ŻYCIE

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1981.04/06 R.49 Nr2

KULTURALNE

EDMUND GRABKOWSKI

V MIĘDZYNARODOWY KONKURS KOMPOZYTORSKI im. HENRYKA WIENIA WSKIEGO

W 1980 roku obchodzono w Polsce setną rocznicę śmierci Henryka Wieniawskiego. Kult wielkiego Polaka w Poznaniu wyrażany jest od 1952 r. przede wszystkim organizowaniem Międzynarodowych Konkursów jego imienia. Edycję lat 1980 - 1981 zapoczątkował V Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski, dostępny kompozytorom całego świata, bez ograniczeń wieku. Obejmował on dwie samodzielne grupy utworów: na skrzypce solo lub skrzypce i fortepian, o czasie wykonania do dwunastu minut oraz na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej. Konkurs był przeprowadzony w dwóch etapach, z których pierwszy polegał na analizie formalnej nadesłanych kompozycji i wybraniu najwartościowszych, a drugi - na publicznych przesłuchaniach tych wyselekcjonowanych utworów. Dla zagwarantowania pełnej anonimowości nadawcami oznaczonych godłami prac konkursowych byli nie ich autorzy, lecz wybrane przez nich zaufane osoby, reprezentujące kompozytora wobec organizatorów Konkursu. Nadesłali oni do oceny sto siedemdziesiąt dwie kompozycje, w tym trzydzieści siedem na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej, siedemdziesiąt trzy na skrzypce solo oraz szeŚĆdziesiąt dwie na skrzypce i fortepian. Reprezentowane były środowiska twórcze dwudziestu sześciu krajów wszystkich kontynentów. Najwięcej prac nadeszło ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Polski, Niemieckiej Republiki Demo, kratycznej, Austrii, Wielkiej Brytanii i Włoch. Wśród uczestników poznańskiego Konkursu byli po raz pierwszy kompozytorzy z Australii, Kolumbii oraz Berlina Zachodniego.

Do oceny prac konkursowych powołany został Sąd Konkursowy w składzie: Krzysztof Penderecki - przewodniczący oraz Karen Chaczaturian (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), Pierre Colombo (Szwajcaria), Florian Dąbrowski (Polska), Wolfgang Marschner (Republika Federalna Niemiec); Krzysztof Meyer (polska), Ivo Petrić (Jugosławia). Na inauguracyjnym posiedzeniu Sądu w dniu 25 marca 1980 r. w siedzibie Konkursów powołano na wiceprzewodniczącego Wolfganga Marschnera, a na sekretarza - Floriana Dąbrowskiego. W posiedzeniu tym uczestniczył także przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Konkursów, wiceprezydent Poznania Andrzej Wituski. Zespół jurorów przeprowadził pierwszą eliminację na sesji w dniach od 25 do 30 marca 1980 r. w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej kwalifikując do finałowego etapu dwanaście kompozycji, które zdobyły najwyższą przeciętną punktację, przy systemie ocen od l do 25. Było wśród nich pięć kompozycji na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej, sześć na skrzypce solo oraz jedna na skrzypce i fortepian.

Edmund Grabkowski

;"z:r

-. , ,fi'"' "'4[" ,;:r.' t f " "

., t '.,

..<.: t .

:..

, ,

:1, :'',f'jj......

'iF'

..',,, .';'}

.J.... .OJ'

. . t"

" ,Ji;'

.,jf' 'i .

i- ,

.

t'

<\,"

". co.

:. ......... ..",><a3rw ....,.,.;.;1 , .:-:::"':-:

\.

" . r.,t '.I

4:'f':no :;""j

''i',

.(

: .. :c:.

. ........ .,.u...... ................. ' .

>ł!..;.,«AW.

'.---

"' .:iInau,guracyjne ;posI,edzenle SądlU 'K,onkursolWego otJWilera w;Lceprezydent Poznama A'ndrzej 'Wdtuski. Siedzą od lewej: Edmund <Gr-a.bkow.s'ki, 'Knysztof Meym-, Florialn DąbroWSki, Ivo iPetrić, Woolig,ang Marsch:ner d 'PIi&'1'e Colombo (;25 \tlI Jl960)

Po zakończeniu eliminacji, zgodnie z regulaminem, wycofana została jedna kompozycja na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry, nagrodzona na odbywającym się równolegle innym międzynarodowym konkursie kompozytorskim. Rozpoczęła się pracochłonna faza przygotowań finałów. Obszerny materiał nutowy został przekazany do rozpisania partytur i ich powielenia, a następnie Qddany wykonawcom celem przygotowania do publicznych prezentacji. Tego zadania podjęli się skrzypkowie: Aureli Błaszczok, Igor Chaczbabian, Michał Grabarczyk, Jadwiga Kaliszewska, Mirosław Ławrynowicz i Magdalena Suchecka oraz pianistka Krystyna Makowska i orkiestra symfoniczna Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego i Bogdana Olędzkiego. W jednym przypadku kompozytor skorzystał z regulaminowego uprawnienia i wydelegował własnego wykonawcę - skrzypaczkę japońską Akiko Tatsumi. S:z;czególna trudność całego zespołu wykonawców polegała na tym, że przygotowali do wykonania kompozycje bez jakichkolwiek wskazówek, bez możliwości konsultacji z autorem kompozycji. Finał Konkursu odbył się pUbliczme w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w dniach 29 i 30 września 1980 r, bez udziału Krzysztofa Pendereckiego i Karena Chaczaturiana. W pierwszym dniu (29 IX) wysłuchano kompozycji na skrzypce solo oraz skrzypce i fortepian, w drugim dniu (30 IX) - na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry &ymfonicznej. Jury stosowało - podobnie jak w eliminacjach - skalę ocen od l

89'do 25 punktów: Nagrody regulaminowe Jury przyznało na końcowym posiedzeniu w dniu 30 września. W grupie utworów na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej I nagrodę (70000 zł) przyznano kompozycji Nr 84, godło "XLII" - Violin Concerto No. 3. Jej wykonawczynią była Jadwiga Kaliszewska oraz orkiestra pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego.

II nagrodę (50000) otrzymała kompozycja Nr 121, godło "Trapez" - Poemat na sk'l'zypce i orkiestrę, wykonana przez Igora Chaczbabiana oraz orkiestrę pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego. Przyznano także dwa wyróżnienia po 15 000 zł.

Wśród utworów na skrzypce solo i skrzypce z fortepianem nie przyznano I nagrody. II nagrodą (25000 zł) nagrodzono kompozycję Nr 45, godło "Terra Aeterna'" Sonata per violino solo. Wykonała ją podczas finałów Magdalena Suchecka (Gdańsk).

Przyznano także trzy wyróżnienia po 10000 zł.

Po otwarciu zalakowanych kopert z nazwiskami twórców okazało się, iż laureatem głównej nagrody jest czterdziestotrzyletni kompozytor ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn. - Gregory William Paul Kosteck, mający za sobą studia muzyczne w Konserwatorium w Amsterdamie oraz na Uniwersytecie Michigan. II nagrodę otrzymał Piotr Warzecha z Bytomia, kompozytor, dyrygent i pracownik dydaktyczny Akademii Muzycznej w Katowicach, a wyróżnienia - Christian Misievici (Rumunia) i John Borstlap (Holandia). W grupie utworów kameralnych laureatem II nagrody został Andras Borgulya (Węgry), kompozytor, wykładowca budapeszteńskiej Akademii Muzycznej. Wyróżnienia otrzymali: Włoszka Leila Visconti (jedyna kobieta wśród laureatów), Salvador Ranieri (Argentyna) i Takehito Simazu (Japonia). Kompozytorzy Peter Di-

..:.*:. .

".':f(' "!t;. i t:-:.-:.*ot _ ..;.s:

...

'J/ .yj'q'; .:: -l 'Jt" 1,/, . t::, ?t

-"'-;-'\,,f::,

__'Ii' -?iC -..

::<::".0._

".<;:';fi ::.....,.. -:-it '":.>. ::;..

0"°' ::-OJ'.

";".

. ..", ... """ . :" "<: ":..f": ".- .

$"..:"

":.;,,

-

." . :' .

k ';

: ;"

;':.,:.<

-; .': !E!1 ...' :.:,t1.

.' ..-"" .":':'.

y: -::..y; .

':...<:....:.=-:.

"......'.-;.>.....-..

'>;-.:.'!!i:

Prof. Flo'l'ian [)ą-bl"OlWskii, ct2:łonek Sądu ;K.onkursowego Pl!'zy pracy .nad koll1kursowym1 u<twlOramd

Edmund Grabkowski

,.r'

;*,;łr:r..

PT1l)ewod111c,zący Komitetu O["g.amzacyj.nego K()i!ljkJurs6w, wiCeIWeZYdemt Poznania A.nIC!rzej WirtuskJi wcęcza pamiątkowy medal laureatowi. nagrody Andrasowi Borgulya'owl.. AIlIla Unlwersytelw lm. Adama M:!oI:kilewiCIZa ,(1 X 1930)

... .

..ł.:.

'''!t'>

'":..1\.

:.,}.

.. ,: :

:' . .

. ..<,

't:

no :.>

.--: a-".

..

<.....Z

. . . .. : ..":-.....: ", .: ::" " ".: -::" :ckson-Lopez (Stany Zjednoczone Ameryki Płn.), Daniel Brozak (Holandia) i William T. Flynn (Wielka Brytania) otrzymali dyplomy uczestnictwa w finale.

Ur, >czystość zakoilczenia Konkursu odbyła się w Międzynarodowym Dniu Muzyki - l października 1980 r. w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Wyniki ogłosił Edmund Grabowski, dyrektor Biura Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego. Spośród głównych bohaterów Konkursu obecny pył laureat II nagrody, kompozytor węgierski Andras Borgulya. Odebrał on z rąk wiceprzewodniczącego Jury Wolfganga Marschnera dyplom i z rąk przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Konkursów, wiceprezydenta Poznania Andrzeja Wituskiego - pamiątkowy medal. W części muzycznej koncertu Magdalena Suchecka, Igor Chaczbabian i Jadwiga Kaliszewska wykonali wyróżnione głównymi nagrodami kompozycje. Dwojgu ostatnim solistom towarzyszyła orkiestra Państwowej Filharmonii pod dyrekcją Renarda Czajkowskiego. V Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Henryka Wieniawskiego przeszedł do kronik konkursowych jako impreza ze wszech miar udana. Spotkał się z ogromnym odzewem wśród kompozytorów całego świata. Wyrazem tego rekor-dowa liczba nadesłanych kompozycji (1966 - 44 prace, 1976 - 128); szeroka reprezentacja geograficzna uczestników Konkursu, wysoki poziom wielu prac - co zgodnie podkreślali jurorzy. Szczególnie interesująca była grupa utworów wprowadzonych po raz pierwszy do programu Konkursu Kompozytorskiego - na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej. Konkurs przyczynił się do wzbogacenia literatury skrzypcowej o wartościowe utwory. Potwierdzona została trafność koncepcji organizacyjnej Konkursu, polegającej na przeprowadzeniu go w rozdzielonych w czasie etapach, przy czym finał stanowi konfrontację zapisu nutowego z jego realizacją dźwiękową w warunkach koncertowych, przed zespołem jurorów i w obecności publiczności. W przeprowadzonych dotychczas pięciu Międzynarodowych Konkursach Kompozytorskich im. Henryka Wieniawskiego uczestniczyli kompozytorzy trzydziestu czterech państw. Nadesłali oni do oceny pięćset dwadzieścia cztery utwory. Laureatami nagród i wyróżnień zostało dwudziestu dwóch kompozytorów z piętnastu państw.

ANEKS

ZESTAWIENIE NADESŁANYCH KOMPOZYCJIl Stany Zjednoczono Ameryki PIn. 2 Polska 3 Niemiecka Republika Demokratyczna 4 Austria 5 Wielka Brytania 6 WIochy 7 Brazylia 8 Grecja 9 Holandia O Republika Federalna Niemiec l Szwajcaria 2 Belgia l Argentyna

- 30 15 14 13 11 11 8 8 8 8 7 6 - j

14 Czechoslowacja 15 Francja 16 Węgry 17 Berlin Zachodni 18 Jugoslawia 19 Kuba 20 Australia 21 Bułgaria 22 Japonia 23 LKolumbia 24 Maroko 25 Rumunia :l6 rurcia

- 5 - 5 4 3 2 2 l l ł l ł l - l f "'ł: .l r .

"t ..

1:"'/' "-ł,. <, , .' ; ,> ! .

I' !.. .',,,"'.

,.,

\,; ,..

.. { ""' l "': .. ,n.

. .. .

,. .

; ..... Y=<;.,

,l

, , ,I " f , AJ ],. . -ł , .. f >"<.

"':..', .

''' ,, '' ;, ,'"", .

. .

....

,/ ;te .(.

./

'" .'

... "'"!# \ I, .A.

.

. ' '

..r . * l .,.

<' ł y"'" <'"I'< .

, f J.

Fd.nal V Mdędzynawego Konkursu Kompozyitorsld.ego im. Henryka W1enlawsklego.

Aula UII11Iw.el'SyetlU im. Atlama Mickiewicza. Jadwiga iKaliszewska wy.kOIllUje <kompozycję inagrrodzoną [ nagrodą. Przy pu1;picie iBenard Czajkowski (1 X 1980)