Laureaci Nagród

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1977.07/09 R.45 Nr3

NAGRODY WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO ZA ROK 1975 (dokończenie)

Nagroda Naukowa za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nad wyładowaniami i izolacją elektryczną w próżni

PROF. DR INŻ. STEFAN SEIDEL I

Urodził się dnia 2 lipca 1911 r. w Szamotułach, w rodzinie kierownika tartaku Józefa Seidla i jego żony, Weroniki z Urbańskich.

W rodzinnym mieście ukończył gimnazjum typu humanistycznego, a następnie zapisał się na Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej, który ukończył 29 września 1938 r. uzyskując stopień magistra inżyniera elektryka. Jeszcze jako student pracował w Państwowych zakładach Tele- i Radiotechnicznych w Warszawie, przy badaniach stałej dielektrycznej oraz kąta stratności materiałów izolacyjnych. Przebywał też na praktyce w elektrowniach okręgu elektroenergetycznego Paryża. Od l września 1938 r. Stefan Seidel pracował w Biurze Elektrotechnicznym inż. Dominika Kibborta jako projektant urządzeń stacyjnych i rozdzielczych, a w latach 1941-1944 w tym samym charakterze w Zakładach Siemensa w Warszawie. W roku 1945 inż. Stefan Seidel przeniósł się do Poznania, gdzie w latach 1915 -1949 pracował w elektrowni poznańskiej, początkowo przy jej odbudowie, a później jako kierownik sieci i zastępca dyrektora do spraw technicznych. W 1950 i przeniósł się do Poznańskiego Biura Projektów Budownictwa Przemysłowego, gdzie od początku 1956 r. pracował najpierw jako starszy projektant, a później kierownik pracowni elektrycznej i główny specjalista zagadnień elektrycznych.

W latach 1947 - 1949 Stefan Seidel prowadził wykłady z elektrotechniki na Wydziale Matematyczno- Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego, w roku akademickim 1951/1952 w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej, a 1952/1953 na Wydziale Technologii Drewna Wyższej Szkoły Rolniczej. Od dnia l września 1954 r.

podjął stałą pracę w szkolnictwie wyższym. Od pierwszych dni tej pracy objął kierownictwo Katedry Sieci Elektrycznych przemianowanej później na Katedrę urządzeń Elektrycznych i Wysokich Napięć Uuż wtedy) Politechniki Poznańskiej. W latach 1970 - 1975 był dyrektorem Instytutu Elektroenergetyki. W roku akademickim 1955/1956 i latach 1958 - 196) pełnił funkcję dziekana Wydziału Elektrycznego. W latach 196) -1963 był prorektorem do spraw nauki. W dniu 5 kwietnia 1959 r. na podstawie całokształtu działalności dydaktyczno-naukowej Centralna Komisja Kwalifikacyjna dla Pracowników Nauki przyznała mu tytuł naukowy docenta. W dniu 16 grudnia 1959 r. uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych na Wydziale Elektrycznym politechniki Warszawskiej. Rada Państwa mianowała go profesorem nadzwyczajnym w dniu 10 stycznia 1964 r., zaś profesorem zwyczajnym w dniu 4 kwietnia 1972 r. Najważniejszą dziedziną działalności naukowej prof. dra Stefana Seidla są podstawowe prace badawcze w dziedzinie wyładowań

Laureaci Nagród

i izolacji w próżni ze szczególnym uwzględnieniem łuku elektrycznego w próżni, które przyniosły nowe, oryginalne przyczynki poznawcze w zakresie mechanizmu łuku elektrycznego w próżni. W zakresie badań zjawisk elektrycznych w próżni stworzył nie istniejącą dotąd w Polsce szkołę naukową. Wyniki badań podstawowych pozwoliły na wykorzystanie ich także do badań aplikacyjnych w dziedzinie urządzeń i aparatów energoelektrycznych w próżni. O randze badań prof. dra Stefana Seidla świadczy fakt, że wiele ośrodków naukowych krajowych i zagranicznych zwracało się o udostępnienie prac doktorskich wykonanych pod jego kierunkiem. Od czasu istnienia Katedry, pod jego kierownictwem ukończono dwie habilitacje oraz dwanaście przewodów doktorskich; był promotorem pięciu spośród nich. Prof. dr Stefan Seidel opublikował kilkadziesiąt prac, rozpraw, artykułów, skryptów i doniesień naukowych w języku polskim i czasopismach fachowych zagranicznych. O randze tych publikacji i oryginalnych prelekcji, m. in. pięciu komunikatów naukowych na trzech kolejnych międzynarodowych sympozjach p.n. "Wyładowania i izolacje elektryczne w próżni" w Paryżu (1968), Kanadzie

"(1970) i Poznaniu (1972) oraz prelekcji na uniwersytetach w Tuluzie (1966), Paryżu (1969), i Charkowie (1971) - świadczy powołanie Stefana Seidla do stałego Międzynarodowego Komitetu Naukowego dla organizowania sympozjów w tej dziedzinie. W środowiskach fachowców z dużym oddźwiękiem spotkała się książka napisana pod jego redakcją Kondensatory w elektroenergetyce (Warszawa 1964). "Książka o kondensatorach jest wybitnym osiągnięciem zespołu naukowego pod kierunkiem prof. dra Stefana Seidla. Mimo że opracowało ją pięciu autorów, odznacza się jednolitym i wyrównanym, wysokim poziomem. Jest to jedna z najlepszych książek naukowych elektrotechnicznych na dany temat, jakie recenzent miał sposobność przeczytać w ostatnich latach - pisał prof. dr Stanisław Bladowski. - Książkę warto by przetłumaczyć na język angielski lub niemiecki, bądź na inny zachodnioeuropejski, gdyż może stać się bestsellerem na drugiej półkuli oraz w Europie zachodniej i przynieść uznanie dla pracy polskich autorów i wydawców". Od listopada 1966 r. do marca 1%7 r. prof.

dr Stefan Seidel przeprowadził badania eksperymentalne we Francji w Centrę de Recherches d'Ivry w dziedzinie wyładowań i przerywania prądu w próżni. Był też członkiem szeregu rad naukowych w kraju. Od 1972 r. był przewodniczącym Komisji N auk Elektrycznych przy poznańskim oddziale Polskiej Akademii Nauk; był członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, był przewodniczącym Zarządu Oddziału poznańskiego (1%5 - 1967); członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, członkiem i długoletnim sekretarzem oddziału Stowarzyszenia Elektryków Polskich.

Współpracował z przemysłem, głównie jako konsultant w projektowaniu. Opracował opinie o projektach elektroenergetycznych budowy i rozbudowy takich zakładów jak: Huta im. W. Lenina pod Krakowem, Huta Aluminium w Koninie, Huta Warszawa, Zakłady Petrochemiczne w Płocku, Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu; przeprowadził babadania eksperymentalne podstawowe, związane z nowymi konstrukcjami aparatów elektrycznych, głównie łączników próżniowych wysokiego i niskiego napięcia. W okresie swej pracy na Politechnice Poznańskiej otrzymał kilkanaście naród rektora, a w latach 1956 -1973 dziewięć nagród ministra Szkolnictwa Wyższego, ministra N auki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki.

U dekorowany Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964). Posiadał wiele odznaczeń'i medali honorowych. Zmarł w dniu 4 maja 1977 r.

Nagroda Naukowa za vjybitne osiągnięcia w zakresie badań w dziedzinie radiospektroskopii ciała stałego

PROF. DR HAB. JAN STANKOWSKI

Urodził się dnia l stycznia 1934 r. w Poznaniu jako syn urzędnika Sądu Administracyjnego, Stefana Stankowskiego, i jego żony, Marii z Cabańskich. w styczniu 1940 r. wraz z rodziną został wysiedlony do tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie w J asiennicy Rosielnej l Brzozowie ukończył pięć klas szkoły podstawowej. Po wyzwoleniu kraju, w roku 1945 rodzina Stankowskich osiedliła się we Wschowie. Jan Stankowskl uczęszczał tam do liceum t zdał maturę (1952). Wyróżniony dyplomem na I Olimpiadzie Fizycznej, bez egzaminu został przyjęty na studia na Uniwersytecie Poznańskim; pod kierunkiem prof. dra Arkadiusza Piekary studiował fizykę.

Po uzyskaniu stopnia magistra fizyki (1956) Jan Stankowskl podjął pracę jako asystent w Katedrze Fizyki Doświadczalnej U niwersytetu im. Adama Mickiewicza, a następnie na propozycję Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk (1957) przeszedł do pracy w Zakładzie Dielektryków. Pracował tam w dziedzinie ferroelektryków. Napisał pracę doktorską pt. upływ crynników zewnętrznych na proces starzenia się ferroelektryków, której obronę przeprowadził w grudni u 196) r. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk w 1968 r. na podstawie ogólnej oceny dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej pt. Badania EPR kompleksów paramagnetycznych w kryształach ferroelektrycznych. Był uczestnikiem tzw. szkół letnich: w Cambridge (1959), poświęconej dyslokacjom oraz w Varennie (1964) w zakresie elektroniki kwantowej. W dniu 15 stycznia 1974 r. Jan Stankowskl otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego nauk fizycznych. W roku 196) odbył staż naukowy w Instytucie Fizyki Akademii Nauk Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Moskwie; pracował tam nad laserami w laboratorium profesora Mikołaja G. Basowa. Ponadto brał udział w kilku konferencjach krajowych i międzynarodowych, na których referował prace związane z badaniami radiospektroskopowymi. Pracę naukowo-dydaktyczną podjął na U niwersytecie im. Adama Mickiewicza w roku 1956, a od 1957 nieprzerwanie zatrudniony jest w poznańskim Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk: w latach 1955 -1957w charakterze asystenta; 1957-1960 starszego asystenta; 1%1 -1970 jako adiunkt, od 1971 r. na stanowisku samodzielnego pracownika naukowo-badawczego. W 1966 r. został powołany na zastępcę kierownika Zakładu Dielektryków, od chwili utworzenia Zakładu Radiospektroskopii (1967) jest kierownikiem tego zakładu. W latach od 1966 -1968 pełnił obowiązki zastępcy dyrektora Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1972 -1974 pełnił funkcje pełnomocnika dyrektora Instytutu Fizyki i z dniem 24 kwietnia 1975 r. objął stanowisko dyrektora naczelnego nowego Instytutu Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk. Zainteresowania naukowo-badawcze prof.

dra hab. Jana Stankowskiego koncentrowały się głównie wokół problematyki własności ferroelektryków; badań maserów gazowych; rezonansów magnetycznych w ferroelektrykach, a ostatnio nad stosowaniem wysokich ciśnień w radiospektroskopowych badaniach faz rotacyjnych ciał stałych.

Laureaci Nagród

Od uzyskania w 196) r. tytułu doktora rozpoczyna się intensywna działalność Jana Stankowskiego w dziedzinie radiospektroskopii. Z podległym sobie zespołem uruchamia maser amoniakalny oraz inicjuje badania w dziedzinie elektronowego rezonansu paramagnetycznego. Głównym problemem badawczym było określenie metodą elektronowego rezonansu paramagnetycznego struktury domieszek paramagnetycznych w kryształach ferroelektrycznych soli Seignette'a i grupy glieynianów. Tym zagadnieniom poświęcona jest większość jego prac. Szczególnie ważne jest tutaj wykrycie silnej anomalii widma elektronowego przejścia fazowego. Opracowana przez Jana Stankowskiego teoria tego zjawiska jest stosowana do innych ferroelektryków z przejściem fazowym typu porządek-nieporządek. Inne prace dotyczą kolektywnego oddziaływania jonów miedziowych, wśród tych opracowań naj ciekawsze jest wykrycie nie znanego dotąd widma elektronowego rezonansu paramagnetycznego pochodzącego od agregatu złożonego z czterech kompleksów miedziowych o efektywnym spisie S=2. Profesor dr Jan Stankowski rozwija dalsze radiospektroskopowe metody badawcze. Obok zespołu elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR) powstają zespoły badające jądrowy rezonans magnetyczny (NMR), jądrowy rezonans kwadrupolowy (NQR) oraz mikrofalowy rezonans rotacyjny w gazach (MRR). Jednocześnie dzięki jego inicjatywie pomyślnie rozwijają się nowe technologie pomiarowe, jak np. badania nad wysokimi ciśnieniami i badania w niskich temperaturach oraz pomiary mikrofalowe w pasmach centymetrowych i milimetrowych długości fal. Plonem tej działalności jest ok. sześćdziesięciu prac poświęconych badaniom sieci krystalicznych i kompleksów molekularnych zawierających jony paramagnetyczne. Ostatnie jego prace dotyczą badania wpływu rotacji wewnętrznej na własności ferroelektryczne kryształów glicynowych, które umożliwiają hamowanie wysokiego ciśnienia w dowolnej temperaturze. Uzyskana zależność widma elektronowego rezonansu paramagnetycznego agregatu miedziowego od wysokiego ciśnienia jest jedną z nielicznych prac tego typu w literaturze przedmiotu. Profesor dr hab. Jan Stankowski posiada w swoim dorobku ponad sto prac naukowych, z czego osiemdziesiąt zostało opracowanych wspólnie z innymi autorami. Ponadto jest autorem dwóch książek Masery i ich zastosowanie (1%5) i obszernej monografii Wstęp do elektroniki kwantowej, którą opracował wspólnie z Andrzejem Grają. Ostatnia książka zawiera przegląd radio

spektroskopii gazów, rezonansów magnetycznych oraz maserów i laserów ze szczególnym uwzględnieniem prac wykonanych w kraju. Pod redakcją Jana Stankowskiego została opublikowana praca pt. RadIospektroskopia ciała stałego, która jest zbiorem najciekawszych wykładów fizyków i chemików uczestniczących w dwóch Szkołach Elektronowego Rezonansu Paramagnetycznego w Poznaniu w latach 1971 i 1974.

Prowadzone przez prof. Jana Stankowskiego wykłady kursowe z fizyki kryształów cieszą się dużym zainteresowaniem. Wyszkolił ośmiu magistrów, opiekował się dwudziestoma pięcioma zakończonymi pracami doktorskimi, był promotorem piętnastu zakończonych przewodów doktorskich, jest promotorem dwunastu przewodów doktorskich oraz kieruje licznymi pracami z dziedziny radiospektroskopii gazowej i rezonansów magnetycznych. Obecnie kieruje Zespołem Radiospektroskopii Instytutu Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk, w skład którego wchodzi zorganizowane przez niego w 1972 r. Środowiskowe Laboratorium Badań Radiospektroskopowych. Prowadzi stałe seminarium radiospektroskopii. W 1973 r. zorganizował Zakład Doświadczalny "Radiopan" wdrażający opracowania aparatury Instytutu Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk oraz innych placówek naukowych. Profesor dr hab. Stankowski od szeregu lat organizuje konferencje "Radiospektroskopia i elektronika kwantowa" oraz "Radiowa mikrofalowa spektroskopia RAMIS". Zajmuje się koordynacją budowy aparatury radlospektroskopowej ; jest przedstawicielem Polski w zespole Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej zajmującym się "Opracowywaniem aparatury do badań radiospektroskopowych" . Jest ponadto członkiem Komitetu Międzynarodowego Kongresu AMPERE - organizacji koordynującej europejskie prace w zakresie radiospektroskopii, członkiem Komitetu Fizyki Polskiej Akademii Nauk oraz Komitetu Spektroskopii polskiej Akademii Nauk. Jest członkiem Komisji Matematyczno-przyrodniczej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Prowadzi działalność popularyzatorską w zakresie fizyki wygłaszając wiele wykładów dla uczniów szkół średnich. Jest przedstawicielem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Fizycznego w Warszawie.

Współpracuje z ośrodkami zagranicznymi, a w szczególności z Instytutem Krystalografii w Moskwie, Instytutem Fizyki Uniwersytetu Karola Marksa w Lipsku (Niemiecka Republika Demokratyczna), z Instytutem J. Stefana w Lublianie (Jugosławia), wyż

szą Szkołę Techniczną w Bratysławie (Czechosłowacja) oraz z Wydziałem Fizyki Uniwersytetu w Cardiff (Wielka Brytania). Profesor dr hab. Jan Stankowski wyróżniony został nagrodą III Wydziału Polskiej Akademii Nauk za prace w dziedzinie radiospektroskopii rezonansu elektronowego (1969) i nagrodą Sekretarza N aukowego Polskiej

Akademii Nauk (1974). W roku 1973 zdobył naukową nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka. Miasto, w którym nieprzerwanie pracuje naukowo od 1956 f., wyróżniło go swoją Odznaką Honorową. Posiada także Medal XXX-lecia i Medal "Za zasługi dla obronności kraju".

Nagroda Naukowa za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nad prawem gospodarki uspołecznionej

DOC. DR HAB. JACEK TROJANEK

Urodził się dnia 2 czerwca 1937 r. w Poznaniu, w rodzinie drukarza-maszynisty Piotra Trojanka i jego żony, Joanny z Kabacińskich. Do szkoły podstawowej uczęszczał w rodzinnym mieście, następnie w latach 1951 - 1955 do Liceum Ogólnokształcącego Nr 8. Po maturze w 1955 r. zapisał się na studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, które ukończył w 196) r., po czym rozpoczął ap li - kanturę w Sądzie Wojewódzkim w Poznaniu. Egzamin sędziowski zdał w 1962 r. W latach 1962 -1964 pełnił obowiązki sędziego w Sądzie Powiatowym dla m. Poznania.

W trakcie aplikantury Jacek Trojanek rozpoczął pracę jako asystent w Katedrze Ekonomii Politycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Od dnia l września 1964 r. został zatrudniony w nowo utworzonej Katedrze Prawa Gospodarczego Wydziału Prawa w charakterze starszego asystenta. Uchwałą Rady Wydziału Prawa z dnia 12 marca 1968 r. został mu nadany stopień doktora nauk prawnych na podstawie przedłożonej i obronionej pracy pt. Obowiązek współdziałania jednostek gospodarki uspołecznionej przy zawieraniu i wykonywaniu umów. We wrześniu 1968 r. Jacek Trojanek powołany został na stanowisko adiunkta w Zakładzie Prawa Gospodarczego. W dniu 7 maja 1974 r. habilitował się na podstawie rozprawy pt. Umotua jako instrument planowania produkcji rynkowej. (Studium prawno-gospodarcze). Z dniem l marca 1975 r. został powołany na stanowisko docenta i kierownika Zakładu Prawa Gospodarczego w Instytucie Prawa Cywilnego. Jest uczniem prof. dra hab. Józefa Górskiego. Przedmiotem zainteresowań naukowych doc. dr hab. Jacka Trojanka jest nowa dziedzina prawa: prawo gospodarcze - prawo gospodarki uspołecznionej. W szczególnościzaś zajmuje się badaniami związanymi z prawidłowym funkcjonowaniem systemu umownego między jednostkami gospodarki uspołecznionej. Swoimi badaniami zapewnił sobie ugruntowaną pozycję w nauce polskiej, wzbogacając literaturę naukową publikacjami, które stanowią bardzo istotny wkład w rozwój teorii prawa gospodarczego. Rzetelnie przestrzegając zasady wiązania teorii i praktyki, doc. dr hab. Jacek Tro

Laureaci Nagród

janek obejmuje badaniami naukowymi problemy kontrowersyjne, których analiza ma poważne znaczenie nie tylko dla rozwoju teorii prawa gospodarczego, ale posiada również istotne znaczenie dla prawidłowego kształtowania praktyki gospodarczej. Jego praca doktorska zdobyła I nagrodę na ogólnopolskim konkursie miesięcznika "Państwo i Prawo" (1969) na najlepsze prace doktorskie obronione w Polsce na wydziałach prawa w roku 1968. Rozprawa ta została dwukrotnie wydana drukiem przez Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (1968) i przez wydawnictwo Prawnicze w wersji rozszerzonej (1971). Praca ta wzbudziła duże zainteresowanie, o czym świadczą m. in. recenzje ogłoszone przez wybitnych pracowników w różnych czasopismach. Posiada ona istotne znaczenie dla kształtowania się praktyki obrotu uspołecznionego, a w szczególności wywarła duży wpływ na kształtowanie się orzecznictwa państwowego arbitrażu gospodarczego. Szereg wniosków i postulatów autora znalazło odzwierciedlenie w wydanych następnie przepisach prawnych, np. w ogólnych warunkach umów sprzedaży i dostawy (1973). Praca ta została również wyróżniona N agrodą III stopnia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego (1970).

Wysoką ocenę sześciu specjalistów zyskała rozprawa habilitacyjna doc. dra hab. Trojanka pt. Umowa jako instrument planowania produkcji rynkowej. (Studium prawno-gospodarcze). Autor nawiązując do aktualnych zmian w systemie zarządzania i planowania - w sposób nowy postawił rolę umowy gospodarczej w planowaniu działalności uspołecznionych przedsiębiorstw. Praca ta przyczyniła się do dalszej racjonalizacji reform gospodarczych poprzez dostarczenie naukowych argumentów uzasadniających wdrożenie właściwych rozwiązań prawno-organizacyjnych w dziedzinie współpracy gospodarczej przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych, nakierowanej na prawidłowe zaspokojenie potrzeb rynku. Za osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych zawarte w pracy habilitacyjnej Jacek Trojanek otrzymał Nagrodę III stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1975).

Opublikował ponadto monografię Obowiązek współdziałania jednostek gospodarki uspołecznionej przy zawieraniu i wykonywaniu umów (Wydawnictwo Prawnicze 1971) oraz ponad dwadzieścia artykułów, przyczynków i recenzji w czasopismach fachowych polskich i zagranicznych. Doc. dr hab. Jacek Trojanek utrzymuje żywy kontakt z praktyką gospodarczą. Uczestniczy w pracach Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, bierze czynny udział w posiedzeniach i sympozjach naukowych organizowanych przez Główną Komisję Arbitrażową, Zrzeszenie Prawników Polskich, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, polski Komitet Normalizacyjny i in. Jest członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Jest członkiem komitetów redakcyjnych czołowych polskich czasopism prawniczych ("Studia Prawnicze" - organ instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny"). Doc. dr hab. Jacek Trojanek jest doświadczonym nauczycielem akademickim i posiada w pracy dydaktyczno-wychowawczej znaczne osiągnięcia. N a wszystkich kierunkach studiów prawniczych i administracyjnych prowadzi zajęcia z prawa gospodarczego, prawa spółdzielczego, umów gospodarczych, problematyki prawnej inwestycji. Jego seminaria magisterskie i dyplomowe opuszcza rocznie około trzydziestu osób. Jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 1962 r. W latach 1970-1972 pełnił funkcję I sekretarza Podstawowej Organizacji Partyjnej Wydziału Prawa i Administracji; w latach 1972 -1974 był członkiem Komitetu U czelnianego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, przewodniczącym Komisji do Spraw Szkolenia Ideologicznego. Od końca 1974 r. pełni funkcję II sekretarza Komitetu Uczelnianego. Odpowiedzialny za sprawy wychowania młodzieży, zorganizował na Uniwersytecie i prowadzi wzorowy w skali środowiska U czelniany Ośrodek Pracy Ideowo-Wychowawczej. Za wkład pracy w .rozwój organizacji studenckiej został przez Zarząd Główny Socjalistycznego Zrzeszenia Studentów Polskich odznaczony Odznaką Honorową (1975).

ZESPOŁOWE NAGRODY NAUKOWE Zespołowa Nagroda Naukowa przyznana pro! drowi hab. Stefanowi BączYkowi i drowi Stanisławowi Wylegaiskiemu Z Akademii Wychowania FizYcznego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nad problemami biochemii sportu

Prof, dr hab. Stefan Bączyk i dr Stanisław wylegaiski przeprowadzili pionierskie w Polsce oraz nieliczne w świecie prace badawcze nad wpływem wysiłku sportowego na poziom substancji chemicznych organizmu sportowca oraz Jego odnowy. Nadto prof. dr hab. Stefan Bączyk zorganizował w Poznaniu Zakład Biochemii Sportu (Jako pierwszy w Polsce), który do dzisiaj pełni role. wiodącą.

PROF. DR HAB. STEFAN BĄCZYK

Urodził się dnia 18 sierpnia 1911 r. w Langendreer (Westfalia), w rodzinie górnika Franciszka Bączyka i Jego żony, J ózefy z Dolatów. Początkowo pobierał naukę w szkole niemieckiej, a naukę Języka polskiego w tajnym nauczaniu. Po repatriacji do Polski <1918) uczęszczał do IV Szkoły Wydziałowej w Poznaniu, a następnie do gimnazjum w Rawiczu, gdzie w 1932 r. otrzymał świadectwo dojrzałości. W latach 1932 - 1933 odbył obowiązkową służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. W roku akademickim 1933/1934 wstąpił na Wydział Matematyczno- Przyrodniczy U niwersytetu Poznańskiego, obierając chemię jako kierunek studiów. Studia odbywał z przerwami na pracę zarobkową; ukończył je w marcu 1939 r. Egzamin dyplomowy, który miał zdawać we wrześniu tegoż roku, ze względu na wybuch II wojny światowej - zdawał w 1947 r. Pracę magisterską pt. Elektroredukcja cynchonldyny wykonał pod kierunkiem prof. dra Jerzego Suszki.

Kampanię wrześniową w wojnie obronnej 1939 r. odbył jako podporucznik rezerwy w 14. Pułku Artylerii Lekkiej. Po pobycie w szpitalu polowym w Skierniewicach przewieziony został w listopadzie 1939 r. jako jeniec wojenny do Oflagu VII B, a następnie do Oflagu VII A w Murnau, gdzie przebywał do oswobodzenia w dniu 29 kwietnia 1945 r. Jego droga do kraju wiodła przez Francję, skąd repatriował się do Poznania w 1946 r. Działalność naukową rozpoczął dnia l stycznia 1947 r. jako asystent w Katedrze Chemii Ogólnej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, uzyskując dnia 21 grudnia 1950 r. stopień naukowy doktora nauk matematyczno-przyrodniczych na podstawie rozprawy pt. O katalitycznym rozkładzie oleju wytlewnego Z krajowego wqgla brunatnego. Pracę tę wykonał pod kierunkiem prof. dra Wieńczysława Kuczyńskiego. Dnia 13 czerwca 196) r. Stefan Bączyk habilitował się na Wydziale Matematyczno- Fizyczno-Chemicznym U niwersytetu im. Adama Mickiewicza na podstawie pracy studia nad ilościowym oznaczaniem kwasu L-askorbinowego i produktów jego rOzPadu, która dała mu stopień naukowy doktora habilitowanego i tytuł naukowy docenta. Opiekunem naukowym był prof. dr Jerzy Suszko. Tytuł profesora nadzwyczajnego Rada Państwa nadała mu uchwałą z dnia 30 grudnia 1966 r., a tytuł profesora zwyczajnego uchwałą z dnia 24 czerwca 1975 r. Dnia 24 października 1974 r. Stefan Bączyk mianowany został przez Uniwersytet im. Marcina Lutra w Halle (Niemiecka Republika Demokratyczna) doktorem honoris causa za prace naukowe w dziedzinie biochemii wysiłku fizycznego i sportowego oraz za owocną współpracę naukową między uniwersytetem w Halle a poznańską Akademią Wychowania Fizycznego.

Laureaci Nagród

Dnia l kwietnia 1%2 r. Stefan Bączyk mianowany został kierownikiem Katedry Chemii Ogólne] Akademii Medycznej, którą to funkcję sprawuje do dzisiaj. Poza pracą w Akademii Medycznej od roku akademickiego 1953 - 1954 pracował w wyższej Szkole Wychowania Fizycznego, gdzie zorganizował od podstaw pierwszy w kraju, a jeden z nielicznych w świecie Zakład Biochemii Sportu i objął jego kierownictwo. W Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w latach 1%1-1965 Stefan Bączyk pełnił funkcję dziekana Wydziału Wychowania Fizycznego, a w latach 1%5 - 1975 funkcję rektora. Z dniem l września 1975 r. został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Przyrodniczych Podstaw Kultury Fizycznej Akademii Wychowania Fizycznego. Stefan Bączyk opublikował ponad sto prac naukowo-badawczych, dużą część spośród nich w czasopiśmiennictwie światowym, oraz czternaście prac monograficznych. Prace naukowo-badawcze można podzielić na dwie podstawowe dziedziny: l. Badania i studia nad witaminami w zakresie ilościowego oznaczaczania, szczególnie w materiale biologicznym oraz badania nad ich trwałością i kinetyką rozpadu; 2. Badania nad wpływem wysiłku fizycznego na zachowanie się witamin w ustroju. W tym zakresie przeprowadzono badania nad witaminami A, Bj, B 2 , BIs, C, D, E i K. Drugi nurt badań to eksperymenty o asepkcie analitycznym, które pozwoliły na opracowanie metod oznaczania niektórych substancji chemicznych w płynach ustroju oraz badania nad poziomem niektórych substancji chemicznych w zależności od wysiłku fizycznego. Prof. dr hab. Stefan Bączyk opracował kilka metod ilościowego oznaczania witamin przy stosowaniu różnych technik analitycznych, jak np. metoda potencjometrycznego miareczkowania dla ilościowego oznaczania kwasu L-askorbinowego (witaminy C) przy zastosowaniu opracowanej przez siebie elektrody platynowej o mikropowierzchni elektrolitycznie pokrytej rtęcią i elektrody kalomelowej jako porównawczej, która w roztworze stabilizowanym daje powtarzalne i dokładne wyniki dzięki znacznemu skokowi potencjału. Metoda ta stosowana jest do dzisiaj przez liczne pracownie jak i laboratoria przemysłowe. Metoda pozwala na oznaczanie kwasu L-askorbinowego w materiale biologicznym również barwnym. Prof. Stefan Bączyk opracował także metody oparte o analizę kompleksometryczną, konduktometryczną, polarograficzną, spektrofotometryczną i chromatograficzną. Osobny cykl reprezentuje grupa jedenastu prac, które wyjaśniają, jaki wpływ wywierają różne substancje chemiczne na krzywe epektrofotometryczne badanych witamin. Badania te pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, w jakim stopniu te substancje w surowcach roślinnych wpływają na dokładność wyników ilościowych. Badania doprowadziły do opracowania matematycznych współczynników korygujących błędy wyników. Eksperymenty o aspekcie analitycznym pozwoliły na opracowanie metod oznaczania niektórych elektrolitów oraz badania poziomu niektórych substancji chemicznych w zależności od wysiłku fizycznego, jak katecholaminy, fosfokreatyna, kreatyna, glukoza, pirogroniany, mleczany, białka, tłuszcze i in. w płynach ustroju. Tematyka zainteresowań w tym zakresie daje się ująć w problem "Adaptacja organizmu do wysiłku fizycznego i sportowego w aspekcie wskaźników biochemicznych oraz procesy odnowy". Ich wyniki znalazły zastosowanie praktyczne jako wskaźniki wydolności organizmu i stopnia wytrenowania dla Polskiego Komitetu Olimpijskiego, federacji sportowych, instytutów medycyny pracy i pokrewnych jednostek. Ostatnie prace badawcze prof. Stefana Bączyka skupiają się wokół problemu wpływu wysiłku fizycznego i sportowego na poziom mikroelementów w organizmie. Są to prace pionierskie w polskim sporcie i mają za zadanie poszukiwanie skutecznych środków do stymulowania wzrostu sprawności fizycznej. Profesor dr hab. Stefan Bączyk opracował i wydał od początku swej działalności nauczyciela akademickiego osiem skryptów oraz cztery podręczniki dla studentów wychowania fizycznego, medycyny i stomatologii. Od czasu uzyskania stopnia naukowego dra habilitowanego Stefan Bączyk był promotorem prac dwunastu osób, które uzyskały stopień naukowy doktora nauk przyrodniczych oraz dwóch z wychowania fizycznego w zakresie biochemii sportu. Stefan Bączyk odbył kilkumiesięczne staże zagranicą (Niemiecka Akademia Nauk, węgierska Akademia Nauk) oraz staże kilkunastodniowe. Brał też czynny udział w sesjach naukowych witaminologów (Budapeszt, Jassy, Berlin, Stuttgart, Marburg, Wiedeń, Monachium, Hamburg, Sofia), gdzie omawiał własne osiągnięcia. Od 1948 r. jest działaczem Polskiego Towarzystwa Chemicznego i Polskiego Towarzystwa Biochemicznego (1963). Od 196) r. jest członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, gdzie na Wydziale Matematyczno- Przyrodniczym był organizatorem i pierwszym przewodniczącym Komisji Biologicznych Podstaw Kultury Fizycznej. Był też inicjatorem powołania przy oddziale poznańskiej Polskiej Akademii Nauk Komisji Przyrodniczych Problemów Kultury Fizycznej; od chwili powstania jest jej przewodniczącym. W latach 1%1 -1965 był radnym Rady N arodowej m. Poznania i członkiem Komisji Zdrowia i Opieki Społecznej. W latach 1950-1956 był inicjatorem powstania oraz przewodniczącym Klubu Techniki i Racjonalizacji Służby Zdrowia na województwo poznańskie. Za zasługi bojowe w II wojnie światowej oraz obronności kraju odznaczony został: Krzyżem Walecznych, Medalem Grunwaldu, Zwycięstwa i Wolności oraz brązowym i srebrnym medalem "Za zasługi dla obronności kraju". Za działalność naukową, spo

łeczną oraz dydaktyczno-wychowawcza wyróżniony został Odznakami Honorowymi Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" a także zielonogórskiego i gorzowskiego; złotymi Odznakami im. Janka Krasickiego, Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej; Polskiego Związku Lekkiej Atletyki i innymi.

Rada Państwa udekorowała prof. dra hab.

Stefana Bączyka Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969).

DR STANISŁAW WYLEGALSKI

Urodził się dnia 9 listopada 1932 r. w Skokach k. Wągrowca, w rodzinie robotnika Sylwestra Wylegaiskiego i jego żony Walentyny z Orchowiczów. Lata okupacji spędził z rodzicami w Skokach. Po wyzwoleniu w 1945 r. w ciągu trzech lat ukończył szkołę podstawową, następnie zapisał się do Liceum Pedagogicznego w Wągrowcu, po ukończeniu którego w 1952 r. i po zdaniu egzaminów wstępnych rozpoczął studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Moskwie, które ukończył z wyróżnieniem w 1956 r. Po powrocie do kraju otrzymał skierowania do pracy w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu na Wydziale Wychowania Fizycznego w charakterze asystenta. Od czasu powstania filii Akademii Wychowania Fizycznego w Gorzowie (1971) również tam prowadzi zajęcia dydaktyczne. W ramach współpracy uczelni ze środowiskiem, w 1957 r. podjął pracę trenerską w Kolejowym Klubie Sportowym "Lech", w tym samym roku został skierowany do Ośrodka Przygotowań Olimpijskich w Cetniewie; tam ukończył specjalny kurs uzyskując stopień trenera II klasy z gimnastyki przyrządowej oraz akrobatyki sportowej. W latach 1961 -1966 prowadził kursy przygotowawcze instruktorów ćwiczeń gimnastycznych dla załóg zakładów pracy; pełnił funkcję konsultanta w tej dziedzinie przy Wojewódzkiej Komisji Związków Zawodowych. Był członkiem Komisji Szkoleniowej do Spraw Rekreacji przy Zarządzie Głównym Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej w Warszawie. Jest autorem dwóch prac z zakresu problematyki rekreacyjnej, wydanych w latach 1962 i 1969 dla instruktorów prowadzących ćwiczenia dziesięciominutowe w zakładach pracy. Opublikował trzydzieści siedem prac naukowych, łącznie z obronioną pracą doktor

-mską Badania wpływu iiamlny (witaminy B A na wydalanie kwasu pirogronowego Z ustroju w zależności od -wysiłku firycznego, którą wykonał pod kierunkiem prof. dra hab. Stefana Bączyka. Praca doktorska zaszeregowana została do prac o charakterze wdrożeniowym w sporcie wyczynowym. Zainteresowania naukowe dra Stanisława Wylegaiskiego związane są z badaniami biochemicznymi, które dotyczą witamin, makroi mikroelementów oraz niektórych metabolitów w ustroju sportowców. Jednak większość prac naukowo-badawczych wykonał w zakresie amin katecholowych oraz ich metabolitów w zależności od wysiłku fizycznego, wieku badanych oraz dodatkowych czynników emocjonalnych. Badania te prowadzone były wstępnie na zwierzętach, a potem na osobnikach nie uprawiających sportu oraz na członkach kadry narodowej z wielu dyscyplin sportowych. Problem poziomu amin katecholowych oraz ich metabolitów w aspekcie przemian anaerobowych

Laureaci Nagródi aerobowych z uwzględnieniem dodatkowych bodźców wywołuj ących podwyższony stan emocjonalny w powiązaniu z wysiłkiem fizycznym - stanowi temat jego pracy habilitacyjnej. Jako pracownik naukowy brał udział w sympozjach krajowych i międzynarodowych, wygłosił na nich dziewięć referatów o charakterze naukowo-badawczym, m. in. na II Krajowym Zjeździe Polskiego Towarzystwa Medycyny Pracy w Krakowie (1975) referat pt. Zastosowanie metody spektrofotometrii absorpcji atomowej do badań epidemiologicznych w profilaktyce u pracowników stykających slą ze związkami rtęci. Jest także autorem l współautorem szeregu przyrządów i aparatów naukowo-badawczych. Do najważniejszych z nich zaliczyć należy: spektrofotofluorymetr, spektrofotometr do oznaczania rtęci metodą absorpcji atomowej oraz fluorometr - przyrząd do masowych oznaczeń fluoru. Wyróżniają się

one łatwością obsługi, dużą czułością i uniwersalnością. Przy użyciu tej aparatury wykonano szereg prac naukowo-badawczych dla uczelni oraz na rzecz środowiska, jak np.: masowe badania fluoru u dzieci i młodzieży Poznania, a także dla poznańskiej Centrali Nasiennej - badania poziomu rtęci w zbożu. Od 1966 r. jest opiekunem Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Biochemii Sportu. Wiele prac studenckich wykonanych w ramach tego koła naukowego zostało nagrodzonych na studenckich sesjach naukowych uczelnianych i na międzyuczelnianych. Przez szereg lat był przewodniczącym Zarządu Uczelnianego Towarzystwa Przyjaźni Polsko- Radzieckiej. Za pracę tę odznaczono go Złotą Odznaką Towarzystwa Przyjaźni Polsko- Radzieckiej. Za długoletnią pracę pedagogiczną udekorowany został Złotym Krzyżem Zasługi.

Zespołowa Nagroda Techniczna · przYznana grupie naukowców i techników w składzie: mgr inż. Leonard Frąckowiak 7 doc. dr inż. Zdzisław Kośmicki 7 mgr inż. Antoni Kukieła 7 lnz. Bolesław KuraszkiewicZ 7 doc. mgr lnz. Władysław Machowiak 7 inż. Mirosław Rutkowski 7 mgr inż. Maurycy Smidowicz 7 lnz. mech. Marian Waśko 7 lnz. Tadeusz Zalewski Z Przemysłowego Instytutu MaszYn RolniczYch i Politechniki Poznańskiej za opracowanie zestawu masZJln do pielęgnacji i zbioru ziemniaków.

Zestaw maszyn do mechanicznej pielęgnacji i kompleksowego zbioru ziemniaków obejmuje: obsypnik czterorzędowy Oka-4; uniwersalny czterorzędowy rozdrabniacz łęcin Z-310; dwurzędowy kombajn do zbioru ziemniaków Z-614; sortownik przewoźny do ziemniaków Z-604 o wydajności pięć ton na godzinę. W województwie poznańskim, które jest czołowym producentem ziemniaków w Polsce, wprowadzenie tego zestawu maszyn w praktyce rolniczej przyniosło wysokie korzyści i pozwoliło na znaczne obniżenie nakładów pracy ludzkiej. Zastosowanie obsypnika Oka-4 pozwoliło na ograniczenie liczby zabiegów pielęgnacyjnych. Uniwersalny rozdrabniacz łęcin Z-319, w stosunku do maszyny uprzednio stosowanej (Z-304), okazał się znacznie tańszy w kosztach eksploatacji. Koszt zbioru ziemniaków dwurzędowym kombajnem Z-614 okazał się niższy, w stosunku do kombajnu jednorzędowego, o około 400 zł na jednym hektarze upraw. Sortownik przewoźny do ziemniaków Z-604 zastąpi w przyszłości maszynę importowaną.

MGR IN2. LEONARD FRĄCKOWIAK

Urodził sie. dnia 28 czerwca 1933 r. w Poznaniu, w rodzinie zbrojmistrza wojskowego Franciszka Frąckowiaka i jego żony, Leokadii z Kiełpińskich. W latach okupacji hitlerowskiej (1939 -1945) przebywał z matką i rodzeństwem w Wierzbiezanach k. Gniezna. W 1945 f., po powrocie ojca z obozu pracy przymusowej, rodzina Frąckowiaków osiadła w Rawiczu. Tam w latach 1945 - 1948 Leonard uczył się w siedmioklasowej szkole podstawowej o skróconym okresie nauczania. Po jej ukończeniu pracował w gospodarstwie rolnym w Dębnie Polskim k. Rawicza. W tym czasie Związek Młodzieży Polskiej, do którego wstąpił, nakłaniał młodzież do podejmowania nauki i pracy w przemyśle. Leonard Frąckowiak udał się do Wrocławia, gdzie w latach 1949 -1952 uczył się w Szkole Przemysłowej Państwowej Fabryki Wagonów "Pafawag". Jako aktywny członek Związku Młodzieży Polskiej został skierowany na kurs organizacyjny do Radomia, po ukończeniu którego przez rok pracował w Zasadniczej Szkole Budowlanej we Wrocławiu jako organizator Związku Młodzieży Polskiej. Stąd w 1953 r. delegowany został na dwuletnie studia przygotowawcze w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu, a po ich ukończeniu (1955) na studia na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej, które ukończył w 196) f. uzyskując dyplom magistra inżyniera mechanika w dniu 15 lutego 1961 r.

Od dnia l grudnia 196) r. mgr inż. Leonard Frąckowiak pracował kolejno na stanowiskach: głównego mechanika w Wielkopolskich Zakładach Wyrobów Papierowych; starszego inżyniera do spraw zaplecza technicznego motoryzacji w Prezydium Rady N arodowej m. Poznania; inspektora nadzoru inwestorskiego nad urządzeniami mechanicznymi w Wojewódzkim Zarządzie Wodnych Melioracji; dyrektora w Zakładzie N aprawczym Mechanizacji Rolnictwa w Tarnowie Podgórnym. W Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych pracuje od dnia l maja 1969 r. na stanowisku adiunkta - kierownika pracowni maszyn pielęgnacyjnych. Kierowany przez niego zespół pracowników zajmuje się tworzeniem nowych konstrukcji maszyny rolniczych do mechanicznej pielęgnacji międzyrzędowej ziemniaków, buraków cukrowych i kukurydzy; do przedsiewnego doprawiania gleby zwięzłej i wyschłej; do jednoczesnej uprawy roli i siewu zbóż lub sadzenia ziemniaków za jednym przejazdem roboczym. Maszyny te są wyposażane w aktywne organy robocze, co stanowi o ich nowoczesnym kierunku rozwoju konstrukcji. Dla przebadania przyrodniczych podstawnowych technologii pracy i nowych maszyn w uprawie roli i pielęgnacji międzyrzędowej plantacji roślin nawiązał współpracę z zespołem naukowym prof. dr hab. Kazimierza Piechowiaka z Akademii Rolniczej. Przy rozwiązywaniu problemów technicznych konstruowanych maszyn rolniczych współpracuje od kilku lat z doc. drem inż. Zdzisławem Kośmickim z Politechniki Poznańskiej. Dzięki temu przyczynił się do integracji prac naukowo-badawczych środowiska poznańskiego wokół ważnych problemów gospodarczych. Tym sprawom służyły także podróże naukowe do radzieckich instytutów naukowo-badawczych w Moskwie, Ałma-Acie i N o # 0kubańsku oraz węgierskich w Budapeszcie i Gada11a. W swoim dorobku naukowo-badawczym i konstrukcyjnym posiada ponad trzydzieści opracowanych tematów, z których kilka zostało opublikowanych. Jest współautorem sześciu wynalazków opatentowanych bądź zgłoszonych do opatentowania. W latach 1964 -1972 prowadził wykłady i ćwiczenia z maszynoznawstwa melioracyjnego na Wydziale Melioracji Wodnych Akademii Rolniczej w Poznaniu. Mgr lnz. Leonard Frąckowiak wiele pracował społecznie. Wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej w dniu 15 grudnia 1948 r. W 'latach 1950 - 1952 był członkiem zarządu szkolnego tego Związku przy Szkole Przemysłowej Państwowej Fabryki Wagonów/ Pafawa g " we Wrocławiu, a w latach 1953, , -1954 przewodniczącym Zarządu Wydziałowego na Studium Przygotowawczym Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Był założycielem koła Związku Młodzieży Socjalistycznej na Politechnice Poznańskiej, w la

Laureaci Nagródtac h 1958 -1960 był członkiem Zarządu U czelnianego oraz Okręgowej Rady Studenckiej Związku Młodzieży Socjalistycznej w Poznaniu. W latach 1953 -1960 był członkiem Zrzeszenia Studentów Polskich a w latach 1957 - 196) członkiem i przewodniczącym uczelnianej komisji rewizyjnej przy Politechnice Poznańskiej. Do szeregów Polskiej zjednoczonej Partii Robotniczej przyjęty został w dniu 20 marca 1954 r. W latach 1958 -1960 pełnił funkcję I sekretarza Oddziałowej Organizacji Partyjnej Studentów przy Politechnice Poznańskiej, w latach 1959 -1960 był członkiem Egzekutywy Komitetu Uczelnianego; 1%1 -1962 II sekretarzem Oddziałowej Organizacji Partyjnej przy Prezydium Rady Narodowej m. Poznania, w latach 1%7 - 1968 członkiem Komitetu do Spraw Rolnictwa przy Komitecie Powiatowym w Poznaniu.

DOC. DR INZ. ZDZISŁAW KOŚMICKI

Urodził się dnia 29 czerwca 1935 r. w Szamotułach, w rodzinie rzemieślnika Antoniego Kośmickiego i jego żony, Anny z domu Białek. W rodzinnym mieście ukończył szko-.

łę podstawową, a w 1953 r. liceum ogólnokształcące i w tym samym roku rozpoczął studia na nowo utworzonym Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu, które ukończył w 1959 r., uzyskując tytuł magistra inżyniera mechanika w specjalności maszyny rolnicze. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał w 1%7 r. na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Poznańskiej po obronie pracy na temat: Studium o technologii działania połączenia korpusu obsypującego Z zespołem roboczym rotacyjnym. Pracę zawodową, jako nauczyciel akademicki, rozpoczął będąc jeszcze studentem w 1958 r. w Katedrze Maszyn Rolniczych na stanowisku asystenta, w Katedrze tej, a od 1970 r. w Zakładzie Maszyn i Urządzeń Rolniczych Instytutu Maszyn Roboczych na Wydziale Maszyn Roboczych i Pojazdów pracuje do chwili obecnej, kolejno na stanowiskach: starszego asystenta, adiunkta i od

dnia l listopada 1971 r. docenta. Pełnił i nadal pełni szereg funkcji organizacyjnych i społecznych. Jest członkiem senatu akademickiego; uczelnianej komisji do spraw rozwoju kadry naukowo-dydaktycznej; uczelnianej komisji wynalazczości; koordynatorem współpracy uczelni z Poznańską Fabryką Maszyn Żniwnych oraz kierownikiem studium doktoranckiego. W latach 1971 -1974 doc. dr Zdzisław Kośmicki był prodziekanem; od 1974 r. jest dziekanem Wydziału Maszyn Roboczych i Pojazdów. Zajmuje się teorią konstrukcji i badaniami doświadczalnymi maszyn rolniczych. Dotyczą one głównie maszyn uprawowych czynnych i kombinowanych - ze szczególnym uwzględnieniem maszyn do pielęgnacji plantacji ziemniaków. Dorobek naukowy doc. dra lnz. Zdzisława Kośmickiego stanowi trzydzieści prac wydanych drukiem; dwa wynalazki i trzy zgłoszenia patentowe, ponad trzydzieści prac naukowo- badawczych i konstrukcyjnych dla potrzeb gospodarki narodowej, kilkanaście referatów wygłoszonych na konferencjach i sympozjach. Zdzisław Kośmicki jest członkiem Komitetu Techniki Rolniczej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie; Komisji Nauk Mechanicznych i Budownictwa w oddziale poznańskim Polskiej Akademii Nauk; Komisji N ormalizacyjnej Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych; Rady N aukowo- Technicznej Ośrodka Badawczo- Rozwojowego Maszyn Żniwnych w Płocku; Rady Naukowej Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w Poznaniu.

Jest promotorem pięciu prac doktorskich oraz opiekunem pięciu dalszych osób przygotowujących rozprawy doktorskie. Pod jego kierunkiem około pięćdziesięciu osób wykonywało prace dpylomowe, uzyskując tytuły magistra - inżyniera. Za działalność naukową i dydaktyczno-wychowawczą był dwukrotnie wyroznlony nagrodą indywidualną III stopnia Ministra

Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1968 -1974) oraz kilkakrotnie nagrodą Rektora Politechniki Poznańskiej.

U dekorowany został SreDrnym Krzyżem Zasługi i Odznaką Honorową Miasta Poznania.

MGR INZ. ANTONI KUKIEŁA

Urodził się dnia 9 września 1919 r. w Warszawie, w rodzinie handlowca Edwarda Kukieły i jego żony, Wiktorii z Bieżuńskich. Po ukończeniu szkoły podstawowej w rodzinnym mieście zapisał się do Państwowej Średniej Szkoły Technicznej Kolejowej w Warszawie, którą ukończył w r. 1938 uzyskując tytuł technika-mechanika. W stopniu plutonowego-podchorążego 13. Dywizji Piechoty brał udział w wojnie polsko-niemieckiej 1939 r. Jako jeniec wojenny Stalagu XIII A w Norymberdze pracował w latach 1940 -1941 w gospodarstwie rolnym, a w latach 1942 -1943 w fabryce maszyn rolniczych w Bawarii. Po ucieczce z niewoli (1943) pracował w charakterze kierownika działu obróbki wiórowej w zakładzie Anloniego Mazura w Warszawie. Jako żołnierz Powstania Warszawskiego zesłany został do obozu koncentracyjnego w Stutthofie, gdzie przebywał do mementu wyzwolenia przez Armię Radziecką (1945).

Od dnia l października 1946 r. Antoni Kukieła pracuje nieprzerwanie w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych, początkowo w charakterze konstruktora, w latach 1954-1956 kierownika działu konstrukcyjnego, od l lipca 1956 r. do 31 grudnia 1968 r. kierownika zakładu naukowo-badawczego dla maszyn do zbioru roślin okopowych, zaś od l stycznia 1969 do 31 stycznia 1972 r. - kierownika Zakładu Maszyn do Uprawy Gleby i Zbioru Roślin Okopowych, z dniem l lutego 1972 r. został na własną prośbę przeniesiony na stanowisko kierownika Pracowni Maszyn do zbioru Ziemniaków, na którym pracuje obecnie. W latach 195) -1954 Antoni Kukieła ukończył Wieczorową Szkołę Inżynierską w Poznaniu z tytułem inżyniera-mechanika w specjalności technologia budowy obrabiarek. Dyplom magistra inżyniera uzyskał w 196) r.

na Politechnice Poznańskiej po ukończeniu kursu magisterskiego (1957 -1960). Tytuł adiunkta uzyskał w dniu l sierpnia 1%2 r. w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. W 1955 r. odbył praktykę zawodową w czechosłowackich fabrykach w Roudnicy i Prostejowie w zakresie organizacji i technologii produkcji maszyn takich jak pługi, pielniki, sIewniki, młocarnie automatyczne. Dorobek konstruktorski mgr inż. Antoniego Kukleły jest wyjątkowo bogaty. Jako

7 Kronika miasta Poznania z. J/77konstruktor wiodący opracował i wdrożył do produkcji przemysłowej ok. piętnastu maszyn, często o oryginalnym rozwiązaniu, wśród nich: wyorywacze do buraków, kopaczki do ziemniaków, brony talerzowe, pielniki wielorzędowe, wieloraki konne i ciągnikowe. W okresie kierowania działem konstrukcyjnym wdrożył do produkcji m. in. pługi: łąkowy i podorywkowy, płuczkę motorową, kolumnę parnikową, siewnik nawozowy i bronę talerzową. W latach 1958 -1969 Antoni Kukieła i jego grupa opracowali rodzinę maszyn do zbioru buraków cukrowych o oryginalnym sposobie załadunku plonu na dwie przyczepy oraz maszyn dwurzędowych do rozdzielnego zbioru liści i korzeni buraków cukrowych. Za opracowanie i wdrożenie do produkcji zestawu tych maszyn otrzymał nagrodę II stopnia Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich (1967). W latach 1969 - 1975 pracował nad rozwojem maszyn do zbioru ziemniaków, m. in. urządzeniami oddzielającymi kamienie od ziemniaków. Przebadał ok. czterdziestu maszyn krajowych i zagranicznych, przeważnie maszyn do zbioru ziemniaków i buraków cukrowych. Brał udział w opracowaniu krajowego systemu maszyn rolniczych. Jego działalność w pracach grup roboczych Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w zakresie rozwoju mechanizacji zbioru roślin okopowych zapoczątkowana w 1961 r. trwa

Laureaci Nagróddo dziś. Od 1973 r. prowadzi tam temat "Rozwój zunifikowanych zespołów maszyn do zDioru ziemniaków". Mgr inż. Antoni Kukieła brał udział w konferencjach naukowo-technicznych wielokrotnie w Czechosłowacji, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Opracował dla różnych pism technicznych i periodyków ponad trzydzieści artykułów o rozwoju mechanizacji produkcji ziemniaków i buraków cukrowych. Do ważniejszych należy zaliczyć także opracowane przez niego prognozy rozwoju maszyn do zbioru ziemniaków do roku 1980 i do 2000. Za zasługi dla gospodarki narodowej został odznaczony medalem X-lecia PRL, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, a w 1976 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

INZ. BOLESŁAW KURASZKIEWICZ

Urodził się dnia 21 wrzesnla 1920 r. w Inowrocławiu, w rodzinie rolnika Józefa Kuraszkiewicza i jego żony, Tekli z Hałasów. Do wybuchu wojny polsko-niemieckiej we wrześniu 1939 r. ukończył szkołę powszechną i gimnazjum ogólnokształcące w Inowrocławiu oraz I klasę licealną matematyczno-fizyczną w Toruniu. W październiku 1939 r. Bolesław Kuraszkiewicz został przez okupanta uwięziony w obozie w Gniewkowie; stamtąd w grudniu wysiedlony był do woj. warszawskiego, gdzie pracował jako robotnik rolny, w okresie tym uczył się również w Szkole Budowy Maszyn w Warszawie. Po wyzwoleniu w 1945 r. ukończył w rodzinnym mieście liceum i zdał maturę. Od września 1945 r. do 1948 r. studiował na Wydziale Mechanicznym Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu, pracując jednocześnie od 1947 r. w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Maszyn Rolniczych - później przemianowanym na Przemysłowy instytut Maszyn Rolniczych, w którym pracuje do chwili obecnej.

Początkowo opracowywał dokumentacje konstrukcyjne na maszyny rolnicze. Przez pewien czas był zastępcą kierownika grupy przygotowującej dokumentację konstrukcyjną pierwszego polskiego kombajnu zbożowego ŻMS-4 - późniejsza "Vistula" . Za osiągnięcia w tej dziedzinie otrzymał nagrodę Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego. N astępnie Bolesław Kuraszkiewicz mianowany został kierownikiem pracowni w Dziale N ormalizacji. Specjalizował się w tym dziale w szczególności przy normalizacji międzyrzędzi roślin okopowych i innych oraz wynikających z nich podstawowych parametrów maszyn rolniczych, ciągników i przyczep. Sprawy te należą do ważniejszych w procesach mechanizacji w rolnictwie. Następnie podjął pracę w Zakładzie Maszyn Żniwnych Instytutu specjalizując się w sieczkarniach polowych. Za badania nad sieczkarkami uzyskał nagrodę Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Rolniczych i Ciągników. Kierował pracami nad założeniami konstrukcyjnymi i budową prototypu samobieżnej kosiarki pokosowej z hydrostatycznym napędem jazdy. N apędy te stanowiły podstawę dalszych prac konstrukcyjnych w budowie sieczkarń polowych i kombajnów zbożowych. Obecnie pracuje w Zakładzie Maszyn Uprawowych i Zbioru Roślin Okopowych.

Studiował zaocznie na Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu w latach 1964 -1969 i uzyskał dyplom inżyniera rolnictwa (1969). Studia kontynuował na Politechnice Poznańskiej, gdzie w 1974 r. uzyskał dyplom ukończenia Studium Podyplomowego w zakresie optymalizacji konstrukcji maszyn rolniczych. Jest autorem szeregu publikacji w czasopismach fachowych i współautorem opracowań książkowych z dziedziny agregowania maszyn rolniczych z ciągnikami.

DOC. MGR INŻ. WŁADYSŁAW MACHOWIAK

Urodził się. dnia 5 września 1919 r. w Lesznie, w rodzinie funkcjonariusza sądowego Stanisława Machowiaka i jego żony, Salomei ze Stelmachów. Do września 1939 r. przebywał w Lesznie, gdzie ukończył szkołę podstawową, gimnazjum i liceum ogólnokształcące typu humanistycznego. Po maturze w maju 1939 r. odbywał przez dwa miesiące praktykę zawodową w leszczyńskich Zakładach Siły, Światła i Wody, potrzebną ao podjęcia studiów politechnicznych. Po wybuchu II wojny światowej (1939) brał udział w obronie Warszawy, dostał się wówczas do niewoli niemieckiej, z której uciekł po kilku dniach. Ukrywał się na wsi, a następnie pracował jako robotnik w warsztatach Zarządu Drogowego w Lesznie. Od marca 1941 r. po ukończeniu kursu pracował jako kontroler mleczności krów w gospodarstwach rolnych w okolicach Leszna. Po wyzwoleniu w 1945 r. Władysław Machowiak pracował w biurze technicznym warsztatów kolejowych w Lesznie, w kwietniu 1945 r. rozpoczął studia techniczne na Wydziale Mechanicznym Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu, które ukończył w maju 1948 r. uzyskując stopień inżyniera-mechanika ze specjalnością w zakresie konstrukcji maszyn rolniczych. W czasie studiów był wykładowcą przedmiotów technicznych w Szkole Zawodowej Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski".

Po krótkim okresie pracy jako kierownik roszarni w Lesznie (1948) objął stanowisko kierownika wydziału planowania i statystyki w Bydgoskim Zjednoczeniu Przemysłu Maszyn Rolniczych. Po likwidacji Zjednoczenia został przeniesiony do Fabryki Narzędzi Rolniczych "Unia" w Grudziądzu na stanowisko szefa produkcji, które zajmował do końca lipca 1952 r. Pod jego kierownictwem uruchomiona została produkcja nowych typów maszyn i narzędzi rolniczych (pługi ciągnikowe, siewniki nawozowe, kultywatory, opielacze ciągnikowe i in.). W okresie tym wykładał przez cztery lata w Liceum Mechanicznym i w Technikum Budowy Maszyn Rolniczych w Grudziądzu.

Z dniem l sierpnia 1952 r. został przeniesiony na stanowisko głównego inżyniera Poznańskiej Fabryki Maszyn Żniwnych, w której zorganizował produkcję snopowiązałek ciągnikowych. Po trzech latach (1954) na własne życzenie został odwołany z zajmowanego stanowiska, a następnie po półrocznej pracy na kierowniczym stanowisku w dziale technicznym tej fabryki został z dniem l lutego 1955 r. przeniesiony do Instytutu Maszyn Rolniczych na stanowisko kierownika Zakładu Konstrukcyjno- Teehniczne

go, którego był organizatorem. Pod jego kierownictwem i przy jego współudziale powstały konstrukcje licznych maszyn rolniczych, dziesiątki nowych opracowań warunków technicznych odbioru i instrukcji obsługi maszyn rolniczych, pierwsze serie norm państwowych na elementy i zespoły maszyn rolniczych oraz kilkanaście prac naukowo-badawczych.

W czasie pracy w Instytucie Władysław Machowiak ukończył studia na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Poznańskiej z dyplomem magistra (1960). Od l stycznia 1%1 r. objął w Przemysłowm Instytucie Maszyn Rolniczych stanowisko zastępcy dyrektora do spraw naukowych- Opublikował liczne prace naukowo-badawcze oraz artykuły popularnonaukowe, wygłosił kilkanaście referatów oraz brał udział w wielu konferencjach naukowych w kraju i za granicą, m. in. jako przewodniczący delegacji polskiej w posiedzeniach grupy roboczej Sekcji Nr 5 Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.

W grudniu 1964 r. został powołany na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, a w 1973 r. na stanowisko docenta w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych. Od dnia l stycznia 196) r. jest dyrektorem naukowym Instytutu. Władysław Machowiak bierze czynny udział w pracach organizacji społecznych i zawodowych. Był m. in. członkiem Wojewódzkiej Rady Postępu Technicznego; Rady Ekonomicznej Zjednoczenia Przemysłu Ciągników i Maszyn Rolniczych; Sekcji Budowy i Eksploatacji Maszyn i Urządzeń przy Polskim Komitecie Normalizacji i Miar, zastępcą przewodniczącego Oddziału Wojewódzkiego Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników

Laureaci Nagród

Polskich; zastępcą przewodniczącego Rady N aukowej Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych; członkiem Rady Naukowej instytutu Maszyn Roboczych Politechniki Poznańskiej; redaktorem naczelnym kwartalnika "Prace Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych", członkiem rady programowej czasopisma "Maszyny i ciągniki rolnicze". Jest laureatem Zespołowej Nagrody Technicznej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1974 za badania ikonstruowanie wieloczynnościowych agregatów

punktowego wysiewu nasion jednokiełkowych buraka cukrowego i innych. za całokształt działalności technicznej i naukowej otrzymał liczne wyróżnienia m. in.: Medal X-lecia PRL; Medal XXX-lecia PRL; Złotą Honorową Odznakę Stowarzyszenia Inżynierów i Mechaników Polskich; Odznakę Honorową Miasta Poznania i "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". U dekorowany został złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974).

INZ. MIROSŁAW RUTKOWSKI

Urodził się dnia 30 lipca 1942 r. w Opalenicy w rodzinie robotnika Józefa Rutkowskiego i jego żony, Stanisławy z Cichych. Po wyzwoleniu kraju spod okupacji hitlerowskiej (1945) wraz z rodzicami zamieszkał w Foznaniu, gdzie najpierw ukończył szkołę podstawową, a w 1959 r. Zasadniczą Szkołę Zawoćową Nr l, uzyskując świadectwo czeladnika w zawodzie ślusarza ogólnego.

W tym samym roku rozpoczął pracę zawodową w Wytwórni Wyrobów Tytoniowych w charakterze mechanika, w zakładzie pracy był aktywistą Związku Młodzieży Socjalistycznej. W 1964 r. Mirosław Rutkowski ukończył kurs mistrzowski w Izbie Rzemieślniczej i uzyskał tytuł mistrza w zawodzie ślusarza ogólnego. W trzy lata później (1967) ukończył naukę w Technikum Kolejowym Ministerstwa Komunikacji w Poznaniu w specjalności naprawa i eksploatacja trakcji spalinowej. W 1967 r. Mirosław Rutkowski rozpoczął pracę w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych jako starszy technik, a następnie jako starszy majster w Zakładzie Uprawy Gleby i Zbioru Roślin Okopowych. Od 1970 r. kierował badaniami laboratoryjno-polowymi szeregu maszyn rolniczych. Jednocześnie studiował zaocznie na Wydziale Maszyn Roboczych i Pojazdów Politechniki Foznańskiej, studia ukończył w roku 1976 uzyskując tytuł Inżyniera-mechanika w specjalności maszyn i urządzeń rolniczych. Jest autorem trzynastu prac badawczych ikonstrukcyjnych. Z dniem 15 grudnia 1976 r. został powołany na stanowisko zastępcy dyrektora do spraw technicznych w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Wyrzysku woj. pilskie.

MGR INZ. MAURYCY SMIDOWICZ

Urodził się dnia 9 kwietnia 1928 r. we Wrześni, w rodzinie rzemieślnika Franciszka Smidowicza i jego żony, Marianny z Pilarskich, w wieku lat jedenastu (1939) został Wraz z rodziną wysiedlony przez okupantów w okolice Radomia, a w dwa lata później wysyłany na roboty przymusowe w głąb hitlerowskich Niemiec, gdzie pracował jako fi łynarz.

W 1947 r. Maurycy Smidowicz powrócił do rodzinnego miasta w celu kontynuowania przerwanej wojną nauki i rozpoczęcia pracy. W latach 1947 -1971 pracował w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" jako ślusarz i rozdzielca pracy; w Centralnym Biurze Dokumentacji Technicznej Taboru Kolejowego jako konstruktor; był głównym mechanikiem w Zakładach Budowy Maszyn Chemicznych; głównym technologiem i zastępcą dyrektora w Poznańskich Zakładach Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdzielni "Samopomoc Chłopska"; projektantem w Biurze Projektów "Prozamet-Bepes" i kierownikiem sekcji reklamacji w Wielkopolskiej Fabryce Urządzeń Mechanicznych "Wiepofama". W 1952 r. zdał maturą w II Państwowym Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących w Poznaniu, a w r. 1956 po studiach wieczorowych na Politechnice Poznańskiej uzyskał stopień inżyniera-mechanika. W latach 1 - 1969 studiował na politechnice Poznańskiej organizację i ekonomikę przemysłu, uzyskując tytuł magistra inżyniera-mechanika. W roku 1975 ukończył na tejże uczelni Dwuletnie Studium Konstrukcji i Optymalizacji Maszyn Rolniczych. Od dnia 16 lutego 1972 r. mgr inż. Maurycy Smidowicz pracuje w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych, specjalizuje się w konstruowaniu, badaniu i ocenianiu maszyn do zbioru ziemniaków. W 1975 r. opracował projekt ramy ruchomej, urządzenia podkopującego ziemniaki z dwóch radlin i adaptował je na istniejącym prototypie kombajnu do ziemniaków w miejsce tradycyjnego urządzenia po Ikopującego w ramie stałej. Dzięki nowemu rozwiązaniu zapotrzebowanie mocy kombajnu do zbioru ziemniaków znacznie spadło, a uzyskane wyniki, jakie kombajn osiągnął, odpowiadały wymogom Systemu Maszyn Rolniczych w Polsce.

Mgr inż. Maurycy Smidowicz jest autorem wielu projektów racjonalizatorskich. W roku 1975 zgłosił w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych dwa projekty wynalazcze. Opracował pięć prac techniczno-badawczych i bierze czynny udział w doskonaleniu konstrukcji kombajnów i innych maszyn do zbioru ziemniaków.

INŻ. MECH. MARIANWAŚKO

Urodził się dnia 27 marca 1926 r. w Borowej k. Dębicy, w rodzinie robotnika Wojciecha waśki i jego żony, Anieli z domu Para. Szkołę podstawową rozpoczął w Borowej, a ukończył w Dębicy (1939). W latach 1940-1943 uczęszczał do Szkoły Rzemieślniczej dla Mechaników w Dębicy, gdzie zdał egzamin czeladniczy jako tokarz. Do wyzwolenia pracował w fabryce broni w Krakowie jako tokarz i zarazem uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. W czerwcu 1945 r. Marian Waśko przeniósł się do pracy jako tokarz w Fabryce Maszyn Rolniczych w Gostyniu Wlkp. Od września tegoż roku był zatrudniony w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" jako kontroler techniczny. W 1950 r. awansował na stanowisko kierownika działu kontroli technicznej na Wydziale Narzędzi i Przyrządów. Jednocześnie od 1946 r. uczęszczał do Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących, gdzie w lutym 1949 r. zdał egzamin dojrzałości. Następnie rozpoczął studia ekonomiczne na Akademii Handlowej,które przerwał i przeniósł się na studia na Wydziale Mechanicznym Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej.

W marcu 1954 r. Marian Waśko zdał egzamin i otrzymał tytuł inżyniera-mechanika

. . # , .

Laureaci Nagródtechnologii budowy obrabiarek. W sierpniu 1954 r. został delegowany na roczny kurs dla inżynierów-mechaników w zakresie mechanizacji rolnictwa, prowadzony na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Warszawskiej. Po zdaniu egzaminu (1955) zaangażowany został na stanowisko starszego inżyniera w Wojewódzkim Zarządzie Państwowych Ośrodków Maszynowych. W 1957 r. przeszedł do pracy w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych na stanowisko inżyniera- konstruktora w Zakładzie Maszyn do Zbioru Roślin Okopowych. W latach 1968-1972 był kierownikiem pracowni maszyn do zbioru ziemniaków. W celu podniesienia kwalifikacji zawodowych w specjalizacji maszyn do zbioru ziemniaków, odbył w latach 1962 i 1972 praktykę zagraniczną w Wszechzwiązkowym Instytucie Budowy Maszyn Rolniczych w Moskwie. W latach 1972 - 1973 ukończył studium podyplomowe w zakresie optymalizacji ikonstrukcji maszyn rolniczych na Wydziale Maszyn Roboczych i Pojazdów Politechniki Poznańskiej. W 1975 r. został powołany na stanowisko adiunkta. Od 1957 r. zajmuje się maszynami do zbioru ziemniaków. Prowadził badania stanowiskowe, laboratoryjno-polowe i eksploatacyjne wzorców maszyn zagranicznych i krajowych do zbioru ziemniaków. Brał udział w opracowaniu założeń konstrukcji i badaniach grup maszyn do zbioru ziemniaków: kopaczek konnych rozrzutnikowych, kopaczek zbierających, kombajnów, rozdrabniaczy łęcin oraz maszyn do zbioru buraków cukrowych, takich jak: ogławiacze, wyorywacze i kombajny. Całość jego dorobku naukowego i badawczego obejmuje ponad czterdzieści prac.

INŻ. TADEUSZ ZALEWSKI

Urodził się dnia 10 lipca 1932 r. w Poznaniu, w rodzinie rzemieślnika Witolda Zalewskiego i jego żony, Stanisławy z Jagodzińskich. W 1939 r. po wkroczeniu armii okupacyjnej do Poznania wywieziony został wraz z rodziną do Warszawy, gdzie ukończył szkołę podstawową. Kiedy rodzina Zalewskich powróciła do Poznania, Tadeusz uczył się w Państwowym Gimnazjum Mechanicznym i Elektrycznym, po ukończeniu którego został w 1949 r. przyjęty do Liceum Mechanicznego. W czasie nauki Tadeusz Zalewski podjął w 1950 r. pracę zarobkową jako kreślarz w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Maszyn Rolniczych. Z tych względów na ostatnie dwa szkolne lata przeniósł się do Liceumdla Pracujących. W 1952 r. zdał egzamin dojrzałości i. uzyskał dyplom technika-mec hanika. Po powrocie z zasadniczej służby wojskowej (1953) podjął pracę w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych na stanowisku starszego konstruktora. W Zakładzie Konstrukcyjno- Technologicznym rozpoczął samodzielnie i z grupą konstruktorów opracowywanie nowych modeli i prototypów maszyn rolniczych. W 1962 r. Taćeusz Zalewski objął stanowisko kierownika działu konstrukcyjnego narzędzi i urządzeń rolniczych, a w 1967 r. kierownika działu konstrukcji urządzień nietypowych i stanowisk badawczych w Wydziale Konstrukcji, gdzie pracuje do chwili obecnej. W 1969 r. rozpoczął zaoczne studia w Akademii Rolniczej na Wydziale Mechanicznej Technologii Drewna, które ukończył w 1974 r. z tytułem inżyniera-mechanika. Inż. Tadeusz Zalewski posiada duży osobisty udział w opracowaniu dokumentacji następujących maszyn rolniczych: ładowacz materiałów pylistych, podkarmiacz roślin, ładowacz okopowych, kosiarka do zielonego groszku, brona talerzowa z siewnikiem do poplonów, ładowacz czołowy do ciągnika'" pług obracalny do ciągnika, kosiarka wirnikowa, rodzina rozsiewaczy wapna i materiałów pylistych. Skonstruował szereg stanowisk badawczych, a przede wszystkim kombajnu zbożowego "Bizon". Tadeusz Zalewski brał równlez czynny udział w ruchu racjonalizatorskim, zgłosił kilka wniosków racjonalizatorskich. Jest on również współautorem patentu oraz dwóchwzorów- użytkowych. Osiągnięcia zawodowe w zakresie konstrukcji uzyskane w ciągu ostatnich lat stawiają Tadeusza Zalewskiego w rzędzie czołowych konstruktorów Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych. W latach 1957 -1960 był przewodniczącym Rady Zakładowej, a w latach 196) - 1969 Kasy Zapomogowo-pożyczkowej przy Instytucie.

Od 1971 r. jest prezesem zarządu oddziału

i wiceprezesem Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Związku Akwarystów. Jest laureatem Zespołowej Nagrody Techniki i Przemysłu Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1%9. Za zasługi w pracy zawodowej inż. Tadeusz Zalewski udekorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Zebrał: Ireneusz Soliński

NAGRODA LITERACKA IM. JANA KASPROWICZA

JÓZEF RATAJ CZAK

Urodził się dnia 29 lutego 1932 r. w Poznaniu, w rodzinie pracownika fizycznego Urzędu Telefoniczno-Telegraficznego Jana Ratajczaka i jego żony, Ludwiki z domu Tatarek, ojciec w 1918 r. w walkach pod Sommą stracił rękę. Brał także udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 r. w randze ordynariusza kompanii, w latach okupacji 1939 -1945 działał w szeregach Armii Krajowej na Kielecczyźnie. W 1939' r. rodzina Ratajczaków została wywieziona do tzw. Generalnej Guberni. W 1940 r. matka przewiozła synów Józefa i Aleksandra nielegalnie przez "zieloną granicę" do rodziny w Dubinle koło Jutrosina. W 1943 r. Józef Ratajczak powrócił do Kielc. Tutaj uczęszczał do szkoły. W 1945 r. powrócił do Poznania, ukończył szkołę podstawową i rozpoczął naukę w Gimnazjum i Liceum im. Marii Magdaleny, którą przerwała mu choroba. Po rocznej przerwie kontynuował naukę w szkole wieczorowej dla dorosłych. Maturę zdał w 1953 r. i został przyjęty na Wydział Filologii Rosyjskiej Uniwersytetu Warszawskiego, w roku akademickim 1955/1956 przeniósł się na Wydział Filologii Polskiej Uniwersytetu Poznańskiego, ale choroba ponownie zmusiła go do przerwania studiów. Podejmuje je w dwa lata później. W 1%1 r. uzyskuje magisterium na podstawie pracy pt. Monografia »Zdroju« pisanej pod kierunkiem prof. dra Stefana Vrtel- Wierczynskiego.

W latach 1961 -1965 Józef Ratajczak pracował w Klubie Studenckim "Od N owa" jako instruktor programowy. Począwszy od 1%1 r. był także współpracownikiem "Gazety Poznańskiej". W latach 1965-1966 pracował jako lektor na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Następnie był publicystą periodyku " Nurt" (1965 - 1967). W sezonie 1967/1968 pełnił funkcję kierownika literackiego w Teatrze Aktora i Lalki "Marcinek", w sezonie

1970/1971 był kierownikiem literackim Teatru Polskiego. Od 1%7 r. pracuje w redakcji literackiej poznańskiego radia w charakterze starszego redaktora. Józef Ratajczak debiutował w 1951 r. na łamach "Głosu Wielkopolskiego" wierszem satyrycznym. Tutaj drukował też swoje wiersze i przekłady z języka rosyjskiego. N awiązał współpracę z "Gazetą Poznańską", z

Laureaci Nagródwarszawskim czasopismem studenckim "Fo prostu", drukował swe utwory i przekłady z języka rosyjskiego w ogólnopolskich periodykach literackich i społeczno-kulturalnych, takich jak "Pokolenie", "Wieś" , "N owa Kultura", "Zycie Literackie". Po powstaniu Klubu Młodych Literatów przy poznańskim oddziale związku Literatów Polskich został jego członkiem, a w 1953 r.

przewodniczącym, w latach 1953 -1954 należał do Koła Młodych przy warszawskim oddziale Związku i był członkiem zarządu. Po powrocie do Poznania stał się jednym z członków-założycieli Grupy Poetyckiej "Wierzbak" (1956). W tej grupie prowadził ożywioną działalność twórczą i organizacyjną. W 196) r. został przyjęty do Związku Literatów Polskich, przez wiele lat pełnił różne funkcje w zarządzie oddziału poznańskiego. Debiut książkowy Józefa Ratajczaka poprzedził druk jego wierszy w almanachach poetyckich: "Iskier" (1954, 1955) i Grupy Poetyckiej "Wierzbak" pt. Liść człowieka (1957). W almanachu tym Ratajczak pomieścił liryki miłosne, które zdaniem wielu krytyków wyróżniały się "bezpośredniością przeżyć i szczerością wypowiedzi", nawiązywały do najlepszych tradycji erotyki i liryki miłosnej. Tom wierszy Niepogoda (1957) był debiutem książkowym Józefa Ratajczaka. Tomik ten obrazował autentyczne przeżycia autora, cierpienie i głęboką rozpacz człowieka, który lęka się wczesnej śmierci. Najczęściej pojawiającym się motywem w tych wierszach była samotność i poczucie wyobcowania ze świata. "Ratajczak myślał o tym kompleksie zagrożeń z niepokojem właściwym wiekowi młodzieńczemu. Pragnął wrócić jak najszybciej do zdrowia i zwykłego życia. Wspominał z wdzięcznością o swej ukochanej dziewczynie, ujęty okazywaną przez nią miłością i wiernością. Przestrzeń tych zwierzeń lirycznych wypełniły proste realia sali szpitalnej, najczęstszy zaś motyw rozwaiań stanowiły stany uczuciowe, uzewnętrzniające zmienność nastrojów. Jeden więc wiersz autora Niepogody mówił o fanatycznym pragnieniu życia, a drugi o czymś wręcz przeciwnym, o zwątpieniu w poprawę zdrowia, o białych brzozach cmentarnych [...]" (Feliks F o r n a l c z y k , O Józefie Ratajczaku; życie streszczone do słowa. W: Młodzi, starsi. Poznań 1976 r., s. 287). Józef Ratajczak ma w swym pisarskim dorobku kilka zbiorów wierszy, które zyskały mu w pełni zasłużony rozgłos i uznanie wśród recenzentów i czytelników. Są to tomiki: Zamknięcie krajobrazu (1960), PoZy i akty (1962), W środku gwaru (1965), Miejsce z muru (1966), Ogniwa (1967), Wygnanie Z mitu (1971), Fraszki l sielanki (1971) i Balladadziadowska (1973). Wydał także kilka tomów wierszy dla dzieci: Ziarenka maku (1965), Zamki na lodzie (1966), Pokój Z kukułką (1967), zima w oknie (1967), Chwile Z motylem (1968), W samo południe (1%9, 1973), Międry nami zwierzakami (1970), Pożegnanie baśni (1971), Chochołowe wesele (1972). Odrębny rozdział w twórczości Józefa Ratajczaka stanowi proca. Opublikowane w tomie Sny w słońcu (1961) opowiadania nawiązują do tych wszystkich marzeń i nadziei, jakie zrodziły się w pisarzu w czasie wielu miesięcy spędzonych w szpitalu. "Takie błądzenia po pograniczach życia i śmierci nigdy nie pozostają bez następstw - stwierdza cytowany już Feliks Fornalczyk - bez obsesji i kompleksów utrwalonych w pamięci na zawsze. Można wtedy znienawidzić wiele objawów radosnego, zdrowego i młodego witalizmu, można znienawidzić ludzi, któtzy dożyli późnej starości". Powieść Gniazdo na chmurze (1970), za którą otrzymał Nagrodę im. Stanisława Piętaka (1971), napisana w konwencji poetyckiej baśni, zawiera wiele realiów poznańskiej wsi z przełomu XIX i XX w. Tom opowiadań Trawa (1971) nawiązuje do tematu minionej wojny i okupacji. Wydana w 1974 r. powieść O świcie, o zmierzchu jest kontynuacją zapoczątkowanej w Gnieździe na chmurze rozległej, panoramicznej sagi rodu wielkopolskich Mateckich. Powieść Umrzeć, żyć dalej (1975) podejmuje wątki życia i śmierci, jakżeż często przewijające się poprzez poezje tego pisarza. Pisze on: .Co żyje, skażone jest śmiercią, ale i śmierć rodzi życie. Bez niej nie byłoby przecież ani drzew, ani trawy, ani człowieka". W 1976 r. ukazał się kolejny utwór Józefa Ratajczaka, powieść sowizdrzalska pt. Wianek Z baranich kiszek. Józef Ratajczak jest także autorem sztuk dla teatrów lalkowych, słowik wystawiony był w 1965 r. w Teatrze Aktora i Lalki "Marcinek", Noc cudów także w Poznaniu (1968), Wrocławiu i Będzinie (1969), Królewski statek w Białymstoku (1970). Kompozytor poznański Andrzej Koszewski skomponował muzykę do kilku utworów poetyckich Ratajczaka. , zostały one opublikowane przez Państwowe Wydawnictwo Muzyczne "w Krakowie - NIccolo Copernlco dedlcatum (1970, 1972, 1974), Gry (1972, 1975), Bon osch ero (1974).

Józef Ratajczak jest także autorem wielu słuchowisk radiowych emitowanych w programie poznańskim i ogólnopolskim. Utwory Ratajczaka przełożone zostały na język niemiecki (wiersze, opowiadania) i czeski (wiersze). Ma on także w swoim dorobku przekłady z języka rosyjskiego: powieść Anatola Gladilina Brygantyna podnosi źag.e (1962); w tomie 29 opowiadań radzieckich (1967) dwa uwtory i w tomie Wezbrany nurt

(1%8) jedno opowiadanie. W antologii poezji czeskiej i słowackiej XX wieku wydanej w Katowicach (1972) zamieścił wiersze Oldrzicha Mikulaszka we własnym przekładzie.

Józef Ratajczak otrzymał Nagrodę Artystyczną Młodych "Wyboje" (1954), Nagrodę Poznańskiego "Listopada Poetyckiego" za tom wierszy Niepogoda (1958), Nagrodę Młodych Klubu "Od nowa" (1959), Nagrodę Młodych Miasta Poznania (1960), Nagrodę Pierścienia przyznaną przez Klub żaków w Gdańsku za całokształt twórczości (1966), Nagrodę

105

Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za! radiowe audycje poetyckie (1969), Nagrodę im. Stanisława Piętaka za powieść Gniazdona chmurze (1971) i II nagrodę w konkursie "Iskier" na powieść dla młodzieży za utwór Z trumną w pochodzie (1976). Józef Ratajczak odznaczony został Odznaką Honorową Miasta Poznania, Odznaką Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" i Złotym Krzyżem Zasługi.

Zebrał: Jerry Mańkowsktt

WOJCIECH

KROLOPP

POZNANSKI CHÓR CHŁOPIĘCY I JERZY KURCZEWSKI (1945-1975)

"Trzydzieści lat Chóru Kurczewskiego.

Międzynarodowe Spotkania Chórów Chłopięcych - Poznań 1976" - pod tymi hasłami w dniach od 30 stycznia do 2 marca 1976 r. odbyły się w Poznaniu i piętnastu innych miastach kraju koncerty chóru-jubilata i zaproszonych zespołów chłopięcych z Francji, Republiki Federalnej Niemiec, Szwecji i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz z Poznania i Gniezna. Ponadto w koncertach udział wzięły: Capella Bydgostiensis, Orkiestra Kameralna Poznańskiego Towarzystwa Muzycznego i Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Poznańskiej. Uroczystości ściągnęły do Poznania wielu gości z kraju i z zagranicy; jubileusz stał się okazją do zbilansowania trzydziestoletniej działalności Poznańskiego Chóru Chłopięcego i Jerzego Kurczewskiego. Historię chóru można podzielić na trzy okresy. Ich wyznacznikami stały się przemiany organizacyjne oraz zmiany profilu repertuarowego. Powstanie "Miniaturki" (1945) i wydźwignięcie jej w ciągu czterech lat do rangi artystycznej reprezentacji Polski na II Światowym Festiwalu Młodzieży Demokratycznej w Budapeszcie - to okres pierwszy; lata poszukiwań organizacyjnych, repertuarowych i artystycznych uwieńczonych w 1957 r. powstaniem w Poznaniu jedynej w kraju Szkoły Chóralnej - to okres drugi zakończony w 1961 r. Szkoła pozwoliła m. in. na wydatne podniesienie poziomu artystycznego Chóru i zapoczątkowała okres trzeci, czyli pasmo sukcesów na estradach wielu krajów Europy i Ameryki.

"MINIATURKA" - HARCERSKI CHOR CHŁOPIĘCY (1945 - 1950)

II wojna światowa zastała Jerzego Kurczewskiego w Poznaniu i tu przebywał aż do j ej zakończenia. Mieszkał z rodzicami przy ul. Świeżej 6, w jednym pokoju w suterenie. Od wiosny 1941 r. do połowy stycznia 1945 r. pracował w niemieckim szpitalu wojskowym jako niewykwalifikowany robotnik. Suterena przy Świeżej była jednym z ośrodków działania i miejscem spotkań "Grupy Flimonów", zawiązanej z inicjatywy Mieczysława Bilewicza i Aleksandra Szmita, do której z czasem kolejno dołączyli: Jerzy Kurczewski, Jarosław Maciejewski, Andrzej Matuszewski, Kornel Szymanowski i Stefan Stuligrosz. Nauka gry na' fortepianie, początkowo u prof. Haliny Malinowskiej, a następnie prof. Gertrudy Konatkowskiej oraz udział w wojennym życiu muzycznym miasta' - wytyczą ostatecznie kierunek zainteresowań J erzego Kurczewskiego. Muzyka stanie się jego pasją i głównym kierunkiem kształcenia. Pod koniec lat okupacji poziom jego gry fortepianowej pozwoli na wykonywanie sonat Beethovena, utworów Chopina i Liszta. W swoim pamiętniku (16 kwietnia 1944 r.) zapisał: "Gram Fantazją d-moll Mozarta, Nokturn F-dur Chopina, Sonatę D-dur Mozarta i Impromptu As-dur Schuberta". W kolejnej notatce (16 stycznia 1945 r.) czytamy: "Dziś na lekcji (u prof. Malinowskiej) zacząłem Sonatę quasi una fantasia in Es-dur Beethovena i Preludium G-dur Chopina".

1 Tajne życie artystyczne podczas okuapcji polegało m. in. na koncertach w większych mieszkaniach prywatnych, koncertach organizowanych w kościołach Matki Boskiej Bolesnej i Sw. Wojciecha; na wystawianiu sztuk teatralnych i kukiełkowych.

"Miniaturka" pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego koncertuje w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" (14 XI 1946 r.)

Wyzwolenie Poznania w roku 1945 przez Armię Radziecką to przede wszystkim dla Kurczewskiego powrót do ławy szkolnej.

Dnia 12 lutego zgłosił się do szkoły; 3 marca rozpoczął naukę w klasie trzeciej; 23 kwietnia po czterech dniach egzaminów - zdał do pierwszej klasy Gimnazjum im. Jana Kantego. Osobny nurt, obok nauki, stanowiła działalność w Związku Harcerstwa Polskiego. Na propozycję Wacława Adamskiego współpracował przy reaktywowaniu 21 Poznańskiej Drużyny Harcerskiej. Pierwsza zbiórka odbyła się w dniu 24 maja; Jerzy Kurczewski mianowany został' zastępowym "Sokołów" .

W swoim notatniku, na marginesie zapisku z dnia 18 września 1945 r. dotyczącego wydarzeń od pierwszych dni czerwca tegoż roku, czytamy: "Koniec maja 1915 MINIATURKA". Forma zapisu i jego umieszczenie na zasadzie odnośnika świadczą, iż sam Kurczewski w maju 1945 r. nie zdawał sobie sprawy z faktu istnienia "Miniaturki" jako grupy stałej. Należy przypuszczać, iż dopisek ten dokonany został znacznie później. Po raz pierwszy Jerzy Kurczewski wspomina o swoim zespole chłopięcym w cytowanej notatce (18 IX 1945), gdzie czytamy: "Z małą grupką chłopców naszej drużyny chcę zaśpiewać na uroczystości poświęcenia sztandaru 21 PDH i zacząłem z nimi próby u mnie w domu" (ul. Szwajcarska 10/5). Po opisie obozu harcerskiego w Strykowie i Łodzi k. Stęszewa, gdzie "na ognisko pisało się specjalnie całe sztuki dramatyczne, dialogi, monologi, obrazki sceniczne itd." i gdzie bardzo silną grupę stanowili "art yści", powraca do zespołu pisząc: "Obecnie znów pracujemy w Poznaniu i intensywnie przygotowujemy się do poświęcenia sztandaru" . Podkreślić trzeba dużą zależność i powiązania rodzącej się "Miniaturki" Jerzego Kurczewskiego z chórem prowadzonym przez Stefana Stuligrosza. W notatniku pod datą 8 października 1945 r. czytamy: "Ćwiczymy z chórem chłopców naszej drużyny teraz prawie co drugi dzień. Mam z nimi próby [. . .] Głosy męskie trzeba będzie jednak pożyczyć, bo ich tyle nie ma w naszej drużyni e" . O bliskiej współpracy dwóch zespołów i ich kierownIków-dyrygentów świadczy fakt, iż wielu chłopców śpiewało w obydwu zespołach, a pierwszym koncertem "Miniaturki", który odbył się w auli Uniwersytetu Foznańskiego (10 X 19i5) dyrygował starszy od Kurczewskiego Stefan Stuligrosz. Frzyjaciel posiadał widocznie więcej uznanego wówczas doświadczenia. "Miniaturka" składała się w październiku 1945 r. z zaledwie jedenastu śpiewaków 2 . Dla uzupełnienia brakujących tenorów i basów w skład "Miniaturki" wchodzili na zasadzie nieco luźniejszych kontaktów (obecność na części prób) Jarosław Maciejewski, Jerzy Sobolewski, Leszek Sztamm, Kornel Szymanowski i Edmund Talarowski. Po pierwszym koncercie (10 X 1945), rok 1946 przynosi pięć publicznych występów "Miniaturki" pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego, piastującego jednocześnie funkcję kierownika muzycznego. Kurczewski był równocześnie twórcą opracowań dla swego

2 Według pamiętnika Jerzego Kurczewskiego (8 X 1945); (Jerzy) Stabrowski, (Henryk) Siek, (Krzysztof) Winiewicz, (Leonard) Tomaszewski, (Edmund) Tatarski, (Fiotr) Krysztop, (Bogdan) Dohnke, (Andrzej) Malinowski, (Romuald) Koliński, (Cezary) Drożdż i (Rys ard) Koszuta.

Jubileuszezespołu, a także śpiewakiem-tenorem I w kwartecie solowym». N a koncertach tych (np. 14 II 1946) "Miniaturka" w składzie chłopięco-męskim śpiewała utwory czterogłosowe. Skład liczbowy "Miniaturki" powiększył się do osiemnastu chłopców, wspomaganych przez sześciu mężczyzn'. Zmiana opiekuna zespołu: 21 Poznańskiej Drużyny Harcerzy na 40 Poznańską Drużynę im. Fryderyka Chopina stworzyła Kurczewskiemu i Jego śpiewakom lepsze warunki pracy. Duża w tym zasługa członka Komendy Miejskiej Związku Harcerstwa Polskiego, Jerzego Ziółka, który odtąd będzie towarzyszył zespołowi współtworząc jego wielkość. W roku 1947 "Miniaturka" koncertowała m.

in. dla załóg Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski", Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, dla chorych w szpitalu wojskowym, na koloniach w Darłowie, a także po raz pierwszy przed mikrofonami poznańskiej rozgłośni Folskiego Radia (24 IV). Dużym - jak na owe czasy - sukcesem był udział "Miniaturki" w koncercie muzyki popularnej i kolęd w auli U niwersytetu Poznańskiego (19 XII 1947), na którym wystąpił m. in. Chór Harcerzy Miasta Poznania pod dyrekcją Stefana Stuligrosza oraz Orkiestra Dęta V i VII Hufca. "Koncert w auli udał się nadzwyczajnie - zapisał w notatniku Jerzy Kurczewski. Władek W dowicki śpiewał doskonale. Cała aula zatrzęsła się od braw po występie «Miniaturki». Był to dla mnie duży sukces.

N ajwięcej ciepła uzyskała «Miniaturka»".

N a początku roku 1948 ostatecznie zlikwidowano wspólnotę śpiewaków Kurczewskiego i Stuligrosza. Pod datą 5 marca 1948 r. Kurczewski napisał w pamiętniku, iż w związku ze zwiększeniem zajęć i dublowaniem terminów prób u Stuligrosza i u niego po rozmowie ze śpiewakami prosił ich o dokonanie wyboru. Część przeszła na stałe do Chóru Stuligrosza, reszta natomiast uzupełniona nowymi śpiewakami pozwoliła na od

bycie koncertu (czterogłosowy chór chłopięcy) już w dniu 29 lutego 1948 r. w Operze Poznańskiej, na którym zabłysnął mały, od miesiąca śpiewający solista Wojtuś Wiza 5 . W dniu 14 kwietnia 1948 r. 40 Poznańska Drużyna Harcerzy im. Fryderyka Chopina liczyła trzydziestu trzech członków, wśród nich dziewiętnastu stanowiło "Miniaturkę" (soprany I i II - dziesięciu, alt I - pięciu, alt II - czterech). Repertuar zespołu w marcu 1948 r. obejmował zaledwie czternaście pieśni typu Zielony mosteczek lub W polu grusza stoi. Głównym wydarzeniem roku stała się zorganizowana w dniach od 28 czerwca do 7 lipca 1948 r. podróż artystyczna po naszych ziemiach zachodnich, której organizacji podjęli się Adam Kaszyński i Zbigniew N ożyński 8 . Ważnym "zabiegiem" konsolidującym zespół stał się obóz letni w Zakopanem (15 VII-lO VIII 1948). Warto odnotować, że młodzi śpiewacy złożyli w dniu 20 lipca wizytę Marii Kasprowiczowej na Harendzie.

Na przełomie lat 1948 -1949 chór wyjechał do Bierutowic na zimowisko, które odtąd stanie się dorocznym elementem życia zespołu. Stworzona w "Miniaturce" tradycja wspólnego wieczoru sylwestrowego pod choinką przetrwała do roku 1974, kiedy zmiany organizacyjne w szkolnictwie udaremniły wspólne wyjazdy w tym okresie. Witany w Bierutowicach rok 1949 miał stać się dla "Miniaturki" rokiem najlepszym, ale równocześnie ostatnim. Dużym wydarzeniem był wyjazd trzydziestoosobowego chóru jako reprezentacji polskiego harcerstwa na II Światowy Festiwal Młodzieży Demokratycznej w Budapeszcie.

Trwający ok. sześciu tygodni obóz szkoleniowy w Turczynku k. Warszawy pozwolił na znaczne rozszerzenie repertuaru. Na Festiwal "Miniaturka" zawiozła program składający się z trzydziestu czterech utworów muzyki ludowej i popularnej'. Wyjazd nastąpił w dniu 12 sierpnia 1949 r. "Miniatur

»Po koncercie w stołówce Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" dla załogi tych zakładów ukazała się w "Głosie Wielkopolskim" (14 XII 1946 r.) notatka J. z. będąca pierwszą recenzją z koncertu "Miniaturki": "Z dużym zainteresowaniem został przyjęty chór «Miniaturka» pod kier. Jerzego Kurczewskiego, który m. in. wykonał Przylecieli sokołowie i Już ciemna noc zapada. Chór dysponuje ładnymi, dość dobrze wyszkolonymi głosami". 1 Ryszard Danecki, Jarosław Maciejewski, Krzysztof Piekarczyk, Andrzej Pluciński, Jerzy Sobolewski, Kornel Szymanowski; wzmocnienie chóru pozwoliło m. in. na śpiewanie utworów czterogłosowych (chłopięco-męskich). Np. na koncercie (14 II 1946) śpiewano: Moniuszki Przylecieli sokołowie; Trrysta buczków; Gdy słoneczko. W opracowaniu Kurczewskiego: Kaśka była latawica; Gdy ciemna noc. 5 Solista Teatru Muzycznego w Poznaniu.

«Koncerty: Sulechów (28 i 29 Vl) t . Zielona Góra (l i 2 VII); Krosno (3 VII); Gubin (4 i 5 VII); Słubice (6 VII); Rzepin (7 VI ).

'Większość utworów w opracowaniu Jerzego Kurczewskiego, wówczas studenta teorii Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej i Muzykologii na Uniwersytecie Poznańskim. M. in.

jego opracowania były pieśni: Jo cI powiadała JanIe/o, Asturla i Taniec zbójnicki wykonane w konkursie.

Jerzy Kurczewski

ka" śpiewała w Teatrze Narodowym i Operze Budapeszteńskiej. Kulminacyjnym punktem stał się udział w konkursie chórów w sali Akademii Muzycznej im. F. Liszta, na którym "Miniaturka" wpkonała trzy pieśni w opracowaniu Jerzego Kurczewskiego i zajęła drugie miejsce, wyprzedzona ułamkiem punkta przez siedemdziesięcicpięc oosobowy chór bułgarski "Bodra Smiena". Po powrocie do kraju przed "Miniaturką" otworzyły się nowe szanse. Chłopcy przez szesnaście dni odpoczywali w Zakopanem (1- 6 IX). Jerzy Kurczewski próbował zapewnić zespołowi lepsze warunki lokalowe i finansowe. Mimo dobrej passy, dalszych udanych koncertów, władze organizacji młodzieżowych nie okazały się zbyt hojne. Znalazły się wprawdzie niewielkie fundusze uzupełnione dochodami własnymi "Miniaturki" na koszty zimowiska, ale już na początku 195) r. narastające od listopada 1949 r. problemy zagroziły egzystencji zespołu. W dniu fi marca 195) r. czterdziestotrzyosobowy

wówczas chór koncertował przed mikrofonami poznańskiego radia z programem pieśni różnych narodów i był to jego ostatni publiczny występ. Podczas konferencji w Komendzie Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego (7 IV 1950) w związku z reorganizacją harcerstwa domagano się od Jerzego Kurczewskiego zwolnienia z chóru wszystkich chłopców powyżej lat czternastu». Nie widząc dalszych dla Chóru perspektyw, Kurczewski zrezygnował z kierownictwa zespołu i przekazał je w ręce Kazimierza Pluty. Przewidywania Kurczewskiego sprawdziły się. W sierpniu 195) r. "Miniaturka" formalnie przestała istnieć. MIĘDZYCZKOLNY CHÓR CHŁOPIĘCY W DATACH 1950 - 1961 Wakacje w 1950 r. spędził Jerzy Kurczewski w Obornikach Śląskich, gdzie zbierał materiały do pracy magisterskiej o polonezie ludowym (na podstawie zbiorów Oskara Kolberga), pisanej pod kierunkiem prof. dra

· W owym czasie działało w kraju szereg demokratycznych organizacji młodzieżowych.

Zawarły one między sobą porozumienie, na mocy którego Związek Harcerstwa Polskiego miał skupiać chłopców l dziewczęta (poza kadrą instruktorską) w wieku szkolnym (szkoła siedmioklasowa» Oznaczało to w praktyce, że Drużyna Harcerska do której należała "Mima

Adolfa Chybińskiego. Jadwidze i Marianowi Sobieskim pomagał w Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego na Ziemi Rzeszowskiej. Wraz z Edmundem Dulińskim i Stanisławem Chudakiem jako kierownik grupy terenowej przemierzał wsie gromadząc wiele ciekawych zabytków etnograficznych. Znajdą one oddźwięk w jego późniejszej twórczości. Praca zawodowa i studia nie przesłaniały mu myśli o chórze chłopięcym opartym na innej strukturze oragnizacyjnej. We wrześniu 1950 r. następuje powolna restauracja zespo

Jubileusze

Przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki po koncercie Chóru w Sali Odrodzenia Ratusza Poznańskiego (17 VI 1962 r.) wpisuje się do Księgi Pamiątkowej Chóru. W głębi sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej zjednoczonej Partii Robotniczej Stefan Olszowski

łu. Starsi członkowie "Miniaturki", nurtujące soprany i alty, stają się zaczątkiem nowej organizacji, nowego zespołu. Początkowo próby odbywały się w mieszkaniu prywatnym Jerzego Kurczewskiego. Niewielka grupa śpiewaków stanowiła teraz chór młodych tenorów i basów o małej skali. Brakowało chłopców i możliwości rekturacji. W dniu 17 listopada 1950 r. odbyło się spotkanie Jerzego Kurczewskiego z dyrekcją Młodzieżowego Domu Kultury przy ul. Stalingradzkiej, na którym zaproponowano muturka", powinna przekazywać swych członków po osiągnięciu czternastego roku życia w szeregi organizacji skupiających młodzież pracującą lub kształcącą się w szkołach średnich, zwolnienie chórzystów, którzy ukończyli czternaście lat, pozbawiło chór głosów w najlepszym okresie rozwoju oraz likwidowało strukturę zespołu chłopięco-męskiego. Równocześnie niezgodne było z tradycjami innych chórów chłopięcych, gdzie starsi w okresie mutacji i po jej zakończeniu, poza sprawami artystycznymi, spełniali również określone funkcje wychowawcze. dzieżowym Domu Kultury. Obawa przed zbyt dużym podporządkowaniem chóru dyrekcji Domu Kultury zmusiła Kurczewskiego do odsunięcia ponętnej propozycji. Tymczasem w dniu 22 grudnia 1950 r. Jerzy Kurczewski zdał egzamin magisterski na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza przed komisją, w skład której wchodzili m. in. prof. dr Adolf Chybiński i prof. dr Szczęsny Dettloff.

Pod koniec listopada 1950 r., staraniem Jerzego ziółka, przyznany został fundusz na kolonie zimowe dla chóru. .. który formalnie jeszcze nie istniał. I wówczas z pomocą przeszedł kierownik Szkoły Podstawowej Nr 37 na Garbarach Czesław Hawliczek, który zachęcając Kurczewskiego do organizacji dużego chóru, postawił do dyspozycji świetlicę szkolną. Tak powstał Chór Chłopięcy I Międzyszkolnej Świetlicy w Poznaniu 8 . Dokonano bardzo szybkiej rekrutacji, w rezultacie której trzydziestoosobowy Chór mógł wyjechać na kolonie do Krynicy (26 XII 1950 - 7 I 1951). Na próbach i dwóch koncertach dla wczasowiczów w Krynicy (31 XII 1950 i 4 I 1951) pojawiła się po raz pierwszy muzyka dawna z XVI - XVIII wieku. Jerzy Kurczewski "uzupełniał" koncerty wygłaszając prelekcje o polskiej muzyce ludowej i pieśniach dawnych mistrzów. W 1951 r. odbyło się dwadzieścia osiem koncertów Chóru w Poznaniu i Wielkopolsce. W dniu 15 kwietnia 1951 r. z sali dawnej Giełdy Zbożowej przy Al. "Marcinkowskiego transmitowany był koncert składający się z madrygałów dawnych mistrzów >)(), a 26 maja - z muzyki ludowej. Poważniejszym sukcesem Chóru było zdobycie I miejsca na miejskich eliminacjach chórów szkolnych i studenckich zorganizowanych w listopadzie 1951 r. przez Związek Młodzieży Polskiej. Po sukcesie tym wzrosło zainteresowanie Chórem». Z dniem l sierpnia 1951 r. Jerzy Kurczewski objął stanowisko reżysera muzycznego w poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia. N a propozycję dyrektora rozgłośni, Józefa Matyni, podjął się organizacji Chóru Chłopięcego Rozgłośni Polskiego Radia. Spośród stu dwudziestu ośmiu kandydatów wybrał sześćdziesięciu chłopców. Grupę tę powiększył

Jubileuszenr

Plakat zapowiadający koncerty Poznańskiego Chóru Chłopięcego w Szwecji (1967)

o kilkunastu najlepszych śpiewaków z Chóru I Świetlicy Międzyszkolnej, który wkrótce przestał istnieć. Pierwszy koncert chóru radiowego w dniu 31 kwietnia 1952 r. oceniony został w notatniku założyciela krytycznie: "Śpiewaliśmy tylko w chórze chłopięcym (bez tenorów i basów) z wielką fantazją, ale okropnie płasko i nieczysto" . Ale już 17 maja: "mieliśmy nie najgorszy występ w auli z akompaniamentem Orkiestry Braci Renz" . Prowadząc Chór - Jerzy Kurczewski objął równocześnie z dniem l czerwca 1952 r. stanowisko dyrygenta Orkiestry Symfonicznej w Opolu. Wykorzystując powiązania z Opolem zorganizował cztery koncerty Chóru w dniach od 24 do 26 sierpnia 1952 r. w Opolskiej Cementowni i sali Domu Wojska Polskiego.

· W latach pięćdziesiątych szkolnictwo poznańskie (a także społeczny ruch kulturalny) cierpiało na olbrzymie kłopoty z braku pomieszczeń do nauki, a tym bardziej zajęć pozalekcyjnych. Tworzenie świetlic międzyszkolnych (dla kilku szkół sąsiadujących) miało rozwią zać problemy zajęć pozalekcyjnych. Pierwsza taka świetlica powstała w Szkole Podstawowe} Nr 37 na Garbarach.

w Wacław z Rugii: Wiosna; Anonim: Lato już nadeszło (Kanon z 1310)- J Dowland- Już rozstania nadszedł czas; G. P. Paiestrina: Ogień uczucia; W. A. Mozart: Pieśń wl- >*ennaG. Rossini: Chór Strzelców Z opery Wilhelm Tell; S. Moniuszko: Pieśń poranna 11 Poznańskie Słowiki. "Gazeta Poznańska", 28 XI 1951 r.

mmmmml

Jubileusze

Zdjęcie z Koncertu Poznańskiego Chóru Chłopięcego pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego w sali Filharmonii Leningradzkiej (18 XI 1970)

X -4= -4= X - -4= "-.

l' ..... . t. I' ..... I ."w*

*. >. . -

W dniu 22 października 1952. r. podczas nagrań w poznańskim studio radiowym wydarzyło się coś, co - być może - było pierwszym krokiem do ukształtowania artystycznego profilu Chóru. Kurczewski krytycznie nastawiony do poziomu wokalnego Chóru przerwał nagrania i postanowił utworzyć . . . nowy Chór Chłopięcy. Po kilku tygodniach wytrwałej pracy, Chór nagrał dla Polskiego Radia (17 XII 1952) dziewięć utworów w opracowaniu Jerzego Kurczewskiego. Audycja ta uznana została za początek Międzyszkolnego Chóru Chłopięcego, nad którym opiekę roztoczył wydział Oświaty Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, a na siedzibę przeznaczył pomieszczenia w Ogrodzie Jordanowskim przy ul. Bema, gdzie już od 25 października odbywały się próby, o nowych formach organizacyjnych chóru świadczy m. in. powołanie Rady Chóru i Rady Artystycznej oraz wprowadzenie regulaminu Chóru. Na tej podstawie np. w dniu 7 grudnia 1952 r. przeprowadzony został egzamin, po którym przyznawano tytuły członka zespołu. N a liście dawnych i nowo powołanych śpiewaków znajdowało się ezter· dzieści pięć nazwisk. Funkcje zastępców Kur

BW

czewskiego pełnili Ryszard Urban i Jan N 0wicki. Frzełom lat 1952/1953 śpiewacy Międzyszkolnego Chóru Chłopięcego spędzili na zimowisku w Zakopanem. Dla gości domu wczasowego "Robotnik" odbył się pierwszy oficjalny koncert Chóru (5 I 1953). Systematycznie odbywane próby oraz koncerty gwarantowały stopniowy wzrost poziomu Chóru i zapewniły jego udział w Centralnych Eliminacjach Zespołów Dziecięcych w lipcu 1953 r. w Warszawie, na których zespół zdobył I miejsce oraz nagrodę specjalną Centralnej Rady Związków Zawodowych. W listopadzie tegoż roku Chór po raz pierwszy odwiedził Warszawę i wystąpił na centralnej akademii kończącej imprezy Miesiąca Przyj aźni Polsko- Radzieckiej.

W latach 1954 -1955 zwiększyła się liczba koncertów i nagrań radiowych. Chór występował głównie w Poznaniu, ale także w Lesznie, N owym Tomyślu, Wiśle, Wrześni i Zakopanem. Ważnymi wydarzeniami tych lat były: II Festiwal Szkolnych Zespołów Artystycznych w Katowicach (23 VII 1954), gdzie Chór zdobył I miejsce; nagranie wraz z Symfoniczną Orkiestrą Objazdową muzyki Jerzego Młodziejowskiego do filmu Opowiaść

Podczas podróży artystycznej Chóru po Stanach Zjednoczonych Ameryki Płn w 1971 r Chor przedstawiony został prezydentowi Richardowi Nixonowi. N a zdjęciu: mom nt spotkania prezydenta z Chórem w ogrodzie różanym Białego Domu w WaszyngtonIe (3 VI 1971)o ziemi odrodzonej (14 XII 1954); koncert w ramach II Festiwalu Muzyki Polskiej w Poznaniu (18 I 1955); Centralne Eliminacje Zespołów Szkolnych w Katowicach (12 V 1955), gdzie Chór zdobył I miejsce, oraz premiera opery dziecięcej Jaśko zwycięzca Cezara Cui w Poznaniu (18 VII 1955). Uwieńczeniem tego okresu działalności była nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci, przyznana Jerzemu Kurczewskiemu w 1955 r.

Chór znalazł się wśród najlepszych zespołów w kraju, ciągle jednak zbyt jednostronny repertuar, złożony głównie z pieśni ludowych, a także opieka wyłącznie resortu oświaty, ograniczały właściwy, jak się później okaże, kierunek rozwoju. "W obecnych warunkach pracy i działalności, Chór Międzyszkolny Jerzego Kurczewskiego osiągnął już pułap swoich możliwości" - pisała Zinaida Myszcynowa 12 Prawda, ale rok 1956 nie przyniósł żadnych zmian. Tak więc na koncercie w sali Filharmonii Szczecińskiej (30 V 1956) w pierwszej części śpiewano pieśni ludowe w opracowaniu Jerzego Kurczewskiego, w drugiej proste utwory, np. Pieśńo nocy (fragment z Sonaty fortepianowej op. 57 Beethovena), pieśń o pieśni Spohra, Pieśń strzelców z opery Wolny strzelec Webera. Również podczas wyjazdów zagranicznych na Węgry, do Czechosłowacji i Niemieckiej Republiki Demokratycznej repertuar nie wykraczał poza ramy łatwej, dobrze wykonanej pieśni ludowej. Brak wielkiego repertuaru przeszkadzał w ekspansji Chóru. Ażeby mieć wielki repertuar, trzeba było jednak szczodrego opiekuna. Jerzy Kurczewski zdawał sobie sprawę z sytuacji. Być może pierwszym krokiem ku lepszemu było przeniesienie w lutym 1957 r. siedziby Chóru do Młodzieżowego Domu Kultury przy ul. Stalingradzkiej 30. Rozpoczęto zabiegi o utworzenie Szkoły Chóralnej, której model Jerzy Kurczewski studiował podczas podróży do Wiednia i Paryża. W dniu 3 września 1957 r. Szkoła Chóralna, tymczasowo podporządkowana kierownictwu Szkoły Podstawowej Nr 68, otworzyła podwoje w siedzibie Młodzieżowego Domu Kultury przy ul. Stalingradzkiej 30. Składała się na początek z dwudziestu dwóch uczniów klasy trzeciej szkoły podstawowej « o

12 Chłopcy naszego miasta, "Gazeta Poznańska", 23 IX 1945 r.

u Szkoła Chóralna powstała w ten sposób: W roku 1957 inspektor szkolny Hubert Kien wydzielił w ramach Szkoły Podstawowej Nr 66 jedną klasę, która stała się początkiem

4 Kronika miasta Poznania z. 3{77

Jubileusze

W latach 1958 - 196) nastąpił wyraźny zwrot w działalności chóru. Wzrosła liczba koncertów (1958 - 26, 196) - 38). Na trasie koncertowych podróży pojawiły się nowe miasta: Jelenia Góra, Kołobrzeg, zielona Góra. W tym czasie Chór wyjeżdżał także za granicę. Rok 1959 przyniósł dwie podróże artystyczne po Bułgarii i Niemieckiej Republice Demokratycznej. Pierwsze poważniejsze zmiany zaszły również w repertuarze, świadec

Zdjęcie z Koncertu Poznańskiego Chóru Chłopięcego pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego w sali im. Ludwiga van Beethovena w Hanowerze (Republika Federalna Niemiec) w dniu 30 listopada 1972 rtwem dużej dojrzałości harmonicznej Chóru było nagranie w auli uniwersyteckiej w Poznaniu sześciu pieśni Beli Bartoka i sześciu Jana L. Beli (3 II 1959). W dniach 3 i 4 kwietnia Chór pod dyrekcją Jerzego Katlewicza wykonał partię chóru chłopięcego w Judzie Machabeuszu Jerzego F. Haendla. 18 lipca 1959 r. śpiewał w pałacu w Racocie dla I sekretarza Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego

Szkoły Chóralnej. Uchwałą Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Nr 32;246/59 z dnia 4 IX 1959 r. klasę tę przekształcono w Szkołę Podstawową Nr 47 z siedzibą w Młodzieżowym Domu Kultury przy Stalingradzkiej 30. Pierwsi uczniowie: Andrzej Bocek, Zbigniew Chlebanowski, Piotr Czechoski, Włodzimierz Dolny, Piotr Frankowski, Jan Galubiński, Tadeusz Gawroński, Roman J óżwiak, Andrzej Lewandowski, Jerzy Lewandowski, Rafał Łuczak, Jerzy Miecznikowski, Michał Piotrowski, Henryk Ratajczak, Jan Rawecki, Marek Szok, Leonard Szymański, Andrzej Teinert, Michał Wellenger.

i premiera rządu radzieckiego Nikity Chruszczowa, a 3 sierpnia w ogrodzie Rady Państwa w Warszawie przed wiceprezydentem Stanów zjednoczonych Ameryki Płn. Richardem Nixonem. Na koncercie zorganizowanym przez Związek Kompozytorów Polskich (22 VI 1959) Chór wykonał jedenaście pieśni Beli Bartoka, trzy Pleśni wielkopolskie Waleriana Gniotą, Etiudę chóralną l erzego Kurczewskiego i Kołysankę Andrzeja Koszewskiego . W latach 1 - 1%2 nastąpił dalszy znaczny wzrost liczby koncertów (1960 - 38; 1%2 - 49) i audycji radiowo-telewizyjnych powiązanych w cykle: "Pieśni trubadurów i truwerów", "Polskie pieśni współczesne', "Pieśni Chopina" w opracowaniu Andrzeja Koszewskiego. Na początku 1960 r. Chór liczył ok. siedemdziesięciu śpiewaków. W dniu 4 kwietnia tegoż roku Chór w takim składzie urządził koncert w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W programie znajdowały się pieśni kompozytorów współczesnych (Beli Bartoka, Wiesława Kisera, l erzego Kurczewskiego, l erzego Młodziejowskiego, Aleksandra Szeligowskiego), osiem pieśni Mozarta oraz Suita Kaszubska Andrzeja Koszewskiego, natomiast w dniach 13 i 14 kwietnia w Pasji wg św. Mateusza l ana S. Bacha Chór śpiewaj partię chorału w chórze wstępnym. W dniu 4 czerwca 1 r. koncertem w Domu Kultury w Zakładach Przemysłu Gumowego "Stomil" Chór zainaugurował audycje artystyczne nazwane Godzinami Muzyki, polegające na prezentowaniu literatury chóralnej a capella oraz na recitalach fortepianowych. Następne audycje z tego cyklu odbyły się w Strzelcach Krajeńskich, Drezdenku i Bierutowicach. W dniach 15 i 16 października Chór wystąpił dwukrotnie w sali Filharmonii w Szczecinie prezentując m. in.

po raz pierwszy wielki motet Singet dem Herrn lana S. Bacha. Pobyt w Szczecinie miał również pomóc przy organizacji Szczecińskiego Chóru Chłopięcego "Słowiki" pod

[5dyrekcją lana Szyrockiego; od tego czasu zespół ten będą łączyć z chórem Kurczewskiego bliskie związki. lesienią 196) r. Chór przeniósł się do nowo wybudowanej Szkoły Tysiąclecia przy ul. l erzego 6/10, gdzie otrzymał do swej dyspozycji jedną kondygnację z czterema salami wykładowymi, salą prób oraz pomieszczeniami biurowymi. Otwarcie szkoły nastąpiło w dniu 26 listopada 196) r. Z początkiem roku 1%1 z inicjatywy Chóru ogłoszony został Ogólnopolski Otwarty Konkurs Kompozytorski na pieśń chóralną a cappella. Ważnym wydarzeniem w historii Chóru był koncert w sali koncertowej Filharmonii Narodowej w Warszawie w dniu 15 lutego 1%1 r., wypełniony w całości przez Chór. "W arszawskiemu debiutowi" sporo miejsca poświęciła Polska Kronika Filmowa w edycji 9 B/61. Recenzent "Sztandaru Młodych" Ludwik Erhardt napisał: "Poznański Chór Chłopięcy jest niewątpliwie zespołem znakomitym, instrumentem wysokiej klasy. Czyste, zdyscyplinowane brzmienie, duże umiejętności techniczne i pewna intonacja są fundametem jego wartości"". Równie ważnym wydarzeniem stał się koncert w dniu 19 kwietnia 1%1 r. w Muzeum Narodowym w Poznaniu (VI Godzina Muzyki) poświęcony twórczości lana S. Bacha. Po raz pierwszy Chór wykonał dwa motety a cappella. Te dwa koncerty w Warszawie i Poznaniu były kluczem do wielkiej kariery Chóru. Poziom wykonawczy, ambitny repertuar stały się dla Chóru i jego dyrygenta kartą wstępu na czołowe estrady kraju, a z czasem i świata ,5.

POZNAŃSKI CHOR CHŁOPIĘCY OD 1%1 R.

Decyzją Prezydium Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 1%1 r. zatwierdzona została nowa nazwa zespołu: Poznański Chór Chłopięcy. W dniu 7 maja tegoż roku odbyło się I Walne Zgromadzenie Stowarzyszenia pod nazwą "Poznański Chór Chłopięcy" ". Forma organizacyjna stowa

» "Sztandar Młodych", 19 II 1961 r.: Bogdan Pociej pisał: "Chór okazał się wszechstronnym instrumentem o świetnie ustawionych głosach, pięknej wyrównanej barwie, o niezawodnej precyzji wykonania". "Express Wieczorny", 23 II 1%1 r. 15 Niewątpliwy "wpływ na rozwój Chóru miał w tym okresie recenzent "Gazety Poznańskiej" Wiesław Kiser, współpracujący z Chórem od 1958 r. lego artykuł opublikowany w "Gazecie Poznańskiej" z dnia 16 maja 1959 r. Co z Chórem Kurczewskiego? sugerował drogę dalszego działania, która zresztą stała się prawie in crudo kierunkiem rozwoju Chóru. A przyznać trzeba, iż repertuar był problemem nr l dla rozwijającego się zespołu. l erzy Kurczewski zdawał sobie sprawę z konieczności sztucznego nawet rozgraniczenia zainteresowań repertuarowych Chóru od istniejącego równolegle Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej. Wybór padł na proponowaną przez Kisera współczesność oraz muzykę lana S. Bacha. Na uwagę zasługuje również, iż właśnie w tym artykule po raz pierwszy pojawiła się nazwa: Poznański Chór Chłopięcy, która to od września 1959 r. stała się oficjalną nazwą zespołu. " Skład Zarządu w 1961 r.: Hubert Kien (przewodniczący), Marian Kruszona (zastępca przewodniczącego), Stanisław Łuczak (sekretarz), Wiesław Kiser (skarbnik), Stanisław Chu

8

Jubileusze

THrzyszenia muzycznego otwarta przed Chórem nowe szanse rozwoju, zapewniła m. in. stałą dotację na działalność artystyczną. Tymczasem rozstrzygnięty konkurs kompozytorski przyniósł szereg wartościowych utworów, które rozszerzyły repertuar Chóru»'. N owy sezon artystyczny 1%1/1%2 Chór zainaugurował koncertem w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W programie znalazło się m. in. dziesięć pieśni starofrancuskich w opracowaniu Jeana B. Weckerlina oraz dwanaście pieśni Beli Bartoka w opracowaniu Jerzego Kurczewskiego. Do końca roku 1%1 Chór koncertował w toruńskim Collegium Maximum (24 X), pięciokrotnie w Niemieckiej Republice Demokratycznej (5<- 9 XI) oraz w Filharmonii Wrocławskiej i Łódzkiej (10 i 17 XI). W lutym 1962 r. odbyły się trzy koncerty w Warszawie, w tym "Wieczór Bachowski" w Filharmonii Naro

Premier Bułgarii Teodor Ziwkow gratuluje Chórowi wysokiego poziomu artystycznego. Sala Odrodzenia Ratusza Poznańskiego, 14 XI 1973 r.

dowej (11 II). Bohdan Pociej pisał po tym koncercie: "Zdumiewa wręcz instrumentalna pewność i biegłość wokalna, wirtuozeria w miejscach takiej wirtuozerii sprzyjających (a Bach ze swą instrumentalną fakturą dostarcza ich nierzadko!), najwyższa perfekcja i precyzja"IS. Odmienny od warszawskiego programu zaprezentowano w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 5 marca 1962 r. na "Koncercie Karnawałowym". Obok utworów-transkrypcji w rodzaju Chóru strzelców z opery Wolny strzelec Webera czy Kołysanki Godarda znalazły się opracowane przez Jerzego Kurczewskiego walce Jana Straussa.

O dużej ruchliwości repertuarowej Chóru świadczy fakt, że już w dwa miesiące później (15 V) z okazji otwarcia II Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. Henryka Wieniawskiego - Chór prezentował polską muzykę współczesną, m. in. osiem pradak, Jerzy Kurczewski, Jerzy Ziółek (członkowie). Obecny skład Zarządu po XV Walnym Zgromadzeniu (1976): Czesław Knoll (przewodniczący), Czesław Giszczak (zastępca przewodniczącego), Jerzy Runowski (sekretarz), Aleksander Radzewski (skarbnik), Zbyszek Kruszona, Jerzy Kurczewski, Jan Nowicki (członkowie), Jan Misiorny (zastępca członka).

11 Decyzją Jury I Nagrodę otrzymał utwór Karola Mrowca (.Naśladowanie wozu), dwie II - waleriana Gniotą (Lokomotywa), Włodzimierza Dębskiego (Wespazjana Kochowskiego fraszek kilka), dwie III - Władysława Linderta (Nenia Niobe), Adama Kuryłły (Dwa wiatry). Wyróżnienia: Jerzy Garbień (Dyskusja Z zegarem), Stanisław Prószyński (Jana Kochanowskiego tren VIII). Jerzy Młodziejowski (Obłoki). » "Express Poznański", l III 1%2 r.

wykonań utworów będących plonem konkursu kompozytorskiego. Dnia 20 czerwca 1962 r. w auli Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej odbył się uroczysty koncert z okazji pięciolecia Szkoły Chóralnej, która będąc oficjalnie Szkołą Podstawową nr 47, liczyła w czerwcu 1962 r.

stu uczniów 1s . Rozwijająca się Szkoła Chóralna wymagała nowych pomieszczeń. Nowy sezon 1962/1963 rozpoczął Chór w budynku Politechniki Poznańskiej przy pi. Curie-Skłodowskiej 1. Potrzeby lokalowe Chóru zostały tym samym na kilka najbliższych lat zaspokojone. Pod wrażeniem pobytu w Wiedniu w czerwcu 1961 r. Jerzy Kurczewski eksperymentował działając równolegle w dwóch zespołach, nie zawsze pod tą samą dyrekcją. Rezultaty tej pracy eksperymentalnej pokazał po raz pierwszy w dniu 27 października 1962 r. podczas koncertu w Filharmonii Wrocławskiej. Koncert udał się, mimo iż z czasem zespół pierwszy przestał istnieć wyeliminowany przez składający się z lepszych śpiewaków zespół drugi -'. Dalszy pochód przez estrady koncertowe kraju prowadził do Katowic (Filharmonia Śląska 10 i 11 III 1963) i na Festiwal Muzyki Polskiej W Bydgoszczy (9 V 1963).

Osobny nurt działalności stanowił cykl koncertów "Wzdłuż i wszerz Wielkopolski", zainaugurowany w dniu 15 czerwca 1963 r. w Wolsztynie, a organizowany przez Wojewódzką Komisję Związków Zawodowych i redakcję "Głosu Wielkopolskiego". Ogromne sukcesy krajowe Chóru zwróciły nań uwagę Polskiej Agencji Artystycznej "Pagart". Dla prawidłowego rozwoju potrzebne są zagraniczne podróże artystyczne. Pierwszą zorganizowaną przez "Pagart" była dwutygodniowa podróż po Niemieckiej Republice Demokratycznej. Chór wystąpił dziewięciokrotnie w renomowanych salach koncertowych Republiki, a zakończył podróż występem w Operze Komicznej w ramach VII "Berliner Festtage". Przyjęcie koncertu przez wymagającą publiczność berlińską i prasę Niemieckiej Republiki Demokratycznej przeszło oczekiwania. Ciekawe i wartościowe dla Chóru były przede wszystkim porównania z czołowymi chórami tego kraju. "Jesteśmyprzyzwyczajeni - pisał Manfred Schubert - do wysokiego poziomu artystycznego i wielkich tradycji tego rodzaju chórów, dzięki licznym koncertom i nagraniom naszych obydwu światowej sławy chórów chłopięcych: lipskiego i drezdeńskiego. To, co słyszeliśmy w niedzielę przed południem w Operze Komicznej w wykonaniu Chóru Chłopięcego z Poznania pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego, można bez zastrzeżeń mierzyć tymi samymi kryteriami" ». W innych recenzjach przewijał się niekłamany podziw dla poziomu, ale także dla rozległego repertuaru: Magnificat zieleńskiego, trzy motety Bacha, Stabat Ma ter Pendereckiego (pierwsze wykonanie zagraniczne tego utworu), Koszewskiego Fa-Re-Mi-Do-Si - to tylko nieliczne, ale niezwykle reprezentacyjne tytuły. Bardzo udana podróż nie przyniosła wszakże - jak. należało oczekiwać - następnych. Lata 1964 -1965 upłynęły przede wszystkim na kontynuacji cyklu "Wzdłuż i wszerz Wielkopolski", trzy koncerty podczas święta prasy w Karl Marx-Stadt i Zwickau (Niemiecka Republika Demokratyczna) oraz koncert w Filharmonii Narodowej w Warszawie (23 III 1964). Po koncercie tym Bohdan Pociej jednoznacznie ocenił poziom wykonawczy zespołu: "W interpretacji muzyki współczesnej wszystko właściwie należy w Chórze Kurczewskiego podziwiać: fenomenalną czystość intonacji, elektryzującą, kapitalnie podkreślaną ostrość współbrzmień (u Pendereckiego i w utworze Koszewskiego Fa-Re-Mi-Do-Si); lekkość i jasność (Ravel); świetną dykcję i zdolność recytatywno-narracyjną (Mildhaud, Britten); najwyższe poczucie rytmu, jego pulsacji, ostrości, spięć i napięć (Koszewski, Bartok) ; wreszcie pyszną plastykę faktury, zaskakujący wprost efekt wielobarwności osiągnął Kurczewski w Pieśniach Kurpiowskich Szymanowskiego (Panie murykancie) wprowadzając całkowicie zgodne ze wskazówkami kompozytora w partyturze głosy solowe (znakomite), swoiście barwiące i przebijające fakturę. Nie znam chyba lepszego i bardziej kolorystycznie odkrywczego wykonania Pieśni kurpiowskich" » .

W dniach 26 i 27 marca 1964 r. Chór uczestniczył w wykonaniu przez orkiestrę Pań

«Klasy: III - 23; IV - 24; V - 23; VI - 15; VII - 15. O poziomie szkolnym głosów świadczy prezentowany repertuar: Krzysztof Domański z klasy IV wykonał arię z Kantaty nr 212 Mer hahn en neue Oberkeet Bacha, a Stanisław Wietrzynski z klasy V arcytrudne koloraturowe Alleluja z motetu Exultate Mozarta. 20 W kronice Chóru (s. 793) znajduje się następująca notatka dyrygenta Jerzego Kurczewskiego: "Koncert wrocławski będzie sprawdzianem naszego eksperymentu. We Wrocławiu będą śpiewały zaledwie dwadzieścia cztery soprany i alty oraz dziesięć tenorów i basów. Jeśli koncert się uda, będzie to wielkie zwycięstwo naszego eksperymentu".

« "Berliner Zeitung", 8 X 1963 r.

!! "Ruch Muzyczny" R. 1964, nr 9.

Jubileuszestwowej Opery w sali przy Nowogrodzkiej w Warszawie Requiem wojennego B. Erittena pod dyrekcją Bohdana Wodiczki. W maju - koncertował przed uczestnikami VII Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych w Gołuchowie (10 V 1964) oraz na IV Poznańskiej Wiośnie Muzycznej (29 V 1964) z programem polskiej muzyki współczesnej. W maju 1965 r. odbyły się koncerty w Filharmoniach Łódzkiej (26 V) i Lubelskiej (28 V); w poznańskim Teatrze Lalki i Aktora "Marcinek" odbyła się prapremiera opery dla dzieci Krzysztofa Pendereckiego Najdzielniejsry (15 V 1965), do której niezwykle trudną partię nagrał Chór. W listopadzie (15 i 27) odbyły się dwa koncerty w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza podsumowujące dwudziestoletnią działalność Chóru. Podczas uroczystego spotkania w Sali Białej Prezydium Rady Narodowej Chór udekorowany został Odznaką Honorową Miasta Poznania. Jerzy Kurczewski otrzymał wręczoną po raz pierwszy N agrodę Wielkopolskiego

Pamiątkowa fotografia Poznańskiego Chóru Chłopięcego przed Gedachtniskirche w Berlinie Zachodnim (13 VII 1975 r.)

Towarzystwa Kulturalnego. W roku 1965 zniknęły ostatnie białe plamy na mapie koncertowej Polski. Chór po raz pierwszy koncertował w Filharmonii Krakowskiej (17 V), a także w Białymstoku (8 VII) i Olsztynie (10 VII).

Głównym osiągnięciem roku 1%6 stała się czternastodniowa podróż artystyczna do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i osiem koncertów w Filharmoniach Leningradu ("Festiwal Białych Nocy"), Tallina, Rygi (" Festiwal Krajów Nadbałtyckich"), Wilna i Kowna. Z występów w Leningradzie, Rydze i Tallinie przeprowadzone zostały bezpośrednie transmisje telewizyjne i radiowe. Telewizja ryska nakręciła film z pobytu Chóru na ziemi łotewskiej, a radziecka kronika filmowa migawki z Leningradu. Recenzent tallińskiego "Sirpja Vasar" Uno Jarvela pisał m. in.: Chór odznacza się wspaniałym wokalnym wirtuozostwem, rzadkim dynamizmem i giętkością modulacji, dobrą intonacją i dużym technicznym opanof iufi '$> u .?

_,AV''AA>,*V

«Wii:?:

Galowy Koncert Jubileuszowy w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (7 II 1976 r.).

Chór pod dyrekcją Jerzego Kurczewskiego wykonuje Stabat Ma ter Krzysztofa Pendereckie gowaniem, nawet w naj trudniejszych punktach programu" !s. W Kaliszu (10 IV 1%7) Chór zakończył cykl "Wzdłuż i wszerz Wielkopolski", na który złożyło się trzydzieści osiem koncertów dla ok. 18:fi słuchaczy. Początek roku 1%7 (i koniec poprzedniego) upłynęły pod znakiem muzyki Bacha. Chór opanował jedno z najwspanialszych dzieł literatury muzycznej - Wielką Msze, h-moll, by wystąpić z nią dwukrotnie w Poznaniu (26 i 27 V) w auli uniwersyteckiej oraz na II Festiwalu Kantatowo-Oratoryjnym "Wratislauia Cantans" wraz z orkiestrą Filharmonii Poznańskiefi. W dniu 28 czerwca 1%7 r. Chór brał udział w koncercie kończącym I Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych w Poznaniu". Swoistym symbolem oceny osiągnięć stał się wręczony przez kantora lipskiego "Thomanerchor" Eńiardta Mauersbergera, jeden z dwudziestu wybitych medali za wykonanie muzyki Jana S. Bacha, zespołowi Poznańskiego Chóru Chłopięcego jako jedynemu spośród ośmiu chórów-uczestników Festiwalu. Pod koniec 1%7 r. miała miejsce kolejna podróż artystyczna - tym razem do Szwecji. Wyjazd należał do najtrudniejszych w całej historii Chóru i obejmował trzy koncerty w ciągu pięciu dni; nagranie płytowe (pierwsza płyta chóru); nagranie sześciu audycji dla telewizji sztokholmskiej i programu ogólnoskandynawskiego. Korzystnie wypadła kolejna konfrontacja polskiego zespołu ze sławnym wiedeńskim Wienersanger Knabenchor. Recenzent centralnego dziennika "Arbetet" Ingel pisał: "Między Wienersangerknaben, który niedawno słyszeliśmy w Szwecji, a Poznańskim Chórem Chłopięcym istnieje różnica o całą klasę na korzyść chóru polskiego. Szczególnie utkwiło w pamięci fantastycznie trudne Stabat Mater, mo

2S "Sirpja Vasar", 8 VII 1 r.

« Udział wzięli soliści z Niemieckiej Republiki Demokratycznej: Sibylle Suske (sopran), Gerda Schriever (alt), Hans J. Rotzsch (tenor), Herman Ch. Polster (bas).

25 i Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych odbył się w Poznaniu w dniach 25 - 28 czerwca 1%7 r. Zamiarem inicjatorów było organizowanie festiwali co dwa lata. Od tego zamiaru odstąpiono.

Jubileuszedernistyczny utwór Pendereckiego, w którym intonacja była zadziwiająco doskonała" w. Lata 1968 -1969 były okresem ogromnej ruchliwości zespołu. W sumie odbyło się 179 koncertów. Ta liczba nie wymaga komentarza. W lutym 1968 r. Chór występował w filmie Telewizji Niemieckiej Republiki Demokratycznej pt. Schlager einer grossen Stadt. W roku tym Chór nagrał pierwszą krajową płytę długogrająca (XL O 506), a dla Teatru Lalki i Aktora "Marcinek" kolejną operę Jerzego Kurczewskiego Lajkonik. W marcu 1968 r. w auli Uniwersytetu im.

Adama Mickiewicza rozbrzmiewała ponownie muzyka Bacha; tym razem prezentowano cykl czterech Kantat (50, 142, 68, 140), a obok śpiewaczki Lucyny Skałbani wystąpili również soliści Chóru: Maciej J ezierski (alt), Wojciech Krolopp (bas-baryton). We wrześniu 1968 r. Chór wystąpił dwukrotnie z orkiestrą Filharmonii Śląskiej w Katowicach i Warszawie w ramach "Warszawskiej Jesieni" wykonując pod dyrekcją Karola Stryji operę-misterium Ajelet Augustyna Blocha. Z okazji pięćdziesiątej rocznicy Powstania Wielkopolskiego (1968) Chór brał udział w prawykonaniu kantaty Franciszka Woźniaka In gloriam Aqullae Albae wraz z orkiestrą Poznańskiej Filharmonii pod dyrekcją Zdzisława Szostaka. W lutym w tym samym składzie Chór wykonał partię chóru męskiego w Requiem wojennym Brittena (21 i 22 II 1969).

Współpraca z Katowicami przyniosła udział w audycjach telewizyjnych Janusza Cegiełły z cyklu "Słuchamy i patrzymy", do którego Chór nagrał m. in. utwory Wacława z Szamotuł, fragmenty Mlssa Papae Marceli* Palestriny, Magnificat Zieleńskiego z "Cap ellą Bydgostlensls" oraz Alleluja z Symfonii psalmów Strawińskiego z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia. Również w poznańskim studio telewizyjnym Chór występował z madrygałami Palestriny w ramach cyklu "Sezam muzyczny" oraz z pieśniami kompozytorów rosyjskich i radzieckich. Znacznie wzrosła liczba koncertów zagranicznych. Na przełomie kwietnia i maja 1%9 r. Chór wystąpił z siedmioma koncertami we Francji. Koncert w Roubaix odbył się w ramach festiwalu chórów chłopięcych, natomiast w Lille w ramach "Festiwalu Manecantorial" . W półtora roku później Chór bawił ponownie we Francji i śpiewał w

Amiens oraz w Roubaix na uroczystościach pięćsetlecia miasta. Podróże francuskie przyniosły wiele entuzjastycznych recenzji 2 '. Kontynuację ekspansji lat poprzednich przyniósł również rok 1970. Festiwale w Poznaniu (7 IV), Kamieniu Pomorskim (26 VI), Międzyzdrojach (28 VI) i Bydgoszczy (14 IX).

W czerwcu (12 - 14 VI) trzy koncerty w Dreźnie, m. in. w reprezentacyjnej sali Pałacu Kultury (2400 miejsc) i na zamku w Pillnitz; ponowna wizyta u sąsiadów zza Odry miała miejsce w lipcu. Koncert w Barocksaal w Rostocku w dniu 18 lipca 1970 był setnym występem chóru w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Działalność Chóru w 1970 r.

zamknęła podróż do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, tym razem z koncertami w Leningradzie (18 XI), Moskwie (21 XI), Charkowie (24 i 25 XI) i Mińsku (trzy koncerty 29 XI). Wyjazd poprzedziło nagranie na płytę kołysanek Brahmsa, Mozarta i Schuberta. W dniach 6 17 kwietnia 1971 r. Chór śpiewał w Filharmonii Wrocławskiej. Były to dwa ostatnie koncerty przed podróżą do Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn. i Kanady na zaproszenie przemysłowca polskiego pochodzenia Edwarda Piszka. Była to największa podróż artystyczna w historii Chóru: sześć tygodni, dwadzieścia dwa koncerty w wielu metropoliach amerykańskich. Szczególnym wydarzeniem artystycznym był koncert w nowojorskiej Carnegie Hall. Po występie tym Rajmond Ericson napisał m. in.: "Wspaniałość jest cechą pieśni Poznańskiego Chóru Chłopięcego. Jest to wirtuozowski chór, któremu nieobca jest zarówno muzyka Zieleńskiego jak l Pendereckiego. Trudne polifoniczne Magnificat było wspaniale wykonane, tak samo jak Stabat Mater ze wszystkimi swymi dysonansami"ls. W dniu 3 czerwca 1971 r. śpiewacy Poznańskiego Chóru Chłopięcego i Jerzy Kurczewski przyjęci zostali w Białym Domu w Waszyngtonie przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki Płn. Richarda Nixona. Telewizja amerykańska na wszystkich swych kanałach nadała transmisje ze spotkania. Podróże: radziecka (1970) i amerykańsko-kanadyjska (1971) odegrały znaczną rolę w rozwoju Chóru, wzmacniając znacznie jego autorytet artystyczny w kraju i za granicą. Lata 1971 - 1976 należy zaliczyć do okresu stałego wzrostu poziomu Chóru, jego koncertów i nagrań. W okresie tym Chór dwu

2« "Arbetet" , 5 XII 1%7 r.

21 "Gwiazdą wieczoru był niezaprzeczalnie Poznański Chór Chłopięcy" (" Lille", 2 V 1968); "Zespół potężny i znakomicie brzmiący" ("N ord Eclair", 11 XI 1969); "Koncert był absolutnie cudowny, co w pełni potwierdził entuzjazm sali. Rzadko słyszymy chór chłopięcy o takiej doskonałości" ("Le Courrier Piccard" , Amiens 18 XI 1969). z» "The New York Times", 3 VI 1971 r.

Główna impreza artystyczna obchodów jubileuszu trzydziestolecia Poznańskiego Chóru Chłopięcego - wykonanie Pasji wg Świętego Mateusza Jana S. Bacha w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (12 II 1976 r.). Na zdjęciu: Hanowerski Chór Chłopięcy, Poznański Chór Chłopięcy, Cappella Bydgostiensis pro Musica Antiqua

krotnie gościł w Republice Federalnej Niemiec. W marcu 1974 r. koncertował w Czechosłowacji, a w miesiąc później - po raz trzeci we Francji. Obok występów w mniejszych ośrodkach Francji po raz pierwszy na trasie podróży pojawił się Paryż (28 V 1974). Bułgarskie koncerty zorganizowane zostały w kwietniu 1975 r. W lipcu tegoż roku Chór po raz pierwszy wystąpił w Berlinie Zachodnim w ramach Festiwalu "Bachtage", gdzie zaprezentowano Bogurodzicę, Mszę Fękiela i Magnificat Zieleńskiego oraz Magniftcat Bacha z towarzyszeniem orkiestry Filharmonii Poznańskiej. Nazajutrz po koncercie recenzent "Spandauer Volksblatt" napisze m. in.: "Godne zakończenie berlińskich Dni Bachowskich [...] Spontaniczność wyrazu, nieprzeciętnie wysoka jakość głosów pozwala nawet w najtrudniejszych momentach na absolutnie czystą intonację. Sprawiło to, że spotkanie z Chórem, zwłaszcza w trzech pierwszych utworach a cappella, było

» "Spandauer Volksblatt', 15 VII 1975 r.

dla słuchaczy szczególnym przeżyciem"28 Pierwsza wizyta w Hiszpanii przewidywała trzy koncerty na Festiwalu Muzyki Polifonicznej w Avila (24 i 25 VII 1975) i na Międzynarodowym Festiwalu w San Sebastian (27 VII). Ponadto w telewizji madryckiej zespół dokonał ok. pięćdziesięciominutowego nagrania polskiej muzyki dawnej i współczesnej. Wśród wyjazdów zagranicznych poczesne miejsce zajmowały koncerty w Niemieckiej Republice Demokratycznej; kraj ten zespół odwiedzał często w ciągu każdego roku, natomiast w latach 1972 -1976 wystąpił dziesięciokrotnie z pięćdziesięcioma czterema koncertami. W sumie - wiele pięknych wydarzeń artystycznych: udział w wielkim koncercie telewizyjnym transmitowanym z Drezna (12 XII 1973 w cyklu "Złota nuta"). Festiwal "Ostseewoche" w Rostocku (lipiec 1974), cykl koncertów w romańskim klasztorze w Magdeburgu (4 i 7 X 1974). W dniach

Jubileusze

17 -19 wrzesnla 1975 r. Chór wykonał wraz z orkiestrą "Gewandhaus" pod dyrekcją Kurta Masura w Thomaskirche i Stadthalle w Lipsku Pasją wg św. Mateusza Jana S. Bacha; dwa galowe występy w ramach XIX Berliner Festtage w pierwszych salach Niemieckiej Republiki Demokratycznej - berlińskiej Operze Komicznej i Operze N arodowej. Początek roku 1976 przyniósł kolejne wizyty za Odrą. Bardzo wymowne i cenne są tak częste kontakty z krajem, który posiadając przecież dwa znakomite zespoły, zaprasza tak często zespół polski. Znamienne jest również, że prawie każdy pobyt Chóru za granicą kończy się nowym, realizowanym z czasem zaproszeniem. W dniu l marca 1974 r. odbył się w Sali im.

Groblicza poznańskiego Muzeum Instrumentów Muzycznych tysięczny krajowy koncert Chóru, a po nim koncerty w Muzeum Narodowym w Warszawie i w Teatrze Wielkim. W trzy miesiące później w ramach cyklu "Pokolenie muzyków XXX-lecia PRL" Chór koncertował ponownie w Filharmonii N arodowej z programem muzyki współczesnej. Podczas poznańskiej "Panoramy XXX -lecia" w Warszawie - dał dwa koncerty muzyki dawnej. Trzydziestoletnią działalność Chóru zamyka imponujący cykl imprez organizowanych z okazji jubileuszu w dniach od 30 stycznia

do 2 marca 1976 r. Głównym sukcesem imprezy była prezentacja bogatego programu zawierającego pięćdziesiąt dwie pozycje trzydziestu dwóch kompozytorów, wśród nich dwa wielkie dzieła Bacha: Magnljicat i Pasja wg św. Mateusza. Lutowe święto muzyki, jakim stał się jubileusz Chóru, odbiło się szerokim echem nie tylko w kraju. Prasa ogólnopolska wiele miejsca poświęciła Chórowi i jego twórcy (ponad pięćdziesiąt obszernych artykułów, reportaży i esejów). Jubileuszowi towarzyszyły Polskie Radio i Telewizja z licznymi audycjami i reportażami. "Polskie Nagrania" wydały efektowną, specjalną płytę prezentującą uczestników międzynarodowego spotkania, a Przedsiębiorstwo Upowszechniania Prasy i Książki "Ruch" pocztówki Chóru na tle architektury Poznania. Wśród setek listów i telegramów jakie napłynęły do siedziby Chóru, znalazły się gratulacje od członków Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sekretarza Komitetu Centralnego Jana Szydlaka, ministra Spraw Zagranicznych Stefana Olszowskiego, ministra Kultury i Sztuki Józefa Tejchmy. W dniu 7 lutego 1976 r. Jerzy Kurczewski wraz z Chórem przyjęty został w Białej Sali U rzędu Miejskiego przez I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Polskiej zjednoczonej Partii Robotniczej Jerzego Zasadę.

14-28 VIII 1949

16 VII - l VIII 1956

24 - 25 VIII 1956

26-28 VIII 1956

6-28 VIII 1959

ANEKS

PODRÓŻE ZAGRANICZNE POZNAŃSKIEGO CHÓRU CHŁOPIĘCEGO W LATACH 1949-1976 (gwiazdka oznacza 2 koncerty w tym samym dniu)

Cel podróży

U dział w II Festiwalu Światowej Federacji Młodzieży Demokratycznej w Budapeszcie

Podróż artystyczna

Kraj i miejsce koncertu

WĘGRY Budapeszt

WĘGRY Budapeszt

Debreczyn Arkusi Ohati Hajduszoboszlo

Nagranie utworów kompozy- CZECHOSŁOWACJA torów czeskich i polskich dla Praga radia

Koncert w Ambasadzie Pol- NIEMIECKA REPUBskiej w Berlinie LIKA DEMOKRATYCZNA Werbelinsee Berlin

Podróż artystyczna

BUŁGARIA Sozopol Warna

Trnowo Płowdiw

Data Liczba koncertu I słuchaczy 4 5 8 VIII* 23 VIII 26 VIII

19 VII 22 VII 24 VII 25 VII 25 VI I 26 VII

24 VIII

26 VIII 27 VI I I

8 VIII 16 VIII l 7 VI I I 21 VI I I 23 VIII

Uwagi

II nagroda w konkurencji dziecięcych zespołów chóralnych 5-11 X 1959 Koncerty z okazji X-lecia NIEMIECKA powstania Niemieckiej Re- REPUBLIKA publiki Demokratycznej DEMOKRATYCZNA Cottbus 6 X* 9 X Forst 7 X 3 - 8 IX 1960 Podróż artystyczna NIEMIECKA REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Cottbus 3 IX Karl-Marx-Stadt 4 IX Dahme 7 IX 5-9 XI 1961 Podróż artystyczna NIEMIECKA REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA , Calau 5 XI Dahme 6 XI Altd6bern 7 XI Bernsdorf 7 XI Cottbus 9 XI 22-25 VI 1962 Podróż artystyczna , NIEMIECKA REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Cottbus 22 VI Dahme 23 VI [23 VI] 3 - 17 X 1963 Podróż artystyczna NIEMIECKA REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Rathenow 4 X Poczdam 5 X

B er lin 6 X Dahme 7 X Magdeburg 9 X Gera 11 X Lipsk 12 X Jena 13 X Suhl 15 X 9- 13 VII 1964 Koncerty z o kazj i Święta NIEMIECKA 30000 Prasy REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Karl-Marx- Stadt 10 VII 12 VII Zwickau 11 VII 15-17 IV 1966 Koncert galowy z okazji NIEMIECKA l 100 XX-lecia S ocj alistycznej REPUBLIKA Partii Jedności DEMOKRATYCZNA Karl-Marx- Stadt 16 IV 10-16 V 1966 Nakręcenie półgodzinnego CZECHOSŁOWACJA 3 000 filmu dla telewizji słowackiej. Pieszczany 13 V* U dział w Międzynarodowym Trnawa 14 V* Festiwalu Chórów w Pie- Bratysława 15 V szczanach 23 VI - 7 VII 1966 Festiwal Chórów Krajów ZWIĄZEK 15 000 Kronika filmowa; cztery transNadbałtyckich w Rydze. SOCJALISTYCZNYCH misje telewizycjne; cztery trans mi - Festiwal " Białych Nocy" REPUBLIK sje, radiowe; film telewizyjny w Leningradzie RADZIECKICH w Rydze. Leningrad 26 VI 27 VI Tallin 29 VI 30 VI Dzintarii J urmala 2 VII Ryga 3 VII Wilno 5 VII Kowno 6 VII 24 - 2 9 VI 1967 Podróż artystyczna NIEMIECKA 3 800 Koncertował Zespól Kameralny REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Dahme 25 VI Golssen 27 VI Dahmc 27 VI 28 VI 6- 18 VII 1967 Koncerty z okazji Święta NIEMIECKA 11 600 Prasy. Koncerty na festiwa- REPUBLIKA - lul" Tygodnia Bałtyku" (" Ost- DEMOKRATYCZNA seewoche "). Nagrania dla Karl- Marx - Stadt 7 VII telewizji Zwickau 8 VII Rostock 10 VII Ahlbeck 11 VII S tralsund 12 VIT Greifswald 13 VII Bad Doberan 14 VII Rostock 16 VII Frankfurt 18 VII 3 - 8 XII 1967 Nagranie płyty dlugograją- SZWECJA 800 Ogółem odbyło się 6 audycji cej dla Svenska Discofon AB; Malm6 4 XII telewizyjnych audycje telewizyjne Lund 4 XII G6te borg 6 XII l 7 IV 1968 Podróż artystyczna CZECHOSŁOWACJA Zespół Kameralny Brno 2 VI Brno 3 IV* Ostrawa 5 IV Trinec 6 VI* 25 IV - 2 V 1968 Festiwal muzyczny Mane- FRANCJA 11 400 Audycja telewizyjna w Lille cantorial w Lille. Międzyna- Lille 27 IV rodowy Festiwal Chórów Maries les Mines 28 IV Chłopięcych w Lille Waziers 28 IV Tourcoing 29 IV Roubaix 30 IV Lille l V Halluin l V 3-9 X 1968 XII Berliner Festtage. Festi- NIEMIECKA 6 000 Transmisja radiowa wal "Oderfestspiele" REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Berlin 4 X Frankfurt 5 X 6 X Furstenwalde 7 X 6-15 XII 1968 Podróż artystyczna NIEMIECKA 4 500 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Hoyerswerda 8 XII N eustrelitz 9 XII Tcmplin 10 XII Murchin 11 XII N eubrandenburg 14 XII 15 XII 4 - 14 VI I 1969 XII Festiwal " Tygodnia NIEMIECKA Zespół Kameralny Bałtyku" (" Ostseewoche ") REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Rostock 5 VII D ckermiinde 6 VII Rostock 7 VII Putbus 10 VII Bad Doberan 11 VII Rostock 12 VII Boltenhagen 13 VII 20 - 22 VII 1969 Centralne uroczystości NIEMIECKA l 200 z okazji 25-lecia Polskiej REPUBLIKA Rzeczypospolitej Ludowej DEMOKRATYCZNA Berlin 21 VII 24 IX- 13 X 1969 Podróż artystyczna NIEMIECKA 13 200 Również Zespół Kameralny REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Bernau 26 IX Frankfurt 27 IX 28 IX* i Eberswalde 29 IX Eisenhiittenstadt 30 IX Strausberg l X Freienwalde 2 X Seelow 3 X Riidersdorf 4 X Schwedt 5 X Lauta 6 X Weisswasser 7 X Finsterwalde 9 X Hoyerwerda 10 X G r6 ditz 11 X Lauta 12 X D6ben 12 X 29 IX - 10 X 1969 Podróż artystyczna NIEMIECKA 6 700 Zespół Kameralny REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Mitweida 30 IX Freiberg 1 X Heinichen 2 X - Karl- Marx - Stadt 3 X Falkenstein 4 X Freiberg 5 X Braunsdrof 6 X . Bad EIster 7 X Mitweide 8 X J ohanngeorgenstadt 9 X 9 - 13 XI 1969 U dział w Międzynarodowym FRANCJA 1000 Festiwalu Chórów z okazji Roubaix 10 XI 500-1ecia Roubaix Amiens 11 XI 11 - 15 VI 1970 Festiwal "Sommerfesttage" NIEMIECKA 4 800 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Drezno 12 VI 14 VI Pillni tz 13 VI 10-21 VII 1970 XIII Festiwal " Tygodnia NIEMIECKA 5 300 Audycja telewizyjna w Rostocku Bałtyku" ("Ostseewoche") REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Putbus 11 VII Rostock 12 VII Ahlbeck 13 VII Sassnitz 14 VII Greifswald 15 VII

16-30 XI 1970

17 V - 2 1 VI 1971

Rostock Prora Rostock Stralsund

Podróż artystyczna

ZWIĄZEK SOCJALISTYCZNYCH REPUBLIK RADZIECKICH Leningrad Moskwa Charków

Mińsk

Podróż artystyczna

STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI PŁN.

Nowy Jork Filadelfia

Detroit Orchard Lake Chicago

Milwaukee Buffalo Doylestown

Nowy Jork Waszyngton Hartford Cleveland 16 VII 17 VII 18 VII 19 VII

18 XI 21 XI 24 XI 25 XI 29 XI * *

18 V 20 V 21 V 23 V 23 V 25 V 26 V 27 V 29 V 30 V* 31 V* 1VI 3VI 4VI 6VI

Audycje w telewizji moskiewskiej i charkowskiej. Nagranie dla radia moskiewskiego. Audycja radiowa w programie ogólnokrajowym

20 350 Koncerty w Carnegie Hall i Academy ofMusie. Spotkanie z prezydentem Stanów Zjednoczonych Ameryki Pin. Richardem Nixonem, transmisja ze spotkania 'we wszystkich kanałach telewizji w dwudziestu sześciu stanach Filadelfia 9 VI 14 VI Boston 18 VI Waszyngton 19 VI KANADA Toronto 5 VI 23 XI-13 XII 1972 Podróż artystyczna REPUBLIKA 11000 N agranie dla N orddeutsche Rund FEDERALNA funk w Bremie, Westdeutsche NIEMIEC Rundfunk w Kolonii, Hessische Hanower 25 XI* Rundfunk we Frankfurcie /M Loccum 28 XI oraz audycje telewizyjne w BreHanower 30 XI mie i Hanowerze N euss 2 XII N ortheim 3 XII Padeborn 4 XII Hamburg 6 XII Wilster 6 XII Brema 7 XII Emden 8 XII Bremerhaven 10 XII NIEMIECKA REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA J essen 12 XII* 20 - 25 VI 1973 Podróż artystyczna NIEMIECKA 4 000 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Glashiitte 21 VI Chorin 23 VI Frankfurt 24 VI wizyjnego z cyklu " Złota REPUBLIKA Nuta" DEMOKRATYCZNA Drezno 14 xn 15 XII 7 - 10 III 1974 Podróż artystyczna CZECHOSŁOWACJA 1000 Brno 8 III Adamov 8 III 22- 25 I I I 1974 Podróż artystyczna NIEMIECKA 2 200 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Glashiitte 23 ni * 24 111* 25 - 3 V 1974 Podróż artystyczna FRANCJA 4 000 Lilie 27 IV* Paryż 28 IV* St. Amand les Eaux 29 IV Roubaix 30 IV Hautmont 30 IV Roubaix 1 V Valenciennes 1 V 7 - 17 VII 1974 U dział w festiwalu "Tygod- NIEMIECKA 4 000 nia Bałtyku" ("Ostseewo- REPUBLIKA che") DEMOKRATYCZNA Rostock 8 VII Grimmen 9 VII Bad Doberan 10 VII Zinnowitz 11 VII Greifswald 12 VII Putbus 13 VII N eubrandenburg 16 VII 1 - 8 X 1974 Podróż artystyczna NIEMIECKA 10 000 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Strausberg 1 X Tangerhiitte 3 X .

Magdeburg 4 X 5 X 6 X Halberstadt 7 X Magdeburg 7 X 28 XI - 9 XII 1974 Podróż artystyczna REPUBLIKA 3 600 N agranie dla Westdeutsche RundFEDERALNA funk w Kolonii NIEMIEC Hildesheim 30 XI Meschede 1 XII Brema 3 XII Wilster 3 XII Ahrensburg 5 XII Hanower 7 XII Bremerhaven 8 XII 11 - 19 IV 1975 Podróż artystyczna BUŁGARIA 2 400 Plowdiw 13 IV Rakowski 14 IV Asenowgrad 16 IV 1 - 9 VI 1975 Podróż artystyczna NIEMIECKA 10 300 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Erfurt 1 VI 2 VI Gotha 3 VI

11 - 14 VII 1975

22-29 VII 1975

14 IX-7 X 1975

Festiwal "Bach- Tage"

U dział w festiwalach: VI Semana de Polifonia y Organo w Avila i Festiwal de Espana en San Sebastian

Udział w III Internationales Bachfest. U dział w XIX Berliner Festtage

Tambach-Dietharz 4 VI Siebnitz 6 VI Preital 7 VI Ebersbach 8 VI

BERLIN ZACHODNI

HISZPANIA A vila

San Sebastian

NIEMIECKA REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Lipsk

Frankfurt Eisenhiittenstadt G6rlitz Zittau Bischofswerda Meiningen Sonneberg Berlstedt Schmalkalden Dahme Cottbus

Berlin

13 VII

24 VII 25 VH 27 VII

17 IX 18 IX 19 LX 21 IX 22 IX 24 IX 25 IX 26 IX 26 IX 29 IX 30 IX 1 X 2 X 3 X 4 X* 5 X* 6 X*

U dział orkiestry Państwowej Filharmonii w Poznaniu

N agranie audycji telewizyjnej w Madrycie

Wykonanie Matthaus Passion z orkiestrą Gewandhaus. Nagrania koncertów w Lipsku i Berlinie dla telewizji i radia oraz kroniki fIlmowej. Koncerty w Komische Oper i Staatsoper. 13-15 III 1976 Podróż artystyczna NIEMIECKA 1 200 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Frankfurt 14 III 9-11 IV 1976 U dział w programie Tele- NIEMIECKA 500 - WIZJI Cottbus REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Cottbus 10 IV 13-17 V 1976 Festiwal "Musik im Mai" NIEMIECKA 9 500 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Rostock 14 V Greifswald 15 V* T rinwillershagen 16 V 23 - 28 VI 1976 Festiwal "Musik Sommer" REPUBLIKA 2 600 Obermain FEDERALNA NIEMIEC Furstenzeil 25 VI Gossweinstein 26 VI Vierzehnheiligen 27 VI 25 - 27 VI 1976 Festiwal "Kieler- Woche" REPUBLIKA 1000 Wykonanie fragmentów Pasji FEDERALNA wg św. Łukasza Krzysztofa PenNIEMIEC dereckiego z Polskim Teatrem Kilonia 26 VI Tańca 27 - 30 IX 1976 U dział w programie telewi- NIEMIECKA 10 000 zyjnym w Pałacu Republiki REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Berlin 28 IX 29 IX 11-13 XII 1976 Podróż artystyczna NIEMIECKA 1 800 REPUBLIKA DEMOKRATYCZNA Cottbus 12 XII*

<3\co N

SESJA BUDŻETOWA MIEJSKIEJ RADY NARODOWEJ (22 STYCZNIA 1977 R.)

W dniu 22 stycznia 1977 r. w auli Akademii Ekonomicznej przy ul. Marchlewskiego, odbyła się IV Sesja Miejskiej Rady N arodowej poświęcona w punkcie głównym porządku dziennego uchwaleniu Planu Społeczno-Gospodarczego i budżetu miasta na rok 1977. W sesji uczestniczyło trzystu sześciu radnych oraz wojewoda poznański Stanisław Cozaś, prezydent Poznania Władysław Sleboda, wiceprezydent Andrzej Wituski, posłowie na Sejm: Krystyna Franiak i Edward Sieradzki, przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego Ryszard Cmielewski, dyrektorzy szeregu wydziałów Urzędu Wojewódzkiego i Miejskiego.

Otwarcia sesji dokonał i przewodniczył obradom sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej zjednoczonej Partii Robotniczej, przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej Józef Świtaj. Po zatwierdzeniu porządku dziennego obrad i przyjęciu protokółu z poprzedniej sesji, interpelacje i wnioski złożyli: radna Maria Polcyn - w sprawie rozbiórki domów położonych przy ulicach Sielskiej i Gorczyńskiej, terminu zabudowy tych ulic oraz w sprawie wymiany oświetlenia na skrzyżowaniu Głogowskiej z Hetmańską; radny Bogdan Mytko - w sprawie zrównania opłat za przejazdy w granicach administracyjnych Poznania autobusami linii podmiejskich z ceną za bilety obowiązujące w autobusach linii miejskich. Różnice w opłatach są przyczyną, że powracające do Poznania z tras podmiejskich autobusy są podczas przejazdu przez miasta prawie puste; radny Stanisław Rozpiętkowski - w sprawie powołania komisji dla sprawdzenia rezultatów zmian dokonanych na trasach autobusowych, które miały poprawić sytuację w przewozach, jak również w celu zainteresowania się dyscypliną pracy kierowców autobusów; radny Andrzej Piotrowski - w sprawach ogródka jordanowskiego przy Niezłomnych i Ogrodowej zlikwidowanego w związku z budową hotelu

"Poznań" i wolnych placów powstałych wwyniku rozbiórki budynków przy ul. Dzierżyńskiego 38/40 i Ogrodowej. W następnym punkcie porządku dziennego Rada rozpatrywała projekt planu pracy Rady na rok 1977. Obejmował on, poza programem będącej w toku sesji, na miesiące: k w i e c i e ń sprawozdanie z wykonania Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju Poznania i budżetu za 1976 r.; informację o realizacji postulatów i wniosków zgłoszonych w toku ostatniej kampanii wyborczej do rad narodowych i Sejmu PRL; ocenę stanu wykonania "Programu rozwoju kultury w Wielkopolsce do roku 1980"; c z e r w i e c : ocenę dotychczasowego wykonania pięcioletniego Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju Poznania na lata 1976-1980; kierunki rozwoju usług dla ludności na lata 1976 - 1980; informację o realizacji programu wychowania młodzieży; informację o realizacij uchwały w sprawie budownictwa, remontów i modernizacji mieszkań w latach 1971 -1974 oraz zadań do roku 1980; w r z e s i e ń : ocenę funkcjonowania zespołów opieki zdrowotnej oraz program dalszego zabezpieczenia zdrowia ludności Poznania w latach 1976 - 1980; dalszy rozwój produkcji ogrodniczej z uwzględnieniem pracowniczych ogrodów działkowych; informację o realizacji uchwały w sprawie kierunków działania w dziedzinie ochrony środowiska; g r u d z i e ń : Uchwalenie Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju Poznania oraz budżetu na rok 1978; informację o realizacji uchwały Miejskiej Rady Narodowej w sprawie stanu i programu rozwoju oświaty; uchwalenie planu pracy Miejskiej Rady Narodowej na rok 1978.

Radni nie zgłosili poprawek do projektu planu. Uchwała powzięta została jednomyślnie. W związku ze zgonem w dniu 21 października 1976 r. radnego Henryka N owaka powzięto uchwałę o wygaśnięciu mandatu oraz zmian w składzie osobowym Komisji Rozwo

Sprawozdania

ju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego. Radny Henryk Nowak był wybrany w Okręgu Wyborczym Nr 10, utworzonym dla wyboru Dzielnicowej Rady N arodowej Grunwald. Przed przystąpieniem do dyskusji nad projektem Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju Poznania i budżetu na rok 1977, który doręczony został radnym przed sesją, wybrano komisję redakcyjną projektów uchwał. Referat wprowadzający do dyskusji wygłosił prezydent miasta Władysław Sleboda. "Przedstawiony pod obrady Plan Społeczno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu Poznania na rok 1977 - powiedział Władysław Sleboda - jest wyrazem konsekwentnej kontynuacji strategii społeczno-gospodarczej przyjętej przez VI Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, strategii coraz lepszego zaspokajania potrzeb ludzi, przy równocześnie bardziej efektywnym rozwoju gospodarki. Rok 1977 jest dla naszej gospodarki rokiem nowych zadań, wymagających głębokiego przegrupowania sił i środków oraz zmian w metodach działania. Uwzględniamy to w planach dalszego rozwoju miasta, w rozwoju gospodarczym dominujące znaczenie mają czynniki intensywne, jakościowe, co oznacza przede wszystkim dalszy wzrost wydajności pracy oraz poprawę gospodarowania materiałami i majątkiem produkcyjnym, dalsze usprawnianie procesów inwestycyjnych. "Punktem wyjścia w realizacji zadań społeczno-gospodarczych 1977 r. jest dodatni bilans wyników roku minionego, w gospodarce uspołecznionej Poznania w 1976 r. zainwestowano ponad 8,5 miliarda zł, to jest tyle, ile w latach sześćdziesiątych inwestowano w ciągu pięciolecia. Dzięki temu wzrosła w Poznaniu baza materialna, przybyło nowych miejsc pracy oraz rozwinęły się dziedziny gospodarki mające wpływ na poprawę warunków bytowych ludności. Ponad pięć tysięcy rodzin otrzymało nowe mieszkania. Zauważalna poprawa nastąpiła w sieci placówek handlowo-usługowych. Przyczyniło się do tego oddanie do użytku trzech supersamów w osiedlach mieszkaniowych «Rataje» l «Winogrady», szeregu pawilonów handlowo- usługowych na tych osiedlach oraz Boninie. Wybudowano także dom handlowy przy ul. Kościelnej. Znacznie powiększyła się baza usługowa, przede wszystkim dzięki uruchomieniu pralni przemysłowej przy ul. Dziekańskiej. "Poprawę warunków społeczno-bytowych młodzieży akademickiej zapewniło oddanie do użytku trzech nowych domów studen - ckich o łącznej liczbie 1800 miejsc. W stopniu większym niż przewidywano zwiększono Eakres opieki przedszkolnej. W wyniku przedsięwzięć inwestycyjnych i organizacyjnychwychowaniem przedszkolnym objęto ponad 63* dzieci w wieku od trzech do sześciu lat, to jest o 5,5% więcej niż planowano. Na podkreślenie zasługuje oddanie do użytku dwóch sal koncertowych oraz internatu na dwieście miejsc przy nowo wybudowanej szkole muzycznej. Oddano do użytku obiekty kultury fizycznej i sportu: basen kryty przy ul. N aramowickiej, halę sportową przy Chwiałkowskiego oraz pawilon wielofunkcyjny przy ośrodku sportowym «Arena». "Rozbudowano urządzenia komunalne miasta, m. in. oddając do użytku ponad 30 km sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i ciepłowniczej. Zmodernizowano układ drogowo- komunikacyjny, czego głównym rezultatem jest oddana do eksploatacji trasa wylotowa w kierunku Katowic. "Pozytywne wyniki uzyskaliśmy w produkcji materialnej. Poznański przemysł wytworzył i sprzedał produkty wartości ponad 78 miliardów zł, a ponadplanowa ich wartość osiągnęła prawie 2 miliardy zł. Podkreślić trzeba, że cały przyrost produkcji uzyskany został dzięki wzrostowi wydajności pracy. Baza techniczno-produkcyjna przemysłu powiększyła się o nowe obiekty przede wszystkim w zakładach: Fabryka Obrabiarek Specjalnych «Ponar-Wiepofama», Wielkopolskie Zakłady Teleelektroniczne «Telkom- Teletra», Poznańskie Zakłady Elektrochemiczne «Alco-Centra» oraz w Zakładach Mechanizacji Przemysłu Papierniczego".

"Założenia społeczno-gospodarczego rozwoju miasta na rok 1977 - mówił dalej prezydent Władysław Sleboda - zapewniają w podstawowych dziedzinach gospodarki dalszą poprawę materialnych, socjalnych i kulturalnych warunków życia mieszkańców, wzrost produkcji oraz rozbudowę i modernizację bazy materialnej. Istotny wpływ na ogólną poprawę warunków bytowych ludności będzie miała dynamika dochodów pieniężnych, które wzrosną o 9%, a pieniężne świadczenia społeczne o 15*. Zwiększone dochody podniosą siłę nabywczą ludności, która będzie zrównoważona wzrostem dostaw towarów na rynek. Polepszenie warunków obsługi powinien zapewnić rozwój sieci handlowej i gastronomicznej oraz modernizacja istniejącej bazy. Do ważniejszych zadań w tej dziedzinie zaliczamy uruchomienie dwudziestu czterech sklepów i trzynastu palcówek gastronomicznych, kombinatu gastronomicznego «Hortex» przy ul. Głogowskiej, kilku barów szybkiej obsługi typu bistro oraz modernizację placówek handlowych przy Starym Rynku z dostosowaniem ich do potrzeb ruchu turystycznego. "J ednym z podstawowych kierunków dokonywanego obecnie w gospodarce przegrupowania sił i środków jest rozwój usług. Stosownie do zapotrzebowania społecznego szczególny nacisk położony zostanie na usługi motoryzacyjne, pralnicze, meblarsko- tapicerskie i turystyczno-wypoczynkowe. Znacznie większe zadania w zaspokajaniu potrzeb w zakresie usług bytowych stawiamy przed poznańskim rzemiosłem. Baza usług zwiększy się o nowoczesną stację obsługi samochodów przy ul. Obornickiej, zakład chemicznego czyszczenia garderoby przy Dziekań kiej oraz wielobranżowy dom usług przy Sciegiennego. "Problemem o szczególnej doniosłości społecznej w 1977 r. jest budownictwo mieszkaniowe. Mając na względzie konieczność dalszej poprawy warunków mieszkaniowych, oddamy do użytku ogółem 5127 mieszkań, w tym 391 z budownictwa jednorodzinnego. Uważamy, iż nadszedł czas, by z troską odnosić się do kompleksowej budowy osiedli mieszkaniowych. Chodzi tu głównie o obiekty handlowo-usługowe i socjalne. Doceniając trud załóg budowlanych włożony w wykonanie zadań roku 1976, chciałbym podkreślić, że w roku bieżącym wymagać będziemy bezwzględnie terminowej realizacji i dobrej jakości wykonania mieszkań i obiektów towarzyszących. Z budownictwem mieszkaniowym wiąże się dalsza rozbudowa uzbrojenia miejskiego. N a inwestycje zaliczane do podstawowej infrastruktury technicznej przeznaczamy 453 miliony zł, to jest 75% nakładów inwestycyjnych gospodarki komunalnej. Generalne zadania przewidują dalszą poprawę zaopatrzenia miasta w wodę, w tym również terenów peryferyjnych (np. Podolany) oraz wydatne poszerzenie systemu zdalaczynnego ogrzewania mieszkań. Poświęcimy wiele uwagi realizacji programu przebudowy i modernizacji układu drogowego, warunkującego poprawę funkcjonowania komunikacji masowej. N a ten cel przeznaczamy prawie pół miliarda zł. Koncentracja robót nastąpi na drogach powiązanych z projektowaną budową trasy północno-obwodowej. "Problemy stanu sanitarnego i oczyszczania miasta wymagają energicznego działania. Podnosząc zadania usługowe Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania, bardziej niż dotychczas rygorystycznie kontrolować będziemy wywiązywanie się instytucji, zakładów pracy i administracji domów z obowiązku dbania o czystość i porządek w obrębie posesji. Troska o porządek i czystość miasta musi być systematyczna i trwała. Obowiązek ten spoczywa na każdym obywatelu naszego grodu. "Przed przemysłem stoi zadanie dokonania kroków organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych, które powinny przynieść pożądaną zmianę struktury produkcji poprzez zwiększenie masy towarów wysokiej jakości, przeznaczonych dla potrzeb ludności i na

eksport. Temu celowi odpowiadają założone wyższe wskaźniki wzrostu produkcji rynkowej i eksportowej. Ogniwem decydującym o pomyślnej realizacji zadań planowanych będzie dalsza poprawa podstawowych relacji ekonomicznych. Przyrost produkcji winien być osiągnięty głównie przez wzrost wydajności pracy i zwiększenie produktywności majątku trwałego. Na niezbędną modernizację i rozbudowę obiektów produkcyjnych przemysłu przeznacza się 35% nakładów inwestycyjnych gospodarki uspołecznionej czyli ponad 3 miliardy zł. "Cechą charakterystyczną planu na rok 1977 jest wysoka koncentracja nakładów na inwestycjach kontynuowanych, które w planie terenowym stanowią około 9)% nakładów. Ogółem w gospodarce uspołecznione] miasta, jak wynika z przedłożonych materiałów, zainwestujemy około 8,8 miliarda zł. W tej sytuacji tylko żelazna dyscyplina przestrzegana przez wszystkich partnerów procesu inwestycyjnego zapewni spodziewane rezultaty" . "Z satysfakcją można stwierdzić powiedział na zakończenie Władysław Sleboda - że bilans za rok 1976 jest korzystny. Świadczą o tym uzyskane wskaźniki finansowe, a mianowicie: dochody budżetowe zostały zrealizowane w 104%; wydatki budżetowe ogółem zrealizowano w 99,5%; do dyspozycji Miejskiej Rady Narodowej pozostaje nadwyżka budżetowa w wysokości 24 milionów zł. Tak więc bilans minionego roku stwarza dobre warunki startu do realizacji zadań roku bieżącego. Projekt budżetu na rok 1977 zapewnia finansowanie zadań gospodarczych l socjalno-kulturalnych w mieście. W bieżącej działalności wychodzić będziemy naprzeciw problemom finansowym, które mogą wyłonić się w ciągu roku bieżącego i po gospodarsku je rozwiązywać. Osiągnięcie założonych w bieżącym roku celów i zadań społeczno-gospodarczych jest uwarunkowane dalszym wdrażaniem zasad racjonalnego i efektywnego wykorzystywania środków pieniężnych przy jednoczesnym przestrzeganiu znacznie ostrzejszego reżimu oszczędnościowego. Zasady te będziemy konsekwentnie wprowadzać w życie w ciągu całego roku. "Przedstawiony projekt budżetu jest zrównoważonym planem finansowym. Wydatki znajdują pokrycie w dochodach własnych w 47,9% i w środkach wyrównawczych - 52,1%. Skoncentrujemy naszą uwagę na zapewnieniu pełne] realizacji dochodów własnych. Terminowa ich realizacja będzie bowiem miała istotne znaczenie dla zachowania bieżącej równowagi budżetowej i w konsekwencji pozwoli na systematyczne angażowanie środków pieniężnych na wydatki budżetowe. Plan i budżet Poznania na rok 1977 są wyrazem konsekwentnej polityki Polskie]

Sprawozdania

Zjednoczonej Partii Robotniczej i rządu, nadają wyraźny priorytet celom społecznym, a równocześnie akcentują konieczność poprawy efektywności działania i osiąganych wyników. Są to sprzężone problemy, gwarantujące w końcowym rachunku ogólną poprawę warunków życia ludności. Pragnę zapewnić Wysoką Radę, że poszerzając współpracę z samorządem mieszkańców , Urząd Miejski spotęguje swoje działania na rzecz pomyślnego wykonania wytyczonych zadań. Uwagi, wnioski i opinie zgłoszone na sesji zostaną wnikliwie rozpatrzone i wykorzystane w toku realizacji zadań planu i budżetu miasta. Proszę Wysoką Radę o uchwalenie przedłożonych projektów Planu Społeczno-Gospodarezego Rozwoju i budżetu miasta na rok 1977". N astępnie zabrał głos przewodniczący Komisji Rozwoju Gospodarczego i Zagospodarowania Przestrzennego radny Antoni Pietrzykowski, który przedstawił opinię Komisji O projekcie Planu Społeczno-Gospodarezego l budżetu na rok 1977. Stwierdził on na wstępie, że przedstawione na sesji projekty były przedmiotem szczegółowej analizy Komisji. W dalszym ciągu radny Pietrzy kowski podkreślił, że oczekuje się, zwłaszcza od przedsiębiorstw handlowych, szczególnej aktywności na rzecz pełnego zaopatrzenia sklepów, a także dalszej poprawy funkcjonowania sieci handlowej we wszystkich 'Jej ogniwach. Rok 1977 powinien przynieść również wyraźną aktywizację rzemiosła poznańskiego na rzecz zaopatrzenia rynku w towary. W zakresie rozwoju usług istnieją w Poznaniu rezerwy, które w przypadku wczesnego ich uruchomienia mogą przynieść wzrost tego wskaźnika - iw tym kierunku oczekuje się podjęcia działań ze strony Urzędu Miejskiego. Oceniając - w aktualnej sytuacji - jako trafne w wyborze kierunki rozwoju, przyjęte na 1977 r. w gospodarce komunalnej, oświacie, kulturze, wypoczynku i ochronie środowiska, Komisja pragnie zwrócić uwagę na jedną z dziedzin rozwoju miasta budownictwo mieszkaniowe. Przyjęte w planie społeczno-gospodarczego rozwoju założenia przynieść mają wzrost powierzchni mieszkalnej budowanej w Poznaniu o 1,4%. Rzeczą szczególnej wagi powinna być w tym stanie rzeczy poprawa jakości oddawanych przez przedsiębiorstwa budowlane mieszkań, pełna rytmika ich realizacji oraz troska o pełne wykonanie planu, a nawet jego przekroczenie. Budżet miasta zamyka się po stronie dochodów i wydatków kwotą l 6868 037 cm zł. Budżet ten nie obejmuje wszystkich działów gospodarki miejskiej, np. zdrowia. Wydatki budżetowe zaplanowane zostały zgodnie z rzeczywistymi potrzebami, ale w nie

których działach powstaną - zdaniem Komisji - niedobory, które pokryć będzie można jedynie przy pomocy budżetu wojewódzkiego. Wykonanie dochodów z gospodarki uspołecznionej, których wzrost planuje się w wysokości 8,3%, nie będzie możliwe bez korekty wynikającej z ulg podatkowych, jakie otrzyma rzemiosło w 1977 r. Realizacja budżetu wymagać będzie wyjątkowo zaostrzonej i racjonalnej polityki wydatków w każdym dziale gospodarki budżetowej, w imieniu Komisji radny Antoni Pietrzykowski wniósł o przyjęcie i zatwierdzenie Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju i budżetu miasta na rok 1977. N astępnie radny Kazimierz Mielec - przewodniczący Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury, zapoznał Radę z wynikami dokonanej przez Komisję analizy projektów w części dotyczącej oświaty i kultury. Komisja z satysfakcją stwierdziła, że w Poznaniu w dalszym ciągu następować będzie rozwój bazy szkolnictwa średniego, podstawowego i przedszkolnego. Projekt planu na rok 1977 przewiduje oddanie do użytku dwóch szkół podstawowych, kilku sal gimnastycznych, pięciu przedszkoli oraz w wyniku adaptacji trzech następnych. Komisja z zadowoleniem stwierdziła, iż rozwój opieki przedszkolnej w Poznaniu przebiega prawidłowo. Radny Kazimierz Mielec podkreślił, że Komisja dyskutowała nad środkami przeznaczonymi w planie na realizację zadań rzeczowych poznańskiego szkolnictwa. Kierownictwo Wydziału Oświaty i Wychowania będzie musiało szukać możliwości pełnego pokrycia potrzeb w drodze lepszego wykorzystania pracy nauczycieli, lokowania kolonii i obozów w Wielkopolsce, a nie tylko w renomowanych miejscowościach, które nie zawsze są odpowiednio przygotowane do potrzeb w tym zakresie. Zawarty w projekcie planu program imprez kulturalnych o charakterze międzynarodowym i krajowym powinien zaspokoić ambicje poznańskiego środowiska, przy uwzględnieniu budżetowych możliwości miasta. Głębsza analiza wydatków przewidzianych w budżecie na kulturę skłoniła Komisję do poparcia wniosku Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego o dofinansowanie niektórych pozycji budżetu. Radna Wiktoria Paszak - występująca z ramienia Zespołu Radnych Stronnictwa Demokratycznego, wyraziła poparcie dla przedłożonych projektów. Po omówieniu niektórych wskaźników, mających istotne znaczenie dla dalszego rozwoju gospodarczego Poznania oraz poprawy warunków bytowych Jego mieszkańców, radna Wiktoria Pasz ak podkreśliła, że w związku z założeniami, iż ludność przeznaczy 73% swoich dochodów na zakup towarów, a 13% na zakup usług, trzeba będzie zaaktywizować podaż towarów oraz usług. Radny Stefan Ratajczak zabierając głos w imieniu Zespołu Radnych Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego stwierdził, że założenia Planu i budżetu w sposób prawidłowy kształtują rozwój miasta i w realny sposób wcielają realizację uchwał VII Zjazdu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wskazując na możliwości zwiększenia areału upraw warzyw w stosunku do przyjętego w projekcie Planu o SO ha, mówca podkreślił, że towarzyszyć musi temu aktywniejsza działalność producentów, m. in. Wojewódzkiej Spółdzielni Ogrodniczo- Pszczelarskiej, która winna uzbroić obszar uprawy w urządzenia do produkcji warzyw gruntowych. Wojewódzka Spółdzielnia Ogrodniczo- Pszezelarska dużo inwestuje, lecz poza Poznaniem, a w samym Poznaniu nie podejmuje inwestycji ani na terenie Zegrza, Spławia, mimo że władze miejskie udzieliły pomocy organizacyjnej dla uzyskania lokalizacij, zapewnienia środków i limitów inwestycyjnych. Radny Jan Chrzanowski - zastępca przewodniczącego Komisji Gospodarki Komunalnej, Komunikacji i Łączności, wyrażając opinię Komisji stwierdził, że założenia projektów gwarantują dalszy rozwój gospodarki mieszkaniowej, komunalnej i komunikacji oraz poprawę warunków życia mieszkańców miasta. Komisja zauważa, że założenia znacznego wzrostu przewozów pasażerskich, m. in. poprzez wydłużenie i uruchomienie nowych tras komunikacyjnych, nie są adekwatne do przewidywanego wskaźnika przyrostu taboru komunikacyjnego, który po uwzględnieniu planowanych kasacji oznacza, że miastu przybędzie zaledwie dwadzieścia sześć jednostek przewozowych, w tym sześć autobusów. Radny Leszek Czarnota - przedstawiciel Komisji Zaopatrzenia i Usług Rolnictwa przekazał stanowisko Komisji w części dotyczącej handlu i usług. Realizacja opracowanego przez Wydział Handlu Urzędu Miejskiego programu rekonstrukcji peryferyjnej sieci handlowej napotyka na poważne trudności. Dlatego też Komisja wnosi o udzielenie pomocy w wykonaniu tego programu przez przydzielenie dziesięciu pawilonów handlowych oraz odpowiednich limitów finansowych. Zaniepokojenie Komisji budzi przeciągająca się budowa zakładu garmażeryjnego przy ul. Wilczak. Zachodzi obawa, iż nawet nowy termin ustalony przez wykonawcę nie będzie dotrzymany. Toteż Komisja wnioskuje o wzmożenie nadzoru nad terminowym przebiegiem prac przy budowie obiektu. W odniesieniu do modernizacji ciągów handlowych na placu Wolności i Starym Rynku Komisja wnioskuje o zapewnienie odpowiedniej mocy przerobowej w Wojewódzkim

Przedsiębiorstwie Budownictwa Komunalnego. Na zakończenie dyskusji zabrał głos wojewoda poznański Stanisław Cozaś. Powiedział on na wstępie, iż rok 1976 był dla Poznania bardzo korzystny. 5300 nowych mieszkań, szereg obiektów socjalnych i przemysłowych świadczą, że plan inwestycyjny wykonany był z wielkim rozmachem. Omawiając problemy związane z wykonaniem zadań przewidzianych w planach na rok 1977 i lata następne, Stanisław Cozaś przypomniał, iż po długich staraniach Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - przy osobistym udziale I Sekretarza Jerzego Zasady - oraz Urzędu Wojewódzkiego, w Poznaniu przy ul. Obortyckiej zbudowana będzie wielka fabryka pomp paliwowo-wtryskowych na licencji angielskiej. Prace budowlane już rozpoczęto. W ostatnim czasie wmurowano kamień węgielny pod rozbudowę zakładów samochodów rolniczych w Antoninku. Według zapowiedzi prezesa Rady Ministrów, w najbliższym czasie przystąpi się do pełnej modernizacji Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski". W wyniku przeprowadzonych rozmów z ministrem Przemysłu Chemicznego uzgodniono szeroki zakres inwestycji dla Poznania w dziedzinie chemii. Z zadowoleniem należy przyjąć decyzję o budowie w Poznaniu wielkiego browaru, przetwórni drobiu, a na Ratajach - zakładu piekarniczego. Ostatnio został również uzgodniony z prezesem Centralnego Związku Spółdzielni Pracy program rozwoju usług w mieście. M. in. zmierza się do budowy domu usług w każdej dzielnicy miasta. Otrzymano zapewnienie o rozbudowie Spółdzielni Przemysłu Artystycznego "Rytosztuka" , bowiem w Poznaniu powstaje centrum jubilerskie obróbki złota, srebra i kamieni szlachetnych. "W 1977 r. - mówił dalej Stanisław Cozaś - winna nastąpić dalsza poprawa w przedszkolach. Dąży się do tego, aby prawidłowo przebiegała budowa nowej siedziby Akademii Ekonomicznej oraz by pod koniec roku rozpocząć budowę nowych gmachów dla Uniwersytetu im. Adama Mickeiwicza. Do problemów trudnych Stanisław Cozaś zaliczył komunikację miejską. Wydano zalecenia, by sprawy te zostały szczegółowo zbadane. Wydział Komunikacji Urzędu Wojewódzkiego rozpatruje możliwość włączenia do sieci komunikacji miejskiej części autobusów zakładowych, by w ten sposób odciążyć tabor miejski. Mimo zapowiedzianego na rok bieżący wzrostu produkcji autobusów krajowych, należy jednak przyjąć, że problemy komunikacji miejskiej nie zostaną w 1977 r. rozwiązane. Wojewoda poznański ustosunkował się do

Sprawozdania

wniosków radnych zgłoszonych pod jego adresem w toku obrad sesji. Kończąc swoje wystąpienie Stanisław Cozaś podkreślił, że opracowany na rok 1977 Plan Społeczno-Gospodarczy i budżet miasta Poznania zyskał aprobujące oceny; życzył pomyślnego wykonania planu i budżetu oraz zapewnił o pomocy ze strony Urzędu Wojewódzkiego. Po tym wystąpieniu, przewodniczący Rady Józef Świtaj wyraził podziękowanie wojewodzie poznańskiemu za przychylny stosunek do projektów Planu Społeczno-Gospodarczego i budżetu miasta na rok 1977. Przekazał również słowa podziękowania dyrektorom i pracownikom Urzędu Wojewódzkiego, a w szczególności Wojewódzkiej Komisji Planowania Ryszardowi ćmielewskiemu.

N astępnie radny Mieczysław Wojtowicz, zgodnie z wnioskiem Komisji Redakcyjnej projektów uchwał, zaproponował: 1. Przyjęcie bez zmian projektu uchwały w sprawie budżetu miasta Poznania na rok 1977;' 2.

Przyjęcie projektu uchwały w sprawie zatwierdzenia Planu Społeczno-Gospodarczego Rozwoju miasta Poznania na rok 1977 - po uwzględnieniu jednej poprawki 5. W wyniku oddzielnie przeprowadzonego głosowania Rada jednomyślnie podjęła uchwały: w sprawie Planu Społeczno-Gospodarczego rozwoju Poznania w 1977 r. i w sprawie budżetu miasta Poznania na rok 1977.

Rada jednomyślnie przyjęła informację o pracy Prezydium Rady Narodowej w czwartym kwartale 1976 r. Przewodniczący Rady wyjaśnił, iż z uwagi na konieczność szczegółowego zbadania spraw poruszonych w interpelacjach i wnioskach radnych, które zgłoszone zostały na sesji, radni otrzymają na nie pisemne odpowiedzi w ustawowym terminie. Na tym porządek obrad XV Sesji Miejskiej Rady Narodowej został wyczerpany.

Marian Genowejiak

ANEKS

Tabela li

DOCHODY I WYDATKI JEDNOSTKOWEGO BUDŻETU MIASTA NA ROK 1977 WEDŁUG DZIAŁÓW (w złotych)

Dział Nazwa Dochody Wydatki Ol Przemyśl 2 034 000 31 Budownictwo 704 000 40 Rolnictwo 282 000 l 053 000 45 Leśnictwo 37 000 61 Handel wewnętrzny 31 951 000 125 000 70 Gospodarka komunalna 105 850 000 181 600 000 74 Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne 4 678 000 54 728 000 89 Różna działalność 7 420 000 700 000 \ Razem przedsiębiorstwa i pdnostki gospodarcze 152 919 000 238 243 000 79 Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie l 580 000 374 613 000 80 Szkolnictwo zawodowe 300 000 182 663 000 83 Kultura i sztuka 810 000 156 331 000 83 Kultura i sztuka 810 000 156 331 000 87 Kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek 350 000 7 472 000 j Razem urządzenia socjalne i kulturalne 3 040 000 721 079 000 91 Administracja państwowa 27 000 000 73 202 000 94 Finanse i ubezpieczenia 997 000 99 Dochody z gospodarki nie uspołecznionej i ludności 625 100 000 00 Rezerwy 5 163 000 I Razem dochody własne 809 056 000 wydatki bieżące l 037 687 000 II Dotacje 8769S1000 III Wydatki na inwestycje 8 500 000 Wydatki na remonty kapitalne 639 850 000 Ogółem dochody i wydatki l 686 037 000 1 686 037 000

Tabela 2

JEDNOSTKOWY BUDŻET MIASTA NA ROK 1977 (w złotych)

Dz. Rozdz. Nazwa działu Dochody Wydatki l 2 I 3 4 l 5 Ogółem l 686 037 000 l 686 037 000 Ol Przemyśl 2 034 000 33-2995 Różna działalność 2 034 000 31 Budownictwo 704 000 26-3731 Zespoły usług projektowych 704 000 40 Rolnictwo 282 000 1 053 000

19-4382 19-4383 19-4389 08-4491

19-493 19"'1495

08-4512 20-4512

26-6211 08-6342

26-7221 26-7231 26-7261 26-7262 08-7396

26-7398

26-7413

26-7421

31-7521 31-7523 26-7541

26-7551 26-7695

33-7911 33-7912 33-7921

33-7931 33-7941

33-7961 33-8211 33-8213

33-2995 33-8222

33-8321 33-8232 33-8241 33-8295

33-8011 1 33-8012 1

Sprawozdania

Popieranie produkcji zwierzęcej Stacje rolnicze i popieranie produkcji roślinnej Wojewódzkie Biura Geodezji i terenów rolnych Pomoc dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych Gminna służba rolna Różna działalność Leśnictwo

Gospodarka leśna i łowiecka Gospodarka leśna i łowiecka Handel wewnętrzny Stołówki i bufety Jednostki organizacyjne spółdzielni rzemieślniczych Gospodarka komunalna Oczyszczanie miast Zieleń w miastach Ulice, place, mosty i wiadukty Oświetlenie ulic Różne wpłaty przedsiębiorstw i jednostek na rozrachunku gospodarczym Odszkodowania Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne Zasiłki na uzupełnienie wkładów do spółdzielni lokatorskich Różne jednostki obsługi gospodarki mieszkaniowej i komunalnej Jednostki ochrony przeciwpożarowej Ochotnicze straże pożarne Wojewódzki Zarząd rozbudowy miast i osiedli wiejskich Zarządy gospodarki terenami Różna działalność Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie Szkoły podstawowe dla młodzieży Szkoły podstawowe dla dorosłych Licea ogólnokształcące dla młodzieży i dorosłych Szkoły ogólnokształcące specjalne Internaty i stypendia dla uczniów szkół ogólnokształcących Zarządy ekonomiczno-administracyjne szkól Przedszkola typu miejskiego Przedszkola przy szkołach podstawowych i ogniska przedszkolne Zakłady opiekuńczo-wychowawcze Pomoc dzieciom w rodzinach zastępczych i własnych Placówki wychowania przedszkolnego Świetlice dziecięce Kolonie i obozy Różna działalność Szkolnictwo zawodowe Szkoły zasadnicze i równorzędne Szkoły przyzakładowe 105 850 000l 600 000 100 000l 778 000 l 580 000 550 000 60 000 83 000 33 000 4000 52 000 37 000 6000 31000 125 000 125 000 I 35 100 000 46 500 000 72 547 000 26 000 000l 453 000l 800 000 30 858 000 599 000 3 324 000 6 290 000 374 613 000 149 878 000 2 100 000 16 941 000 7 772 000 82 000 000 15 348 000 5 837 000 19 170 000 9 000 000 5 884 000 182 663 000 40 933 000 13 953 000

1 2 l 3 4 I 5 33-8021 Technika i licea zawodowe 77 000 60 179 000 34-8022 Szkoły artystyczne 31000 23 638 820 .33-8031 Policealne szkoły zawodowe 4818000 33-8041 Szkoły zawodowe specjalne 11 000 4 331 000 33-0851 Internaty i stypendia dla uczniów szkół zawodowych 79 000 25 370 000 34-8051 Internaty i stypendia dla uczniów szkół zawodowych 19 000 3 347 180 31-8061 Ośrodki kursowego szkolenia i doskonalenia zawodowego 277 000 33-8061 Ośrodki kursowego szkolenia i doskonalenia zawodowego 310 000 33-8095 Różna działalność 5 466 000 34-8095 Różna działalność 40 000 83 Kultura i sztuka 810 000 156 331000 34-8311 Muzea 110 000 6 951 400 34-8313 Ochrona zabytków 328 900 34-8314 Wystawy i biura wystaw artystycznych 93 000 2 383 500 34-8322 Biblioteki miejskie 132 000 18 591 200 34-8331 Domy kultury 12 300 000 34-8341 Stowarzyszenia muzyczne, artyst. i kulturalne 810 000 34-8411 Teatry, opery i operetki 90 145 000 34-8421 Filharmonie, orkiestry, chóry i kapele 16 855 000 34-8483 Festiwale, konkursy i inne imprezy 6 398 000 34-8495 Różna działalność 475 000 1 568 000 87 Kultura fizyczna, turystyka i wypoczynek 350 000 7 472 000 33-8711 Jednostki i urządzenia kultury fizycznej 752 000 33-8712 Imprezy sportowe i sport w szkole 967 000 45-8712 Imprezy sportowe i sport w szkole 1 793 000 45-8713 Zadania w zakresie upowszechnianie kultury fizycznej 979 000 45-8722 Fundusz rozwoju kultury fizycznej 350 000 33-8823 Jednostki i urządzenia turystyczne 21000 45-8825 Zadania w zakresie upowszechniania turystyki 1 990 000 45-8826 Ośrodki informacji turystycznej 350 000 620 000 89 Różna działalność 7 420 000 700 000 31-8981 Izby wytrzeźwień 700 000 08-9631 Organizacje spofeczne 7 420 000 91 Administracja państwowa 27 000 000 73 202 000 26-9141 Rady narodowe, komisje i prezydia rad narodowych 20 000 26-9143 U rząd miejski 2 200 000 62 035 000 26-9145 Różne jednostki i zakłady budżetowe 700 000 26-9145 Różne jednostki i zakłady budżetowe 700 000 26-9191 Kolegia do spraw wykroczeń 23 200 000 329 000 26-9192 Komisje poborowe 505 800 26-9194 Wynagrodzenie prowizyjne z tytułu inkasa podatków 104 000 26-9195 Różna działalność 1 600 000 6 628 200 26-9197 Wynagrodzenia sołtysów 150 000 26-9198 Odszkodowania 2 730 000 94 Finanse i ubezpieczenia 997 000 08-9421 Loteria i gry liczbowe 997 000 99 Dochody z gospodarki nie uspołecznionej i od ludności 625 100 000 08-9911 Podatki i opłaty z indywidualnej gospodarki rolnej 7 400 000

10 Kronika miasta Poznania z. 3{77

Spravx >zdanial l 2 3 l 4 5 08-9912 Podatki i opłaty z nie uspołecznionej gospodarki pozarolniczej 316 200 000 08-9951 Podatek od wynagrodzeń 82 000 000 08-9952 Różne podatki i opłaty od ludności 219 500 000 00 Inwestycje, remonty kapitalne i różne rozliczenia 876 981000 653 513 000 73-0021 Dotacje wyrównawcze 252 905 000 73-0022 Dotacje ze środków rady narodowej stopnia wojewódzkiego 624 076 000 08-0081 Rezerwy ogólne 5 163 000 26-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych (Woj. Zjedn. Przeds. Gosp. Kom. i Mieszk.) 593 200 000 26-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych (Wydział Ogólno-Gospodarczy) 2 000 000 33-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych 28 800 000 34-0093 Inwestycje i remonty kapitalne jednostek i zakładów budżetowych 15 850 000 26-0097 Czyny społeczne inwestycyjne 8 500 000

DOCHODY I KOSZTY (WYDATKI) ZAKŁADÓW BUDŻETOWYCH, ŚRODKÓW SPECJALNYCH, GOSPODARSTW POMOCNICZYCH I FUNDUSZÓW CELOWYCH BUDŻETU JEDNOSTKOWEGO MIASTA NA ROK 1977 (W ZŁOTYCH)

Dochody Koszty;Wydatki Lp Treść w tym: w tym: Ogółem dotacje Ogółem wpłata do z budżetu budżetu l 2 3 4 5 6 I Zakłady budżetowe 238 325 000 108 270 000 238 325 000 144 000 w tym: dział 31 Budownictwo 2 066 000 2 066000 144 000 79 - Szkolnictwo ogólnokszt. i wychów. 210 000000 95 270 000 210 000 000 " " 83 - Kultura i sztuka 19200000 12 300000 19 200000 " 87 - Kultura fIzyczna, Turystyka i Wypoczynek 170000 170000 " 89 - Różna działalność 4 107 000 700 000 4107 000 " 91 - Administacja państwowa 2 782000 2 782000 II Środki specjalne 36 600000 - 36 600000 w tym: dział 79 - Szkolnictwo ogólnokszt. i wychów. 21 400 000 21400000 - " 80 - Szkolnictwo zawodowe 15 200 000 15 300000 III Gospodarstwa pomocnicze 9 N a zasadach uproszczonych/ 5 510 000 125 000 5 510000 w tym dział 61 - Handel wewnętrzny 710000 125 000 710 000 - " 80 - Szkolnictwo zawodowe 4800000 4 800 000 IV Fundusze celowe 22799 000 7 862 400 22799 000 w tym: Fundusz gminny 3 775 000 3 775 000 " mieszkaniowy 824000 728 000 824000 " socjalny 6 960000 6 783 800 6 960000 " rozwoju kultury fIzycznej 960000 350 000 960000 - " dobrowolnych świadczeń społecznych 9 430000 9 430 000 " rozwoju kultury 850 000 850000