POZNAŃ UDEKOROWANY ORDEREM KRZYŻA GRUNWALDU I KLASY

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1979.04/06 R.47 Nr2

Czas czytania: ok. 6 min.

Przemówieme Edwarda Gierka I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej na centralnej akademii z okazji 60 rocznicy Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 (18 grudnia 1978 r.)

TOWARZYSZKI! TOWARZYSZE! Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego Szanowni zebrani!walk z hitlerowskim n<Jjeźdźcą.

Pozwólcie mi przede wszystkim wyrazić radość i satysfakcję, że mnie przypadł w udziale - właśnie dziś - z okazji 60 rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego zaszczyt odznaczenia waszego zasłużonego dla Polski, patriotycznego i pracowitego grodu Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy. Poznań był kolebką polskości. Przez wieki całe bronił SIę przed germańskim naporem. Lud tej ziemi zapisał chlubne karty wytrwałości i męstwa, dobrej organizacji i rzetelnej pracy. Gdy ojczyzna była w potrzebie, zawsze stawał na wezwanie, odważny w boju i nieugięty w czasach niewoli, pamiętny przejmujących słów pieśni: "Nie rzucim ziemi skąd nasz ród, nie damy pogrześć mowy". Lud wielkopolski wielekroć chwytał za oręż, by zrzucić jarzmo pruskie. Brał udział we wszystkich zrywach niepodległościowych Polaków. Kiedy po upadku Powstania Styczniowego przekreślone zostały nadzieje na wyzwolenie, przeciwstawił fali germanizacyjnej prężny i dobrze zorganizowany system życia narodowego, który stał się skuteczną zaporą przeciwko kolonizacji i prześladowaniom. W warunkach rażącej dyskryminacji Wielkopolanie potrafili wygrywać współzawodnictwo z Niemcami na polu gospodarczym i naukowym, społecznym i kulturalnym. :Mimo w'siłków pruskich utrzymali ziemię, uchronili ojczystą mowę i obyczaj, a nade wszystko zachowali w sercach żarliwą miłość do Polski. Gdy po zakończeniu I wojny światowej, klęsce mocarstw centralnych i po rewolucji w Niemczech powstała sprzyjająca sytuacja, Wielkopolanie zerwali się do boju. Ofiarą życia i krwi potwierdzili święte prawo do tej ziemi. Zwycięskim czynem zbrojnym przywrócili związek Poznańskiego z macierzą, przekreślili dyplomatyczne zabiegi Berlina o utrzymanie zaboru. Mieszkańcy Poznania dali pierwsi przykład, za nimi poszła cała Wielkopolska. W ciężkich walkach powstańcy wyzwalali kolejne miasta i wsie, przesuwając granicę odrodzonego państwa polskiego w kierunku dawnych, piastowskich rubieży. Chylimy przed wami głowy weterani, obecni na tej sali, wyrażamy wam naszą .:fi { ;<{I <-łł . _ f! . m" , .. 'I r;I!t:lI! < ' .:}'. . . " " t. .

'iW,' , i.'. ,.', ,., r 1:1 "\""J;\"'ł' «..: /:<.J.' " ' ,', " L , rf,mJ) ,.

>:.o.;...

Poznań udekorowany

' ff

't ,c ....>: <:"-::.

h h....:!:

-:'f.: ;,..' j

,f - -.. .-." ""'}' . ,",' i "- ,,};, -'

.",." f

,," II '.fj . 1 .... .

.. J<j, '1Ir' -. ... ::. ''11':.-. :. ".::,:,""r I ,

! I 1'.;'" '. .

". .,ft"

/* jIIII.

"'." . j

,$ ....

.. ':;': :.

*",,:: $:

F;

..... , ..."-"'....,......»::.,.<

:.>, .":. . ::.:;.='?L:: ;r

".L.

.". ..... "':""::::..:.-" '. .'- ,y" <......_.,...

.... -- ... .. .....:...:.:.........:.:'":"'.,:...........Ih......'m.

.....<»_.

-

:

I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jerzy Zasada (pośrodku) otwiera centralną akademię z okazji 60-lecia Powstania wielkopolskiego. która odbyła się w Operze Poznańskiej (18 XII 1978 r.)wdzięczność, wyrażamy wdzięczność i najwyższy szacunek wszystkim żołnierzorr. Powstania Wielkopolskiego.

Zbrojny czyn ludu wielkopolskicgo miał dla Polski doniosłe znaczenie. Przwrócił jej obszary dobrze zagospodarowane, o wysokim poziomie cywilizacyjnym i bogatej, rozennie polskiej kulturze. Poznaniacy wnieśli w życie narodu cenne wartości - tradycje dobrej roboty i organizacji, umiejętności techniczne, nawyk myslenia kategoriami państwa. Polską rację stanu wzbogacili orientacją polityczną, która dostrzegała i doceniała zagrożenie ze strony hitlerowskich Nicmiec. Powstanie Wielkopolskie wzmogło niepodległościowe dążenia w całym. zaborze pruskim i wywarło duży wpływ na Powstania Śląskie, w których uczestniczylI licznie ochotnicy z Poznańskiego. Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego w latach późniejszych wnieśli wielki wkład we wszystkie dziedziny życia kraju. Stanowili ofiarną l utalentowaną kadrę w przemyśle i rolnictwie, administracji i wojsku, oświacie i kulturze. Gdy wróg ponownie ndpadł na Polskę, stanęli w pierwszych szeregach obrońców ojczyzny, daJąc w bitwie nad Bzurą przykład męstwa i patriotyzmu. Hitlerowski okupant wziął okrutny odwet. Na tych samych placach wielkopolskich miast i miasteczek, gdzie oddziały powstańcze składały w 1918 l'. przysięgę, rozległy się salwy plutonów egzekucyjnych. Ginęli najlepsi synowie ojczyzny. Jednak terror, prześladowania i tortury w lochach poznańskiego Fortu VII, w obozIe żabikowskim, wysiedlenia i poniewierka nie załamały patriotycznej postawy mieszkańców Poznańskiego. W czasie ofensywy radzieckiej w lutym 1945 roku, u boku żołnierzy Armii Czcrwonej stanęli znów ochotnicy, a wśród nich powstańcy, i szturmowali ostatnie gniazdo hitlerowskiego oporu w Wielkopolsce - poznańską Cytadele. '. .' .'\ ' .-;: "

'* i:; -.+--:, L".,

t ''r \>\ .

""_m.., no ..' "'.. ,,:,.....: <:......;.

F".A .:::,...

(, a l ;j;"łL;,,\

">ło '";'.",

'"1<." .. \

. ' ,.. .. .

....::.:......,,::ł. 'J ' , ."..,.... . "; ...... ". .

::: ..:

"'.".'.

., '; .. "'".:

4'

Przemawia I sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Gierek

W naszej ojczyźnie patriotyczna postawa zawsze miała najwyższą wartość. Naród polski dobrze poznał jej cenę. Przyznane przez Radę Państwa waszemu miastu odznaczenie jest symbolem najwyższego uznania dla wielkich patriotycznych zasług poznaniaków.

Drodzy Towarzysze i Obywatele!

Odrodzona po II wojnie światowej w nowym kształcie ustrojowym Polska sięgnęła po piastowskie ziemie. objęła tereny, których nie zdołał przed sześćdziesięciu laty, mimo wielkiego bohaterstwa, przywrócić macierzy powstańczy czyn Wielkopolan. Poznaniacy w zagospodarowaniu tych ziem odegrali ogromną rolę. Wśród pionierów, którzy wyruszyli na zachód, którzy stanęli do odbudowy samego Poznania, nic hrakło powstańców wielkopolskich. Ich działalność przyczyniła się do umocnienia Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej w Poznańskiem i na Pomorzu, oni kładli tu fundamenty władzy ludowej. Uczestnicy Powstania Wielopolskiego położyli wielkie zasługi w patriotycznym wychowaniu swoich dzieci i wnuków, wszczepiając im głębokie oddanie dla ojczyzny, ucząc służenia Jej czynem. To naj wspanialsze dziedzictwo was tu obecnych i tych, którzy odeszli

Widownia Opery Poznańskiej podczas centralnej akademii z okazji 60-lecia powstania wielkopolskiego (18 XII 1978 r.)

"A

,."" ""-I.

':' ".

-::.. .;""t; ' .. JiI, .. /t".

. ,..:': .: fT" .,; .£ "

",

1 ...

;0.:.

k;"

;:r .. 'C"ł< .

.., . ..)d,{r;.:

,:.,

:r':, ,>

',', : / 'T,

wL! "

":" .. '

.,. ." ," ' ;, ',.", ; .. .:"' ," - ::,.'

>",

'ł.

j.f

.:

. '":Qf

, ,

>, "">:.

.. ." ":.""Y ." ":x M'-" .

... -ri.;; "=.

. .1 ' '- '" .. .:: .

". :ł lA'" '.'";m:' ,:.,.; ....., : ,J;'H

'>;,f'r; ; P'A.' ,

,'

.. .

..01 .

ł . .. 4""; ; "

.-:': , .ft;::' .", '}t" ' _;'" ,,'T

.",

''''"

.:<t.

,fi

:.;,;.>:

:."..

"i

./;; .

.".,.:

'.

?

':

. .. .

f .

...=..: m_O +-::""':

....

: ,. ".. ;;:>':

.:! .

jr':"';:'" . ",,1'( ':rtt.

..... r'

..

"(:II

'.

>;".:

'-''''1''" '-ł i_.

":'4ii , A'" ,;"fIAii'-'.;" ,<,, ." ."

i ..,

:';1#'

..

"ł. .. ;.

Poznan udekorowanym_J e

'1

_' '"",'ck J

.. ..

,.,. ,'....,.

'.t .

fil

," I _v '.t " tł.,

"

: , ' .

.ij;, ::..::: "1 ¥

"f ....::.

f . j i "': : :

. -.=;

, 'ł J

.< ::c}

l f!".: . ..

pl""f., '1

":";,4 . -g ......

.. "

"\

")0'':my.y...... ,,>;."t::

:;::: .'Ł .

Część órtystyczna centralnej akademii z okazji 60-lecia Powstania Wielkopolskiego (18 XII 1978 r.). Fragment widowiska Rapsod pou;stańczy według scenariusza Kazimierza Młynarza: reżyserował Roman Kordziński. Na zdjęciu: prawykonanie BaLlady powstańczej Jerzego Kurczewskiego (słowa: Jan Bykowski). Orkiestrą Opery Pozńańskiej i połączonymi chórami poznańskimi dyryguje Mieczysław Dondajewski. Śpiewa solista Opery Poznańskiej Marek Gasztecki

- bojowników o wolność. Winni jesteśmy im i wam za to - najwyższą wdzięczność i najwyższy szacunek. Dzieło przez was rozpoczęte przejęły i kontynuują z powodzeniem następne pokolenia. Z waszego i ich trudu zrodził się dzisiejszy kształt Poznania i województwa poznańskiego, całej Wielkopolski. Poznań jest dziś nowoczesną, przemysłową metropolią wyróżniającą się pięknem architektury, dobrym zaplanowaniem osiedli. Ludzie pracy waszcgo miasta i regionu słyną w calej Polsce z wysokich umieJętności zawodowych i zdyscyplinowania, czego świadectwem są wyroby waszych zakładów przemysłowych i wyniki rolnictwa, osiągnięcia nauki i kultury, ład i porządek jaki tu wszędzie panuje. W tym wyraża się współczesny patriotyzm poznaniaków, który klamrą z naj szlachetniejszego kruszcu spina wasze dzisiejsze dokonania z wieloletnią walką przeciwko pruskiemu zaborcy pokolenia Drzyma!ow i Cegiclskich, z bohaterskimi czynami powstańców wielkopolskich.

Towarzysze i Obywatele!

Przed kilkoma dniami zakończyło swe obrady XIII Plenum Komitetu Centralnego naszej partii. Omawialiśmy problemy związane z dalszym rozwojcm kraju, z p:anem na rok 1979.

Głównym naszym celem jest zrealizowanie, przy pełnej mobilizacji calego narodu, programu społecznego przy jętego na VII Zjeżdzie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, który zakłada systematyczną poprawę warunków życia narodu. Wiemy, że nie będzie to łatwe. Mamy pełną świadomość szeregu napięć, jakie towarzyszą odrabianiu historycznych zaległości naszego rozwoju, co niejednokrotnie daje się odczuć w codziennym naszym życiu i pracy. Była o tym mowa w referacie Biura Politycznego i w dyskusji. Mimo iż dokonaliśmy w latach siedemdziesiątych dużego postępu. musimy się zdobyć na większy jeszcze wysiłek. Plenum Komitetu Centralnego wypracowało program działania, który przewiduje lepsze wykorzystanie istniejącego nowoczesnego potencjału produkcyjnego drogą zwiększenia efektywności gospodarowania, a więc lepszej organizacji i wyższej wydajności pracy, oszczędności materiałów i energii, obniżki kosztów produkcji, podniesienia jakości wyrobów. Nietrudno zauważyć, że charakter tych zadań stwarza szczególne zapotrzebowanie na te wartości, które cechują w wysokim stopniu mieszkańców Poznania, województwa poznańskiego, całej Wielkopolski - zmysł organizacyjny, zaradność i gospodarnosć, rzetelność w wykonywaniu obowiązków, ofiarność i dyscyplina. Jestem przekonany, że ludzie pracy Wielkopolski dołożą wszelkich starań, aby zadania, jakie im przypadną w roku przyszłym w pełni wykonać.

Uczestnicy Powstania Wielkopolskiego! Szanowni zebrani!

W tej uroczystej chwili pragnę wam, a za waszym posrednictwem wszystkim poznaniakom, wszystkim Wielkopolanom przekazać serdeczne gratulacje od Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Rady Państwa i rządu, od Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu z okazji odznaczenia waszego miasta Orderem Krzyża Grundwaldu I klasy. Życzę wam dalszych osiągnięć w pracy dla dobra ojczyzny, życzę pomyślności osobistej wam i waszym najbliższym.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1979.04/06 R.47 Nr2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry