Z żałobnej karty
Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1982.01/06 R.50 Nr1/2
Czas czytania: ok. 51 min.ZBYSZKO TUCHOŁKA (1909 - 1980)
Akademia Rolnicza w dniu 6 lipca 1960 r.
poniosł.i niepowetowaną strat«:. Odszedł od nas na zawsze prof. dr dr h.c. Zbyszko TUchołka - wYbitny nauczyciel akademicki, były rektor AkademU Rolniczej, prodzieklłll i dziekan wydziału Rolniczego, kierownik Katedry Chemii Rolnej, dyrektor Instytutu Gleboznawstwa I Chemii Rolnej.
Zbyszko Tuchołka urod'l:ił si«: dnia 24 sierpnia 1909 r. w Marcinkowie Dolnym (pow. 2nin) w rodzinie ziemiańskiej z ojca Wiesława Tuchołki i matki HaUny z Kory,towskich. W 1928 r. uzyskał śwtadectwo Gojrzałoścl w Gimnazjum im. GotthiUa Bergera w Poznaniu. W tym samym roku został przyj«:ty na Wydział Rolniczo-Leśny Uniwersytetu poznańskiego. Studiował z przerwami, odbywając słu:!:b«: wojskową oraz praktyk«: w kilku majątkach rolnych. Studia ukończył w 1935 r., uzySkUjąc stopień inf;yniera rolnictwa. Juf; w 1936 r. opublikował pierwszą prac«: naukową w czasopiśmie "Uprawa Roślin i Nawof;enie". Po otrzymaniu dyplomu został zaangaf;owany jako asystent hodowlany w Gospodarstwie Nasiennym Kleszczewo, gdzie póniej pracował na stanowisku kierownika. Brał udział w kampanU wrześniowej 1939 r.
w stopniu pOdporucznika rezerwy artylerii. Ranny w bitwie nad Bzurą, dostał si«: do niewolt niemieckiej. Do końca II wOjny światowej przebywał w obozach jenieckich w hitlerowskich Niemczech, gdzie prowadził kursy rolnicze dla współtowarzyszy niedolt. Po oswobodzeniu w 1945 r. zorganizował w Badbergen k. OsnabrUck szkoł«: rolniczą dla żołnierzy Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej ł przesiedlonych Polaków.
W tym czasie wydał przy pomcy dowództwa tej brygady kilka skryptów dla słuchaczy szkoły, a mianowicie: Stosowanie nawozów organicznych ł mineralnych, Uprawa rośUn, Maszynoznawstwo.
VI' 1946 r. powrócił do kraju ł przez dwa lata pracował w Zarządzie Państwowych Nieruchomości Ziemskich Okr«:gu Lubuskiego
'.,,". --:;":r.-
..... > ,..,
,..... ,........
.':,:'" '.:".(
,o, r", ..
:;'h
.. 0-';
,.
.. 0'0 ;y
..... ,.
ił
jako kierownik referatu ekonomiczno-statystycznego. W 1948 r. został zaangaf;owany na etat asystenta do Katedry Chemii Rornej Uniwersytetu Poznańskiego. DOktoryzował si«: w 1951 r. na podstawie pracy spos6b rozmieszczenia r6nych form superfosfatu w glebie, a przebieg procesu uwsteczniania P.O.. W 1955 r. został kierownikiem Katedry Chemii Rolnej jako zast«:pca profesora, pótniej uzyskał tytuł naukowy docenta i w 1982 r. otrzymał tytuł profesora nadzwYczajnego, a w 1970 r. - profesora zwyczajnego. Pełnił funkcj«: prodziekana, a VI latach 1962 - 1985 dziekana WYdziału Rolniczego, na
Z żalobnej karty
tomiast w latach 1985 - 1972 piastował odpowiedzialne I zaszczytne stanowisko rektora uczelni. Równocześnie w latach 1970 - 1975 był dyrektorem Instytutu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej. W pracy badawczej Zbyszko Tuchołka zajmował si«: szeregiem problemów z dziedziny -chemii rolnej. Nie sposób jest omówić je w niniejszym wspomnieniu I dlatego wybrano chron{)logicznie tyntO niektóre kierunki badań. Badania z zakresu żywienia roślin fosforem wyjaśniły zachowanie si«: fosforu w glebie z superfosfatu pylistego I granulowanego, jak równie:!: reakcje zbóf; na nawożenie fosforem w zależności od zasobności fosforu w nasionach. Wyniki tych badań w latach 1948- 1955 wzbudziły duf;e zainteresowanie praktyki rolniczej. Badania zasobności gleb w przyswajalny magnez, potrzeb nawożenia tym składnikiem i poszukiwania źródeł nawozów magnezowych rozpocz«:te w 1955 r. nalef;ały do pionierskich w kraju. Tucholka wykazał, że duża cz«:ść gleb uprawnych Wielkopolski, szczególnie lekkich i kwaśnych, odznaczało si«: niską zawartością przyswajalnego magnezu. W poszukiwaniu sposobów nawo:!:enia tych gleb magnezem, zwrócił uwag«: na mOf;ltwość wykorzystania dolomitu, "5erpentynitu oraz róf;nych form wapna _ padowego z hut cynku jako głównych nawozów magne'zowych. Liczne ścIsłe doświad-czenia polowe nad efektywnością stosowania magnezu wykazały wzrost plonów średnio o ponad 40'1(, bulw ziemniaków I 50'1(, ziarna -żyta. Na początkU lat sześćdziesiątych z jego inicjatywy sprowadzono dolomit z południa kraju I zastosowano go w licznych państwowych gospodarstwach rolnycll województwa poznańskiego. Uzyskano znaczne zwyżki plonów roślin, zwłaszcza na glebach o niskiej zasobności w przyswajalny magnez. Obok prac z zakresu nawof;enia magnezem, Profesor prowadził badania nad mikroelementami, szczególnie borem i manganem, w aspekcie zachowania si«: tych składników w glebach i wykorzystania ich przez rośltny 2 nawozów organicznych. Uwag«: Profesora skupiała tak:!:e zawartość mikroelementów w sianie i trawach, głównie z rejonu nadnoteckiego. Analtza chemiczna tego materiału wykazała niską, niedostateczną zawartość manganu i miedzi w przewaf;ającej ltczbie próbek siana. Stwierdzenie to mogło być wtedy jednym z dodatkowych czynników wyjaśniających schorzenia bydła w tym rejonie. W miar«: wzrostu nawof;enia mineralnego, zwłaszcza azotowego, zbó:l: Profesor zwrócił szczególną uwag«: na znaczenie miedzi, kt6rej niedobór w glebie nie pozwala na uzyskiwanie wYsokich plonów ziarna zbć:l:, a w 'szczególności pszenicy.
Przez wiele lat zajmował si«: problematyką nawof;enia roślin azotem, skupiając awag«: na trzech aspektach: na poszukiwaniu sposobów zwi«:kszania efektywności azotu i nawozów mineralnych; na badaniu nast«:pczego działania azotu (azotu nie wykorzystanego przez plon poprzedni) oraz na działaniu wysokich dawek azotu na skład chemiczny roślin z punktu widzenia oceny pokarmowej i pastewnej masy roślinnej - głównie wartości biologicznej białka. Poszukując zwi«:kszenia efektywności azotu, Profesor zwrócił uwag«: na znaczenie równomierności rozrzutu nawozów azotowYch, zwłaszcza stosowanych pogłównie na zbof;a. Wieloletnie, ścisłe doświadczenia polowe przeprowadzone pod jego kierunkiem po raz pierwszy w kraju wykazały znaczne możliwości wzrostu plonu zbóf; poprzez zwi«:kszenie równomierności wysiewu nawozów azotowych. Poniewaf; uf;ywane w kraju siewniki nawozowe nie zapewniają wystarczająco równomiernego rozmieszczenia nawozów azotowych, Profesor opracował nowe, zaostrzone kryteria oceny rozrzutu nawO%ów oraz rooczął długotrwałe starania o budow«: nowego, bardziej precyzyjnego rozsiewacza do nawozów. Ogromny trud został uwieńczony sukcesem. Wykonano prototyp rozsiewaczy, a Profesor uzyskał świadectwo autorskie Urzęiu Patentowego (rozsiewacz do pOwierzchniowego rozsiewu nawozu - świadectwo autorskie nr 38 508 z dnia 20 maja 1980 r.). Sprawiło to mu ogromną satysfakcj«:; jak si«: okazało wkrótce, była to niestety radość ostatnia w jego przebogatej działalności naukowej. Podj«:cie badań w latach siedemdziesiątych w zakresie problematyki nast«:pczego działania nawozów azotowych ma tak:l:e dUf;e znaczenie dla praktyki rolniczej. Jak wYka-=zały liczne doświadczenta polowe, wysokie dawki azotu, stosowane pod buraki cukrowe, rzepak a nawet pod ziemniaki, nie zawsze były całkowicie wykorzystywane przez te rośliny. Tuchołka dowićdł, f;e plony nast«:pcze np. j«:czmień, pszenica pobierały azot nie wykorzystany z przedplonu. Cz«:sto mała dawka azotu na j«:czmień i pszenic«: zap1!wniała juf; najwyf;sze plony tych roślin. Natomiast wYf;sze dawki azotu powodowały wYleganie, utrudnianie sprz«:1;u i obni:l:anie plonu j«:czmlen.ł,a i pszenicy. Dlatego w planowaniu nawof;enia azotem bardzo waf;na jest ocena zasobności przedplonu w azot mineralny. Zbyszko Tuchołka zwrócił uwag«: juf; przed laty na wYst«:pujący w naszym kraju deficyt białka. Zmusza nas to do kosztownego importu wYsokobiałkowYch pasz. Stąd dla gospodarki narodowej tak wa:l:ne jest poszdkiwanie :!:ródeł białka paszowego na. tiazie
'Własnej produkcji - przede wszystkim rolniczej. Profesor wykazał, te poprzez intensywne nawożenie zbóż azotem można nie tylko znacznie zwiększyć plony ziarna, ale tet uzyskać wyższą procentową zawartość w nim białka. Potwierdziły to wieloletnie doświadczenia polowe. Dorobek publikacyjny Tuchołki obejmuje ponad sto pozycji, w tym pięćdziesiąt rozpraw, monografii, artykułów, rozdziałów do pOdręczników i skryptów. Jego prace odznaczały się nie tylko walorami poznawczymi, lecz równie:!: du:!:ą wartością dla praktyki rolniczej. Zbyszko Tuchołka brał żywY udział w upowszechnianiu wiedzy i postwu technicznego w rolnictwie, wygłaszając liczne prelekcje na zebraniach rolników, w aUdycjach radiOwYch i telewizyjnych. Został za to wYró:!:niony Odznaką Honorową Komitetu do spraw Radia i Telewizji oraz dyplomem Ministra Rolnictwa. Był organizatorem Zakładu Upowszechniania i Post«:pu w Rolnictwie przy uczelni i kierował tą placówką przez sześć lat. Praktyka rolnicza widziała w nim wielki autorytet badacza, a zarazem doskonałego popularyzatora wiedzy rolniczej. Wybitna osobowość Profesora, ogromna wiedza, jego wYjątkowe cechy charakteru, wykłady i seminaria prowadzone na wYsokim poziomie, gromadziły wokół niego ltczne grono magistrantów. Poświ«:cał im sporo czasu i wiele serdeczności. Pod jego kierunkiem wykonano około dwustu prac magisterskich. W dziedzinie kształcenia kadr naukowYch Profesor był promotorem dwudziestu jeden zakończonych przewodów doktorskich. W czasie, gdy kierował Katedrą Chemii Rolnej i później Instytutem Gleboznawstwa i Chemii ROlnej, siedem osób uzyskało habilitację z zakresu chemii rolnej. Był ,'ecenzentem kilkudziesi«:ciu prac doktorskich, habilttacyjnych oraz opinU dorobku naukowego dla otrzymania tytułu profesora zwYczajnego i nadzwyczajnego. Wielu jego uczniów kieruje dziś powa:!:nymi zespołami naukowymi i piastuje wysokie stanowiska w gospodarce narodowej. Wielkim uznaniem za wkład do nauki było nadanie mu w 1976 r. tytułu doktora honoris causa przez Uniwersytet im. Marcina Lutra w Halle (Niemiecka Republika Demokratyczna) uczelni«: o ponad trzystuletniej tradycji. Dzięki dutej inwencji Tuchołkl jako rektora, uczelnia rozbudowała si«: o gmachy; Rektoratu, TechnologU Drewna i Przemysłu Rolno-Spo:!:ywczego. Dużo inicjatYwY poświ«:cał Profesor przy organizowaniu filii AkademU w Bydgoszczy, przekształconej w 197ł r. w samodzielną uczelnl«:. Zbyszko Tuchołka udzielał si«: aktywnie w pracach rótnych instytutów naukowych oraz instytucji rolniczych. Był m. in.: członkiem Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa (od 1958 r.), Komitetu Gleboznawstwa i ChemU Rolnej przy Wydziale V Polskiej Akademii Nauk, Rad NaukowYch: Instytutu Uprawy, Nawotenia i Gleboznawstwa, Instytutu Krajowych Włókien Naturalnych, Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, wiceprzewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Przemysłu Zielarskiego, kierownikiem naukowym w Instytucie Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa Oddział w Gorzowie (1959 - 1965), czlonkiem Komitetu Re. dakcyjnego "poradnika Gospodarskiego" (bYł jedr1ym z zało:!:ycielt tego czasopisma, wznowionego po 1945 r.), członkiem Wojewódzkiego Zarządu Kółek Rolniczych, Oddziału Poznat,skiego Polskiej Akademii Nauk, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego, Polskiego Towarzystwa Ekonomiczneco, polskiego Towarzystwa Botanicznego; był tet przewOd.niczącym Rady Muzealnej Muzeum Rolnictwa w Szreniawie. Za całokształt pracy badawczej, dydaktycznej i organizacyjnej Rada Państwa udekorowała profesora Zbyszka Tuchołk«: Krzytem Kawalerskim (1958) i Oficerskim (1969) Orderu Odrodzenia Polski. Wojewódzkie Rady Narodowe w Poznaniu i Bydgoszczy nadały mu Odznaki Honorowe za szczególne zasługi dla rozwoju tych województw. posiadał Medal Komisji Edukacji Narodowej. Złotą Odznak«: Związku Nauczycielstwa Polskiego, Odznak«: Honorową Miasta Poznania oraz wiele innych. Działalność Profesora doczekała si«: uznania władz w formie Nagród II stopnia i trzykrotnie I stopnia Ministra Szkolnictwa wyższego i Nauki. Otrzymał równie! Nagrodę I stopnia Ministra Rolnictwa. Był człowiekiem o nieprzeci«:tnym umyśle, bardzo skromnym, niezwykle pracowitym, wszystkim życzltwYm, skorym zawsze do pomocy. Cieszył si«: ogromnym autorytetem i sympatią społeczności akademickiej i rolniczej. Był to wielki rolnik ziemi wielkopolskiej, której słuf;ył całym sercem przez swoje pracowite tycie. Wybitne walory jego charakteru sprawiły, te pozostanie na zawsze w naszej pami«:ci jako wzór człowieka. gorącego patrioty, oddanego bez reszty rolnictwu polskiemu.
Zebrał: Kazimierz Lehmann
135 LAT ZAKŁADOW PRZEMYSŁU METALOWEGO "H. CEGIELSKI" (Kroni.ka .obchodów jubileuszowych)
w roku 1981 Zakłady Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" św1«:ciły niecodzienny :JUbileusz.. Min«:ło bowiem sto trzydzieści pi«:ć lat od chwili, gdy pozbawiony przez władze pruskie możliwości wykonywania zawodU nauczycielskiego Hipolit Cegielski zało:!:ył w 1846 r. w ,,Bazarze" mały "Handel :!:elaza", kładąc tym podwaliny pod najw1«:ksze w mieście (I Wielkopolsce) zakłady przemysłowe. JUbileusz starano si«: uczcić jak najpełniej, nadając uroczystościom rang«: szeroko wYkraczającą poza granice kombinatu. W dniu 24 lutego 1961 r. egzekutywa Komitetu Zakładowego polskie] Zjednoczonej PartU Robotniczej pOdj«:ła uChwał«: w sprawie obchod6w stotrzydziestopi«:ciolecia ist:. nienia Zakładów. UZnano, f;e obchody winny przyczynić si«: do dalszej integracji załogi oraz do upowszechnienia, w oparciu o tradycje, takich wartości, jak poczucie ład u l porządku oraz rzetelna i sumienna praca. JUbileusz miał przyczynić się także do spopUlaryzowania sylwetki założyciela Zal(ład6w - Hipolita Cegielskiego. Egzekutywa zwróciła si«: z apelem do organizacji społecznych, stowarzyszeń i klubów działających w Zakładach o włączenie si«: do realizacji nakreślonych celów oraz delegowanie po jednym przedstawicielU do Komitetu Obchodów. Ze SW&j strony, egzekutywa desygnowała do Komitetu Obchodów I sekretarza Komitetu Zakładowego Edwarda Skrzypczaka oraz naczelnego dyrektora Zakładów - Ireneusza Sobczaka.
Z woli zatem przedstawicieli wszystkich organizacji istniejących w Zakładach powstał Komitet Organizacyjny Obchodów 135-lecia. Na przewodniczącego wybrano I sekretarza Komitetu Zakładowego Polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej Edwarda Skrzypczaka, który pelnił t«: funkcj«: do chwili wyborów na stanowisko I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego, to jest do dnia /N czerwca 1961 r. Wybrano takf;e zast«:pcow: Mariana Grussa oraz Jerzego 2arnowskiego.
Funkcj«: sekretarza powierzono Tadeuszowi
Rynkowskiemu. W skład Komitetu ObcIWdów weszli ponadto: Jerzy A. Komosiński!I sekretarz Komitetu Zakładowego polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej (od 4 sierpnia 1981 r. - przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Obchodów), Zdzisław Bereś, Konrad Doerman, Bolesław Januszkiewicz.
Jan Kubiak, Włodzimierz Kujawa (rzecznik prasowy KomitetU), Zdzisław Miedziarek, Barbara Muszyńska, Ryszard przedpelski, Aleksander Rajewski, Ireneusz SObczak, Czesław Tchórz, Kazimierz wybieralski l stanisław Zwierzchowski. Udział w pracach Komitetu zadeklarowali: wicewojewoda Romuald Zysnarski, dyrektor wydziału Kultury urz«:du wojewódzkiego Maciej Ifrajtak, dr Alfons Brzeziński, prof.
dr Zdzisław Grot, prof. dr Witold Jakóbczyk, Marek Przybylski redaktor "Głosu Wielkopolskiego" i doc. dr Wacław Radkiewicz. W dniu 2 kwietnia 1981 r. Komitet Organizacyjny na trzecim posiedzeniu ustali ramowy program jubileuszu, w którym uwzględniono postulaty organizacji społeczno-politycznych i kulturalnych, a takf;e propozycje indywidualnych osób. W połowie marca 1981 r. pojawiły si«: pierwsze jubileuszowe akcenty. Barwne plansze na frontowych murach hal fabrycznych informowały o powstaniu i rozwoju Zakładów, mówiły o ich załof;ycieIu - wielkim patriocie Hipolicie Cegielskim. Hasła głoszące obchody stotrzydziestopi«:cioIecia ukazały się w kilkU ruchliwych punktach Wildy. Najbardziej przykuwające wzrok były kompozycje plastyczne zawieszone na bramie głównej. W związku z jubileuszem podj«:to w kwietniu i w maju penetracje o charakterze historycznym. Rozpoczęto intensywne poszukiwanie grobu Hipolita cegielskiego, zrobiono rekonesans do wsi Ławki k. Trzemeszna, gdzie się urodził, a takf;e nawiązano kontakt z żYjącymi potomkami Hipolita cegielskiego. Poszukiwanie grobu Hipolita CegIelho"';lłfłłumntlłl.łHlltrliIJflfłfnrmłUIUUUłtllłłlł!łllłmm łl'" - ,
"1'1"
Ił
: /.
1,/".
I P
........ , . '';''''''
... ,.. ...
!f J,
'.1 s r "' '
..
:djLf
'
"'",
I'
1.., "
';rJ
'.,
,"",
...
Jubi!euszelUłI .. 19ł'1
\+ li,'
,I', ,. -. ...'iIt, , ,; , " . r!u f, Ip f.,! I I l :/'
'-"7'"
,b 'Ii
'i,,',
IL"
'!'
] J "
'I: . \,
,'\
, i ,
.A
.J
; ;;
';'"
'.
'\
..
Ołólnopolska Sesja Klubu Publicytów Ekonomicznych w kawiarni Zakładowego Domu Kultury (11 czen\'ca 1981 r). Przemawia dyrektor I1aczelny Zakładów mgr in. Ireneusz SobczaklIkiego, jakkolwiek wywołało duży społeczny rezonans, nie przyniosło spodziewanego wYniku. Dziś wiemy tylko tyle, e grób znajdował si«: w pobliżu Mostu Dworcowego, w klinie mi«:dzy ulicami Towarową i Dworcową na obszarze d. Cmentarza Swi«:tomarcińskiego. Można hipotetycznie przyjąć,' że grobowiec rodziny Cegielskich został zlikwidowany pod koniec, wojny 1939 - 1945, w związku z bUdową przez władze okupacyjne schronu przeciwlotniczego. JUbileusz stał się okazją do podjęcia na szeroką skalę zakrojonych prac porządkowo-remontowych na zewnątrz i w obrębfe Zakładów. Przywrócono do używalności salę widowiskowo-sportową na 1200 miejsc; przebudowano ul. 28 Czerwca 1956 r., uzyskując przy okazji dodatkowe miejsca parkingowe; przy ul. Hetmańskiej powiększono o jedną długość plac parkingowy. Przebudowano również holl główny w budynku dyrekcji, nadają. mu bardziej funkcjonalny charakter l estetyczny wYstrój. Bogatszy nif; zazwyczaj wystrój plastyczny, noszący znamiona
..
propagandy handlowej, z akcentami jubileuszu firmy, można było takf;e zauważyć na Międzynarodowych Targach Poznańskich.
"Cegieh.ki" zaprezentował niektóre zespoły silników okrętowych (tuleje, głowice, tłoki), spr«:żarki i wyroby finalne: silniki agregatowe (prądotwórcze), silniki trakcyjne (kolejowe) oraz obrabiarki do obróbki metali. Z 'inicjatywy Klubu PUblicystów Ekonomicznych poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, w dniu 11 czerwca 1981 r. w kawiarni Zakładowego Domu Kultury odbyła się Ogólnopolska Sesja Dziennikarska. Wzięli w niej udział dziennikarze krajowi oraz liczne grono działaczy społeczno-politycznych. Sesj«: zagaił red. Marek Przybylski. Rozwój produkcji przedsiębiorstwa omówił dyrektor naczelny Ireneusz Sobczak. Przypomniał, iż wszystko co łączy się z dziejami firmy zacz«:ło si«: oduruchomienia w "Bazarze" sklepiku z narzędziami, który - dzięki ogromnej przedsi«:biorczości i zmysłowi organizacyjnemu HIpclita Cegielskiego - zamienił si«: w fabry
k«: narzędzi rolniczych. Na początkU produkowano zgrzebiacze, spUlchniacze i grabie. Później przystąpiono do wYkonywania zestawów maszyn dla rolnictwa, m. in. siewników, kosiarek, zbieraczy koniczyny i młocarek. W fabryce Cegielskiego produkowano teź kotły parowe, kuchnie polowe dla wojska, walce do budowy dróg bitych oraz wozy san1tMne. Dyrektor Sobczak nakreślił równieź perspektywy rozwojU przedsi«:biorstwa na najbliższe lata w związku z wprowadzeniem reformy gospodarczej. W czasie sesji prof. dr Zdzisław Grot przedstawił poglądY Hipoltta cegielskiego na kwesti«: narodową, podkreślił, if; był zwolennikiem pracy organicznej opartej na solidaryzmie narodowym, wierzył w skuteczność pracy organicznej, jak źrenicy oka strzegł reliktów polskiej mowy i polskiej kultury. uczestnicy sesji zwiedzili Muzeum zakładowe i jubileuszową ekspozycję "cegielskiego" na Międzynarodowych Targach Poznańskich. W dniu 2'1 czerwca 1981 r. w Zakładowym Domu Kultury otwarta została wystawa Czerwiec 1956 w malarstwie, rzeźbie i grafice. Prace eksponowali artyści-plastycy: Julian Gosławski, Jerzy Hofman, Bartłomiej KUlka, Stanisław Mrowiński i Kazimierz Skoczy las. Tego dnia, późnym popołudniem, rozpoczęły się uroczystości, podczas których metropolita krakowski kardynał Franciszek Macharski dokonał poświęcenia odsłoni«:tych przez Kazimierza Kaniewskiego i Ryszarda Bilitza dwóch tablic pamiątkowych: przy Fabryce Lokomotyw i Wagonów oraz przed bramą główną Zakładów. Obie tablice projektował artysta-plastyk Józef Petruk. W dniach 5 - 6 września 1981 r. w ośrodku wypoczynkowym w Owczych Głowach k. Rogoźna odbył się XIV Zlot Racjonaltzatorów. Jego organizatorem był Klub Techniki i Racjonaltzacji, od lat notowany na pierwszym miejscu wśród współzawodnicząCYCh klubów Wielkopolski. Uczestniczyło trzystu czterdziestu "cegielszczaków" z rodzinami. Byli także zaproszeni goście, a wśród nich I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Skrzypczak oraz pionierzy post«:pu technicznego ludowego Wojska polskiego. Na mecie Zlotu obecnych powitał przewodniczący Klubu Techniki i Racjonalizacji Stanisław Zw1erzchowsk1. Przypomniał on m. in. cele i zadania ruchu wynalazczego. Następnie członek prezydium Klubu Zenon ł.akomy w imieniu racjonaltzatorów i wynalazców odczytał następujący meldunek: "Z okazji stotrzYdziestopi«:ciolecia istnienia Zakładów, racjonalizatorzy zobowiązalt si«: do
Jubileuszednta 31 grudnia 1981 r. opracować i zgłosić trzysta pięćdziesiąt jeden projektów Wynalazczych, które przyniosą przectsi«:biorstwu w skali rocznej ponad 8,5 mln zł oszczędności". Uczestnicy Zlotu zwiedzili wystawę, na której pokazano projekty i wynalazki zgłoszone przez "cegielszczaków" w ciągu roku 980 i w pierwszym półroczu 1981 r. W połowie roku 1981 redakcja .,,Naszej Trybuny" i Muzeum Zakładowe zorganizowały konkurs pt. Czy znasz historię Zakładów HCP? W dwunastu kolejnych wYdaniach publikowano kupony zawierające po trzy pytania ułoźone w przekroju historycznym. Uczestnicy konkursu, a było ich ok. czterystu, wykazali się nie tylko dużą wiedzą, ale także du:!:ą dociekliwością. Konkurs dowiódł, f;e dzieje Zakładów budzą wśród załogi duf;e zainteresowanie; w tradycjach firmy pracownicy starają się odnaleźć potwierdzenie własnej tof;samości. Stwarza to pomYślne warunki do wi«:kszej integracji załogi. Klub Sportowy "Warta" zorganizował w pierwszej dekadzie wrzeAnia 1981 r., wspólnie z zarządem Zakładowym Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, indywidualny turniej tenisa ziemnego. I miejsce wśród m«:żczyzn zajął Wiesław Lisiak, a wśród kobiet - Urszula Richter. W klasyfikacji druźynowej trzy kolejne miejsca zajęły: zarząd Przedsiębiorstwa, Ifabryka Narzędzi, Fabryka Silników Agregatowych i TrakcYjnych. Klub Sportowy zorganizował ponadto jeszcze festyn sportowo-rekreacyjny oraz turniej piłkarski drużyn zakładowych. W festynie, składającym si«: z osiemnastu konkurencji sprawnościOwYch, wzi«:ła udział przede wszystkim młodzież. W turnieju piłkarskim uczestniczyły cztery drużyny. Dnia 14 wrześnta 1981 r. w Muzeum Zakładowym otwarto wystaw«: Z dziejów przemysłu i klasy robotnicze; w WielkOpolsce, zorganzowaną przy pomocy Muzeum Historii Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka. :Ekspozycja ukazała w historycznej perspektywie rozwój wielkopolskiego przemysłu oraz towarzyszący mu proces wYkształcania się klasy rObotniczej. wystawa odżwierciedlała etapy rozwoju charakterystycznych dla Wielkopolski gał«:zi przemysłu, a wraz z nimi takf;e procesy społecznych przeo!?raf;eń. Na wystawie zgromadzono wiele rzadkich eksponatów. Duf;e zainteresowanie budził pierwszy sztandar, ufundowany przez Towarzystwo Akcyjne "H. Cegielski" w 1912 r. z okazji przeniesienia fabryki z ul. Strzeleckiej na Główną. Wystawa była czynna do dnia 25 października 1961 r. W dniu 18 września 1981 r. w kawiarni Zakładowego Domu Kultury odbyła si«: se rzy Zakładowych. Zaproszono na nIą dziennikarzy i liczne grono drukarzy Zakładów Graficznych im. Marcina Kasprzaka, kolporterow "Naszej Trybuny" oraz jej wiernych czytelników. Na sesji obecni byli przedstawiciele Komitetu Wojewódzkiego POlskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Zarządu Głównego i Zarządu Oddzialu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i kierownictwa Zakładów. Obradom przewodniczył sekretarz redakcji "Naszej Trybuny" Włodzimierz Kujawa. TIzydziestopięcioletnie dzieje gazety przedstawił redaktor naczelny Tadeusz Matela, podkreślając, że gazeta zrodziła się z glębokiej potrzeby "cegielszczaków", których wolą było posiadanie własnego źródła informacji. JUŻ bowiem w dniu 16 czerwca 1945 r. kilku entuzjastów zacz«:ło wydawać jedr1ą z pierwszych gazt zakładowych w Polsce Ludowej - "Nasz Parowóz". Pismo to drUkowano w zakładowej poligrafii, w jednorazowym nakładzie do 50 egz. Od 10 sierpnia 1945 r. wydawano gazetki ścienne. Redagowania pisma zakładowego z prawdziwegO zdarzenia podjął si«: społecznie Walenty Sztuder, pracownik Działu Zakupów. On te:!: został pierwszym redaktorem naczelnym gazety zakładowej "Echo HCP". Współpracownikiem był Eryk Wilk. Pierwszy numer ukazał si«: w połowie września 1946 r., a więc w setną rocznic«: istnienia Zakład6w. "Echo HCP" wychodziło samodzielnie do 6 marca 1948 r. co dwa tygodnie. Następnie gazetę przyjęła na swe łamy "Gazeta Poznańska", która na ten cel wydzieliła jedną kolumnę pod nazwą "Echo Cegielskiego". Później pismo nazywało si«: ,,Na stalinowskiej warcie" , a od 24 października 1956 r. - "Nasza Trybuna". Odczytany został list egzekutywy Komitetu Zakładowego Polskiej Zjedr1oczonej Partii Robotniczej do zespołu redakcyjnego z serdecznymi gratulacjami. Cały zespół redakcji - Tadeusz Matela (redaktor naczelny), Włodzimierz Kujawa (sekretarz), Krystyna Kalata i Edward Modelewski (starsi redaktorzy) - wpisany został do Zakladowe; Kmęgł Ludzi Dobre; Roboty.
Na sesji krótką prelekcj«: wygłosił prof.
dr Zdzisław Grot. W czasie sesji dziennikarzy zakładowyeh głos zabrał takf;e dyrektor. naczelny Zakładów Zdzisław Miedziarek, który wr«:czył pierwszemu redaktorowi "zakładówki" Walentemu Sztuderowi - oraz prof. drowi Zdzisławowi Grotowi Honorową Odznak«: Zaslu:!:onego Pracownika Z8kład6w HCP. Tadeusz Matela udekorowany został Srebrnym Krzy:!:em Zasłu&l. Dekoracji dokonał czło
Jubileusze
-" "
"'.
-, ,
, !litt"'J V .-4' "" <
:r:
'l'
Walenty Sztuder załof;yciel gazety zakładowej ..Echo HCP'.
nek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich - Aleksander Paszyński. Kwiaty i życzenia od poznańskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskicb przekazał wiceprezes Romuald Polczyński. Wręczył on takf;e Włodzlmierzowi KUjawie dyplom i odznak«: za trzydzieści lat pracy dziennikarskiej. Zyczenia składali także przedstawiciele związków zawodowych i redakcji innych gazet zakładowych. Analizę prasoznawczą "Naszej Trybuny" za drugie półrocze 1980 r. przedStawił Tadeusz Biel. Pi«:tnastu zwyci«:zcom konkursu Czy Znasz historię HCP? wr«:czono nagrody.
Ostatnim punktem programu sesji była prelekcja kustosza Muzeum Zakładowego - Bolesława Januszkiewicza na temat rolt Htpolita Cegielskiego w rozwoju prasy polskiej oraz historycznych przemian zachodzącyCh w rozbudowie Zakładów. prelekcję połączono ze zwiedzeniem placóWki muzealnej i otwarciem wystawy w Zakładowym Domu Kultury. wystawa poświ«:cona była w całości pracy dziennikarskiej, drukarskiej l kolporterskiej. Eksponowano na niej historyczne juf; dziś pierwsze egzemplarze gazety "cegielszczaków", począwszy od "Echa. HCP" i "Na staltnowskiej warcie" po "Na
,:::1
':'
1,1.
,; :!
' Ioif!" , " I I I I L,'
.]j.
,/" '-"
'"
Ii" ./,/ 'I'!' .
,.v , ';""i . ",',:\fJ1 '-_'Ji!iIl'
\ '"szą Trybun«:". Ukazano takf;e comiesięczne dodatki do gazety. taJde jak "Przegląd Techniczny" - dodatek do "Echa HCP" , "Racjonalizator" pośWi«:cony pracowniczemu ruchowi wynalazczemu oraz "Kociołek" - dodatek popularyzujący rekreacj«: i turystyk«: wśród załogi. Czynnie włączył się do obchodów Zespół Szkół Mechanicznych im. Komisji Edukacji Narodowej. Myślą przewodnią było tu wykorzystanie Jubileuszu jako elemetu pracy wychowawczej. Temat ten zajął czoIowe miejsce w zajęciach wychowawczo-dydaktycznych. Na otwarcie nowego roku szkolnego (1 września 1981 r.) odbył. się uroczysty apel, przygotowany przez młodzie klasy czwartej liceum zawodowego. Okazją do pogłębienia wiedzy o Hipolicie Cegielskim były specjalne lekcje wychowania obywatelskiego, przeprowadzone w kaf;dej klasie. uroczystym dniem dla wszystkich uczniów Zespołu Szkół ZawodowYch w Sremie był
Jubileusze
Odslonięcie tablicy pamiątkowej z okazji nadania Zespołowi Szkół Zawodowych w Odlewni Zeliwa w SI emie imienia Hipolita cegielskiego (29 września 1981 r.). Odsłoni«:cia dokonuje dyrektor naczelny Zakładów mgr inż. Zdzisław Miedziarek ;
,,"'U. '
JiF
.",.
1>iJPtH-.-,
.1" ,,;
,l -..'wtorek 29 września 1981 r., kiedy to nadano szkole imię Hipolita cegielskiego. Na pamiątkowej tablicy, której twórcą jest poznaiIbki rzeżbiarz Marian Banasiewicz, widnieje cytat z. mowY wYgłoszonej w Towarzystwie Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego przez Hipolita Cegielskiego w roku 1865: Mlodzte! czerstwa na duszy ł na ciele, mlodzie! wyksztalcona moralna - sposobna do wszystkich zawodów !ycta, zdolna, chętna do pracy, mlodzie! taka to nadzieja nagza. Z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej. młodzie! szkół śremskich przygotowała monta słowno-muzyczny poświęcony pracy, nauce, a takf;e biografii swego patrona. Odbyło si«: równie:!: uroczyste ślubowanie uczniów klas pierwszych, którzy kształcą si«: w zawodzle odlewnika. W sobot«: dnia 26 września 1981 r., w halt "Areny", odbył si«: koncert JUbileuszowy dla pracowników i ich rodzin, który poprowadziła Krystyna Loska, znana spikerka tele szak, Ewa Bem, Irena Santor , Piotr Szulc i zbigniew Wodecki. Dowcipem i humorem obdarzyli uczestników koncertu Zenon Laskowik i Bogdan Smoleń. Aby umof;liwić rozrywk«: jak najwi«:kszej liczbie pracowników, koncert powtórzono tego samego dnia wieczorem. Godnie uczcili jubileusz Zakładów turyści spod znaku "Hacepka". W dniach od 2 do 4 października 1981 r. w ośrodku wYpoczynkov.rym w Dąbkach k. Darłowa zorganizowali <Im zlot. Jego program przygotowała Komisja Turystyki Pieszej. W ośrodku odbyło się spotkanie turystów z miejscową ludnością, W czasie którego prezes oddziału poznańskiego Tqwarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego
'1
,I F'
Moment przekazania sztandaru zakładów w ręce przedstawicieli załogi (9 października 1981 r.). Dyrektor naczelny Zakładów mgr in. Zdzisław Miedziarek wr«:cza sztandar In. Ludwikowi pietrzakowi. Obok stoi kowal-brygadzista Mieczysław Kiel
Jubileusze
- Marian Gruss, przedstawił histori«: rozwoju Zakładów oraz sylwetk«: ich załof;yciela - Hipolita Cegielskiego.
W dniach od 5 do '1 października 1981 r.
zorganizowany żostał pokaz filatelistyczny. Połączony on był z dwudziestą piątą rocznicą działalności zakładowego koła polskiego ZwiązkU Filateltstów. Wśr6d wystawionych walorów filatelistycznych, dominowała tematyka związana z przemysłem metalowym. Pokazano cenne. dokumenty obrazujące kontakty handlowe Hipolita Cegielskiego z wieloma firmami krajów europejskich. Na pokazie można było nabyc okolicznościowe koperty ze specjalnym jubileuszowym stemplem. W piątek dnia 9 października UJ81 r. w Balliii{
1;'-0 fi P. ' "" "',
J '/' _-1./,
.. ,.
1>,
'-I
': ,
.... ' " tI: .,.' J .. " I..
'?i -.
"t;.
.....1j \
, .
,
"2 . ' 'fI/I''¥ ,.- t '.....4..., ... f" ' '" .1f; 'I, t J /IIi i , :' '
'" :.ł,
'II; :
,;., .!Ol
"" J.$.
..;,. .- ....,.
.'1
, 1"
. '''"':-i; , . 't.Jr.
r::' ,,,.. , ": - lłl j .. ,N .... .;;, ,;""'" .
konferencyjnej Zakładowego Domu Kultury zgromadzill si«: przedstawiciele załogi i zaproszeni - goście. Nastąpiło wręczenie "cegleIszczakom" wysokich odznaczeń państwowych, regionalnych i branżowych. Przekazane tei zostały liczne wYrazy uznania dla załogi za jej ofiarną i rzetelną pracę. Uroczystość zagaił przewodniczący Komitetu Organizacyjnego, I sekretarz Komitetu Zakładowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - Andrzej Komosiński. Powitał on serdecznie I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Edwarda Skrzypczaka, wicewojewod«: Romualda Zysnarskiego, prezydenta Poznanid Stanisława Piotrowicza. Nowy sztandar Zakładów z rąk dyrektora naczelnego przedsiębiorstwa Zdzisława Miedziarka odebrali przedstawiciele trzech pokoleń "cegielszczaków":inf;. Ludwik pietrzak. reprezentujący naj starszą generację (czterdzieści osiem lat pracy), Mieczysław Kiel - kowal-brygadzista, reprezentujący średnie pokolenie pracowni,ków, i Tadeusz Makracki - absolwent Zasadniczej Szkoły Zawodowej, prymus tej szkoły, z zawodu monter-mechanik silników spalinowych. Zwracając si«: do "cegielszczaków", óyrektor naczelny ppwiedzlał: "Od<ąd sztandar zakładowY towarzyszyć b«:dzie załodze we wszystkich jej uroczystościach. Jest on symbolem jedności naszego działania na rzz stałego rozwojU Zakładów, dla !lilS i dla przyszłych pokoleń «cegielszczaków»". Na niebieskim tle awersu sztandaru widnieje napis:. Zakłady Przemysłu Metalowego H. Cegielski 1846 - 1981. Poniżej wYhaftowano styltzowaną śrub«: okrętową, w środku której umieszczono znak fabryczny. Rewers natomiast ma białe tło, w środku herb Poznania, w narof;nikach zaś produkty firmy od pługa przez parow6z, silnik okrętowy do obrabiarki sterowanej numerycznie. Krzyf;em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski udekorowani zostali: Bogdan Gintrowski, Jan Kalamarz, I,'ranciszek Kubala, Brunon Pietrzak, Witold Piotrowski, Edward Stra:!:yński, Longin Talbierz, Marian Wiśniewski. Złotym Krzy:!:em Zasługi: Edmund Brzozowski, Kazimierz Jańczak, Czesław Stefański. Srebrnym Krzyf;em zasługi: Zenon Blaszczak, Bronisław Dudziński, Edward Kaczmarek, Bernard Kąkolewski, Józef Kucharczyk, Jan Leporowski, Czesław Lewiński, Stanisław Łosiński, Bof;ena Małecka, Bogdan Nawrocki, Karol Ratyński, Stefan Rutkowski, Jan Szafrański, Franciszek Wojtynlak, Czesław Woźniak, Henryk Załęcki. . BrązowYm Krzyf;em Zasługi: Barbara ogórkiewlcz i Mieczysław Zasada. Odznaką Honorową Miasta Poznania: Ry
Jubileuszeszard Andrzejewski, Zygmunt Baranek, Andrzej Bąkowski, Kazimierz Bąkowskl, AndrlZej Błażejewski, Tadeusz Czajkowski, Jerzy Drewnik, Wacław Fiszer, Edmund I!'lak, Edmund I!'orecki, Jan Garstka, Janusz Górnaś, Bronisław Grajek, Józef Juja, Stefali Kaczmarek, Józef Kalemba, Marian Kasprowski, Józef Kasprzak, Tadeusz Kempa, Leonard Kmieciak, Zbigniew Kolańczyk, Zdzisław Konieczka, Alojzy Krawczyk, Henryk Krzysztofiak, Ryszard Kurkiewicz, Andrzej Kycler, Jan Lenard, Władysław Madziarczyk, Marek Majewski, Edmund Matz, Jan Męcfeld, Bolesław Michalski, Aleksander Michałowski, Stanisław Musielak, Roman Nowak, Zdzisław Nowicki, Kazimer Olej nik, Jan Pajchrowski, Hieronim parobkiewicz, Stefan Przynoga, Leon Ptak, Zbigniew Rosoiski, Edward Sajewski, Seweryna Se:hiffmann, Kajetan Schraube, Krystyna Solecka, Janusz Stanisławski, Stanisław Szczeszak, Halina Szymanowicz, Mieczysław Swiątkowski, Eugeniusz Tietz, Jan Walczak, Stefan Wesoły, Kazimierz Wiśniewski.
Odznaką Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego": Stefan Andrzejewski, Wacław Dolata, Bogdan I!'enger, Stefan nrlik, Henryk Flak, I!'ranciszek GogolIk, S,tefan Idziński, Stanisław Łuczak, Andrzej ŁUl!:aszewicz, Tadeusz Mateła, Stanisław Reiss, Wiktor Runowski, Edmund Smoczyk, Józef Stroiwąs, Czesław Szymaniak, Marian Srama, Zdzisław Torz, Feliks Tórz, Wanda Wietrzykowska, Piotr Zawadzki.
Honorową Odznaką Zasłuf;onego Pracownika HCP: Stefan Antkowiak, Maria Białas, Antoni Bladowski, Franciszek Borowczak, Wanda Cieślewlcz, Władysław Czajka, Krystyna Galązkiewicz, Monika Kaczmarczyk, Róża Koniecząa, Teresa Linkowska, Stanisław Matyja, Boena Młynarz, Bogdan Nowak, Jadwiga Piechowiak, Franciszek Pięta, Irena Radecka, Leokadia Rutkowska, Stanisław Szurka, Wacław wacławik, Antoni Walterowski, Joanna Wilak, Zdzisława Woś-Wojtowicz, Trzy osoby udekorowane zostały Złotymi, a dwadzieścia osiem osób Srebrnymi Odznakami Zasłuf;onego Działacza Związku Zawodowego Metalowców. I sekretarz Komitetu Zakładowego Andrzej Komosiński wr«:czył grupie osób listy gratulacyjne z okazji wpisania ich nazwisk do Księgi Ludzi DObrej Roboty. Listy otrzymali: Alojzy Demski - mistrz w Fabryce Narzędzi, Roman Hawryszczak - piaskarz w Fabryce Lokomotyw i Wagonów, Marian Henke - starszy mistrz w Fabryce Obrabiarek, Wiktor Klupsz - ślusarz w Fabryce Silników Okr«:towych, Bronisław Kopczyńsld "tokarz, Adam Majchrz8k - ślusarz w Ośrod muald Zysnarski dekoruje Krzyem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski Fl:anclszka KUbal«:. Z lewej stoi Jan Kalamarz; w gł«:bi - Longin Talbierz i Witold Piotrowski. Sala konferencyjna Zakładów (9 paMziernika 1981 r.)
./l ..- ..t
ku Badawczo-ROzwojowym Silników wysokopr«::!:nych, Franciszek półrolniczak - elekitryk w zakładzie Ener,etycznO-Remontowym, Edward Siebert - InBtruktor w warsztatach szkolnych, stanisław S1derecki - technolog w Fabryce Wyrob6w Precyzyjnych, Marian Skrzypczak - mistrz w Fabryce urządzeń Mechanicznych, Czesław Taterka - mistrz w Ifabryce Silników Agregatowych i Trakcyjnych, Stanisław Walczak - elektromonter w KUf;ni, Henryk WiIczyński - ślusarz w Fabryce Silników Okr«:towYch i Stefan Zbyt - ślusarz w Fabryce Wyrobów Tłoczonych.
Poinformowano także, i:!: ustanowiona została w Zakładach doroczna Nagroda im. Hipolita Cegielskiego dla wielkopolskich dziennikarzy za ich osiągnięcia w publicystyce gospodarczej. Nagrod«: za rok 1981 przyznano zespołowi dziennikarzy "Teleskopu" z poznańskiego Ośrodka Telewizji w składzie: Andrzej Wróbli, Jarosław Hołoga i Grzegorz Romanowski. W imieniu odznaczonych' i wyró:!:nionych dzi«:kowal Longin Talbierz. Z 1J0lei głos zabrał wicewojewoda Romuald
Jubileusze
Hi' 'o.
L1ii'll11 "ij ,
, ",
+,
'I'
.\
,,"I
."'1/1.
I 'riFzysnarski, który w imieniu kierownictwa administracyjnego województwa poznańskiego i prezydenta miasta przekazał załodze wyrazy głębokiego szacunku. "Wrośliście w tę poznańską ziemię - podkreślił Romuald Zysnarski - korzeniami. Wykazujecie swoje wielkie umiejętności oraz swój wielki patriotyzm dokonaniami minionych stu trzydziestu pięciu lat istnienia Zakładów. Dzisiaj «CegielskI» to symbol wspamalej roboty, to piękne lokomotywy, o okazale maszyny, .tóre napędzają ogromne statki. Jesteśmy Wam wdzięczni, ponieważ przykłady Waszej aktywności rozsławiają imię polskiego robotnika po całym świecie". Z zainteresowaniem wYsłuchano wystąpienia i[ sekretarza Komitetu WOjewódzkiego Polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej Edwarda Skrzypczaka, który podzielił się kilkoma osobistymi refleksjami z okazji jubileuszu, "W czasach pewnego zam«:tu i chaosu, jaki obecnie przef;ywamy - powiedział m, in. Edward Skrzypczak - poszukujemy najlepszego wzorca człowieka, tórego byśmy mogli podziwiać i naśladować. Takim wzor
'" ",,'" ..
't"
'!, " \ ' ., ,fi " '\! " . "\l'ł",rl .. ,
(;
;,
'I,ł" r Ilij ",
;,,J(. ,
'ł. ł" ;
'lo'
,-J,
'i""
" ,
,,",' , J!;
!IIi
"'::.
cem osobowym jest dla nas Hipolit cegielski. Inaugurując wi«:e obchody stotrzydziestopi«:ciolecia Zakładów, stosownymi decyzJami organizacji partyjnej uznaliśmy, i:!: w tym jubileuszu b«:dziemy eksponować mocno rOI«:, jaką odegrał dla kraju Cegielski. Jego rola jest niezwykła. Był to humanista, organizator i wspaniały człowiek, stąd jego pracowite tycie może być przykładem dla nas, szczególnie dla młodych ludzi". "Z Zakładami «Cegielskiego» czuję się mocno związany - mówił dalej I sekretarz KOmitetu Wojewódzkiego - wiele łat tu pracowałem, sp«:dziłem tu najlepsze łata swojej młodości, aktywności zawodowej", Kończąc wystąpienie, Edward Skrzypczak przekazał załodze najserdeczniejsze pozdrOwienia. Uroczystość zamkn«:ło przemówienie dyrek
Jubileusze
Prezydent Poznania Stanisław PiotrowiC11: dokonUje odsłonięcia tablIcy pamiątkowej na budynku "Bazaru" przy ul. Paderewskiego 8 (9 października 1981 r.) 'f' .
./'1.0 ..
'.
I'
I
,-ł, I I
tora naczelnego Zakładów Zdzisława Miedziarka i wspólne odśpiewanie hymnU nanarodowego. 'Tego samego dnia odbyło się przed ..Bazarem" przy ul. Paderewskiego odsłonięcie tablicy pamiątkowej ufundowanej przez Zakłady. Tekst na tablicy informuje, :!:e W tym budynku jesieniq 1848 roku dr fuozofłł Hipolit Cegielskt, pedagog, publicysta, społecznik - otworzy t Sktad Żelaza, będqcy zaczqtkiem największych 10 Wielkopolsce zakładów metalowych. Odsłoni«:cia tabltcy dokonali prezydent Poznania Stanisław Piotrowicz i dyrektor naczelny Zakładów Zdzisław Miedziarek. Na uroczystości byli obecni tak:!:e I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej Edward Skrzypczak i wicewojewoda Romuald Zysnarski. Krótkie przemówienie wygłosU "Bazarem" zakończyl0 odegranie hymnu państwowego przez zakładową orkiestr«: d«:tą. Także w dniu 9 października 1981 r. w Ośrodku Informacji Techniczno-Ekonomicznej, z inicjatYwY pracowników Biblioteki "Technicznej, Udost«:pniona została okąlicznościowa wYstawa obrazująca histori«: rozwoju Zakładów, z UwYPUkleniem dorobku naukowego Hipolita Cegielskiego. Prezentowano tak:!:e dorobek myśli naukowo-technicznej. pionierów post«:pu technicznego, wybitnych racjonalizatorów i wynalazców. Szczególną uwag«: zwracały wynalazki "cegielszczaków" w zakresie doskonalenia obrabiarek do obróbki metali. Także blisko dwustu osobowa rzesza członków Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich przy Zakładach aktywnie włączyła si«: do obchodów jubileuszu. M. in. wszystkie kola urządziły okolicznościowe wYstawY, obrazujące rozwój macierzystych fabryk w przekroju histDrycznym. Zarząd zorgańizował w Domu Technika wystaw«: UkazUjącą historyczny rozwój Zakładów. Odbyło się zebranie plenarne, w czasie którego wiceprzewodniczący zarządu Ryszard Przedpelski wygłosił prelekcj«: 135-lec1e Zakładów "H. Cegielski", ilustrowaną przeźroczami. Do obchodów jUbileuszowYch włączyli si«: tak:!:e kombatanci. W dniu 27 pażdziernika
. . :;." fj
""./tfI r J, 7 I ,
,. ; "i""""
Jubileusze
1981 r. odbyło się nadzwyczajne zebranie zakładowego koła ZwiązkU Bojowników o Wolność i Demokracj«:. Referat wYgłosił wiceprezes Czesław Tchórz. Krzyf;ami Kawalerskimi Orderu Odrodzenia Polski udekorowani zostali naj starsi członkowie organizacji, należący do grona uajaktywniejszych działaczy społecznych: Leon Burzyński, Marian Kaszub, Leon Rożynek i Adam Wawrew.
W dniu 16 października 1981 r. Zespół WOjsk Lotniczych "Eskadra" dał bogaty i urozmaicony koncert dla "cegielszczak6w" i ich rodzin w zakładowej sali widowiskowo-sportowej.
Jednym z ostatnich akcentów obchow było odsłonięcie w dniu 6 listopada '1981 r. tablicy pamiątkowej w Ławkach k. TrzemE'szna, gdzie przyszedł na świat Hipolit Cegielski. W uroczystości uczestniczyły delegacje władz miejsko-gminnych Trzemeszna oraz młodzież szkolna. Obecny właściciel dworku -. Zenon Jurgoński powitał gości chlebem i solą. W imieniu Komitetu Obchodów przemawiał Jerzy 2arnowski, a tablic«: pamiątkową odslonił Zenon Jurgoński w asyscie naczelnika miasta i gminy Trzemeszno Zenona Majchrzaka i przedstawiciela Zakładów Mariana Grussa. Na tablicy wyryto napis: W tym domu, dnia 6 stycznia 1813 r.. przyszedł na świat, w rodzinie zarzqdcy majqtlw, Hipolit Cegielski - pedagog, pubUcysta, społecznik, późniejszy doktor ftl.ozoflt.
>c ,
....
..;.,.;... .
,.
tI I lJil '\,. .,*..' . ' " " ". -,'
"I,'
-t
.' ,(>, ; "'trr ..
''';
.'tJ
..
% ',.,
!' L I 4
"'f
;,'
V'roczystość .odsłonięcia tablicy pamiątkowej na budynku "Bazaru" przy ul. Paderewskiego (9 pażdziernika 1981 r.). Przemawia prof. dr Witold Jakóbczyk
..--ł.
¥';.
-"'f'
.. ,,,.,
'. .
<:'Y:'....-, ",2::.'
....... 0"- ._,
;t
_<o.
.""" ,. :,
::.;\ .
(, ¥"'
{!
.-:
:<-.
, .' .::j:: .:f, ",,'
: ..
'.,
.... ;; >*", .......; .'': ,,,. ""'" , -;"' .
;, . :.
,.
"',
twórca polskiego przemyslu w zaborze pruskim, zalożyciel największych zakladów metalowych Poznania t Wielkopolski. Twórcą tablicy jest ariysta-plastyk - Józef Petruk. Zenon Jurgoński i jego żona Monika otl'ZYmali z rąk Mariana Grussa Honorową Odznakę Zasłużonego Pracownika HCP. Sylwetkę Hipolita Cegielskiego przedstawił Bolesław Januszkiewicz. Raz jeszcze o HIpolićie Cegielskim mówił podczas wieczornicy w auli Liceum Ogólnokształcącego w Trzemesznie prof. dr Zdzisław Grot. Montaf; poetycki w wykonaniu młodzieży liceum oraz wYst«:p Zespołu Pieśni I Tańca ,,Kujawy" zakoń,czY'ły spotkanie. W uroczystościach uczestniczyła prawnuczka Hipolita Cegielskiego - Zofia Cegielska-Doerffer.
Swój wkład w obchody stotrzydziestopięciolecia Zakładów HCP wniosło równie:!: poznańskie środowisko naukowe. W dniu 17 listopada 1981 r. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk oraz Uniwersytet im. Aaama Mickiewicza zorganizowały sesję naukową o charakterze interdyscyplinarnym. Zagajenia sesji dokonał prof. dr hab. Janusz Ziółkowski. Referat: Hipolit Cegielski i jego kontynuatorzy (Władysław Bentkowski, Stefan Cegielski, Seweryn Samulski oraz Adam Kr«:glewski) wygłosił prof. dr Zdzisław Grot O roli Zakładów w ekonomice regionu i kraju mówił doc. dr hab. Władysław Radkiewicz, natomiast doc. Franciszek Tatara wygłosił referat Ewolucja techniki w HCP. Kolejne dwa referaty dotyczyły połof;enia robotników w firmie ..Cegielskiego" w okresie
Jubileusze
Zenon Jurgoński w towarzystwie naczelnika Trzemeszna Zenona Majchrzaka (z lewej)i dyrektora Zakładów Maria> na Grussa (z prawej) odsłania tablic«: pamiątkową W Ławkach k. Trzemeszna (6 listopada 1981 r.)
,,) ,... " \
',! ";f" .."'''''%Ń · tf: "" j../ J.'.)..:.'.:;i
,.
I .
., \
::.
kapitalizmu (doc. dr Witold Szulc I dr hab. Stefan Kowal). Na koniec dyrektor Instytutu Socjologii prof. dr Andrzej Kwilecki i jego współpracownicy dr Łucja ŁUkaszewicz I dr Paweł Łączkowski - przedstawili socjologiczne problemy związane z funkcjonowaniem Zakładów jako instytucji w organizmie miejskim Poznania. Nad wygłoszonymi referatami odbyła się dyskusja, w której głos zabrali m. In. działacz ruchu robotniczego, b. pracownik Zakładów - Jan Brygier oraz prof. dr Witalis LUdwiczak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W czwartek 28 stycznia 1982 r. odbyło się odsłoni«:cle popiersia Hipolita Cegielskiego w hallu głównym budynku zarządu przed. si«:biorstwa. UczestniczYli: Zdzisław Miedzlarek - dyrektor naczelny, Andrzej Komosiński - I sekretarz Komitetu Zakładowego Pc1skiej Zjednoczonej PartU Robotniczej.
członkowie Komitetu Organizacyjnego Obchodów JubileuszowYch oraz zaproszeni gośCie. Był wśród nich twórca rzef;by Marian Banasiewicz. Odsłoni«:cia popiersia dokonał Budowniczy Polski Ludowej Czesław Szymański. W sali Muzeum Zakładowego w dniu 5 lutego 1982 r. odbyło się posiedzenie Komitetu Organizacyjnego Obchodów, na którym podsumowano przebieg jUbileuszu. Z satysfakcją stwierdzono, iż wszystkie imprezy zcrganizowane zostały wYBiłkiem społecznym, dzi«:ki czemu nie wYma.ały znacznych nakładów pienięmych. Podkrełlono, iż Imprezy 'zach«:cono nie tylko zaIogf:, lecz łakf;e społeczeństwo miasta l regionu. Uroczystości związane z Jubileuszem przybltf;yły społeczeństwu WielkopoJsk1 Bylwetkf: Hipolita Cegielskiego, którego patriotyczna postawa, społeczne zaangaiowanle oraz nieprzeci«:tna pomysłowość jako handlowca stanowią god
Jubileuszeny do naśladowania i upowszechnianta wzór. Prof. dr Witold Jakóbczyk otrzymał decyzją kolektywu przedsi«:biorstwa Honorową Odznak«: Zasłuf;onego Pracownika HCP oraz plakietk«: z wizerunkiem Hipolita Cegielskiego.
BOlesław Januszkiewtcz Wlodztmierz Kujawa
XX SESJA MiEJSKIEJ RADY NARODOWEJ
W dniu 29 września 1981 r. w sali sesyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej odbyła się XX sesja Miejskiej Rady Narodowej, poświęcona w głównym punkcie porządku dziennego aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej miasta. Przybyło stu dwudziestu radnych. Spośród dwudziestu sześciu nieobecnych - dziewi«:tnastu usprawiedliwiło się. Na sesję przybyli m. in. sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Bronisław St«:plowski. wicewojewoda poznański Romuald Zysnarski, prezydent Poznania - Stanisław Piotrowicz, wiceprezydenci: Zbigniew Kmieclak i Andrzej Wituski, poseł na Sejm Józef Słuszczak, sekretarz Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego - Ewa Nowak, prezes Miejskiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego - Czesław Siwiński, przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Planowania - Edward Sikora, wicedyrektor Wojewódzkiego Zjednoczenia Przedsi«:biorstw Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej - Włodzimierz Tomaszewski, ,przeWodniczący komitetów osiedlowych w Poznaniu, dyrektorzy i kierownicy jednostek organizacyjnych Urz«:du Miejskiego, przedstawiciele prasy. radia i telewizji. Otwarcia sesji dokonał oraZ przewodnj.zył obradom zastępca przewodniczącego, radny Stanisław Antczak. Stwierdził on, i:!: liczba radnych uczestniczących w obradach stanowi wymagane quorum i Rada jest uprawniona do podejmowania prawomocnych uchwał. Z upoważnienia Prezydium Rady oraz na wniosek Miejskiej Komisji Porozumiewawczej Partii I Stronnictw POlitycznych, radny Stanisław Antczak zaproponował, aby poszerzyć porządek obrad o następujące sprawy: wybór przewodniczącego Rady; rozpatrzenie projektów uchwał w sprawach: zmiany uchwały Rady z dnia 13 lutego 19'18 r. o wyborze przewodniczącego I powołaniu stałych komisji Rady oraz wygaŚlli«:da mandat'l; rozpatrzenie wniosku w sprawie poprawy k?
munikacji zbiorowej w rejonlJ! osiedli Winogrady i Piątkowo. W wyniku jawnego głosowania przyj«:to następUjący porządek obrad: Przyj«:cie protokółów z obrad XVIII l XIX sesji Rady; Interpdacje i wnioski; Wybór przewodniczącego Rady; Uchwalenie planu pracy Rady na drugie półrocze 1981 r.; Rozpatrzenie projektu raportu o aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej Poznania; Informacja Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku publicznego w sprawie oceny działalności Urz«:du Miejskiego w zakresie obsługi obywateli; Informlicje o wynikach kontroli w zakresie wtórnego podziału terenów budowlanych w obrębie rejonów urbanistycznych Winogrady I Za Cytadelą; Informacja o pracy. Prezydium za pierwsze półrocze 1981 r.; Rozpatrzenie uchwał w sprawach: a) nazw niektórych ulic, b) wykorzystania nadwyf;ki budf;etowej z 1980 r., c) zmiany Uchwały Rady z dnia 13 lutego 19'18 r. o wyborze przewodniczących i powołaniu stałych komisji Rady, d) wygaśni«:cia mandatu radnego; Rozpatrzenie wniosku w sprawie poprawY komunikacji. zbioroweJ w rejonie osiedli Winogrady i Piątkowo. Po przyj«:ciu protokółów z XVIII i XIX sesji, zgłaszano interpelacje I wnioski. Radny Czeslaw Śniady zgłosił cztf'ry wnioski w sprawach: definitywnego zalatwiema wniosku o przedłużenie linii autobusowych nr 69 i '11 w kierunku Naramowic, co usprawni. dojazdy zatrudnionych w Kombinacie Państwowego Gospodarstwa Ogrodniczego NarBmowice oraz mlodzieży do szkół; wprowadzenia przez dYrekcj«: Wojewódzkiego Przedsi«:biors1:wa Komunikacyjnego zarządzenia, aby autobusy zjeżdżające do zajezdni zabierały pasażerów z przystanków; utwardzenia nawierzchni ul. Madziarskiej; zainstalowania sygnalizacji świetlnej przyciskowej na skrzyf;owaniu ul. Lechickiej z Naramowlcką. Radny Mirosław Kopiński zgłosił dwa wnioski w sprawie: przywrócenia historycznej
nazwy Liceum, Marli Magdaleny; zrewidowania stanowisk w kwestii b. budynkU liceum przy pl. Bernardyńskim; przywrócenia mU rangi placówki wychowującej młodzie:!: oraz nadania nazwy historycznej, którą do 1950 r. szkoła ta miała, o ile względy ekonomiczne i formalne za tym b«:dą przemawiały. Radna Stanisława Pasternak zapytywała, kiedy ostatecznie zostanie spełniony wniosek z 1971 r. w I5prawie przebran:!:owienia baru popularnego "Zbyszko" przy ul. Głównej na bar mleczny szybkiej obslugi. zgłosiła także wniosek w Bprawie koordynacji dostaw do sklepów mi«:sno-w-:dlin1arsk1ch, aby nie dopuszczać do dwukrotnego ustawiania się w kolejkę, co lP4arza 111«: w wielu sklepach. Radny Kaztm1erz Z. Nowicki zgłosił trzy wnioski w Bprawach: przeznaczenia budynku przy ul. 2niwneJ, w którym znajduje si«: ośrodek szkoleniowy Zjednoczenia BUdownictwa Rolniczego lub budynku ośrodka szkoleniowego w budowie w Strzeszynku na rzecz wojewódzkiej słuf;by zdrowia, C'elem uruchómienia oddziału leczenta nerwic oraz leczenia chorych uzależnionych od alkoholu; przywrócenia działalności Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego im. Gotthilfa Bergera; rozwa:!:enia mof;liwości nazywania ulic imionami przywódców Powstań Wielkopolskiego, Sląskich I dowódców z wojny polsko-niemieckiej 1818 r. Radna Maria Kudła przedstawiła trzy wnioski: o podj«:cie problematyki ródeł przestępczości wśród nieletnich oraz bezpieczeństwa obywateli miasta. Stałe podrywanie autorytetu milicji nie pozwala organom bezpieczeństwa na sprawną i Skuteczną działalność; o wcześniejsze wydawanie kartek mi«:snych na nast«:pny miesiąc i ustalenie jednego terminu rozpocz«:cia ich rejestracji; o zainstalowanie sygnalizacji świetlnej na Bkrzyf;owaniu ul. Dąbrowskiego z Przybyszewskiego i 2eromskiego. Radny Franciszek Raś zapytywał, kiedy podj«:ta zostanie ostateczna decyzja o przekazaniu i zaadaptowaniu budynku przy ul. Czajczej na przedszkole, I kiedy definitywnie zostanie wykwaterowany lokator z willi przy ulicy Saperskiej 29, przeznaczonej na przedszkole. Radny Franciszek Raś przedstawił trzy wnioski: o zarezerwowanie Szkoły podstawowej nr 21 przy ul. Łozowej dla dzieci z OSiedla D«:blna poprzez wykwaterowanie z tego budynku Zespołu Szkół Zawodov,,'Ych Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Srodowiska, zajmującego trzynaście sal; o taprzestanie budov,,'Y bloków na Osiedlu D«:blna według aktualnego projektu; o zapewnienie dostatecznej ilości pieczywa w sklepie patronackim Pieknni nr 2 oraz dokonanie zmiany godzin otwarcia tego sklepu w poniedzialki. Radna Danuta Sliwińska przedłof;yła wnio
...
sek o wYcofanie decyzji w sprawie ltkwidacjl apteki "Pod Białym Orłem" przy Starym RynkU na rzecz Muzeum HistorU Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka oraz o jak naj szybsze udost«:pnienie aptece wszystkich pomieszczeń. Radna Władysława Krystyniak zapytywała o ostateczną decyzję w sprawie pawilonu handlowego przy zbiegu ul. Głogowskiej i strusia, zwanego bacówką. Radny Zbigniew Sobczak przedstawił wnioski: o przyznanie środków finansowych na remonty domów prywatno-czynszowych oraz na inne remonty 2abezpieczające bez obciążeń hipotecznych; o obj«:cie Lokalnego zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości rozdzielnikiem materiałów budowlanych; o zaniechanie obniżek czynszu najmu za lokale u:!:ytkowe. Radna Maria Pastuszewska-Włoch przedłożyła trzy wnioski o: zwiększenie zaopatrzenia w środki opatrunkowe (wata i lignina) apteki przy ul. Kórnickiej; wprowadzenie w sklepach spof;ywczych zarządzenia zobowiązującego do nieprzetrzymywania świe:!:ego pieczywa na zapleczu do czasu sprzedania starego; zmianę decyzji w sprawie sprzedawania serów dopiero po godz. 15.30. Po wyczerpaniu listy interpelantów przystąpiono do wyborów przewodniczącego Rady. W głosowaniu jawnym ustalono, if; Wybór nastąpi w głosowaniu tajnym. Radny Kazimierz Widerski, z upoważnienia Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej oraz bezpartyjnych zgłosił kandydaturę radnego Jerzego Stefańskiego, dyrektora Zakładu _ Urządzeń Badawczych i Przemysiowych "polon", członka Komitetu Wojewódzkiego polskiej Zjednoczonej PartU RObotniczej. Radny Józef Kordys, w imieniu Klubu_ Radnych Stronnictwa Demokratycznego, przedstawił kandYdatur«: radnego Stanisława Antczaka, wiceprzewodniczącego Rady, pracownika Prokuratury Wojewódzkiej, członka Stronnictwa Demokratycznego. Rad. ny Stefan Rataj czak, z upoważnienia Klubu Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, poparł kandydatur«: radnego Stanisława Antczaka. Radna banuta Tomecka, w imieniu radnych bezpartyjnych, przedstawiła kandydatur«: radnego Kazimierza Z. NOwickiego, członka Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego, inżyniera budownictwa lądowego, kierownika budowy. Wszyscy kandydaci wyrazili zgod«: na kandydowanie, a Rada jednomyślnie zaakceptowała list«: kandydatów. Komisja Skrutacyjna wybrana w głosowaniu jawnym, w składzie radni: Zygmunt Chmielewski, Kazimierz Mielec, Andrzej Piotrowski, Roman SUski i zbigniew Sobczak przystąpiła do pracy. Przewodniczący obrad, radny Stanislaw Antczak - zaproponował, aby Rada upoważ
Sprawozdanianiła prezydium do wprowadzenia do Planu pracy Rady na drugie p6łrocze 1981 r. za"St«:pczego tematu w przYpadku dezaktualizacji tematu proponowanego, to jest przeprowadzenia wyborów ławników do Sądu Rejonowego i członków Kolegium do spraw Wykroczeń przy Prezydencie m. Poznania. Rada jednomyślnie pOdjęła uChwał«: w sprawie Planu pracy Miejskiej Rady Narodowej na drugie półrocze 1981 r. wraz z poprawką przedstawioną przez radnego Stanisława Antczaka.
Nast«:pnie rozpatrywano projekt raportu ,o aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej Poznania. Przedstawiając przyczyny nie odbycia w czerwcU sesji RadY, radny Stanisław Antczak powiedział, iż tematy uj«:te w planie pracy RadY na pierwsze półrocze - dotyczące: stanu realizacji wniosków i postulatów zgłoszonych w zakładach pracy Poznania po sierpniu 1980 r.; realizacji uChwały z dnia 29 listopada 1979 r. w sprawie dalszej poprawY zaspokojenia potrzeb socjalno-bYtowych ludności zamieszkującej rejony peTyferyjne miasta - zostały szczegółowo omówione na posiedzeniu Prezydium Rady w dniu 19 czerwca. Na wnioski Komisji Gospodarki Komunalnej, KomunikacjI i Łączności oraz KomIsji Rozwoju Gośp'odarczego i Zagospodarowania Przestrzennego postanowiono nie przedstawiać ich pod obrady sesji z UWagi na ich niepełne opracowanie. Natomiast, zgodnie z uchwałą Rady z dnia 2 czerwca 1981 r, zobowiązano prezydenta Poznania do przedstawienia Radzie raportu o aktualnym stanie gospodarki miejskiej. Opracowanie ostatecznych założeń tak powaf;nego dokumentu' okazało si«: bardzo kłopotliwe, a jego niedoskonałość potwierdziły krytyczne uwagi zgłoszone w czasie konsultacji z samorządcm mieszkańców i na posiedzeniach branżowych komisji Rady. Z uwagi na to, Prezydium na posiedzeniu w dniu 15 września zaproponowało, aby opracowany pisemnie raport o stanie gospodarki miejskiej potraktować jako dokument wst«:pny, podlegający dalszej dyskusji i uzupełnieniom. Stanisław Piotrowicz, prezydent Poznania, potwierdził, iż projekt raportu, który zostanie przedłożony Radzie, jest dokumentem niedoskonałym. Wszystkie uwagi i wnioski, zebrane bądż na posiedzeniach komisji RadY, bądż poprzez samorząd mieszkańców, a także na posiedzeniu Prezydium Rady, b«:dą podstawą do ponownego opracowania. Mówca proponował, aby Rada zaakceptowała wniosek, by dokument był matedałem wyjściowym do raportu o aktualnym stanie społeczno-gospodarczym Poznania. Radny Antoni Pietrzykowski w imieniu Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i bezpartyjnych stwierdził, iż w opinU Zespołu raport o stanie miasta powinien spełniać trzy podstawowe warunki: 1. Powinien być czytelną i syntetyczną fotografią aktualnego stanu gospodarki miejskIe] bez upi«:kszeń słownych. Powinien zawierać ostro sformułowane prawdY o tej gospodarCe. 2. Powinien określać niezbędne potrzeby, bez spełnienia których funkcjonowanie gospodarki miejskiej b«:dzie si«: stale pogarszało, a warunki f;ycia mieszkańców będą coraz trudniejsze. 3. Powinien zawierać katalog wszystkich przedsi«:wzi«:ć gospOdarczych i organizacyjnych, b«:dących w toku realizacji lub tef; tych, które dopiero zostaną pOdj«:te. Mogą to być jedynie przed5i«:wzi«:cia zagwarantowane środkami finansowYmi 1 materialnymi, a nade wszystko zbilansowane w tzw. mocach produkcyjnych przedsi«:biorstw. Zespół Radnych Polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej opowiada si«: również za umieszczeniem we wstępnym rozdziale raportu kwestii samorządności miasta. Radny Antoni Pietrzykowski przedstawił nast«:pnie niektóre zarzuty wobec raportu. Na zakończenie mówca powiedział, 1:1: Zespół Radnych polskiej Zjednoczonej PartU Robotniczej 1 bezpartyjnych wnosi o przepracowanie projektu raportu w duchu uwag, jakie zgłoszone zostały na sesji, oraz uwag przekazanych przez komisje Rady i komitety osiedlowe, jak tef; o ustalenie terminu przedstawienia Radzie poprawionego opracowania: W tym miejscu radny Zygmunt Chmielewski - jako przewodn,iczący Komisji Skrutacyjnej - przedstawił wyniki wYborów przewodniczącego Rady. Na 119 radnych obecnych na sesji i uprawnionych do głosowania oddano 119 głosów wa:!:nych: na Stanisława Antczaka - 75 głosów; na Kazimierza Nowickiego - 14 głosów; na Jerzego Stefańskiego - 30 głosów. Najwi«:cej ważnych głosów otrzymał radny Stanisław Antczak. Komisja stwierdziła, że radny Stanisław Antczak został wybrany przewodnicząc.Ym Rady. Projekt uChwały w tej sprawie przyjęty został jednogłośnie. Radny Stanisław Antczak powiedział, f;e w aktualnej sytuacji słowa podziękowania uwaf;a za slogan; przyjmując do realizacji tak ciężkie obowiązki, liczy na pomoc i kontrolę swej działalności ze strony całej Rady. Następnie powrócono do przerwanej dyskusji nad projektem raportu o aktualnym stanie społeczno-gospodarczym miasta. Radna Danuta Zywiecka, przedstawiając uwagi w imieniu Klubu Radnych Stronnictwa Demokratycznego, zaj«:ła si«: sprawami zdrowia i opieki społecznej, ochrony l kształtowania środowiska, zaopatrzenia w energi«: cieplną. Biorąc pod uwag«: trudną sytuację w lecznictwie zamkni«:tym, Klub Radnych Stronnictwa Demokratycznego wnl6sł: o uzupełnienie raportu o politYkę zatrudnienia absolwentów Akademii Medycznej oraz piel«:ł
niarskich służb pomocniczych, o przeznaczenie dla lecznictwa zamkni«:tego wszelkich rezerw lokalowych. W zakresie ochrony środowiska, Klub Radnych stronnictwa Demokratycznego domagał się bezwzględnego przestrzegania Ustav,,'Y z 1980 r. oraz wniósł o: 1. Rozwaf;enie celowości rozbudowy 06iedla Wiry do wielkości 60000 mieszkańców. 2. Rewizję celowości budowy wielopasmowej tranzytowej drogi przebiegającej tuf; obok szpitala przy ul. Lutyckiej, pomi«:dzy dwoma wielkimi osiedlami mieszkaniowymi. 3. Zbadanie decyzji o usytuowaniu wysypiska śmieci w Jasieniu, planowanego na 32 ha gruntów ornych dobrej klasy. 4. Zaniechanie badań w rejonie "rowu poznańskiego" oraz przywrócenie rangi i autorytetu Radzie Naukowej Wielkopolskiego Parku Narodowego, chroniącej zielone przedpola poznania przed nie odpowiedzialnymi decyzjami. .5. Oczyszczenie powietrza atmosferycznego oraz zmniejszenie poziomu hałasu w mieście. Omawiając zaopatrzenie miasta w energię cieplną, radna Danuta Zywiecka stwierdziła, iż należy dążyć do likwidacji deficytu energii cieplnej przez zaprzestanie podłączenia nOwYch obiektów przemysłowych, zwi«:k5zenia przydziałów paliwa dla elektrociepłowni, takie projektowanie osiedli mieszkaniowych, aby nie dopuszczać do wydluf;ania nitek ciepłowniczych. Radny Stefan Ratajczak, zabierając głos w imieniu Klubu Radnych Zjednoczonego Stronnic,twa Ludowego, poruszył sprawę nie zagospodarowanych kilkudziesięciu hektarów gruntów ornych, które w planie zagospodarowania przestrzennego nie są gruntami rolnymi. Kazimierz Szulc, przewodnic,zący Komitetu Osiedlowego Minikowo, poinformował, i:!: w osiedlu tym wiele zadań wykonano w ramach czynów społecznych. Ostatnim takim przedsi«:wzI«:cIem była gazyfikacja osiedla. Mieszkańcy napotykają wiele trudności, bowiem budowa stacji redukcyjno-pomiarowej, która miała być wykonana w latach 1981- 198'2, została skreślona z planu. Kazimierz Szulc zaapelował o udzielenie pomocy w tej kwestii oraZ o poprawienie zaopatrzenia mieszkańców Minikowa w wodę. Rada uznała projekt raportu o aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej miasta za dokument wst«:pny, podlegający dalszym uzupełnieniom, zobowiązała prezydenta miasta do przepracowania projektu w ciągu miesiąca, przy uwzgl«:dnieniu wniosków zgłoszonych w dyskusji i uwag przekazanych przez komisje Rady oraz komitety osiedlowe. Zostanie on ponownie przedstawiony na sesji Rady.
Prewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak, nawiązując do zorganizowan':!ga
"1 Kronika m. Poznaniaprzez Prezydium Rady w dniu 23. sierpnia spotkania konsultacyjnego radnych z prof. drem hab. Zbigniewem Leońskim na temat założeń do projektu UstawY o Radach Narodowych, poinformował, iż opracowane uwagi w tym zakresie zostały przekazane w dniu 15 września do: l. szefa KancelarU Rady Państwa, ministra Edmunda Boratyńskiego; 2. przewodniczącego ZespołU do Opracowania Projektu ustawy o Radach Narodbwych Kazimierza Secomskiego; 3. I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edwarda Skrzypczaka; 4. przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej Tadeusza Czwojdraka; 5.
prezYdenta miasta Poznania Stanisława Piotrowicza. W związku z tym zaproponował, aby dy",kusj«: wznowić, gdy zostanie opracowany projekt Ustawy o Radach Narodowych. Informacj«: Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego w sprawie działalności Urz«:du Miejskiego w zakresie obsługi obywateli, w świetle znowelizowanego Kodeksu Post«:powania Administracyjnego i Uchwały Nr 132 Rady Ministrów, przedstawiła radna Ewa Zakrzewska. Rada przyj«:ła t«: informację wraz z wnioskami do akceptującej wiadomości. Informacj«: o wynikach kontrQli przeprowadzonej przez zespół członków Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności w zakresie wtórnego podziału terenów bUdowlanych przeznaczonych dla potrzeb budownictwa jednorodzinnego w obr«:bie rejonów urbanistycznych Stare Miasto 2 i 3 ,(Winogrady i Za Cytadelą) przedstawił radny Jerzy Stefański.
..Na seji Rady w dniu 26 lutego 1981 r. - czytamy w niej - nie została zaakceptowana informacja prezydenta poznanta w sprawie sposobu przeprowadzenia wtórnego podziału działek budowlanych ponadnormatywnych w obr«:bie rejonów urbanistycznych Stare Miasto 2 i 3, Winogrady i Za Cytadelą, w świetle Obowiązujących przepis6w i zasad przyj«:tych w opracowaniach urbanistycznych. Równocześnie uchwałą tejże sesji Komisja Gospodarki, Komunalnej, Komunikacji 1 Łączności została zobowiązana do zbadania zasadności wtórnych podziałów oraz złożenia informacji o wynikach badań kontrolnych. "Powołany w tym celu zespół kontrolny, w składzie: Bogdan Klejdziński, Stanisław Łosiewicz oraz Jerzy Stefański, zapoznał się z wnioskami pokontrolnymi Delegatury Najwyf;szej Izby Kontroli w odniesieniu do rejonu urbanistycznego Stare Miasto 3a Za Cytadelą oraz po udziale w charakterze obserwatorów w pi«:ciu burzltwych zebraniach Komitetu osiedlowego »Winogrady« ze specjalistami Biura Planowania Przestrzennego szc!!ebla miejskiego i wojewódzkiego, zasu
Sprawozdaniagerował obu stronom opracowanie nowej wersji planszy planistycznej, uwzględniającej uzgodnione juf; wst«:pnie zmiany we wtórnych podziałach, oraz wyłof;enie jej do wglądu publicznego. Mimo odbytych wspólnych posiedzeń, nie wszystkie sporne sprawy zdołano doprowadzić do pełnych uzgodnień według propozycji Komitetu Osiedlowego. "Ustalono więc wst«:pnie, te wYkonany pr:zez Biuro planowania Przestrzennego projekt planszy podziału, sporządzony według zgłoszonych wniosków i poprawek, zostanie przyj«:ty w czasie końcowego spotkania w dniu 16 czerwca. Do spotkania tego jednak nie doszło, gdyf; w tym:l:e dniu Biuro planowanta Przestrzennego przekazało wszystkie materiały planistYCzne prezydentowi miasta, a pracownicy zainteresowanych sprawą wYdziałów Urz«:du Miejskiego nie dopełnili obowiązku ostate.cznego uzgodnienia z aktywem społecznym dokonanych jednostronnie zmian w planszy przygotowanej dO opublikowania. I w ten sposób doprowadzono do wystawIenfa jej do publicznego wglądU. "Do wyłożonej do pUblicznego wglądu w dniach od 20 lipca do 7 sierpnia 1981 r. w gmachu Urz«:du wojewódzkiego, bez niezbędnych końcov"ych uzgodnień, planszy planistycznej, zostały zgłoszone [...] udokumentowane zarzuty; krytyczne uwagi i zastrzeżenia co do 2;asadnoścl zaproponowanych- roz - wiązań, ich zgodności z prawami nabytymi przez dotychczasowych właścicieli i uf;ytkownlków [.. .]. Dokonana przez zespół kontrolny szczegółowa analiza osiemdzlesi«:c iu siedmiu zapisów, zaetrzef;eń noszących znamiona konkretnych oskarf;eń pod adresem zaproponowanych zmian, wykazała m. in., że w siedemdziesi«:ciu olimiu przypadkach dotychczasowi właściciele i u:!:ytkownicy przewidzianych do wtórnego podziałU działek ponadnormatywnych stanowczo zażądali bezzwłocznego odstąpienia od wtórnego podziału i przywrócenia wielkości tych działek do stanu pierwotnego. "Wykaz tych działek zawiera: l. Pasieka nr 26 (Marta Cichoń), 2. pasieka nr 32 (Józef Sobieraj), 3. Pasieka nr 24 (Janina Klimkowiak). 4. Wójtowska nr 21 (Jerzy RetelewlIki), 5. winogrady nr 16 (Stanislaw Derda), l. Pasieka nr 12 (Teresa Jurga), 7. Pasieka nr 10 (Zofia Szymkowska), 8. Sadowa nr 27 (Edmund MikołaJczyk), 9. Sadowa nr 33 (Bolesław Szymański), 10. Sadowa nr 35 (Bolesław Szymański), 11. Gromadzka nr 33 (małżonkowie waltszewscy), 12. Gromadzka nr 29 (Włodzimierz Garecki), 13. Gromadzka nr 20 (Andrzej Andrzejewski), 14. Pasieka nr 34 (Bronisław KUdyk), 15. Gromadzka nr 35 (Olgierd Adamkiewlcz), 18. Pasieka nr 38 (Genowefa Dziamska), 17. Sadowa nr 3'l (BerIllll"d Kramer), 18. Winogrady nr 74 (Tadeusz Kaaarek), 19. Sadowa nr 31 (małżonkowie
Skwaroń), 20. Pasieka nr 30 (pelagia Marosz), 21. Gromadzka nr 34 (Janina Lewicka), 22.
Sadowa nr 36 (Marian Kaczmarek), 23. Sadowa nr 11 (Edmund Działak), 24. WInogrady nr 76 (Stanisław Solazek), 25. Gronowa nr 81 - 63 - 65 (Bernard Szymczak), 28. pasieka nr 328 (Marian Nowak), 27. Sadowa nr 15 (Jr.ałf;onkowie Kurowscy), 28. Sadowa nr 34 (Teofil Fąferek), 29. Gronowa nr 93 (Teofil Adamczewski), 30. Murawa nr 28 (Henryk Kaczmarek), 31. Murawa nr 32a (Irena Sołtysiak), 32. Wójtowska nr 82a (Urszula Zagrodzka), 33. Za Cytadelą nr 33 (Józef Pałkowski), 34. Gromadzka nr 13 i 13a (Stanisław Keck), 35. Gronowa nr 47 (małżonkowie Dutka), 38.
Murawa nr 26 (mał:!:onkowte Kruszona), 37.
Sadowa nr 31 (Henryk Harnik), 38. Gromadzka nr 9 (Kazimierz Grell), 39. Winogrady nr 76a (iIrena Wlrska), 40. Gromadzka nr 21 (Alicja Staszkiewicz i Maria Surdyk), 41. Za Cytadelą nr 7 i 9 (Krzysztof Jach), 42. Sadowa nr 38 (Teresa Norek), 43. Sadowa nr 29 (Józef i Zofia Giel), 44. Wy:!:yny nr 43 (Barbara Danielewicz), 45. Pasieka nr 32a (Tlresa CzarbY), 46. WinogradY nr 132 (Janina Trz«:sowska), 47. winogrady nr 132 (Romuald Fikus), 48. Sadowa nr 28 i 30 (J. B. Dybal i M. Ratajczak), 49. Pasieka nr 38a (Czesław Czerwiński), 50. Sadowa nr 25 (Marian Bryi), 51. Sadowa nr 22 (Włodzimierz Wof;niak), 52. Winogrady nr 144 (Roman Schart), 53 - 54. Wójtowska nr 23, 23a i 24a (Tadeusz Gromadzki i Janusz Remlein), 55.
2niwna nr 1 (Dyrekcja Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej im. Janusza Korczaka), 58. Sadowa nr 3 (Stanisław Cielilak), 57. Sadowa nr 24a i Gronowa nr 53 (Jan i Stefania Kubaccy), 58. Gronowa nr 91 (Stefan WItkowSki), 119 -10. Sadowa nr 24 i Pasieka nr 16 (Edmund SzYch), 81. Murawa nr 32 (Janina Piątek), 82. Pasieka nr 14 (Mieczyslaw Menes), 63. Sadowa nr l (Jacek Rosikiewicz), 14. Murawa nr 30 (Albin Kozłowski), 65. MUrawa nr 38 (Cecylia RodYcz), 86. SlI'i:Iowa nr 37 (Bernard Kramer), 87 - 88. Winogrady nr 102 i 80 (Roman Olszewski), 89. Gronowa nr 79 (mał:!:onkowie Ratajczakowie).
"W dziewl«:ciu przypadkach za:!:ądano odstąpienia od wytyczenia nov"ych przejść i dróg dojazdowych do nowo planowanych działek kosztem działek ju:!: istniejących, połączonego z koniecznością równoczesnego wycinania starodrzewu, wzgl«:dnie naruszania istniejącej sieci uzbrojenia komunalnego. WYkaz tych działek zawiera: l. Pasieka nr 28 (rodzina Szypowiczów), 2. WinogradY nr 18 (Stanisław Derda), 3. Sadowa nr 27 (Edmund Mikołajczyk), 4. Gromadzka nr 29 (Włodzimierll Gazec1d), II. Gromadzka nr 35 (Olgierd Adamkiewicz), l. Sadowa nr 5 (Tadeusz Wiśniewski), 7. Za Cytadelą nr 7 i 9 (Krzysztof J'ach), l. Za Cytadelą nr 9a i 9b
(Zenon Soroko i Lech Sipiński), 9. Gronowa nr 91 (Stefan Witkowski). "W czterech przypadkach wezwano władze budowlane do wydania nakazu natychmiastowego wstrzymania juf; rozpoczętych robót na wtórnie podzielonych następujących działkach: 1. Gromadzka nr 34 (Janina Lewicka), 2. Winogrady nr 18 (Chmaja i CzypułowSki), 3. Wójtowska nr 60/3 i 58/3 (Maria Mazurek), 4. Sadowa nr 25 (Marian Bryi).
..W piśmie z dnia 30 lipca 1981 r. Komitet Osiedlowy Winogrady zaprotestował w szczególności przeciwko podj«:ciu przez ob. Chmaja i ob. Czepułowskiego prac budowlanych przy ul. Winogrady nr 18 wbrew decyzjom Wydziału Gospodarki Terenowej i Ochrony Srodowiska z dnia 17 kwietnia 1981 r. [...] Ponownie zwracano równie! uwag«: na kontynuowanie budowy przez ob. Marię Mazurek przy ul. wójtowskiej na działce 60/3 i 58/3, rozpocz«:tej po wydaniU decyzji o wstrzymaniu budowy z dnia 10 kwietnia 1981 r. ,,Niezalef;nie od opisanych przypadków różnych nieprawidłowości, Komitet Osiedlowy »Winogrady« w sv"ym piśmie z dnia 30 lipca_ 1981 r., składając stanowczy protest przeciwko wyłof;eniu do wglądu publicznego planszy planistycznej z nie uzgodnionymi zmianami, stwierdzU, f;e wszystkie dotychczasowe plany zagospodarowania przestrzennego, jak te:!: obecna prOpozycja zmian w planie szczegółowym rejonu urbanistycznego Stare Miasto 2 i 3, nie zostały akceptowane przez Komitet Osiedlowy, a ostatnia jego wersja w zasadniczy sposób oal>lega od wspólnych uzgodnień. Komitet Osiedlowy twierdzi stanowczo, f;e główną przeszkodą w osiągni«:ciu postępu w prowadzonych uzgodnieniach jest dalsze osobiste zaaIIgaf;owanie niektórych autor6w podziału działek na Winogradach, a szczególnie osób wdraf;ających ten plan podziału, i to przy optymalnym zapewnieniu stanu posiadania norm wprowadzonych uf;ytkowników wieczystych kosztem pierwotnych właścicieli. Dalej Komitet OsiediowY »Winogrady« stwierdza, f;e na liście osób, którym przydzielono działki w tym rejonie, znajdują się: autor projektu, dyrektorzy wszystkich zainteresowanych wydziałów Urz«:du Miejskiego oraz ludzie z tzw. eltty, którzy przez ustosunkowane układy słu:!:bowe, rodzinne i inne stanowią absolutną wi«:kszość [.. .]. W zakończeniu wpisu zainteresowanych, Komitet domaga si«: takiego ponownego opracowania planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego rejonu Stare Miasto 2 i 3, który w maksymalnym stopniu zabezpieczy il'l'teresy społeczne (szkoły, domy seniora itp.) oraz .mieszkańców. "Ze swej strony zespół kontrolny wniosek ten uznaje jako celowy i słuszny. W warun
.,.
kach pełnej niedostępności dokumentów f;ródłowych, które były obj«:te kontrolą NajwYf;szej Izby Kontroli, a następnie zostały zabrane w dniu 20 maja 1981 r. przez Wydział Sledczy Prokuratury Wojewódzkiej (101 teczek), zespół kontrolny dokonał jedynie przeglądu pozostałych w jednostkach kontrolowanych dokumentów f;ródłowych z lat 1974 - 1977 w zakresie terenowo-prawnym "Zespół zbadał prawidłowoŚĆ dzialania autorów koncepcji utworzenia tzw. Osiedla twórców na terenach zieleni parkowej na styku z granicami Parku Braterstwa Broni l Przyjaj<ni Polsko-Radzieckiej w obrębie ul. Szelągowska-WinogradY i Fosa na zasadzie odstępstwa od planu ogóinego na rzecz budownictwa jednorodzinnego i ustalił m. in.: a) w piŚmie z dnia 12 czerwca 1974 r., skierowanym do Zarządu Związku Polskich Artystów -Plastyków okr«:gu poznańskiego, ówczesny wiceprezydent Włodzimierz Juskowiak poinformował adresatów, f;e podjął decyzję nast«:pującej treści: Po zapoznaniu się z trudnościami formalno-prawnymi uniemotłiwiającymi sfinansowanie budowy domów Jednorodzinnych na wyf;ej wYmienionym terenie, postanawiam w oparciu o Uchwałę Nr 22 Rady Ministrów z dnia 28 stycznia 1972 r. w sprawie jednorodzinnego budownictwa mieszkaniowego, włączyć wspomniany obszar do zorganizowanego budownictwa jednorodzinnego. Przy opracowaniu planu realizacyjnego naldy wykorzystać dotychczasowe opracowania wykonane przez Związek. Zgodnie z dotychczasowym ustaleniem, domy jednorodzinne winny być przeznaczone dla członk6w ZwiązkU, Stowarzyszenia Architektów POlskich i innych stowarzyszeń oraz placówek nauki, z zarezerwowaniem odpowiednich ilości działek ustawowo przewidywanych dla właścicieli terenów. Decyzja ta, podjęta jednoosobowo, stała się głównym f;ródłem wszelkich powstałych nieprawidłowości i naduf;yć. b) Tzw. Osiedle twórców miało pierwotnie obejmować dwadzieścla działek na terenie poszerzonym o fragmenty skarpy od strony al. Szelągo'Wskiej. Dopiero zarządzenie nr 6/75 z dnia l lutego 1975 r., pOdpisane przez ówczesnego prezydenta Stanisława Cozasia, ostatecznie uregulowało sprawę odstępstwa odnośnie do tych terenów przez wYłączenie ich z terenów zieleni ogólnoparkowej pod budownictwo jednorodzinne. Uzasadnienie do tej decyzji "odpisali: kierownik Miejskiej Pracowni urbanistycznej Franciszek Zieliński oraz wicedyrektor WYdziału Gospodarki Terenowej I Ochrony Srodowiska, zast«:pca głównego arcbltekta miasta, Stefan Zieleśkiewicz. Na wniosek Zarządu Gospodarki Terenami w Poznaniu z dnia 19 kwietnia 1975 r., plan reallzacyjny "Osiedla twórców« przy uL Za Cytadelą I Na Stokach zo
Sprawozdaniastał zatwierdzony przez urząd DzielnicowY Stare Miasto w dniu 25 kwietnia 1975 r." Na koniec zespół przedłof;ył wnioski: "Zespół kontrolny proponuje wystąpić do Prezydium Rady o zobowillzanie prezYdenta do: l. Imiennego powołania spośród nie zaangaf;owanych dotychczas w sprawie pracowników Urz«:du :MIejskiego, zajmujących kierownicze stanowiska w Wydziale Gospodarki TerenoweJ I OChrony Srodowiska, Zarządzie Gospodarki Terenami i w Biurze Geodety Mie:lskio. zespołu doraj<nego do opracowania do wyłącznej aprobaty prezydenta miasta wYczerpujących ł zgodrĘ'ch z przepisami odpowiedzi na wszystkie zarzuty i zastrze:!:enia postawione przez aktyw społeczny Komitetu Osiedlowego »Winogrady« oraz przez indywidualnych właścicieli i użytkowników działek [.. .J. 2. Definitywnego rozpatrzenia przez zeBp6ł dor dny w tym samym trYbie wszystkich innych dotychczas nie załatwionych skarg i zaf;aleń wniesionYCh od miesiąca września 1980 r. bezpośrednio do Urzędu Miejskiego przez indywidualnych właścicieli działek usytuowanych w obrębie wymienionych rejonów urbanistycznych. 3. Niewłączanie do zespołu doramego pracowników Urz«:du Miejskiego, do których zarówno Komitet OsiedlowY, jak i mieszkańcy Winograd zgłosili zdecydowany spr:leciw [. . .J. 4. Wyciągni«:cia odpowiednich sankcji służbowych w stosunku do wszystkich tych podległych pracowników Urzędu Miejskiego, którym zostanie udowodnione w dodatkowYm post«:powaniu wyjaśniającym, f;e świadomie dopuścili się naruszenia obowiązujących przeplB6w [.. .]. Radna Wanda Mazurek poinformowała, f;e mieszkańcy Winograd po zapoznaniu się z treścią przedmiotowej informacji uznali, iż zaproponowany tryb załatwienia tej spraVi'y jest wst«:pnym krokiem do sprawiedliwego rozwiązania konfliktu na Winogradach. Prezydent Poznania, Stanisław Piotrowicz, poinformował, If; sprawa wtórnego podziału działek na Winogradach była przedmiotem obrad egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, która ustama powołanie zespołu, w skład którego mają wejść przedstawiciele Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospoliłej Polskiej, Towarzystwa Urbanistów Polskich, Zrzeszenia Prawników POlskich, Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Srcdowiska, radnych Miejskiej Rady Narodowej, Najwyf;szej Izby Kontroli, Prokuratury Wojewódzkiej oraz Społecznego Komitetu Budov,,'Y Parku-Pomnika BI.aterstwa Broni i Przyjaf;ni Polsko-Radzieckiej oraz instancji partyjnych. Egzekutywa zleciła równief;, by w pracy te,o zespołu nie bt1lły udziału osoby. kł6re ju! w tych sprawach
działały. Do wnystkich tych jednostek wystosowano pisma o delegowanie przedstawic1elt. Zarząd Główny Towarzystwa Wrbanistów Polskich odmówił delegowania swojego przedstawiciela, natomiast Zarząd Główny Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej polskiej skierował tę spraw«: do rzeczoznawców. Nast«:pnie Stanisław piotrowlcz zapoznał Radę z treścią pisma Kryspiny Jasińskiej, Jerzego Pietrzyka i stanisława SkrzypICa, w którym nawiązują oni do informacji i wniosków złof;onych w dniu 7 września przez zespół kontrolny Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności. Na zakończenie stwierdził, iż zgodnie z przepisami, żaden z pracowników Urz«:du Miejskiego, pod adresem którego stawiane są zarzuty ze strony organów samorządu mieszkańców i zespołu kontrolnego Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności nie może brać udziału w pracach zespołu powołanego przez Komitet Wojewódzki polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pracownicy Urzędu Miejskiego winni być wYłączeni z toczącego się post«:powania w tej sprawie. Rada zaproponowała, aby prezydent miasta na bie:!:ąco informował o post«:pie prac tego zespołu. Nast«:pnie rozpatrywano informacj«: o pracy Prezydium Rady za okres od 31 stycznia do 15 czerwca 1981 r. Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak - uzupełniając informacj«: - dodał, f;e w czerwcu br. odbyły si«: dwa posiedzenia Prezydium w celu ustalenia zwołania nadzwyczajnej sesji dla uczczenia dwudziestej piątej rocznicy wydarzeń związanych z protestem klasy robotniczej miasta w czerwcu 1966 r. Na posiedzeniu w dniu 19 czerwca br. Prezydium postanowiło zwołać uroczyste posiedzenie na dzień 28 czerwca br., z udziałem prezydiów wszystkich bran:!:ov"'Ych komisji Rady, władz miejskich' i Komitetu Budov,,'Y Pomnika Poznańskiego Czerwca 1956 r. Natomiast na drugim posiedzeniu, w dniu 23 czerwca, Prezydium, na wniosek zgłoszony przez Klub Radnych Stronnictwa Demokratycznego i Zjednoczonego Stronnictwa LUdowego, opowiedziało się za zwołaniem NadZwYczajnej Sesji na dzień 27 czerwca.
Rada zaakceptowała działalność Prezydium Rady.
Przed przystąpieniem do głosowania nad projektem uchwały w sprawie nazw niektórych ulic, geodeta miejski Jerzy Pietrzyk wyjaśnił, if; projekt bł przedłof;ony pod obrady Rady w roku 1980. Zgodnie z zaleceniem Rady, ponownie uzgodniono spraw«: z Komitetem Osiedlov,,'Ym "Fabianowo". Wyjaśnił także, f;e WSzystkie projekty uchwał w sprawie nazw ulic opracowane zostały przez Społeczną Komisj«: do spraw Nazew
L== = a: - .:::--- l/ - -::':::::-J/ -" 11 II II II ( OSiedle Marysieńki II = "' : i _ D ! ! OSiedle I /Jana ni I Sobiesk lego II II
Wewnątrzosiedlowa ulica na Osiedlu Marysieńki otrzymała nazw«: Wtedeskanictwa Ulic, która została powołana w 1977 r.
Na mocy Uchwały, wewnątrzosiedlowa ulica na Osiedlu Marysieńki otrzymała nazwę Wiedeńska. Nowo projektowane ulice w rejonie ulic: Dąbrowskiego - Olsztyńska - Białogardzka - Ch.odzieska otrzymały nazwy: Białośliwska i Podgajska; nowo projektowana ulica w rejonie ulic: Łozowa - Sw. Szczepana - Czechosłowacka otrzymała nazw«: Chabrowa; nowo projektowana ulica w rejonie ulic: Szybowcowa - Idzikowskiego - startowa - Szałasa otrzymała nazw«: Stanisława Skar:!:yńskiego; nowo projektowana ulica w rejonie ulic: Lotnicza - Wzlotowa - 2wirki otrzymała nazwę Franciszka Hynka; nowo projektowana ulica w rejonie ulic: Hallgarowa - Pilotów - 3 Stycznia otrzymała nazwę ,Adama Haber-Włyńskiego (pionier lotnictwa polskiego, 1883 -1921); nowo projektowana ulica w rejonie ulic: DUnajecka - Sytkowska - Dniestrzańska otrzymała nazw«: Tanewska; nowo powstałe ulice w rejonie ulic: Świebodzińska - Wołowska - Sieradzka ctrzymały nazwy: Ostrzeszowska, Szadecka, Grabowska, Mlkstacka, OdoJanowska.
Uchwała zaakceptowała zmianę niepoprawnej gramatycznie nazwy ul. Plloty na Pilotów; zlikwidowała nazwy nie istniejących od kilku lat ulic Wesołej i Spokojnej, znajdujących si«: na zachód od ul. Bułgarskiej, w pobli:!:u ul. Karola Świerczewskiego, oraz Chorzowskiej, Sosnowieckiej, LUbltnieckiej, Mysłowickiej - istniejących na obszarze ogródków działkowych, jak też Durzyńskiej, gdzie" obecnie jest OSiedle Oświecenia; akceptowała ponadto zmian«: pisowni ul. Umóltowskiej na ul. Umułtowska.
Projekt uchwały w sprawie zmiany Uchwały Rady z dnia 13 lutego 1978 r. o wYborze przewodniczących i powołaniu stałych komisji Rady przedstawił przewodniczący Komisji wychowania, Oświaty i Kultury radny Kazimierz Mielec. Spraw«: wygaśnięcia mandatu radnego Józefa Cichowlasa zreferowała radna Barbara Begler. Józef Cichowlas wybrany został radnym w Okręgu Wyborczym nr XIV, będąc rekomendowany przez Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej jago działacz społeczno-polityczny; pełnił wówczas funkcj«: I sekretarza Komitetu Dziełnicowego Grunwald. W wyniku toczącego si«: post«:powania przed Wojewódzką Komisją Kontroli Partyjnej oraz organami ścigania, . Komitet Wojewódzki powiadomił Rad«:, iż Józef Cichowlas swoim postępowaniem sprzeniewierzył się w sposób rażący złof;onemu ślubowaniu radnego. Stanowisko Komitetu Wojewódzkiego poparte zostało takf;e przez zespół radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zgodnie z wymogami ordynacji Wyborczej do Sejmu i Rad Narodowych, Józefowi Cichowlasowi umo:!:liwiono zło:!:enie wyjaśnień na okoliczność 5tawianych mu zarzutów, jak również w sprawie tej zasięgni«:to opinii Dzielnicowego Komitetu Frontu Jedności Narodu Grunwald. Wobec potwierdzenia się zasadności zarzutów - stwierdziła radna - podjęcie przedmiotowej uchwały nale:!:y uznać za społeczni!! koniecznerU
" u i " :; o '" "5
.N
Nowo projektowane ulice w rejonie ul. Jarosława Dąbrowskiego - Olsztyńska - Białogardzka - Chodzieska ot"rzymały nazwY: BiałośUwska i Podgajska
Sprawozdania
Nowo projektowana ulica w rejonie ulic Łozowa - .Sw Szczepana otrzymała nazwę ChabTowa. a uL Konwaliowa została znacznie przedłużona
I " "-j "D
W wyniku glosowania jawnego, Rada jednomyślnie powzi«:ła uchwał«: o wYgaśnl«:ciu mandatu; zażądała skreślenia Józefa CichowIasa z listy radnych Miejskiej Rady Narodowej oraz z wykazu Komisji Zaopatrzenia LUdnOści i Usług, do której został powolany. W pUnkcie 10 porządku obrad, przedłożono wniosek zespołu Radnych Wojewódzkiej
Rady Narodowej i Miejskiej Rady Narodowej w sprawie poprawy komunikacji zbiorowej w rejonie osiedli Winogrady i Pilitkowo. "Na podstawie licznych wniosków mieszkańców oraz sugestii rad mieszkańców i zarządu Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej - czytamy we wniosku - Zespół zajął si«: sprawą poprawY komunikacji zbiorowej
_ N I ul Startowa CI> o CI> <: t .>: N .. .1;1 ,.
o V1 .>< N o :>' ,.
o o .>< .j; <: " o 3 Vi :; :;ul Szybowcowa
Nowo projektowana ulica w rejonie ulic: Szybowcowa Ludwika Idzlkowskiego Startowa otrzymała nazw«: Stanisł'1wa Skarłyskte(1o
NOWO projektowana ulica w rejonie ulic: Lotnicza WZlotowa - Franciszka 2wirki otrzymała nazw«: FranctazJca Hynka
Nowo projektowana ulica w rejonie ultc: Hangarowa - Pilotów - 5 Stycznia otrzymała nazw!: Adama Haber-Wły7\skt e l1oul. Tonewska f:3 "c o "5 o
"5ul lE!dnicka
Nowo projektowana ultca w rejonie ulic: Dunajecka Sytkowska Dniestrzańska otrzymała nazw«: TanewsJca
Nowo projektowane ulice w rejonie ultc: SwlebodzIń!lka - Wolowska - Sieradzka otrzymały . nazwY: Ostrzeazowska, 8zadecka, Grabowska, Mtk.tacka l Odolanowska
Sprawozdaniaw rejorile osiedli Winogrady i Piątkowo. W wyniku licznych konsultacji Zespół przedstawia wniosek o: I. Intensyfikacj«: prac nad poprawą układU komunikacyjnego. Winna ona polegać na przyspieszeniu projektowania i realizacji programowej budowy »Poznańskiego Szybkiego Tramwaju« jako warunku docelowego rozwiązania komunikacji. Mimo popierania tego programu, społeczeństwo nie jest w stanie wYtrzymać trudności komunikacyjnych jeszcze przez wiele lat. Dlatego zespół proponuje, bez naruszenia programu docelowego, realizacj«: etapową, z możliwościami szybkich efektów: natychmiastowe podj«:cie projektowania i realizacji, z mo:!:liwością uzyskania efektów w 1982 r., układu drogowego w ulicach: Urbanowska, Przepadek, Stalingradzka oraz w ulicach: Kurpińskiego, Szymanowskiego, Umułtowska - realizacja tych tras poprawi komunikację autobusową; natychmiastowe podj«:cie projektowania i realizacji przedłu:!:enia linii tramwajowych: od pętli Murawa w ul. Połabską i wzdłuż ul. Lechickiej oraz od p«:tli Piątkowska wzdłuf; ul. Lechickiej do wzajemnego połączenia tych tras. Stworzy to małą p«:tl«: dla obsługi osiedli winogradzkich i pozwoli poprawić obsług«: osiedli piątkowskich; przyspieszenie projektowanta i pOdjęcie realizacji prostego odcinka «Poznańskiego SzYbkiego Tramwaju» od ul. Lechickiej do p«:tli Pólnocnej [.. .J.
"n. Podj«:c1e przez sesj«: Rady stosownychdecyzji zatwierdzających nasze wnioski i utworzenie społeczno-zawodowego ztfspOłU do nadzoru realizacji tych przedsięwzi«:ć. "III. Gromadzenie środków finansowych na realizacj«: tego przedsi«:wzi«:cia. Naszym zdaniem, środki powinny pochodzić z następująCych żródeł: limitów i nakładów z państwowego żródła na gospodark«: komunalną; ze zwolnienia wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego od wpłat do budżetu całości lub części odpisów amortyzacyjnych. z przeznaczeniem na realizację układu komunikacyjnego; ze zwolnienia pewnych zamro:!:onych środków poznańskiej spółdzielni Mieszkaniowej - jako terminowej pożyczki na rzecz kaucji układu komunikacyjnego; z partycypacji zakładów pracy miasta Poznania. "Zespół Radnych przeprowadził konsultacje z fachowcami z dziedziny. urbanistyki i komunikacji, i jest przekonany, że olbrzymia wola i poparcie społeczne zostaną równie:!: poparte odpowiednimi decyzjami władz miasta i województwa". Przewodniczący obrad, radny Stanisław Antczak, zaproponował, aby w tej kwestii zasi«:gnąć opinii specjalistów i słu:!:b komunalnych, i powrócić do tego tematu na następnej sesji. Rada przyj«:ła propozycjI: jednomyślnie. Na tym porządek dzienny został wyczerpany. Zamkni«:cie obrad XX sesji Rady nastąpiło o gz. 14.20.
M arian Genowefiak
ANEKS
1NiF10RMACJA KOMISJI PRZES'l1RZEGANIA PRJAWA I PORJZĄDKU PUBLICZNEGO MIEJSKIEJ iRADY NARODOWEJ O DZ,IAŁALNOŚCI URZĘDU M1EJISKIEGO ,(fTa,gmenlty)
W sierpniu 1981 r. członkowie Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku publicznego przeprowadzW kontrol«: sposobU i termlnowości zalatwiania indywidualnych spraw obywateli przez wydziały Urzędu Miejskiego. Kontrola miała na celu dokonanie oceny funkcjonowania Urz«:du w świetle znowelizowanego Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Usta lenia Komisji oraz zbiorcze materiały informacyjne przedstawione przez Urząd zostały przeanalizowane na posiedzeniu Komisji w dniu 28 sirpnia. Dokonując oceny, Komisja przeprowadziła badania porównawcze, opierając się na materiałach stanowiącyCh przedmiot obrad Rady w 1978 r. oraz Komisji w 1980 r. Na podstawie przeprowadzonych prac, Komisja przedstawia następujące ustalenia: [ndywidualne sprawy obywateli, rozpatrywane w trybic przepisów Kodeksu postępowania Administracyjnego, stanowią zasadniczą sferę działania Urzędu Miejskiego, absorbującą przeważającą cz«:ść jego korr6rek organizacyjnych. Wejście w życie przepisów znowelizowanego Kodeksu Postępowal a Administracyjnego, z uwagi na rozległy zakres zmian oraz ich merytoryczną treść, s1 orzyło odmienną niż dotąd sytuacj«: terenowych organów
administracji. Zwi«:kszenie uprawnień stron, skrócone terminy załatwiania spraw oraz rozszerzona kontrola treści podejmowanych decyzji narzuciły konieczność wdro:!:enia pracowników administracji do sprawniejszego i bardziej wnikliwego załatwiania spraw indywidualnych. Z perspektywy kilkunastu miesięcy obowiązywania Kodeksu nie mo:!:na wyprowadzić pełnej oceny, na ile nowe zasady post«:powania administracyjnego poprawiły działanie Urzędu Miejskiego w tych sprawach, tym bardziej że również z innych, powszechnie znanych, powodów nie był to okres w pełni normalnej pracy. W oparciu o całokształt zebranych materiałów Komisja stwierdza, f;e działalność Urz«:du Miejskiego w zakresie obsługi obywateli generalnie nale:!:y ocenić pozytywnie, mimo nieprawidłowości i niedociągnięć Występujących na niektórych odcinkach tej pracy. OcenI: taką Komisja przedstawia, biorąc pod uwag«: terminowość załatwiania spraw, ilość spraw zaskar:!:onych w tybie postępowania instancyjnego, stabilność podejmowanych decyzji oraz sposób obsługi interesantów [.. .]. . Najdonioślejszą z punktu widzenia ochrony interesów obywatela instytucją wprowadzoną do Kodeksu Postępowania Administracyjnego jest sądowa kontrola decyzji administracyjnych. Tymczasem w okresie obcwiązywania znowelizowanego Kodeksu liczba decyzji wydanych w pierwszej instancji przez Urząd Miejski i zaskar:!:onych do Naczelnego Sądu Administracyjnego była znikoma. Ogółem skargi do Sądu wniesiono zaledwie w dwudziestu pi«:ciu sprawach. Postępowanie przed Sądem zakończone zostało w pięciu sprawach. z czego w trzech przypadkach skargi zostały oddalone, zaś w dwóch przypadkach decyzje uchylono. Zdaniem Komisji, zasadniczym czynnikiem ograniczającym korzystanie przez obywateli z możliwości wnoszenia skarg do Sądu był do 1 lipca 1981 r. brak wydzialów miejscowYch. Dopiero bowiem z tą datą utworzono w Poznaniu Wydział ZamiejscOwY Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ponadto istotny wpływ na ilość zaskarżonych decyzJi mają niewątpliwie zbyt wYsokie opłaty ustalone w tym postępowaniu. Oceniając sposób załatwiania spraw obywateli przez Urząd Miejski I jego ekspozytury, Komisja stwierdzUa, że w ostatnich latach nastąpił znaczny wzrost liczby spraw wpływających do poszczególnych komórek organizacyjnych. W stosunku do roku 1977, z którego to roku dane stanowiły podstaw«: oceny fUnkcjonowania Urzędu przez Miejską Rad«: Narodową, liczba spraw obywateli wzrosła o ponad sto tysięcy. Równocześnie w tym samym okresie zmniejszył się stan zatrudnienia w Urzędzie o ok. '1'110. Konsekwencją tych zjawisk jest istotny wzrost obc1ą:!:eni& poszczególnych pracowników. Począwszy od marca 1981 r., na Urzędzie spoczęły dodatkowe zadania, związane z rozszerzającą się z miesiąca na miesiąc reglamentacją towarów. Aktualnie sprawy reglamentacji w Urzędzie, poza Wydziałem Handlu i Usług, prowadzą w przewa:!:ającej mierze pracownicy oddelegowani z poszczególnych wydziałów i ekspozytur. Fakt ten stwarza zespołom pracowniczym dodatkowe zadania i przyczynia si«: do dezorganizacji pracy poszczególnYCh wydziałów. Mając na uwadze te trudności - Komisja jako zjawisko dodatnie ocenia zadowalającą terminowość załatwiania spraw indywidualnych. W latach 1980 -1981 z naruszeniem ustawowego terminu załatwiono w Urzędzie i ekspozyturach łącznie 6222 sprawy. co stanowi 0,81'110 ogółu spraw. Oznacza to popraw«: terminowości w stosunku do 197'1 r., ale już w stosunku do roku 1979 - pewne pogorszenie. Najwi«:cej spraw załatwionych z naruszeniem obowiązujących terinmów występuje w Wydziale Gospodarki Terenowej i ochrony Środowiska oraz w Oddziale Gospodarki Komunalnej i Spraw LOkalowych ekspozytury Grunwald. Zdaniem Komisji, jedną z przyczyn opóf;nień w załatwianiu spraw przez wydział Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska jest konieczność dokonywania uzgodnień z Biurem Planowania Przestrzennego w przedmiocie przeznaczania terenów, dla których brak jest szczegółowYch planów zagospodarowania. Okoliczność ta nie mo:!:e usprawiedliwiać jednak:!:e działań Wydziału we wszystkich plZypadkach, szczególnie zaś tam, gdzie terminy załatwiania przekraczają okres dwóch a nawet czterech miesięcy. Komisja, nie mając mof;llwości szczegółowego zbadania przebiegu załatwiania wszystkich spraw, nie może określić w sposób wyczerpujący przyczyn przewlekłego toku post«:powania. Niezbędne wydaje się jednak dokonanie tego rodzaju oceny w ramach samego Urzędu, w celu przeprowadzenia ewentualnych zmian w zakresie organizacji pracy [. , .]. Oceniając posób załatwiania spraw kończących si«: wydaniem przez Urząd decyzJi administracyjnych, Komisja stwierdziła, f;e stosunkowo niewielka liczba tych decyzji jest przez strony zaskar:!:ana do drugiej Instancji. Na ogólną liczbę 140 000 decyzji wydanych w latach 1980 -1981, odwołania zło:!:ono w 4'100 przypadkach, to jest w 3,4% spraw. Ta liczba odwołań wskzuje na to, i:!: obywatele w przeważającej większości uznają wydane decyzje za uzasadnione. Fakt ten świadczy o poprawności merytorycznych rozstrzygnięć podejmowanych przez jednostki organizacyjne UrzędU. Z kolei decyzje, od których strony wniosły odwołania, w wysokim procencie zostały
Sprawozdaniazmienione bądź uchylone. Znaczna cz«:ŚĆ decyzji została zmieniona przez Urząd, który, uznając odwołania za uzasadnione, zmienił swe rozstrzygnięcie, nie przekazując sP!;;lwy organowi drugiej instancji. Działanie takie zgodne jest z wnioskiem Komisji, która - badając sposób załatwiania indywidualnych spraw obywateli w roku 1980 - proponowała szersze ni:!: dotąd korzystanie z możliwości zmiany decyzji przez organ, który ją wYdał. Urząd Wojewódzki, badając zasadność wnoszonych odwołań, uchyltł bądź zmienił dalsze 25'1& zaskar:f:onych decyzji. Łąznie zatem około 40'111 zaskarf;onych decyzji zostało zmienionych lub uchylonych. Oznacza to pogorszenie stabilności decyzji w stosunku do 1977 r. o ok. 10'1&. Przyczyn«: tego zjawiska upatrywać nalef;y przede wszystkim w niewyczerpującym przeprowadzaniu post«:powania dowodowego. Konieczność bardziej wnikliwego rozpoznawania spraw obywateli Komisja sygnalizowała we wnioskach podjętych w maju 1980 r. Zwi«:kszona liczba spraw wpływających do Urz«:du, jak r6wnief; zbYt szczupła obsada kadrowa niektórych stanowisk pracy, w cz«:ścł jedynie mogą usprawiedliwiać przypadki wadliwego sposobu prowadzenia post«:powania, braków w materiale dowodowYm itp. Wszystkie rozstrzygni«:cia -:- w szczególności zaś te, kt6rych treść jest niekorzystna dla obywatela _ muszą być poprzedzone wyczerpującym zebraniem materiału dowodowego i obiektywną jego oceną. W l1alszej praktyce Urząd winien w szerszym nU dotąd zakresie kOrzystać ze wszystkich możliwości, jakie przewiduje Kodeks Postępowania Administracyjnego w przedmiocie zbierania dowodów, łącznie z przeprowadzeniem rozpraw. Przy ocenie trybu załatwiania spraw nie można pominąć faktu, że w wielu przypadkach Urząd Wojewódzki, rozpatrując odwołanla od decyzji Urz«:du Miejskiego, zbyt pochopnie uchyla te dE'cyzje i przekazuje sprawY do pcnownego rozpoznania, mimo f;e zebrany materiał dowodowy uzasadniałby wydanie merytoI:ycznego rozstrzygni«:cia przez organ drugiej instancji. Praktyka taka powoduje niepotrzebne wYdłużanie postępowanta, a w konsekwencji rodzi skargi zainteresowanych. Sam fakt niezałatwienia sprawy w terminie, bądi przewlekłości post«:powania, w okresie ostatnich osiemnastu miesi«:cy był przyczyną złożenia trzystu dwudziestu pięciu za:!:aleń. Sprawność działania Urz«:du nabiera aktualnie szczególnej wymowY, wobec powszechnie ukształtowanych negatywnYCh ocen pracy administracji. Przypadki bł«:dnych i społecznie krzywdzących rozstrzygni«:ć ujawnionych na przestrzeni ostatnich miesi«:cy ugruntowały u wielu obywateli przekonanie o niewłaściwym załatwianiu ich własnych spraw, co w konsekwencji powoduje zwiększoną liczb«: podań, skarg i interwencji. Charakterystyczny jest wzrost ilości skarg i interwencji kierowanych do różnych zewnętrznych org'anów kontroli, choć wzrosła także dość znacznie liczba skarg wpływających do prezydent miasta. Og6łem w okresie objętym informacją do prezydenta wpłynęło dwieście sześćdziesiąt osiem skarg, przy czym przez cały 1980 r. było ich sto pI«:ćdziesiąt siedem, zaś w pi«:ciu miesIącach 1981 r. - sto jedenaście. Najwięcej! skarg dotyczy zakresu działania Wydziału Gospodarki Komunalnej i Spraw Lokalowych, przede W15zystkim zaś spraw przydziału pomieszczeń zast«:pczych, lokali u:!:ytkowych, a także remontów budynk6w. Og6łem spraw gospodarki lokalami i remontów budynków dotyczyło sto olemnaście skarg. 2ródła tych skarg w przewa:!:ającej miene tkwią w obiektywnych. powszechnie znanycb trudnościach, wynikających z niedostatecznej podaf;y mieszkań, lokali zastępczych i użytkOwYch, a także w znacznych opóf;nieniach w realizacji potrzeb remontowych. Komisja ocenia dodatnio podejmowane przez Urząd przedsi«:wzi«:cta na rzecz wygospodarowania jak największej liczby lokali na cele mieszkalne oraz powołanie przy ekspozyturach społecznych komisji do spraw ustalania list pomieszczeń zastępczych, w .kład których weszli m. in. przedstawiciele Miejskiej Rady Narodowej, zakład6w pracy, ZWiązków zawodowYCh, organizacji młodzie:!:CwYch oraz samorządu mieszkańców. Przeprowadzona akcja rewindykacji lokali mieszkalnych, uf;ytkowanych dotąd jako pomieszczenia biurowe, nie przyniosła w pierwszym eta,pie powałn1ejszych efektów, jednakże - jeśli będzie to stały kierunek działania Urzędu - pozwoli na zaspokojenie choć części palących potrzeb mieszkaniowYch. Stosunkowo wysoka liczba skarg dotyczyła takf;e spraw funkcjonowania handlu i zaopatrzenia (63). Skargi te nie były jednakże spowodowane złą pracą WYdziału Handlu ł Usług, a mewłaściwą obsługą klientów w sklepach oraz brakami w zaopatrzeniu. Stałe interwencje Wydziału Handlu i Usług oraz wYsiłki na rzecz możliwie najbardziej sprawnej reglamentacji nie mogą jednak wyeliminować w całości niezadowolenia społecznego w tej dziedzinie. Komisja, badając sposób załatwiania skarg przez poszczególne wydziały, nie dopatrzyła si«: w tym zakresie uchybień i nieprawidłowości. Wszystkie skargi są rejestrowane, rozstrzygni«:cia poprzedza przeprowadzenie postępowania wYjaśniającego, udzielane odpowiedzisą wyczerpujące. W wYnikU zbadania treści podniesionych w skargach zarzutów, okazało się. że w 30" zarzuty te były uzasadnione i spowodowały zmian«: rozstrzygni«:ć na korzyść skarżących. Zdaniem Komisji, wYsoki odsetek uzasadnionych skarg obywateli potwierdza opinię o konieczności bardziej wnikliwego rozpoznawania spraw przez poszczególne wYdZIały i ekspozytury. :Na podstawie przeprowadzonej analizy sposobU załatwiania indywidualnych spraw obYwateli przez wydziały i ekspozytury Urzędu Miejskiego - Komisja, mając na uwadze nieprawidłowości wyst«:pujące w zakresie terminowości załatwiania niektórych spraw oraz wadliwości merytorycznych rozstrzygnięć, zgłasza nast«:pujące wnioski: l. Uzasadnione jest -dokonanie analizy obciążenia pracowników we wszystkich jednost. kach organizacyjnych Urzędu w celu wzmocnienia wYdziałów o najwi«:kszym nasileniu indyW1dualnych spraw obywateli, w szczególności ZlIŚ Wydziału Komunikacji i Urzt:du Stanu Cywilnego. W obydwu tych jednostkach liczba spraw w ostatnich latach gwałtownie wzrola. Rozważenia wYmaga takf;e sprawa zwi«:kszenia liczby os6b zatl"udnionych w oddziałach Gospodarki Komunalnej i Spraw LOkalowYch w ekspozyturach. Oddziały te załatwiają przewa:!:ającą cz«:ść spraw lokalowych pozostających w gestU prezydenta miasta. Wskazuje to na potrzeb«: przesunięcia pracowników z wydziału do ekspOZytur. Przeprowadzana aktualnie przez Urząd analiza kadrowa winna stanowić podstaw«: do dokonania niezbędnYCh przesuni«:ć osobowych oraz ustalenia nowego podziału czynności wśr6d pracowników. Wnioski w sprawie przeprowadzenia tego rOdzaju analizy KC/misja przyj«:la jut w 1980 r. 2 Fowierzenie zadań związanych z powszechną reglamentacją towarów terenowym organom administracji państwowej bardzo powa:!:nie cbciąf;yło Wyd7Jal Handlu i usług, a także spowodowało oddelegowanie do tej pracy znacznej liczby osób zatrudnionYch w wYdziałach i ekspozyturach Urz«:du. W celu wyeliminowania zjawiska okresowego odrywania pracowników Urzędu do pracy w biurze reglamentacji oraz ciągłej rotacji osób tam zatrudnionych, celowe jest zorganizowanie biura na zasadach wydzielonej jednostki organizacyjnej, ze stałym składem osobowym. 3. Jako niezbędne uznaje się powołanie przy prezydencie. miasta slutby planowania przesirzennego. Brak tego rodzaju sluf;by utrudnia i wydluła okres zalatwiania spraw w WYdziale Gospodarki Terenowej i Ochrony Srodowiska. 4. Konieczne jest zweryfikowanie obiegu dokumentów w Urzt:dzie. Komtaja stwierdza, że w wielu przypadkach przyczyną przewlekłego załatwiania spraw jest zbyt du:!:a ilość punktów zatrzymania Oraz op6f;niony wpływ spraw do merytorycznie właściwych wydziałów. 5 W ramach wsp6łpracy między Urz«:dem Miejskim i Urzędem WOjewódzkim nalef;y dążyt do ograniczenia praktyki uchylania decyzji i przekazywania spraw do ponownego rozpoznania w przypadkach, gdy zebrany materiał dowodowy pozwala na zmianę orzeczenia. Praktyka ta powoduje niepotrzebne wydłużanie olcresu załatwiania spraw, a w konsekwencji jest trćdłem niezadowolenia obywatelt.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1982.01/06 R.50 Nr1/2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.