CYRYL RATAJSKI JAKO ZAŁOŻYCIEL I PATRON TOWARZYSTWA MIŁOŚNIKÓW MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania 1993 R.61 Nr1/2

STANISŁAW NAWROCKI

C yryl Rataj ski, prezydent miasta Poznania w latach 1922-1934, byl zaangażowany w pracy społecznej zanim w 1911 r. osiedlił się w Poznaniu. Wcześniej dał się poznać jako działacz i propagator polskiego ruchu turystycznego w Beskidzie Śląskim, a zwłaszcza jako założyciel w 1910 r. w Cieszynie Polskiego Towarzystwa Turystycznego "Beskid". Również w Poznaniu, zaraz po przybyciu do naszego miasta, w 1913 r. wspólnie z Bernardem Chrzanowskim założył Towarzystwo Krajoznawcze. W jego ramach w 1914 r. zainicjował powołanie Sekcji Miłośników Miasta Poznania. Z powodu wybuchu I wojny Światowej działalność Towarzystwa i wspomnianej sekcji uległa przerwaniu. Po odzyskaniu w 1918 r. niepodległości wzrosło zapotrzebowanie na działalność społeczną na rzecz miasta Poznania, które w nowych warunkach szybko zaczęło się rozwijać, aby wkrótce znaleźć się w czołówce miast polskich. Gdy w kwietniu 1922 r. Cyryl Ratajski był wybrany na prezydenta miasta, nawiązał do działalności rozpoczętej przed wybuchem wojny. W nowych warunkach zainicjował utworzenie Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Znajdując około 30 osób popierających tę inicjatywę, zwołał zebranie założycielskie Towarzystwa na dzień 14 grudnia 1922 r. Jest to data założenia Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Ze względu na liczne swoje obowiązki nie podjął się roli prezesa, ale miał bliskich i oddanych sprawie współpracowników w Magistracie Miasta. Prezesem został architekt Kazimierz Ruciński, decernent zorganizowanego przez niego Wydziału Budownictwa Naziemnego. W roku 1923 z inicjatywy Ratajskiego założono także "Kronikę Miasta Poznania", jako organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Dwa lata później (1925) zapoczątkowano też wydawanie "Biblioteki Kroniki Miasta Poznania", w ramach której ukazywały się cenne publikacje

Stanisław Nawrockizwarte o mieście. Wydawano też przewodnik po Ratuszu Poznańskim (1925) i biografię zasłużonego dla miasta Edwarda Raczyńskiego, fundatora pierwszej biblioteki publicznej w Poznaniu. T owarzystwo zakładało szerokie cele i zadania, określone jako szerzenie wiadomości o mieście Poznaniu i pomoc w kulturalnym jego rozwoju. Cele te Towarzystwo realizowało poprzez wykłady i odczyty na temat dziejów Poznania, potrzeb aktualnych i perspektyw rozwoju. Interesowano się utrzymaniem środowiska naturalnego, założenia Wielkopolskiego Parku N arodowego w sąsiedztwie miasta, rozwijania w mieście terenów zielonych i zadrzewiania. Na te tematy organizowano konferencje i odczyty, wygłaszane m.in. przez prof. dra Adama Wodziczkę. Zajmowano się także planowaniem regionalnym i rozwojem urbanistycznym miasta. Te działania sprzyjały wzrostowi zainteresowania działalnością Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania. Liczba jego członków zwiększyła się do 300 , w 1939 r. Srodki finansowe Towarzystwo otrzymywało w postaci składek członkowskich. Prezydent Ratajski płacił składkę coroczną znacznie większą od obowiązującej, dając przykład zamożnym członkom Towarzystwa. Zachęcił też, aby do Towarzystwa należeli wszyscy członkowie Magistratu oraz Rady Miejskiej. Starał się również o dodatkowe środki zwłaszcza na potrzeby wydawnicze Towarzystwa. Uzyskiwał je m.in. z Ministerstwa Kultury. Wspomniane inicjatywy oraz stała opieka merytoryczna i wsparcie finansowe powodowały, że Towarzystwo odgrywało w mieście bardzo ważną rolę. Służyło m.in. pomocą dla władz miejskich w wysłuchiwaniu głosu opinii społecznej. Dyskusje toczone w ramach Towarzystwa pomagały władzom miejskim w kształtowaniu obrazu miasta, w podejmowaniu decyzji znajdujących aprobatę społeczną. Cyryl Ratajski odgrywał w tym zakresie wiodącą rolę vv unieście. W uznaniu zasług Cyryla Ratajskiego dla Towarzystwa i dla miasta w okresie przygotowań do obchodu 50-tej rocznicy jego śmierci zarząd Towarzystwa w 1991 r. postanowił przyjąć jego imię dla tej organizacji. Od tego roku organizacja nasza nosi nazwę "Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego" .