J iŁ- tl 12 tb.,.." '"ur; DO KO"'-;CA 1975 R ANE DO UZYT,., .

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1983.10/12 R.51 Nr4

r BUDYN,([ OOD W L ATAQ-f 1976...78 DO UZYTKU E U DY NK! CDDA /oJ E U W LATACH 1979 -lIO 9UDYf.lhl ODDANE DO UZYTKł:J///.;r-"/YJ-{7I

1TrmT1"m'T\T1f

N I OVWC H , .WINOGRADYI MIESZKA ZESPÓŁ OSIEDL

1%

· V

Świetlica w Domu "Złotej Jesieni" na Osiedlu Kosmonautów nr 15. Zdjęcie wykonane w dniu 20 maja 1983 r.

Zespół handlowo-usługowy na Osiedlu Przyjaźni nr 133. Zdjęcie wykonane w dniu 2D maja 1983 r.

Czesław Nawrocki

Przedszkole na Osiedlu Kraju Rad nr 112. Zdjęcie wykonane w dniu 23 maja 1983 r.

Przychodnia zdrowia na Osiedlu Kosmonautów nr 114. Zdjęcie wykonane w dniu 20 maj a 1983 r.

zewnątrz otoczono go parkiem służącym do wypoczynku pensjonariuszy. Działalność społeczno-kulturalna Domu finansowana jest ze środków Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, a opieka lekarska z budżetu miasta.

VI. INWESTYCJE BUDOWNICTWA TOWARZYSZĄCEGO

Omawiane trzy lata dość bogate były w przyrost obiektów oświaty i służby zdrowia, co znacznie poprawiło sytuację na niektórych osiedlach winogradzkich (Tabela 6). W 1976 r. oddano do użyt1ku trzy przedszkola, przychodnię lekarską i jedną szkołę podstawową. Była to pierwsza szkoła na Osiedlu Kraju Rad i chociaż nie wykończono w niej jeszcze sal gimnastycznych, to jednak skróciła ona znacznie drogę do szkoły dzieciom z tego osiedla. W następnym roku zakończono budowę ostatniego przedszkola i drugiego spośród dwu planowanych żłobka na Osiedlu Przyjaźni. W 1978 r. powstało pierwsze przedszkole na Osiedlu Kraju Rad oraz przychodnia lekarska na Osiedlu Kosmonautów. Przychodnia ta znalazła pomieszczenia w wybudowanym wcześniej budynku, w ramach racjonalnej organizacji budowy czasowo wykorzystywanym jako zaplecze budowy. W 1976 r. oddano do użytku pierwszy pawilon gastronomiczny na Winogradach - w zespole handlowo-usługowym nr 133 na Osiedlu Przyjaźni. Na powierzchni 1400 m 2 urządzono bary kawowy, mleczny, express i punkt sprzedaży ciast. Placówka ta chętnie odwiedzana jest przez mieszkańców.

VII. ZAKŁAD BUDOWLANO- REMONTOWY

Ważnym partnerem w realizacji procesu inwestycyjnego na Winogradach, był Zakład Budow1ano- Remontowy Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Do dnia 31 sierpnia 1978 r. kierował nim inż. Zbigniew Taisner, a od 1 września tegoż roku funkcję dyrektora objął inż. Zygmunt Banach, zaś dyrektora ekonomicznego - mgr Jan Woś. Roczna wartość produkcji ogólnej Zakładu w latach 1976 - 1978 wzrosła ponad dwukrotnie, z 23,1 min zł do 66,9 min zł (z uwzględnieniem wzrostu cen budownictwa w 1978 r.), co ilustruje Tabela 7. Stały wzrost znaczenia Zakładu w budowie osiedli wynikał z niedostatków potencjału wykonawczego przedsiębiorstw państwowych, szczególnie w zakresie budowy dróg, zakładania zieleni i urządzeń terenowych tzw. małej architektury. W tym stanie rzeczy, jego działalność remontowo- konserwacyjna uległa zmniejszeniu na rzecz działalności inwestycyjnej. Główne dziedziny tej ostatniej to budowa dróg osiedlowych wewnętrznych we współpracy z Komunalnym Przedsiębiorstwem Robót Drogowych (wykonującym specjalistycznym sprzętem roboty nawierzchniowe) oraz samodzielne zakładanie parków, zieleni, placów zabaw, placyków gospodarczych i innych urządzeń małej architektury. Od 1978 r. rozpoczęto poza tym budowę domów jednorodzinnych na Piątkowie oraz budowę własnej bazy remontowej przy ul. Boranta. Dość bogaty jeszcze dział usług lokatorskich obejmował roboty o charakterze podwyższania standardu mieszkań ze środków własnych ludności (układanie głazury, posadzek terakotowych i parkietów) oraz dostawę i montaż mebli kuchennych * łącznie z usługami przewozowymi. Ważną działalnością Zakładu była wreszcie troska o zimowe utrzymanie dróg osiedlowych na całych Winogradach.

Czesław

Nawrocki

VIII. SPÓŁDZIELCZY ZESPÓŁ AD M IN I S TRACYJN O - PRO D UKCYJNY

Z historią budowy Winograd Wlązemy budowę zespołu budynków administracyjno-produkcyjnych wraz z zapleczem, zlokalizowanego przy ulicach Murawa-Słowiańska-Gronowa, na przedłużeniu przyszłego winogradzkiego centrum handlowo-usługowego. Wiążemy ją z historią Winograd z dwóch powodów: użytkownikami zespołu są główni budowniczowie osiedla, a trzynastokondygnacyjne biurowce wzniesione zostały w technologii wielkiej płyty winogradzkiej. Budowa zespołu rozpoczęła się 6 stycznia 1975 r. i realizowana była z przerwami (wstrzymanie inwestycji w 1980 r.) i trudami (odrywanie wykonawcy do budownictwa mieszkaniowego) przez kilka lat. Ukończono ją 31 marca 1982 r. Zabudowa składa się z dwóch wieżowców trzynastokondygnacyjnych oraz otaczających je łączników i budynków pomocniczych. W otaczających obiektach niskich rozmieszczono sale konferencyjne, laboratoria, pomieszczenia techniczne i magazynowe, bary i bufety. Biurowiec nr 1 zajęło kilka przedsiębiorstw Wojewódzkiego Związku Spółdzielni Mieszkaniowych (dawniej Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej), a wśród nich Zakład Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" - generalne biuro projektowe osiedli winogradzkich. Biurowiec nr 3 przeznaczony jest m. in. dla Kombinatu Budowlanego "Północ" - generalnego wykonawcy Winograd. Zakład Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" wprowadził się do nowego budynku w czerwcu-sierpniu 1977 r., opuszcając sześć różnych pomieszczeń w różnych punktach miasta, w których prowadził swą pożyteczną wieloletnią działalność. W skład nowego zespołu administracyjno-produkcyjnego wchodzi pięć obiektów - wraz z kompleksem urządzeń terenowych: parkingów, zieleni, dojazdów i dojść pieszych. Łączna kubatura wynosi 74 460 m', powierzchnia użytkowa - 19 350 m 2 , a koszt inwestycji - 198,7 min zł. Autorem projektu jest mgr inż. arch. Jerzy Buszkiewicz, przy współpracy Mieczysława Drewniaka z pracowni TP-1, kierowanej przez mgr. inż. Jerzego Grauscha.

IX. DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNO-WYCHOWAWCZA

Łata 1976 - 1978 charakteryzowały się znacznym rozwojem różnych form aktywności społeczno-wychowawczej oraz przyrostem nowych placówek i obiektów służących tej działalności. W czerwcu 1976 r. otwarty został drugi na Winogradach (po 'klubie "Pod Lipami") dom kultury pod nazwą Ośrodek Rozrywki "Tip-Top", wybudowany na Osiedlu Przyjaźni. Prowadzenie jego objęło Zjednoczone Przedsiębiorstwo Rozrywkowe. Mieszkańcy Osiedla Kosmonautów otrzymali w październiku tegoż roku trzeci obiekt - Dom Kultury "Orbita". Dokończone zostało też wyposażanie obiektu sportowo-rekreacyjnego przy ulicach Słowiańskiej-Obornickiej. Otwarto dwa laboratoria nauki języków obcych, trzy harcówki i dwie pracownie politechniczne dla młodzieży. W 1977 r. oddane zostały natomiast do użytku dwie harcówki, osiedlowy klub Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej, dziecięca pracownia plastyczna i pięć

T7

Inauguracja "Dni Winograd" w dniu 11 września 1978 r. Pochód karnawałowy dzieci przeciąga ul. Słowiańską

Pawilon Ośrodka Rekreacyjno-Sportowego Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej "Winogrady" przy zbiegu ulic Słowiańskiej i Obornickiej

Czesław

Nawrockipunktów opietki nad dzieckiem. W kolejnym roku wyposażono dwa kluby seniora oraz kilka nowych placówek w piwnicach domów mieszkalnych. Tak więc bazę lokalową działalności społeczno-wychowawczej stanowią od tej pory na Winogradach: trzy wolnostojące, dwukondygnacyjne domy kultury, samodzielny ośrodek sportowo-rekreacyjny oraz ponad trzydzieści placówek mniejszych, zlokalizowanych w piwnicach budynków mieszkalnych. Są to świetlice, kluby zainteresowań, pracownie politechniczne oraz kluby organizacji społeczno-politycznych. Działalnością społeczno-wychowawczą kieruje Dział Społeczno-Wychowawczy Spółdzielni, przy wydatnej pomocy Rady Programowej, w skład której wchodzą przedstawiciele środowisk twórczych: teatralnego, plastycznego, muzycznego, naukowego oraz przedstawiciele organizacji społecznych, politycznych i Rady Spółdzielni. Finansowana jest ta działalność ze środków własnych Spółdzielni, środków łożonych przez instytucje miejskie związane z odpowiednimi dziedzinami działalności oraz z dotacji różnych zakładów pracy. W latach 1976 - 1978 wydatkowano na cele działalności społeczno-wychowawczej łącznie 15 min zł. Tematycznie obejmuje ona wszystkie dziedziny społecznej, kulturalnej, sportowej, opiekuńczej i wychowawczej aktywności człowieka. Przy domach kultury działają zespoły muzyczne i wokalne, dziecięce zespoły baletowe, kółka plastyczne, pracownie i kąciki zainteresowań, dyskoteki i studia nagrań, laboratoria językowe, kluby seniora. Odbywają się cykliczne imprezy dziecięce i młodzieżowe, takie jak festyny, turnieje sportowe i rajdy, imprezy teatralne i filmowe, spotkania z ludźmi kultury i sztuki, ale też różne akcje zimowe, zimowy i letni wypoczynek dla dzieci. Dużą popularnością cieszą się festyny pod nazwą "Dni Winograd", służące prezentacji i popularyzacji społeczno-wychowawczej działalności Spółdzielni oraz kulturalnemu kształceniu winogradzkiej zbiorowości osiedlowej. Pierwsze "Dni Winograd" odbyły się w dniach od 26 września do 2 października 1977 r., a poważną częścią ich tematyki była popularyzacja osiągnięć Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich z okazji sześćdziesięciolecia Rewolucji Październikowej. W dniach od 11 do 17 września 1978 r. odbyły się drugie "Dni Winograd", w których nowym, bogatym programie wyróżniała się szczególnie prezentacja osiągnięć domów kultury, klubów i pracowni. Nie zapomniano też o uczczeniu rocznic szczególnie bliskich poznaniakom: sześćdziesięciolecia odzyskania niepodległości Polski i sześćdziesięciolecia Powstania Wie1kopo1skego 1918/1919. W dniach od 27 kwietnia do 5 maja 1978 r. Spółdzielnia, wspólnie z Urzędem Miejskim i Pałacem Kultury, zorganizowała Winogradzką Wiosnę Kulturalną, w ramach której odbyły się liczne imprezy kulturalne, m. in.: tzw. Wieczory z Gwiazdą (wystąpili: Konstanty Andrzej Kulka, Jacek Fedorowicz, Daniel Olbrychski, Leszek Herdegen, Halina Czerny-Stefańska), spotkania autorskie (Wojciech Żukrowski, Eugeniusz Paukszta, Barbara Wachowicz), jak również sportowe np. rozgrywki "Winogradzkiej ligi piłki nożnej". W lipcu 1978 r. Telewizja Polska rozpoczęła nadawanie z Domu Kultury "Orbita" cotygodniowych audycji telewizyjnych pL Telewizja Młodych Kosmonaut&w, służących popularyzacji kosmosu i kosmonautyki.

NORMATYWY POWIERZCHNI UŻYTKOWEJ MIESZKAŃ

Powierzchnia normatywna w m 2 Powierzchnia mieszkań winogradzkich Kategoria Liczba 2 wrn mieszkań osób do 1975 r. od 1976 r. do 1975 I od 1976 r. r. M-l 1 17-20 25-28 M-2 2 24-30 30-45 26,7 32,1 M-3 3 33-38 44-48 38,6 46,8 53,5 M-4 4 42-48 56-61 47,6 63,3 53,5 M-5 5 52-57 65-70 53,5 65,4 M-6 6 lub 7 59-65 75-85 65,4 M-7 7 67-71

Tabela 2

WYKONANIE PLANÓW NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH W LATACH 1976- 1978, (w tys. zł)

Plan nakładów Wykonanie Procent wykonania Zadania Nakłady w tym: roboty Nakłady w tym: roboty Nakłady w tym: roboty inwestycY.ine ogółem budowlano- ogółem budowlano- ogółem budowlano-montażowe -montażowe -montażowe Rok 1976 Obiekty mieszkaniowe ogółem 249 233 224197 312 653 287 233 125,4 128,1 w tym Osiedla: Przyjaźni 5660 4505 14 394 12 101 254,3 268,6 Kosmonautów 65 080 55 967 70 892 62807 108,9 112,2 Kraju Rad 145 774 136025 169 928 161 472 116,6 118,7 Zwycięstwa 32 719 27400 57 439 50 852 175,6 185,6 Obiekty oświaty i zdrowia 49 992 38412 38 844 33 524 77,7 87,3 Obiekty handlu i usług 28 699 28 302 9573 6091 33,3 21,5 Ogółem rok 1976 327924 290911 361 070 326 848 110,1 112,4 Rok 1977 Obiekty mieszkaniowe ogółem 321 035 304 837 308 440 292 961 95,0 96,1 w tym Osiedla: Przyjaźni 700 500 4357 4002 Kosmonautów 1514 1380 4190 4 121 Kraju Bad 84 957 78 418 79 762 72 243 93,9 93,4 Zwycięstwa 233 864 224539 220131 211595 94,1 94,2 Obiekty oświaty i zdrowia 36 262 26214 13 630 4380 37,6 35,8 Obiekty handlu i usług 56307 46102 21132 16 565 37,5 35,9 Ogółem rok 1977 413 604 377 153 343 202 318 906 82,9 84,6 Rok 1978 Obiekty mieszkaniowe ogółem 360837 332 405 445 940 427089 w tym Osiedla: Przyjaźni 29 500 25 300 51200 50 092 Kosmonautów 1789 1471 2443 2052 - Kraju Rad 152 485 141296 185 572 174 786 - Zwycięstwa 177 063 164 338 206425 200159 Obiekty oświaty i zdrowia 19 880 16 088 19 059 14 780 Obiekty handlu i usług 55 933 53 212 42 843 39 114 Ogółem rok 1978 436 650 401 705 507 842 480 983

Uwaga: Przy danych dla 1978 r. nie podano procentu wykonania planu finansowego ze względu na nieporównywałnośc cen planu nakładów i wykonania nakładów finansowych, wskutek zmiany cen robót budowlanych od 1978 r.

Czesław Nawrocki

Tabela 3

PRZYROST BUDYNKÓW MIESZKALNYCH W LATACH 1976-1978

Nazwa Powierzchnia Liczba Data fosiedla i numer budynku użytkowa w m 2 mieszkań izb 1 oddania do użytku 1 2 I 3 I 4 I 5 Rok 1976 Kosmonautów 14 6144 169 364 31 VIII 15 5747 158 341 31 XII 16 6144 169 364 31 III Kraju Rad: 23 5303 90 405 31 XII 25 3535 60 270 30 VI 26 7895 138 611 30 IX 27 6245 110 485 31 VIII 28 5303 90 405 30 XI 29 3535 60 270 30 X 32 3535 60 270 30 VI 33 7070 120 540 31 V 34 5303 90 405 30 IV 36 6245 110 485 29 III Ogółem w roku 1976 72 004 1424 5215 - Rok 1977 Kraju Rad: 22 10 300 191 808 31 III 24 3535 60 270 30 IV Zwycięstwa: 1 3417 58 261 30 XI 2 8720 148 666 30 XI 3 6952 118 531 31 XII 4 3535 60 270 30 XII 5 3535 60 270 30 XII 9 6952 118 531 25 X 10 5185 88 396 30 VII 11 8838 150 675 30 VI 12 3535 60 270 31 V 21 (3 segmenty) 5303 90 405 31 XII Ogółem w roku 1977 69 807 1201 5353 - Rok 1978 Przyjaźni: 23 (4 segmenty) 5957 100 420 30 XI 23 (1 segment) 1767 30 120 31 I 79 Kraju Rad: 14 6261 143 398 31 X 13 6261 143 398 30 XII .

15 6270 143 398 30 VI 16 6261 143 398 30 IV Zwycięstwa: 21 (2 segmenty) 3535 60 270 31 III 22 8720 148 666 30 VI 23 5666 120 480 .29 IV 24 6952 118- 531 31 VIII 25 3535 60 270 31 X 26 6952 118 531 30 XI Ogółem w roku i 1978 68 137 1326 4880 -

Tabela 4

STRUKTURA MIESZKAŃ W BUDYNKACH PRZEKAZANYCH DO UŻYTKU W LATACH 1976-1978

Osiedle Typ mieszkania numer budynku M-2 M-3 I M-4 M-3 M-6 Razem 1 2 3 1 4 1 5 1 « 7 Rok 1976 Kosmonautów: 1 14 52 117 - - - 169 15 47 111 158 16 52 117 - - - 169 Kraju Rad: 23 45 45 90 25 - - - 30 30 60 26 - 20 59 59 138 .

27 . 20 45 45 110 28 - - - 45 45 90 29 -- - - 30 30 60 32 -- - - 30 30 60 33 - - - 60 60 120 34 - - - 45 45 90 36 - - 20 45 45 110 Razem 151 345 60 434 434 1424 U dział procentowy 10,6 24,2 4,2 30,5 30,5 100 Rok 1977 Kraju Rad: 22 5 5 58 64 59 191 24 - - - 30 30 60 Zwycięstwa: 1 - - 29 29 58 2 - - - 74 74 148 3 - - - 59 59 118 4 - - - 30 30 60 5 - - - 30 20 60 9 - - - 59 59 118 10 - - 44 44 88 11 - - 75 75 150 12 - 1 30 30 60 21 (3 segmenty) - 1 45 45 90 Razem 5 5 58 569 564 1201 U dział procentowy 0,4 0,4 4,8 47,3 47,1 100 Rok lS 78 Przyjaźni: 23 (4 segmenty) 60 20 20 100 23 (1 segment) 30 30 Kraju Rad: 13 47 80 16 143 14 47 80 16 143 15 47 80 16 - - 143 16 47 80 16 143 Zwycięstwa: 21 (2 segmenty) .... 30 30 60 22 ,...., 74 74 148 23 ,...., 120 120 24 """" - 59 59 118 25 ,...., 30 30 60 26 i ,...., 59 59 118 Razem 188 320 274 272 272 1326 U dział procentowy 14,2 24,1 20,7 20,5 20,5 100

6 Kronika m. Poznania 4jU

RYTMIKA ODDAWANIA DO UŻYTKU MIESZKAŃ W LATACH 1976 - 1978

Rok Kwartał Liczba oddawanych Procent wykonania do użytku mieszkań planu rocznego 1976 I 279 19,6 II 330 23,2 III 417 29,3 IV 398 27,9 Razem 1424 100,0 1977 I 191 15,9 II 270 22,5 III 88 7,3 IV 652 54,3 Razem 1201 100,0 1978 I 90 6,8 II 554 41,8 III 118 8,9 IV 564 42,5 Razem 1326 100,0

Tabela 6

PRZYROST OBIEKTÓW TOWARZYSZĄCYCH W LATACH 1976-1978

1 Osiedle Jednostka Wiekość Data Rok N azwa obiektu miary charakteryzująca oddania do użytku 1976 Przyjaźni: Przedszkole nr 126 miejsc 120 31 XII Przedszkole nr 135 120 31 XII Pawilon nr 133 C (bary) U2 1394 30 VI m Przychodnia lekarska 133 2 1209 30 IX m Kosmonautów: Przedszkole nr 108 miejsc 120 30 I Kraju Rad: Szkoła nr 111 pomieszczeń (bez sal gimnastycznych) do nauki 24 31 VIII 1977 Przyjaźni: Przedszkole nr 129 miejsc 120 30 VI Żłobek nr 134 75 31 III " Kraju Rad: Sala gimnastyczna przy szkole nr 111 30 XII 1978 Kosmonautów: Przychodnia lekarska nr 104 2 860 30X1 m Kraju Rad: 1 Przedszkole nr 112 miejsc 120 31 XII

Tabela 7

PRODUKCJA ZAKŁADU BUDOWLANO-REMONTOWEGO W LATACH 1976 - 1978 (w tys. zł)

Plan I Wykonanie I Procent Plan j Wykonanie j Procent Wyszczególnienie 1976 1978 r. r. Remonty i konserwacje 7217 8125 111,7 10 325 10 759 104,2 j Rob o t y inwestycyjne 13 777 22 662 164,5 46 184 43 532 94,3 w tym: _ Budowa dróg i ziejeni 13 777 22 662 164,5 35 684 32 645 91,5 U dział w budowie nowej bazy 6000 5951 99,2 Budowa domków 4500 4930 109,7 U sługi na rzecz mieszkańców 1300 603 46,4 1340 1340 100,0 Usługi transportowe 752 3945 524,6 8480 11313 133,4 Wartość produkcji ogółem 23100 35 335 153 66 329 - 66 944 100,9