BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE NA ZACHODZIE 285

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1928 R.6 Nr3

premij w wysokości 8-15,%, i zwalnia nowe b-udynki od podatku gruntowego na lat 10. Brak mieszkań w Belgji liczącej 7 i pół miljana mieszkańców podają na 1'50-200.00.0.. We Francji panuje ciężka klęska mieszkaniowa w miastach największych. Koszty budowy wzrosły w złocie o 30%, zarobki nie podniosły się. Spółdzielnie otrzymują pomoc państwową, a mianowicie jedną trzecią kapitału po 370. Daleko posunięte subwencje otrz-}'mują mieszkania dla rodzin obarczonych więcej niż 4 małoletniemi dziećmi. Sytuacja jest coraz cięższa. Przygotowuje się akcję zaradczą w tej formie, że gminy mają budować mieszkania z pożyczek a państwo będzie częściowo płacić procenty. W Szwecji panuje brak mieszkań w miastach. Od roku 1917 do 1923 istniała ochrona lokatorów. PańsVwo udzielało do roku 1922 beu:wrotnych subwencyj (15-33%) n8. budowę malych mieszkań, obecnie daje kredyt na drugie hipoteki (do 50% kosztów budowy). Miasta oddają grunty po korzystnych cenach. Budownictwo znajduje się w trudnem położeniu jedynie z powodu drogiej robocizny, budowa metra sześciennego kosztuje 48--55 koron. Z powodu drogiCh dzierżaw redukuje się rozmiar mieszkania. Klęska mieszkaniowa w Niemczech była ogromna. Dzięki intensywnej akcji gmin ruch budowlany rósł tak szybko, że dzisiaj zaspokaja normalne roczne potrzeby. Odrobić muszą Niemcy jeszcze braki kilku lat około ukończenia wojny. Obowiązuje w Niemczech w licznych krajach przymusowa gospodarka mieszkaniowa, komorne wynosi 120% przedwojennego. Projektuje się dalsze podniesienie czynszów o 20.%. Wskaźnik kosztów budowlanych jest wyższy, wynosi bowiem około 180. Rozwój budownictwa w Niemczech opierał się na pożyczkach łącznie z dochodami z podatku od lokali (Hauszinssteuer). Najczęstszą formą przedsiębiorstwa jest spółdzielnia. W nowych domach przeważa typ 2 pokojowy z kuchnią, komorą, ustępem i łazienką. Czynsz dzierżawny 56-60 mk. miesięcznie. Budownictwo powojenne uwzględnia tak domy jednorodzinne jak większe, uderza znaczna ilość domów średnich, jedno- lub dwupiętrowych, z ogródkami. Rzesza niemiecka ustanowiła osobny instytut dla badań nad racjonalną ,budową mieszkań pod nazwą "Reichsforschungsstelle fUr Wirtschaftlichkeit im Bau

()

KRONIKA MIASTA POZNANIAund Wohnungswesen"j instytut ten mimo wielkdej dotacji nie osiągnął dotąd konkretnych wyników. Z porównania prac budowlanych w poszczególnych państwach wynika wielka różnorodność porania się ze sprawą mieszkaniową. Przedewszystkiem beznadziejnie przedstawia się kwest ja typizacji i normalizacji budownictwa, a nawet stawiono tezę, że bodaj dążenie to jest utopją. Tu i owdzie jednakże widać drobne zaczątki. Co do materjału budowlanego stwierdzono raz jeszcze, że generalnie najpewniejszą jest cegła. Potanienie budownictwa osiągnięto niekiedy przez zakupy masowe (Holandja, Wiedeń). Jedno wszakże zdaje się nie ulegać wątpliwości, a mia:nowicie to, że kwestję mieszkaniową załatwić można starym utartym zwyczajem i sposobem (kredyt zwykły) jedynie tam, gdzie pieniądza prywatnego jest nadmiar i zarobki wysokie. Przykładem takiego załatwienia sprawy jest jedyna Szwajcarja. Dodać należy, że i w tych warunkach gminy mus.iały rozwinąć szeroką akcję budowlaną, bo inicjatywa prywatna nawet tam nie wystarczała. Wszędzie indziej, gdzie opanowano brak mieszkań lub go się umniejsza, był lub jest kredyt ulgowy, co więcej subwencje państwowe bezzwrotne. Subwencje te mogą zastąpić tylko podatki bez obciążeń procentowych Żadne państwo nie byłoby pozbyło się braku mieszkań, gdyby kredyty mieszkaniowe obciążały budowlę 8-10 procentami.

Zygmunt Zaleski.

KRONIKA WAżNIEJSZYCH WYDARZEN.

20-go czerwca 1928. Obchód 70-lecia Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

to-go lipca 1928. Zgon śp. Stanisława Zielińskiego, współzałożyciela i honorowego prezesa Ogrodu Zoologicznego. 12-go lipca 1928. Zgon śp. Jana iPoprawskiego, zasłużonego pedagoga i organizatora szkolnictwa powszechnego w Poznaniu, inspektora szkolnego na m. Poznań. 9-go sierpnia 1928. Zgon śp. ks. infułata Czesława Meysnera.

I' W lipcu bawił w Poznaniu Pan Prezydent Rzęczypospolitej, przenosząc rezydencję na kilka tygodni do Poznania. /Podjęto odnowienie wzgl. rozbudowę Teatru Polskie2 0 , Teatru Wielkiego i kościoła Panny Marji na Ostrowie