Zembrzuski. - M.

Poniński. - Jan Glisczyński. - J{sawery Bronisz. - Adam Gajewski.

_ Józef StabIewski. - Wojciech Lutomski. - Faustyn Zakrzewski. -Paweł Starzeński - Serafin UIatowski. - Józaf Rokosowski. - O (;rabski. - A. Korytowski. - Walenty Zakrzewski. - Mateusz Rosen.

_ J{onstanty Rokossowski. - Antoni Krzyżanowski, cześnikiewicz poznański. - Ksawery Jasiński, sędzia ziemski gnieźnieński. - Jakóh Chełmicki. - Bonawentura Koczorowski. - Wawrzyniec Starzyński.

_ Piotr Sokolnicki. - Piotr Radzimiński. - 'd. MycieIski. - J. Bieliński. - Antoni Czarnecki, krajczy koronny. - Stanisław Breza. - Karol GIisczyński. - SchIichting.

20) BibIjoteka Uniwersytecka w Warszawie - Korespondencja gen. Dąbrowskiego - karton X. Nr. 49. .- Jan Dąbrowski, generał dywizji etc. - Kasa centralna ofiar obywatelskich w Poznaniu ustanowiona. - Uwiadamiamy publiczność, iż gdy niezwyciężony Napoleon wyrzekł do deputacji, która do Berlina z poznańskiego i kaliskiego do niego wysłaną była, iż gdy 30 do 40000 zbrojnego żołnierza narodowego na ziemi naszej zobaczy na ówczas dopiero egzystencję narodu polskiego ogłosi. Na taki wyrok Obywatelki i Obywatele o powstanie Ojczyzny gorliwi, w zamiarze odzyskania jaknajprędzej Ojczyzny kasę centralną ofiar dobrowolnych na uzbrojenie i opatrzenie we wszystko jak najprędzej żołnierza narodowego ustanowili i na pre7.esa do niej mnie gen. Dąbrowskiego tymczasowo urząd ten przyjmującego z trzema komisarzami: WW. Józefem MieIżyńskim, Piotrem okolnickim i Janem Lipskim wezwali. - Co się tyczy departamentów: kaliskiego, warszawskiego. płockiego, bialostockiego, kwidzyńskiego i bydgoskiego w tych JWW. Generałowie wysłani do organizowania siły zbrojnej komunikować będą obywatelom uklad ten ka..<;y centralne1 ofiar i wyborowi ich komisarzy trzech do tejże kasy podobnie jak w poznai18kim zostawią. - 'Vybrani komisarze w 8zpśdu wyżej wspomnia.