KOCIOL ŚW. MARCINA W POZNANIUnie plebana Macieja z Panieca część gruntu, zwanegO' Pasturnia, na zbudowanie domku, gdzieby w razie zarazy, zdala ad ludzi, mógł bezpiecznie mieszkać 4). Pa spaleniu pierwatnej plebanji przez Szwedów zbudawał prohoszcz Andrzej Chrościński plebanję na cmentarzu w stranie w. ałtarza ku wschadawi, gdzie niegdyś stała dzwannica. Sąsiadawał z tą plebanją dom, należący także do probaszcza, w którym sprzedawana piwa gradziskie. Pa zburzeniu plebanji w czasie kanfederacji barskiej przez Maskali zamieszkiwał probaszcz z braku lepszegO', damek drewniany a jednej izbie i komorze, pokryty gantami. a przeznaczany niegdyś dla altarzysty ałtarza NiepakalanegO' Paczęcia Panny Marji. Tak ten dam, jak i dwa inne kaścielne, drewniane, z których jeden służył za mieszkanie arganiście, a drugi kaścielnemu (na pałudnie ad kościała) patrzebowały w r. 1779 gwałtawnej naprawy. Siedm innych damów duchowieństwa świętamarcińskiega zburzyli Moskale. Na wystawienie nawegO', dzisiejszegO' prabastwa, zebrała paraf ja w pierwszej pałowie XIX wieku 1800 talarów; ks. Maksymiljan Kamiński zaś dołażył z własnej kieszeni 3551 talarów, 12 sgr. 5 f. Ks. Kamiń.ski też ogradził jedną margę ogrodu prabaszczawskiega za kaściałem i padwórze probaszczowskie, araz posadził drzewka OWOCawe w wielkim i małym agrodzie, cO' gO' kasztawała 436 tal. 10 sgr. 3 f. O).

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1929 R.7 Nr1

Czas czytania: ok. 3 min.

SZKOŁA.

Szkałę parafjalną świętamarcińską wspaminają dokumenty kilkakratnie. I tak w r. 1486 legował Grassmaier czyli Capersmyth 6 grzywien szkalarzam przy kościele św. Marcina z warunkiem, Że będą chadzili przed N. Sakramentem 1). W r. 1498 pleban Tamasz askarża Jakóba, ministra kaściała, że zaniedbuje szkałę, jest leniwym, cadziennie chadzi da karczmy i te, zganiony) zelżył gO' sławy nieprzystajnemi 2). W r. 1505 wspamniany jest Wojciech, bakałarz 3), a 1516 r. "rectar scu

49) L. 255, O) Książka dochodów i rozchodów.

Ol) L. 246.

02) L. 77.

OB) L. 140.

KRONIKA MIASTA POZNANIA

lasticus" U). W tymże roku postanawia pleban Grzegorz z Sanoka przenieść szkołę na grunt wikarjuszy. a na jej pierwotnem miejscu zbudować dom dla nich 55), W r. 1527 Ipozywa bakałarza Pawła, Grzegorz z Karnowa przed sąd o to. że mu zarzucił zabranie Małgorzade Genczynie futra wartości 6 grzywien i "bombardonu" wartości % grzywny. Grzegorz żądał aby mu lPaweł za oszczerstwo zapłacił 30 grzywien i odwołał je Gil). W r. 1529 rektor szkoły Maciej obił kijem niejakiegoś Prokopa, który mimo wydalenia ze służby wszedł W nocy da komory w szkole, w niej się zamknął i otworzyć jej nie chciał 7). W r. 1548 Jakób z Bużenina i Andrzej z Szczawna "scholastici ludi litterarii circa ecclesiam s. Martini canstituti", gdy szli "ad ludum litterat:-ium" o 2 godzinie w nocy (I) napadnięci i zranieni zostali na cmentarzu przez W ojciecha Malika. Malik twierdził. że to się stało poza cmentarzem, ale owi "scholastici" przysięgli. że to było na cmentarzu 8). W r. 1567 Bartłomiej Siekierzecki, były pleban świętomarciński, jako prokurator Jakóba. byłego rektora szkoły św. Mar-, cina, pozywa Szymona, bakałarza tejże szkoły, o połowę myta od szkolników t. j. 21 groszy 59). W r. 1582 zbudowano nową szkołę, której to budowy koszta, jak twierdził pleban Maciej z Ponieca, nie on, lecz prowizorzy kościoła ponieść byli powinni 6'1). W r. 1610 żydzi poznańscy Salomon i Jakób pozywają w imieniu synagogi Macieja z Międzychodu, rektora szkoły świętomarcińskiej" o to, że jego uczniowie (adolescentes chori) napastują żydów na drodze koło kościoła. Sprawę wytoczono przed kanclerzem biskupim. który przykazał żakom 30 kwietnia tegoż roku. aby się zadawalniali kozubalcem, rektorowi, aby surowo karał wszelkie wykroczenia swych uczniów, a żydom, aby jak dotąd, płacili żakom w zapusty kopę groszy na beczkę

4) L. 82.

) L.

6) L. 157 7) L, 15!:L 8) L. r. 1548.

G9) L, 207.

M) L. 247.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1929 R.7 Nr1 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry