SYLWETKI BERNARDYNÓW POZNASKICH

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1928 R.6 Nr2

tańskie'j29) prowincjał Przybiński, zaopatrzywszy się w listy polecające do Papieża i kardynała protektora, datowane 2 stycznia r. 1603. Generał Franciszek Susa jednak zwlekał z załatwieniem Spra!WY. Wtedy komisarz gene'Ta!ny cismontański Franciszek a Belgijos0 zamianował komisarzem polskim Marjana Postekalskiego pismem z dn. 22 maj'a 1604 r., a Papież potwierdził tę nominację 13 czerwca. Generał wszakże tymczasem 'zatwierdził Requescensa i Mikołaja. Wobec tego prowincja ponownie założyła apelację do Papieża. Petycję tę poparło pięciu biskupów i kardynał protektor Polski, a dotyczyła nielyIko tej sprawy, ale zasadniczo prosiła, aby nie dawać komisarjatu polskiego Niemcem. Klemens VIII wtedy przychylił się do petycji i pismem z 17. XI. 1604 polecił nuncjuszowi Rangoniemu zakończyć spór w ten sposób, żeby sam z pośród ,ojców polskich wyznaczył komisarz.a. Nuncjusz 24. II 1605 w porozumieniu z prowincjałem Postękalskim 30 ) z,amianował Gabńela z Czerniejewa. 31 ) Takim sposobem ojcowie polscy odnieśli z!wycięstwo i obronili intcresy nietylko prowincji, ale także powa,gę państwa i narodu. Ale ten sukces przysporzył im niechęci w centralnym zarządzie zakonu, a Zebrzydowski powiedział wyraźnie do ojców polskkh, że wyprawa Gabriela Grodeckiego jest to zemsta za odrzucenie Niemca komisarza. 32 )

29) Fran,ci,szh,ni Obsel'W'.anCti dJzielili .się na dwie fami1je: transmontańJską, i ciJsmontań.ską. (V\;łochy. Niemcy, PO'Lska). Opr6,c kl\pituł general. nyoh kllJżda fD.@illja miała, .z niemi na pr:zemian, swoje kapVuły. Gencrał,1 wylbierano allitl"r:naty1Wą., familje miały IS'W1oticn komif!J,Tzy. Z połskieh zako:nniikó<w tyliko ra.z ofia,1'f)IWRiIlO awmsarj-a,t ci"lmontański Szy.;;ieckiemll, znakomitemlU Bel1JardY'llovi pozn'lookiemll w w. XVIII, ale nie przyjął wybom. (X. KUJJtwk: Najwyi:JitJ]iej3y Bcmaoo)'l' wielkOTołiski. Rocznik Jubileuf!'wwy Tow. Przemysłowców w Poznanil\l. 1908, 41-44).

30) POlstękolllSki (podlstękal"lGd) M'l1'jan 1599-1602 prowincjał- 1603 zotał definitOlI'em generalnym Um. 1614, 5 sty.cznia. Brał żywy udział w z\łożeniu kOIllWentl1 kalwakiego. NaJ.e.ż.lł do mil.!jli moS'kievv1skieJ. Byw.ał na bpituła,cih gener.11nych oraz w Palsce kOm!IEarZCm grneralnym. Wydał po polsku i po łacinie: "Drogi Odikupienia naJszeg()" z dedy.kacją, Zebrzyd()lW6kicmu 1(111 u Cez'ango w Krakowie (GolO. L 286. Nekr. proiW. p. r. 16N). 81) Gabriel 'z C7.erniejewa, prowincjał 1591-4 i 1605---B. Jako komłs:J.ł-L zwołał ikapituł do Luoldna 29 maja 1607. Um. 1610 w Poznan:u, bąc już poprze unio raz, 1605 kustOlS'Zem pozn:ańJsilrlm. (Kom. 402, 400. !\riklr. prolW. p. r. 16(5), 3") Przedst.a'Wil!lie p<J:wyższego zatargu opiera się na kopi8J1z'll Arb.

KRONIKA MIASTA POZNANIA

Warunki zatem, w jakich przyszła Bonawenturze Poznańskiemu prowadzić akcj,ę w Rzymie i Hiszpanji, były wyjątkowo niekorzystne. Wyjechał prawdapodabnie niezadługo. Kapituła generalna w ToledO' przypadała 13 maja, musiał zatem spieszyć. Towarzyszył mu Kasper Pracki i maże ten sam Augustyn Gnatawski. Nic dziwnegO', że Banawenturze przygatawywano z wielką troskliwością instrukcje. Szczęśliwym zbiegiem akalicznaści zachowały się.33) CO' się tyczy reformy, miał przedstawić jej niemO'żliwość l1a .sposób właski i zbytecznaść, a zarazem kwitnący stan prawincji. Klimat jest surowy, niemożna więc ubierać stlę na spasób właski: -odległaści ogromne. dabradzieje rozpraszeni, konwenty częsta pośród heretyków i schizmatyków, niesposób abywać się bez wazów i koni. Próby porzucenia tego kończyły się niepawodzeniem i obdłużeniem klasztarów. Pa konwentach zachO'wywa się nabażeństwo choralne, msze śpiewane, procesje, słucha spowiedzi. Co niedzielę i swięta każe się rana i papołudniu. Także kwestarze na kwecie nieraz muszą kazać i spowiadać, nawet dysputawać z heretykami, zwłaszcza na Utwie, gdzie mała świeckich księży. Studja kwitną, prowincja apiekuje się klasztarami Bernardynek. Ciągle powstają nawe kIasztary, ku Moskwie i Tataram. abecnie buduje się 9-10 nawych. Schizmatyków i heretyków nawraca się. Sam król i manaci u Bernardynów odprawiają rekaIekcje. W sprawie kamisarjtu generalnego, zebrana zarzuty prz,eclw Requescensawi. Wogóle Palacy nie chcą mieć wspólnego kamisarza z Niemcami. Żadnego związku z nimi niema, owszem istniej,e nieprzyjaźń. Komisarz'em powinien być prowincjał pol

WłocI. Bernardyni 1, 122-125, R.k 651, 146 sq i Jla dokumentach Konw.

krak: b. s. p:Jd rL'eClLOnemi datami. Pisma Zygmllnta III. z 2. I. 16003 nie l\'ymienia.jąe Epmwy, o którą chodzi, mówią ogółniJkowo () intemsac'h prowincjli, aJtol[ mniemamy. że to właśr:Le mdJją na my;śli. OpróC'z dokmnentów "półc'z.elsnY'cfI1, c.ałą Slprawę rekap:tuluje pismo prolWil1C!jała Aleksego Piotl' J,OIWi<'Jzyka no ibi.skupa GembiCJ1deg'O z 2. Xl. 1645.

Sł:Jw8, ZebrzydolWlSikiego Rk 651, '79. Coprww:da mógł to być tylko domy;sł ZebrzydoWidego', ale to nie osłaibia n'a.slzego pI"lerllstawienia, fakt:\ borwiem przemawiają za tl'lUdnem położeniem prow:mji. 33) RIk G51, .37-153,