KOŚCIÓŁ ŚW. MARCINA W POZNANIU

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania: Antologia 1990 R.58 [Nr3/4]

złotą kuszą z pateną srebrną pozłocistą. Item drugi srebrny wielki złocisty marcarum semiocto z pateną złocistą, od pararjan sprawiony, na którym pięć Apostołów cum salvatore in pede, in cuppa autem Apostołów 6. Item kielich wszystek srebrny złocisty cum pede et cuppa floryzowaną z pateną. Item kielich srebrny złocisty wszystek odlewana robota u którego pes y spadek u kuppy z trzema aniołami z pateną. Item kielich wszystek srebrny złocisty z kamyszkami in medio z piątą zepsowaną, spadek u kuppy odlewany, pes y gałka wybijane, u których są kamienie, z pateną. Item kielich srebrny złocisty wszystek z pateną, pes odlewany z dwoma herbami Topor i Nałęcz y dwie sztuki sadzone. Item kielich wszystek srebrny złocisty z pateną ponderis trzech grzywien in pede z pięciu obrazków rzezanych i z herbem. Item kielich srebrny złocisty in pede Jezus na pasji, na bokach ś. Marja z ś. Janem y puklami staroświeckiemu z pateną. Item kielich srebrny złocisty, który X. Gorcionius kanonik krakowski z pateną sprawił, na którym herb z Strzałą y trzema gwiazdami. Item kielich srebrny złocisty wszystek, na którym na kuppie 4 Ewangelistów, in pede effigies Trzech Króli, Passio y Resurrectio cum patena. Item kielich srebrny złocisty z pateną na którym jest trzech Aniołów y spadek u Cuppy trzech Aniołów. Item kielich srebrny u którego kuppa wewnątrz złocista, także spodek u kuppy, pes do połowicy i patena z wierzchu złocista. Item kielich srebrny u którego cuppa wszystka złocista z pateną, spodek I u cuppy srebrny wybijany w gałce, od spodu P. Jezus stojący, a na niej pięć Aniołów odlewanych srebrnych, pozłocisty wszystek. Item kielich nowy od Kędzierzyny sprawiony wewnątrz złocisty, patena z wierchu y spodek u kuppy złocisty, u gałków trzech Aniołów złocistych, pes na wybijane złociste. Item kielich wszystek biały z kuppą wewnątrz złocistą wybijaną robotą z pateną. Item kielich mały wewnątrz złocisty z pateną złocistą cum nomine Jezus. Item kielich złocisty, w którym waga cztery grzywien, z pateną przez p. Piotra Radzimińskiego 1685 sprawiony. Z tych kielichów jeden jest na pół złamany.

Relikwiarz srebrny pozłocisty w grona winne, który waży grzywien 5, łutów półszesnasta, w którym jest relikwia alias ząb ś. Apolonji. Puszka srebrna staroświecka złocista z wieszką, używana ad infirmos. Druga ad infirmos in cimborio in quotidiano usu zostawa, srebrna, złocista, od X. Mikołaja Sremena altarzysty sprawiona. Lampa srebrna z wierzcu trochę obłamana. Gałki srebrne, które do baldachimu używano, 4 odlewane locatim złociste. Mszał w srebro . II oprawIony .

DZWONY.

Za wizyty Tholibowskiego 1662 posiadał kościół ś. Marcina trzy dzwony: jeden konsekrowany na cześć P. Marji 1540 r., drugi mniejszy konsekrowany na cześć Zbawiciela i Marji 1562 r., trzeci najmniejszy kupiony od żołnierzy z Niemlec. GROBY.

Pod kościołem były cztery groby, tak pełne 1779 r., że 39 trupi zaduch zapełniał kościół. Na własne w testamencie z r. 1649 wyrażone życzenie pochowany został Gabryel Wysocki proboszcz rozdrażewski, w kościele świętomarcińskim, któremu 300 zł. przekazał 40 .

Stanisław Karwowski

BIBLIOTEKA.

W r. 1662 liczyła bibljoteka dzieł 192, w r. 1779 było tylko 67, reszta zaginęła.

Książki mieściły się w bocznym chórze w przybudowanej izdebce na piętrze.

Z powodu lichego stanu chóru przystęp był utrudniony.

KSIĘGI METRYCZNE.

Z starszych ksiąg posiada kościół ś. Marcina dotychczas: Liber Baptisatorum 1599-1619. Liber Baptisatorum 1669-1670, 1674-1675 i 1676-1697 (w jednej księdze), Liber Copulatorum 1698-1741. Liber Baptisatorum 1698-1741 Copulatorum 1671-1696. et Mortuorum 1729-1744 (w jednej księdze), Liber Copulatorum 1671-1696, Liber Copulatorum Baptisatorum et Mortuorum 1742-1758 (w jednej księdze), Liber Copulatorum Baptisatorum et Mortuorum 1760-1779 (w jednej księdze), Liber Baptisatorum 1779-1797, Liber M ortuorum 1779-1807, Liber Copulatorum 1779-1817. W XVIII wieku prowadzono księgi kościelne niedokładnie. W księdze chrzczonych z lat 1760-1779 znajduje się pod dniem 28 października 1771 r. taki zapisek: "Dla tego się to Spacja zostawiły ponieważ podczas attaku miasta Poznania musieliśmy wszyscy z domu uciekać Księża gdy konfederaci attakowali Poznań y odstąpili, a my się po Wsiach tułać musieli, więc jeżeli którego chrztu nie dostanie, trzeba świadków się o to pytać, gdyż Wikarjanie na kartkach tylko pisali y poginęły y nasze budynki y cmentarz murowany w proch y perzynę się obrucił. II W Liber Baptisatorum zachodzi 1603 r. taki zapisek: "Dominica 2 post Epiphaniam. Jeo Mość X. Przyborowski kanonik poznański chrzcił Władysława, syna Jego Mości pana Adama Sendziwoja, Generała Wielkiej polski na zamku poznańskim za dozwoleniem zwierzchności. Ja X.

Thomasz pleban ś. Marciński administrowałem Sakramentami z kościoła mego jako własny pasterz w parochwicy mojej. Krzesnym Jego Mość pan Stanisław Czarnkowski, stary starosta Stawiszyński. Kmoszka Jej Mość pani N. Horężyna poznańska. Dla przestrogi przyśli byli kapłani od Fary z Krzyzmem, alem ja jako pleban w parochwicy nie dopuścił kłaść Sakramentu na dziecię jedno z mego kościoła" . W r. 1604, we wtorek po czwartej niedzieli wielkanocnej Św. pleban Tomasz ze Lwowa (Leopoliensis) ochrzcił Annę, córkę tegoż Adama Sędziwoja z Czarnkowa, Generała wielkopolskiego starosty pyzdrskiego, a chrzestnymi byli Andrzej Czarnkowski, kasztelan Kaliski, Zofja z Fabisztyna, Herburtówna Czarnkowska, kasztelanowa międzyrzecka, starościna Lipneńska itd. Dnia 4 września 1617 r. ochrzcił z przyzwoleniem plebana Tomasza i w obecności Jana z Poznania wikarjusza św. Marcina, ks. Jan Korczewski Jezuita Franciszka Kazimierza, syna Adama z Czarnkowa, wojewody łęczyckiego, Generała wielkopolskiego i Katarzyny z Leszna. Chrzestnymi byli ubodzy Jakób i Magdalena z szpitala św. Walentego.

FUNDACJE NA MSZE.

( 1779) 1) Czynsz od 100 grzywien na Krzesinach przez ur. Stanisława Krzemińskiego 1592 r. zapisany ks. Maciejowi z Ponieca i jego następcom.