PRZYJĘCIA DO PRAWA MIEJSKIEGO W POZNANIU W LATACH 1576 - 1600 183

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania: Antologia 1990 R.58 [Nr3/4]

T u 1) 1 i c n (i.

I 1 o ś <te u i) l' rt u 11' I i P o z n u n i u, » u c li o i1 z < \ c y e li z i<) n a j waż n i e j s z y c h m i a s t P o 1 s k i c h i ś 1t\ s k i c li (1570-lUWh.

N azwa miasta

Ilość N azwa miasta Ilość osób osób 24 Cha dzież 5 22 Łęczyca 5 20 Lwów a 12 Pobiedziska 5 9 Śmigiel o 9 Warszawa 'J 9 Huk 4 t Grodzisk 1 i Kurnik 4 7 Lignitu 4 7 Pniewy 1 O Szamotuły 4 8 Kcvnia 3 O ryzdry 3 fi Sroda 3 Razeiii 220

Wrocław Głogowa Gdańsk Zbąszyń Kraków Lwówek Toruń Chwaliszcwo Kłecko Świdnica Wilno Kościan Świebodzin Wągrowiec Wschow«

Tablica 7.

a by w a 1 e i c po z n a ń s c y wed ł u g m 1 e J s c a p o c h o d z e n i a

TM hS"1 - o es UD S ** » l U-> .... - Wielkopolska 56 29,6 49 24,2 76 40,1 107 37,3 70 35,3 358 33,6 Małopolska 2 1,1 4 2,1 2 1,0 1 0,3 3 1,5 12 1,1 Mazowsze 1 0,5 2 1,0 3 1,5 8 2,8 5 2,6 19 1,8 Pomorze 8 4,3 5 2,6 5 2,5 9 3,1 3 1,5 30 2,8 Ruś Czerwona 1 0,5 2 1,0 2 1,0 2 0,7 2 1,0 9 0,8 Litwa 2 1,1 9 1,0 - 1 0,3 3 1.5 8 OV Śląsk 20 10,5 23 11.4 29 15,4 56 19,4 40 20, l 168 15,8 Zagranica: Kraje Rz. Niem. 10 5,3 10 5,0 6 3,1 22 7,7 29 14,8 77 7,2 Prusy - - - - 3 1,5 - - 2 1,0 5 0,5 Czechy i Mor. 1 0,5 1 0,5 1 0,5 - - 1 0,5 4 0,4 Włochy 3 1,6 3 1,5 2 1,0 1 0,3 - - 9 0,9 Węgry - - 1 0,5 - - - - - - 1 0,1 Prancj a - - 1 0,5 - - - - - - 1 0,1 Szkocja - - 1 0,5 3 1,5 2 0,7 4 2,0 10 0,9 Grecja - - - - 1 0,5 - - - - 1 0,1 Szwecja - - - - - - 1 0,3 - - 1 0,1 Niderlandy - - 2 1,0 - - 2 0,7 - - 4 0,4 Belgj a 1 0,3 1 0,5 2 0,2 Różne 8 4,3 - - 7 3,6 13 4,6 4 2,0 32 3,0 Bez podania miejscowości 77 40,7 96 47,2 49 26,9 61 21,5 31 15,7 314 29,5 Razem 189 100% 202 100°/. 189 l(Xr/» 287 100% 198 iooOjo 1065 100°/«

Marian J.MiWs

Tablica 5.

I l ość o b yw a t e l i P o z n a n i a, p o c h o d ź iicy eh z 15 m i a s t n a j waż n i e j s z y c h z a g r a n i c z n y c h (1576-1600).

Nazwa miasta Ilość Nazwa miasta Ilość psób osób N orymbergja 6 2 Frankfurt nad Odrą 5 Augsburg 1 Antwerpja .1 Berlin 1 Brunświk 2 Frankfurt nad Menem 1 Embden 2 1 Kolonjn 2 Lubeka 1 2 Drezno 9 . > 1 Hatyzbona Razem :J2v. p o d z i a ł z a w o d o w y. Poznań XVI wieku, jak widzimy z tablicy nr. 8- podobnie jak we Lwowie 17 , był główne m centrum przemysłu skórniczego.

Na 706 bowiem nowych obywateli, których zawód jest nam znany, na gałąź tego przemysłu przypada 21,8%, to zn. przeszło jedna piąta część. Na drugiem miejscu stoi przemysł żywnościowy z 20,8%, dalej idzie przemysło odzieżowo - tkacki - 14,2%, metalowy - 10,7%, budowlany - 9,3%, na handel i komunikację przypada 8,3%, inne przemysły 6,1%, drzewny, reprezentowany przez 4,2%, w końcu zawody wolne i umysłowe - 3,8% i służą ba 0,8%.

Omówię obecnie każde z zajęć szczegółowo, podając liczbę i miejsce pochodzenia przy każdym zawodzie. a) Przemysł żywnościowy: 1. Na pierwszem miejscu stoją r z e ź n i c y (laniones, lanii), których w omawianym okresie przybyło aż 63, co czyni 8,9% przybyszów, znanych nam z zawodu, a 6,0% ogółu przyjętych. Skąd przybyli oni do Poznania? Największa część rzeźników pochodziła z Wielkopolski, bo aż 42, co na liczbę 50 znanych z miejsca pochodzenia stanowi 84%. Z poszczególnych miasteczek wielkopolskich przeniosło się: z Grodziska - , Zbąszynia - 4, Lwówka - 3, Babimostu - 2, Kurnika, Środki, Kłecka, Buku, Śmigla, Mielżyna, Sulmierzyc, Skwierzyny, Słupcy, Mosiny, Krobi, Opalenicy po 1. Z miasteczek wielkopolskich pochodzi razem 25 rzeźników. Z poza Wielkopolski przybyło: 2 z Pomorza (Tuchola i Starogard), oraz 2 z Niemiec (1 z Berlina). 2. P i e kar z y (pistores) przybyło ogółem 23. Z Wielkopolski 11, Śląska 3, Pułtuska, Warszawy, Gdańska i Torunia po 1. Z miast wielkopolskich przeniosło się: z Gostynia, Łęczycy, Kalisza, Śmigla i Kostrzyna po 1, reszta tj. 6 przybyło z osad wiejskich. 3. Osobno poczyniłem podział na c u k i e r n i k ó w (pistores dulciarii), których wpisano do prawa miejskiego 6. Na liczbę tę znamy miejsce pochodzenia tylko 2, którzy przybyli ze Śląska. 4 i 5. Poważną pozycję w przemyśle żywnościowym zajmują s ł o d o w n i - cy (braseatores) oraz p i w o war z y (braxatores) zw. także "farbiwodami". Słodowników przybyło 41, piwowarów 13. Z Wielkopolski pochodziło 26 no