'Ó4

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1982.01/06 R.50 Nr1/2

Czas czytania: ok. 10 min.

Edmund Grabkowski

11.nawca. w.i:OIlhl.łs>tyiki fPOlskiej XIX W.; A'ldra Maltsud:aiTa, kompo,zytor jajpoński, iPrzre wodniczą<!y TowarzysItwa im. Henryka WJeniawskiego w 'Dokio; Georges Boaeil, dyre'k'toT Festiwalu Mloidych So<l,is'tów w Bordeaux; Helena Oliveira, dyrelktor 11Vltiędzynaro:óowego Kon/kul"'Su Wokalnego IW Rio de Janeiro; Wli.lktor Weinbaum, dyrek\tior Międzynarodowyich KonkursÓw P,ianisrtY'Cznyoh iJm. Fryderyka Chopina. Przy1bylli jur,orzy polprzednich KonkursÓw: Węrner Schulz 'iemiec;ka Republika Dernokra'tyczna), Stanisław LewandowSIki i IZ,enon Brzewski; pedalgodzy li dlJiałacze mlUzyczni z BułgaTlii, C.zochosłowacji, Niemie.c'kiej Republiki Demokmty'oznej, Holandiii, Kanady, przed'stawici1ele Wlielu krajowyclh illiSty'tucj-i .i stowarzyszeń muzycznych. VII.I Międzynarodowy KonJkul'1s SkrzY'pcowy im. Henryka WieniaWlskiego byl okazją do l.i'C'wyc'h !imprez towarzyszący,ch. 15 .paźdz:ennika ,19'81 r. ,odbył się rw auH Uniwersy't,etu ,im. Adama Mic:kiewkza konoert sy:mfonicz1ny iFilharmoniii Poznańskiej pod dyre'lmją iRenarda Czajkowskiego, ,poświęcony muzy,ce poiJJskiej. W k<onceTde wzięli udział Piotr PaleczTIy ((fortepian) i Jerzy .MechHńsk,i (bary,ton) oraz Ohór ,A,kaidemkki Uniwersytetu ,im. ,A,dama Midk'iewlcza ,i Clh6r MiesLany Aikaidemii MfUzycznej. W nilCdzielę, 18 paździ,ernika, 00 ,godz. 20.00 w Teatrz'e Wielkim od/była się. z udziałem jurorów i gości Konkursu, premiera opery Wolfganga A. Mozarta Don Gi,ovanni pod kierownic:twem muzycznym ,M,iec'zysława Dondajews'k:liego.

W pO'l'1.ied'zialek, 1'9 jpaźdz'ierni'ka, wys.tąpił w a'U!H Uniwer.sy,tetu z konc'ertem a'cape.ł.la i z -towaTzyszeniem organów Chór Chłopięcy i Męski Pańs:twowej FUharmonLi pod dyre.lmją Stefana stuligr.o:>za. Cykl imprez muzycznych zamknął koncer:t kamera'lny w sali Odr-odzenia Ratus.za poznańs.ld>ego w lWyk,ol11aniu Orkiestry Kamerolnej P.oliSkiego Radia ,i Telewizji !pod ba,tutą Agnli'eszki [)uClzmal.

!Pr:zy:gQltowano tny wys'tawy. P,iexwsza z n1c'h - Henryk WieniUlwski w nieznanych dokumentach - ekspOll1owana była w sailaoh Tow,arzys.twa Muzycznego im. :fIenryika Wieniawskiego. Autorem opra,cowania li ISc,enar.iusza był Edmund Gr,aibJkO'wSlki, a opracowania scenogralficzneg,o - l'I"ena Jarzyńs'ka. W ekspozycji przedsltawi'ono fragment nowych zbiorów Tow:aDZy.s'twa, zawierających m. in. ni,eznane Listy Hienrylka Wieniawskiego, dego dedykalcje muz.yczne, ,programy i alfisze, korespondencję urzędową, ko.nJtrakiy ,peteIisbuTsk,ie, lI"eoenzje i f,otograJfie. Umpełnieniem !byla druga ekspozycja w 'Oprawie ,pIastycznej Jerzego NowakowSIkiego w aul.i Un'iwersyJteiu, zaityiułowana Henryk Wieniawski w Poznaniu. ObeOmow,ała ona doIkumenty wzbogacające dotychczas.ową WlLedzę o zw.iązkadh skrzYIPka z P,oznaniem.

W sali Nr ']04 Pałacu Kulrtury 'odbył się III Sa.1on F11a,1Je.listy'c'zny o temaltyice muzyczne)j, Iprzygotowany Iprzez Koło Po1ls ' kiiego IZw.iąziku 'F,i'l.a'teHs'tY'Coznego pr,zy Klubie Międzynarodowej Prasy i 'Kis,iążki, TOWlarzystwo MuzY'czne Jm. Henryka WieThiawsk<iego ,oraz Pała'c Ku:1otury. Wystaw,cy z Bydgoszczy, Ostrowa, Poznania, Słupska, Włocławka, 'Warszawy i W,l'1ocławia !pokaza!1i 'in\1ereslUją,ce ;z.biory, będące iLlus1ra,C!ią hisltori'i ,muzyki. Czas KonkllI'su był też okazją do spot'kań oflajallnY'Ch i muzY'cznych. Henrylk Szeryng :zos,tał Iprzyję'ty. (25 X) w !Domu Pal'tlJ. !pTZ'ez I s,ekretarza K,omitetu Wojewódzikiego Polskiej Z,jednoczonej !Partii iRdbotnicj Edwarda S'krzy1pc,zaka, a takiżJe przez pre.zyidenta Poz.nania Stanisława Piotrowieza. Był również gościem ka,dry 'P(,da,go,gicznej i młodzieży poznańskiej Akademii MUZY'czned.

Sekcja Lu'tn'kza Towarzys,twa Muzycznego im. Henry1ka W,ieniawskJieigo Zorganizowała dwudniowe seminarium (18 - 19 X), p()ldczals któr.ego gos'zczono m. in. jur;orów Henryka Szerynga i Olega Krysę oraz niektórych .kandydat6w ze Iswoimi dlliSltI1umenłtami. Była tu okaz.j.a do za'poznania ISlię z Jnstr.umen'tami Icałej rodziny GUiaI1ner'ri dei Gesu. Dyskutowall1JO oQ :wła.śctwoac:iac:J1 s:tY'l.islty,cznych i w,a'lorach

'--"

-'

::Attt'

-,i;' 1,'

""

_. ,I"

.I

,_ ",-L'_""_"""_,,",,_,,, ""',.p....... ..... .....,., .-'.,...""'" '."

,;.... "":",'t'.",,!,, ....,.,.......""',..;"

'!:.,

": h A " - , . , ił Ę" '.' ',rf 4 '"'" '.. ,

:i,.

'i* .

T!'::'. -'II':t,;'

'1.,.

ł. l!.1 r

, li

:, "\ 't >II ,ł. , j , ;, .I i . <.

" 'Ol ' " I'

I" '

Jf

,,' , '";;,,

Uroczystość zakoiJczenia Konkursu (5 pażdziernika 1981 r.). Laureaci, od lewej: Keiko Urushihara, Elisa Kawaguti, Aureli Biaszczok. Seiji Kageyama, Iwao Furusawa, Megumi Shimane, Lenuta Atanasiu-Ciulei, Lothal" Strauss, Bartosz Bryła i Magdalena Suchecka

bI'Zmieniowych ,ora.z c.echach oha,rakt,erystY'cznych d:ns ' trument6w tej rodziny misltrzów włoskkh. 'w OO:i'1.1 2,4 października Henrylk Szeryng otrzymał godność HOI1lorowego Obywatela Miasta Poznania. Odznakę Honorową li .dyplom wręc,zył Iprzewodn:Lczący Miejskiej Rady Narodowej Stanisław Antczak. Podczas uroczystości obecny był Victor Bailvanera, sek'retarz Aimbasady Meksyku w Bolsce.

Dnia 23 paidzd:'eTniJka w sali LUlbrańsJdego Oidbyła sdę UTOiCZYS'tośc nadania HenTykoWi Sz,erY'l1'gowi Ig.odhości Członka Honorowego Towarzystwa Muzyczneo dm.

Henryka Wieniawsik.Lego, a muzykologowi radzIeckiemu W.ladimdrowi Grigorie'W'owil i kompozytorowi japońslkiemu Akirze Matsuda.irze - godności Członków-K.oTespo.nden't6w. Medale Henryka Wieniawskiego .i Kar.ola Szymanowsk.iego oraz dy!p!Lomy wręcza'li wicepT€zes Towarzystwa dOiC. Jadwiga Kalliszewsika.. ,sekretarz dr WŁoidz.imerz Kamiński i dyr. Edmund Grabkowsiki. Medalle, jama insygnia wcześniej :nadall1ego Członkostwa HonoTowego, wręczono także 'Wandzie Wdłkomirsikiej.

W cza:sie o,nikUI1SU Henryk Sze:ryng otrzymał godność Hon:orowego Członka iRuchu ".pro Sinfonika" i pamiąitkiowe .medade Pańs.'tw;owej FLharmon:ii oraz AikaderoLi Muzycznej. ,DeJegacja Lube1skiiego 'I1owaTzy.sltwa Muzyc'LIlieIgo im. He.'lryka Wieniawsk'iego wręczyła swoją Odznakę jur'OIToWi Romalnowi Totenbevgowi. Kcnwrs otrzymał stos,owną .oprawę propagandowo-wydawniczą. Po raz trneci a.'UlbOTem plaka:tu kionkJtillsowego .był ar't)'1sita-plasty'k Wł.odzimier,z Schmidt. Ukazały sdę bO!gato ilustrowany program Kontkurs'1.1 oraz .!broszura Henryk Wieniawski 1835- 1880 - kalendarium - obydwa wydawnictwa w opra,cowaniu Edmunda GrabkOW'Sllctego. Wybito medal pamiątk10wy projekitu ar1tysty-rzeźbiarza Józefa SŁaJsińsJdego lOraz ,pa.mią1tkowe pla'kietki projektu Eugeniusza Ros.ika. Ministerstwo Lą,CIZn.ośc.i wydało znacz,e!k pocztowy o nóminałe 2,50 !zł, proj,elk!tu Stefana Małeckiego, 'Oraz kopertę pierwszego') dnia Oibiegu. Staraniem organizatorÓw przygotowano okoJ,ią;II1Ościowy daltownik. DelkoTację miasta przygotował zes[)6ł pod k1eI'owniCltwem plas.tyka miasta Poznania Jerzego N owakowskie.goa Kronika m. Poznania

Edmund Grabkowski

; -:-- ., " ",:,- ; ''''; -r--" lbN!IdI:!I!IJi' T L .

, 11n_L., i ; (

, .

;o;.::JI;>j,: II

.','- .

, ...:-

Ol;"'" ; , "" ,.t,.

oJ,

,t' 1, , ""'" " !Ir " Iii " f:...

,.",, ,'" , ' . ;t:., , ':l' , '11 . " k' , .I"

:JJ'

J '1...,

. .. ,

" '" .iJ. '" ' t1'r tł."""_ , ," "

....="';J

" ł ..

i,

, ,I f, ","

'1,1 ; ,

..... -'

I;

",.

"l,' - I "'f:"" " 1'1

.,'1' .',

'>

.. 'tJJ! , 4 ",,1

, ,

,,;

"',

'o,

,I'.,'"

..

I I

I l,.

Koncert laureatów w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (25 pażdziernika ,1981 r.).

W pierwszym rzędzie siedzą od lewej: I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Skrzypczak z małf;onką, kierownik Wydziału Kultury Komitetu Centralnego Mieczysław wojtczak z mal:!:onką, minister kultury i sztuki Józef Tejchma i prof. Irena.Dub1ska

Skr-omny był udział W Konkursie przedsięblOI'stw "Polslkie Nagrania" i Nagrań Wideof'Oncznyc "W1f.on". "PolskIe Nagrania" !przygotowały komplet 'trzech płYJ1;, zatytułowany Mis,trzowskie interpretacje - laureaci Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego. Przedstawi,ono na nich n.agrall1ia laureatów czołowy,ch lIlIa,g,ród od Gi,nette Neveu i Dawida Oj.s'tr<lcha po Wedima Br!Qd;;ki'eo d Piotra Milewskiego. ,.,Wifon" rzygotował dwie kaGety: 'z Koncertem Skrzypcowym . A-dur Mieczysława Karłowicza w wykonaIlliu lauDea'!Jki V Międzynarodowego K.onkursu SkrzY1Pcowego im. Henryika Wieniawskiego - Kai Danczowskiej i drogą z utworami fortepianowymi Józefa WieniawskIego, n<ligr,anymi !przez pianistę francuskiego, laureata Międrzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina - Bernarda Ringei5sena. Na uznanie zasługuje zaangażowanie Pdlskiegc Radia. Już w HJ.80 r., w nawiązaniu do setnej rocznky śmierci Henryka Wieniawskiego,' rOZjpoczęło ono nadawarue cyklu audycji pt. Laureaci Konkursów Skrzypcowych im. Hen.ryka Wieniawskiego. Podcza,s Kcmkursu nadawano codziennie w pierwszym ,programie c7Jterdz,1estominut'owe reportaże; komenta'torami byli Mieczysław Kominek i Jerzy Bugaj, a od drugiego etapu Konkursu -- Tadeusz Gadzina. Cały trz-eci etap był transmit{)wany bezpośrednio z au1i w programie czwartym Polskieg,o Radia. W przerwach transmisji emi:towano audycj.e związane z Konkursem, opracowywane .przez Alilnę Kurczewską z Poznańskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Przrowadzono bezpośrednie transmisje z koncertów inauguracyjnego i laureatów. Ogółem nadano z Knnkursu 1270 minut transmisji i 560 minut rep9rtaży. Pieczę r,edakcyjną nad całością sprawowały KrySltyn:a Nawojs'ka i :Małg(Jl"zata ZałuSlk:a. z Redakoji Muzycznej Po}slkiego Radia w Warszawie. Cały Konkua-s, łącznie z koncertem .inauguracyjnym i onceI1tem fiaurea'tów, ultrwaono na taśmie. Reaili!za1;oraimi teg-o nagrania by;Li Joanna Ha[))koQlWs'ka i Lech Dudzik z Wa,rszawy. Dokonano 'ta'k:że s,zeregu radiowych nagrań ,SJtudyjnycl1, m. in. z udziałem jurorów Gerarda Pouleta J. Emila Kamilaww.a oraz ;Całej ekpy jajponskiej. Rela'cję z ollluru przekazywały :także inne redakcje muzYlczne Polskiego Radia - 'Programu trzeciego z iRelnatą Mieszkowską, PIrogramu dla Zagranicy. Programu "PoIania". Rozgłośni w KaJtowicach. Telewizlja P,olska jprzepr,owadziła transmisję z koncer,tu inauguracyjnego i drugiej części kOlIlcer'tu Ilaureatów; .nadała <:z'tery r;ortaże. w tym jeden z :r.amach "w:to.rku melomana". Komenta'torami ibyi1i Jan Weber .i Grzeorz M.Clhals!ki wsp6llnie z Barlbarą Goczyń,ską, a we ,.,Wroo.rikIu melomana" z Andrzejem K-oI1Illanem. OIl1c'ert laureaJt6w komenltowa1i Wanda W,iłkomaxska ora'z Henry!k: Schi.1ler. Pieczę redakc:rjną nad tymi :PI"'ogramami SlPrawowały AlI1na N.lesłuC'howska z Warszay i Anna . Biedakowa z P.oznania.

Naczelna Redakcja Muzyc:z.na Telewizji 'Polski,ej emitowała s.ze;reg programów w okreslie poprzedzającym Konkurs, m. in. godzinną audycję w Międzynarodowym Dniu Mu'zyki, przeds1tawiającą w ,pierwsz częśc.i nieznane dokumenty związane z Henryk'iem Wieniawskim, a w drugiej - hi:siorię Konkursów. Codzie.nne rew.,cje konkursowe w 'lloznańlskim magazynie "TeleskiOjp" oraz wile.1okrotnie w ogóil.nO'polsIlcim Dzi'enniku Telewizyjnym prze'kazywał BogUlsław KaczyńoSkJi. Specjałny IPrQgram z 'KOn:k'llTSU iPTZygotowała e'kipa Reda'kcji "Camerata" z Małgorza,tą JedylI1ak. Przelbieg Konkursu relacjonowało wielu wybi1tnycih pu])licys.tów - wSjpÓłpracowników dzienników i 'tygo:dnaków, a wśród niclh m. in.: Jerzy Jaroszewicz, Józef Kań'S'ki, 3dzisław SieI'lpiński, Jer;zy W.a'l'do11ff .i Jall1 Weber.

Wa'I'to na zalmńczen.ie dodać, że ei:ko U.r.usihiharę, EHsę Kawaguti i Aurełego.

BŁa.szczoka zapros.iła na k()IJ']Jctmt iW dniu 27 .paźdZ)i€lrnIiJm 1981 r. Fi1halfmoiI1:i8' Narodowa w W,arsz.awie, a twje nadleiPS'zyclh pols'kkh UCZ'elstników - Aureleg,o BłaSlZcz.oka., Bartosza Bryłę i Magdalenę SUCihec'kąza!prosiło do sltałe współpracy Kraj,owe. Biuro Koooerltowe. .

ANEKS l

KOMlTLET ORGANIZACYJNY

Józef Tejchma minister kultury I sztuki honorowY protektor Andrzej Wltuski (przodn1czący) Maciej Frajtak iceprzodn1czący)

Andrzej Goćwl.nskl (wiceprzewodniczący) Stefan Stultgrosz (wtcegrzewodniczący) Edmund Grabkowski (Sekretarz)

6"

Waldemar Andrzejewski Izabela Bojkowska Renard Czajkowski Mieczysław Dondajewski Zdzisław Dworzecki Ludwik Erhardt Wlodzlmierz Kamiński Jadwiga Kaliszewska Janusz Kempiński Tadeusz Kmiecik Tadeusz Kopel Andrzej Korman Zbłgn1ew Napierała Jerzy Nowakowski

Przewodniczący: Henryk Szeryng Wiceprzewodniczący: Oleg Krysa

Max Rostal Sekretarz: Zenon ploszaj Członkowie: Varujan cozighlan Andre Gertler Jadwiga Kaltszewska EmU Kamllarow Konstanty .Kulka Wolfgang Marschner Yfrah Neaman Gerard poulet Manfred Scherzer zbigniew Szlezer Roman Totenberg Yoshlo Unno Wanda WUkomlrska

Kandydat Geoffrey Allan Lenuta Atanasiu-Ciulel Tomasz Bartosiak Aurelt Błaszczok

Edmund Grabkowski

CZŁONKOWIE

Krystyna Orchowska Aleksander pikosz Romuald połczyflski Włodzimierz pospiech Bogdan Pucek Włodzimierz Sandeckl Mirosław Słowiński Janina Szczawińska Ryszard Szczepański Jerzy Utrecht Jan Weber Grzegorz WiśnIewski Bogdan Zgodziński

ANEKS '2

SĄD KONKURSOWY

- Meksyk

- Związek Socjalistycmych Republik Radzieckich - Szwajcaria

- polska

- Rumunia - Belgia - Polska - Bułgaria - Polska - Republika Federalna Niemiec - Wielka Brytania - Francja - Niemiecka Republtka Demokratyczna - polska o - Stany Zjednoczone Ameryki Płn. - Japonia - Polska

ANEKS 3

Lat

UCZESTNICY 23 II 28

Kraj Wielka Brytania Rumunia polska Polska

Bartosz Bryła Iwao FUrusawa Ewgenij Gracz

Manfred Gr1!sbeck Seiji Kageyama Elisa Kawaguti Zbigniew Marchel Barbara Milewska Gauhar Murzabekowa

Carola Nasdala Van Thanh Ngo Nadezda Novotna Kazimierz Olechowski Megumi Sh1mane Lothar Strauss Magdalena Suchecka Tomasz Tomaszewski Monika Urbaniak Keiko Urushihara Krzysztof WWzyn

I Nagroda

II Nagroda

III Nagroda

IV Nagroda

V Nagroda

VI Nagroda

Wyróinienia: (po 10 000 zł) Lenuta Atanasiu-Ciulel Lothar Strauss :Bertosz Bryła Magdalena Suchecka 32 22

Polska Japonia Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Finlandia Japonia Japonia Polska Polska Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Niemiecka Republika Demokratyczna Wietnamska Republtka Demokratyczna Czechosłowacja Polska Japonia Niemiecka Republika Demokratyczna polska .Polska Polska Japonia 1>olska 22 22 IM 20 115 30 26 10 20 20 23 80 24 18 128

ANEKS 4

LAUREACI

- Keiko Urushlhara - Japonia 80 000 zł i złoty medal - Elisa Kawaguti :- Japonia 60 000 zł i srebrny medal - Aureli Błaszczok - Polska 50 000 zł i brązowy medal - Seiji Kageyama - Japonia 40 000 zł - Iwao Furusawa - Japonia 30 000 zł - Megurnl Sh1mane - Japonia 20 000 zł

- Rumunia - Niemiecka Republtka Demokratyczna - Polska - Polska

Nagrody pozaregulaminowe otrzymali:

Keiko Urushihara: nagrod«: prezydenta Poznania dla laureata I nagrody (obraz olejny Norberta Skupniewlcza Ratusz Poznański); nagrodę Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego za najlepsze wYkonanie koncertu Henryka Wieniawskiego (15000 zł); na&rodę Wandy Wiłkomirskiej dla najlepszej uczestniczki Konkursu (15000 zł); nagrod«: dzienniarzy ufundowaną przez Stowarzyszenie Popularyzacji Prasy (ozdobny puchar); nagrodę Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w LUblinie dla najmłodszego uczestnika drugiego ctapu (10000 zł); nagrod«: Niezale:!:nego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" przy Zakładach Przemysłu Meialowego "H. Cegielski" dla najmłodszego uczestnika trzeciego etapu (20000 zł); nagrod«: Festiwalu Miodych :Solistów w Bordeaux {zaproszenie na FE'.£tiwal w 1982 r.).

Edmund Grabkowski

Elisa Kawaguti: nagrod«: polonijnej firmy Inter-Fragrances w poznaniu za najlepsze wYkonanie koncertu Ludwiga van Beethovena (10000 zł) oraz Festiwalu MłodyCh Solistów VI Bordeaux (zapronie na Festiwal w 1982 r.). · Aureli Błaszczok: nagrod«: im. Stefana Hermana ufundowaną przez żon«: artysty dla najlepszego polskiego uczestnika Konkursu (10 000 zł); nagrod«: Lubuskiego Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w ZieloneJ Górze za najlepsze wYkonanie utworu Henryka Wieniawskiego w drugim etapie (5000 zł) i medal pamiljtkowy; nagrodę firmy Inter-Fragrances dla najlepszego polskiego uczestnika Konkursu (30000 zł); nagrod«: Festiwalu Młodych Solistów w Bordcaux (zaproszenie na Festiwal w 1982 r.).

Iwao Furusawa z tytułu zwycięstwa w plemscycie Ruchu Miłośników Muzyki. .,Pro Sinfonika" otrzymał dyplom, medal i 5000 zł. Bartosz Bryła: nagrod«: Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków dla najmłodszego polskiego uczestnika trzeciego etapu (Statuetka Orfeusza); nagrodę Dolnośląskiego Towarzystwa Muzycznego we Wrocławiu (15000 zł); nagrodę Gorzowskiego Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego za najlepsze wykonanie utworu Karola Szymanowskiego w drugim etapie (5000 zł) oraz nagrod«: Kórnickiego Towarzystwa Kulturalnego dla najlepszego uczestnika z poznańskich uczelni muzycznych (6000 zł). Monika Urbaniak: nagrod«: pocieszenia ufundowanlj przez panią Aniel«: Reicher z Melbourne (Australia) dla uczestnika drugiego etapu z najwyższą punktacją spoza grupy finalistów (10 000 Zł).

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1982.01/06 R.50 Nr1/2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry