ANDRZEJ

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1978.04/06 R.46 Nr2

KORZENIOWSKI

CENTRALNY OŚRODEK GOSPODARKI MAGAZYNOWEJ W POZNANIU (1967-1977)

Aktualny stan gospodarki magazynowej w Polsce jest niezadowalający, a Poznań nie stanowi tu wyjątku. Gospodarka magazynowo-transportowa jest nie ekonomiczna w porównaniu z osiągniętym poziomem technicznym w przemyśle, budownictwie i innych działach gospodarki narodowej. Wyraża się to zarówno w wadliwej organizacji, jak i w przestarzałej bazie materialno-technicznej. Niedomagania występujące w gospodarce magazynowej utrudniają prawidłowy rozwój działalności produkcyjnej, sprawną organizację obrotu towarowego i pełne wykorzystanie środków produkcji; przyczyniają się one ponadto do wzrostu społecznych kosztów wytwarzania. Postępy w dziedzinie konteneryzacji są powolne, głównie dlatego, iż niewiele jest magazynów przystosowanych do przyjmowania i wydawania kontenerów. Niepożądanym zjawiskiem w gospodarce magazynowej jest nadmierne zatrudnienie. Wynosi ono w całym kraju około 334 000 osób. Uwzględniając stan gospodarki magazynowej i konieczność jej rekonstrukcji powołano w Poznaniu jednostkę prowadzącą i koordynującą prace naukowo-badawcze z zakresu gospodarki magazynowej: Centralny Ośrodek Gospodarki Magazynowej, mający swoją siedzibę przy ul. Szyperskiej 15/18. Ośrodek utworzony został z dniem 1 lutego 1967 r. na podstawie Uchwały Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.

W chwili swego powstania Ośrodek posiadał sześć zakładów naukowo-badawczych: Organizacji Magazynów; Budownictwa Magazynowego: Sieci Magazynowej; Artykułów Spożywczych; Artykułów Przemysłowych i Informacji Techniczno- Ekonomicznej i zatrudniał trzydziestu sześciu pracowników. Organami doradczymi dyrektora Ośrodka, którym mianowany został dr Tadeusz Urbanek, były dziewiętnasto osobowa Rada Naukowa oraz Kolegium Ośrodka, w skład którego wchodzili: mgr inż. Józef J oachimiak, mgr Wojciech Kasztelan, dr Andrzej Korzeniowski, mgr Benedykt Kwissa, mgr Andrzej Marczukajtis, Bronisław Szkud1arek, mgr inż. Aleksander Wyszomirski.

Struktura organizacyjna była w miarę rozwoju Ośrodka stale udoskonalana. Aktualnie w skład Ośrodka wchodzi dziewięć zakładów naukowo-badawczych: Ekonomiki i Organizacji Prac Magazynowych; Budownictwa i Technologii Prac Magazynowych; Przechowalnictwa; Organizacji i Technologii Procesów Magazynowych: Samodzielna Pracownia Normalizacji: Pracownia Projektowa, Oddział w Bytomiu z Zakładami Organizacji i Ekonomiki Magazynowania oraz Zakład Techniki Magazynowania; Działowy Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej, a ponadto Ośrodek posiada wyodrębniony Zakład Doświadczalny przy ul. Szyperskiej 18. Łącznie z Zakładem Doświadczalnym w Ośrodku pracuje sto dziewięćdziesiąt siedem osób. Z dniem 1 stycznia 1969 r. dyrektorem Ośrodka został doc. dr Andrzej Korzeniowski.

Andrzej

Korzeniowski

Wózek podnośnikowy z hydraulicznym układem podnoszenia

Regał okrężny do składowania rulonów z mechanicznym napędem w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego

W latach 1967 - 1977 w Ośrodku wykonano blisko sto sześćdziesiąt prac naukowo-badawczych, rozwojowych, wdrożeniowych i projektowych, z czego siedem dotyczyło problemów węzłowych i programów rządowych, a trzy - problemów resortowych. W ramach prac wykonywanych w problemie węzłowym "Kontenerowy system transportowy" opracowano cztery tematy, które pozwoliły na ustalenie kierunków prac adaptacyjnych w przedsiębiorstwach wprowadzających kontenerowy system transportowy, zmniejszenie uszkodzeń ładunków przewożonych' w kontenerach, określenie racjonalnych sposobów napełniania i opróżniania kontenerów i efektów wprowadzenia kontenerowego systemu transportowego u nadawców i odbiorców oraz wykonanie prototypów pomocniczych urządzeń do obsługi kontenerów. Wykonanie dwóch tematów w programie rządowym "Kompleksowe wykorzystanie rud miedzi z nowego zagłębia" pozwala na organizację centralnego zarządzania gospodarką magazynową oraz podniesienie poziomu organizacyjno-technicznego kombinatu górniczo-hutniczego miedzi, a efektem wprowadzenia zaproponowanych rozwiązań jest m. in. znaczne obniżenie wielkości zapasów, zwłaszcza części zamiennych pochodzących z importu. W ramach problemu węzłowego "Przestrzenne zagospodarowanie miast" Ośrodek wykonał opracowanie określające kierunki i zasady organizacji i lokalizacji baz magazynowych, które pozwoliły na podjęcie decyzji o koncentracji gospodarki magazynowej w dużych aglomeracjach miejskich.

W 1974 r. Ośrodek powołany został na koordynatora II stopnia grupy tematycznej problemu resortowego "System zaopatrzenia, obrotu i wykorzystania materiałów w gospodarce narodowej" i wykonał dotychczas w ramach tego problemu prace dotyczące: oceny stanu technicznego i organizacyjnego gospodarki magazynowej jednostek obrotu środkami produkcji: wykorzystania małych i średnich kontenerów w obrocie materiałowym; kryteriów i mierników ekonomicznej efektywności postępu organizacyjno-technicznego w gospodarce magazynowej; optymalnej wielkości i lokalizacji magazynów obrotu materiałowego. Zakończone prace pozwalają na podejmowanie właściwych decyzji w sprawach rozwoju i modernizacji gospodarki magazynowej jednostek obrotu środkami produkcji. Do ważniejszych prac metodycznych, rozwojowych, wdrożeniowych i projektowych, wykonanych przez Ośrodek w ostatnich latach dla środowiska poznańskiego, zaliczyć należy: założenia techniczno-technologiczne dzielnicy magazynowej dla ag10me1acji poznańskiej, której rozpoczęcie budowy we Franowie przewidziane jest na rok 1980 - opracowanie to wykonał zespół w składzie: dr Ambioży Stachowiak, dr Władysław Hybiak, mgr Mirosław Jakubiak, mgr inż. Jerzy Minicki, mgr inż. arch. Janusz Bieńkowski i inni; model techniczno-organizacyjny magazynu obuwia przy ul. Bydgoskiej opracował zespół: mgr Kazimiera Wie1ebińska, mgr inż. Jerzy Minicki, inz. Marian Wośkowiak, inż. Tadeusz Potocki i inni; organizację pracy i technologię zespołu magazynowego dla Poznańskiego Zjednoczenia Przedsiębiorstw Gospodarki Komunalnej opracował zespół: dr Ambroży Stachowiak, dr Władysław Hybiak, mgr inż. Żaneta Jankiewicz, inż. Zbigniew Jędrzejczak i inni; projekt techniczny magazynu opakowań w Fabryce Kosmetyków "Pollena-Lechia" - zespół: mgr inż. Żaneta Jankiewicz, inż. Tadeusz Potocki i inni: projekt technologiczny wyposażenia magazynów dla Zakładów Rowerowych "Predom-Romet" - zespół: mgr inż. Zbigniew Dopierała, inż. Tadeusz Potocki i inni: koncepcję rozwiązania gospodarki magazynowej pod program przejściowy do roku 1980 dla Fabryki Samochodów Rolniczych "PoIrno" - zespół: mgr Stanisław Smektała, mgr inż. Zbigniew Piasecki i inni; koncepcję technologii składowania oraz prac załadunkowych i wyładunkowych filców i worków w magazynie Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Artykułów Technicznych .,Technozbyt" wykonała mgr inż. Krystyna Kołakowska; koncepcję modernizacji gospodarki magazynowej dla Poznańskich Zakładów Koncentratów Spożywczych "Amino" i Wie1kopo1sko-Lubuskich Zakładów Przemysłu Cukierniczego "Goplana" opracował zespół: mgr inż. Mieczysław Kaczmarek, doc. dr hab. Władysław Kasiński oraz mgr inż. Jerzy Minicki, dr Andrzej Weselik, mgr inż. Maria Bigońska, mgr inż. Halina Świerczyńska, inż. Marian Wośkowiak. Ponadto z wykonanych opracowań na uwagę zasługują: założenia i metodyka spisu powszechnego magazynów, który przeprowadzono w 1973 r.: założenia organizacji baz magazynowych zaopatrzenia materiałowego i obrotu towarowego; projekty unowocześnienia technologii, organizacji i wyposażenia magazynów; ustalenie wskaźników eksploatacyjnych obciążenia powierzchni magazynowej (ENO); metody oceny efektywności inwestycji magazynowych: terminologię gospodarki magazynowej; ustalenie warunków i okresów przechowywania wędlin po produkcji i w obrocie; zwiększenie skuteczności ochrony przeciwpożarowej w procesie magazynowania. W celu powiązania wykonywanych prac naukowo-badawczych z praktycznymi potrzebami gospodarki magazynowej utworzono z dniem 1 października 1973 r. Zakład Doświadczalny, który wykonuje prototypy różnych urządzeń magazynowych.

Do ważniejszych urządzeń zaprojektowanych i wykonanych w Zakładzie Doświadczalnym należy zaliczyć: kabiny komp1etacyjne do wózków podnośnikowych typu

Andrzej

Korzeniowski

Typoszereg drabin przejezdnych samohamownych w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie, Handlu Wewnętrznego

WW 1205 oraz WW 603; regał przepływowy grawitacyjny do pudeł kartonowych; typoszeieg drabin przejezdnych samohamownych; wózki podnośnikowe z hydraulicznym układem podnoszenia; platformę hydrauliczną przeładunkową do kontenerów. Kiektóre z zaprojektowanych i wykonanych przez Zakład Doświadczalny urządzeń prototypowych znajdują się w magazynach poznańskich zakładów i przedsiębiorstw. Wykonany sprzęt magazynowy był również przedmiotem ekspozycji na Międzynarodowym Salonie Techniki Pakowania i Magazynowania "Taropak 1976", gdzie wzbudził duże zainteresowanie. Ośrodek uzyskał dotychczas osiem świadectw ochronnych na wzory użytkowe zaprojektowanych rozwiązań konstrukcyjnych urządzeń magazynowych, a dalszych czternaście zgłoszeń skierowano do Urzędu Patentowego. Realizowanie przez Cśrodek prac przeznaczonych do praktycznego zastosowania w różnych gałęziach i jednostkach gospodarczych - mimo ograniczonych możliwości wykonawczych - przyczynia się do poprawienia stanu gospodarki magazynowej. W trakcie budowy znajduje się jedenaście magazynów zaprojektowanych przez Pracownię Projektową Ośrodka, z tego na obszarze Poznania dla Zakładów Rowerowych "Predom-Romet", Poznańskich Zakładów Obuwia "Domena", Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Technicznego Budownictwa "Zremb" . Eksploatowany jest także magazyn obuwia Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego w Szczecinie, wyposażony przez Zakład Doświadczalny Ośrodka, którego nowoczesne rozwiązania technologiczne i organizacyjne wdrażane są w podobnych magazynach na terenie kraju. Zakład Doświadczalny wykonał różnego rodzaju sprzęt magazynowy dla poznańskich zakładów pracy, m. in. dla: Fabryki Samochodów Rolniczych "Tarpan",

Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Handlu Wewnętrznego, Poznańskiej Fabryki ŁoI zysk Tocznych i in.

W dalszym ciągu odczuwa się jednak brak opracowań modelowych z zakresu budownictwa magazynowego i technologii magazynowania oraz wyposażenia magazynów. W celu poprawy istniejącego stanu Ośrodek stawia sobie, jako podstawowe zadanie, skoordynowanie i ukierunkowanie wszystkich prac z zakresu gospodarki magazynowej, realizowanych przez placówki zaplecza naukowego wszystkich resortów. Pozwoli to na koncentrację sił i środków na podstawowych zagadnieniach z zakresu problematyki zapasów magazynowych poprzez określenie: metod ustalania optymalnych struktur i wielkości zapasów dla różnych rodzajów istniejących magazynów oraz baz, zespołów i dzielnic magazynowych; wpływu wielkości, struktury, postaci fizycznej i ruchu zapasów na zagospodarowanie przestrzeni magazynowej, technologię magazynowania oraz wyposażenie i organizację magazynów; zasad tworzenia zunifikowanych jednostek ładunkowych i optymalizacji ich parametrów transportowo-magazynowych; racjonalnych systemów ewidencji, kontroli i analizy stanów i ruchów zapasów magazynowych, opartych na nowoczesnych środkach technicznych organizacji i EMC. W zakresie problematyki przechowywania zapasów zamierza się opracować metody: ustalania wielkości ubytków naturalnych oraz strat jakościowych zapasów w czasie magazynowania i transportu; metody i środki ochrony zapasów przed oddziaływaniem czynników destrukcyjnych w czasie magazynowania i transportu; efektywne rodzaje materiałów opakowaniowych, uwzględniających oddziaływanie opakowań na towary i towarów na opakowania. Wiele uwagi poświęca się wyposażeniu magazynów, m. in. poprzez opracowanie typoszeregów środków transportu magazynowego, urządzeń do składowania oraz pomocniczych urządzeń magazynowo-transportowych, a także problemom budownictwa magazynowego poprzez określenie warunków typizacji budowli magazynowych przy zunifikowanych elementach łańcucha transportowo-magazynowego, uwzględniające tzw. typizację otwartą; optymalnych rozwiązań konstrukcyjnych poszczególnych elementów budowli magazynowych; sposobów poprawy skuteczności

I i i i

Regały wspornikowe do składowania wyrobów hutniczych dłużycowych w Fabryce Samochodów Rolniczych "Polmo"

Andrzej

Korzeniowski

ochrony przeciwpożarowej dla różnych rodzajów magazynów (wysokiego składowania, wielkoprzestrzennych, o stalowych konstrukcjach nośnych). o Problematyka organizacji gospodarki magazynowej obejmie zasady programowania optymalnego rozwoju sieci magazynowej i lokalizacji magazynów obrotu towarami rynkowymi i środkami produkcji; warunki i zasady centralnego sterowania procesami magazynowymi oraz systemy organizacji centralnej służby dyspozytorskiej w magazynach i zespołach magazynowych, przy zastosowaniu urządzeń mechanicznych i elektronicznych; nowoczesne systemy przepływu informacji, ewidencji i dokumentacji magazynowej, powiązane z systemami ewidencji i dokumen - tacji jednostek użytkujących magazyny, oparte na elektronicznym przetwarzaniu danych; kryteria doboru wielkości i składu obsady osobowej oraz racjonalnych systemów zatrudnienia w różnych rodzajach magazynów i w różnych rozwiązaniach organizacyjno - technicznych. Na koniec ważne miejsce w problematyce badawczej zajmie ekonomika gospodarki magazynowej. Opracowania tych zagadnień są niezbędne dla usprawnienia i prawidłowego rozwoju gospodarki magazynowej. Stanowią one trudne i pracochłonne zadania, wymagające zespolenia wysiłków wielu placówek naukowo-badawczych, aby stopniowo podnosić gospodarkę magazynową na coraz wyższy poziom, wprowadzać do niej postępowe rozwiązania i zapewnić rozwój zgodny z potrzebami gospodarki kraju.