CZESŁAW NAWROCKI

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1978.01/03 R.46 Nr1

ZESPÓŁ OSIEDLI MIESZKANIOWYCH PIĄTKOWO-NARAMOWICE

W DNIU 1 wrzesnIa 1976 r. położeniem fundamentów pod pierwszy budynek mieszkalny rozpoczęta została budowa trzeciej po Ratajach i Winogradach wielkiej dzielnicy mieszkaniowej. Data ta oznacza zakończenie pięcioletniego okresu prac przygotowawczych, związanych z urbanistycznym rozwojem Poznania w kierunku północnym. Zespół Osiedli Mieszkaniowych' Piątkowo- N aramowice stanowi początek Północnego Pasma Rozwojowego, realizowanego w oparciu o opracowany w latach 1970-1975 Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Poznania na lata 1970- 1990 przez zespół projektantów z Miejskiej Pracowni Urbanistycznej pod kierunkiem mgra inż. arch. Tadeusza Gałeckiego 2 . Wychodząc z założenia, iż zagospodarowanie przestrzenne Poznania w oparciu o wcześniejszy plan dobiega w zasadzie końca, nowy plan zagospodarowania przestrzennego ustalił ogólny model dalszego kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta, wiążąc go z koncepcją przyszłej szybkiej kolei miejskiej (skm). Oś linii skm przebiegać ma przez tereny o dużej intensywności zabudowy mieszkaniowej istniejącej i planowanej, przecinając miasto z południa na północ wzdłuż torów kolejowych równolegle do ulic: Głogowskiej, Roosevelta i Pułaskiego. Miasto ma się rozwijać w formie układów pasmowych powiązanych z układem skm, obejmujących w części północnej tereny Piątkowa, Naramowic, Moraska, Radojewa i dalej, po przekroczeniu Warty, po jej

Gabaryt osiedla mieszkaniowego wg projektu zespołu konkursowego pod kierownictwem doc. dra arch. Wiesława Andersa

1 W opracowaniach urbanistyczno-projektowych używa się różnych określeń na wielkie zespoły mieszkaniowe. W niniejszym artykule używana będzie nazwa "zespól osiedli mieszkaniowych", gdyż zamierzenie inwestycyjne składa się z niezależnych osiedli mieszkaniowych oddzielonych od siebie (na ogół) ulicami miejskimi, lecz tworzących jednolity organizm, przy czym nie tworzą one dzielnicy w znaczeniu administracyjnym Nazwa "dzielnica mieszkaniowa" używana będzie sporadycznie w przypadkach podyktowanych chęcią dokładniejszego oddania treści omawianego dokumentu. , T. G a ł e c ki: Północne Pasmo Rozwojowe (Plin Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Poznania). "Kronika Miasta Poznania" R. 1976, z. 3.

4 Kronika Miasta Poznania

Czesław 'Nawrocki

Fragment mapy b. powiatu poznańskiego z ok. roku 1840. Nazwy miejscowości podano w brzmieniu dzisiejszymwschodniej stronie - tereny przyległe do Owińsk i Bolechowa aż po Murowaną Goślinę. Południowe natomiast pasmo rozwojowe będzie w okresie kierunkowym kontynuacją Zespołu Nowej Dzielnicy Mieszkaniowej "Rataje". W planie perspektywicznym zabudowa na południu miasta sięga po miejscowość Wiry. Szybka kolej miejska o dużej zdolności przewozowej przebiegać będzie przez tereny zabudowy mieszkaniowej i miejsc pracy położone stosunkowo niedaleko od przystanków komunikacyjnych. Północne pasmo rozwojowe i rejon Wir wraz z odpowiednim przyszłym przyrostem terytorialnym miasta zapewni w zasadzie według założeń Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego, urbanistyczny rozwój Poznania do 1990 r., w którym liczyć on będzie około 750 tys. mieszkańców. Właściwym początkiem Północnego Pasma Rozwojowego jest budowany od 1968 r. Zespół Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady"3, mimo iż zaprojektowany został na podstawie wcześniejszego, pochodzącego z lat 1959 - 1961 Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego Poznania. Zespół Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice oznacza realizację drugiego etapu Pasma, sąsiadując z Zespołem

· E. P a w ł o w i c z i J. S t e c a: Kształt Zespoiu Osiedli Mieszkaniowych Wtnoarady.

"Kronika Miasta Poznania" R. 1969, z. l.

Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady" wzdłuż ulicy Lechickiej. Obejmuje on tereny dwóch historycznych jednostek osadniczych Piątkowa i N aramowic, położonych w północnej części miasta. Granice zespołu wyznaczają: od wschodu ulice N aramowicka i Rubież, od południa - Lechicka, od zachodu nowa Trasa Koszalińska, a od północy obwodnica towarowa. Na Piątkowo i N aramowice jako korzystne obszary przyszłej intensywnej zabudowy mieszkaniowej władze administracyjne miasta i urbaniści zwrócili uwagę już w czasie budowy Winograd. We wstępnych założeniach rozwoju społeczno-gospodarczego Poznania w latach 1965 - 1983, opracowanych przez Miejską Komisję Planowania Gospodarczego w 1963 r. N aramowice określone zostały jako teren, na którym m. in. koncentrować się będzie przyszłe budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne. Natomiast w kolejnych pięcioletnich planach społeczno-gospodarczego rozwoju Poznania znalazły się już sprecyzowane zamierzenia inwestycyjne: w planie na lata 1971 - 1975 budowa kolektora sanitarnego z kanałami bocznymi, zaś na lata 1976 - 1980 budowa domów mieszkalnych w Piątkowie.

Z punktu widzenia konfiguracji terenu obszar Piątkowa i N aramowic cechuje monotonia krajobrazu. Powierzchnia terenu łagodnie wznosi się w kierunku północnym, a przeważająca jego część posiada spadki terenowe w granicach do dwóch procent, lokalnie tylko dochodzące do dziesięciu procent. U sytuowanie pionowe terenu mieści się w granicach od 91.5 m do 1G6 m nad poziomem morza. Poza podmiejskimi zespołami osiedlowymi obszar w większości jest nie zabudowany lub nieznacznie zabudowany, użytkowany rolniczo, z wyjątkiem obszaru przyległego do ulic Obornickiej, Lechickiej i N aramowickiej. W środkowej części Piątkowa znajduje się maszt telewizyjnej stacji przekaźnikowej, a wzdłuż granicy południowej pozostałość po dziewiętnastowiecznych fortyfikacjach. Głębsze warstwy podłoża geologicznego stanowią wolnolodowcowe piaski i żwiry, na których zalega glina zwałowa silnie spiaszczona w dość jednorodnym układzie warstw. Na całym obszarze występują korzystne warunki gruntowo-budowlane, z wyjątkiem mało korzystnych

Schemat rozwoju szkolnictwa podstawowego w systemie powszechnej szkoły średniej

UKŁAD POCZĄTKO

UKŁAO

P RZYSZŁOŚC I OVW

SZKOŁA PODSTAWOWA 1-VIII KL

I -1.7ha

5ZK01A iRODOWISKOWA V-rtl KL 1 L

* . yy

?RZEDSZKO LA

: Z T E R o 1 TRZY ODDZIACOWE .

I r-fflcQi II n07ia ul

EEOSZKOLA

I [FILIALNE 1-łJ y

G:1J " o - t. 0.6-0.7 ha '

-g=

*.

Czesław

Nawrockigruntów organicznych w dolinie Potoku Różanego. Piątkowo i N aramowice posiadają korzystne warunki klimatyczne, charakteryzujące się dużym nasłonecznieniem, wyrównanym poziomem temperatur i dobrymi warunkami przewietrzania oraz brakiem zanieczyszczeń atmosfery pochodzenia przemysłowego. Ogólnie - obszar Piątkowa i N aramowic posiada korzystne warunki fizjograficzne i klimatyczne. Stref o mniej korzystnych i niekorzystnych warunkach fizjograficzno- klimatycznych jest niewiele i łatwo można pominąć je w zabudowie mieszkalnej.

PRZESZŁOŚĆ

W dziewiętnastym wieku wieś Piątkowo określono jako dominium położone w powiecie poznańskim, w odległości 6,5 km od Poznania, w okolicy pagórkowatej, nad strumieniem biegnącym przez Naramowice do Warty4. W 1253 r. książęta Przemysław i Bolesław nadali osadę tworzącemu się na lewym brzegu Warty miastu Poznaniowi, a Przemysław II w 1283 r. dał ją założonemu przez siebie w tymże roku w Poznaniu klasztorowi dominikanek. Potwierdzenie darowizny dominikankom znajdujemy jeszcze w dokumentach z lat 1291 i 1296. W rękach dominikańskich dorn n;um pozostało do likwidacji zakonu przez władze pruskie. W XIX w. Piątkowo lirzyło jedenaście domów i 138 mieszkańców, a majątek ziemski liczył 424 ha ziemi, w tym 390 hektarów pól uprawnych 5. Z powiatu poznańskiego do miasta Poznania większość obszaru wsi Piątkowo o powierzchni 600 ha włączona została z dniem 30 listopada 1972 r.« Pierwsza wzmianka historyczna o Naramowicach pochodzi z 1366 r. Pojawił się w niej świadek Naram z Naramowic, prawdopodobnie protoplasta Naramowskich. właścicieli N aramowic 7. W 1425 r. zanotowano nazwisko Erazma z Naramowic». Z zapisów ksiąg grodzkich poznańskich z osiemnastego wieku wynika, że w skład N aramowic wchodziły: dwór. wieś chłopska i dwa młyny wodne: młyn stary i młyn nowy. W 1726 r., gdy w posiadanie N aramowic weszła Franciszka z Grodzickich Miaskowska z synami Wojciechem i Michałem, miejscowość posiadała: "dwór zrujnowany, piekarnię zaniedbaną i młyn wodny-'. Wieś zamieszkiwał jeden kmieć, czterech chałupników i trzech komorników. S tan dóbr naramowickich był znacznie lepszy w świetle zapisu 1779 r* Dwór był już nowy, "w strychulec budowany", a majątek posiadał oborę, dwa chlewy, owczarnię, trzy stajnie, cztery stodoły i warzelnię piwa. We wsi znajdowało się dziewiętnaście domów i kuźnia. Na zachód od wsi stał stary młyn i drugi młyn po jej wschodniej stronie. Przy ulicy Swiętowojciechowskiej (prawdopodobnie droga do kościoła parafialnego Sw. Wojciecha) stała karczma. Właścicielem N aramowic był Franciszek Salezy Bończa- Miaskowski. N aramowice pod nazwą N ara

« Słownik Geograficzny Króle$twa Polskteoo l Innych Krajów Słowiańskich. Tom. VIII pod redakcją Bronisława Chlebowskiego i Władysława Walewskiego. Warszawa 1887. «Handbuch des Grundbesitzes Im Deutschen Reich. LandwlrtschaJtlich-Staatlscheri Bureau. Berlin 1881. · Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia JO listopada 1972 r. w sprawie zmiany granic miast Krakowa, Poznania i Wrocławia. Dziennik U staw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Nr 50 z dnia 5 grudnia 1972 r., pozycja 323.

, E. C a II i e r: Powiat poznański pod względem dziejowym. Poznań 1887, s. 39.

»A. W Ó j t ko ws ki: Btblioorajła historii WteWcopoUki. Tom I. Poznań 1938, s. 447.

»Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Poznaniu. Księgi grodzkie poznańskie. Gr 933, k. 251 - 251; Gr 1152, str. 234, 236, 260, 263mowskie Olendry lokowane były około 1760 r. 10 , natomiast ostateczne utrwalenie dzisiejszego kształtu wsi nastąpiło w latach 1840 - 1845 w procesie jej uwłaszczenia, z którego zachowała się umowa uwłaszczeniowa li. W drugiej połowie dziewiętnastego wieku wieś N aramowice tworzyły trzy miejscowości: wieś-osadę, Wilczy Młyn nad Potokiem N aramowickim w pobliżu jego ujścia do Warty i Różany Młyn nad Strumieniem Różanym - posiadające łącznie dziewiętnaście domów i 177 mieszkańców. Poza tym tzw. Naramowtickie Olendry Stare i Olendry Nowe liczyły łącznie czternaście domów i 175 mieszkańców 12. W pierwszej połowie naszego wieku N aramowice włączane były stopniowo z powiatu poznańskiego do obszaru miasta Poznania ". Zapoczątkowując pierwszy poważniejszy rozwój terytorialny miasta, władze polskie z dniem 1 stycznia 1925 r. włączyły do jego obszaru m.in. część Naramowic: obszar dworski i teren Wilczego Młyna o łącznej powierzchni 450,3 ha. Obszar dworski stanowił do 1939 r. jedną z osiemnastu jednostek administracyjnych Poznania, pod nazwą Naramowice-folwark. W 1940 r. władze okupacyjne włączyły w obszar miasta części: Naramowice-Wieś, Naramowice-Olendry i Naramowice-Różany Młyn o łącznej powierzchni 483,7 ha. Zmiany te - w oparciu o przedwojenny plan ogólny zagospodarowania przestrzennego - zostały usankcjou nowane .

KONKURS

Pierwszą ważną czynnością w przygotowaniu budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice było ogłoszenie zamkniętego konkursu urbanistycznego dla obszaru Piątkowa. Jako cel podstawowy konkursu określono uzyskanie najefektywniejszej , odpowiadającej współczesnym wymogom mieszkalnictwa koncepcji zabudowy osiedli. Organizację konkursu Prezydium Rady Narodowej Poznania zleciło Oddziałowi Stowarzyszenia Architektów Polskich, a umowę na jego przeprowadzenie w imieniu Prezydium podpisała w dniu 18 października 1972 roku Miejska Pracownia Urbanistyczna, kierowana przez mgra Franciszka Zielińskiego. Przystępując do organizacji konkursu zarząd oddziału poznańskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich powołał na sekretarza konkursu mgr inż. arch. Lidię Wejchert oraz na sędziego-referenta inż. arch. Zygmunta Paszka, dobierając jednocześnie Sąd Konkursowy, złożony z wybitnych krajowych architektów i urbanistów pod przewodnictwem prof. dra arch. Kazimierza Wejcherta z N owych Tych lS.

, · W. R u s i ń s ki: Osady tzw. olendrów w dawnym województwie poznańskim. Poznań 1939 - Kraków 1947.

"Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Poznaniu. Landratura Poznań-Zachód. Recesy

114.

fi S!ou>ntłc Geograficzny .., op. clt. 11 Z. P o g o r z e l s ki: Terytorialny rozwój Poznania w latach 1900 -1875. "Kronika Miasta Poznania" R. 1975, z. l. " Dziennik U staw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 112 z dnia 24 XII 1924 r. poz. 996. Rozporządzenie Rady Ministrów z 17 XII. 1924 r. o rozszerzeniu granic miasta poznania; Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 X 1950 r. w sprawie zmiany granic miast Poznania, Gniezna, Torunia i Zawiercia.

" Konkurs otrzyma! nazwę: Konkurs SARP nr 512. Konkursy architektoniczne przeprowadzane są w oparciu o "Regulamin konkursów architektonicznych i urbanistycznych Stowarzyszenia Architektów Polskich" opracowany i przyjęty przez prezydium Zarządu Głównego Stowarzyszenia Architektów Polskich 13 XI 1967 r.

Czesław

Nawrocki

Koncepcja zabudowy Piątkowa wg. pracy konkursowej zespołu doc. dra arch. Wiesława Andersa. Zdjęcie makiety

Warunki konkursu wraz ze szczegółowym programem zamierzenia urbanistycznego opracowali wspólnie sekretarz organizacyjny konkursu i sędzia-referent w drugim półroczu 1972 r. Program zamierzenia urbanistycznego opracowany został w oparciu o materiały i wytyczne zleceniodawcy - Miejskiej Pracowni Urbanistycznej - oparte z kolei na koncepcji szczegółowego planu zagospodarowania przestrzennego, ustalonej wcześniej w Dzielnicowym Zespole Urbanistycznym Stare Miasto 10 Wytyczne Miejskiej Pracowni Urbanistycznej zawierały poza szczegółowo określonymi wielkościami budownictwa mieszkaniowego, budownictwa towarzyszącego handlu, usług i oświaty, zagospodarowania przestrzeni rekreacyjnych oraz uzbrojeń miejskich - co najmniej kilka ważnych decyzji nowatorskich podjętych przez Głównego Architekta Miasta Poznania mgra inż. arch. Jerzego Buszkiewicza. Pierwsz.j z nich było wprowadzenie zabudowy wielorodzinnej w strefie podstawowej w wysokości czterech kondygnacji zamiast stosowanych powszechnie i wymaganych normatywem projektowania budownictwa mieszkaniowego pięciu kondygnacji. Oznacza to wydatne zwiększenie komfortu mieszkania w budynkach, w których nie stosuje się wind dla komunikacji pionowej . Umożliwia to także uzyskanie korzystniejszych walorów kompozycyjnych dzięki łagodniejszemu przejściu od zabudowy jednorodzinnej do wielorodzinnej. Ogólnie - wytyczne ustaliły trzy strefy zabudowy mieszkaniowej: cztery, jede

» W trakcie trwania prac przygotowawczych do budowy osiedli mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice przeprowadzono w kraju reformę administracji oraz wprowadzono nowy podział administracyjny kraju, w związku z czym w artykule występują różne nazwy jednostek administracyjnych w Poznaniunaście i szesnaSCIe kondygnacji, realizowane w dwóch technologiach wielkopłyto - wych: w systemie szczecińskim oraz w technologii wielkiej płyty winogradzkiej. Prefabrykaty w systemie szczecińskim produkować będzie Poznański Kombinat Budowlany w Poznaniu - Suchym Lesie ul. Szarych Szeregów, a prefabrykaty w technologii winogradzkiej dostarczy przyobiektowa Wytwórnia Prefabrykatów Wielkowymiarowych Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3.

Kolejną interesującą decyzją programową było wprowadzenie zespolonego systemu nauczania podstawowego dzieci, który powinien przechodzić w nowoczesny system szkolny w miarę wprowadzania w kraju nowego programu powszechnego nauczania średniego. Śmiałe rozwiązania komunikacji kołowej i masowej to dalszy walor programu konkursu. Warunki konkursu, akceptowane przez Ministerstwo Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zarząd Główny S towarzyszenia Architektów Polskich, przyjęte zostały przez Sąd Konkursowy i uczestników konkursu po omówieniu ich na spotkaniach w dniach 14 grudnia 1972 r. i 10 stycznia 1973 r. Do grona uczestników zamkniętego konkursu przyjęto spośród zaproszonych i zgłaszających się architektów, w oparciu o opinię poszczególnych oddziałów wojewódzkich Stowarzyszenia Architektów Polskich, dziewięć zespołów, w tym trzy zespoły z Poznania. Otwarcie konkursu nastąpiło w dniu 20 grudnia 1972 r., a zespoły uczestniczące otrzymały pięć miesięcy czasu na wykonanie prac konkursowych. W dniach od 14 do 16 maja 1973 r. Sąd Konkursowy ocenił przedłożonych dziewięć prac i cztery pomocnicze opinie specjalistów w zakresie komunikacji, uzbrojeń podziemnych, organizacji budowy oraz norm programowo-przestrzennych. Ogłaszając wyniki w dniu 16 maja 1973 r. Sąd kierował się zasadami nowoczesnego kształtowania urbanistycznego dzielnicy mieszkaniowej, takimi jak: koncepcja generalna dzielnicy, system komunikacji, uzbrojenie terenu, środowisko mieszkalne i warunki życia, metody realizacji oraz wkład do teorii kształtowania terenów miejskich. Pierwsza nagroda nie została przyznana. Przyznano natomiast dwie drugie równorzędne nagrody pracom nr 3 i nr 5 ze względu na porównawczo najwłaściwszy układ makrostruktury dzielnicy oraz poziom warsztatu zawodowego. Pracy nr 'J przyznano wyróżnienie za szczególne walory kompozycyjne. Prace Sądu Konkursowego cechowała staranność i rzeczowość, przy czym kryteria opiniowania prac stosowano z dużą konsekwencją, o czym świadczy fakt zakwalifikowania aż sześciu spośród dziewięciu prac do kategorii "N", to znaczy do kategorii prac, które nie spełniły wszystkich uprzednio przyjętych warunków konkursu. Zakończeniem konkursu i czynności Sądu Konkursowego była wystawa wszystkich prac konkursowych w dniach od 16 do 29 maja 1973 r. oraz publiczna dyskusja w dniu 20 maja z udziałem uczestników konkursu i mieszkańców Piątkowa. N agrodzona i przyjęta później do realizacji praca nr 3. wykonana przez zespół autorski z Gdańska pod kierunkiem doc. dra arch. Wiesława Andersa, w sposób konsekwentny rozwinęła wytyczne koncepcji Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego miasta. Przewidziała "ona skoncentrowanie zabudowy mieszkaniowej w ośmiu osiedlach mieszkaniowych skupionych wokół ponadosiedlowych centrów handlowo-usługowych wzdłuż linii skm w dwóch grupach: południowej i północnej. Ośrodki handlowo-usługowe zaprojektowane zostały w formie wydłużonych pasm prostopadłych do linii skm, z którą krzyżują się bezkolizyjnie w dwóch poziomach. Zasady funkcjonalno-przestrzennego kształtowania osiedli w pracy nr 3 powtórzone zostały przy opracowywaniu ostatecznej fazy planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego Piątkowa - N aramowic.

Czeslaw Nawrocki

PLAN SZCZEGÓŁOWEGO ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ZESPOŁU OSIEDLI MIESZKANIOWYCH PIĄTKOWO-NARAMOWICE

Plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice opracowany był równolegle z Planem Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego Poznania i w oparciu o wytyczne Miejskiej Pracowni Urbanistycznej. Prace rozpoczęte zostały w Dzielnicowym Zespole U rbanistycznym Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Stare Miasto pod kierunkiem mgra inż. arch. Swiętosława Tatarkiewicza - głównego projektanta Planu i ówczesnego kierownika Dzielnicowego Zespołu Urbanistycznego. W 1972 r. Zespół ten wykonał prace wstępne: inwentaryzację użytkowania terenu. W tym samym roku Zespół opracował koncepcję miejscowego planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego obszaru Piątkowa i N aramowic, zaopiniowaną w dniu 26 czerwca 1972 r.

Szkic lokalizacji Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice

U LICE GŁÓWNE KOLEJ SlYBKA KOLEJ MIEJSKA

-*--*

Mgr inż. arch. Jerzy Buszkiewicz dyrektor naczelny Wojewódzkiego Zarządu Rozbudowy Miast i Osiedli Wiejskich oraz główny architekt województwa poznańskiego

Mgr Franciszek Zieliński kierownik Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Prezydium Rady Narodowej m. Poznania

Mgr inż. arch. Tadeusz Gałecki główny projektant planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Poznania na la ta 1970 - 1990

Mgr inż. arch. Swiętoslaw Tatarkiewicz główny projektant planu szczego'owego zagospodarowania przestrzennego zespołu osiedli mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice

Czesław Nawrocki

Dr Wiesław ślebiada dyrektor naczelny Zakładu Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt"

Mgr Inż. Longin Sołtysiak generalny projektant Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice od l I 1974 do 31 XII 1975 r

Inż. Zenon Matuszek generalny projektant Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice od l I 1976 r.

Prof. dr arch. Kazimierz Wejchert przewodniczący sądu konkursowego

Przykład zagospodarowania przestrzennego osiedla mieszkaniowego wg. pracy konkursowej zespołu doc. dra arch. Wiesława Andersaprzez Radę Techniczni} Miejskiej Pracowni Urbanistycznej. Równocześnie Zespół Inżynierii Miejskiej w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Prezydium Rady N arodowej m. Poznania opracował koncepcję uzbrojeń podziemnych całego obszaru. Wszystkie opracowania stanowiły materiał, który został wykorzystany jako podstawa do dalszych działań w skomplikowanym procesie przygotowania realizacji Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice. W oparciu o te materiały Miejska Pracownia Urbanistyczna skompletowała wytyczne Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska dla konkursu, a organizator konkursu opracował warunki i szczegółowy program Konkursu. Materiały te były w pełni wykorzystane w opracowaniu ostatniej fazy planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego zespołu osiedli. Ostateczny plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo - N aramowice opracowany został w drugiej połowie 1973 r.

przez dwa zespoły urbanistów. Prace projektowe nad nim rozpoczęte zostały bezpośrednio po rozstrzygnięciu Konkursu, a ostateczny plan zatwierdzony został przez prezydenta Poznania Zarządzeniem nr 18 z dnia 30 stycznia 1974 r. Prace nad częścią I - Piątkowo, która była tematem Konkursu, powierzono zespołowi autorskiemu nagrodzonej pracy konkursowej nr 3, złożonemu z pracowników naukowych Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Gdańskiej: główny projektant dzielnicy - doc. dr arch. Wiesław Anders; zespół głównego projektanta - mgr inż. Mirosław Bartoszewicz, mgr inż. Maciej Chojnacki, mgr inż. Janusz Gujski, mgr inż. Jerzy Kaczorowski, mgr inż. Jerzy Szyc, specjaliści, projektanci, współpraca - dr inż. Hanna Sienkowska, mgr inż. Leon Dziurdziński, mgr inż. Hanna Hołub, mgr inż. Feliks Pankau, mgr inż. Waldemar Piasecki, mgr inż. Zbigniew Pomaz.

Część II - N aramowice, która nie była tematem konkursu, wykonana została w Dzielnicowym Zespole Urbanistycznym Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Stare Miasto przez zespół w składzie: główny projektant - mgr inż. arch. Swiętosław Tatarkiewicz, współautorzy - inż. arch. Bogdan Muszyński, mgr Jadwiga Bie

Czesław

Nawrockilecka przy współpracy specjalistów z Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Prezydium Rady Narodowej m. Poznania w składzie: mgr Róża Pudelewicz, mgr inż. Domicela Dolata, inż. Dobromiła Romanowska. Poza tym zespół Swiętosława Tatarkiewicza opracował redakcyjnie oraz dokonał ostatecznej edycji całości planu szczegółowego nadając mu jednolity układ formalny i graficzny. W ostatecznej wersji plan szczegółowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice obejmuje obszar 796,37 ha, ograniczony ulicami: N aramowicką i Rubież od wschodu, Lechicką od południa, projektowaną Trasą Koszalińską" od zachodu oraz obwodnicą towarową od północy. W północno-zachodniej części teren nowych osiedli zbliża się do Poznańskiego Kombinatu Budowlanego w Suchym Lesie. Zatem obszar opracowania nie obejmuje historycznych części Naramowic, miejscowości Różany Młyn, Wilczy Młyn i obszaru dworskiego czyli dzisiejszego kombinatu ogrodniczego Państwowych Gospodarstw Rolnych Naramowice. Obszar Piątkowa-Naramowic, jak wynika z poprzednich uwag, składa się z dwóch części: części I zachodniej czyli Piątkowa i części II wschodniej czyli N aramowic. Granicą podziału obu części jest ulica Umółtowska w projektowanym kształcie 18 .

Piątkowo, będące głównym skupiskiem budownictwa mieszkaniowego, obejmuje osiem osiedli mieszkaniowych, w tym siedem jednostek pojedynczych i jedną jednostkę o poszerzonym programie 19. N aramowice będą przede wszystkim terenem budownictwa usługowego, szczególnie usług ponadosiedlowych i ogólnomiejskich. Zawierają tylko jedną jednostkę mieszkaniową o poszerzonym programie, przyległą do ul. U mółtowskiej. W kształtowaniu urbanistycznym oba zespoły autorskie przyjęły podobne zasady generalne nadając obu częściom jednolity charakter. Na kształt struktury przestrzennej decydujący wpływ wywarło ustalenie przebiegu linii szybkiej kolei miejskiej, przebiegu głównych arterii komunikacji kołowej oraz system głównych ciągów uzbrojenia podziemnego. Linia skm zlokalizowana została w osi ciężkości projektowanej zabudowy mieszkaniowej Piątkowa, a jedyne osiedle mieszkaniowe N aramowice znalazło się na przedłużeniu południowej grupy osiedli Piątkowa. Osiedla mieszkaniowe w całości więc grupują się w dwóch zespołach wokół dwóch wydłużonych zespołów usług ponadcsiedlowych, prowadzonych prostopadle do linii skm i przecinających bezkolizyjnie tę trasę na wysokości dwóch sąsiednich przystan - ków komunikacji masowej. Przy tym południowy ośrodek usług ponadosiedlowych został odpowiednio wydłużony poprzez zintegrowanie z nim trzeciego ośrodka usług ponadosiedlowych. przeznaczonego do obsługi części naramowickiej. W środku dzielnicy na terenach o mniejszej przydatności budowlanej zaprojektowano urządzenia rekreacji i sportu powszechnego tworzących centralną strefę współżycia zbiorowego "mieszkańców.

Cały Zespół Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice składać się będzie

· 7 Trasa Koszalińska będzie odchylającym się w stronę wschodnią przedłużeniem obecnej ul. Obornickiej. » Materiały do scharakteryzowania planu szczegółowego i wielkości programowe budownictwa zamieszczone w Tabelach nr l do 4 zaczerpnięto z oryginału opracowania pod nazwą: "Plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice w Dzielnicy Poznań Stare Miasto". Tekst planu. Poznań 1973.

'. Jednostkę mieszkaniową tworzy przestrzennie i funkcjonalnie wydzielony układ zabudowy mieszkaniowej wraz z odpowiadającym jej programem podstawowych urządzeń usługowych, wypoczynku i komunikacji, rozmieszczony w zasięgu wygodnego dojścia pieszego. Na jedną jednostkę mieszkaniową przypada jedna szkoła podstawowa, dwa przedszkola i jeden żłobek. W zespole osiedli Piątkowo- N aramowice przyjęto, że jedną jednostkę mieszkaniową zamieszka 7em mieszkańców.

Osiedle Kazimierza Jagiellończyka w rysunku Jerzego Szaiankiewiczaz dziewięciu osiedli mieszkaniowych, którym nadano nazwy pochodzące od imion królów polskich 20 : Bolesława Chrobrego, Bolesława Śmiałego i Władysława Łokietka, dalej Kazimierza Jagiellończyka i Władysława Jagiełły, Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, wreszcie Jana III Sobieskiego i Stefana Batorego. Poszczególne osiedla wyposażone będą w pełen zestaw urządzeń towarzyszących handlu, usług, oświaty i zdrowia oraz administracji i kultury. Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna realizowana będzie w trzech strefach wysokości budynkami cztero-, jedenasto- i szesnastokondygnacyjnymi w dwóch technologiach: w systemie szczecińskim i w technologii wielkiej płyty winogradzkiej. Producentem prefabrykatów w systemie szczecińskim będzie generalny wykonawca nowej inwestycji Poznański Kombinat Budowlany, a dostawcą prefabrykatów dla technologii winogradzkiej Poznańskie Przedsiębiorstwo Budowlane. Nr 3, które je produkuje obecnie dla Winograd, w Wytwórni Prefabrykatów Wielkowymiarowych. Autorzy opracowań urbanistycznych i wszelkie wytyczne władz miejscowych przewidują też w możliwie wysokim stopniu wykorzystanie istniejącego budownictwa jednorodzinnego, co łącznie z przewidywanym jego dopełnieniem znacznie wzbogaci strukturę i kompozycję funkcjonalną całego założenia. Wielkość programu budownictwa mieszkaniowego przedstawiono w Tabelach 2 i 3.

» Ucl.wata Miejskiej Rady N arodów<<! nr XlII/31/78 z 2» VI 1879 r w sprawie nadania nazw niektórym ulicom i osiedlom w jednostkach osiedleńczych miasta.

Czesław

Nawrocki

Fragment Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice. Dużo światła i zieleni

System obsługi mieszkańców obejmować będzie dziewięć osiedlowych oraz trzy ponadosiedlowe ośrodki. Każdy z osiedlowych ośrodków handlowych zawierał będzie w skoncentrowanej zabudowie pawilonów obiekty handlu spożywczego i przemysłowego, gastronomii oraz usług rzemieślniczych o łącznej powierzchni użytkowej 3700 m 2 , dalej urząd pocztowy, aptekę, pomieszczenia działalności społeczno-kulturalnej, administracji i samorządu mieszkańców o łącznej powierzchni 1200 rri-\ Ponadosiedlowe ośrodki to już duże usługowe centra miejskie, z których w każdym na powierzchni ponad pięciu hektarów obiekty handlu, gastronomii i rzemiosła usługowego zajmą około 20 000 m 2 powierzchni użytkowej, obiekty kultury (kina biblioteki, domy kultury) 8000 m\ administracji około 6000 m 2 . Ośrodki ponadosiedlowe wyposażone będą w urządzenia obsługi podróżnych w rejonach przystanków komunikacji masowej, powiązane też będą z parkingami oraz siecią dojazdów ogólnych i dostawczych. W systemie oświaty podstawowej rozwiązania urbanistyczne uwzględniają najnowsze trendy rozwojowe. Każda szkoła podstawowa z trzema osiedlowymi przedszkolami tworzy zestaw urządzeń edukacji, opieki i wychowania dzieci. W miarę rozwoju nowego programu powszechnego średniego nauczania w kraju, zaprojektowany zestaw usług szkolnych można będzie rozwinąć w ten sposób, że szkoła podstawowa przekształcać się będzie w szkołę środowiskową dla młodzieży od piątej do dwunastej klasy, a nauczanie dzieci młodszych przejmą filie urządzone w przedszkolach, po odpowiedniej ich rozbudowie. Tabela 4 ilustruje bogaty program budownictwa usług podstawowych, ponadosiedlowych i ogólnomiejskich, jakie trzeba będzie zrealizować dla obsługi projektowanych osiedli.

Tabela l

ZESPOLV

OSIEDLI

BILANS TERENÓW MIESZKANIOWYCH PIĄTKOWO-NARAMOWICE

Przeznaczenie terenu

Tereny opracowań ogółem Tereny mieszkaniowe brutto Tereny mieszkaniowe netto w tym: zabudowa wielorodzinna zabudowa jednorodzinna Tereny usług osiedlowych w tym: osiedlowe ośrodki usług podstawowych oświata i zdrowie sport i ogrody osiedlowe garaże, parkingi i przydrożne stacje obsługi samochodów Tereny pozamieszkaniowe Usługi pozaosiedlowe w tym: ponadosiedlowe ośrodki handlowo-usługowe licea, szkoły zawodowe i specjalne bazy remontowo- konscrwacyjne i zieleni rzemiosło usługowe Urządzenia, usługi i zakłady ogólnomiejskie w tym: szpital, przychodnia i stacja pogotowia ratunkowego zajezdnie taksówek i autobusów składy, bazy i zakłady produkcyjno- uslugowe sport, zieleń ogólno miej ska komunikacja ogólnomiejska z zapleczem i parkingami zaopatrzenie w wodę i urządzenia elektroenergetyczne

ZESPÓL

OSIEDLI MIESZKANIOWYCH ZESTAWIENIE MIESZKAŃCÓW

Powierzchnia w hektarach

Piątkowo

N aramowice

Kalcm

439,44 356,93 260,04 69,98 158,28 54,75 114,98 17,85 43,30 36,90 101,76 15 23 4,50 1,00 37,47 6,25 35,34 4,53 24,45 3,45 179,40 286,95

796,37 330,02

132,83 80,20 116,99

5,50 43.72 39,87 27,90 466735

Tabela 2

PIĄTKOWO-NARAMOHIt L W 1985 ROKU

Ludność Oznaczenie w zabudowie ,1 1 w zabudowie , w planie N azwa osiedla jednorodzinnej w zabuaowie wielorodzinnej Ludność szczegóło- _adłPtow ne! . jednorodzfnnej w"ielo- Razem wym i dopełnionej proj ektowanej 'kondygnacyjnej Piątkowo 1930 1500 58809 62239 A Kazimierza Jagiellończyka 1000 5846 6846 B Władysława Jagiełły 150 6594 6744 C Bolesława Śmiałego 250 6515 6765 D Bolesława Chrobrego 530 6831 7361 E Zygmunta Starego 7326 7326 F Zygmunta Augusta 7290 7290 G Stefana Batorego 6662 6662 H Jana I II Sobieskiego 1500 11745 13245 ! N aramowice 4100 8403 12503 K I Władysława Łokietka 4100 8403 12503 I Ogółem 6030 1500 67212 74742

Czesław

Nawrocki

Tabela 3

ZESPÓL OSIEDLI MIESZKANIOWYCH PIĄTKOWO-NARAMOWICE PROGRAM BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO WIELORODZINNEGO

Powierzchnia Powierz- Za1udŚrednio- Wskaźchnia nienie Oznacze- nik in- Gęstość ważona terenu (ilość nie w p1a- ogólna zabudo- mieszka- tensyw- za1udNazwa osiedla liczba miesznie szcze- mieszkań 2 ności nienia wy w m kondyg- niowego kańgółowym 2 zabudo- M/ha w m nacji netto CÓW)l ha wy netto M Ogółem Piątkowo- N aramowicc 1612786 206223 7,82 133,49 1.21 67212 503 Piątkowo 1411396 177376 7,96 114,98 1,23 58809 510 A Kazimierza Jagiellończyka 140316 16904 8,30 12,00 1,17 5846 486 B Władysława Jagiełły 158244 16751 8,91 12,28 1,28 6594 535 C Bolesława Śmiałego 156348 16706 9,35 10,50 1,48 6515 622 D Bolesława Chrobrego 163932 19901 8,23 12,62 1.29 6831 542 E Zygmunta Starego 175824 20277 8,67 13,68 1,28 7326 535 F Zygmunta Augusta 174952 19305 9,06 12,70 1.37 7290 573 G Stefana Batorego 159888 23615 6,77 14,48 1.10 6662 460 H Jana HI Sobieskiego 281892 42917 6,56 26,72 1.05 11745 439 N aramowice K Władysława Łokietka 201390 28847 6.91 18,51 1.09 8403 453

1 W wyliczeniu zaludnienia i gęstości zaludnienia PI"ZY.ięto wskaźnik 24 m' powierzchni ogólnej mieszkania na jednego mieszkańca.

Dodatkowego wYJasnIenia wymaga zasada kształtowania struktury funkcjonalno- przestrzennej części II planu szczegółowego N aramowic. Istotnym czynnikiem branym przez projektantów pod uwagę były tu odmienne warunki fizjograficzne oraz dotychczasowe użytkowanie terenu, szczególnie występowanie dużego kompleksu leśnego i skoncentrowanej zabudowy jednorodzinnej. Istniejąca zabudowa jednorodzinna w całości zostanie zaadaptowana i po odpowiednim dopełnieniu nowym budownictwem jednorodzinnym stanowić będzie istotny element funkcjonalno-przestrzenny. Istniejący kompleks leśny w północnej części przekształcony zostanie w główny park dzielnicowy, powiązany systemem ciągów zieleni i ciągów spacerowych z pozostałymi obszarami zespołu osiedli mieszkaniowych. Obok parku dzielnicowego zlokalizowany został zespół szkół licealnych i zawodowych. Usługi produkcyjne nie posiadające charakteru centrotwórczego wyodrębnione zostały w oddzielne zespoły, nieuciążliwe dla osiedli mieszkaniowych. Podobnie wyizolowane zostały zespoły magazynów, składów i przemysłu, zlokalizowane po wschodniej stronie nowej trasy N aramowickiej przy ul. Rubież, stanowiącej wschodnią granicę opracowania. Kształtowaniu systemu komunikacji dojazdowej, wewnętrznej i powiązań pieszych poświęcono w planie szczegółowym specjalną uwagę. Główną oś komunikacyjną stanowi pas o szerokości 86 m, składający się z pary torów linii skm. torów tramwajowych oraz umieszczonych po ich bokach dwóch jednokierunkowych jezdni o trzech pasmach ruchu każda. Dla wytłumienia hałasów przewiduje się zagłębienie trasy w wykopie, z możliwością przykrycia całego urządzenia w dalszej przyszłości. Na zewnątrz trasy szybkiego ruchu zlokalizowano w poziomie terenu ulice doprowadzające pojazdy w obręb terenów obsługiwanych. Wszystkie drogi prostopadłe do linii skm mają ją przekraczać w sposób bezkolizyjny dwupoziomowo. Pomocniczymi dojazdami do miasta będą ulice Obornicka, U mołtowska i N aramowicka. biegnące zewnętrznie na obrzeżach osiedli mieszkaniowych. W systemie powiązań wewnętrz I'"" .. -

""'""

.... ...

Tabela 4

PROGRAM BUDOWNICTWA USŁUGOWEGO W ZESPOLE OSIEDLI MIESZKANIOWYCH PIA TKO WO-NARA MO WICE

Rodzaj budownictwa usługowego

Usługi osiedlowe podstawowe Handel, gastronomia i usługi rzemieślnicze Usługi kulturalno-oświatowe Urzędy poczto wo-telekomunikacyjne powierzchnia łączna ilość urzędów Punkty apteczne powierzchnia łączna ilość punktów Administracj a osiedli powierzchnia łączna ilość zespołów Oświata i zdrowie Szkoły podstawowe dwudjtcstocztcroizbowc Przedszkola czterooddziałowe Żłobki Przychodnie zdrowia Usługi ponadosiedlowc i ogólnomicjskie Handel Gastronomia Rzemiosło usługowe Kina, każde na 600 miejsc Sala widowiskowa na 600 miejsc Obiekty kultury i oświaty Urząd pocztowy Administracj a Licea ogólnokształcące Szkoły zawodowe Domy dziecka Domy małego dziecka Dom rencisty Szpital dziecięcy z przychodniami Stacja pogotowia ratunkowego Parkingi dzielnicowe Garaże dzielnicowe Hala targowa Wielofunkcyjne obiekty sportowe Baza remontowo-budowlana Baza konserwacji zieleni Dzielnicowe stacje obsługi samochodów Dzielnicowe stacje paliw Skład materiałów budowlanych i opalu wyj i Punkt skupu odpadków użytkowych Rzemiosło produkcyjno-uslugowe Baza sprzętu Miejskiego PrzeKi;biorsiwa Oczyszczania

Jednostka miary Piątkowo N aramowice Razem 2 3 4 5 m 2 33300 7400 40700 m 2 5400 1200 6600 m 2 2250 250 2500 sztuk 9 l 10 m 2 1800 400 2200 sztuk 9 2 11 m 2 1350 300 1650 sztuk 9 l 10 sjtuk 9 2 II sztuk 27 5 32 sztuk 9 2 II sztuk 3 - 3 " 2 16000 2900 18900 nI m 2 12500 2400 14900 m* 13700 2600 16300 sztuk 2 l 3 sztuk l - l m 2 1500 - 1500 m 2 500 - 500 m 2 12000 6000 18000 sztuk 2 . 2 sztuk 2 10 12 sjtuk l - l sztuk l - I sztuk 2 2 sztuk - l l sztuk - l l sztuk - 5 5 sztuk 2 2 sztuk l - l sztuk l l 2 sztuk l l 2 sztuk l l 2 sztuk 2 2 4 sztuk 2 l 3 sjtuk - l l sjtuk - l l sztuk l l sztuk \ l lnych - pieszych wyodrębnione będą dwa podsystemy: spacerowy prowadzący przez tereny zielone oraz szybki powiązany z ciągami ośrodków handlowo-usługowych. System powiązań pieszych połączy ze sobą wszystkie wewnętrzne funkcje, a także miejsca przyłączenia osiedli mieizkaniowych do ogólno miejskiego systemu komunikacji masowej.

5 Kronika Miasta Poznania

Czesław

Nawrocki

KOORDYNACJA BUDOWY URZĄDZEŃ INFRASTRUKTURY MIEJSKIEJ

Budowa dużej dzielnicy mieszkaniowej wiąże się zawsze z niezliczoną ilością działań planowo-programowych i decyzji inwestycyjnych. Obejmują one obok kubaturowego budownictwa mieszkaniowego oraz towarzyszącego sferę infrastruktury miejskiej: budowę ulic oraz podziemnych uzbrojeń komunalnych. Są to inwestycje skomplikowane technicznie, kosztowne i wymagające odpowiedniego wyprzedzenia w stosunku do inwestycji podstawowej. Składają się na nie ciągi uzbrojeń wodociągowych, kanalizacji sanitarnej i deszczowej, magistrale cieplne, sieci gazowe, linie przesyłowe elektryczne wysokiego i niskiego napięcia wraz z systemem stacji transformatorowych, kanalizacje telekomunikacyjne magistralne i rozdzielcze oraz kable elektryczne oświetlenia ulic. Skojarzenie techniczno-projektowe, organizacyjne i czasowe budowy tych uzbrojeń wymaga sprawnej koordynacji, polegającej na zebraniu w jednym ręku wszystkich koncepcji rozwiązań branżowych, sporządzenia harmonogramów realizacji oraz kontroli wykonania w terminach nie kolidujących z wymogami harmonogramu budownictwa mieszkaniowego. Zespołowi Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice zapewniono odpowiednio sprawną koordynację budownictwa kubaturowego i infrastruktury miejskiej w oparciu o adekwatny stan prawny wprowadzony lokalnie na obszarze Poznania. Uchwała Prezydium Rady Narodowej m. Poznania wraz ze szczegółowymi przepisami wykonawczymi zobowiązała inwestorów osiedli mieszkaniowych do przyjęcia pełnej obsługi inwestycyjnej w zakresie budownictwa towarzyszącego, urządzeń komunalnych oraz pozostałych urządzeń towarzyszących o charakterze ogólnomiejskim. Inwestorów uzbrojeń podziemnych zobowiązano do współdziałania z inwestorem budownictwa mieszkaniowego. Rozszerzeniem zasady skupienia w jednym ręku całkowitej obsługi inwestycyjnej jest Zarządzenie Prezydenta Miasta Poznania, w myśl którego inwestorzy osiedli mieszkaniowych są upoważnieni także w imieniu wszystkich inwestorów podległych Urzędowi Miejskiemu do regulowania wszelkich spraw terenowo-prawnych na terenie inwestowania, obejmujących wywłaszczanie nieruchomości, składanie wniosków o mieszkania i działki zastępcze oraz opracowywanie zasad podziału kosztów wykupu terenu pomiędzy poszczególnych inwestorów 21 . Inwestor bezpośredni i przyszły użytkownik osiedli - Poznańska Spółdzielnia Mieszkaniowa - przyjął na siebie obowiązki koordynatora infrastruktury technicznej miejskiej, budownictwa, oświaty i działalności terenowo-prawnej na podstawie umowy, zawartej z Urzędem Miasta Poznania w dniu 10 września 1974 r. na podstawie decyzji prezydenta z dnia 18 grudnia 1973 r. powierzającej rolę inwestora i generalnego koordynatora inwestycji ogólnomiejskich właśnie Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Po dwóch latach, w związku z reorganizacją służb inwestycyjnych w spółdzielczości mieszkanioweYs, polegającą na skoncentrowaniu służb inwestycyjnych w wojewódzkich spółdzielniach mieszkaniowych - zadania koordynacji infrastruktury w Zespole Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice przekazane zostały Zakładowi Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt"

· Uchwala Nr 21Jj252fl3 Prezydium Rady Narodowej miasta Poznania z 19 XI 1973 r.

w sprawie usprawnienia procesu budowy osiedli mieszkaniowych oraz: Przepisy wykonawcze z U II 1974 r. Zarządzenie Nr 101;74 Prezydenta m. Poznania z 24 VII 1974 r. w sprawie skoordynowania zadań inwestorów w sprawach terenowo-prawnych, odnoszących się do budownictwa mieszkaniowego i towarzyszącego w osiedlach mieszkaniowych Poznania. " U chwała Nr 110 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego z 24 XI 1975 r. w sprawie zadań 1 zakresu działalności służb Inwestycyjnych w spółdzielezosci mieszkaniowej.

Ol

Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej, na podstawie cesji praw I obowiązków, która nastąpiła 1 lipca 1976 r. Zakład Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej już wcześniej poczynił niezbędne przygotowania do pełnienia roli biura projektów i inwestora budowy. Od początku 1974 r. ustanowione zostało stanowisko generalnego projektanta Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice, na które powołany został mgr inż. Longin Sołtysiak. Od dnia 1 stycznia 1976 r. funkcję generalnego projektanta pełni inż. Zenon Matuszek, który kieruje Zespołem Koordynacji i Programowania w składzie: mgr praw Jacek Strycki, mgr Eugeniusz Skowron, Teresa Dembska i Maria Puchaiska. Zespół Koordynacji i Programowania od samego początku pełni rolę jedynego dysponenta terenów w granicach planu szczegółowego dla wszystkich inwestycji oraz rolę koordynatora programowania i projektowania całej infrastruktury technicznej miejskiej. Z jego inicjatywy Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego opracowało w 1974 r. wyprzedzająco poszerzony projekt koncepcyjny układu komunikacyjnego-miejskiego, zawierający określenie profili poprzecznych i podłużnych wszystkich ulic. Na tej podstawie i w oparciu o wcześniejszą koncepcję uzbrojeń miejskich inż. Zenon Matuszek opracował na przełomie lat 1974 - 1975 projekt strefowania uzbrojeń podziemnych ulicznych, lokalizujący szczegółowo poszczególne ciągi uzbrojeń w przekrojach ulic. Duża przydatność tego opracowania polega na tym, że wprowadza ono porządek w ciągach uzbrojeń, eliminuje ich kolizje w projektowaniu i budowie oraz stanowi podstawę dla szczegółowych uzgodnień, które prowadzi Zakład Projektowania i Usług Inwestycyjnych , .Inwestprojekt" dla projektantów wszystkicli biur pojektów i inwestorów infrastruktury . Uzgodnienia te prowadzi ., Inwestprojekt" zawsze dwuetapowo; etap pierwszy: udzielanie informacji wstępnych o możliwości prowadzenia uzbrojeń, etap drugi: uzgodnienie gotowego projektu. W oparciu o projekt koncepcyjny ulic i projekt strefowania uzbrojeń w Zespole Koordynacji i Programowania opracowany został szczegółowy harmonogram projektowania i realizacji uzbrojeń oraz ulic z podziałem na poszczególne ich odcinki. Po szczegółowych analizach harmonogram został zatwierdzony na posiedzeniu Zespołu Koordynacyjnego do Spraw Inwestycji Urzędu Miasta Poznania w dniu 14 czerwca 1974 r. i w ten six)sób stał się obowiązującą podstawą do budowy uzbrojeń stosownie do potrzeb planu budownictwa mieszkaniowego. Jako ważny element prawidłowej koordynacji budowy osiedli i szczególnie infrastruktury technicznej uznano w Zakładzie Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestproj ekt" i wdrożono w Zespole Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo - N aramowice staranną organizację obsługi geodezyjnej. Zastosowano tu ważną innowację w stosunku do obowiązującej dotychczas praktyki realizacyjnej. Otóż wprowadzono zasadę wyłączności obsługi geodezyjno-kartograficznej w zakresie objętym opracowaniem planu szczegółowego przez jedno przedsiębiorstwo wyspecjalizowane, bez względu na to, kto będzie inwestorem lub wykonawcą danego urządzenia i obiektu. Przedsiębiorstwem tym będzie Poznańskie Przedsiębiorstwo Geodezyjno- Kartograficzne "Geopoz", z którym "Inwestprojekt" zawarł w dniu 14 marca 1976 r. umowę na osiem lat, a więc na cały przewidziany okres budowy. Należy zdać sobie sprawę, że obsługa geodezyjno- kartcgraficzna budowy dzielnicy mieszkaniowej obejmuje szereg skomplikowanych czynności. Są to między innymi: opracowanie miernicze osi ciągów komunikacyjnych, pasów uzbrojenia miejskiego i granic osiedli mieszkaniowych, zakładanie punktów osnowy geodezyjnej wraz z skomplikowanym jej obliczeniem i nawiązywaniem do układu geodezyjnego miasta, sporządzanie opisów topograficznych, bieżące nanoszenie na plany wybudowanych urządzeń budowli nas'

Czesław

Nawrocki

ziemnych i podziemnych oraz podziały nieruchomości. W wyniku tych prac prowadzona będzie na budowie stała mapa dyżurna, która w każdej chwili będzie obrazem aktualnego stanu rozmieszczenia wykonanych obiektów i urządzeń podziemnych. Rekapitulując rozdział o koordynacji budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice można powiedzieć, że Zespół Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" , kierowany przez dra praw Wiesława Slebiodę, spełnia przy tej inwestycji funkcję inwestora budownictwa mieszkaniowego, budownictwa handlu i usług osiedlowych oraz oświaty i zdrowia, funkcję koordynatora infrastruktury technicznej osiedlowej i miejskiej oraz wykonawcy całości spraw terenowo-prawnych.

Pierwszym etapem budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo- N aramowice będzie zachodnia część Piątkowa od granicy wyznaczonej linią skm do nowej Trasy Koszalińskiej. Osiedla mieszkaniowe tej części budowane będą począwszy od Osiedla Kazimierza Jagiellończyka. Dla tej części zespołu osiedli do końca 1977 r. daleko zaawansowana była budowa uzbrojeń podziemnych infrastruktury miejskiej oraz osiedlowej, co zabezpiecza w dostatecznym stopniu realizację budownictwa kubaturowego mieszkaniowego i towarzyszącego. W Pracowni TP-1 Zakładu Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" wykonano szereg opracowań projektowych realizacyjnych, w tym założenia techniczno-ekonomiczne Osiedli Kazimierza J agiellończyka, Zygmunta Starego i Jana III Sobieskiego oraz projekt techniczny większości obiektów i uzbrojeń na Osiedlu Kazimierza Jagiellończyka. W połowie 1977 r. na Osiedlu Kazimierza Jagiellończyka oddano do użytku pod numerem 2 pierwszy dom o czterdziestu ośmiu mieszkaniach. Ten pierwszy budynek mieszkalny stanowi początek drugiej fazy tworzenia nowych osiedli. Będzie nią ogromna, wieloletnia praca realizatorów.', w wyniku której w 1985 r. w Zespole Osiedli Mieszkaniowych Piątkowo-Naramowice zamieszka 75 000 ludzi.

ANEKS

KONKURS STOWARZYSZENIA ARCHITEKTÓW POLSKICH NR 512

1. Organizator konkursu: Oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich w Poznaniu.

2. Skład Sądu Konkursowego: przewodniczący - prof. dr arch. Kazimierz Wejchert ,(Warszawa). Sędziowie: mgr inż. arch. Wacław Bulzacki, przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska: dr Stanisław Cozaś, przedstawiciel Prezydium Rady Narodowej Miasta Poznania; doc. dr arch. Halina Skibniewska (Warszawa), mgr inż. arch. Jerzy Buszkiewicz (Poznań); mgr inż.

, arch. Jan Wellenger (Poznań); mgr inż. arch. Jerzy Liśniewicz (Poznań); sędzia rSerćht inż. arch. Zygmunt Paszek (Poznań); sekretarz organizacyjny mgr inż. arch.- Lidia Wejchert (Poznań). 3. Uczestnicy konkursu - kierownicy zespołów: Nr 1 - prof. Oskar Hansen (Warszawa); Nr 2 - doc. dr arch. Ryszard Żabiński (Wrocław); Nr 3 - doc. dr arch. Wiesław Anders (Gdańsk) ; Nr 4 - mgr inż. arch. Swiętosław Tatarkiewicz (Poznań); Nr 5 -. mgr inż. arch. Marian Fikus (Opole); Nr 6 - mgr inż. arch. Jerzy Szałankiewicz (Poznań) ; Nr 7 - mgr inż. arch. Andrzej Łuczkowski (Poznań); Nr 8 - mgr inż. arch. Jerzy Sadowski (Łódź); Nr 9 - mgr inż. arch. Zdzisław Hryniak (Warszawa).

4. Nagrody i wyróżnienia II uagr-oda ex aequo: Zespół Nr 3 (Gdańsk) w składzie: doc. dr arch. Wiesław Anders, mgr inż. arch. Mirosław Bartoszewicz, mgr inż. arch. Maciej Chojnacki, mgr inż. arch. Janusz Gujski, mgr inż. arch. Jerzy Szyc. Zespół. Nr 5 (Opole) w składzie: mgr inż. arch. Marian Fikus, mgr inż. arch. Jan . Godlewski, mgr inż. arch. Jerzy Gurowski: Wyróżnienie. Zespół nr 9 (Warszawa) w składzie: mgr inż. arch. Zdzisław Hryniak, mgr inż. arch. Wojciech Kubiak, mgr inż. arch. Jacek Michalski, mgr inż. arch. Tomasz Malinowski. Współpraca: arch. Barbara Nowak i studenci Politechniki Warszawskiej - Jan Gruliński i Ludwik Szperl.