JACEK LEOŃSKI

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1989.10/12 R.57 Nr4

UDZIAŁ SOCJOLOGII POZNAŃSKIEJ W ROZWOJU METODY AUTOBIOGRAFICZNEJ

Zainteresowania poznańskiego ośrodka socjologicznego metodą autobiograficzną pojawiają się już w okresie jego powstania po I wojnie światowej. Związane jest to niewątpliwie z postacią Floriana Znanieckiego, zarazem twórcy tej metody, jak i kreatora i animatora socjologii poznańskiej \ Jego działalność naukowa i organizacyjna była w okresie dwudziestolecia między wo jenego (1919 - 1939) związana przede wszystkim z Uniwersytetem Poznańskim. Mówiąc o udziale socjologii poznańskiej w rozwoju metody autobiograficznej, można wymienić w zasadzie kilka znaczących etapów: dwudziestolecie międzywojenne, okres 1956 - 1970, lata siedemdziesiąte, okres od 1981 r. Pierwszy wyróżniony okres to dwudziestolecie międzywojenne, a więc działalność Floriana Znanieckiego na Uniwersytecie Poznańskim. Objęcie przez niego Katedry Socjologii oraz stworzenie Instytutu Socjologicznego spowodowały, iż skupiło się wokół jego osoby wielu młodych badaczy, stosujących także w swojej dojrzałej działalności naukowej metodę autobiograficzną. Właśnie w Poznaniu Znaniecki sformułował w sposób rozwinięty zarówno teoretyczne uzasadnienie wykorzystania tej metody w socjologii, jak i praktyczne wskazówki dotyczące jej stosowania 2. J ak pisze Zygmunt Dulczewski: "Historyczną datą wprowadzenia przez Znanieckiego nowej metody było ogłoszenie przez niego w 1921 1 Z. D u l c z e w s ki: Florian Znaniecki. Życie i dzieło. Poznań 1984; t e n że; Florian Znaniecki jako twórca metody autobiograficznej. W: Florian Znaniecki i jego rola w socjologii. Praca zbiorowa pod red. A. Kwileckiego. Poznań 1975; A. K w i l e c ki, J. Z i ó ł k o w s ki: Socjologia w Poznaniu w latach 1920 -1980.

W: 60 lat socjologii poznańskiej. Praca zbiorowa pod red. A. Kwileckiego.

Poznań 1981.

2 Pierwsza próba zastosowania i uzasadnienia tej metody została przeprowadzona przez Znanieckiego wcześniej, we wspólnym z W. I. Thomasem dziele: Chłop polski w Europie i Ameryce. Boston 1918; wyd. polskie: Warszawa 1976.

Jacek Leoński

roku, w Poznaniu, konkursu na «Życiorys własny robotnika» [00.] -wydarzenie, jakim stało się ogłoszenie i przeprowadzenie przez Znanieckiego konkursu oraz wykorzystanie uzyskanych materiałów do prac i badań naukowych, a także rozwinięcie koncepcji metodologicznej uzasadniającej znaczenie tych materiałów - złożyły się łącznie na rezultat, który nazwaliśmy stworzeniem nowej metody w socjologii - metody autobiograficznej" 3. Efekty konkursu na «Życiorys własny robotnika» zostały zobiektywizowane w postaci szeregu publikacji. Chodzi tu przede wszystkim o opublikowane dwie z prac konkursowych: Władysława Berkana Życiorys własny oraz Jakóba Wojciechowskiego Życiorys własny robotnika. -wymienić tu należy także opracowaną przez Józefa Chałasińskiego część zbioru materiałów konkursowych w postaci znanej monografii Drogi awansu społecznego robotnika, którą Znaniecki zaliczył autorowi jako rozprawę habilitacyjną. We wstępach do życiorysu W. Berkana oraz książki J. Chałasińskiego, Znaniecki zdefiniował jednoznacznie uzasadnienie stosowania metody autobiograficznej w socjologii oraz praktyczne jej dyrektywy. Innym typem materiałów, które Znaniecki stosował w badaniach prowadzonych metodą autobiograficzną, były pisemne wypowiedzi na określone tematy. Znalazło to swój wyraz w ogłoszeniu w 1928 r. konkursu nt. "Czym było i jest dla Ciebie miasto Poznań?" Wyniki tego konkursu zostały opracowane w znanym studium Znanieckiego Miasto w świadomości jego obywatełi. Z badań Polskiego Instytutu Socjologicznego nad miastem Poznaniem. Można przyjąć, iż wydanie tej pracy zamyka w zasadzie "poznański" okres twórczości Znanieckiego dotyczącej metody autobiograficznej. Nie jest to jednak równoznaczne z zamknięciem tego okresu w szerszym znaczeniu. Chodzi mianowicie o uczniów Znanieckiego, którzy przejęli od niego pomysł i zasady stosowania tej metody (czyniąc to już w latach późniejszych i w innych ośrodkach naukowych). Wymienić tu należy przede wszystkim J. Chałasińskiego, który oparł się na autobiografiach pisząc swe dzieło Młode pokolenie chłopów - zresztą we wstępie do tej pracy Znaniecki zabrał w 1938 r. jeszcze raz głos w dyskusji o metodzie autobiograficznej. Pamiętać także należy o takich poznańskich uczniach wielkiego uczonego jak Jan Szczepański i Zygmunt Dulczewski, którzy w swych późniejszych karierach naukowych nawiązywali do swego mistrza, propagując i rozwijając jego dzieło także w zakresie interesującej nas metody. Dlatego też możemy mówić przez cały czas o jej ciągłości i rozwoju. Bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej - w okresie odbudowy socjologii poznańskiej - nie występowało większe zainteresowanie 3 Z. D li l c z e w s ki: Florian Znaniecki jako twórca..., s. 78 i 79.

metodą autobiograficzną, przynajmniej w takiej postaci, która mogłaby być zobiektywizowana np. w formie socjologicznych publikacji na ten temat. Można tu jedynie wspomnieć o działaniach nowo powstałego w Poznaniu Instytutu Zachodniego, który nie posiadał jeszcze w tym czasie kadry profesjonalnych socjologów-badaczy. Mianowicie Instytut zorganizował w 1946 r. dwa konkursy na pamiętniki: pierwszy na "Pamiętniki lub wypowiedzi dotyczące okupacji niemieckiej" (wespół z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk), drugi na "Wspomnienia młodzieży wielkopolskiej z lat okupacji niemieckiej 1939 - 1945". Wybór prac z tych konkursów został opublikowany w 1946 r. Podobnie w latach 1948 - 1955, a więc w czasie, kiedy formalnie socjologia była zakazana, nie było możliwości posługiwania się metodą autobiograficzną, a tym bardziej jej rozwijania. Uważano wręcz, że socjologia, zwłaszcza ta wywodząca się z humanistycznej szkoły F. Znanieckiego, jest "naukowo szkodliwa".

Dopiero po 1956 r. zaszły zasadnicze zmiany w tej dziedzinie. Socjologia wróciła na Uniwersytet w Poznaniu, powstał też nowy ośrodek socjologiczny. Mowa tu mianowicie o Pracowni Socjograficznej, przekształconej później w Zakład Socjologii Instytutu Zachodniego. Ten drugi poznański ośrodek socjologiczny w okresie do 1970 r. wniósł duże zasługi w rozwijaniu metody autobiograficznej. Stało się to przede wszystkim za sprawą Z. Dulczewskiego. Socjologowie zgromadzeni wokół niego w Instytucie Zachodnim podjęli na szeroką skalę badania nad zagadnieniami społecznymi Ziem Zachodnich. Jedną z podstawowych form gromadzenia materiałów było organizowanie konkursów na pamiętniki. Andrzej Kwilecki pisze na ten temat: "Szeroką akcję pobudzenia mieszkańców Ziem Zachodnich do spisywania i nadsyłania wspomnień rozpoczął Instytut Zachodni w Poznaniu konkursem na »Pamiętnik osadnika Ziem Odzyskanych«A zorganizowanym w latach 1956/57. Owocem przedsięwzięcia było kilka opracowań książkowych i artykułów w czasopismach" 4. Należy tu wymienić przede wszystkim cieszący się dużym powodzeniem wybór wspomnień pochodzących z tego konkursu w tomie Pamiętniki osadników Ziem OdzYskanych (1963). Książka doczekała się drugiego wydania (1970) i wielu przychylnych recenzji. Pamiętniki nauczycieli z tego konkursu zostały wykorzystane i opracowane w studium A. Kwileckiego Rola społeczna nauczYciela na Ziemiach Zachodnich w świetle pamiętników nauczYcieli-osadników. Autor studium nawiązał do zasad metodologicznych użytkowania materiałów autobiograficznych Znanieckiego i Chałasińskiego.

4 A. K w i l e c ki: Wstąp. W: Ziemie Zachodnie w polskiej literaturze socjologicznej. Poznań 1970, s. 16.

Jacek Leoński

Dziesięć lat po konkursie na pamiętniki osadników (1966), socjologowie z Instytutu Zachodniego ogłosili kolejny konkurs, tym razem na wspomnienia młodzieży urodzonej na Ziemiach Zachodnich. Efektem tego konkursu była publikacja Młode pokolenie Ziem Zachodnich. Wreszcie w 1970 r. Instytut zorganizował konkurs na "Pamiętnik mieszkańca Ziem Zachodnich". Jego ogłoszenie kończyło kolejny etap udziału socjologii poznańskiej w kontynuowaniu i rozwijaniu metody autobiograficznej. W omawianym okresie doszło do jeszcze jednej inicjatywy poznańskiego środowiska socjologicznego. Chodzi mianowicie o ogłoszony w 1964 r. przez Katedrę Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza konkurs na wypowiedź, która by ukazała, czym jest Poznań w świadomości jego mieszkańców. Pomysłodawcą i głównym animatorem konkursu był Janusz Ziółkowski, który świadomie nawiązał do przedsięwzięcia Znanieckiego z 1928 r. Reasumując dokonania tego okresu udziału socjologii poznańskiej w rozwijaniu metody autobiograficznej, można wskazać na następujące sprawy: po pierwsze, rozwinięto w tym czasie, po okresie zastoju od 1945 r., sposób gromadzenia materiałów autobiograficznych, jakim były organizowane konkursy; po drugie, wypracowano praktyczne i metodologiczne zasady organizowania tych konkursów, nawiązujące do tradycji szkoły socjologicznej Znanieckiego. Zasady te posiadały wzorcowy charakter i były wykorzystywane przez przedstawicieli innych ośrodków naukowych; po trzecie wreszcie, zapoczątkowano publikowanie wyborów pamiętników jako materiałów źródłowych, przydatnych nie tylko w naukowym warsztacie socjologa, ale też dla przedstawicieli innych dyscyplin naukowych. Trzeci wyróżniony okres da się sprowadzić umownie do całej dekady lat siedemdziesiątych. Jest on związany przede wszystkim z działalnością naukową i organizacyjną Z. Dulczewskiego, który przeszedł w tym czasie do pracy w Instytucie Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, gdzie zorganizował Pracownię Badań Autobiograficznych. Wraz z gronem młodych współpracowników podjął w niej dokumentacyjne opracowanie pamiętników mieszkańców Ziem Zachodnich, pochodzących z konkursu zorganizowanego w 1970 r. przez Instytut Zachodni. Opracowanie to zakończone zostało w 1977 r. w wielotomowej postaci, obejmującej wybory najlepszych pamiętników mieszkańców poszczególnych regionów Ziem Zachodnich 5 .

5 Opracowanie dokumentacyjne pamiętników Ziem Zachodnich. Poznań 1977, Instytut Socjologii UAM, Pracownia Badań Autobiograficznych (maszynopis).

Z. Dulczewski napisał do tego opracowania wstęp teoretyczny oraz jest redaktorem

Na tej podstawie podjęto w latach późniejszych cały cykl opracowań szczegółowych problemów socjologicznych dotyczących zagadnień Ziem Zachodnich. Ich autorami byli głównie studenci piszący prace magisterskie w Instytucie Socjologii. Niezależnie od tego opracowania dokumentacyjnego, w końcu lat siedemdziesiątych przygotowano do druku w różnych oficynach wydawniczych wybory tekstów pamiętnikarskich pochodzących z konkursu z 1970 r. Część wydawnictw ukazała się drukiem jeszcze w końcu lat siedemdziesiątych, niektóre - z powodów niezależnych od przygotowujących - dopiero w latach osiemdziesiątych. Wymienić tu należy opracowania: Mój dom nad Odrą, Drugie pokolenie, Pamiętniki mieszkańców Dolnego Śląska, Nasza Ziemia, Korzenie współczesności.

Tak więc umowny okres lat siedemdziesiątych to przede wszystkim przygotowywanie, opracowywanie i publikowanie źródłowych materiałów autobiograficznych. Służyły one - i funkcję tę spełniają nadal - jako źródła do badań dla przedstawicieli nie tylko socjologii, ale też pokrew, nych dyscyplin naukowych. Zródłowy charakter posiada też opracowany socjologicznie w tym czasie przez A. Kwileckiego Pamiętnik emigranta polskiego w Kanadzie. W latach siedemdziesiątych ukazała się w zasadzie tylko jedna rozprawa teoretyczna poświęcona metodzie autobiograficznej; było to studium Z. Dulczewskiego Florian Znaniecki jako twórca metody autobiograficznej. Podsumowując ten okres udziału socjologii poznańskiej w rozwijaniu metody autobiograficznej, należy jeszcze wspomnieć o ukończonym w 1971 r. opracowaniu materiałów ze wspomnianego wcześniej konkursu z 1964 r. na wypowiedź autobiograficzną, czym jest Poznań w świadomości jego mieszkańców. Opublikowane one zostały jednak, z przyczyn niezależnych od J. Ziółkowskiego, dopiero w 1984 r." Ostatni wyróżniony okres udziału poznańskiej socjologii w rozwoju metody badań autobiograficznych rozpoczął się w maju 1981 r. Wtedy to, dla uczczenia sześćdziesięciolecia akademickiej socjologii w Poznaniu oraz w sześćdziesiątą rocznicę zorganizowania przez Znanieckiego pierwszego w dziejach socjologii konkursu na pamiętniki robotnicze, Instytut Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza ogłosił drugi konkurs na "Życiorys własny robotnika". Konkurs ten został zorganizowany i merytorycznie przygotowany przez A. Kwileckiego. Przyniósł on, po latachwiększości tomów. Tomy pamiętników pochodzących z Dolnego Śląsk,a oraz Śląska Opolskiego opracowała redakcyjnie A. Michalska; tom z Pomorza Srodkowego - J. Leoński.

6 F. Z fi a fi i e c ki, J . Z i ó ł k o w s ki: Czym jest dla Ciebie miasto Poznań? Dwa konkursy: 1928/1964. Warszawa- Poznań 1984.

Jacek Leoński

naukowej deprecjacji idei masowych konkursów pamiętnikarskich w Polsce, nadspodziewanie ciekawe rezultaty. Chodzi tu nie tylko o uzyskany materiał pamiętnikarski (ponad 500 prac), ale też o wykorzystanie rezultatów tego konkursu do badań naukowych 7. Materiały konkursowe stały się podstawą prac teoretycznych, w których nie tylko wykorzystywano tradycyjne schematy analiz prowadzonych metodą biograficzną, ale sięgnięto też po nowe elementy i ujęcia. Nawiązywały one do tradycyjnych założeń socjologii humanistycznej, wzbogaconych o założenia symbolicznego interakcjonizmu, etnometodologii, socjologii fenomenologicznej i socjolingwistyki. Zastosowano nowe sposoby analizy materiału autobiograficznego: nowoczesną analizę treści, analizę frekwencji i pól semantycznych. Wymienić tu należy prace Jerzego Krężlewskiego: Grupa nieformalna w zakładzie pracy (w świetle autobiografii pracowników polskich zakładów przemysłowych); A. Kwileckiego i Marii Łączkowskiej Problemy rodziny robotniczej w świetle najnowszYch materiałów autobiograficznych; Jacka Leońskiego Świadomość historyczna robotników polskich, Drogi życiowe i świadomość społeczna robotników polskich, Niektóre postacie współczesnej historii Polski. W oparciu o materiał pochodzący z tego konkursu, przygotowano kilka interesujących prac magisterskich, a przede wszystkim obszerny wybór najlepszych pamiętników, poprzedzony teoretycznymi wstępami A. Kwileckiego i J. Leońskiego. Tak owocne rezultaty drugiego konkursu na "Życiorys własny robotnika" przyczyniły się do wzrostu zainteresowania metodą autobiograficzną innych socjologów, także spoza poznańskiego środowiska uniwersyteckiego. Wyrazem tego była międzynarodowa konferencja nt. "Metoda biograficzna - jej status empiryczny i teoretyczny w socjologii współczesnej (5 - 6 XII 1985 r.)". Wzięło w niej udział - lub nadesłało referaty - kilkudziesięciu uczonych z ośrodków naukowych z kraju oraz Finlandii, Republiki Federalnej Niemiec, Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn. i Berlina Zachodniego 8 .

7 Bliższe dane o konkursie: E. K i e ł c z e w s k a: Po 60 latach - II konkurs na "Życiorys własny robotnika". "Studia Socjologiczne" r. 1982, nr 3-4; A. K Wil e c ki: Życiorysy własne robotników na tle rozwoju pamiętnikarstwa w Polsce, tamże, r. 1986, nr 4; B. S u c h o c ki: Życiorys własny robotnika. "Kultura i Społeczeństwo" r. 1983, nr l; A. S z a f r a n: Konkurs na "Życiorys własny robotnika". "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" r. 1983, z. l; K. W a w r u c h : II poznański konkurs na "Życiorys własny robotnika". "Kronika Miasta Poznania" r. 1983, nr 1. 8 W druku znajdują się najlepsze teksty z tej konferencji. Tom ukaże się pod redakcją J. Włodarka i M. Ziółkowskiego (Metoda biograficzna w socjologii). Nadto kilku socjologów zainteresowało się statystycznymi aspektami użytkowania materiałów autobiograficznych w socjologii. Znalazło to m.in. wyraz w artykule Możliwości zastosowania metody statystycznej do badania autobiografii. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" r. 1987, z. 4.

W Instytucie Socjologii utworzono Archiwum Floriana Znanieckiego - Pracownię Badań Autobiograficznych, którą kieruje Zygmunt Dulczewski (1988). Pierwszym większym przedsięwzięciem tej jednostki było przygotowanie, wspólnie z Uniwersytetem w Bielefeld (Republika Federalna Niemiec), współczesnego polsko-niemieckiego konkursu na pamiętniki dotyczące życia rodzinnego mieszkańców Wielkopolski i Westfalii. Konkurs został ogłoszony w 1989 r. Można zatem uznać, że udział socjologii poznańskiej w rozwoju metody autobiograficznej nadal trwa. Uosabia się on nie tylko w pozyskiwaniu materiałów autobiograficznych, ale także w ich opracowywaniu oraz - przede wszystkim - w rozwoju refleksji teoretycznej dotyczącej tej.

metody.

BIBLIOGRAFIA

B e r k a n W.: Życiorys własny. Poznań 1924.

C h a ł a s i ń s k ł J.: Drogi awansu społecznego robotnika. Poznań 1931; Młode pokolenie chłopów. Poznań 1938. D u l c z e w s k i Z. : Florian Znaniecki jako twórca metody autobiograficznej. W: A. K w i l e c k i (red.): Florian Znaniecki i jego rola w socjologii. Poznań 1975; florian Znaniecki. Życie i dzieło. Poznań 1984. Drugie pokolenie. Wspomnienia mieszkańców zachodnich i północnych ziem Polski. Wybór, opracowanie i wstęp Z. Dulczewski. Poznań 1978.

Korzenie współczesności. Wspomnienia mieszkańców Opolszczyzny. Wybór 1 opracowanie J. Leoński, wstęp Z. Dulczewski. Opole 1987. Krę ż l e w s kiJ.: Grupa niejormaIna w zakładzie pracy (w świetle autobiografii pracowników polskich zakładów przemysłowych) (maszynopis). Kwiliecki A. (red.): Florian Znaniecki i jego rola w socjologii. Poznań 1975; Rola społeczna nauczyciela na Ziemiach Zachodnich w świetle pamiętników nauczycieli osadników. Poznań 1960; Wstęp. W: Ziemie Zachodnie w polskiej literaturze socjologicznej. Poznań 1970; Uwagi o pamiętniku i jego autorze: wstęp socjologiczny. W: J. S a m u l s ki: Pamiętnik emigranta polskiego w Kanadzie. Wrocław 1978.

K w i l e c ki A., Ł ą c z k o w s k a M.: Problemy rodziny robotniczej w świetle najnowszych materiałów autobiograficznych. "Studia Socjologiczne" r. 1987, nr 1. K w i l e c k i A., Z i ó ł k o w s k a J: Socjologia w Poznaniu w latach 1920-1980.

W: A. Kwilecki (red.): 60 lat socjologii poznańskiej. Poznań 1981.

L e o ń s kiJ. : Drogi życiowe i świadomość społeczna robotników polskich. Studium oparte na autobiografiach robotniczych. Warszawa- Poznań 1987; Niektóre postacie współczesnej historii Polski. W: Poza granicami socjologii ankietowej. Warszawa 1989. Świadomość historyczna robotników polskich. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" r. 1984, nr l.

MJode pokolenie Ziem Zachodnich. Pamiętniki. Wybór i opracowanie Z. Dulczewski.. Poznań 1968.

Jacek Leoński

Mój dom nad Odrą. Pamiętniki i wspomnienia. Wstęp, wybór i opracowanie Z. Dulczewski. Zielona Góra 1976. Nasza Ziemia. Wspomnienia mieszkańców Pomorza Środkowego. Wybór 1 opracowanie J. Leoński, wstęp Z. Dulczewski. Poznań 1982. Pamiętniki mieszkańców Dolnego Śląska. Wybór i opracowanie A. Kotlarska, wstęp Z. Dulczewski. Wrocław 1978.

Pamiętniki osadników Ziem OdzYskanych. Wybór i opracowanie Z. Dulczewski, A. Kwilecki. Wyd. 1 - Poznań 1963, wyd. 2 - Poznań 1970.

S z a fr a n A., S u c h o c k i B., W a w r u c h K.: Możliwości zastosowania metody statystycznej do badania autobiografii. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny 1 Socjologiczny" r. 1987, z. 4. W ł o d a rek J., Z i ó ł k o w s kiM.: (red.) Metoda biograficzna w socjologii [w druku]. Woj c i e c h o w s kiJ.: Życiorys własny robotnika. Poznań 1930.

Wspomnienia młodzieŻ)! wielkopolskiej Z lat okupacji niemieckiej 1939 - 1945. Wstęp Z. Grot, W. Ostrowski. Poznań 1946.

Z n a n i e c k i F. : Miasto w świadomości jego obywateli. Z badań Polskiego Instytutu Socjologicznego nad miastem Poznaniem. Poznań 1931. Z n a n i e c k i F. , Z i ó ł k o w s kiJ. : Czym jest dla Ciebie miasto Poznań? Dwa konkursy: 1928/1964. Warszawa-Poznań 1984. Życiorysy własne robotników Polski Ludowej. Wstępy 1 redakcja A. Kwilecki, J. Leoński ] w druku [ .

SESJA BUDŻETOWA MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ (2 III 1989 r.)

W dniu 2 marca 1989 r., w sali sesyjnej Miejskiej Rady Narodowej przy pi. Kolegiackim 17, odbyła się V Sesja Rady, z udziałem 99 radnych. Uczestniczyli: prezydent Poznania Andrzej Wituski, wiceprezydenci: Łucjan Majewski, Mirosław Kopiński i Bogdan Pucek, przewodniczący Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Rafał Szymański, prezes Miejskiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego Zenon Tomczewski, dyrektorzy przedsiębiorstw miejskich i inni. Obrady sesji poświęcone były w głównym punkcie porządku dziennego uchwaleniu Planu Społeczno-Gospodarczego oraz budżetu miasta na 1989 r. Otwarcia sesji dokonał oraz przewodniczył jej obradom przewodniczący Rady, radny Stanisław Antczak. Powitał on wszystkich zebranych oraz stwierdził, że na sali obrad jest 99 radnych) co stanowi wymagane quorum do podejmowania prawomocnych uchwał. Chwilą milczenia uczczono pamięć zmarłego radnego Przemysława Tomaszewskiego. Przed przystąpieniem do ustalenia porządku obrad, radne Urszula Krawczak i Danuta Paprzycka złożyły ślubowanie. Rada jednomyślnie zatwierdziła porządek obrad, obejmujący m.in.: - przyjęcie Regulaminu Miejskiej Rady Narodowej;

9 Kronika 4;89

Przemysław Tomaszewski

projekty uchwał w sprawach: wykorzystania nadwyżki budżetowej z roku 1988, zwiększenia kredytów w ramach ponadplanowych dochodów w budżecie miasta na rok 1988, Miejskich Funduszów Rozwoju Kultury Fizycznej i Rozwoju Kultury na rok 1989, Statutu Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego, podziału środków Funduszu Gospodarki Gruntami i Gospodarki Mieszkaniowej, miejscowych planów szczegółowego zagospodarowania przestrzennego oraz podziału miasta na strefy najmu lokali użytkowych.

Sprawozdania

Interpelacje i wnioski przedłożyli radni: Radna Wiesława Majchrzyk-Łuczak zapytała: 1. Na ile realna jest przebudowa przejazdu między ulicami Opolską i Czechosłowacką? 2. Czy będzie przebudowany wiadukt między ulicami Dolna Wilda i Czechosłowacką? Radny Jan Sibilski odczytał w imieniu Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury wniosek następującej treści: .,Do Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury w grudniu 1988 r. wpłynęło pismo w sprawie reaktywowania Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Magdaleny - Liceum o przeszło sześćsetletniej historii, którego działalność zawieszona została w latach stalinowskich. Absolwenci tego Liceum od trzydziestu lat pukają do różnych drzwi, zabiegając o reaktywowanie dz'ialalnosci swojej Ałma Ma ter. Niestety, ich próby przez wiele lat już w początkowym stadium kończyły się fiaskiem. "Dzisiaj, w atmosferze odnowy, powrotu do dawnej tradycji, problem ten ujrzał światło dzienne. Niedawny zjazd wychowanków tej zasłużonej uczelni podjął w swojej uchwale po raz kolejny sprawę reaktywacji działalności tego Liceum, tak przecież wspaniale, nierozłącznie związanego z atmosferą Poznania [...] Komisja Wychowania, Oświaty i Kultury uważa, że decyzja władz o zawieszeniu działalności tej zasłużonej dla miasta i całego kraju uczelni była krzywdząca i wnioskuje jednogłośnie o reaktywację Liceum o tym imieniu, aby kontynuowało ono kilkusetletnie dobre tradycje wielkopolskiego szkolnictwa średniego. "Pewne kontrowersje w Komisji wzbudziła lokalizacja Liceum w starym gmachu przy pi. Bernardyńskim, służącym temu Liceum od 1857 r., o co wnioskują w swojej uchwale zjazdowej absolwenci. "Komisja, po dyskusji i przedstawieniu opinii członków Komisji z wizji lokalnej przeprowadzonej w budynku przy pi. Bernardyńskim, podjęła decyzję,

większością głosów, o pozytywnym zaopiniowaniu lokalizacji w starym budynku. Gmach ten, będący całkowitą ruiną w latach siedemdziesiątych, w dniu dzisiejszym [...] podlega żmudnej renowacji. Termin zakończenia prac przewidziano na 1990 r. Ma być on przeznaczony na pomieszczenia dla Wielkopolskiej Biblioteki Pedagogicznej , Muzeum Oświaty oraz klubów nauczycielskich. "Komisja Wychowania, Oświaty i Kultury rozumie tragiczną sytuacj ę Wielkopolskiej Biblioteki Pedagogicznej, której księgozbiory przechowywane dalej * warunkach dzisiejszych niedługo będą służyć szerokiej rzeszy nauczycieli i studentów. Rozumie także potrzebę utworzenia w godnych warunkach Muzeum Oświaty Wielkopolskiej. Zapoznając się jednak z aktualną sytuacją szkolnictwa średniego, w T którym młodzież uczy się do godz. 19, oraz z dalszymi prognozami Wydziału Oświaty i Wychowania Urzędu Miejskiego, mówiącymi o potrzebie utworzenia w najbliższych dwóch, trzech latach kolejnych kilkudziesięciu klas licealnych, w związku ze zbliżaniem' sie do szkół średnich roczników wyżu demograficznego, zdaje sobie sprawę, że istniejące licea nie są z gumy, a mające powstać nowe na Piątkowie i Ratajach s3 dopiero w sferze proj ektów. "Komisja uważa, że budynek ten - o ponad dwudziestu salach lekcyjnych - powinien służyć bezpośrednio działalności dydaktycznej. Budynek przyplBernardyńskim, wybudowany sto trzydzieści lat temu, był wówczas jednym z najnowocześniejszych budynków szkolnych w Europie. "Pomimo dziesiejszego innego przeznaczenia, po jedynie drobnych poprawkach może nadal służyć społeczeństwu miasta Poznania, kontynuując tradycje słynnego, jednego z trzech najstarszych w Polsce gimnazjów, obok Liceum Ogólnokształcącego Sw. Anny w Krakowie i Liceum w Płocku. Dnia l września 1990 r. na pi. Bernardyńskim powinien zabrzmieć znowu dzwonek szkolny, wzywający młodzież na pierwszą lekcję po niezasłużonej przerwie. "Komisja Wychowania, Oświaty i Kultury zdaje sobie sprawę, że jej decyzja wzbudzi dużą burzę wśród pracowników Wielkopolskiej Biblioteki Pedagogicznej, dlatego też zobowiązuje się do odbycia wspólnego posiedzenia z Komisją Wychowania, Oświaty i Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz kompetentnymi urzędami, w celu zapewnienia tejże Bibliotece odpowiedniej innej lokalizacji, zapewniającej godziwe warunki pracy. "Rozumiemy także pewne rozgoryczenie wśród kolegów nauczycieli, mających nadziej ę na korzystanie wreszcie z odpowiednich pomieszczeń dla celów pracy pozaszkolnej. "Mając na uwadze potrzeby młodzieży oraz duże przywiązanie wielu z nas do wielkopolskiej tradycji oświatowej, uważamy jako Komisja, że nasza opinia jest słuszna. Jeżeli obywatele radni przyjmą nasz punkt myślenia, to wydaje się słusznym podjąć dzisiaj postanowienie Rady o zmianie celu użytkowania gmachu przy pi. Bernardyńskim i reaktywowaniu Gimnazjum o tej wielkiej tradycji". Radny Michał Downarowicz powiedział m.in., iż tak się składa, że Miejska Rada Narodowa jest jedną z ostatnich instytucji, które jeszcze nie zajęły stanowiska w tak drażliwej i niepokojącej społeczeństwo Poznania sprawie, jak budowa elektrowni jądrowej w Klempiczu. Zaproponował następnie aby w terminie do następnej sesji w komisjach omówiono problem zorganizowania sesji nadzwyczajnej, poświęconej kwestii budowy elektrowni jądrowej w Klempiczu. N a następnej sesji powinny zostać wreszcie ujawnione wyniki stopnia pro· mieniowania w Poznaniu w dniach od l 29 kwietnia do l czerwca 1986 r. Radny Downarowicz domagał się także, aby Rada zajęła się problemem "Rowu Poznańskiego" .

Radny Stefan Ratajczak zgłosił wnioski w sprawach pomieszczeń dla Przedsiębiorstwa Resortu Handlu Zagranicznego "Interagra" oraz rozpatrzenia możliwości podwyższenia podatku od psów. Radny Włodzimierz Olejnik zapytał, czy na terenie Poznania nie ma instytucji, która by natychmiast przewoziła zwłoki z ulicy? Poinformował, iż w dniu 28 lutego był świadkiem nagłego zgonu kobiety u zbiegu ulic Dąbrowskiego- Kochanowskiego. Jej zwłoki leżały na chodniku ponad dwie godziny. Radny Jerzy Wojciechowski domagał się podjęcia decyzji w celu rozwiązania sytuacji przy ul. Skarbka i ulicach sąsiednich w związku z napływem interesantów do Biura Paszportowego. Rejon ten stał się jednym wielkim parkingiem, a okoliczne posesje zamieniają się w śmietniki i sanitariaty. Radny Bogdan Czarnecki zapytał, jaki jest koszt modernizacji ronda Przybyszewskiego - Grunwaldzka, jakie będą efekty i kto zadecydował o umieszczeniu tego zadania w planie na rok 1989. Uchwałą Nr V/19/89 Rada jednomyślnie przyjęła Regulamin Rady. Wprowadzenia do dyskusji nad głównym punktem porządku obrad dokonał prezydent Poznania Andrzej Wituski. "Prezentowany Obywatelom Radnym proj ekt Planu - powiedział na wstępie Andrzej Wituski, - opracowany został metodą »krótkiej kołdry«; zdeterminowany w pełni trudną sytuacją gospodarczą kraju, charakteryzującą się wysokim deficytem budżetowym, głęboką nierównowagą rynkową i nasileniem zjawisk inflacyjnych. Proszę więc, by rozpatrywane dzisiaj projekty traktowane były przez Radę jako otwartfe, które w miarę nastania pomyślnych warunków i pozyskiwania dodatkowych środków - będą uzupełniane. A działania takie już zostały podjęte, zarówno przez wojewodę poznańskiego jak i kierowany przeze mnie Urząd. O ich efektach oraz możliwościach łagodzenia niektórych spośród wielu nabrzmiałych spo

Sprawozdaniałecznie problemów poinformuję Wysoką Radę. Poprawie sytuacji służyć będzie również prezentowany tu projekt podziału wygospodarowanej za miniony rok nadwyżki budżetowej w wysokości 1,7 mld zł.

"Szczególnie trudna sytuacja występuje w najbardziej rozwojowym elemencie planu, jakim są inwestycje. U stalona w planie podstawowym wielkość nakładów inwestycyjnych w wysokości 8,2 mld zł, przewidzianych do sfinansowania ze środków budżetowych i udziałów jednostek gospodarczych, jest niższa o jedną piątą w porównaniu z 1988 r. Najgłębszy spadek inwestycji występuje w gospodarce komunalnej - ok. 3 mld zł (30%). Jest to dział gospodarki miejskiej, charakteryzujący się szczególnie szeroką skalą niedoinwestowania, a jednocześnie decydujący o sprawności funkcjonowania miasta. Uwzględniając założony wskaźnik wzrostu kosztów w robotach budowlano-montażowych o 42,2% stwierdzamy, iż spadek realnej wartości planowanych inwestycji jest dużo głębszy, co musi budzić poważny niepokój. "Drastyczne »cięcia« inwestycyjne w gospodarce komunalnej spowodowały, że w pełni zagwarantowane zostały potrzeby dziesięciu zadań inwestycyjnych [...] "Z zadowoleniem pragnę poinformować Wysoką Radę, że podjęte przez wojewodę poznańskiego kroki przynoszą efekty. Są zapewnienia o zwiększeniu dla Poznania środków na przyśpieszenie budowy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju o dodatkowe półtora miliarda zł, na zadania objęte programem »Woda dla Poznania« (o 2,5 mld zł), na uzbrojenie terenów pod budownictwo mieszkaniowe w Morasku; na II etap budowy Centralnej Oczyszczalni Ścieków oraz kompostownię odpadów komunalnych. Warunkiem ich przyznania przez ministra ochrony środowiska jest zakończenie I etapu budowy Oczyszczalni w Kozichgłowach. Spełnienie tego warunku ułatwi import brakujących urzą

dzeń, co może mieć wpływ na zakończenie inwestycji w pierwszym półroczu br. Dla rozwiązania problemu ciepłownictwa w mieście, szczególne znaczenie ma przyznanie 32 mld zł kredytu na budowę dwóch bloków BC-I00 Elektrociepłowni Karolin.

"Istotnym uzupełnieniem środków inwestycyjnych planu podstawowego by* dotąd Terenowy Fundusz Gospodarki Gruntami i Gospodarki Mi. szkaniowejN owe uregulowania prawne wprowadzające podział na dwa odrębne fundusze, przy jednoczesnym obowiązku odprowadzenia 30% na scentralizowany fundusz wojewódzki, poważnie obniżają wielkość środków pozostających w naszej dyspozycji. Z przedstawionych projektów uchwał wynika, że na cele uzbrojenia terenów budownictwa jeddnorodzinnego z Funduszu Gospodarki Gruntami zagwarantowana jest kwota zaledwie 200 min zł, przy potrzebach sięgających ok. 1,5 mld zł. Dotyczy ta m.in. osiedli: Edwardowo, Ławica, po" dolany, Szczepankowo-Spławie, Wilczy Młyn. Ze środków tych chcielibyśmy rozpocząć budowę wielokrotnie interpelowanego wodociągu do U mułtowa. "Istotnym czynnikiem rozwoju infrastruktury komunalnej są czyny społeczne. Pełne wykorzystanie inicjatywy społecznej zdeterminowane jest wielkością postawionych do naszej dyspozycji środków, których kwota wynosi zaledwie... 70 min zł i daleka jest od potrzeb. Wychodząc inicjatywom naprzeciw, uwzględniliśmy w projekcie podziału nadwyżki budżetowej kwotę 100 min zł na dalsze finansowe wsparcie rozpoczętych już zadań. Podjęliśmy działania o pozyskanie dalszych środków z Urzędu Wojewódzkiego w celu umożliwienia włączenia do programu czynów społecznych przynajmniej niektórych zadań przygotowanych dokumentacyjnie i organizacyjnie przez 27 komitetów. Dotyczy to m.in.: wody i gazu dla Szczepankowa, Spławia i Krzesin, gazu dla Plewisk« kanalizacji dla Starołęki i Smochowic itp

"Zakres planowanych zadań inwestycyjnych w gospodarce komunalnej, a także czyny społeczne podporządkowane są podstawowemu celowi społecznemu planu, jakim jest budownictwo mieszkaniowe. Projekt Planu zakłada przekazanie w bieżącym roku 2770 mieszkań, w tym 2220 mieszkań w ramach budownictwa wielorodzinnego. Pozytywnie oceniamy inicjatywy przedsiębiorstw, zmierzające do poprawy warunków mieszkaniowych załóg poprzez podejmowanie budownictwa zakładowego, którego efekty w bieżącym roku wyrażać się będą liczbą 379 mieszkań. Do dyspozycji zakładów pracy'stawiamy tereny pod budownictwo plombowe, m.in. w rejonach ulic: Obodrzycka, Piotrowo, Kolejowa, Warszawska; w ogóle wszystkim ze Starego Miasta pomożemy w podejmowaniu zabudowy plomb we wszystkich skalach i zakresach. "Kontynuowane będą prace dokumentacyjne związane z przygotowaniem do rozpoczęcia w roku przyszłym budownictwa komunalnego w rejonie ul. Opolskiej [u.] T erenami szczególnej koncentracji budownictwa jednorodzinnego w najbliższych latach będą rejony Strzeszyna. "Kontynuowane będą roboty dla zapobieżenia dekapitalizacji starej substancji mieszkaniowej . Na jej remonty kapitalne zagwarantowano środki w wysokości 1076 min zł [.u] Ponad 2 mld zł zostanie wyasygnowanych na remonty bieżące. Efektem rzeczowym prowadzonych robót wino być m.in. zakończenie remontów kapitalnych 119 budynków" . "Rozwój budownictwa mieszkaniowego na terenach coraz bardziej odległych od śródmieścia - mówił dalej Andrzej Wituski wymaga systematycznego powiększania i modernizacji układów drogowych oraz rozwoju komunikacji miejskiej. Środki na remonty kapitalne dróg, w wysokości 950 min zł, są więcej niż skromne. Stąd nader trudny jest wybór zadań najpilniejszych. Jako

zadanie wiodące zaproponowaliśmy remont mostu Bolesława Chrobrego, zakończenie przebudowy ul. Grunwaldzkiej wraz ze skrzyżowaniem ul. Reymonta- Przybyszewskiego oraz skrzyżowania Przybyszewskiego- Marcelińska. Ale niezbędny jest również remont ul.

Majakowskiego [.u] Ze środków inwestycyjnych planu podstawowego prowadzona będzie budowa Trasy Średnicowej na odcinku od ul. Serbskiej do obwodnicy kolejowej, natomiast Poznańska Spółdzielnia Mieszkaniowa sfinansuje zakończenie budowy ul. Szymanowskiego. Optymistycznym akcentem planu jest zamierzenie Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych budowy węzła obornickiego wraz z wiaduktem, stanowiących pierwszy element północnej trasy obwodowej. Ponadto rozpoczęta zostanie modernizacja ul. Bałtyckiej oraz przebudowa 2,3 km dróg zbiorczych pomiędzy ul. Tatrzańską a granicami miasta. Zachodnia Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowej i Zarząd Dróg i Mostów przygotowuje budowę dwupoziomowego skrzyżowania w rejonie ulic Czechosłowacka-Opolska.

"Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne przewiduje utrzymanie usług przewozowych na poziomie 1988 r. N adal niezbędne są usprawnienia komunikacji miejskiej, a w szczególności poprawa regularności i częstotliwości kursowania. Temu celowi służyć winna nie tylko dostawa 85 jednostek nowego taboru oraz naprawa 7,3 km torów tramwajowych, ale także zwiększenie nadzoru ruchu i służb dyspozytorskich. "W celu powiększenia zaplecza technicznego, przekazana zostanie Miejskiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu zwolniona przez Komunalne Przedsiębiorstwo Techniki Sanitarnej baza przy al. Stalingradzkiej; kontynuowana będzie adaptacja obiektu w Biskupicach oraz rozbudowa zajezdni przy ul. Głogowskiej. Podstawową inwestycją będzie budowa Poznańskiego Szybkiego Tramwaju [.u] rozpoczęty zostanie montaż

Sprawozdaniakonstrukcji na estakadzie Bogdanka. Chcemy też przyśpieszyć budowę Mostu Dworcowego d wiaduktu Czechosłowacka - Dolna Wilda". Przechodząc do spraw handlu, Andrzej Wituski powiedział, iż jego baza materialna powiększy się o 7 pawilonów. Kontynuowana będzie budowa supermarketów na Piątkowie i Ratajach oraz hali targowej na Osiedlu Bolesława Chrobrego. Baza gastronomiczna zwiększy się o 210 miejsc konsumpcyjnych. Z myślą o szukaniu środków dla budżetu Rady, sieć małej gastronomii powiększy się m.in. o 17 jugosłowiańskich kiosków, które będą zalążkiem nowego Przedsiębiorstwa Handlowo- Gastronomicznego.

W dziedzinie lecznictwa zamkniętego kontynuowana będzie budowa szpitala na Nowym Mieście. Przyznane na jego realizację środki Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia w wysokości 1,2 mld zł są .niestety nie wystarczające d pozwolą na zaawansowanie inwestycji do końca 1989 r. w wysokości 51%. Przesunięty został termin zakończenia zadania na koniec 1991 r. Ponadto kontynuowana będzie budowa pawilonu zakaźnego i centralnej pralni przy ul. Lutyckiej, których zakończenia należy oczekiwać również w 1991 r. Przybędą trzy przychodnie. Wykonywane będą nadal prace remontowe w szpitalach im. J. Strusia i F. Raszei.

Baza szkolnictwa powiększy się o trzy obiekty o 66 pomieszczeniach do nauki oraz dwie sale gimnastyczne. Zwiększy się udział dzieci objętych opieką przedszkolną z 61, l % do 63,8%, Wiąże się to m.in. ze zmniejszeniem się liczby dzieci w wieku 3 - 6 lat oraz powiększeniem sieci placówek przedszkolnych o 4 obiekty. "Nadal prowadzone będą prace remantowo-modernizacyjne w Teatrze Polskim i Teatrze Wielkim". "Stąd wnosimy - mówił A. Wituski - o uwzględnienie przy podziale nadwyżki budżetowej wnioskowanej na ten cel kwoty 130 min zł. W najbliższym czasie zwrócę się do ministra kultury o zatwierdzenie powołania Fundacji «Teatr Polski». Ze środków planu centralnego realizowana będzie rozbudowa Muzeum Narodowego przy Al. Marcinkowskiego, którego stan zaawansowania na koniec 1989 r. wzrośnie do ok. 64%. "Prowadzane będą dalsze prace modernizacyjno-remontowe toru regatowego Malta, ze środków centralnych W wysokości 1,7 mld zł. Potrzeby sięgają jednak 4 mld zł. Stąd zabiegać będę o pozyskanie brakujących środków warunkujących przygotowanie toru do światowych mistrzostw regatowych w 1990 r.

"W zakresie bazy hotelowej godny odnotowania jest fakt podjęcia w bieżącym roku prac związanych z remontem i rewaloryzacją hotelu «Bazaf». Jakkolwiek powoduje to okresowe wyłączenie obiektu z eksploatacji, to jednak efektem prowadzonych robót będzie - poza przywróceniem walorów historycznych i architektonicznych - podniesienie standardu tego obiektu. Dodam, że wspólnie z wojewodą poznańskim przeprowadziliśmy szereg rozmów dotyczących budowy hoteli a w ostatnich dniach otrzymałem pismo Naczelnej Dyrekcji «Orbisu» o rezerwację terenu przy ul. Dąbrowskiego - Roosevelta - Słowackiego z ofertą budowy hotelu". "Przystępując do omówienia projektu budżetu chciałbym podkreślić - powiedział A. Wituski - że zapewnia on wykonanie podstawowych zadań gospodarki miejskiej pod warunkiem oszczędnego i racjonalnego dysponowania środkami. N a wykonawcach budżetu ciążyć będzie obowiązek: zachowania równowagi przez terminową maksymalną realizacj ę dochodów budżetowych oraz wyeliminowanie wydatków gospodarczo nie uzasadnionych; zachowania relacji między rzeczowym a finansowym wykonaniem budżetu; zapobiegania powstawaniu zobowiązań wykraczającychpoza poziom planowanych kredytów; prowadzenia polityki oszczędnościowej -m wszystkich szczeblach gospodarki miejskiej. "Projekt budżetu zakłada jego wzrost o 133,9%, tj. o kwotę 21,5 mld zł. Po raz pierwszy jego dynamika jest wyższa od analogicznego wskaźnika budżetu wojewódzkiego (96%). Dochody własne budżetu stanowią CXJ/» ogółu dochodów i są wyższe o 128,3%. "Wydatki bieżące wzrosną o 113,4% i są wyższe o kwotę 15,8 mld zł, co jest wynikiem zwiększenia kredytów na finansowanie gospodarki komunalnej 1 mieszkaniowej, zdrowia i opieki społecznej oraz strefy socj alno - kulturalnej. Przy tak znacznym wzroście kredytów, istnieją obawy o pełną realizację zadań rzeczowych. Dlatego niezbędny jest daleko idący reżim oszczędnościowy. Konieczne będą zabiegi o ponadplanowe dochody z myślą o przeznaczeniu ich na dofinansowanie zadań rzeczowych, a także remontów kapitalnych. Pewne napięcia występujące w budżecie próbujemy częściowo złagodzić nadwyżką budżetową w kwocie 1,7 mld zł. [...] Dysponujemy także rezerwą budżetową w kwocie 145,9 mld zł.

"Przedstawiłem Obywatelom Radnym zadania Planu i budżetu na rok bieżący w podstawowych dziedzinach gospodarki miejskiej. Optymistycznym akcentem jest fakt, że dzięki usilnym staraniom władz wojewódzkich mamy już dziś zapewnienia o powiększeniu środków na ważne inwestycje, warunkujące poprawę funkcjonowania miasta oraz podniesienie standardu zamieszkania ludności. Stąd prezentowane na dzisiejszej sesji dokumenty - jak już wskazywałem mają charakter otwarty. Niewątpliwie, w ciągu roku będą one ulegały korzystnym zmianom - zgodnie z oczekiwaniami społecznymi. "W pełnym zakresie pragniemy również wykorzystać cenne społeczne inicjatywy poprzez pozyskiwanie dalszych środków na ten cel. Stąd, za aprobatą

Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, szukamy niekonwencjonalnych rozwiązań. Myślę tu o strefie wolnocłowej, partnerstwie m.in. ze Swarzędzką Fabryką Mebli. Takie są dzisiaj wyzwania czasu. Urząd jako organ Rady chciałby im sprostać. Wyrażam przekonanie, że Wysoka Rada przedłożone projekty planu i budżetu na rok bieżący przyjmie, o co niniejszym wnoszę". Radny Stanisław Laskowski, występując w imieniu Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego, przedstawił m.in. następujące wnioski:l. Z uwagi na poważne ograniczenia nakładów inwestycyjnych uznaje się za konieczne zabiegi prezydenta miasta i wojewody poznańskiego na rzecz uzyskania dodatkowych środków z przeznaczeniem na: Poznański Szybki Tramwaj; program "Woda dla Poznania"; uzbrojenie Moraska i budowę stacji komprymacji odpadów. 2. W związku ze słabym tempem budownictwa mieszkaniowego, konieczne jest zwiększenie wysiłków na rzecz jego przyspieszenia przez: uzbrojenia terenów pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, zwłaszcza w Północnym Paśmie Rozwojowym; zintensyfikowanie budownictwa jednorodzinnego, m.in. przez przyspieszenie tempa opracowywania szczegółowych planów zagospodarowania przestrzennego; udostępnianie działek budowlanych i włączenie do ich uzbrajania zakładów pracy oraz przyszłych użytkowników. 3. Istnieje potrzeba takiej realizacji Planu, by przewidziane na rok 1989 efekty rzeczowe zostały osiągnięte, w tym, w szczególności tak istotne i społecznie odczuwalne jak: przekazanie do eksploatacji jednego bloku BC-I00 w Elektrociepłowni Karolin; oddanie do użytku przepompowni przy ul. Koronnej, co złagodzi niedobory wody zwłaszcza w osiedlach winogradzkich i Piątkowskich; zakończenie budowy magistra

Sprawozdania

Radny Stanisław Laskowski: Niepokój budzi wielkość dotacji dla przedsiębiorstw gospodarki komunalnej a zwłaszcza dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego...

li strzeszyńskiej, co zapewni zwodociągowanie Podolan. Komentując projekt budżetu miasta, radny Laskowski stwierdził m.in., iż Komisja pozytywnie oceniła fakt znacznego wzrostu budżetu w stosunku do 1988 r. Tempo tego wzrostu po raz pierwszy od lat jest wyższe od tempa wzrostu budżetu wojewódzkiego, co jest wynikiem wspólnych zabiegów Urzędu i Miejskiej Rady Narodowej. Udział dochodów własnych w wysokości 90 % pozwoli także na lepsze gospodarowanie środkami. N iepokój budzi wielkość dotacji dla przedsiębiorstw gospodarki komunalnej, a zwłaszcza dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, która stanowi 37,5% ogółu wydatków bieżących i nie pokrywa w pełni tego Przedsiębiorstwa. Konieczne są więc wysiłki zmierzające do zwiększenia ekonomicznej kondycji Przedsiębiorstwa, m.in. przez urealnienie cen biletów za przejazdy środkami komunikacji miejskiej. Radny Stanisław Laskowski wniósł, w imieniu Komisji Rozwoju Gospodarczegoi Zagospodarowania Przestrzennego oraz Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i Bezpartyjnych, o przyjęcie Planu ii budżetu miasta na rok 1989, z jednoczesnym zobowiązaniem U rzędu Prezydenta do tych wszystkich kroków, które zapewnią prawidłowe i pełne wykonanie zadań. Radny Andrzej Nowaczewski, zabierając głos z upowżnienia Zespołu Radnych Stronnictwa Demokratycznego, poinformował, iż Zespół po przedyskutowaniu projektu planu i budżetu uznał, że dokumenty te są spójne, aczkolwiek nie gwarantują sfinansowania wielu niezbędnych zadań, jakie były zgłaszane przez społeczeństwo w toku kampanii wyborczej do rad narodowych. Obowiązująca w budżetach terenowych zasada ich równoważenia została spełniona, jednak równowaga ta jest pozorna, ponieważ nie w pełni zapewnia możliwości wykonania zadań rzeczowych nawet rozpoczętych i to o różnej skali potrzeb społecznych. Z uwagi na to, że nakłady na ochronę powietrza atmosferycznego oraz ochronę gruntów i wód nie znajdą w budżecie praktycznego odzwierciedlenia, Zespół Radnych Stronnictwa Demokratycznego postuluje, aby sprawy związane z ochroną środowiska zostały wyodrębnione w budżecie miasta, z równoczesnym wskazaniem nakładów, jakie w tej dziedzinie ujęto w budżetach dzielnicowych rad narodowych oraz w budżecie wojewódzkim. Z niepokojem przyjęli radni Stronnictwa Demokratycznego sygnalizowane w budżecie niedostatki w zakresie wydatków na urządzenia socjalno- kulturalne. ochronę zdrowia i opiekę społeczną, jak również symboliczny wzrost nakładów na remonty kapitalne. "Zespół Radnych Stronnictwa Demokratycznego - powiedział na zakończenie radny A. N owaczewski - opowiada się za zatwierdzeniem Planu i budżetu w przekonaniu, że w toku ich realizacji zwiększone zostaną środki na ochronę środowiska oraz podjęte działania zmie

Radny Andrzej N owaczewski: Zespół radnych Stronnictwa Demokratycznego postuluje, aby sprawy związane z ochroną środowiska zostały wyodrębnione w budżecierzające do wzrostu dochodów i obniżenia wydatków w jednostkach gospodarki uspołecznionej, a w szczególności w Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Mieszkaniowej oraz Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym, które w największym stopniu partycypują w wydatkach budżetu". Radna Aniela Kaźmierska przedstawiła uwagi i wnioski w imieniu Zespołu Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. "Z reguły - powiedziała radna A. Kaźmierska - sesja podejmująca temat Planu i budżetu stanowi okazję do dokonywania różnego rodzaju porównań potrzeb społecznych z możliwościami ich zaspokajania. W przeszłości jako radni - członkowie Stronnictwa wielokrotnie korzystaliśmy z tej okazji, wskazując na jaskrawe dysproporcje i poruszając wiele konkretnych problemów bezpośrednio związanych z zaspokajaniem potrzeb miasta i jego mieszkańców. Jednakże, jak wynika z przedstawionych materiałów, już dawno dysproporsja między potrze

bami aglomeracji poznańskiej i oczekiwał'ir.mi społecznymi a możliwościami ich zaspokojenia nie była tak głęboki i ortra, jak u progu bieżącego roku. "Pamiętamy, iż brak środków był charakterystyczna i nierozerwalną cechą każdej dyskusji nad Pir.nem i budżetem w ciągu ostatnich kilku lat. Podobnie jest w przypadku pan u rocznego miasta na 1989 r. Jednak tym razem środki będące w dyspozycji Miejskiej Rady N arodowej są zdecydowanie niższe 'niż w roku ubiegłym. "Świadomi jesteśmy przyczyn tej sytuacji. Wynikają one z ogólnych uwarunkowań i obecnej sytuacji gospodarczej kraju [...] W tych warunkach, zarówno projekt budżetu jak i Planu rocznego miasta zmuszeni jesteśmy traktować jako dokumenty otwarte. "W sytuacji powszechnego niedoboru środków, szczególnej roli nabiera poszukiwanie nowych źródeł dochodów. Cieszą podejmowane w tym zakresie przez kierownictwo Urzędu inicjatywy oraz zaangażowanie w rozwiązywaniu nabrzmiałych problemów miasta. Oczekujemy, że dalszemu rozwojowi tych inicjatyw sprzyjać będzie Ustawa o mieniu komunalnym.

Radna Aniela Kaźmierska: W syi"'acu powszechnego niedoboru środków, szczególnej roli nabiera poszukiwanie nowych źródeł dochodó>w ...

Sprawozdania

.,Uważamy, że o rozwoju miasta w równej mierze decyduje zarówno wielkość środków przeznaczanych na inwestycje i remonty, jak i sposób ich pozyskiwania oraz wydatkowania. Z tego punktu widzenia za sprawę podstawową należy uznać problem zależności między Wojewódzką Radą Narodową a Miejską d Dzielnicowymi Badami Narodowymi, czyli problem rozgraniczenia i podziału kompetencji między Wojewódzką i Miej- ską Radą Narodową oraz radami dzielnic owymi. "W ostatnim okresie, począwszy od 1984 r., istniało szereg propozycji i uchwał w tym zakresie. Nie odnosząc się do ich treści merytorycznej uważamy, iż problem ten nie znalazł do tej pory ostatecznego i zadowalającego rozstrzygnięcia. A przecież dla nas Radnych rozgraniczenie i określenie kompetencji poszczególnych rad wiąże się nierozerwalnie z zapewnieniem stabilnych reguł działania i zasad podziału źródeł dochodów, a więc tych elementów, które w naszym przekonaniu stwarzają warunki dla racjonalnego gospodarowania. "J ednym z mich są dotacje, szczególnie dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. Jest to wielkość przesądzająca o naszych możliwościach. Z przedstawionych materiałów wynika, że planowana dotacja będzie wyższa niż nakłady inwestycyjne na pozostałe sfery gospodarki miejskiej. Obrazuje to skalę korzyści, jakie mogłoby uzyskać miasto przeznaczając te środki na inne cele. Wskazując na konieczność zmniejszenia dotacji budżetowej, dostrzegamy całą złożoność problemu, który obok aspektu ekonomiczno-finansowego ma również swój aspekt społeczny. "Zespół Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego uważa, iż w finansowaniu działalności Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego większy powinien być udział zakładów pracy. Powinny one traktować dojazd pracownika do pracy jako element kosztów swojej - działalności. Tak czynią przecież te

przedsiębiorstwa, które organizują przewozy pracowników we własnym zakresie. Budżet miasta finansowałby wtedy tylko przejazdy najsłabszych ekonomicznie grup ludności, tj. emerytów, rencistów oraz młodzieży szkolnej - poprzez utrzymywanie przejazdów ulgowych, czy też nawet zafundowanie określonej liczby bezpłatnych przejazdów w ciągu roku. "W przypadku rozstrzygnięcia problemów kompetencyjnych, takie rozwiązanie mogłoby przynieść wymierne korzyści dJa budżetu miasta. U regulowanie spraw wzajemnych zależności między Wojewódzką, Miejską a Dzielnicowymi Radami Narodowymi pozwoliłoby także na podjęcie tematu udziału budżetów sąsiednich rad narodowych w finansowaniu Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego". / "Kolejnym źródłem dodatkowych środków finansowych dla miasta - mówiła dalej radna A. Kaźmierska - mogłoby być uruchomienie przetargowych zasad sprzedaży oraz oddawanie w użytkowanie wieczyste najatrakcyjniejszych działek budowlanych oraz lokalizacji pod budowę pawilonów handlowych, punktów małej gastronomii itp. Wydaje się, że w tym kierunku zmierzać będą rozwiązania ustawy o mieniu komunalnym. Pewne prace przygotowawcze do powołania samodzielnej jednostki organizacyjnej zajmującej się w przyszłości tymi sprawami można by jednak podjąć już dzisiaj. "Nie odnosiliśmy się bezpośrednio do Planu i budżetu miasta; pozwoliliśmy sobie jedynie na wskazanie pewnych problemów, których rozwiązanie przyczyniłoby się naszym zdaniem do poprawy funkcjonowania miasta. Trudna sytuacja d obecne warunki zmuszają do poszukiwania nowych, często niekonwencjonalnych rozwiązań, wymagają inicjatywy i zaangażowania nas wszystkich. W tym względzie będziemy wspierać, tak jak dotychczas, wszelkie przedsięwzięcia i inicjatywy kierownictwa Urzędu. Zespół Radnych Zjednoczonego Stronnictwa

Ludowego, biorąc pod uwagę aktualne uwarunkowania zewnętrzne realizacji zadań w sferze gospodarki miejskiej, będzie głosował za przyjęciem przedłożonych projektów budżetu i Planu rocznego miasta na 1989 r. [...] Jednocześnie zwracamy się z wnioskiem do Wysokiej Rady oraz kierownictwa Urzędu o rozważenie zgłoszonych przez nas propozycji". Szereg uwag i wniosków przedstawił radny Jan Moszyński, występując w imieniu radnych Stowarzyszenia PAX. Wyraził on też przekonanie, że ujęte w projekcie Planu i budżetu zadania, dzięki staraniom Prezydium Rady i prezydenta miasta, zostaną zrealizowane i będą w miarę obecnych możliwości służyć potrzebom mieszkańców. W przeprowadzonym głosowaniu Rada jednogłośnie podjęła U chwałę Nr V /20/89 w sprawie wykorzystania nadwyżki budżetowej z 1988 r. w wysokości 1732 829 304 zł. Z kwoty tej Rada przeznaczyła: 541273 000 zł na gospodarkę komunalną; 132 727 000 na gospodarkę mieszkaniową; 125 000 000 na oświatę i wychowanie; 210 000 000 na kulturę i sztukę; 92 829 304 zł na administrację, w tym na remont elewacji siedziby Urzędu Miejskiego; 597 000 000 na inwestycje i kapitalne remonty. Następną Uchwałą (Nr V/21/89) zatwierdzono postanowienie Nr 14/88 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej z dnia 28 grudnia 1988 r. o zwiększeniu kredytów w ramach ponadplanowych dochodów w budżecie miasta na 1988 r. o 400 000 000 zł.

Uchwalono Miejski Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej na 1989 r. w wysokości 240 898 000 zł (U chwała Nr V /22/89) i Miejski Fundusz Rozwoju Kultury w wysokości 2 971006 000 zł (Nr V/23/89), zmiany w statucie Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego (Nr V /24/89).

Uchwałą Nr V/25/89 dokonano podziału środków dotychczasowego Funduszu Gospodarki Gruntami i Gospodarki

Mieszkaniowej na Fundusz Gospodarki Gruntami (295 000 000 zł) i Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej (26 000 000 zł). Dwa oddzielne plany Funduszów były przedmiotem Uchwał Nr, V/26/89 i Nr V /27/89.

Uchwałą Nr V/28/89 Rada zdezaktualizowała Plan Szczegółowego Zagospodarowania Przestrzennego "Grunwald f', oparty na zarządzeniu Nr 15/77 prezydenta Poznania z dnia 16 maja 1977; Uchwałą Nr V/29/89 Rada zdezaktualizowała podobny Plan "Osiedle Warszawskie Zad. IV", oparty na zarządzeniu prezydenta Poznania Nr 1/80 z dnia 7 stycznia 1980 r. oraz U chwałą Nr V /30/89 - Plan Szczegółowy "N owe Miasto 6 - Antoninek", oparty na U chwale Nr 1/4/72 Prezydium Rady Narodowej m. Poznania z dnia 14 stycznia 1972 r. Kontrowersje wywołał projekt uchwały w sprawie podziału miasta na strefy oraz określenia wysokości stawek czynszowych za najem lokali użytkowych. W dyskusji głos zabierali radni: Andrzej Baraniecki, Michał Downarowicz, Julian Owczarzak, Stanisław Polcyn, Jan Rybka, Jan Sibilski. W wyniku dyskusji, na wniosek Klubu Radnych Stronnictwa Demokratycznego, Rada większością głosów 61 :38 opowiedziała się za niepodejmowaniem uchwały i przełożeniem tego tematu na następną sesję, zobowiązując jednocześnie Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej do przepracowania projektu uchwały. Radny Stanisław Laskowski, w ImIeniu Komisji Projektów Uchwał, zaproponował podjęcie uchwały w sprawie budżetu w treści zaproponowanej w projekcie, natomiast w uchwale w sprawie rocznego planu finansowo-rzeczowego wprowadzić zmianę w 2 pkt a, po słowach: "pozyskania dodatkowych środków inwestycyjnych, a w szczególności na: realizację zadań objętych programem »Woda dla Poznania«, kontynuację linii Poznańskiego Szybkiego Tramwaju", dodać: "budowę II etapu Centralnej Oczyszczalni Ścieków".

Sprawozdania

Rada jednomyślnie podjęła U chwały: Nr V/31/89 w sprawie rocznego Planu Finansowo- Rzeczowego Poznania na rok 1989 oraz Nr V/32/89 w sprawie budżetu miasta na rok 1989. Informację o pracy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w II półroczu 1988 r. Rada przyjęła do zatwierdzającej wiadomości. Odpowiedzi na zgłoszone wnioski i interpelacje radnych udzielił prezydent Poznania Andrzej Wituski, informując, iż: - podziela pogląd w sprawie reaktywowania Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Magdaleny, postanowienia w tej sprawie pozostawia Miejskiej Radzie N arodowej ; na posiedzeniu Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i Bezpartyjnych ożywioną dyskusję wywołały problemy ochrony środowiska, w tym sprawa budowy elektrowni jądrowej w Klempiczu. Postanowiono wystąpić o zwołanie sesji na ten temat; zostaną przeprowadzone rozmowy ze spółką "Interpegro"; - na następnej sesji zostanie przedstawiona krótko analiza dotycząca podatków od psów, co mogłoby stanowić kanwę do dyskusji; - Spółdzielnia " Uniwersum" zajmuje się transportem zwłok z wypadków ulicznych, jak i nagłych zejść. Posiada dwa samochody funkcjonujące całą dobę. Po zbadaniu sprawy radny zostanie poinformowany o przyczynach tak długiego oczekiwania na samochód; Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych poinformował, iż znaczna część Wydziału Paszportowego zostanie pod koniec bieżącego roku przeniesiona do pomieszczeń na pi. Wolności. Wiceprezydent Poznania Bogdan Pucek zostanie zobowiązany do unormowania ruchu samochodowego w tym rejonie. Ponadto Andrzej Wituski ustosunkował się do trzech spraw poruszonych w dyskusji: dotacji do Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, remontu da

chu Urzędu Miejskiego oraz funkcjonowania administracji. Wiceprezydent Poznania Bogdan Pucek poinformował, iż wysiłki przedsiębiorstw komunalnych będą ukierunkowane na dalekosiężny plan, mianowicie projektowaną na rok 1994 Wystawę Pięćdziesięciolecia. Zakładana jest poprawa całej sfery gospodarki komunalnej a zwłaszcza komunikacji. Do zadań tych należą m.in.: remonty Mostu Dworcowego i Mostu Teatralnego wraz z końcówką dla Poznańskiego Szybkiego Tramwaju, budowa Trasy Piekary i przejścia tunelowego na wysokości ul. Czechosłowackiej, dokończenie remontu ul. Dąbrowskiego. Przebudowa ronda Grunwaldzka- Przybyszewskiego jest kontynuacją remontu ul. Grunwaldzkiej. Pierwszy odcinek, tj. od ul. Roosevelta do Matejki i Szylinga, był zbudowany w terminie wcześniejszym i jego koszt wynosił ok. 500 min zł. Drugi - od ul. Matejki do ul. Szyszkowskiego realizowany był w ub. roku, kosztem 800 min zł. Koszt przebudowy ronda wraz z całym zakresem robót wyniesie 750 min zł. Roboty związane z torowiskiem tramwajowym będą kosztowały 350 min zł. W związku z tym, że ul. Przybyszewskiego leży w ciągu "ulicy krajowej", Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych przekaże na ten cel 150 min zł. Jeżeli pozwolą na to środki, to prace na ul. Grunwaldzkiej powinny postępować dalej na odcinku od ul. Przybyszewskiego do ul. Grochowskiej. W przyszłości budowana będzie druga jezdnia aż do cmentarza junikowskiego. Rzecznik prasowy Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych Józef Smiglak przedstawił wyjaśnienia na interpelację zgłoszoną przez radnego Michała Downarowicza w sprawie wypadków w Poznaniu w dniu 11 listopada 1988 r. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak poinformował z upoważnienia prokuratora wojewódzkiego, iż śledztwo w tej sprawie, prowadzone przez Prokura turę Rejonową, nie zostało zakończone.

Po zakończeniu postępowania, społeczeństwo zostanie powiadomione o jego wynikach. W sprawie tej głos zabierali radni: Michał Downarowicz, Bogdan Czarnecki i Stanisław Polcyn oraz dwukrotnie Stanisław Antczak, Jerzy Smiglak i prezydent Poznania Andrzej Wituski. Rada większością głosów 32+20 :20 odrzuciła wniosek w sprawie powołania specjalnej Komisji Rady do zbadania sprawy zajść w dniu 11 listopada 1988 r. Przewodniczący obrad, radny Antczak poinformował, iż propozycja odbycia sesji na temat budowy elektrowni jądrowej w Klempiczu zostanie omówiona z radnym M. Downarowiczem oraz że zostanie przeprowadzone rozpoznanie, do jakiej wysokości może być podniesiony podatek od psów. W sprawie Liceum im. Marii Magdaleny Prezydium Rady wystąpi do Kuratorium Oświaty i Wychowania z zapytaniem, jakie są szanse reaktywowania tego Liceum w budynku przy pi. Bernardyńskim. Radny Jan Sibilski wyraził pogląd, iż nie należy tego tematu przekładać na następną sesję, ponieważ prace remontowe w tym budynku postępują naprzód. Radny Andrzej Baraniecki wniósł o rozdzielenie tego wniosku na dwie części, tj. na sprawy: reaktywowania Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Magdaleny; - zlokalizowania reaktywowanego Liceum w budynku przy pi. Bernardyńskim, po uprzednim rozpoznaniu i wypowiedzeniu się ekspertów. W wyniku przeprowadzonego głosowania, Rada większością głosów postanowiła wystąpić do władz wojewódzkich z wnioskitm o ponowne rozpatrzenie sprawy reaktywowania Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Magdaleny W jego dawnej siedzibie, tj. w budynki przy pi. Bernirdyńskim oraz zmiany decyzji przeznaczenia remontowanego budynku szkolnego. Zamykając V Sesję 'lady, Stanisław Antczak podziękował wszystkim obecnym, a v. 7 szczególności zaproszonym gościom, za udział w obradach. Zamknięcie posiedzenia nastąpiło o godz. 12.40.

Marian Genowefiak

A NEKS l

UCHWAŁA BUDŻETOWA MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ Nr V/32/89 z dnia 2 marca 1989 r.

(fragmenty)

1. Uchwala się dochody budżetu miasta w wysokości 37 598 596 tys. zł oraz wydatki tego budżetu w wysokości 37 59;! 596 tys. zł zgodnie z załącznikiem Nr 1. 2. Uchwala się rezerwę budżetową na nieprzewidziane wydatki w wysokości 145 890 tys. zł.

Przychody zakładów budżetowych, środków powiązanych z budżetem miasta wyniosą (w tys złotych) w tym: dotacje z budżetu oraz rozchody wyniosą w tym: wpłata do budżetuspecjalnych 1 funduszówcelowych 799 226 4 937 748 4200

Załącznik Nr l

DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU MIASTA FOZNANIA na rok 1989

Dział Nazwa [ Dochody Wydatki Dochody - Wydatki ogółem 37 598 596 000 37 598 596 000 I + II + III I. Dochody własne - wydatki bieżące 33 852 417 000 29 918 596 000 Ol Przemysł 2 767 013 000 - 31 Budownictwo 794 248 000 - 40 Rolnictwo 40 000 3 931 000 45 Leśnictwo 31 000 360 000 61 Handel wewnętrzny 3 502 738 000 - 70 Gospodarka komunalna 845 215 000 13 859 110 000 74 Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne 320 760 000 4 628 603 000 79 Oświata i wychowanie 3 500 000 2 46 l O 5 O 000 85 Ochrona zdrowia i opieka społeczna " 4 800 000 8 277 866 000 88 Turystyka i wypoczynek - 460 000 89 Różna działalność 150 000 000 6 000 000 90 Dochody od jednostek gospodarki uspołecznionej 9 488 350 000 - 91 Administracj a państwowa 107 000 000 535 326 000 94 Finanse 116 145 000 - 97 Różne rozliczenia - 145 890 000 99 Dochody z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności 15 752 577 000 - II. Dotacje 3 746-179 000 - III. Inwestycje i kapitalne remonty - 7 680 000 000

Dział Rozdział 2 4382 4383

Nazwa 3

Ogółem:

Przemysł Jednostki organizacyjne spółdzielczości pracy Budownictwo Przedsiębiorstwa budowlano-montażowe, pomocnicze i usługowe gospodarki komunalnej Przedsiębiorstwa geodezyjne i wiertniczo-geologiczne Jednostki organizacyjne spółdzielni budowlanych Rolnictwo Wojewódzkie zarządy inwestycji rolniczych Spółki wodne Popieranie produkcji zwierzęcej Stacje rolnicze i popieranie produkcji roślinnej Różna działalność

Dochody 4 37 598 596 000 2 767 013 000

Załącznik nr 2 Wydatki 5 37 598 596 000 794 248 000 40 000 150 000 3 061 000 420 000 45 6341 7231 7261 7395 7695 8295 8012 8022 8041 8051 8521 8622 8611 8695

Sprawozdania

Le S Dictwo Gospodarka leśna i łowiecka Handel wewnętrzny Jednostki organizacyjne spółdzielczości "Społem" Jednostki organizacyjne spółdzielczości "Samopomoc Chłopska" Targowiska miejskie Jednostki organizacyjne spółdzielczości ogrodniczej i pszczelarskiej Jednostki organizacyjne spółdzielczości rzemieślniczych Gospodarka komunalna Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Oczyszczanie miast Zieleń w miastach Ulice, place, mosty, wiadukty Różna działalność Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne Przedsiębiorstwa gospodarki mieszkaniowej Jednostki organizacyjne spółdzielczości budownictwa mieszkaniowego Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej i komunalnej Biura planowania przestrzennego Różna działalność Oświata i wychowanie Zespoły ekonomiczno-administracyjne szkół Kolonie i obozy Różna działalność w tym: Wydział Oświaty i Wychowania Wydział Kultury i Sztuki Szkoły zawodowe Szkoły przyzakładowe Szkoły artystyczne Szkoły zawodowe specjalne Internaty i stypendia dla uczniów szkół zawodowych w tym: - Wydział Oświaty i Wychowania -- Wydział Kultury i Sztuki Ochrona zdrowia i opieka społeczna Lecznictwo ogólne Żłobki Domy małego dziecka Domy pomocy społecznej Różna działalność 31000 31000 3 502 738 000l 472 361 000 26 450 000 845 215 000 32 215 000 3 500 000l 050 000l 940 000 l 000 000 4 500 000

143* 360 000 360 000 60 000 000 250 000 000 l 123 110 000 60 000 000 56 620 000 102 483 000 2 461 050 000 150 000 OuO 205 023 000 4 140 000 l 222 887 000 160 319 000 359 090 000 65 950 000 57 070 000 7 528 940 000 686 726 000 50 700 000 6 500 000 5 000 000

88 I 9631 9021

91 I 9147 9193 9195 9198

Sprawozdania

Turystyka i wypoczynek Zadania w zakresie upowszechniania turystyki Różna działalność Izby wytrzeźwień Organizacje społeczne Dochody od jednostek gospodarki uspołecznionej Wpływy z podatku od płac Wpływy z podatku od nieruchomości Wpływy z podatku drogowego Administracja państwowa Rady narodowe, komisje i prezydia rad narodowych Urzędy miejskie Rozdzielnictwo biletów żywnościowych i inne Kolegia do spraw wykroczeń Komisje egzaminacyjne Różna działalność Odszkodowania

Finanse Bank Gospodarki Żywnościowej 1 Różne rozliczenia Dotacie ogólne z budżetu woje- I wódzkiego Rezerwy ogólne

99 Dochody z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności '9912 Dodatki i opłaty od indywidualnej I działalności usługowo-produkcyjnej 9913 Podatki i opłaty od ludności 00 Inwestycje i remonty kapitalne 0091 I Inwestycje przedsiębiorstw pań[ stwowych (gospodarka komunal! na) 0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych w tym: Inwestycje Poznański Szybki Tramwaj - Oświata - Zdrowie Kapitalne remonty Gospodarka komunalna Oświata Zdrowie Szkoły artystyczne Fundusz gospodarki gruntami Czyny społeczne inwestycyjne 0097 7 264 241 000 124 300 000 107 000 000 300 000 6 090 000 116 145 000 3 746 179 000 5 497 276 000 6 000 000 6 000 000 509 911 000 1 800 000 345 000 16 090 000 700 000 3 610 000 000

1 550 OOOOuO l 200 000 000 255 000 000 95 000 000 2J360000 ooq_ 1700 000 000 20 000 000 300 000 000 40 000 000 200 000 000 70 000 000

ANEKS 2

UCHWAŁA NR V/31789 MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ Z DNTA 2 MARCA 1989 R. W SPRAWIE ROCZNEGO PLANU FINANSOWEGO NA 1989 R.

(fragmenty)

l U chwala się roczny plan finansowo-rzeczowy miasta Poznania na 1989 r.. którego podstawowe wielkości kształtują się następująco:

N akłady inwestycyjne planu terenowego ogółem wyniosą w tym nakłady planu podstawowego ogółem: z tego: gospodarka komunalna zdrowie i opieka społeczna oświata i wychowanie kul tura i sztuka Wydział Budżetowo- Gospodarczy Straż Pożarna N akłady na remonty kapitalne w jednostkach planu terenowego wyniosą ogółem: w tym finansowane: z budżetu miejskiego z budżetów dzielnicowych Z nakładów tych przeznacza się na: gospodarkę komunalną gospodarkę mieszkaniową oświatę i wychowanie zdrowie i opiekę społeczną kul turę i sztukę Wartość czynów społecznych wyniesie ogółem: w tym o charakterze inwestycyjnym N a realizację programu inwestycyjnych czynów społecznych przeznacza się dotację budżetową w wysokości Przekazanych zostanie do użytku w tym budownictwo: wielorodzinne spółdzielcze zakładowe 2 220 l 841 379 550 400 150 1076w milionach złotyc h 8 180 7 290 517 260 10 6 97 826 2 060 726 120 300 40 641, l 416,5mieszkań

Budownictwo jednorodzinne indywidualne spółdzielcze Nakłady na remonty budynków wyniosą Zakłada się objęcie remontem 223 budynków; Przewiduje się wykonanie 70 elewacji budynków mieszkalnych oraz objęcie remontem 462 pokryć dachowych. W zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej ustala się, iż liczba miejsc wyniesie: w szpitalach 5549, tj. na nie zmienionym poziomie; w domach pomocy społecznej 975 (wzrost o 2,6%), w żłobkach 2202 (wzrost o 3,5%). W zakresie oświaty i wychowania ustala się: objęcie opieką przedszkolną 22,6 tys. dzieci, w tym w przedszkolach 18,6 tys.

10 Kronika 4/89

Sprawozdaniazwiększenie udziału dzieci objętych opieką przedszkolną do 63,8% wobec 61,1°j' w 1988 r. w 86 szkołach podstawowych o 2440 oddziałach uczyć się będzie ok. 71,1 tys. uczniów; liczba absolwentów tych szkół wyniesie 7,2 tys. W 13 liceach ogólnokształcących (307 oddziałów) naukę pobierać będzie 9,6 tysuczniów, a liczba absolwentów liceów ogólnokształcących wyniesie 1,6 tys. [...] W zakresie gospodarki komunalnej ustala się: przewiezienie środkami komunikacji miejskiej (879 jednostek taboru) - 348 min pasażerów, tj. na poziomie 1988 r.

objęcie remontem 7,3 km pojedynczego toru tramwajowego, wzrost wywozu nieczystości stałych o 5,9% i nieczystości płynnych o 1.9% przyrost zieleni o 12 ha W zakresie budownictwa komunalnego produkcja podstawowa wyniesie 3,6 mld zł, stanowić to będzie wzrost o 9,3%. w tym przedsiębiorstwa, których organem założycielskim jest prezydent Poznania: Komunalne Przedsiębiorstwo Robót Drogowych l 406,5 min zł (wzrost o 0,5%) Przedsiębiorstwo Robót Oświetleniowych "Reklama" [...] 620 min zł (wzrost o 24 0I<i) Zobowiązuje się prezydenta miasta Poznania do pozyskania dodatkowych środków inwestycyjnych na: wykonanie zadań, objętych programem "Woda dla Poznania" kontynuację budowy Poznańskiego Szybkiego Tramwaju budowę II etapu Centralnej Oczyszczalni Ścieków budowę stacji komprymacyjno-przeładunkowej Komunalnego Przedsiębiorstwa Techniki Sanitarnej przy ul. Góreckiej budowę kolektora górnej strefy wraz z przejściem syfonowym przez Wartę uzbrojenie terenów pod budownictwo mieszkaniowe, zwłaszcza w osiedlach Koziegłowy, Strzeszyn oraz Morasko modernizację jeziora Malta oraz do pozyskania dodatkowych środków na remonty kapitalne dróg, obiektów oświaty i służby zdrowia i do uzyskania dodatkowych środków budżetowych na popieranie czynów społecznie użytecznych.