Laureaci

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1978.10/12 R.46 Nr4

Nagród

LAUREACI NAG RÓD WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO W DZIEDZINIE UPOWSZECHNIENIA KULTURY ZA ROK 1976 > ( dokończenie)

CZESŁAW CHRUSZCZEWSKI

Urodził się dnia 8 maja 1922 r. w Warszawie, w rodzinie dziennikarza, dramaturga, publicysty i krytyka teatralnego, nestora dziennikarzy polskich, działacza Polskiego Związku Zachodniego, Stanisława Chruszczewskiego i jego żony, Władysławy z domu Brylak. w Łodzi ukończył Gimnazjum i Liceum Matematyczno-przyrodnicze im. Tadeusza Kościuszki oraz Szkołę Malarstwa i Rysunku Wacława Dobrowolskiego.

W grudniu 1939 r. został przez okupanta wysiedlony z Łodzi wraz z rodziną. Przebywał w Warszawie, gdzie od 1940 r. rozpoczął działalność konspiracyjną w organizacji "Polscy Socjaliści" oraz "Socjalistycznej Organizacji Bojowej". Za walkę z okupantem hitlerowskim otrzymał w 1946 r. od Krajowej Rady N arodowej stopień oficerski. Za działalność konspiracyjną otrzymał szereg odznaczeń bojowych. Po wyzwoleniu Czesław Chruszczewski powrócił w 1945 r. do Łodzi. Był jednym z organizatorów Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych, pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych, w 1946 r. wyjechał do Kalisza, gdzie pełnił funkcje I sekretarza Komitetu Grodzkiego Polskiej Partii Socjalistycznej. W latach 1947-1948 pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Okręgowego Polskiej Partii Socjalistycznej. Był delegatem na Kongres Zjednoczeniowy. Po zjednoczeniu ruchu robotniczego (1948) Czesław Chruszczewski objął stanowisko I sekretarza Komitetu Miejskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kaliszu. W dwa lata później przeniesiony został do Poznania na stanowisko kierownika Wydziału Propagandy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Od 1952 r. współpracuje z Poznańską Rozgłośnią Polskiego Radia, w latach 1954 -1958 pracował w redakcji "Expressu Poznańskiego". Od 1958 r. w Rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu, początkowo na stanowisku kierownika Redakcji Inscenizacji; od 1963 r. kieruje Redakcją Literacką.

Czesław Chruszczewski jest autorem ponad stu słuchowisk radiowych o tematyce fantastycznej i fantastyczno-naukowej, społeczno

Laureaci Nagród

-obyczajowej i antywojennej, transmitowanych w programie lokalnym oraz w programach ogólnopolskich. Dziesięć słuchowisk przetłUi-=maczono w latach 1964 - 1967 na język czeski; emitowały je rozgłośnie radiowe w Pradze i Brnie.

Jest także autorem kilku widowisk telewilzyjnych, m. in. Zabawa w morderstwo, które vN reżyserii Henryka Drygaiskiego emitowane było w 1959 r., oraz Paź Królowej, czyli do trzech rary sztuka, które w reżyserii Ludomira Budzińskiego emitowane było w 1 r.

N apisał libretto do opery Tadeusza Szeligowskiego Teodor Gentlemen, wystawionej p raz pierwszy w Teatrze Wielkim we WrocławiuI.. N apisał scenariusz filmu fantastycznego, telewizyjnego Dziękuję ci, Luizo, zrealizowaneg w Łodzi w 1965 r. W 196) r. ukazał się debiut książkowy Czesława Chruszczewskiego, zbiór opowiadań fantastycznych Bardzo dziwny świat. W 1965 r. Wydawnictwo Poznańskie opublikowało kolejny zbiór opowiadań i grotesek fantastycznycli Magiczne schody, w 1967 r. Pacyfik - Niebo (zbiór opowiadań). W 1969 r. zbiór słuchowis16 radiowych Bitwa pod Pharsalos: w 1970 r. Różne odcienie bieli (opowiadania i groteski);; w 1973 r. Rok 10000, (opowiadania, wznowionew 1975 r.) i Dookoła tyle cudów (opowiadania); w 1975 r. wydana została powieść Fenomen Kosmosu (wznowienie 1977 r.); w 1976 r. Potrójny czas Galaktyki (opowiadania) i w 1978 r. powieść Gdy Niebo spadło na Ziemie.. Utwory Czesława Chruszczewskiego przełożone zostały na kilka języków. Na język cze-, ski przełożono kilka jego opowiadań. Próczemitowanych przez rozgłośnie radiowe w Pradze i Brnie, kilka z nich wydrukowano w zbiorze polskiej noweli fantastycznej pt. Dwo krańce świata (Praga, 1964).. Opowiadania Czesława Chruszczewskiego przełożono także na język: rosyjski i wydano w tomach Prrypadek Kokalskiego (Moskwa, 1968), i Wieża Babel (Moskwa, 1970). T om opowiadań Różne odcienie bieli został wydany w 1976 r. w N iemieckieji Republice Demokratycznej w przekładzie Petera Balia. Powieść Fenomen Kosmosu przetłumaczyła na język węgierski Beatrix Muranyi (Budapeszt, 1977).

Czesław Chruszczewski jest aktywnym działączem społecznym. W 1975 r. został wyBrany prezesem poznańskiego oddziału Związku Literatów Polskich, a w 1978 r. ponownie. Jest członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, członkiem -założycielem poznańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego. W 1976 r. na III Kongresie Europejskim Science Fiction powierzono mu funkcję wieeprezydenta Komitetu Europejskiego. Otrzymał szereg nagród krajowych i zagranicznych za twórczość literacką; I Nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za słuchowsko Fotel na autostradzie (1960). Nagrodę Prezesa Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości literackiej w dziedzinie słuchowisk radiowych (1966), Nagrodę Programu III Polskiego Radia za słuchowisko Bitiua pod Pharsalos (1967), Nagrodę Zespołową Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego przyznaną Redakcji Literackiej Polskiego Radia za wybitne zasługi w upowszechnianiu kultury (1968). Międzynarodową Nagrodę Specjalną . .Europa Special EUROCON I TRIESTE" za całokształt twórczości literackiej w dziedżinie fantastyki naukowej (1972). Główną N agrodę Kongresu Pisarzy Krajów Socjalistycznych za powieść Rok 10000 (1973), wyróżnienie specjalne Kongresu Europejskiego Science Fiction w Grenoble za twórczą i aktywną działalność w dziedzinie Science Fiction (1975). N agrodę Specjalną III EUROCONU za całokształt twórczości (1976). Zdobył też tytuł "Wybitnego Wielkopolanina 1973 roku".

Za działalność konspiracyjną, bojową, prowadzoną w latach 1940 - 1945 oraz za twórczość literacką, kulturalną i społeczną Czesław Chruszczewski otrzymał: Krzyże: Kawalerski (1972) i Oficerski (1978) Orderu Odrodzenia Polski. Krzyż Partyzancki, Złoty Krzyż Zasługi. Po · siada Medal Zwycięstwa i Wolności. Medal za Warszawę. Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Medal XXX-lecia Polski Ludowej.

Odznaki Honorowe: Miasta Poznania i ..Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego"; Komitetu do Spraw Radia i Telewizji.

Opracował Jerzy Mańkowski

IZABELLA CYWIŃSKA

Urodziła się dnia 22 marca 1935 r. we Lwowie, w rodzinie prawnika Andrzeja Cywińskiego i jego żony, Elżbiety z Łuszczewskich. Do 1944 r. przebywała w Kamieniu Puławskim, skąd rodzice przenieśli się po zakończeniu II wojny światowej do Legnicy. Tam Izabella uczęszczała do szkoły podstawowej, a po jej ukończeniu (1949) wyjechała do Szczecina, gdzie ukończyła liceum ogólnokształcące. Po maturze w 1952 r. zapisała się na Wydział Filozoficzno

- Historyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W 1955 r. przeniosła się na Uniwersytet Warszawski i tam w 1956 r. ukończyła studia etnografii powszechnej pod kierunkiem prof. dra Witolda Dynowskiego. Uzyskała absolutorium z archeologii, pracując już zarobkowo jako asystent w Instytucie Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk.

W 1957 r. Izabella Cywińska została asyst en - tem w Katedrze Architektury Wiejskiej Po

Iitechniki Warszawskiej. W 1958 r. pracowała ja*ko instruktor w Związku Teatrów i Chórów Ludowych. Publikowała recenzje w ezasopiś mie "Teatr Ludowy". Wtedy zdecydowała się na studia reżyserskie w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza; po dwukrotnym (1958 - 1959) niepowodzeniu - została przyjęta dopiero w roku 19SO. W latach 1 - 1%2 była asystentką Adama Hanuszkiewicza w Teatrze Powszechnym w Warszawie, a jednocześnie współpracowała z Centralną Poradnią Amatorskiego Ruchu Artystycznego adaptując dla scen amatorskich dramaty i dzieła literackie. Po ukończeniu Szkoły Teatralnej (1956) wy stawiła w Teatrze im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku jako pracę dyplomową sztukę Dozorca Harolda Pintera. Był to nie tylko debiut reżyserski Cywińskiej (sukces na występach gościnnych w Teatrze "Ateneum" w Warszawie), ale jednocześnie prapremiera tej sztuki. W Białymstoku, w teatrze pod dyrekcją J erzego Zegalskiego, Izabella Cywińska pracowała do końca sezonu 1%7/1%8; tam jej następnym sukcesem było m.in. wystawienie Szklanej menażerii Tennesee Williamsa, przeniesionej do warszawskiego Teatru Współczesnego i granej z udziałem Ignacego Gogolewskiego, Marty Lipińskiej, Zofii Mrozowskiej i Józefa N alberczaka.

W sezonie 1968/1989 Izabella Cywińska zaangażowała się jako reżyser Teatru w Nowej Hucie, gdzie m.in. wystawiła Ifigenią zo Taurydzie z Ireną J un w roli głównej. W środku sezonu przeniosła się jednak za Jerzym Zegalskim do Teatru Polskiego w Poznaniu. W naszym mieście, za dyrekcji Zegalskiego (1968 - - 1970), przygotowała reżysersko najpierw Szaloną Julka (W sieci) Jana A. Kisielewskiego, następnie dramat współczesny Janusza Krasińskiego Wkrótce nadejdą bracia, Roberta Thomasa Drugi strzał, Fryderyka Schillera Don Carlos, Stanisława Wyspiańskiego Klątwa, Stefana Żeromskiego Uciekła mi przepióreczka, Michaiła Bułhakowa Dni Turb in ów, a na pożegnanie z Poznaniem - Elektra Sofoklesa (23 IV 1970).

Klątwa Wyspiańskiego wystawiana była na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (Bronisława Frejtażanka wyróżniona została tam za rolę Matki). "Cywińska - pisał Olgierd Błażewicz o przedstawieniu Klątwy - postawiła przede wszystkim na aktora, na prawdę psychologiczną postaci i sytuacji, nie rozstrzygając do końca spraw realizmu i tragedii". Bożena Frankowska ("Teatr", R. 1%9, nr 18) tak napisała o przedstawieniu sztuki Żeromskiego Vciekla mi przepióreczka w reżyserii Cywińskiej: "Przez dwie godziny rozgrywał się na scenie zwarty, konsekwentny, nasycony emocjami dramat psychologiczny, intensywny, głęboki, uniwersalny. Wspaniale grany. Teatr ak

torów wcielających się w postacie i teatr reżyserii sprawnej, celnej i dyskretnej, teatr myśli współczesnej nieobojętny w wypowiedzi" . W latach 1970 - 1973 Izabella Cywińska była dyrektorem Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. W tych też latach licznie pojawili się w polskim teatrze opowiadający się za nowym inscenizacyjnym teatrem wizjonerskim młodzi reżyserzy: Maciej Prus, Jerzy Grzegorzewski, Roman Kordziński. Teatralny Kalisz Izabelli Cywińskiej stał się dla nich prawdziwą Mekką. Organizowane przez nią XI Kaliskie Spotkania Teatralne były pierwsza festiwalową manifestacją nowego reżyserskiego teatru. Po trzech sezonach autentycznych sukcesów w Kaliszu, Izabella Cywińska powróciła do Poznania i . . . trafiła na moment rozdzielenia teatrów dramatycznych. Przy ul. Dąbrowskiego 5 powstał Teatr Nowy, samodzielny, a jego kierownictwo powierzono Cywińskiej. W grudniu 1973 r. - pod odbudowie niemal od podstaw - do teatru wprowadził się nowy zespół, częściowo złożony z ludzi, którzy pociągnęli za Cywińską z Kalisza. Powszechnie sądzono, iż Cywińska zechce "robić" w Poznaniu teatr kaliski. Nieoczekiwanie szybko okazało się jednak, iż rodzi się w naszym mieście teatr zupełnie nowy. Do cech wyróżniających ten teatr krytycy zaliczają m.in. jego zespolowość. Niektóre wzorce i obowiązujące ncrmy ukształtowały się już bez wątpienia w Kaliszu. W Poznaniu wszelako zespół stanął przed trudnym egzaminem. Musiał znaleźć

Laureaci Nagród

wspólny język z aktorami tutaj już zasiedziałymi, którzy mieli za sobą niejeden sukces na tej scenie. Ścieranie się odmiennych stylów aktorskich już w pierwszym sezonie istnienia Teatru Nowego uwieńczone zostało sukcesem Izabelli Cywińskiej. Dla niej i grona najbliżej współpracujących z nią ludzi, teatr jest formą reagowania na sprawy współczesności; jest grą o pewne nadrzędne wartości: moralno-etyczne, narodowe, społeczne. Interesuje ich tylko to, co pozwala im angażować się w jakieś sprawy i problemy, wyrażać jakieś autentyczne treści, myśli i emocje. Teatr Nowy "debiutował" Gigantami Z gór Luigi Pirandella. Przedstawienie to z miejsca określiło główny przedmiot zainteresowań sceny: opowiadanie się za koniecznością respektowania praw człowieka, dyskusja z wszelkimi tendencjami totalitarnymi, z próbami wnikania z zewnątrz w intymną sferę ludzkich przeżyć i doznań. W tym duchu Izabella Cywińska wystawiła także Onych Stanisława Ig. Witkiewicza, Śmierć Tarelkina Aleksandra Suchowo-Kobylina, Na dnie Maksyma Gorkiego, Wijuny Teresy Lubkiewicz- Urbanowicz; natomiast Janusz Nyczak wyreżyserował A jak Królem, a jak katem będziesz Tadeusza N owaka. Kształtując wartościowy ideowo i interesujący artystycznie profil sceny, Izabella Cywińska przyciągnęła do siebie młodzież, wprowadza ją "w arkana współczesnego teatru, roz

budza jej aspiracje kulturalne i twórczą wyobraźnię w ramach stworzonego przez Milana Kwiatkowskiego "Proscenium". Zaprasza do siebie plastyków, organizuje im interesującą przecież i prowadzoną przez Włodzimierza Branieekiego "Galerię N ową". Organizuje wieczory poetyckie i koncerty. To tylko część jej bogatej działalności upowszechnieniowej. W 1975 r. Izabella Cywińska, na zaproszenie Slavic Cultural Center w Port J efferson, przebywała przez trzy miesiące w Stanach Zjednoczonych Ameryki Płn., gdzie wystawiła Śmierć Tarelkina w scenografii Andrzeja Sadowskiego (w roli głównej grał gościnnie J anusz Michałowski). W 1976 r. na Festiwalu Sztuk Polskich w Ufie (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich) wystawiła Ich czworo Gabrieli Zapolskiej w scenografii Zofii Wierchowicz.

Za Śmierć Tarelkina Izabella Cywińska otrzymała nagrodę reżyserską II stopnia na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1972); za reżyserię Wijunów Teresy Urbanowicz I nagrodę na Festiwalu Sztuk Współczesnych we Wrocławiu (1976), za reżyserię Onych Stanisława Ig. Witkiewicza I nagrodę na Festiwalu Sztuk Polskich w Opolu (1976) i w tymże roku za całokształt prac reżyserskich nagrodę II stopnia Ministra Kultury i Sztuki. U dekorowana złotym Krzyżem Zasługi, posiada także Złotą Odznakę im. Janka Krasickiego i Medal Komisji Edukacji Narodowej.

AGNIESZKA DUCZMAL-JAROSZEWSKA

U rodziła się dnia 7 stycznia 1946 r. w Krotoszynie, w rodzinie muzyka Henryka Duczmala i jego żony, Leokadii z domu Surdyk, z zawodu nauczycielki, w roku 1955 Duczmalowie przenieśli się do Poznania. Tu Agnieszka ukończyła szkołę podstawową, a następnie zapisała się do Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina, w której w 1 r. uzyskała dyplom w zakresie gry na fortepianie i flecie. Wielką pasją Agnieszki było jednak dyrygowanie . Już w szkole średniej stawała przed chórem z batutą w ręku, ucząc się dyrygowania u doc. Stanisława Kulczyńskiego. W latach 1966 - 1971 studiowała dyrygenturę w klasie prof. Witolda Krzemieńskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Podczas studiów, na trzecim roku (1968), założyła Kameralną Orkiestrę Stowarzyszenia Polskiej Młodzieży Muzycznej ("Jeunesess Musicales") i wystąpiła po raz pierwszy publicznie jako dyrygent. N a początku V roku studiów, na I Ogólnopolskim Konkursie Dyrygentów w Katowicach otrzymała wyróżnienie. Prawdziwym jednak debiutem był jej koncert dyplomowy na estradzie Filharmonii Poznańskiej w auli U niwersytetu im. Adama Mickiewicza w dniu

26 marca 1971 r. Orkiestra grała Koncert skrrypcowy Mozarta i IV Symfonię Brahmsa. Studia ukończyła z wyróżnieniem. W latach 1971 -1972 była asystentem dyrygenta w Filharmonii Poznańskiej. W sezonie operowym 1972 -1973 początkowo była korepetytorem chóru Opery Poznańskiej, a od l stycznia 1973 r. - asystentem dyrygenta Opery. Od dnia l października 1975 r. Agnieszka Duezmal-J aroszewska jest kapelmistrzem Opery Poznańskiej. Rok 1978 rozpoczęła dwiema przygotowanymi przez siebie premierami operowymi: polską prapremierą Snu nocy letniej Beniamina Brittena oraz wznowieniem Rigoletta Verdiego, zbierając uznanie polskiej krytyki muzycznej. "Mamy dobrą operową prapremierę, więcej - polską prapremierę opery Beniamina Brittena sen nocy letniej. Opera Poznańska zapisać może ją na koncie swych najlepszych osiągnięć. [...] Oczywiście wszytko to nie zdałoby się na wiele, gdyby inscenizacji, reżyserii i scenografii nie dorównała równie wnikliwa realizacja muzyczna. N a szczęście w osobie młodej, przygotowującej swą pierwszą premierę dyrygentki Agnieszki Duczmal, od pierwszego taktu również i w muzyce znalazło się tyle, ile trzeba, baśniowego klimatu, świetnej zabawy, w której nic nie zostało przerysowane, wszystko zestrajało się w subtelną, nieco przymgloną, owianą fantastyką całość. Krótko mówiąc: prawdziwy Szekspir i prawdziwy Britten! I czegóż tu więcej trze ba?" - napisał Henryk Swolkień ("Kurier Polski", 9 I 1978, nr 10).

Założona przez Agnieszkę Duczmal piętnastoosobowa Orkiestra Kameralna, składająca się ze studentów lub absolwentów poznańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, działała do 1977 r. pod patronatem Poznańskiego Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego. Od dnia l października 1977 r. Agnieszka Duczmal została kierownikiem artystycznym i dyrygentem Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia i Telewizji w Poznaniu, która zrzesza większość młodych muzyków z poprzedniej orkiestry kameralnej. Zarówno ona sama jak i prowadzony przez nią zespół zapisali na swoim koncie liczne sukcesy art y - styczne podczas podróży koncertowych w kraju i za granicą (Niemiecka Republika Demokratyczna. Bułgaria. Republika Federalna Niemiec, Berlin Zachodni, Francja) oraz biorąc udział w kilku poważnych festiwalach międzynarodowych. Z podróży tych orkiestra i jej dyrygent przywieźli szereg recenzji zasługujących na uwagę. "Wydaje się - pisał recenzent hamburskiej gazety "Stormarner Tageblatt" (19 V 1976, nr 116) - że Agnieszka Duczmal osiąga w wykonywach utworach poziom wyższy, niż spotyka się u jej dyrygujących kolegów; fenomen, który wśród solistów instrumentalistów jest dawno znany".

"Ze zniewalającą techniką dyrygencką poprowadziła młodzieńcza Agnieszka Duczmal koncert na takim poziomie, jaki osiągają tylko zespoły najwyższej klasy" - napisał recenzent innej gazety ("Hamburger Zeitung" z dnia 4 X 1974 r.) "Wielki talent: - pisał "Hamburger Abendblatt" (z dnia 20 II 1978) - młoda polska dyrygentka Agnieszka Duczmal. Z dużą wrażliwością, dynamiką i ze skrajnymi różnicami tempa przedstawiła poznańska orkiestra kameralna pod jej batutą program barokowy". Natomiast w "Die Welt" (z dnia 21 II 1978 r., nr 44) napisano: "Zespół ten składający się z młodych artystów, dysponuje nadzwyczajną sprawnością techniczną, charakteryzuj e się dyscypliną i spontaniczną ekspresją. Cokolwiek grał - rozbrzmiewało muzyczną perfekcją. Centralnym punktem koncertu była Agnieszka Duczmal. Sympatyczna artystka zna swój zawód, trzyma mocno na wodzy muzyków" . W 1975 r. Agnieszka Duezmal-J aroszewska była finalistką IV Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów Fundacji Herberta von Karajana w Berlinie Zachodnim. Przewodniczący jury tego konkursu Wolfgang Stresemann napisał w liście do Agnieszki Duczmal m.in.: "Z przyjemnością potwierdzam wielkie wrażenie, jakie wywarła Pani na wielu jurorach [. . .] Zdaniem moim jest Pani urodzonym dyrygentem, tzn. posiada Pani dar sugestywnego przekazywania orkiestrze swoich interpretacyjnych koncepcji. Pani wybitna muzykalność zafrapowała mnie. Należała Pani do wcale nie tak licznych kandydatów, którzy z orkiestrą - jak się to mówi - «muzykowali». Życzę Pani na przyszłość wszystkiego dobrego; wierzę, że wybije się Pani jako dyrygent i przesyłani najlepsze pozdrowienia". W roku 1976 Orkiestra Kameralna pod jej batutą zdobyła srebrny medal na Międzynarowych Spotkaniach Orkiestr organizowanych przez Fundację Herberta von Karajana: w roku 1977 Agnieszka Duczmal i jej orkiestra odnieśli poważne sukcesy artystyczne na Międzynarodowym Festiwalu Orkiestr Kameralnych w Evian (Francja), a w lutym 1978 r. w Hamburgu (Republika Federalna Niemiec), gdzie m.in. orkiestra pod jej dyrekcją wykonała kantatę dramatyczną Apollo i Daphne J erzego F. Haendla. Dopiero po powrocie z podróży artystycznej prawykonanie polskie tej kantaty odbyło się w tej samej obsadzie w Krakowie.

Agnieszka Duczmal prowadziła koncerty symfoniczne prawie we wszystkich filharmoniach w Polsce (m.in. z Orkiestrą Filharmonii N arodowej w Warszawie, z orkiestrami Filharmonii w Krakowie. Wrocławiu, Katowicach, Poznaniu. Koszalinie, Olsztynie). Dokonała szeregu nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji, a także dla Radia w Berlinie Zachodnim.

Laurea I Nagród

Niektóre jej koncerty symfoniczne był transmitowane przez Polskie Radio. "Po przerwie - pisał Józef Kański ("Ruch Muzyczny", R. 1978, nr 8) - nastąpiła I Symfonia Czajkowskiego, wykonana z wielką werwą i polotem, a tam gdzie trzeba, także z subtelnym liryzmem, z precyzyjnym egzekwowaniem wszystkich szczegółów partytury. Było to świetne wykonanie". "Orkiestrę Filharmonii Narodowej prowadziła do koncertu Saint-Saensa, a później sama przedstawiła się po raz pierwszy jako dyrygent - Agnieszka Duczmal z Poznania - pisał Jerzy Waldorff w "Polityce" (11 III 1978) - dyrygując I Symfonią Czajkowskiego. Zmusiła mnie do zmiany dzielonego z Wodiczką

poglądu, że kobieta nie może być dobrym szefem zespołu, bo to jest zajęcie dla kaprala. Sądząc po tej Agnieszce - może!".

W kraju Agnieszka Duczmal cieszy się sławą wśród melomanów i uznaniem fachowców. Znakomity dyrygent Jerzy Maksymiuk w rozmowie z Wojciechem Nentwigiem ("Głos Wielkopoiski", 22;23 IV 1978) powiedział: "Bardzo cenię poznaniankę Agnieszkę Duczmal i jej orkiestrę kameralną. Jestem pełen uznania dla dla muzyków, podziwiam samozaparcie dyrygentki. Pani Agnieszka należy do nielicznych, znających prawdziwą cenę muzykowania kameralnego dyrygentów. Kto wie, czy właśnie w Poznaniu nie wyrasta nam «konkurencja» ?

MGR JERZY P. ŁOMNICKI

Jerzy Piotr Łomnicki urodził się dnia 10 kwietma 1920 r. w Krakowie, jako syn rolnika Kazimierza Łomnickiego i jego żony, Stanisławy z domu Fuchs. W 1929 r. rodzice posłali go do szkół do Poznania, dokąd po śmierci męża przeniosła się w 1936 r. także matka. Oboje zostali w grudniu 1939 r. wysiedleni przez hitlerowskie władze okupacyjne do Częstochowy, na obszarze tzw. Generalnego Gubernatorstwa, w latach 1942 - 1944 Jerzy Łomnicki walczył z okupantem w szeregach Armii Krajowej.

Po wyzwoleniu kraju osiadł wraz z żoną Joanną w Krajewicach w okolicach Gostynia.

W 1948 r. rozpoczął studia historii sztuki na Uniwersytecie Poznańskim; w 1954 r. za pracę Renesansowa rezydencja Piastów Śląskich w Brzegu otrzymał dyplom historyka sztuki. Już podczas studiów (od 1950 r.) był asy tentem w Muzeum Śląskim we Wrocławiu, a w latach 1952 - 1956 w Katedrze Historii Sztuki Uniwersytetu Poznańskiego. Po ukończeniu studiów w 1954 r. powierzono mu funkcję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w.. Poznaniu; na tym stanowisku pracował do końca 1%8 r. Z dniem l stycznia 1969 r. Jerzy Łomnicki został powołany na stanowisko dyrektora powstającego Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy .

W okresie pełnienia obowiązków miejskiego i wojewódzkiego kqnserwatora zabytków uczestniczył w odbudowie Starego Rynku oraz zniszczonych i opuszczonych zabytków województwa poznańskiego. Dla skuteczniejszego ich ratowania zorganizował Brygady Wykonawcze Robót Konserwatorskich, które z czasem zostały przekształcone w poznański oddział Pracowni Konserwacji Zabytków. Pod jego kierownictwem dokonana została pełna inwentaryzacja zabytków nieruchomych Wielkopolski (ok. 7W obiektów) oraz konserwacja najbardziej cennych i interesujących zespołów i obiektów. W oparciu o inwentarz zabytków wykonano cały szereg studiów i opracowań pojedynczych obiektów i całych zespołów architektonicznych i urbanistycznych. W wyniku tych prac Wydawnictwo Poznańskie mogło rozpocząć edycję serii albumowej "Zabytki Wielkopolski", przygotowanej przez -wybitnych historyków sztuki. W wyniku studiów i wartościowania kultury artystycznej Wielkopolski do rangi pomnika urbanistyki klasy "O" został podniesiony zespół miasta Rydzyny i odbudowany zamek Sułkowskich. Do najpoważniejszych zabiegów konserwatorskich zaliczyć należy konserwację pękniętej kopuły kościoła barokowego 00. Filiplnow w Gostyniu, prowadzoną przez szereg lat pod jego bezpośrednim nadzorem. Osobistą zasługą Jerzego Łomnickiego jest wydobycie z zapomnienia i rozpropagowanie Ostrowa Lednickiego jako unikalnego obiektu na Szlaku Piastowskim. Przez szereg lat cały swój wysiłek i czas poświęcał, aby wszelkimi dostępnymi środkami stworzyć z Ostrowa Lednickiego miejsce drogie każdemu Polakowi, miejsce poznawczej refleksji nad początkami naszej historii. Jeszcze jako wojewódzki konserwator zabytków doprowadził do konserwacji reliktów budowli lednickich, budowy drogi dojazdowej i komunikacji promowej na wyspę. Założył skansen z najstarszym w Polsce wiatrakiem z Gryżyny. Zainicjował i prowadził podwodne badania Jeziora Lednickiego, których efektem było ujawnienie rewelacyjnych połączeń mostowych Wyspy Lednickiej z brzegami jeziora, odkrycie dziesięciometrowej dłubanki zachowanej w doskonałym stanie oraz słynnego hełmu i innych militariów. Jako dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy z niesłychanym rozmachem podjął działalność nad badaniami przeszłości Lednicy. Prace wykopaliskowe, badania architektoniczne, wystawy plenerowe i organizowanie corocznych - opartych o tradycje prasłowiańskie - obrzędów* (topienie Marzanny, Noc Kupały) jako imprez masowych, przyczyniły się do popularyzacji Ostrowa Lednickiego, nie tylko w Wielkopolsce. Konsekwentnie prowadząc działalność propagandową i upowszechnieniową, Jerzy Łomnicki doprowadził do 01brzymiej frekwencji zwiedzających Muzeum (przeszło 50 000 osób rocznie), co nasunęło konieczność dalszej rozbudowy placówki. Jerzy Łomnicki podjął się także realizacji niezmiernie trudnej budowy Wielkopolskiego Parku Etnograficznego nad Jeziorem Lednickim jako skansenu pełniącego zarówno funkcje muzealne, jak i użytkowo-usługowe dla rozwijającego się ruchu turystycznego. Budowa parku etnograficznego jest w toku i pierwsze obiekty zabytkowe zostały już przeniesione na wyspę. Buduje również skansen wielkoprzestrzenny na obrzeżach jeziora. Jerzy Łomnicki niezależnie od pracy zawodowej czynnie uczestniczy w życiu społecznym. Jako członek Związku Młodzieży Polskiej wstąpił w 1955 r. do szeregów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był prezesem Zarządu Okręgowego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (1955), działa w Gminnym Komitecie Frontu Jedności Narodu, jest radnym gminy Łubowo. Jako urodzony gawędziarz, potrafi każdego słuchacza przekonać do spraw Lednicy i propagować jej ważność i znaczenie w procesie kształtowania się państwowości polskiej. Posiada Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury, Odznakę 1000-lecia, Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" oraz "Za opiekę nad zabytkami". Rada Państwa udekorowała Jerzego Łomnickiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976).

JERZY RYBARCZYK

Urodził się dnia 20 marca 1932 r. w Poznaniu, w rodzinie nauczyciela Józefa Rybarczyka i jego żony, Kazimiery z domu J opek, także nauczycielki. Wychowywał się we Wrzeszczynie k. Czarnkowa, gdzie rodzice byli nauczycielami w szkole podstawowej. W 1943 r. Jerzy Rybarczyk został wraz z rodzicami wywieziony przez hitlerowskiego okupanta na roboty przymusowe w okolice Szczecina, skąd po wyzwoleniu tego obszaru przez Armię Radziecką Rybarczykowie powrócili w 1945 r. do Wrzeszczyny. Tam Jerzy ukończył gimnazjum i liceum ogólnokształcące, a następnie został przyjęty na studia w poznańskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, które ukończył w dziedzinie architektury wnętrz w 1957 r. Od początku działalności artystycznej Jerzy Rybarczyk wykazywał ożywioną aktywność twórczą; należy do cenionych artystów-plastyków w środowisku poznańskim. Jako jedyny grafik poznański brał udział we wszystkich konkursach na grafikę artystyczną organizowanych przez Poznański Okręg Związku Polskich Artystów Plastyków, zdobywając na każdym z nich nagrody lub wyróżnienia.

6 Kronika Miasta Po' "nania 4;78

Debiutował w malarstwie odnosząc pierwszy większy sukces w warszawskiej galerii "Krzywego Koła". Stosował później technikę litografii i akwaforty, a ostatnio - pracochłon - nej i coraz rzadszej w Poznaniu mezzotinty. Twórczość Jerzego Rybarczyka wyróżnia się, obok wysokiego poziomu artystycznego, głębokim zaangażowaniem ideowym. Potwierdzeniem pozycji artysty są nagrody zdobyte na konkursach ogólnopolskich: "XXXV-lecie PPR" w Rzeszowie (1977); na plakat pierwszomajowy w Katowicach (1977); na Exlibris w Poznaniu (1976) i w Warszawie (1977) oraz na wystawie "Przeciw wojnie" w Lublinie (1966).

Prace Jerzego Rybarczyka prezentowane były na wystawach krajowych i zagranicznych: w 1967 r. w ramach wystaw poznańskiej grafiki i w 1972 r. - poznańskiej plastyki w Brnie (Czechosłowacja); w 1972 r. w ramach wystaw grafiki poznańskiej w Budapeszcie i podobnej w Bułgarii w roku 1974; na wystawie "Wojna i pokój" w 1972 r. w Berlinie (Niemiecka Republika Demokratyczna); w 1976 r. w ramach wystawy grafiki poznańskiej w Bolonii (Włochy); w 1977 r. w ramach pokonkursowej wy

Laureaci Nagród

stawy na exlibris dla Muzeum Lenina w Moskwie i Leningradzie; na wystawie miniatur w Dortmundzie (Republika Federalna Niemiec) i wystawie "Sport w sztuce" w Dreźnie (Niemiecka Republika Demokratyczna). Prace J erzego Rybarczyka spotkały się z wysoką oceną krytyki i publiczności. Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystawy indywidualne Jerzego Rybarczyka od pierwszej ekspozycji w Klubie Studenckim "Od N owa" (1960) poprzez wystawy w galerii Związku Polskich Artystów Plastyków w latach 1963, 1964 i 1%8 oraz w Domu Kultury "Na Skarpie" (1975).

Jerzy Rybarczyk wystawiał w latach 1958-1977 w wielu miastach polskich: w roku 1958 - w galerii "Krzywego Koła" w Warszawie; na II Ogólnopolskiej Wystawie Młodego Malarstwa (Sopot); w roku 1959 - na XII Festiwalu w Sopocie i XV Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Radomiu; w roku 1%1 brał udział w Wystawie "Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL" w Warszawie, a w roku następnym - w Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa w Bielsku Białej; w roku 1963 uczestniczył w wystawie poplenerowej (Konin- Turek- Poznań); w roku 1964 - na wystawie "Dwadzieścia lat PRL w twórczości plastycznej" (Szczecin) i tamże na II Festiwalu Malarstwa Współczesnego oraz na Wystawie Poplenerowej (Konin i Poznań); w roku 1%5jego prace eksponowane były na Wystawie Grafiki w Bielsku Białej; w roku 1 -*. na Wystawie Okręgowej w Szczecinie, Ogólnopolskiej Wystawie "Przeciw wojnie" w Lublinie i Wystawie Poplenerowej w Koninie; w roku 1968 - na jubileuszowej wystawie poznańskiego oddziału Wydawnictwa Artystyczno-Graficznego "Konin w plastyce" (Konin); Grafiki Poznańskiej w Gdańsku; w roku 1969 - na Wystawie Poplenerowej w Pile, III Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki "Przeciw wojnie" . w Lublinie. Jerzy Rybarczyk niezwykle obficie obsyłał wystawy polskie w latach 1971 -1977. Po Ogólnopolskiej Wystawie Portretu Człowieka (Warszawa) w roku 1971, uczestniczył w Wystawie Grafiki Poznańskiej w Szczecinie i Bydgoszczy (1972). W roku 1973 - w wystawie ,,30 lat Wojska Polskiego" w Warszawie. W roku 1974 brał udział w ekspozycji "Sport w sztuce" w Warszawie. W roku 1975 jego prace wystawiano na Panoramie Poznańskiej z okazji XXX lat PRL (Warszawa) i Wystawie Grafiki Poznańskiej w Bydgoszczy. W roku 1977 brał udział w wystawach pokonkursowych na plakat l Maja w Katowicach, na Exlibris dla Muzeum Lenina w Warszawie.

Przede wszystkim jednak wystawiał w Poznaniu, głównie w salonach Wiosennym i J esiennym (1958 -1977), a nadto uczestniczył w wystawie plastyki w XX-lecie PPR (1962); XVI Festiwalu Sztuki plastycznej (1963); Wystawie Malarstwa Młodych i Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Grafiki (1965); Wystawie Grafiki Użytkowej (1966); w wystawie "Plastyka Poznańska w 25-lecie PRL" (1969), a w roku następnym w "Salonie 70". W r. 1971 widzieliśmy jego prace na V Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki; w roku 1974 - w Salonie Okręgowym i Wystawie Pokonkursowej "XXX lat Wielkopolski"; w roku 1975 - Wystawie "Czas tworzenia" w Muzeum Historii Ruchu Robotniczego. Opowiednio do udziału w konkursach, bogata jest także lista nagród. Oto tylko nagrody pierwsze, które Jerzy Rybarczyk uzyskał w konkursach: na plakat l-Majowy (1962), na plakat Festiwalu Filmów Polskich (1964), za grafikę na Ogólnopolskiej Wystawie "Przeciw wojnie" (Lublin 1966), na Exlibris Bibliotek woj. Poznańskiego (1971 i 1976), w Konkursie na Exlibris "Rok Nauki Polskiej" (1973), Konkursie XXX lat PPR w Wielkopolsce" (1974), na Konkursie na Exlibris dla Muzeum Lenina w Warszawie (1977). Siedmiokrotnie zdobył I nagrodę za grafiki w Konkursie im. Jana Wronieckiego (1971, 1972, 1973, 1975). "Świat twórczości graficznej Jerzego Ryb arczyka - czytamy we wstępie do katalogu wystawy w Osiedlowym Domu Kultury "N a Skarpie" (1975) pióra Wojciecha Makowieckiego - uformowany i skrystalizowany przez artystę w ostatnich latach, wykazuje związki z aktual

ną i modną wówczas (przełom lat 6);70) tendencją w grafice, szerzej - w sztuce polskiej. Nowa figuracja, tak powszechna wtedy, połączona z dramatyzacją i metaforyzacją przedstawień, dała najciekawsze rezultaty w grafice szkoły krakowskiej, które zostały podjęte później przez artystów innych ośrodków. W Poznaniu Rybarczyk był jednym z nielicznych, którzy włączyli się w nowy nurt i z pewnością uzyskał w tej konwencji najlepsze, indywidualne i oryginalne rozwiązania. Operując nie zwykłym światłocieniem, tak charakterystycznym dla tej techniki, budował poetykę opartą o dramaturgię i symbolikę przedstawień. Typowe jest dla artysty nadawanie znaczeń szerszych, ogólniejszych swoim kompozycjom. Nawet tytuły prac podkreślają ich metaforyczny charakter. Często jest to świat zbudowany literacko z podtekstem filozoficznym. Tematami grafik autora są bowiem motywy ogólne, wręcz ostateczne. W «Szczelinie» tłum nagich kłębiących się postaci, o twarzach pełnych dramatu, walczy o wyjście z ciemności. Konkretyzacja sytuacji jest tutaj tylko "pretekstem do rozważań głębszych. «Zwycięzca» ukazuj e pole «zasiane» nagimi trupami, a na horyzoncie stoi samotny człowiek. W «Myślicielu» postaci rozmyślającego mężczyzny przeciwstawione jest tło, potraktowane jako kadry wyjęte z rzeczywistości (praca, miłość itp.). Motyw biologicznej walki i ludzkiej samotności wyłania się w tych pracach na pierwszy plan. Jednocześnie artysta trak

6»tuje jednak scenę swoich dramatów jako teatr właśnie. Jest to teatr ludzkich namiętności i i ludzkiej kondycji, przedstawiony prawie w wymiarze katastroficznym. Ogołacając człowieka z zewnętrznych atrybutów, pragnie twórca ukazać człowieka w najbardziej ludzkim, bo naturalnym wyglądzie, z najbardziej pierwotnymi siłami i instynktami. W takiej formie zestawia go z współczesną cywilizacją. Życie ludzkie traktuje także Rybarczyk jak teatr. J eden z bohaterów jego grafiki odkrywa prawdziwą, młodą twarzą, ukrytą pod maską o rysach starca. Która jest autentyczną twarząf "Dramat rozgrywający się na scenie grafik artysty nie ma finału. Nie określa też twórca motywacji działań swoich bohaterów. Zdefiniowanie ich i spointowanie tego dramatu należą do widza". Poza pracą twórczą Jerzy Rybarczyk znajduje czas na pracę społeczną, pełniąc ważne funkcje we władzach Związku Artystów Plastyków, w sądach konkursowych i komisjach rzeczoznawców. W czasie akcji ,,1000 szkól na Tysiąclecie" Jerzy Rybarczyk zorganizował galerię autorską w szkole, w byłym powiecie czarnkowskim, daruj ąc dwadzieścia p rac graficznych. Jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1%3 f., posiada Odznakę .Zasłużonego Działacza Kultury".

Zebrał: Tadeusz Orlik

PROF. DR. KAZIMIERZ MALINOWSKI (1907 -1977)

W dniu 5 listopada 1977 r. zmarł w Poznaniu profesor doktor Kazimierz Malinowski, człowiek ogromnych zasług dla polskiego muzealnictwa i konserwatorstwa. Był jednym z najwybitniejszych polskich muzeologów. Urodził się dnia 28 stycznia 1307 r. w Poznaniu jako syn Mieczysława Malinowskiego i jego żony Weroniki z domu Mateiskiej. Uczęszczał do Gimnazjum im. Marii Magdaleny, gdzie w 1925 r. zdał egzamin dojrzałości. Następnie odbył studia historii sztuki na Uniwersytecie Poznańskim. Tu także w 1933 r. uzyskał stopień doktora filozofii. W latach 1934 - 1935 przebywał na studiach i praktyce muzeologicznej w

Paryżu i Wiedniu. Po powrocie do kraju pracował w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie zorganizował i prowadził pierwszy w owym czasie w Polsce Dział Oświatowy. Poważna choroba zmusiła go do przerwania pracy i wyjazdu do Zakopanego, gdzie po kuracji przebywał również w okresie II wojny światowej (1939 -1945). Po wyzwoleniu kraju powrócił do Warszawy i tam w Muzeum N arodowym został powołany przez prof. dra Stanisława Lorentza z dniem l czerwca 1945 r. na stanowisko wicedyrektora oraz kustosza i kierownika działu oświatowego. W 1947 r. przeniósł się do Poznania i tu podjął pracę na stanowisku naczelnika Wydziału Kultury i Sztuki w. Urzędzie Wojewódzkim. Na stanowisku tym przyczynił się do rozwoju życia kulturalnego i artystycznego, które wtedy przeżywało okres rozkwitu. Współdziałał m.in. w pracach organizacyjnych utworzonego przed jego przybyciem do Poznania zespołu filharmonicznego i przeprowadził odbudowę domu przeznaczonego dla członków tej orkiestry > pracowników kultury. W roku akademickim 1947/1948 był adiunktem w Zakładzie Historii Sztuki Uniwersytetu Poznańskiego.

Objąwszy w listopadzie 1948 r. stanowisko dyrektora Muzeum Wielkopolskiego, rozwinął szeroką działalność wystawienniczą. Poza ekspozycjami czasowymi o tematyce naukowej, również retrospektywnej, interpretowanej z reguły z pozycji marksistowskich, zapoczątkował cykl wystaw zbiorowych i monograficznych z dziedziny współczesnej sztuki oraz wystawy o tematyce historycznej, związane z aktualnościami politycznymi. Organizował wystawy objazdowe i oświatowe, docierając do małych miasteczek i zakładów pracy. Dzięki tej akcji, popartej działaniem stworzonego wtedy zespołu oświatowego, i organizowaniu różnych imprez, m.in. pierwszych w Polsce systematycznych koncertów muzealnych, zainteresowanie zbiorami znacznie wzrosło.

Równolegle z aktywną działalnością zew. nętrzną, rozwinął pracę wewnętrzną Muzeum.

Inicjując wydanie "Bocznika Muzealnego" stworzył szersze możliwości pracy naukowej; rozbudował działy i oddziały. Dzięki jego zabiegom organizacyjnym został uporządkowany i zaadaptowany do celów muzealnych pałac w Rogalinie. w którym utworzono muzeum wnętrz. W dawnej galerii rogalińskiej reaktywowano dział etnograficzny. Zdewastowany zamek w Gołuchowie został również w tych pierwszych latach powojennych przejęty, uporządkowany i otwarty. Dla nowo utworzonego działu instrumentów muzycznych odbudowano pod osobistym nadzorem Kazimierza Malinowskiego zabytkową kamieniczkę przy Starym Rynku 45, w której otwarto pierwsze w Polsce Muzeum Instrumentów Muzycznych.

Współdziałając przy odbudowie Ratusza poznańskiego/ uzyskał dla Muzeum ten obiekt, w którym zorganizował dział historii miasta. Pod opieką poznańskiego Muzeum zreorganizowano Muzeum w Kaliszu. W Lesznie przeprowadzono remont i adaptację zabytkowego Ratusza, tworząc w nim nie istniejące dawniej Muzeum Regionalne. W Pile, dla uczczenia pamięci i popularyzacji sylwetki Stanisława Staszica, utworzono muzeum biograficzne w domu, w którym się urodził. Zreorganizowano całkowicie Muzeum w Zielonej Górze. W Gorzowie utworzono nowe muzeum, które miało być wzorem dla muzeuów powiatowych. To tzw. muzeum podstawowe oparte było o program, który polegał na ukazywaniu przekroju wszystkich aspektów regionu, od przyrody do współczesnego przemysłu, z zaakcentowaniem elementów wynikłych ze światopoglądu marksistowskiego. N a zamku w Łagowie zorganizował Dom Pracy Twórczej i stworzył tam miejsce znane w środowisku plastyków i muzyków. W 1949 r. był komisarzem Festiwalu Szkół Artystycznych w Poznaniu, na który przybyło ok. 2(XX) osób, prezentujących w formie wielkiej wystawy, licznych przedstawień teatralnych i koncertów - dorobek szkolnictwa artystycznego. W 1950 r. Kazimierz Malinowski, powołany w tym celu do Warszawy przez ministra V. ultury i sztuki, przeprowadził upaństwowienie muzeów samorządowych i społecznych. Dzięki aktywności, jakim mogło się wykazać Muzeum Wielkopolskie i na skutek wzbogacenia jego zasobów i rozszerzenia zakresu działalności naukowej i oświatowej, doprowadził do zmiany nazwy tej placówki. Od 1952 r. Muzeum uzyskało wyróżniającą je nazwę Muzeum Narodowego w Poznaniu. Pełniąc do października 1956 r. funkcję dyrektora Muzeum Narodowego w Poznaniu, powołany został z końcem 1954 r. na stanowisko dyrektora Centralnego Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków w Ministerstwie Kultury

85

i Sztuki. N a tym nowym odcinku pracy doprowadził do uporządkowania i określenia prawnej struktury muzealnictwa i konserwatorstwa. Jako uczestnik polskiej delegacji w Hadze (1954) współdziałał w opracowaniu Konwencji Haskiej w sprawie ochrony dóbr kulturalnych na wypadek konfliktu zbrojnego, która - po jej ratyfikowaniu przez Sejm - stała się podstawą prawną w naszych relacjach zagranicznych w zakresie ochrony przed skutkami ewentualnej wojny. Drugim podstawowym aktem prawnym stała się ustawa o ochronie dóbr kultury i o muzeach, której ostatnią redakcję opracował Kazimierz Malinowski i która po uwzględnieniu poprawek, zgłoszonych przez instancje nadrzędne, została uchwalona przez Sejm w 1962 r. Opracował nowy regulamin Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków, który "wyznaczył zakres zadań oddziałów konserwatorskich prezydiów wojewódzkich rad narodowych. Dla rozwoju akcji konserwatorskiej duże znaczenie miało powołanie komisji rządowej, która przyczyniła się do tego, że środki na odbudowę i konserwację zostały podwojone. W wyniku tego rozbudowało się Przedsiębiorstwo Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków. Aktem o dużym znaczeniu były uchwały Rady Ministrów nr 102 z 1957 r., która stworzyła obowiązek brania pod uwagę obiektów zabytkowych przy zamierzeniach inwestycyjnych, oraz nr 418 z 1 r., która zapewniła dodatkowe środki na dofinansowywanie robót konserwatorskich podjętych przez użytkowników zabytkowych obiektów. Dla muzealnictwa podstawowe znaczenie miało uzyskanie aprobaty dla wprowadzenia specjalistycznej siatki płac, co pozwoliło też rozbudować i ustalić nomenklaturę stanowisk muzealnych i kwalifikacji. W 1%1 r. Kazimierz Malinowski doprowadził do utworzenia Ośrodka Dokumentacji Zabytków w Warszawie podległego Ministerstwu Kultury i Sztuki. N a własną prośbę przeszedł na stanowisko dyrektora tej placówki w 1962 r. Pod jego kierownictwem Ośrodek rozwinął szeroką działalność, z uznaniem przyjętą w kraju i za granicą. Zainicjował i przeprowadził inwentaryzację i klasyfikację zabytków architektury w Polsce. To ogromne przedsięwzięcie dało podstawy do ustalenia programu robót konserwatorskich. Jednocześnie Ośrodek rozpoczął inwentaryzację zabytkowych zespołów urbanistycznych. Zorganizował szereg konferencji z udziałem przedstawicieli instytutów badawczych, na których rozpatrywano metody i środki konserwacji zabytków z drewna, metali, tkanin, a także technologię malowideł ściennych. Materiały z tych konferencji wydane drukiem stały się podręcznikiem dla restauratorów. Idąc po tej linii rozpoczął wydawanie podręczników z literatury obcej. Utworzył bibliografię muzeologłi zebraną z czasopism zagra

Z żałobnej kartytucznych i polskich, obejmującą kilkadziesiąt tysięcy pozycji. W 1961 r. Kazimierz Malinowski związał się e Uniwersytetem im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie na Wydziale Sztuk Pięknych objął kierownictwo Katedry Zabytkowznawstwa i Konserwatorstwa. Dojeżdżając z Warszawy, a później z Poznania zorganizował w Toruniu placówkę naukowo-dydaktyczną, która stała się jednym z poważniejszych ośrodków kształcenia kadr muzealnych i konserwatorskich. W latach 1962 - 1969 był dziekanem Wydziału Sztuk Pięknych; w 1971 r. mianowany został profesorem nadzwyczajnym. W Toruniu zainicjował redagowaną przez siebie serię Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika "Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo", które stały się dobrą legitymacją tego ośrodka badawczego i dydaktycznego. W 1 r. Kazimierz Malinowski przyjął ponownie zaproponowane stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego w Poznaniu. Powodem tej decyzji była m.in. chęć zorganizowania bazy doświadczalnej dla zajęć teoretycznych z zakresu muzeologii prowadzonych na Uniwersytecie w Toruniu. N a stanowisku dyrektora reaktywował dział naukowo-oświatowy, powołał dział plakatu i dział inwentarzy. Zorganizował wystawy o ogólnopolskim charakterze i znaczeniu jak np.: "Dary i Nabytki Muzeów Narodowych"; .. Malarstwo hiszpańskie w zbiorach polskich" (1967); "Marceli Bacciarelli"; "J acek Malczewski" (1968); "Andrzej Wróblewski" (1967); "Hanna Rudzka-Cybisowa"; "Gobeliny zachodnioeuropejskie w zbiorach polskich" (1971); "Srebra i porcelana rosyjska w zbiorach polskich" (1967); "Majolika włoska w zbiorach polskich"; "Malarstwo polskie w okresie 25-lecia PRL" (1971) oraz związane z Poznaniem, jak np. "Prace Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu" (1970); "Książka o sztuce w zbiorach wielkopolskich"; "J ózef Stasiński - medale i rzeźby" (1971); "Stanisław Teisseyre" (1975); "Jan Berdyszak" (1974).

Rozszerzył działalność wydawniczą, polegającą na publikowaniu naukowo przygotowanych katalogów, wystaw l zbiorów oraz publikacji popularnonaukowych. Rozpoczął wydawanie specjalistycznego pisma "Muzealnictwo" (1952). Pod jego redakcją ukazały się dwadzieścia dwa zeszyty. Tu też w 1%8 r. rozpoczął wydawanie serii " Monografie Muzeum Narodowego w Poznaniu". Przeprowadził rozbudowę Muzeum Instrumentów Muzycznych; remont i adaptację na Muzeum im. Adama Mickiewicza pałacu w Smiełowie tworząc nowy oddział; kapitalny remont zamku w Gołuchowie, dokonując jego otwarcia osobiście w czasie, kiedy był już ciężko chory. Rozpoczął kapitalny remont całego zespołu pałacowego w

Rogalinie oraz odbudowę dawnej loży masońskiej w Poznaniu dla potrzeb Muzeum Etnograficznego. Dzięki jego usilnym, osobfstym staraniom niebawem rozpocznie się rozbudowa głównego gmachu Muzeum Narodowego przy Al. Marcinkowskiego. Spoglądając na zamknięty już niestety dorobek życia prof. dra Kazimierza Malinowskiego - dodać trzeba do działalności naukowej i organizatorskiej ponad sześćdziesiąt własnych opublikowanych prac z dziedziny muzeologii, konserwatorstwa i historii sztuki. Dorobek ten jest wynikiem wielkiej l bezprzykładnej pracowitości, żarliwości i dużego zaangażowania w sprawy muzealnictwa i konserwatorstwa. Był człowiekiem o niesłychanej energii, czynny także w wielu towarzystwach, stowarzyszeniach krajowych i zagranicznych. W licznych referatach i przemówieniach na konferencjach krajowych i zagranicznych poruszał zagadnienia teoretyczne i praktyczne muzeologii. Obok Jego wielu zasług o charakterze ogólnokrajowym podkreślić należy szczególne zasługi Kazimierza Malinowskiego dla Muzeum N arodowego w Poznaniu, któremu dyrektorował prawie dwadzieścia lat i które za jego przyczyną stało się z prowincjonalnej placówki - instytucją o randze ogólnopolskiej, znaną także poza granicami kraju. Dzieło Kazimierza Malinowskiego ma charakter trwałego wkładu w dorobek polskiej kultury. Dowodami uznania władz państwowych dla J ego osiągnięć są liczne odznaczenia: w 1947 r Złoty Krzyż Zasługi za działalność z zakresu muzealnictwa i rewindykacji dzieł sztuki zrabowanych przez hitlerowców; w 1952 r. udekorowany został Krzyżem Kawalerskim, w 1955 r. Krzyżem Oficerskim, a w 1964 r. - Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jest laureatem Nagrody Państwowej Zespołowej II stopnia (1955) i Nagrody Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego w dziedzinie upowszechniania kultury za rok 1971. Za zorganizowanie wystawy malarzy włoskiego ruchu oporu w Muzeum Narodowym w Warszawie otrzymał Komandorię Orderu Corona d'Italia (1946).

Trudno pogodzić się z myślą, że zabrakło Go wśród nas. Pozostanie zawsze w naszej pamięci jako człowiek szalenie skromny i bezinteresowny, bezgranicznie oddany umiłowanym dyscyplinom. Wszyscy podziwialiśmy Jego wytrwałość i energię, Jego ciągłą pracę, w której znajdował wypoczynek i radość. Być może Jego uczniowie i wychowankowie potrafią pójść tą samą drogą, wykorzystując Jego bogate doświadczenia i osiągnięcia.

Henryk Kondziela

MIEJSKA RADA NARODOWA UCHWALIŁA PLAN SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO ROZWOJU ORAZ BUDŻET MIASTA NA ROK 1978

W dniu 29 marca 1978 r. w sali Sesyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej odbyła się II Sesja Miejskiej Rady Narodowej z udziałem stu trzydziestu trzech radnych. Obok radnych w sesji uczestniczyli: prezydent Poznania Władysław Sleboda, wiceprezydenci Zbigniew Kmieciak i Andrzej Wituski, zastępca kierownika Wydziału Organizacyjnego Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Ryszard Skrobała, dyrektor Wydziału Finansowego Urzędu Wojewódzkiego Marian Małecki.

Sesję otworzył i obradom przewodniczył sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, radny Józef Świtaj. Po ustaleniu porządku dziennego obrad ślubowanie złożyli radni, którzy nie byli obecni na sesji inauguracyjnej w dniu 13 lutego 1978 r.: Barbara Konieczka i Alfons Motała. Interpelacje i wnioski zgłosili: radny Seweryn Majchrzak w sprawach: Czy i kiedy 0siedłe Antoninek będzie podłączone do kolektora sanitarnego; czy i kiedy osiedla Antoninek i Warszawskie objęte zostaną siecią centralnego ogrzewania - Komitet Osiedlowy w Antoninku deklaruje pomoc w wykonaniu tego zadania; kiedy ulica Bożeny będzie przyłączona do sieci wodociągowej?; w jakim terminie nastąpi przyłączenie do sieci gazowej ulicy Leszka i ulic przyległych; kiedy zbudowane zostanie bezpieczne przejście przez tory kolejowe na cmentarz w Miłostowie? Radny Jan Pluciński w sprawach: kiedy przy ulicy Niestachowskiej wybudowane zostanie przejście dla pieszych między ulicami Małopolską a Litewską; kiedy uporządkowany będzie nasyp kolejowy wzdłuż ulicy Niskiej? Radny Franciszek Raś w sprawach: kiedy nastąpi rozpoczęcie budowy przedszkola przy ul. Dolina? Według założeń prace budowlane

miały się rozpocząć w 1977 r. Działka przeznaczona pod budowę przedszkola stała się wysypiskiem gruzu i śmieci. Ponadto radny Raś zwrócił uwagę na to, że w okolicy przedszkola przy ul. Czesława, między ulicami Różaną a Gwardii Ludowej, brak znaków drogowych ograniczających szybkość ruchu pojazdów. Znaku zakazu parkowania brak przy placu zabaw przyległym do przedszkola, a pod oknami przedszkola ustawiono garaż samochodowy; kiedy nastąpi remont nawierzchni ulicy Dolina na odcinku między ulicami Chwiałkowskiego i Czajczą; kiedy zainstalowany zostanie automat telefoniczny w okolicach ulic Czesława i Doliny? Radny Andrzej Piotrowski zapytał, co Urząd Miejski zamierza przedsięwziąć dla prawidłowego zaopatrzenia mieszkańców miasta w mle ko i w przetwory mleczne w okresie letnim? Przed debatą nad głównym punktem porządku dziennego powołano komisję redakcyjną projektu uchwały. Projekt Planu Społeczno-Gospodarczego rozwoju oraz budżet na rok 1978 radni otrzymali w odpowiednim terminie przed sesją. Referat wprowadzający do dyskusji wygłosił prezydent miasta Władysław Sleboda. "Podstawę wyjściową dla ustalenia zadań planu na rok 1978 - powiedział na wstępie Władysław Sleboda - stanowiły wyniki roku 1977. Z ważniejszymi dokonaniami ostatnich kilku lat zapoznałem Obywateli Radnych na sesji inaugurującej działalność Miejskiej Rady N arodowej nowej kadencji, nie chciałbym się więc dzisiaj powtarzać. "Założenia Planu Rozwoju Społeczno-Gospodarczego i budżetu miasta na rok 1978 pozwalają na ogólną ocenę zadań i określenie głównych kierunków działalności, do których należy zaliczyć: rynek wewnętrzny i dalszą poprawę zaopatrzenia; budownictwo mieszkanio

Sprawozdania

we i socjalne z myślą o kompleksowym wznoszeniu osiedli, to znaczy należytego ich wyposażenia w placówki handlowe, usługowe, oświatowe, służby zdrowia oraz kultury; gospodarkę komunalną ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju podstawowej infrastruktury technicznej; zwiększenie produkcji materialnej i usług na potrzeby własne i eksport, m.in. w drodze lepszego wykorzystania majątku trwałego i wzrostu społecznej wydajności pracy. "Generalnie biorąc, zarówno plan jak i budżet zapewniają wykonanie podstawowych zadań gospodarczych i finansowych w dziedzinie wzrostu poziomu życiowego ludności i produkcji materialnej. Założony w planie na rok 1978 wzrost pieniężnych dochodów ludności Poznania zwiększy jej siłę nabywczą. Zachowanie ogólnej równowagi rynkowej i lepsze dostosowanie struktury podaży towarów do zmieniającego się popytu jest ważnym zadaniem władz miasta. Poznański handel powinien stale usprawniać swoje funkcjonowanie. Konieczna jest większa elastyczność w sterowaniu procesami rynkowymi, wnikliwa analiza zakupów i zapotrzebowania, oddziaływanie na asortymentową produkcję przemysłu. Służby odbioru jakościowego muszą zapewnić poprawę jakości towarów. Pełne wykonanie planu wartościowego i asortymentowego wymaga zwiększenia operatywności kierownictwa placówek handlowych i usługowych. Uzupełnieniem handlu uspołecznionego będzie rozwijający się handel ajencyjny, zwłaszcza w branży warzywniczo-owocowej, pasmanterii i galanterii oraz drobiazgów gospodarstwa domowego. "Poprawę obsługi zapewni - obok budowy nowych placówek handlowo-usługowych - modernizacja istniejących ciągów handlowych, Do ważniejszych zadań w tym zakresie zalicza się utworzenie trzydziestu czterech nowych sklepów, trzynastu zakładów gastronomicznych, ośmiu barów szybkiej obsługi typu bistro. Modernizacja placówek przeprowadzona będzie przede wszystkim przy ulicach: Czerwonej Armii, Ratajczaka, Lampego, 27 Grudnia, Głogowskiej, Dąbrowskiego i placu Wolności. Z inwestycji usługowych należy wymienić wielką stację obsługi samochodów przy ul. Obornickiej, stację benzynową przy ul. Zamenhofa i halę usługowo-produkcyjną Poznańskiej Spółdzielni Pracy Odzieżowo- Futrzarskiej przy ul. Hawelańskiej. W celu osiągnięcia założonego w planie wzrostu wartości usług i lepszego zaspokojenia potrzeb, położony zostanie nacisk na te usługi, których podaż jest niedostateczna, a mianowicie: motoryzacyjne, meblarsko-tapicerskie, pralnicze i budowlano-inwestycyjne oraz naprawy zmechanizowanego sprzętu gospodarstwa domowego. "Istotne znaczenie dla poprawy sytuacji zaopatrzeniowej będzie miało racjonalne wykorzystywanie użytków rolnych w obrębie Pozna

nia, zwiększenie areału upraw warzywniczo-ogrodniczych, a także właściwe zagospodarowanie odpadków z przemysłu rolno-spożywczego i pokonsumpcyjnych dla tuczu trzody chlewnej" . Przechodząc do spraw budownictwa mieszkaniowego, Władysław Sleboda podkreślił, iż wybudowanie w 1978 r. prawie 5300 mieszkań (230 więcej niż w 1977 r.) będzie dalszym krokiem dla zaspokojenia potrzeb. Przedmiotem troski zarówno inwestorów jak i przedsiębiorstw budowalnych winno być zapewnienie poprawy jakości budynków oraz pełnej i terminowej realizacji planów budownictwa mieszkaniowego i towarzyszącego. "Zdecydowanego poparcia - mówił dalej Władysław Sleboda - udzielać będziemy budownictwu domków jednorodzinnych poprzez zapewnienie odpowiednich działek, niezbędnych materiałów, a przede wszystkim poprzez usprawnienie obsługi indywidualnych inwestorów w U rzędzie". W strukturze gospodarki miejskiej węzłową dziedziną Planu jest gospodarka komunalna. Doceniając jej znaczenie, plan inwestycyjny przewiduje nakłady w wysokości prawie 852 min- zł, z tego 700 min zł, tj. ponad 82%, na budowę i rozbudowę urządzeń podstawowej infrastruktury technicznej, mającej na celu uzbrojenie terenów, zwłaszcza pod budownictwo mieszkaniowe. Zasadnicze zadania obejmują przede wszystkim poprawę zaopatrzenia miasta w wodę, w-tym również peryferii (np. Podolany) oraz znaczne poszerzenie systemu zdalaczynnego ogrzewania mieszkań. Konkretne zadania, zmierzające do udziału w rozbudowie sieci ciepłowniczej stawiane będą przed zakładami produkcyjnymi, znajdującymi się w zasięgu magistrali ciepłowniczych. Kontynuowana będzie modernizacja układu drogowego. Planowane nakłady na ten cel wynoszą prawie* 387 min zł. Odnową i przebudową objętych zostanie 22 km dróg i ulic. Koncentracja robót' przewidziana jest na drogach powiązanych z proj ektowaną budową trasy północno-obwodowej, jak również na przygotowaniu ulic do wzmożonego ruchu w czasie jubileuszowych pięćdziesiątych Międzynarodowych Targów Poznańskich. Przebudową objęto m.in. ulice: Dworcową, Świerczewskiego, Przybyszewskiego, Marchlewskiego (od ul.

Dzierżyńskiego do mostu Dworcowego). Przewiduje się zwiększenie liczby miejsc do parkowania pojazdów. "W dążeniu do zapewnienia czystości powietrza i wód powierzchniowych - mówił dalej Władysław Sleboda - wykorzystując uprawnienia koordynacyjne i prawno-administracyjne, będziemy konsekwentnie domagać się od zakładów pracy realizacji zobowiązań. Również stan sanitarny i oczyszczanie miasta wymagają energicznego działania. Niezależnie od zwiększonych zadań Komunalnego Przedsiębiorstwa Techniki Sanitarnej, zaostrzymy ry

góry administracyjne wobec wszystkich zakładów pracy i administracji domów, odpowiedzialnych za czystość w obrębie ich posesji. Troska o estetyczny wygląd Poznania jest obowiązkiem każdego mieszkańca". Dużo uwagi poświęcił mówca rozwojowi sfery produkcji materialnej, zwłaszcza w przemyśle. Kontynuowany będzie proces rekonstrukcji i modernizacji potencjału wytwórczego w przemyśle elektronicznym, chemicznym i spożywczym. Wyrazem tego są planowane inwestycje, m. in. w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski", w Fabryce Samochodów Rolniczych, Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego, Fabryce Łożysk Tocznych, Przemysłu Gumowego "Stomil", Fabryce Kosmetyków "Lechia", a w branży spożywczej takie inwestycje jak budowa kolejnej piekarni, rozbudowa zakładów "Goplana" oraz budowa nowego browaru w Kobylempolu. O znaczeniu modernizacji i rozbudowy bazy techniczno-produkcyjnej przemysłu w procesie rozwojowym miasta świadczy fakt przeznaczenia w planie na ten cel 4,2 mld zł, tj. około 48% ogółu nakładów gospodarki uspołecznionej. Ogółem w gospodarce uspołecznionej Poznania zainwestuje się 8,8 mld zł. W tej sytuacji tylko żelazna dyscyplina, przestrzegana przez wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego, zapewni uzyskanie spodziewanych rezultatów. Przedstawiając projekt budżetu miasta na rok 1978, prezydent Władysław Sleboda podkreślił, iż wyraża on tendencje i kierunki działania, które wiążą się z dalszą poprawą materialnych i kulturalnych warunków bytu mieszkańców Poznania. Rozmiary i proporcje podziału środków finansowych wykazane w projecie budżetu zapewniają planowy rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny miasta. Skala wzrostu wydatków wynosi 5,6%, ale stosownie do hierarchii celów społecznych w jednych dziedzinach, gdzie natężenie potrzeb jest większe, wydatki rosną szybciej, np. w działach: kultura i sztuka o 10,2%, szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie o 6,8%. gospodarka komunalna o 6,1%, a w innych, gdzie osiągnięto już względnie dobry poziom świadczeń, wydatki rosną wolniej, np. w szkolnictwie zawodowym o 1,3%. "Zmniejszenie kredytów budżetowych na remonty kapitalne - mówił dalej Władysław Sleboda - jest konsekwencją polityki gospodarczej państwa, uwzględniającej aktualne wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania rozwoju kraju, zapewniam jednocześnie Wysoką Radę, że podejmowane są starania u władz centralnych o zwiększenie nakładów na remont y kapitalne, głównie jeśli chodzi o rekonstrukcję układów komunalnych w mieście. "W toku przygotowania projektu budżetu i przeprowadzonych konsultacji i uzgodnień uznano za możliwe zwiększenie dochodówwłasnych o 24 min zł, zwiększając równolegle wydatki na kulturę i sztukę, oświatę i świadczenia społeczne. W projekcie budżetu założono również rezerwy na nieprzewidziane wydatki w kwocie 5,2 min zł. Pokrycie strony wydatkowej budżetu następuje w 50% środkami wyrównawczymi z budżetu wojewódzkiego. "Oczekujemy pogłębienia dyscypliny w dziedzinie gromadzenia dochodów budżetowych od gospodarki nieuspołecznionej. Jest to tym bardziej uzasadnione, że nie przewiduje się zwiększonych zmian w systemie poborów dochodów z tego źródła. Planowany w projekcie budżetu wzrost wpływów jest konsekwencją spodziewanego rozwoju indywidualnego rzemiosła, któremu stworzono bardzo dogodne i stabilne warunki działania. ..W wyniku realizacji uchwał partyjnych i rządowych, projekt budżetu został podporządkowanyogólnym założeniom rozwoju gospodarczego kraju i możliwościom finansowym państwa, a to w celu wyeliminowania napięć występujących ostatnio w gospodarce. Mogę jednak z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że sytuacja taka ma miejsce głównie w sferze finansowania inwestycji i remontów kapitalnych, natomiast w mniejszym stopniu dotyczy finansowania wydatków bieżących, co znajduje potwierdzenie w prezentowanych w budżecie wskaźnikach wzrostu. Zapewniam Obywateli Radnych, że podobnie jak w latach poprzednich wszystkie podejmowane w ciągu roku działania w sferze finansowej będą zmierzać do prawidłowego wykorzystania każdej złotówki na rzecz rozwoju Poznania". "Obok niełatwych zamierzeń Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju - powiedział na zakończenie Władysław Sleboda - mamy do wykonania rozliczne zadania w związku z przypadającymi w roku bieżącym pięćdziesiątymi Międzynarodowymi Targami Poznańskimi. Z zasadniczymi elementami programu przygotowań do tej imprezy, zatwierdzonego przez Egzekutywę Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, zapoznałem Obywateli Radnych na sesji inauguracyjnej. Realizacja programu jest przedmiotem naszego codziennego zainteresowania. N ad urzeczywistnieniem wytyczonych zamierzeń czuwają branżowe zespoły. Motywacją dla tych działań jest dążenie do przekształcenia Poznania w miasto uporządkowane i piękne. Jestem przekonany, iż przy powszechnym poparciu społeczeństwa - w pełni osiągniemy wszystkie wytyczone cele. zgodnie z poznańską tradycją poszanowania społecznej dyscypliny i gospodarnością". W dyskusji jako pierwszy głos zabrał przewodniczący Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego radny Antoni Pietrzykowski. Przedstawił on opinię do przedłożonych projektów Planu Społećzno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu miasta na rok 1978, opracowaną w oparciu o uwagi zgło

Sprawozdaniaszone przez stałe komisje Rady. "Komisje Rady - powiedział Antoni Pietrzykowski - oceniają ogólne założenia planu i budżetu jako trafne i jedynie możliwe do przyjęcia z punktu widzenia zapewnienia miastu dalszego rozwoju". W dziedzinie warunków bytu mieszkańców na plan pierwszy referent wysunął sprawy zapewnienia równowagi pieniężno-rynkowej. Dla jej osiągnięcia, przy planowanym wzroście dochodów ludności o 9,5%, niezbędna jest poprawa zaopatrzenia zarówno w układzie asortymentowym, jak i ilościowym. Praktyka zanotowała w ostatnich miesiącach trudności w zaopatrzeniu miasta w artykuły nieżywnościowe. Osłabienie tempa obrotów dotyczyło przede wszystkim branży odzieżowej, co jest następstwem zaległości w planowanych dostawach ze strony producentów następujących towarów: bielizna wełniana i bawełniana, artykuły dziewiarskie, pończosznicze oraz obuwie. Również w artykułach wyposażenia mieszkań utrzymują się nadal, a nawet pogłębiają niedobory sprzętu zmechanizowanego elektrycznego i pralniczego. Np. planowane dostawy automatów pralniczych przez Zakłady "Predom - Polar" we Wrocławiu wykonane zostały w lutym tylko w 40%. Podobne niedobory wystąpiły w branży chemicznej przy jednoczesnym znacznym wzroście dynamiki sprzedaży artykułów żywnościowych. "Taka sytuacja - podkreślił radny Antoni Pietrzykowski wymaga konsekwentnego egzekwowania od producentów należnych miastu dostaw. W tym względzie Rada oczekuje szczególnej aktywności służb odpowiedzialnych za zaopatrzenie miasta. "Problemem tej samej wagi jest budownictwo mieszkaniowe, które stanowi także przedmiot stałej troski wojewódzkiej instancji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Komisja Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego kilkakrotnie podkreślała, że wszystkie założenia w planach społeczno-gospodarczego rozwoju w okresie ostatnich trzech lat należy traktować jako minimalne progi ustalonych w planach wielkości. Za minimalne zadanie Komisja uważa również planowane wybudowanie w 1978 r. 5299 mieszkań o powierzchni 310,7 tys. m 2 . Komisja nie może nie wyrazić zaniepokojenia przebiegiem realizacji planu budownictwa mieszkaniowego w pierwszym kwartale 1978 r. Bez pełnej mobilizacji załóg Poznańskiego Zjednoczenia Budownictwa wykonanie planu w 1978 r. wydaje się już dziś zagrożone. W najbliższych latach w budownictwie mieszkaniowym w Poznaniu należy uzyskiwać przynajmniej takie rezultaty, jakimi został zamknięty rok 1976. "Łagodzenie napięć występujących w realizacji uspołecznionego budownictwa wielorodzinnego Komisja upatruje w większym niż to zakłada plan na rok 1978 własnym budownictwie zakładów pracy i budownictwie indy

widualnym ludności. Stąd też prośba do prezydenta miasta o podjęcie kroków zachęcających przedsiębiorstwa poznańskie do rozszerzania tego rodzaju budownictwa". Z oceny Komisji wynikało, iż budżet miasta na rok 1978 uznano jako oszczędny, a jednocześnie zapewniający pełne pokrycie wydatków na wszystkie cele ustalone w Planie Społeczno-Gospodarczego Rozwoju. Po przeanalizowaniu potrzeb w zakresie inwestycji i remontów kapitalnych oraz możliwości ich sfinansowania ze środków budżetowych, Komisja przedstawiła wniosek o zwrócenie się do wojewody poznańskiego o zwiększenie środków na remonty kapitalne i inwestycje, względnie o pokrycie części wydatków z tego tytułu z budżetu wojewódzkiego, z uwagi na to, że środki budżetowe przeznaczone na ten cel są nie wystarczające, gdyż stanowią tylko 85,6% wydatków roku 1977, a ponadto może okazać się, że środków tych zabraknie na pokrycie wydatków związanych z podjętymi pracami przygotowania miasta do pięćdziesiątych jubileuszowych Międzynarodowych Targów Poznańskich. N a zakończenie swego wystąpienia radny Antoni Pietrzykowski w imieniu wszystkich komisji Rady wniósł o uchwalenie planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu miasta na rok 1978 w projektowanym brzmieniu. Radna Zofia Sznajder zabierając głos w imieniu Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, podkreśliła, że w ocenie Zespołu przedłożone projekty planu i budżetu zapewniają konsekwentne urzeczywistnianie celów nakreślonych przez VII Zjazd oraz II Krajową Konferencję Partyjną, jak również zawartych w uchwale Wojewódzkiej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Podstawowe pozycje planu zostały ukształtowane z myślą o dalszym wzroście poziomu życia mieszkańców Poznania i tworzeniu korzystnych warunków do wykonania priorytetowych celów społecznych w następnych latach. "Członkowie Zespołu Radnych Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - zapewniła radna Zofia Sznajder - będą głosowali za przyjęciem przedłożonych projektów Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu miasta Poznania na rok 1978 przy jednoczesnej akceptacji wniosków wynikających z przedstawionej opinii Komisji Rozwoju Gospodarczegp i Zagospodarowania Przestrzennego". Radny Stanisław Wojsznis w imieniu Zespołu Radnych Stronnictwa Demokratycznego stwierdził na wstępie, że dzięki korzystnej polityce centralnych i terenowych władz politycznych i gospodarczych w stosunku do rzemiosła, przekroczyło ono w mieście zaplanowane zadania na rok 1977. Liczba zakładów rzemieślniczych wzrosła o dwieście i wynosi 8589. stan zatrudnienia wzrósł do 9560 osób,jak również powiększyła się liczba uczniów do 1128. Projekt planu na rok 1978 zakłada wzrost wartości usług i produkcji rynkowej w sektorze gospodarki nieuspołecznionej o 18,1% łącznie z Wojewódzkim Zrzeszeniem Prywatnego Handlu i Usług, którego wartościowy \ "'zrost produkcji zwiększy się o 10%. Wynikający z płanu wskaźnik wzrostu usług jest wysoki, tym bardziej że w 1977 f. wyczerpano możliwości uzyskiwania lokali, jak i zasoby G-Kb chętnych do zakładania warsztatów rzemieślniczych. ..W planie mówi się - podkreślił radny Stanisław Wojsznis - o przekazaniu 33CD m? powierzchni użytkowej na zorganizowanie zakładów podstawowych usług bytowych. Nie powiedziano jednakże, ile z tego otrzyma sektor nieuspołeczniony. Innym problemem, który nie pozwala na pełne wykonanie planu usług rzemieślniczych, jest deficyt surowców, a zwłaszcza pochodzących z odpadów. Rzemiosło, rozumiejąc sytuację, nie sięga po surowce pełnowartościowe, jest jednak zaskakiwane różnymi nie zrozumiałymi decyzjami. Np. w ciągu ostatnich pięciu lat Wielkopolska Fabryka Mebli (Zakład Nr 2 w Rogoźnie) odstępowała za opłatą odpady, które wykorzystywane były przez tapicerów na wyściełanie mebli. Z początkiem 1978 r. fabryka odmówiła sprzedaży odpadów" . "Mimo trudności - powiedział na zakończenie radny Stanisław Wojsznis - rzemiosło dołoży starań, aby ujęte w planie zadania związane z usługami i produkcją rynkową zostały zrealizowane, a Zespół Radnych Stronnictwa Demokratycznego w pełni popiera projekt Społeczno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu miasta Poznania na rok 1978". Radna Marianna Kempara- Polcyn stwierdziła, iż Zespół Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego poparł projekt Planu i Budżetu; wyjątek stanowi niepokojące sformułowanie, iż "brak środków niezbędnych na pełne pokrycie kosztów związanych z remontem szkół i ich wyposażeniem". "Akceptując zadania ujęte w planie i budżecie - powiedziała radna Marianna Kempara- Polcyn - Zespół Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego apeluje jednocześnie do władz miasta o poczynienie starań o środki na pokrycie nie uwzględnionych w budżecie potrzeb w dziedzinie oświaty, kapitalnych remontów budynków mieszkalnych i innych obiektów użyteczności publicznej". Po zamknięciu dyskusji radny Antoni Pietrzykowski zreferował poprawki do projektu uchwał w sprawach Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu miasta Poznania na rok 1978, a następnie w imieniu Kamisji Redakcyjnej przedstawił wniosek o przyjęcie obu 'projektów uchwał w brzmieniu przedstawionym Radzie z uwzględnieniem proponowanych zmian.

W wyniku przeprowadzonego głosowania Rada jednomyślnie podjęła obie uchwały.

W następnym punkcie porządku dziennego oceniano działalność organów samorządu w latach 1976 - 1978. Materiały na ten temat doręczono radnym przed sesją. "Obecna kadencja organów samorządu mieszkańców - czytamy w materiałach - trwająca od maja 1976 r. do kwietnia 1978 f., przypadła w okresie charakteryzującym się ogromną dynamiką rozwoju sił społecznych oraz aktywnością życia politycznego i gospodarczego w całym kraju. Uchwały VII Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz posiedzeń Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności N arodu stały się inspiracją do wyznaczenia ambitnych zadań w dziedzinie umacniania systemu politycznego państwa, rozwoju demokracji socjalistycznej i kształtowania obywatelskich postaw. W atmosferze tych przeobrażeń, samorząd mieszkańców stał się instytucją jeszcze bardziej powszechną wśród mieszkańców miasta, a także ważnym elementem systemu politycznego organów przedstawicielskich i jako podstawowe ogniwo oddziaływania społecznego był płaszczyzną integracyjną organizacji i instytucji działających w miejscu zamieszkania. "W wyniku kampanii wyborczej organów samorządu mieszkańców, przeprowadzonej w maju 1976 r" w Poznaniu powołano pięćdziesiąt dwa komitety osiedlowe, sto dziewięćdziesiąt dwa komitety obwodowe oraz dwieście czterdzieści osiem komitetów domowych. Tworząc taką strukturę organizacyjną, kierowano się podziałem miasta na okręgi wyborcze i obwody głosowania. W kadencji 1976 - 1978 funkcje członków samorządu mieszkańców pełniło 1612 członków Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 22 członków Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, 62 członków Stronnictwa Demokratycznego oraz 2650 bezpartyjnych. W szeregach działaczy znalazło się 998 kobiet i 1169 rencistów i emerytów. "W kadencji 1976 - 1978 ogniwa samorządu mieszkańców, w oparciu o roczne plany pracy, zwróciły szczególną uwagę w swojej działalności na lepsze zaspokojenie potrzeb społecznych mieszkańców; podnoszenie spra Wności funkcjonowania służb socjalnych w miejscu zamieszkania; szersze aktywizowanie społeczeństwa wokół pomnażania trwałych efektów gospodarczych oraz realizacji czynów społecznych w osiedlu, a także ładu i porządku; podnoszenie socjalistycznej i obywatelskiej świadomości mieszkańców. Godnym podkreślenia jest fakt, że w realizacji tych przedsięwzięć odnotowano zacieśnienie w osiedlach współpracy z organizacjami Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a także bardziej skoordynowaną współpracę z organizacjami społeczno-wychowawczymi. Jednym z przykładów rozwoju inicjatywy w tej dziedzinie może być

Sprawozdania

opracowany przez ogniwa samorządu spółdzielczego w Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej "Rataje" "Program pracy na rzecz umacniania i rozwoju socjalistycznych stosunków społecznych w miejscu zamieszkania", który przedstawiony na plenarnym posiedzeniu Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej stał się modelem rozwijania działalności ideowo-wychowawczej w osiedlach mieszkaniowych" . Wojewódzkie i dzielnicowe władze partyjne udzielają wszechstronnej pomocy ogniwom samorządu, natomiast władze administracyjne miasta udzieliły pomocy finansowej oraz - poprzez działania organizacyjne - pomogły w udostępnieniu lokali i sprzętu do wykonywania zadań społeczno-wychowawczych, np. sprzętu sportowego i świetlicowego oddanego do dyspozycji komitetów osiedlowych. "Ważnym zagadnieniem w pracy samorządu mieszkańców - czytamy dalej w materiałach - były sprawy związane z gospodarką zasobami mieszkaniowymi oraz potrzebami społecznymi i socjalnymi mieszkańców. Ze zgłoszonych przez samorząd w kadencji 1976 - 1978 flziewięciuset czterdziestu wniosków i postulatów - zdecydowaną większość stanowiły sprawy dotyczące: remontów i konserwacji budynków oraz urządzeń komunalnych, stanu technicznego dróg i chodników, rozmieszczenia i funkcjonowania placówek handlowo-usługowych, sieci żłobków i przedszkoli, usprawnienia komunikacji miejskiej. Osiemset pięćdziesiąt wniosków zostało zrealizowanych bądź potwierdzono termin i sposób ich realizacji. Pozostałe dziewięćdziesiąt wniosków uznano za niecelowe. Wiele komitetów osiedlowych, rozumiejąc trudności w zakresie pełnego zagwarantowania środków finansowych i technicznych do realizacji niektórych przedsięwzięć, podjęło wykonanie szeregu prac gospodarczo-społecznych w osiedlach mieszkaniowych w ramach akcji czynów społecznych, których wartość w 1976 r. oszacowano na 27112 229 zł, a w 1977 r. - 42 521581 zł. Działania w tym zakresie obejmowały prace związane z podniesieniem estetyki, ładu i porządku oraz inwestycji komunalnych (sieć gazowa, wodociągowa lub kanalizacyjna). W wyniku dokonanego w styczniu i lutym 1977 r. społecznego przeglądu miasta i w ramach wiosennych porządków, dokonano renowacji wielu klatek schodowych, urządzeń placów gier i zabaw, zieleńców, przydomowych urządzeń gospodarczych. Wiele prac wykonano w ramach konkursów: "Samorząd w służbie mieszkańców" i "Sobie i Ojczyźnie".

"Współpraca komitetów osiedlowych i obwodowych z administracjami budynków miesz kalnych przynosi coraz lepsze rezultaty. Jest wiele ogniw administracji mieszkaniowej wywiązujących się należycie ze swoich obowiązków, zyskujących uznanie lokatorów. Praca

niektórych ogniw wywołuje jednak nadal krytyczną ocenę z powodu biurokratycznego stosunku do obywateli, bezradności wobec trudniejszych zadań, a często też za brak gospodarności. Wymaga to ze strony przedsiębiorstw gospodarki mieszkaniowej podjęcia odpowiednich działań administracyjnych, a przez komitety osiedlowe głębszego wnikania w sprawy realizacji zadań przez rejony eksploatacji budynków oraz administratorów budynków. Jednym z podstawowych zarzutów wysuwanych przez komitety osiedlowe jest niekonsultowanie z samorządem decyzji o remoncie budynku, jego zakresu i terminowej realizacji. W działalności i funkcjonowaniu placówek handlowych i usługowych - podczas organizowanych przez Wydział Handlu i Usług Urzędu Miejskiego spotkań konsultacyjnych oraz kontroli społecznych organizowanych przez Komisję Zaopatrzenia Ludności, Usług i Rolnictwa Miejskiej Rady Narodowej - osiągnięto wspólnie wiele pozytywnych efektów organizacyjnych: szybkie uruchomienie pawilonów handlowych, przebranżowienie sklepów według potrzeb mieszkańców, rewindykacja placówek gastronomicznych. Spotkało się to z uznaniem aktywu samorządowego. "Wiele miejsca poświęciły ogniwa samorządu w osiedlach kształtowaniu prawidłowych stosunków międzyludzkich i takich cech społecznych, jak poczucie wspólnoty osiedlowej, uczciwości, zaufania, szacunku dla człowieka, życzliwości i wzajemnego zrozumienia. Temu celowi służyły następujące formy działania: uroczyste wręczania dowodów osobistych, pasowania na młodego obywatela, składanie gratulacji z okazji uroczystości jubileuszowych par małżeńskich czy sędziwym mieszkańcom na osiedlu itp.; otaczanie szacunkiem zasłużonych działaczy politycznych i społecznych, przodowników pracy; organizowanie obchodów dni seniora, kombatanta, spotkań z weteranami ruchu robotniczego, z pionierami pracy socjalistycznej; podejmowanie działań w zakresie profilaktyki społecznej, likwidacji pasożytniczego trybu życia, opieki nad młodzieżą zaniedbaną w rodzinie (szczególnie w osiedlach Śródmieście II, Górna Wilda, Grunwald I); organizowanie konkursów na najładniejszy balkon, klatkę schodową, ogródek przydomowy, podejmowanie patronatów nad zieleńcami w osiedlu; organizowanie pomocy sąsiedzkiej pod nazwą "Telefon Babci", dziennych izb dziecka zapewniających opiekę nad dziećmi w godzinach zakupów czy załatwiania spraw rodzinnych, udzielanie porad prawno-administracyjnych. "Działania te skoordynowały współpracę wokół komitetów osiedlowych wszystkich organizacji społecznych, tj.: Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej, Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej, Towarzystwa Przyjaciół

Dzieci, Szkoły Środowiskowej, Ligi Kobiet, Związku Harcerstwa Polskiego. Należy stwierdzić, że nie w każdym przypadku organizacje działające w miejscu zamieszkania uruchomiły pełny zakres swoich możliwości w tej dziedzinie. ..Ogniwa samorządu podjąły starania o zacieśnienie współpracy z ogniwami samorządu robotniczego i zakładami pracy. Zorganizowane w tej sprawie z inicjatywy dzielnicowych organizacji partyjnych narady i seminaria pozwoliły na ustalenie kierunków i zasad takiej współpracy oraz zainicjowały formę podpisywania porozumień dwustronnych miedzy komitetami osiedlowymi a zakładami pracy, określających zakres i formy współpracy. Pozytywne efekty osiągnęły ogniwa samorządu mieszkańców w ostatnim okresie w dziedzinie zacieśniania i rozszerzania współpracy z Miejską Radą Narodową i jednostkami Urzędu Miejskiego.

"Parmanentna działalność społeczna samorządu mieszkańców staje się w coraz większym stopniu istotnym ogniwem w umacnianiu patriotycznej jedności narodu, posiadającej mocne podstawy w socjalistycznej strukturze społeczeństwa, w polityce Polskiej zjednoczonej Partii Robotniczej i ludowego państwa. Stąd też, w przyszłej kadencji, dążąc do rozwoju i umocnienia działalności samorządowej w Poznaniu, organy Miejskiej Rady N arodowej wraz z ogniwami Frontu Jedności Narodu oraz prezydentem miasta i podległymi mu jednostkami - rozszerzać winny więź z organami samorządu mieszkańców poprzez szersze koordynowanie z nimi i konsultację realizacji zadań społeczno-gospodarczego Poznania, poprzez wyposażenie ogniw samorządu w dalsze uprawnienia społeczno-kontrolne i opiniodawcze, poprzez zapewnienie konsekwentnej i pierwszoplanowej realizacji wniosków i postulatów mieszkańców, a także poprzez stałe rozwijanie bazy lokalowej i pomocy finansowej dla działalności samorządu i prowadzenie systematycznej i nowoczesnej w formach działalności instruktażowo szkoleniowej wśród aktywu samorządowego". W dyskusji radny Seweryn Majchrzak (Komisja Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego) stwierdził, że w kadencji 1976 - 1978 samorząd mieszkańców swoje statutowe zadania wypełniał z pełnym zaangażowaniem, rozszerzając je o nowe formy kształtowania socjalistycznych stosunków międzyludzkich, co przyczyniło się do podniesienia jego znaczenia i autorytetu. Komitety osiedlowe stały się rzeczywistym organizatorem życia społecznego w miejscu zamieszkania i autentycznym partnerem w rozwiązywaniu problemów gospodarczych'. W nowej kadencji ogniwa samorządu i współdziałające z nimi organizacje wychowawcze winny więcej troski przejawiać w walce z alkoholizmem, pasożytnictwem spo

łecznym, eliminowaniem zjawisk marnotrawstwa gospodarczego, w uruchamianiu inicjatyw i w dążeniach do kształtowania prawidłowych postaw obywatelskich. Radny Bronisław Wochelski, zastępca przewodniczącego . Komisji Przestrzegania Prawa i Porządku Publicznego mówił o działalności komisji pojednawczych przy komitetach osiedlowych. Ponad dziesięcioletnia działalność społecznych komisji pojednawczych świadczy o tym, że ta forma rozwiązywania konfliktów międzyludzkich spotyka się z coraz większym uznaniem społeczeństwa i stanowi skuteczny instrument kształtowania prawidłowych i przyjaznych stosunków między ludźmi w miejscu ich zamieszkania. "W ich działalności - podkreślił radny Bronisław Wochelski - ważne jest również to, że wciąż poszukują nowych form oddziaływania społecznego na postawę obywateli, że stają się też popularyzatorami wiedzy o prawie i szkołą kształcącą świadomość prawną swego środowiska". W Poznaniu powołano pięćdziesiąt dwie społeczne komisje pojednawcze, w których działa około czterystu osób. W roku 1977 do komisji pojednawczych wpłynęło łącznie spraw, a 50% z tych spraw pochodziło bezpośrednio od obywateli, co świadczy o dużym autorytecie społecznych komisji pojednawczych w poszczególnych środowiskach, o zaufaniu do tej formy rozpatrywania spraw pomiędzy obywatelami jako rzeczywiście skutecznej. Ponad 80% spraw, które wpłynęły do społecznych komisji pojednawczych, załatwiono przez zawarcie ugody. Zdzisław Czajka - przedstawiciel .Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu - podkreślił, że organy samorządu stały się płaszczyzną integracji wszystkich organizacji, instytucji i sił społecznych, działając w miejscu zamieszkania. Stworzono odpowiednie warunki, które umożliwiły ogniwom samorządu dobre i wszechstronne spełnianie swoich funkcji. Powierzenie samorządowi mieszkańców funkcji kontroli społecznej, opiniodawczej i organizatorsko-wychowawczej, a także współdecydowanie o rozwoju społeczno-gospodarczym środowiska - to kolejny etap rozwijania demokracji socjalistycznej w miejscu zamieszkania. Kampania poprzedzająca wybory do organów samorządu mieszkańców powinna przyczynić się do dalszego umacniania samorządu mieszkańców, zwiększania jego u*działu w gospodarowaniu zasobami mieszkaniowymi, w zaspakajaniu bytowych i kulturalnych potrzeb ludności, kształtowaniu zasad współżycia społecznego i rozwijaniu działalności wychowawczej, pogłębianiu współpracy z samorządem robotniczym na rzecz zaspakajania potrzeb mieszkańców. Wobec wyczerpania listy dyskutantów, głos zabrał przewodniczący Komisji Redakcyjnej, radny Jerzy Bauma, który wniósł o przyjęcie

Sprawozdaniaprzygotowanego projektu uchwały w sprawie oceny działalności samorządu mieszkańców w Poznaniu w latach 1976 - 1978 oraz ustalenia kierunków działania samorządu w nowej kadencji. "N a podstawie przedstawionej oceny działalności samorządu - czytamy w uchwale Miejskiej Rady Narodowej - oraz dyskusji na sesji, stwierdza się, co następuje: Organy samorządu mieszkańców wypełniały swoje zadania statutowe z pełnym zaangażowaniem, rozwijając nowe formy oddziaływania na coraz szersze kręgi społeczeństwa miasta Poznania; w czasie dobiegającej końca kadencji samorządu mieszkańców nastąpił wzrost autorytetu jego organów, jaku podstawowych ogniw systemu przedstawicielskiego, koordynującego działalność społeczno-wychowawczą i gospodarczą w miejscu zamieszkania; rola samorządu mieszkańców w umacnianiu jedności politycznej społeczeństwa i rozwoju demokracji socjalistycznej jest w okresie ostatniej kadencji zauważalna, dzięki coraz owocniejszej współpracy i pomocy udzielanej przez organy Miejskiej Rady Narodowej, ogniwa organizacji społeczno-politycznych i jednostki administracji państwowej. "Dążąc do dalszego rozwoju działalności organów samorządu mieszkańców w Poznaniu, Miejska Rada Narodowa i jej organy w nowej kadencji zwracać będą szczególną uwagę na: rozszerzenie więzi z organami samorządu mieszkańców poprzez ściślejszą z nimi współpracę radnych i organów Rady, dla zapewnienia koordynacji działań związanych z zadaniami społeczno-gospodarczymi miasta Poznania; realizację szerszego współdziałania jednostek gospodarczych l administracyjnych z ogniwami samorządu mieszkańców w celu zapewnienia im coraz lepszych warunków realizacji zadań statutowych i poszerzonych uprawnień społeczno-gospodarczych; zapewnienie pełniejszej i sprawniejszej realizacji wniosków i postulatów mieszkańców przekazywanych przez organy samorządu mieszkańców oraz włączenie ogniw samorządu do realizacji zadań społecznej kontroli na terenie miasta. "W celu utrzymania i zaclesnlenia więzi radnych z wyborcami, zobowiązuje się Obywateli Radnych do: stałej i bezpośredniej współpracy z komitetami osiedlowymi na terenie miasta, uczestniczenia w organizowanych na ich terenie spotkaniach z mieszkańcami, przekazywania na forum Rady i jej organów wniosków i spraw mieszkańców oraz szerokiego informowania mieszkańców osiedli o problematyce i działaniach podejmowanych przez Radę i jej organy". W uchwale o określeniu rodzaju spraw podlegających rozpatrzeniu przez organy samorządu mieszkańców czytamy: "Przekazuje się organom samorządu mieszkańców - komitetom osiedlowym i spółdzielczym radom osiedlowym - uprawnienia do rozpatrywania i opi

niowania spraw społeczno-gospodarczych aktualnie podlegających kompetencji i rozpatrywaniu przez Miejską Radę Narodową, a których zakres nie jest zastrzeżony do wyłącznej właściwości Rady. Przekazanie spraw, o których tu mowa, dotyczy: rozwoju i funkcjonowania urządzeń komunalnych znajdujących się na terenie osiedla mieszkaniowego, a w szczególności: a. sprawowania kontroli społecznej nad kształtowaniem właściwej polityki przeprowadzania remontów budynków mieszkalnych oraz konserwacji i właściwej eksploatacji urządzeń komunalnych; b. opiniowanie planów zagospodarowania i rozwoju infrastruktury technicznej, opracowanych dla poszczególnych osiedli; rozmieszczenia i funkcjonowania placówek handlowych, gastronomicznych i usługowych, w szczególności rozpatrywania wniosków i postulatów zgłaszanych przez mieszkańców osiedli i opracowania w tym zakresie projektów programów działania; rozwoju placówek oświatowych, socjalnych i kulturalnych oraz integrowania działania wszystkich organizacji społeczno-wychowawczych związanych z tą dziedziną; zapewnienia warunków rozwoju i wychowania młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem inspiracji działań i przedsięwzięć na odcinku zwalczania chuligaństwa i pasożytnictwa społecznego, przy ścisłej współpracy z Zespołem do Spraw Zatrudnienia Osób Uchylających się od Pracy i Nauki; przestrzegania zasad współżycia społecznego oraz ładu i porządku publicznego, m. in. poprzez koordynowanie działalności organizacji społecznych uczestniczących w zabezpieczeniu ładu i porządku na terenie osiedli, jak np. Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej, społeczne komisje pojednawcze, przy ścisłym współdziałaniu z organami Milicji Obywatelskiej, kuratorami sądowymi, Kolegiami do Spraw Wykroczeń oraz sądami rodzinnymi.

W punkcie siódmym porządku dziennego sesji podjęto również uchwały: o przekazaniu stałym komisjom Rady niektórych rodzajów spraw wchodzących w zakres działalności sesyjnej Rady oraz o nadaniu nazw niektórym ulicom w Poznaniu. "W dążeniu do podniesienia rangi działalności sesyjnej Rady - czytamy w uchwale - oraz stworzenie warunków zapewniających skoncentrowanie się Rady na sprawach problemowych o szczególnie istotnym znaczeniu dla dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i wzrostu poziomu życia jego mieszkańców, określa się rodzaje spraw, które zamiast na sesjach Rady podlegają rozpatrzeniu przez stałe Komisje Rady. "Do zakresu działania stałych komisji Rady przekazuje się sprawy dotyczące: rozpatrywania okresowych informacji właściwych organów administracji państwowej oraz innych jednostek administracyjnych i gospodarczych o stanie realizacji planów społeezno-gospodar

czego rozwoju miasta i jego budżetu; dokonywania kontroli i oceny realizacji wszystkich uchwał podejmowanych przez Radę, jak również rozpatrywania okresowych informacji o stanie realizacji postulatów i wniosków wyborców; rozpatrywania wniosków kierowanych do Rady przez organy samorządu mieszkańców i władze organizacji społecznych działających w Poznaniu. U chwała Miejskiej Rady Narodowej w sprawie nadania pełnych nazw niektórym ulicom zrywa jednocześnie z niesłuszną zasadą posługiwania się jedynie nazwiskiem patrona ulicy. Do uchwały dołączono wykaz w pełnym brzmieniu stu siedemdziesięciu trzech ulic noszących nazwy upamiętniające wybitne lub zasłużone osoby. Przewiduje się umieszczenie na ulicach tablic informacyjnych z krótkimi biografiami bliżej określającymi sylwetkę patrona danej ulicy. Ponadto przedłużono nazwę wyprostowanej ul. Druskiennickiej biegnącej od Szczawnickiej do Strzeszyńskiej, zaś poprzedni fragment ulicy skręcający w lewo ku Strzeszyńskiej otrzymał nazwę Dukielskiej.

Dwie nowe projektowane ulice w rejonie ul.

Obornicka' - Wyłom - Napoleońska nazwano imieniem Gieorgija Żukowa i Wasyla Czujkowa. W związku ze zmianą struktury administracyjnej na terenie budowanych osiedli w rejonie N aramowic - Piątkowa zaszła konieczność zmniejszenia liczby osiedli z dziewięciu do pięciu. W związku z tym usunięto z planów osiedla: Zygmunta Starego, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Augusta i Władysława Jagiełły. Pozostały nazwy Osiedli: Jana I I I Sobieskiego, Władysława Łokietka, Bolesława Chrobrego, Stefana Batorego, Bolesława Śmiałego. Przed zamknięciem obrad przewodniczący Rady poinformował, że na złożone w toku Sesji interplelacje i wnioski obywatele radni otrzymają odpowiedzi na piśmie, a to z uwagi na konieczność szczegółowego zbadania spraw w nich poruszonych. N a tym obrady zakończono.

Afanan Gencnoefiak

Zespół Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice

Dwie nowe ulice w rejonie ulic: Obornicka- Wyłom - Napolenska otrzymały nazwy Gieorgija Żukowa i Wasyla Czuj kowa

Sprawozdania

SŁOWIAŃSKA

1 PSZCZELNA)

WYŻYNY

WINOGRADY Ulica Pszczelna została przedłużona do zbiegu z ul. pasieka

Ulica Druskiennicka po wyprostowaniu. Jej dawna część, skracająca w lewo ku Strzeszyńskiej, otrzymała nazwę Dukielskiej

ANEKS

UCHWAŁA MIEJSKIEJ RADY NARiODOWEJ W SPRAWIE BUDŻETU MIASTA POZNANIA NA ROK 1978 (fragmenty)

Miejska Rada Narodowa w Poznaniu po wysłuchaniu opinii Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego uchwala, co następuje: Ustala się: 1. Dochody jednostkowego budżetu miasta Poznania w wysokości 1 620 132 347 zł oraz wydatki tego budżetu w wysokości 1 620 132 347 zł zgodnie z załącznikami Nr 1 i 2, stanowiącymi integralną część niniejszej uchwały; 2. Rezerwę budżetową na nieprzewidziane wydatki dla jednostkowego budżetu miasta w wysokości 5 214 000 zł określoną także załącznikiem Nr 1 i 3. Środki wyrównawcze w wysokości 810 092 000 zł jak w załączniku Nr 1 i 4. Dochody i koszty (wydatki) zakładów budżetowych, środków specjalnych, gospodarstw pomocniczych i funduszów celowych jednostkowego budżetu miasta w wysokości 303 966 000 zł, w tym dotacja z budżetu w kwocie 128 483 000 zł zgodnie z ustaleniami określonymi w załączniku Nr 3.

Zobowiązuje się Prezydenta Miasta Poznania do poczynienia starań o zwiększenie środków na remonty gruntowne i oczyszczanie miasta. Upoważnia się Prezydenta Miasta do dokonywania przeniesień kredytów bużetowych między działami w jednostkowym budżecie miasta w granicach uprawnień wynikających z przepisów prawa budżetowego oraz ustawy budżetowej na rok 1978 oraz do dysponowania rezerwą na nieprzewidziane wydatki w części pochodzącej ze środków wymienionych wart. 13 ust. 1 ustawy budżetowej na rok 1978. Zobowiązuje się Prezydenta Miasta do składania Miejskiej Radzie Narodowej za okresy półroczne informacji o zmianach w jednostkowym budżecie miasta, dokonanych w ciągu roku na podstawie upoważnienia zawartego w ust. 1. Ustala się zakres zmian dokonywanych w jednostkowym budżecie miasta wymagających zaopiniowania przez Komisje Miejskiej Rady Narodowej: 1. Przeniesienia kredytów między działami - komisja właściwa dla działu, w którym następuje zmniejszenie kredytów oraz Komisja Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego; 2. Przeniesienie kredytów z rezerwy budżetowej - komisja właściwa dla działu, w którym następuje zwiększenie kredytów oraz Komisja Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego. 5 Zobowiązuje się Prezydenta Miasta do poddania analizie wniosków zgłoszonych w toku dyskusji na sesji i poinformowania Rady o wynikach tej analizy i sposobie realizacji wniosków przyjętych dc wykonania (00.)

1 Kronika Miasta Poznania 4N3

Rozdział

33-2995

26-3731

19-4321 19-4382 19-4383 19-4389 08-4491

19-4493 19-4495

08-4512 19-4512

26-6211

25-6411

26-7221 26-7231 26-7261 26-7262 08-7396

26-7398

26-7413

26-7421

26-7541

26-7551 26-7595

33-7911 33-7912 33-7921 33 7931 33-7941

33-7961 33-8211 33-8213

33-8221 33-8222 33-8231

Sprawozdania

JEDNOSTKOWY BUDŻET MIASTA NA ROK 1978 (w złotych)

Nazwa

Ogółem

Przemysł Różna działalność Budownictwo

Zespoły usług projektowych Rolnictwo

Wojewódzkie zarządy inwestycji rolniczych Popieranie produkcji zwierzęcej Stacje rolnicze i popieranie produkcji roślinnej Wojewódzkie Biura Geodezji i terenów rolnych Pomoc dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych Gminna służba rolna Różna działalność Leśnictwo

Gospodarka leśna i łowiecka Gospodarka leśna i łowiecka Handel wewnętrzny Stołówki i bufety Handel zagraniczny Przedsiębiorstwo handlu zagranicznego Gospodarka komunalna

Oczyszczanie miasta Zieleń w miastach Ulice, place, mosty i wiadukty Oświetlenie ulic Różne wpłaty przedsiębiorstw j jednostek na rozrachunku gospodarczym Odszkodowania Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne

Zasiłki na uzupełnienie wkładów do spółdzielni lokatorskich Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej i komunalnej Wojewódzki zarząd rozbudowy miast i osiedli wiejskich Zarządy gospodarki terenami Różna działalność Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie

Szkoły podstawowe dla młodzieży Szkoły podstawowe dla dorosłych Licea ogólnokształcące dla młodzieży i dorosłych Szkoły ogólnokształcące, specjalne Internaty i stypendia dla uczniów szkół ogólnokształcących Zarjądy ikonom. -administr. szkół Przedszkola typu miejskiego Przedszkola przy azkołach podstawowych i ogniska przedszkolne Zakłady opiekuńczo-wychowawcze Porno c dzieciom "w rodzinach zastępczych i własnych Placówki wychowania pozaszkolnego

Dochody 4 2 372 000 2 372 000 600 000 600 000 15 000 000 148 105 000 1 700 000 400 000 60 000

Tabela 2

Wydatki 5 50 000 49 000 33 000 6 000 62 000 19 000 6 000 13 000 131 000 131000 32 000 000 49 000 000 76 000 000 34 200 000

1 500 000'

; 1 800 000 3 321 000 7 205 000 400 082 000 153 663 000 1 889 000 56 422 000 17 197 000 3 500 000 92 000 000 1 560 000 1615 000 5 627 000 1 33-8232 33-8241 33-8295

33-8011 33-8012 33-8021 34-8022 33-4031 33-8041 33-8051 34-8051 33-8095 34-8095

34-8311 34-8313 34-8314 34-8322 34-8331 34-8341 34-8411 34-8421 34-8483 34-8495

35-8613

33-8711 33-8712 45-8712 45-8713 45-8722 33-8823 45-8825 45-8826

31-8981 08-9631

26-9141 26-9143 26-9145 26-9191 26-9192 26-9194 26-9195 26-9197 26-9198

08-9911 08-9912

08-9951 08-9952 08-9953

Sprawozdania

Świetlice dziecięce Kolonie i obozy Różna działalność Szkolnictwo zawodowe Szkoły zasadnicze i równorzędne Szkoły przyzakładovve Technika i licea zawodowe Szkoły artystyczne Policealne szkoły zawodowe Szkoły zawodowe specjalne Internaty i stypendia dla uczniów szkół zawodowych Internaty i stypendia dla uczniów szkół zawodowych Różna działalność Różna działalność Kultura i sztuka Muzea Ochrona zabytków Wystawy i biura wystaw artystycznych Biblioteki miejskie Domy kultury Stowarzyszenia muzyczne, artystyczne i kulturalne Teatry, opery i operetki Filharmonie, orkiestry, chóry i kapele Festiwale, konkursy i inne imprezy Różna działalność Świadczenia społeczne Zasiłki i pomoc w naturze Kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek Jednostki i urządzenia kultury fizycznej Imprezy sportowe i sport w szkole Imprezy sportowe i sport w szkole Zadania w zakresie upowszechniania kultury fizycznej Fundusze rozwoju kultury fizycznej Jednostki i urządzenia turystyczne Zadania w zakresie upowszechniania turystyki Ośrodki informacji turystycznej Różna działalność Izby wytrzeźwień Organizacje społeczne Administracja państwowa Rady narodowe, komisje i prezydia rad narodowych Urząd miejski Różne jednostki i zakłady budżetowe Kolegia do spraw wykroczeń Komisje poborowe Wynagrodzenia porewizyjne z tyt. inkasa podatków Różna działalność Wynagrodzenia sołtysów Odszkodowania Dochody z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności Podatki i opłaty z indywidualnej gospodarki rolnej Podatki i opłaty z nieuspołecznionej gospodarki pozarolniczej Podatek od wynagrodzeń Różne podatki i opłaty od ludności Jednorazowe świadczenie pieniężne i jednorazowy podatek majątkowy 200000 85 000 3 000 107 000 52 000 83 000 8 000 110 000 120 000 10 150 000 32 000 000 7 000 000 94 900 000 231 270 000 21 845 000 12 500 000 6 554 000 185 089 000 40 762 000 12 730 000 61 795 000 25 059 000 5 360 000 4 341 000 25 361 000 3 561000 6 060 000 60 000 172 301 347 7 741 000 353 000 2 593 000 20917 347 12 300 000 910 000 101800000 17 400 000 6 528 000 l 759 000 l 500 000 l 500 000 5 487 000 766 000 790 000 l 930 000 847 000 350 000 49 000 351000 404 OÓ) 300 000 300 000 10 000 67 158 000 700 000 374 000 460 800 144 000 5 810 200 110000 2 530 000

73-0021 73-0022

08-0081 26-0093

26-0093

33-0093

34-0093

26-0097

Sprawozdania

5 ·

Inwestycje, remonty kapitalne i różne rozliczenia Dotacje wyrównawcze Dotacje ze środków rady narodowej stopnia wojewódzkiego Rezerwy ogólne Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych (Wojewódzkie Zjednoczenie Przedsiębiorstw Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej) Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych (Wydział Ogólno-Gospodarczy) Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych Czyny społeczne inwestycyjne 159 200 000 4 000 000

Tabela 1

DOCHODY l WYDATKI JEDNOSTKOWEGO BUDŻETU MIASTA NA ROK 1978 WEDŁUG DZIAŁÓW (w zlotych)

Dział Nazwa Dochody Wydatki 01 Przemysł 2 372 000 31 Budownictwo 600 000 40 Rolnictwo 228 000 1085 000 45 Leśnictwo 19 000 61 Handel wewnętrzny 131000 64 Handel zagraniczny 15 000 000 70 Gospodarka komunalna 148 105 000 192 700 000 74 Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne 4 600 000 24027 000 89 Różna działalność 10150 000 30 000 Razem przedsiębiorstwa i jednostki gospodarcze 181055 000 218 262000 79 Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie l 700 000 400 082 000 80 Szkolnictwo zawodowe 350 000 185 089 000 83 Kultura i sztuka 9 465 347 172 301 347 86 Świadczenia społeczne 1500000 87 Kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek 400 000 5 487 000 Razem urządzenia socjalne i kulturalne 11915 347 764459 347 91 Administracj a państwowa 32 000 000 77 297 000 99 Dochody z gospodarki nieuspołecznionej i od ludności 585 070 000 00 Rezerw v 5 214000 I Razem dochody własne 810 040 347 wydatki bieżące l 065 232 347 U Dotacje 810 092 000 m Wydatki na inwestycje 4000 000 Wydatki na remonty kapitalne 550 900000 Ogółem dochody i wydatki 1620 132 347 l 620 132 347

Tabela 3

DOCHODY I KOSZTY (WYDATKI) ZAKŁADÓW BUDŻETOWYCH, ŚRODKÓW SPECJALNYCH, GOSPODARSTW POMOCNICZYCH I FUNDUSZÓW CELOWYCH BUDŻETU JEDNOSTKOWEGO MIASTA NA ROK 1978 (w złotych)

Dochody Koszty (wydatki) Lp. Treść w tym: w tym: Ogółem dotacje Ogółem wplata z budżetu do budżet» I Zakłady budżetowe 234584 000 119 600 000 234584 000 - w tym: działy 31 - Budownictwo 2244 000 2244 000 40 - Rolnictwo 14 100 000 14 100 000 79 - Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie 193 600 000 107 000 000 193 600 000 - 83 - Kultura i sztuka 18 470 000 12 300 000 18470 000 89 - Różna działalność 3 266 000 300000 3 266 000 91 - Administracja państwowa 2904 000 2 904 000 II Środki specjalne 34200 000 - 34200 000 - w tym: działy 70 - Gospodarka komunalna 15 000 000 15 000 000 79 - Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie 3 700 000 3 700 000 80 - Szkolnictwo zawodowe 14 180 000 - 14180 000 - 87 - Kultura fizyczna; turystyka i wypoczynek 1320 000 l 320 000 III Gospodarstwa pomocnicze (na zasadach 5 235 000 131000 5 235 000 uproszczonych) - w tym: działy 61 - Handel wewnętrzny 935 000 131000 935 000 - 80 - Szkolnictwo zawodowe 4300 000 4 300 000 IV Fundusze celowe 39 947 000 8 752 900 29 947 000 - w tym: fundusze gminny 2 003 000 2003 000 mieszkaniowy 890 000 845 300 890 000 socjalny 7 700 000 7 557 600 7 700 000 rozwoju kultury fizycznej 1000 000 350 000 1000 000 dobrowolnych świadczeń społecznych 17289 000 17 289 000 rozwoju kultury l 065 000 l 065 000

Sprawozdania

ANEKS

ULICE W PEŁNEJ NAZWIE Z IMIENIEM PATRONA

Christiana Andersena Antoniego Andrzejewskiego Krzysztofa Arciszewskiego Adama Asnyka

Ludwika Idzikowskiego

Piotra Bardowskiego Michała Barzyńskiego Wojciecha Bogusławskiego Gothilfa Bergera Ryszarda Berwińskiego Adama Biedrzyckiego Wojciecha Bogusławskiego Marii Bohuszewiczówny Mariana Buczka

Maksymiliana Jackowskiego Klemensa Janickiego Józefa Janiszewskiego Kazimierza J arochowskiego Salomona J aszuńskiego Henryka Jordana

Franciszka Danielaka Jana Długosza Ignacego Dobrogojskiego Stanisława Dobrzyckiego Elżbiety Drużbackiej Michała Drzymały

Wincentego Kadłubka Michała Kajki Kazimierza Kantaka Stanisława Karwowskiego Jana Kassyusza Jana Kepiera Jana Kilińskiego S e bastiana Klonowicza Stanisława Knapowskiego Jana Kochanowskiego Witolda Kolskiego Hugona Kołłątaja Stanisława Konarskiego Marii Konopnickiej Mikołaja Kopernika Janusza Korczaka Augustyna Kordeckiego Antoniego Kosińskiego Juliusza Kossaka Marii Koszutskiej Józefa Kościeiskiego Władysława Kotwiczą Mirosława Krajewskiego Zygmunta Krasińskiego Józefa Kraszewskiego Jakuba Krauthofera Iwana Krylowa Ludwika Krzywickiego Bolesława Krzywoustego Stanisława Kunickiego

Edmunda Calliera Hipolita Cegielskiego Józefa Chełmońskiego Dezyderego Chłapowskiego Józefa Chociszewskiego Fryderyka Chopina Stanisława Chudoby Marcina Chwialkowskiego Wojciecha Cybulskiego Tadeusza Czackiego S tefana Czarnieckiego Bolesława Czerwieńskiego

Wawrzyńca Engestr6ma Ewarysta Estkowskiego Małgorzaty Fornalskiej Aleksandra Fredry

Józefa Garczyńskiego Jana Gorczyczewskiego Wilhelma Grimma Artura Grottgera Adama Grześkiewicza

Mariana Langiewicza Andrzeja Laskarego Joachima Lelewela Bolesława Limanowskiego Samuela Lindego Franciszka Lubeckiego Jana Lubrańskiego Róży Luksemburg Patrice'a Lumumby

Józefa Łukaszewicza

Antoniego Madalińskiego Antoniego Małeckiego Karola Marcinkowskiego Jana Matejki Adama Mickiewicza Iwana Miczurina Seweryna Mielżyńskiego Franciszka Morawskiego Marcelego Mottego

Władysława N ehringa Stanisława Niedbaiskiego Mieczysława N iedziałkowskiego Juliana Niemcewicza Cypriana Norwida Stanisława Nowakowskiego Marcelego Nowotki

Stefana Okrzei Elizy Orzeszkowej Michała Ossowskiego Jana Ostroroga Ignacego Paderewskiego Macieja Palacza Mieczysława Palucha Jana Pietrusińskiego [gnącego Prądzyńskiego Bolesława Prusa Józefa Przybylskiego Stanisława Przybyszewskiego Leona Przyłuskiego Kazimierza Pułaskiego

Mikołaja Reja Tadeusza Rejtana Władysława Reymonta Marii Rodziewiczówny Józefa Rogalińskiego Franklina Roosevelta

Ii Anki Sawickiej Emilii Sczanieekiej Stefanii Sempołowskiej

Sprawozdania

Henryka Siemiradzkiego Henryka Sienkiewicza Władysława Sikorskiego Fryderyka Skarbka Piotra Skargi Marii Skłodowskiej - Curie Juliusza Słowackiego Mariana Smoluchowskiego Józefa Sowińskiego Stanisława Staszica Walentego Stefańskiego Józefa Strusia Józefa Strzelczyka Jerzego Suszki Kazimierza Szałasa Augustyna Szamarzewskiego Stanisława Szczepanowskiego Lucjana Szenwalda Arnolda Szylinga Romana Szymańskiego Heliodora Święcickiego

Stanisława Taczaka Edmunda Taczanowskiego Piotra Tomickiego Romualda Traugutta

Henryka Ułaszyna Jana Umińskiego

Ludwika Waryńskiego Piotra Wawrzyniaka Józefa Wieczorka Stanisława Wigury Błażeja Winkiera Pawła Włodkowica Jana Wojkiewicza Stanisława Worcella Karola Wójcika Józefa Wrońskiego Walerego Wróblewskiego Józefa Wybickiego Stanisława Wyspiańskiego

Ksawerego Zakrzewskiego Ludwika Zamenhofa Janusza Zeylanda Krzysztofa Żegockiego Stefana Żeromskiego Jana Żupańskiego Franciszka Żwirki

Sprawozdania

KRONIKA BUDOWY NOWEJ DZIELNICY MIESZKANIOWEJ "RATAJE" ROK 1975

Rok 1975 był ostatnim w wykonaniu zada:m Planu Pięcioletniego 1971 - 1975. Dla budo N owej Dzielnicy Mieszkaniowej "Rataj e" byh.

to już druga pięciolatka. Po rozruchu budowy i dynamicznym wzroście produkcji w poprze(j= nim pięcioleciu, w latach 1971 - 1975 produkcją osiągnęła wysoki, zgodny z założeniami Pc}""'ziom i dawała średnio rocznie 8:XX) gotowyqkb do zamieszkania izb. W okresie tym wybudowano siedemdziesi sześć budynków mieszkalnych pięciokondygnat-=cyjnych oraz cztery budynki jedenastokondyg= nacyjne i dokończono piąty, o łącznej powierz5chni użytkowej mieszkań 412 762 m' (30 413 iz1;Y,. 8697 mieszkań). Produkcja budynków mies2j-::.

kalnych planowanych miała powierzchnitl 405102 m' (30 087 izb i 8538 mieszkań). Wyką=.

nanie zadań było wyższe od planów o 1,9% W powierzchni użytkowej, 1% w izbach i 1,8% 'M' mieszkaniach. W latach 1971 - 1975 liczba miesz-_ , kańców osiedli wzrosła o ok. 33 (XX) osób. Bilans pięciolecia w budownictwie mieszkaini owym na osiedlach ratajskich okazał się korzystny dla realizatorów inwestycji, a przekroczenie zadań planowych było tym cenniejsze, że plany roczne przedsiębiorstw ustalan są z reguły powyżej wskaźników dyrektywnych wynikających z Planu Pięcioletniego. Poważne sukcesy odnieśli również budowniczowie w dziedzinie budowy sieci urządzeń socjalno-usługowych. W pięcioleciu 1971 - 1975 na Dolnym Tarasie przekazano do użytku stO> trzydzieści jeden obiektów i lokali o powierzchni użytkowej 46 708 m 2 , w tym m. in. czterdzieści obiektów - lokali handlowych o powierzchni 10 221 m', sześć lokali gastronomicznych o powierzchni 3640 m 2 , dwadzieścia dziewięć lokali usługowych o powierzchni 3397 m 2 11 cztery kluby osiedlowe o powierzchni 1334 m 2 . przychodnię lekarską i aptekę, trzy żłobki po 75 i 80 miejsc, trzy szkoły podstawowe po 24i 25 pomieszczeń do nauki, siedem przedszkoli dla 840 dzieci. Ostatni rok Planu Pięcioletniego (1975) był trudny dla wykonawstwa inwestycyjnego. Wejście na tereny Górnego Tarasu, nie posiadające wykonanego z wyprzedzeniem uzbrojenia i dróg dojazdowych; zmiana typu budynków; roboty modernizacyjne w Wytwórni Prefabrykatów Wielkopłytowych; trudności związane z dostawą podstawowych materiałów budowlanych - to ważniejsze przyczyny hamowania procesu produkcyjnego, pogorszenia rytmiczności i wyników produkcyjnych. W miesiącu lipcu 1975 r. rozpoczęto budowę jednostki mieszkaniowej nazwanej później Osiedlem Czecha. Osiedle to położone jest na · południowy wschód od Osiedla Lecha, dzieli je ul. Jedności Słowiańskiej (początkowo Welecko-Łabska), a na jego obrzeżu biegną ulice: Wiatraczna - równoległa do Krzywoustego, Kurlandzka - równoległa do Obodrzyekiej oraz Piaśnicka - oddzielająca Osiedle Czecha od Rusa. W programie budowy Osiedla Czecha przewidziano w budownictwie mieszkaniowym: budynki pięciokondygnacyjne (nr 1-9); budynki jedenastokondygnacyjne (nr 10 i 11); budynki szesnastokondygnacyjne (nr 12 - 14). Łącznie zaprojektowano czternaście obiektów o powierzchni użytkowej mieszkań 117 713 m 2 (2285 mieszkań, 8120 izb) dla 8400 mieszkańców. Dla nich to przewidziano budowę szkoły środowiskowej z przedszkolem nr 15/16 (16 400 m 2 ); przedszkola nr 17 i 18 (1700 m 2 ); żłobka nr 20 (1300 m 2 ); pawilonów handlowo-usługowych nr 21 i 22 (5178 m 2 ); garaży wielopoziomowych ze stacją obsługi i stacją paliw (12 6 m 2 ) oraz warsztatów remontowo-konserwacyjnych zadministracją (380 m 2 ). Łącznie osiem obiektów o powierzchni użytkowej 37 648 m 2 .

Uzbrojenie 1 urządzenie terenów przyległych do osiedli mieszkaniowych oraz terenów osiedlowych

Spośród inwestycji komunalnych związanych z budową Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej "Rataje", w 1975 r. budowano sieci kanalizacyjne, ulice i ich oświetlenie. Kontynuowano modernizację ul. Zamenhofa na odcinku od Wioślarskiej do Hetmańskiej. Wykonano nakładkę bitumiczną, zatoki autobusowe oraz umocnione przystanki tramwajowe z płytek chodnikowych. W marcu zakończono roboty drogowe w ul. Wioślarskiej. W okresie od października do grudnia, nakładem 1,1 min zł, zmodernizowano ul. Ostrowską na odcinku od Wioslar

skiej do Inflanckiej; w mIeSIącu lipcu zakończono roboty kanalizacyjne i drogowe na Trasie Hetmańskiej. N a Trasie Katowickiej kontynuowano roboty przy konstrukcji estakady nad doliną Obrzycy, konstrukcji pierwszego i drugiego tunelu, przy robotach palowych i konstrukcji wiaduktu w ul. Jedności Słowiańskiej, przy budowie ul. Torowej, robotach ziemnych i drogowych od granic miasta do ul. Torowej. Budowę oświetlenia w ul. Inflanckiej rozpoczęto w miesiącu wrześniu. W miesiącu majurozpoczęto przewidziane na dwa lata roboty kanalizacyjne w ul. Jedności Słowiańskiej o wartości ponad 11 min zł. W 1975 r. rozpoczęto budowę dróg kom unalnych dla obsługi komunikacyjnej na obszarze osiedli mieszkaniowych Górnego Tarasu. Prowadzono roboty nawierzchniowe w ul. Inflanckiej na odcinku od ul. Ostrowskiej do ul. Projektowanej nr 12 (Wiatracznej) oraz w ul. Projektowanej nr 12 wzdłuż Osiedla Lecha. W terminie od maja 1975 (do października 1976 r.) w cyklu budowy skróconym o siedem miesięcy rozpoczęte zostało przez brygady Poznańskiego Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych "Hydrobudowa-9" uzbrojenie terenu Osiedla Czecha. Przystąpiono do układania rurociągów kanalizacyjnych, deszczowych i wodnych. Brygady Komunalnego Przedsiębiorstwa

Robót Inżynieryjnych (dawniej Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Robót Wodociągowo-Kanalizacyjnych) kontynuowały układanie gazociągów. Z robót telekomunikacyjnych wykonano kanalizację i sieć telefoniczną w Osiedlu Oświecenia. Rozpoczęto budowę tych sieci w Osiedlu Powstań Narodowych i w Osiedlu Lecha. Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych i Wodociągowo-Kanalizacyjnych zakończyło roboty drogowe przy obiektach budownictwa towarzyszącego w Osiedlu Rzeczypospolitej (przedszkole nr 47, pawilon handlowy nr 54 i żłobek nr 44) oraz wykonało nawierzchnie asfaltobetonowe na Osiedlu Lecha, na zlecenie Spółdzielni Mieszkaniowej "Osiedle Młodych", na kwotę 4,6 min zł. Podbudowę pod nawierzchnię przygotował Zakład Drogowy Spółdzielni.

Wytwórnia Prefabrykatów Wielkopłytowych Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 2

Początkowo zamierzenia modernizacji Wytwórni były niewielkie, a spowodowane zostały wprowadzeniem nowych sekcji budynków,

uwzględniających zmianę normatywów powierzchniowych mieszkań, zastosowaniem elementów prefabrykowanych dla kondygnacji

Sprawozdania

MOS8m&M

S * 33)) s r a; I f';':' la; t

T swj -X*)ii-Aii S

WIM

Osiedle Oświecenia, na którym pierwsze mieszkania oddawano do użytku w 1973 r. Fragment ul. Ostrowskiej. Budynki nr 65-69

Osiedle Oświecenia. Na planie - supersam. W głębi "deska" (nr 97 - 103); z prawej budynki nr 91 - 97, - 84, 83 - 77 i 76 - 70

piwnicznych, płyt loggiowych i innych elementów uzupełniających. N a skutek jednak decyzji o zmianie projektu budynków szesnastokondygnacyjnych z systemu W-70 na system rataj ski oraz zastosowania wielkiej płyty w budownictwie budynków szkolnych, przedszkoli i żłobków, modernizacja Wytwórni przerodziła się w poważną rozbudową stanowisk produkcyjnych, która pochłonęła 85 min zł. Obejmowała ona: węzeł betoniarski, betonownię WB - 2 - 4/30A; płyty produkcyjne nr l i 2 z wyposażeniem w nowe formy do produkcji elementów; składowiska gotowych wyrobów, tory kolejek i tory szerokie; rozbudowę trafostacji, mechaniczną oczyszczalnią ścieków, sieci wodociągowo-kanalizacyjne, zewnętrzne sieci pary technologicznej, zasilanie energetyczne i oświetlenie, drogi i urządzenie terenu. Zakończenie robót związanych z roz

budową przewidziano na koniec 1976 r. N akłady poniesione w 1975 r. wyniosły 55,9 min zł. Prowadzona intensywnie modernizacja Wytwórni tylko w niewielkim stopniu przeszkodziła w realizacji bieżących zadań produkcyjnych; zamiast zgodnie z planem 53 em mI wyrobów betonIarskich wykonano 51 554 m S (97,3%), zaś globalna produkcja była w 1975 r. wyższa w porównaniu z rokiem 1974, o ponad 7em 1ll». Zadania rzeczowe wykonane zostały przy stanie zatrudnienia wynoszącym przeciętnie 129 osób. Z osiągnięć załogi Wytwórni odnotować należy: zainstalowanie prowizorycznych form dla produkcji elementów dla stanów "zerowych" oraz przygotowanie elementów na ścianki działowe piwnic, pierwsze piwnice z elementów prefabrykowanych wykonano dla budynku nr 2 w Osiedlu Lecha.

Przygotowanie inwestycji budownictwa mieszkaniowego

D o k u m e n t a c j a p r a w n a. Przygotowame terenu budowy w 1975 r. dotyczyło przede wszystkim Osiedla Kusa. N a tym obszarzeznajdowało się, nie licząc budynków innych dwadzieścia jeden budynków mieszkalnych zamieszkałych przez pięćdziesiąt trzy rodziny, w

Rozbudowa Wytwórni Prefabrykatów Wielkopłytowych Pozna skieg.o Pr.zedsiębiorstwa Budowlanego Nr 2. Zdjęcie wykonane w pierwszych dnIach sIerpnIa 1975 r.

Sprawozdaniawiększości obszar ten stanowiły pola uprawne, ogrody i sady. Parcele stanowiące własność osób fizycznych przejmowane były w drodze dobrowolnej umowy kupna i sprzedaży, względnie wywłaszczenia za odszkodowaniem. W pierwszej kolejności dokonano rozbiórek budynków i budowli przeszkadzających w mających się rozpocząć w 1976 r. robotach uzbrojeniowych. Dokumentacja projektowo-kos z t o r y s o w a . W zakresie budownictwa mieszkaniowego prace projektantów skoncentrowane były na przygotowaniach projektów technicznych dla budynków pięciokondygnacyjnych (nr 1-6, 8-9) i jedenastokondygnacyjnych (nr 10 i 11) na Osiedlu Czecha oraz szesnastokondygnacyjnych (nr 41 - 43) na Osiedlu Rzeczypospolitej. Opracowanie dokumen - tacji dla budynków nr 10 i 11 na Osiedlu Czecha zostało przerwane na skutek decyzji o zastosowaniu projektu typowego tzw. "systemu szczecińskiego" z elementów produkowanych przez Poznański Kombinat Budowlany. Dla zmniejszenia pracochłonności robót wykończeniowych opracowano projekt ścianek działowych w budynkach pięciokondygnacyjnych w wersji prefabrykowanej. Podjęte z inicjatywy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej poszukiwania rozwiązań, umożliwiających przyspieszenie tempa budowy obiektów socjalnych, uwieńczone zostały sukcesem. Opra

cowano dla wielokrotnego powtórzenia projekty przedszkola, szkoły podstawowej i żłobka z prefabrykatów wielkopłytowych i przystosowania tych projektów do lokalizacji: w Osiedlu Lecha - przedszkoli (nr 19 i 20) i szkoły podstawowej (nr 16); w Osiedlu Oświecenia - żłobka (nr 31) i w Osiedlu Bohaterów II Wojny Światowej - szkoły podstawowej (nr 37).

Ponadto dla bieżącej realizacji przygotowano: projekt techniczny pawilonu handlowego (nr 2}) na Osiedlu Lecha; przychodni obwodowej na Osiedlu Bohaterów II Wojny Swiato«ej (projekt ten przygotowała pracownia budownictwa przemysłowego Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa Ogólnego "Miastoprojekt") ; dokumentację na budowę drogi od ul. Weleckiej do Inflanckiej (ul. Projektowana nr l) oraz ul. Ostrowskiej od' Wioślarskiej do Inflanckiej. Dla zadań perspektywicznych przygotowano założenia techniczno-ekonomiczne następujących inwestycji: Osiedle Tysiąclecia; szkoła satelitarna (nr 17) na Osiedlu Lecha; myjnie samochodowe na Osiedlach Piastowskim i J agiellońskim. Dla Osiedla Rusa opracowano drugą wersję założeń oraz szczegółowy plan zagospodarowania terenu. Jako pracę przedprojektową wykonano również plan parków ogólnomiejskich na Dolnym Tarasie oraz między Górnym a Dolnym Tarasem.

Osiedle Powstań Narodowych. Parking przed budynkiem nr 3 - 7

Osiedle Powstań Narodowych. Wzdłuż parkingu posadzono drzewa. W głębi po lewej "deska". Fotografia wykonana w lutym 1975 r.

Przebieg robót

Obowiązujący w 1975 r. plan produkcji dla generalnego wykonawcy, Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 2, zakładał w podstawowych wskaźnikach wykonanie produkcji o wartości 405,9 min zł oraz oddanie do użytku budynków mieszkalnych o powierzchni użytkowej mieszkań 82 148 mA (1680 mieszkań, 5826 izb) i obiektów budownictwa towarzyszącego o powierzchni użytkowej 13 753 m 2 . Oddawanie obiektów do użytku skoncentrowane było na Osiedlu Lecha. N a Osiedlach Oświecenia i Powstań Narodowych oddano do użytku ostatnie na Dolnym Tarasie budynki jedenastokondygnacyjne. Z budownictwa mieszkaniowego pozostało tu do wykonania szesnaście budynków szesnastokondygnacyjnych, z których dwa (na Osiedlach Piaskowskim i Rzeczypospolitej) znajdowały się już w realizacji. Na odnotowanie zasługuje urządzenie w dwóch klatkach budynku jedenastokondygnacyjrfego na Osiedlu Powstań Narodowych wydzielonej części dla emerytów i rencistów, nazwanej Domem "Złotej Jesieni" . Posiada on

sto osiemdziesiąt mieszkań, jadlodajnię-stolówkę spełniającą również funkcje osiedlowe, klub i sale zainteresowań pensjonariuszy. W Domu funkcjonują cztery dźwigi osobowe. Budynki w stanie surowym pięciokondygnacyjne i jedenastokondygnacyjne wznoszone były głównie na Osiedlu Lecha. Z opóźnieniem rozpoczęto Ludownictwo kubaturowe na Osiedlu Czecha (Tabela l).

A rak dostatecznie daleko zaawansowanych stanów surowych na koniec 1974 r. był przyczyną pogorszenia się rytmiczności produkcji, szczególnie zaś w drugim kwartale. Rytmikę oddawania do użytku izb w 1975 r.

przedstawia Tabela 2. Pewna poprawa nastąpiła w zakresie kompleksowego wykończania zespołów osiedlowych. Na Osiedlu Lecha w czasie oddawania do użytku budynków mieszkalnych budowano stałe drogi dojazdowe, chodniki i elementy małej architektury. Istniały nadal obiektywne trudności przy równoczesnym z budową wykonywaniu tynków zewnętrznych. E f e k t Y m i e s z k a n i o we. W 1975 r.

Sprawozdania

WIELKOŚĆ ZADAŃ WYKONANYCH W 1975 R.

(w procentach)

Tabela \ *

Nakłady finansowe na roboty Izby oddane Izby zbudowane budowlano- mon- do użytku w stanie surowym tażowe Piastowskie 2,4 - 6,0 Oświecenia 20,5 27,2 - Powstań Narodowych 4,7 7,9 - Jagiellońskie - - - Rzeczypospolitej 1,5 - 6,0 Bohaterów II Wojny Światowej 1,5 - - Manifestu Lipcowego 1,5 - - Lecha . 47,0 64,9 59,5 Czecha 5,0 - 28,5 Wytwórnia Prefabrykatów Wielkopłytowych 15,9 - - Razem: 100,0 100,0 100,0

Tabela 2

RYTMIKA ODDAWANIA IZB DO UŻYTKU W 1975 R.

Liczba odda- % wykonania Kwartał nych do użytku izb planu rocznego I 1280 22,0 II 1138 19,6 III 1202 20,6 IV 1680 28,8 Razem: 5300 91,0planowano dziewięć, a oddano do użytku osiem budynków mieszkalnych pięciokondygnacyjnych na Osiedlu Lecha; nr 1, 3 - 7 i 9 - 10 oraz część (jedna szósta) budynku nr 2. Zgodnie z planem przekazano do użytku osiem segmentów budynków jedenastokondygnacyjnych na Dolnym Tarasie, tj. dwa segmenty (resztę) budynku nr 26 na Osiedlu Powstań Narodowych i szesc segmentów (całość) budynku nr 17A na Osiedlu Oświecenia. Wykonanie zadań rzeczowych przedstawia Tabela 3, Do pełnej realizacji planu zabrakło części (pięć szóstych) budynku nr 2 i jednej klatki budynku jedenastokondygnacyjnego na Osiedlu Lecha (nr 11). Liczba mieszkańców osiedli wzrosła o 5674 osoby, co oznacza, że na koniec 1975 r. w osiedlach N owej Dzielnicy Mieszkaniowej "Rataje" zamieszkiwało łącznie 52 000 osób. Z limitów spółdzielczych wybudowano 90,8% powierzchni mieszkań. Strukturę oddanych do użytku mieszkań przedstawia Tabela 4.

Tabela 4

STRUKTURA MIESZKAŃ ODDANYCH DO UŻYTKU W 1975 R.

[ Kategoria Liczba % mieszkań mieszkań M-l - - M-2 . 126 8,4 M-3 444 29,6 M-4 660 44,0 M-5 170 11,3 M-6 100 6,7 Razem: 1500 100,0

Efekty socjalno-usługowe. W budownictwie podstawowych urządzeń socjalno-usługowych na planowane 13 753 m 2 powierzchni użytkowej oddano do użytku obiekty o powierzchni 8846 m 2 . Złożyły się na nią: Szkoła Podstawowa (nr 35), pawilon gastronomiczny (nr 38), trafosłacja na Osiedlu Oświecenia; tzw. usługi wbudowane w budynku jedenastokondygnacyjnym nr 26 na Osiedlu Powstań N arodowych, w tym klub mieszkańców domu emerytów, część gastronomiczna, gabinet lekarski i inne; pawilon handlowy (nr 39); sam spożywczy przy budynku jedenastokondygnacyjnym nr 26 na Osiedlu Bohaterów II Wojny Światowej; dodatkowa sala gimnastyczna przy Szkole Podstawowej (nr 38) na Osiedlu Manifestu Lipcowego oraz sale zainteresowań, świetlice w budynkach nr 5, 6, 7 i 10 i trafostacj a w budynku nr 6 na Osiedlu Lecha.

Poza planem wykonano krytą pływalnię o powierzchni 1271 m 2 7 basenem owymiarac»

WYKONANIE PLANU RZECZOWEGO BUDOWNICTWA W 1975 R.

Mieszkania Izby Powierzchnia użytkowa w m kw. Udział w % Rodzaj budownictwa Plan wykonanie % Plan ] wykonanie % Plan wykonanie % w % Spółdzielcze 1479 1380 93,2 5220 4820 92,4 73 415 68 182 92,9 90,8 Zakładowe Rad Narodowych 201 120 59,7 606 480 79,2 8 733 6921 79,2 9,2 Razem: 1680 1500 89,3 5826 5300 91,0 82 148 75 103 91,5 100,0

Tabela 6

BUDOWNICTWO MIESZKAŃ W STANIE SUROWYM W 1975 r.

. Plan Wykonanie Liczba: Liczba Wyszczególnienie budyn- segmen - 2 miesz- sowanie budyn- segmen- 2 miesz- sowanie ków tów m izb kań ków tów m izb kań w% w% Budynki pięciokondygnacyjne 5 - 25 387 1795 440 51,8 6 - 35 937 2555 630 29,3 z tego przewidzianych do oddania do użytku w 1976 r. 4 21 897 1555 380 47,6 i 5 32 447 2315 570 23,6 w dalszych latach 3 490 240 60 81,1 1 3 490 240 60 87,7 Budynki jedenastokondygnacyjne 2 14 47 540 3372 1074 26,8 I 2 1* 47 540 3372 1074 19,4 z tego przewidzianych do oddania do użytku w 1976 r. l 6 20 403 1440 459 50,0 l 6 20 403 1440 459 40,0 w dalszych latach l 8 27 137 1932 615 9,8 l 8 27 137 1932 615 4,3 / Budynki szesnastokondygnacyjne 3 21 070 1218 378 38,1 2 - 14 183 812 252 14,6 z tego przewidzianych do oddania do użytku w 1976 r. l --.; 7 296 406 126 77,1 l t.t 7 296 406 126 25,5 w dalszych latach 2 13 774 812 252 18,5 l 6 887 406 126 3,7 Razem: 10 14 93 997 6385 1892 35,8 10 14 97 660 6739 1956 22,1 L tego przewidzianych do oddania do użytku w 1976 r. 6 6 49 596 3401 965 52,9 7 6 60 146 4161 1155 29,5 w dalszych latach 4 8 44401 2984 927 17,4 3 8 37 514 2578 801 10,9 Stany surowe ogrzewane 3 1 " 16 320 1046 286 i 81,6 2 9 024 640 160 I 87,6