Laureaci Nagród

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1976.04/06 R.44 Nr2

Czas czytania: ok. 39 min.

-1973 był członkiem Komitetu Środowiskowego Budownictwa. Jest członkiem Komisji Budownictwa Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

Posiada m. in. złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Odznakę Honorową Miasta Poznania, Złotą Odznakę "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych".

INŻ. BONIFACY JANKOJĆ

Urodził się dnia 18 listopada 1922 r. w Wilnie, w rodzinie rzemieślnika Bonifacego Jankojcia i jego żony, Aleksandry z Grynkiewiczów. Po ukończeniu szkoły podstawowej wstąpił w roku 1936 do Szkoły Górniczej w Dąbrowie Górniczej. W latach okupacji hitlerowskiej (1939 - 1945) przebywał w Zagłębiu Dąbrowskim pracując w Sosnowieckiej Fabryce Armatur, a następnie - do wyzwolenia kraju w roku 1945 - w warsztatach kopalni "Saturn".

W styczniu 1945 r. Bonifacy J ankoj ć rozpoczął pracę jako kreślarz w biurze technicznym Huty "Będzin". Szybko awansował na stanowisko kierownika działu technicznego. Jednocześnie uczęszczał na Wydział Mechaniczny Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych, gdzie w 1946 r. uzyskał dyplom technika - me c hanika. W latach 1947 - 1952 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu, po ukończeniu której przeszedł do pracy w Poznańskim Przedsiębiorstwie Robót Inżynieryjnych "Hydrobudowa- 3". Pracował na stanowiskach: kierownika budowy (1952-1954), kierownika działu wykonawstwa odcinka budowlano-montażowego, robót konstrukcyjno- budowlanych i fundamentowych i robót drogowych (1954-1956); starszego inżyniera do spraw przygotowania produkcji odcinka budowlano-montażowego (1957 -1961), głównego inżyniera odcinka budowlano-mon

tażowego (1961 -1970). Od 1970 r. jest kierownikiem grupy robót. Za zasługi w pracy zawodowej Bonifacy J ankojć udekorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). Posiada Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego" i Zasłużonego Racjonalizatora Produkcji.

EDWARD KOWALIK

, U rodził się dnia 3 października 1926 r. w Swiętochłowicach na Sląsku, w rodzinie robotnika kolejowego Edwarda Kowalika i jego żony Anny z Pośpiechów. Dzieciństwo spędził na Śląsku. W 1937 r. ojciec został przeniesiony służbowo do Poznania i zatrudniony był aż do emerytury w Zakładach N aprawczych Taboru Kolejowego jako tokarz. W Poznaniu Edward Kowalik ukończył szkołę podstawową, gimnazjum ogólnokształcące oraz Technikum Budowlane i z dyplomem technika instalacji sanitarnych (1951). W latach okupacji pracował jako robotnik w niemieckiej firmie elektrotechnicznej w Poznaniu.

W dniu l lutego 1945 r. Edward Kowalik wstąpił w szeregi Milicji Proletariackiej; brał czynny udział w walkach o wyzwolenie Poznania organizując ochotników-cytadelowców do szturmu na Cytadelę, a następnie w walkach z reakcyjnym podziemiem w okolicach Dolska i Kościana. Służbę w szeregach Milicji Obywatelskiej pełnił do końca 1946 r. Na początku 1947 r. rozpoczął pracę w Poznańskim Przedsiębiorstwie Robót Instalacyjnych, poczynając od funkcji montera instalacji sanitarnych aż do stanowiska kierownika grupy robót. Instalował m. in. urządzenia sanitarne w halach wystawowych Międzynarodo

Laureaci Nagród

**«ilJm JI

AS:AVwych Targów Poznańskich, w szpitalu przy ul. Grunwaldzkiej, w budynku Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych, na budowach osiedli mieszkaniowych: Dębieć, Chociszewskiego, Grunwald, Świerczewskiego. Od dnia l stycznia 1973 r. pełnił funkcje pierwszego zastępcy dyrektora do spraw produkcji, a od 16 listopada 1975 r. jest dyrektorem Poznańskiego Przedsiębiorstwa Robót Instalacyjnych.

W maju 1945 r. Edward Kowalik wstąpił w szeregi Polskiej Partii Robotniczej, obecnie jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a nadto od 1965 r. członkiem Dzielnicowej Komisji Kontroli Partyjnej Stare Miasto.

Posiada Brązowy i Złoty Krzyż Zasługi, Odznakę Honorową Miasta Poznania, Medal XXX-lecia PRL, złotą odznakę "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych" .

MGR ARCH. WNĘTRZ JANUSZ LENARTOWICZ

Urodził się dnia 26 czerwca 1926 r. w Warszawie, w rodzinie inżyniera Kazimierza Lenartowicza i jego żony Stanisławy z Zielińskich. Ukończył szkołę powszechną w Grudziądzu, dokąd przeniósł się jego ojciec. N aukę w gimnazjum, rozpoczętą w Poznaniu, przerwał wybuch II wojny światowej (1939). W latach okupacji rodzina Lenartowiczów została wysiedlona w okolice Siedlec. Po powrocie do Poznania Janusz Lenartowicz zdał w Liceum im. Karola Marcinkowskiego maturę i zapisał się na studia na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej (1947-1948), które przerwał. W 1953 r. ukończył

. . III

Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Janusz Lenartowicz projektuje architekturę wnętrz i architekturę wystawienniczą, meble, formy przemysłowe oraz użytkowe. Brał udział w licznych konkursach krajowych i regionalnych. Projektował m. in. wnętrza dla hoteli "Polonez" i "Poznań" oraz elementy wnętrz dla hotelu "Victoria" w Warszawie, Powszechnego Domu Towarowego, część sali kongresowej w Pałacu Kultury w Warszawie, salę konferencyjną w Domu Technika w Poznaniu, niektóre wnętrza w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, salony handlowe, kawiarnie, biura instytucji usługowych i turystycznych. Z jego architektury wystawienniczej wyróżnić należy proj ekty ekspozycji dla przemysłu rolno-spożywczego na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków oraz członkiem Kolegium Rzeczoznawców przy Pracowni Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Za osiągnięcia zawodowe udekorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania i złotą odznakę "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych". Jest laureatem Nagrody Zespołowej I stopnia Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych za projekt wnętrz hotelu "Polonez" (1974). Zdobył "Złote Koziołki" oraz I Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki na II Biennale Sztuki dla Dziecka za projekt zabawki "Ptasi sejmik" (ogólnopolski konkurs pt. "Zabawka jakiej nie było") w roku 1975.

MGR INŻ. ARCH. JERZY LIŚNIEWICZ

Urodził się dnia 17 maja 1919 r. w Rostowie (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), w rodzinie inżyniera Mikołaja Liśniewicza i jego żony, Joanny z domu Kożanowskiej. W 1920 r. rodzice osiedlili się w Toruniu. Tam Janusz uczęszczał do szkoły powszechnej, następnie w 1939 r. ukończył Liceum Matematyczno-Fizyczne im. Mikołaja Kopernika. W latach okupacji pracował jako robotnik i kreślarz budowlany. Po wyzwoleniu Torunia Jerzy Liśniewicz zapisał się na studia na Wydziale Architektury Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu, które ukończył uzyskaniem dyplomu inżyniera-architekta (1948). Studia magisterskie odbył na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Pracę zawodową rozpoczął w 1948 r. w Biurze Projektowo- Badawczym Budownictwa Ogólnego "Miastoprojekt- Poznań", początkowo na stanowisku starszego projektanta, a od 196) r kierownika pracowni, w której powstały projekty dla następnych obiektów: hotel "Merkury", sala Wielka w Pałacu Kultury, Ośrodek Wypoczynkowy w Strzeszynku i zespół centrum handlowo-administracyjnego w rejonie ulic 27 Grudnia i Czerwonej Armii, którego Jerzy Liśniewicz jest głównym projektantem. Jerzy Liśniewicz jest autorem projektów licznych obiektów w Poznaniu. Za swoje osiągnięcia twórcze uzyskał w'atach 1956, 1964, 1%8, 1974 Nagrody Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. Jest laureatem Zespołowej Nagrody Budownictwa i Architektury Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1%8, przy

znanej za projekt i realizację zespołu budynków administracyjno-handlowych "Centrum" w Poznaniu. W latach 1%5 -1974 pracował w Wydziale Budownictwa, Urbanistyki i Architektury na stanowisku kierownika Oddziału Architektury. Od 15 czerwca 1974 r. pracuje w Zakładzie Projektowania i Usług Inwestycyjnych "lnwestprojekt" . Od l września 1973 r. jest pracownikiem dydaktycznym na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej. Za osiągnięcia w pracy zawodowej Jerzy Liśniewicz udekorowany został Sre brnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania.

MGR INŻ. ARCH. JÓZEF MACIEJEWSKI

Urodził się dnia 18 marca 1926 r. w Poznaniu, w rodzinie rzemieślnika Jana Maciejewskiego i jego żony, Marii z Kowalskich. Do 1939 r. ukończył sześć klas szkoły podstawowej. W latach okupacji od 1941 r. pracował w przedsiębiorstwie budowlanym w Poznaniu jako uczeń ciesielski, a później jako czeladnik. Od chwili wyzwolenia Poznania w 1945 r.

do l lipca 1946 r. pracował jako wartownik w straży przemysłowej w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski", skąd przeszedł do pracy w Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego jako pomoc techniczna. Równocześnie uczęszczał do Państwowego Liceum Budowlanego, które ukończył w roku 1950.

W 1951 r. rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej, pracując dorywczo w biurze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W 1954 r. rozpoczął studia II stopnia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, ukończone w roku 1956 tytułem magistra inżyniera architekta. W latach 1956 - 1959 pracował w pracowni urbanistycznej Wojewódzkiego Zarządu Architektury i Nadzoru Budowlanego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej; w latach 1959 -1968 w Poznańskim Biurze Projektów Budownictwa Przemysłowego. Od dnia l maja 1968 r. Józef Maciejewski jest starszym projektantem w Zakładzie Projektowania Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt".

Projektował wiele obiektów o różnym prze

Laureaci Nagród

znaczeniu na obszarze Poznania, m. in. budynek administracyjny- Urzędu Wojewódzkiego, Poznańskie Zakłady Farmaceutyczne "Polfa", hotele Orbisu: "Polonez" i "Poznań". Brał udział w wielu konkursach architektonicznych i budowlanych zdobywając nagrody i wyróżnienia. Jest laureatem Nagrody II stopnia Ministerstwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych za projekt siedziby Prezydium Wojewódzkiej Kady Narodowej (1971) i Nagrody I stopnia za proj ekt hotelu "Polonez" (1974). Zdobył tytuł "Wielkopolanina roku 1974".

Pełnił wiele funkcji społecznych. Był członkiem Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich w latach 1956 - 1971, członkiem rady w Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Architektów Polskich, członkiem Komisji Budownictwa Rady Narodowej miasta Poznania, jest członkiem Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej . Jest członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od 196) r. U dekorowany Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania l "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego.

MGR INŻ. CZESŁAW NAWROCKI

Urodził się dnia 19 lipca 1931 r. w Parzynowie koło Ostrzeszowa, w rodzinie rolnika Władysława Nawrockiego i jego żony, Agnieszki z domu Noculak. Nie mając możliwości podjęcia nauki w szkole podstawowej w czasie okupacji, ukończył po wyzwoleniu przyśpieszony kilkumiesięczny kurs przygotowawczy i we wrześniu 1945 r. rozpoczął naukę w gimnazjum i liceum ogólnokształcącym w Kępnie. Ukończył je w 1951 r. maturą z wyróżnieniem i w tym samym roku został przyjęty na Wydział Budownictwa Lądowego w ówczesnej Szkole Inżynierskiej w Poznaniu. Należał do grupy uczestników pierwszego na Wydziale Budownictwa Lądowego kursu magisterskiego tej uczelni przekształconej w tym czasie w Politechnikę Poznańską i studia techniczne ukończył w 1956 r. uzyskując stopień magistra inżyniera budownictwa lądowego. Z dniem l sierpnia 1956 r. Czesław N awrocki podjął pracę w Biurze Projektów Budownictwa Kolejowego w Poznaniu, początkowo na stanowisku asystenta, następnie projektanta i starszego projektanta konstrukcji. Od 19 grudnia 1958 r. pracuje w Zakładzie Projektowania i Usług Inwestycyjnych "Inwestprojekt" na stanowisku starszego projektanta konstrukcji, a od l października 1%3 r. kierownika pracowni projektowej wielobranżowej, w której zaprojektowano wiele osiedli i obiektów mieszkaniowych dla Poznania (Słowiańska, Bonin, Promienista) i województwa poznańskiego (Śrem, Buk). Od początku 1966 r. Czesław Nawrocki współuczestniczył w przygotowywaniu koncepcji Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady", a z dniem 8 listopada 1%6 r. powołany został na stanowisko generalnego projektarita. Pod jego kierownictwem powstała na deskach projektantów w latach 196)- 1S72 interesująca pod względem urbanistycznym dzielnica mieszkaniowa dla 64 (0) mieszkańców, technologia tzw. wielkiej płyty winogradzkiej oraz nowatorsko zaprojektowana sieć handlu, usług, administracji i osiedlowej działalności społeczno-kulturalnej. Bogate doświadczenie projektowo-organizaeyjne wykorzystał do zorganizowania i kierowania projektowaniem na stanowisku generalnego projektanta hotelu "Polonez". Poza pracą zawodową Czesław Nawrocki aktywnie działa w szeregach Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Jest laureatem Nagród Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych II stopnia (1973) i I stopnia (1974) za osiągnięcia

twórcze w projektowaniu oraz Nagrody Zespołowej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego w dziedzinie budownictwa i architektury za rok 1970 za projekt i wykonanie Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady", a także nagrody cfddziału Wojewódzkiego Naczelnej Organizacji Technicznej w Poznaniu za osiągnięcia we wdrażaniu postępu technicznego. Za osiągnięcia w pracy zawodowej udekorowany został Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Złotą Odznakę Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego, Srebrną Odznakę Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa, Odznakę zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego, Odznakę Honorową Miasta Poznania.

PIOTR NOWICKI

U rodził się dnia 29 czerwca 1939 r. w Poznaniu, w rodzinie robotnika Stanisława Nowickiego i jego żony Emilii z Nowickich, Do szkoły podstawowej na Winiarach uczęszczał w latach 1946-1953. Po jej ukończeniu rozpoczął naukę w Państwowym Technikum Budowlanym, które ukończył w roku 1957 z dyplomem technika budowlanego. Pierwszą pracę otrzymał w Przedsiębiorstwie Budownictwa Terenowego w Poznaniu w charakterze praktykanta na budowie budynku mieszkalnego. W 1958 r. przeniósł się do Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego Nr l i skierowany został do pracy na budowę Poznańskiej Fabryki Łożysk Tocznych w charakterze technika. W latach 1959 - 1971 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce wojsk lotniczych. W lutym 1962 r. podjął pracę w Biurze Projektów Pracowni Konserwacji Zabytków w Poznaniu w charakterze asystenta. Po trzech latach powrócił do pracy w budownictwie przemysłowym, rozpoczynając pracę w Poznańskim Przedsiębiorstwie Instalacji Przemysłowych "Instal" na stanowisku kierownika instalacji sanitarnych i przemysłowych. W listopadzie 1972 r. uzyskał odpowiednie uprawnienia budowlane, zaś w styczniu 1973 r. awansował na kierownika grupy robót. Wn H P i:

lipcu 1973 r. został oddelegowany przez dyrekcję przedsiębiorstwa jako główny koordynator robót wentylacyjnych i klimatyzacyjnych na budowie hotelu "Polonez". Jest odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi.

MGR HENRYK PETLINSKI

Urodził się dnia 13 stycznia 1910 r. w Poznaniu, w rodzinie mistrza rzeźbiarskiego Stefana Petlińskiego i jego żony, Łucji z Lorkiewiczów. Od siódmego roku życia uczęszczałdo szkoły pruskiej w Poznaniu, a z chwilą odzyskania niepodległości przeszedł do Gimnazjum im. Jana Kantego , później do Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego, gdzie

Laureaci Nagróduzyskał maturę w 1929 r. W tym samym roku zapisał się na studia na Wydziale Prawno- Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ukończył w roku 1935, zdobywając dyplom i tytuł magistra nauk ekonomiczno-po

litycznych. W czasie studiów pracował w zakładzie rzeźbiarskim swego ojca. W 1936 r. złożył przed Komisją Izby Rzemieślniczej w Poznaniu egzamin czeladniczy w zawodzie stolarskim, w kwietniu 1937 r. otrzymał pracę w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń, w którym pracował również w latach okupacji. W lutym 1945 r. mgr Henryk Petliński zgłosił się do pełnomocnika wojewody poznańskiego, który skierował go do dyspozycji. Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu. W dniu 28 lutego został oddelegowany na stanowisko kierownika powiatowego referatu aprowizacji i handlu w Kościanie. Obowiązki te pełnił do 31 sierpnia 1947 T.; Z pracy tej odszedł na własne życzenie. Wrócił do swego zawodu w przedsiębiorstwie ojca, które zostało w 1951 r. przejęte przez Związek Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego "Cepelia" w Warszawie i przeistoczone w Spółdzielnię Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego "Rzeźba i Stolarstwo Artystyczne" (1954). W tej Spółdzielni pracował na początku jako stolarz, następnie brakarz, a w 1954 r. powierzono mu stanowisko kierownika technicznego i pierwszego zastępcy prezesa do spraw technicznych.

INZ. BOGDAN REI SS

Urodził się dnia 7 czerwca 1930 r. w Poznaniu, w rodzinie podoficera zawodowego Wojska Polskiego Tomasza Reissa i jego żony, Pelagii z domu Chęcińskiej. Do wybuchu wojny ukończył dwie klasy szkoły podstawowej. Lata okupacji spędził w Poznaniupracując m. in. od 1942 r. przymusowo w firmie "Fruchthandel Ost" jako robotnik. Uczył się na tajnych kompletach.

Po wyzwoleniu Poznania uzupełnił wykształcenie podstawowe, zaś w latach 1946 -1949 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum Elektrycznego i złożył egzamin czeladniczy w zawodzie instalacji elektrycznych. Po ukończeniu gimnazjum Bogdan Reiss został skierowany do pracy w Poznańskim Przedsiębiorstwie Budowlanym Nr 3 jako elektromonter. W latach 1949 - 1952 uczęszczał do Technikum Elektrycznego dla Pracujących, tam zdał maturę i uzyskał tytuł technika-elektryka. W 1953 r. został przez Przedsiębiorstwo skierowany na studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Poznańskiej, które ukończył w roku 1957. W Przedsiębiorstwie przeszedł wszystkie szczeble stanowisk służbowych - od brygadzisty do głównego inżyniera w zarządzie Przedsiębiorstwa. Brał udział w budowie licznych osiedli mieszkaniowych, budynków szkolnych, służby zdrowia, użyteczności publicznej oraz obiektów przemysłowych. Kierował m. in. robotami na budowach Osiedla USO i przy ul. Solnej, Domu Technika, pawilonów na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Z chwilą podjęcia decyzji budowy Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady" został włączony <;ja kierowniczej grupy budowy i. rozruchu Wytwórni Prefabrykatów Wielkopłytowych. Wdrożył nowy stystem wykonania instalacji elektrycznych w budynkach wznoszonych z wielkiej płyty winogradzkiej. Został za to "wyróżniony nagrodą z Funduszu Postępu Techniczno- Ekonomicznego Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych oraz Nagrodą N aczelnej Organizacji Technicznej (1970). Od początku budowy hotelu "Polonez" brał bezpośredni udział przy jego projektowaniu i realizacji.

95

Był aktywnym członkiem Związku Harcerstwa Polskiego i Związku Młodzieży Polskiej. Jest członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich, długoletnim członkiem Rady Robotniczej Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3. Za osiągnięcia w pracy zawodowej Bogdan Reiss udekorowany został Srebrnym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". Złotą Odznakę Honorową "Zasłużony Pracownik PPB - 3", Brązowy Medal "Za zasługi dla obronności kraju", Brązową odznakę "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych".

INŻ. WOJCIECH SIWA

Urodził się dnia 21 marca 1938 r. w Poznaniu, w rodzinie urzędnika Adama Siwy i jego żony, Felicji z domu Łajp. Do szkoły podstawowej zaczął uczęszczać w 1947 r. ukończył ją w 1952 r. W tym samym roku rozpoczął naukę na Wydziale Prefabrykacji w Państwowym Technikum Budowlanym, które ukończył w roku 1957 dyplomem technika. Praktykę dyplomową odbył w Zakładach Betoniarskich w Czyżynach k. Krakowa. W 1957 r. rozpoczął pracę w betoniarni Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego przy ul. Gdyńskiej jako laborant. Od l grudnia 1958 r. pracuje w Poznańskim Przedsiębiorstwie Budowlanym Nr 3 kolejno na stanowiskach: laboranta, kierownika laboratorium, kierownika zakładu produkcji pomocniczej, kierownika budowy szpitala przy ul. Lutyckiej, kierownika budowy Osiedia Bonin, kierownika zespołu budowlanego Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady", kierownika budowy hotelu "Polonez", a ostatnio hotelu "Poznań" .

W 196) r. Wojciech Siwa rozpoczął studia wieczorowe na Wydziale Budownictwa Lądowego politechniki Poznańskiej. Ukończył je w roku 1964 pracą dyplomową z konstrukcji żelbetowych. W czasach szkolnych był członkiem Związku Harcerstwa Polskiego i Związku Młodzieży Polskiej.

Jest laureatem Nagrody Zespołowej Miasta

Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1970 w dziedzinie budownictwa i architektury, za projekt i wykonanie Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady".

Za osiągnięcia zawodowe udekorowany został Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Złotą Odznakę "Zasłużonego dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych" , Odznakę Honorową Miasta Poznania i inne.

MGR INZ. EWA STANKOWSKA

Urodziła się dnia 20 grudnia 1931 r. we Wronkach, w rodzinie Franciszka Tumidajewicza i jego żony, Józef y z domu Pietrusiak. W rodzinnym mieście mieszkała do czasu wysiedlenia przez hitlerowskich okupantów do N owego Sącza (1940). W 1945 r. rozpoczęła naukę w Gimnazjum Ogólnokształcącym im.

Dąbrówki w Poznaniu, uzyskując tam w 1950 r. świadectwo dojrzałości. W 1951 r. rozpoczęła s-tudia na Wydziale Inżynierii Ladowo- Wodnej Politechniki Poznańskiej. Była słuchaczką pierwszego zorganizowanego na Wydziale Budownictwa Politechniki poznańskiej studium magisterskiego i jedną z pierw

Laureaci Nagród

)l)J;lłlłszych dyplomantek tego studium. Dyplom uzyskała ze specjalności w zakresie konstrukcji żelbetowych (1956). Zgodnie z obowiązującym w owym czasie nakazem pracy, została zatrudniona w Zjednoczeniu Budownictwa Rolniczego, a potem w Przedsiębiorstwie Budownictwa Terenowego w Poznaniu.

Pełniła kolejno funkcje kierownika budowy, kierownika grupy robót i kierownika działu technicznego. Od 1964 r pracuje w Poznańskim Przedsiębiorstwie Budowlanym Nr 3 na stanowisku głównego technologa. Zbiegło się to ze zmianą technologii robót wprowadzonej w tym Przedsiębiorstwie w połowie lat sześćdziesiątych. U czestniczyła w wprowadzaniu "wielkiego bloku" do budownictwa mieszkaniowego, a w latach późniejszych wielkiej płyty winogradzkiej. Jest współautorem technologii tej płyty. Od 1972 r. pełni funkcję kierownika Zespołu Generalnego Realizatora Inwestycji. W ramach tej funkcji uczestniczyła w budowie hotelu "Polonez", a aktualnie hotelu "Poznań". W latach 1973 -1975 została trzykrotnie wyróżniona nagrodami Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie architektury i budownictwa oraz przemysłu materiałów budowlanych; dwoma nagrodami Naczelnej Organizacji Technicznej, nagrodami postępu z Funduszu Postępu Technicznego. Jest laureatką Nagrody Zespołowej Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1970 w dziedzinie Budownictwa i Architektury za projekt i wykonanie Zespołu Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady".

Za osiągnięcia w pracy zawodowej Ewa Stankowska udekorowana została Srebrnym Krzyżem Zasługi. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania i srebrną odznakę "Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych".

MGR INŻ. ARCH. STEFAN ZIELESKIEWICZ

Urodził się dnia 23 sierpnia 1923 r. w Szamotułach, w rodzinie robotnika Władysława Zieleśkiewicza i jego żony, Pelagii z Walkowiaków. W rodzinnym mleSCle ukończył szkołę podstawową. W latach okupacji, od września 1941 r. do wyzwolenia miasta (1945) pracował jako kreślarz w pracowni budowlanej. Po ukończeniu gimnazjum humanistycznego i liceum matematyczno-fizycznego, rozpoczął w l u tym 1947 r. studia w Szkole Inżynierskiej w Poznaniu. Pracę dyplomową z zakresu architektury użyteczności publicznej obronił dnia 26 października 1950 r. i otrzymał dyplom inżyniera-architekta. Dodatkowe studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych przerwał po otrzymaniu w dniu 14 listopada 1951 r. półdyplomu architekta wnętrz. N astępnie pojechał do Warszawy, gdzie na Politechnice odbył dwuletnie studia magisterskie. Dyplom magistra inżyniera architekta otrzymał dnia 24 marca 1955 r. po obronie pracy z zakresu architektury użyteczności publicznej napisanej pod kierunkiem profesora Stefana Brukaiskiego. Pracę zawodową rozppczął jako starszy asystent w Katedrze Historii Architektury Powszechnej Szkoły Inżynierskiej w Pozna

niu jako student (1949 - 1951). W latach 1950-1953 pracował w Pracowni Konserwacji Zabytków, gdzie m. in. pod kierunkiem Rogera Sławskiego wykonał szereg rysunków roboczych dla odbudowy Ratusza Poznańskiego oraz pierwszy projekt polichromii elewacji wschodniej. W czasie pobytu w warszawie pracował w pracowni prof. Brukaiskiego w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu. Po powrocie do Poznania przystąpił do pracy w Biurze Projektowo- Badawczym Budownictwa Ogólnego "Miastoprojekt - Poznań", w którym według jego projektów zostały m. in. zrealizowane: Szkoła Podstawowa przy ul. Calliera, szkoła i dom mieszkalno- usługowy przy ul. Powstańców Wielkopolskich.

Pracując w latach 1964 - 1966 na stanowisku kierownika Wydziału Budownictwa, Urbanistyki i Architektury, a później jako kierownik Dzielnicowego Zespołu Urbanistycznego Stare Miasto (1964 - 1%8) wykonał pięć planów szczegółowych dla terenów przeznaczonych pod budownictwo jednorodzinne i zaplecze komunalne miasta. Od początku 1%9 r. Stefan Zieleśiewicz pełni funkcję zastępcy Głównego Architekta Miasta i wicedyrektora Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Srodowiska. W tymczasie wykonał kilkanaście projektów domów jednorodzinnych, w tym pięć projektów przyjętych do zestawu typizacji lokalnej jako powtarzalne na obszarze Poznania w latach 1972 - 1973 w zespole autorskim "Inwestprojektu" wykonał projekt hotelu "Polonez" a w latach 1973 -1974 w zespole autorskim "Metalpiast" projekt zespołu biurowo-usługowego przy ul. Dąbrowskiego. Jest członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich, w którym pełni szereg funkcji społecznych, między innymi jako wiceprezes, członek kolegium sędziów konkursowych, a ostatnio przez dwie kadencje był członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej. Jako sekretarz zorganizował konkursy: na pomnik Adama Mickiewicza w Poznaniu; na rozwiązanie układu komunikacyjnego południowej części śródmieścia Foznania; na rozbudowę Międzynarodowych Targów Poznańskich; na budowę obiektów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na Marcelinie. Był wyróżniony Nagrodą I stopnia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w dziedzinie budownictwa i architektury za wybitne osiągnięcia twórcze w projektowaniu (1974) oraz Odznaką Honorową Miasta Poznania i Medalem XXX-lecia PRL.

-NAGRODA NAUKOWAza działalność naukowo-dydaktyczną obejmującą badania oraz kształcenie kadr naukowych w dziedzinie fizyki ferroelektryków i radiospektroskopu

PROF. DR HAB. ZDZISŁAW PAJĄK

Urodził się dnia 26 lutego 1924 r. w Warszawie jako syn księgowego Stanisława Pająka i jego żony, Janiny z domu Listkiewicz. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Wiązownie uczęszczał do gimnazjum w Siennicy. Wybuch II wojny światowej przerwał mu normalną naukę, którą kontynuował następnie na tajnych kompletach gimnazjalnych i licealnych. Po maturze w Liceum Ogólnokształcącym w Radości k. Warszawy w 1945 r. Zdzisław Pająk rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej, które ukończył pracą magisterską z dziedziny fizyki (1950) uzyskując tytuł magistra oraz inżyniera - chemika. W latach 1956 -1957 Zdzisław Pająk odbył trzymiesięczny staż naukowy w Instytucie Fizyki Akademii Nauk Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Moskwie, w latach 1959 -1960 w ciągu półtora roku specjalizował się w dziedzinie radiospektroskopu na Sorbonie w Paryżu a na przełomie lat

7 Kronika Miasta Poznania

1962 -1963 odbył trzymiesięczny staż na uniwersytecie w Londynie. Pracę zawodową rozpoczął w 1948 r. jako młodszy, a następnie starszy asystent w Zakładzie Fizyki Politechniki Gdańskiej. Od l listopada 1952 r. pracował jako adiunkt, a od dnia l maja 1%3 r. jako docent etatowy Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu pełniąc od dnia l lipca 1964 r.

funkcje kierownika Pracowni Radiospektroskopu Jądrowej w tymże Instytucie. Na propozycję władz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza objął z dniem l maja 1966 r. stanowisko kierownika Katedry Fizyki Doświadczalnej, od 1969 r. wchodzącej w skład Instytutu Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, którego został wicedyrektorem do spraw naukowych oraz kierownikiem Zakładu Radiospektroskopu.

Prof. dr Zdzisław Pająk od ponad dwudziestu lat związał swe życie i działalność naukową z Poznaniem. Pod kierownictwem

Laureaci Nagródprof. dra Arkadiusza Piekary organizował od podstaw pracownie naukowe Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk, ściśle współpracując z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza zarówno w dziedzinie naukowo-badawczej, jak i dydaktycznej. Prowadził wykłady kursowe z fizyki początkowo dla kierunku chemii, a później fizyki. Badania naukowe prof. dra Zdzisława Pająka skupiają sie. w dwóch dziedzinach fizyki eksperymentalnej: ferroelektryków oraz radiospektroskopii. Jego dorobek publikowany w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych obejmuje ponad osiemdziesiąt pozycji. Ale jego osiągnięcia naukowe znalazły odbicie nie tylko w pracach publikowanych. Dotyczy to zwłaszcza ważnych osiągnięć w dziedzinie konstrukcji aparatury naukowo-badawczej niezbędnej dla prowadzenia i rozwoju prac eksperymentalnych. W 1959 r. na podstawie pracy pt. Badania dielektryczne ferroelektryków typu perowskitu uzyskał w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie stopień doktora nauk fizycznych, a w roku 1962 habilitował się na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na podstawie rozprawy pt. Badania oddziaływań molekularnych metodą magnetycznego rezonansu jądrowego. W dniu 5 marca 1971 r. Rada Państwa nadała mu tytuł profesora nadzwyczajnego nauk fizycznych. Prace w dziedzinie ferroelektryków, rozpoczęte w Gdańsku wspólnie z prof. drem Arkadiuszem Piekarą, miały charakter pio

nierski, a przeniesione do Poznania zapoczątkowały szybki rozwój grupy badawczej, która wkrótce stała się najpoważniejszym polskim ośrodkiem badań w tej dziedzinie, znanym również poza granicami kraju. Badania o charakterze podstawowym pozwoliły wykryć istnienie nowych zjawisk istotnych dla zrozumienia natury ferroelektryczności (histereza termiczna, zjawiska opóźnione, zjawiska starzeniowe ), a ponadto miały duże znaczenie praktyczne dla opracowania nowych technologii materiałów dielektrycznych, przydatnych w praktyce przemysłowej. Badania te, uznane i cytowane w literaturze zagranicznej, były ponadto stymulatorem dalszych badań w innych ośrodkach naukowych. Drugą dziedziną zainteresowań naukowych prof. dra Zdzisława Pająka są badania radiospektroskopowe. Działalność w tym kierunku nauki miała również charakter pionierski i sprawiła, iż Poznań w ciągu zaledwie piętnastu lat stał się największym i naj silniejszym centrum badań radiospektroskopowych w kraju. Osiągnięcia naukowe w tej dziedzinie mają charakter badań podstawowych dotyczących różnego typu oddziaływań molekularnych w cieczach oraz struktury i dynamiki molekularnej cieczy i ciał stałych. Badania te mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia struktury materii skondensowanej, przejść fazowych oraz charakteru "występujących ruchów izotropowych i anizotropowych jej elementów. Poza oryginalnymi i ważnymi wynikami uzyskanymi w tym zakresie, do istotnych osiągnięć należą również prace o charakterze metodycznym. W zespole kierowanym przez prof. dra Zdzisława Paj ąka skonstruowano prototypowe, nowoczesne urządzenia pomiarowe (sektrometry magnetycznego rezonansu jądrowego do badań zjawisk relaksacyjnych metodami stacjonarnymi i impulsowymi) oraz opracowano nowe metody badawcze, m. in. opatentowaną w kraju i zagranicą metodę selektywnego pomiaru czasów relaksacji spinsiatką. Najnowsze osiągnięcia uzyskane w rozwoju metod impulsowych do badań ciał stałych stawiają zespół kierowany przez prof. dra Zdzisława Pająka w czołówce laboratoriów radiospektroskopowych w świecie, otwierają dalsze możliwości bardzo nowoczesnych badań. zespół kierowany przez prof. dra Zdzisława Pająka stał się kuźnią kadr specjalistów w dziedzinie radiospektroskopii dla potrzeb gospodarki narodowej. Pod jego kierownictwem ponad sto pięćdziesiąt osób uzyskało stopnie magistrów fizyki, czternaście - stopnie doktorów, dwie osoby z zespołu, którym kierował - uzyskało habilitacje.

Prof, dr Zdzisław Pająk prowadził wiele wykładów kursowych i specjalistycznych, organizował seminaria i konwersatoria, brar aktywny udział w organizacji życia naukowego w kraju. Inicjował i organizował I Ogólnopolską Konferencję "Radiospektroskopia i elektronika' kwantowa" (1964), która stała się periodyczną poznańską imprezą naukową o zasięgu nie tylko krajowym. W 1969 r. był organizatorem związanego z jubileuszem Towarzystwa XXI Zjazdu Fizyków Polskich w Poznaniu. Jego kontakty i uznanie w. ośrodkach zagranicznych pozwoliły mu zorganizować udaną akcję wymiany studentów fizyki z uniwersytetami w Halle (Niemiecka Republika Demokratyczna) i w Liege (Belgia).

Wielokrotnie reprezentował fizykę polską na międzynarodowych konferencjach i kongresach europejskich, wygłaszając referaty z prac własnych i kierowanego przez niego zespołu, przewodniczył też obradom sekcji problemowych (Leningrad, Erfurt, Jena, Warna, Praga, Bukareszt, Lubiana, Bolonia, Piza, Paryż, Grenoble, Turku, Nottingham, Tallin).

Był zapraszany do wielu ośrodków zagranicznych, gdzie wygłaszał wykłady, odczyty i prowadził seminaria (Halle, Lipsk, Moskwa Charków, Leningrad, Liege, Louvain, Rennes, Paryż, Grenoble, Londyn, Oxford, Nottingham, Warwick, Canterbury).

Prof. dr Zdzisław Pająk działa aktywnie w

wielu organizacjach naukowych. Był wiceprzewodniczącym i przewodniczącym zarządu oddziału poznańskiego Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Jest członkiem "Groupement Ampere", Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, rad naukowych Instytutu Fizyki: Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Politechniki Szczecińskiej, Politechniki Poznańskiej; przewodniczącym Komisji N aukowo- Technicznej Środowiskowego Laboratorium Badań Radiospektroskopowych, członkiem Komitetu Fizyki Polskiej Akademii Nauk (gdzie sprawował funkcje krajowego koordynatora badań w zakresie fizyki ciała stałego), Komisji Spektroskopowej Polskiej Akademii Nauk, Komisji Nauk Fizycznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Od 1973 r. jest członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów. Jego osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych, dydaktyki oraz kształcenia kadr znalazły uznanie w przyznanych mu trzykrotnie w latach 1%7, 1969 i 1973 Nagrodach Ministra N auki i Szkolnictwa Wyższego. U dekorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973). Posiada Odznakę H 0norową Miasta Poznania.

NAGRODA ROLNICZA

za pracę nad wyhodowaniem i wprowadzeniem do uprawy nowych mieszańców kukurydzy

DR HAB. ZYGMUNT KRÓLIKOWSKI

Urodził się dnia 13 października 1927 r. w Jazłowcach na Wołyniu (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), w rodzinie rolnika Mariana Królikowskiego i jego żony, Jadwigi z Masiewiczów. Do szkoły siedmioklasowej uczęszczał w Tuczynie. Podczas drugiej wojny światowej wraz z rodzicami i rodzeństwem przebywał w Związku Radzieckim, początkowo w obwodzie archangielskim (1940), gdzie przez dwa lata pracował jako woźnica w lesie. W końcu 1942 r. wyjechał wraz z rodzicami do Tadżyckiej Republiki Socjalistycznej i tam pracował w kołchozie jako pomocnik traktorzysty. Po śmierci rodziców wraz z siostrą znalazł się w Domu Dziecka. Przebywając tam przez kilka lat, dokończył kurs dziesięcioletniej szkoły średniej w Duszanbe, gdzie także jako eksternista zdał maturę (1946). W 1946 r. Zygmunt Królikowski wrócił wraz z siostrą do kraju i osiedlił się we Wrocławiu, gdzie zapisał się na Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. W 1947 r. przerwał studia na tym Wydziale i rozpoczął na Wy

7*dziale Rolnym. Specjalizował się w zakresie genetyki i hodowli roślin. W 1951 r. obronił pracę magisterską na temat mieszańców słonecznika i bulwy (topinamburu) uzyskując dyplom magistra inżyniera nauk agrotechnicznych. Podczas studiów pracował dorywczo w służbie rolnej na Dolnym Śląsku, a w ostatnich dwóch latach jako nauczyciel przedmiotów zawodowych w Liceum Rolniczym w Namysłowie. Z dniem l stycznia 1952 r. mgr Zygmunt Królikowski podjął pracę w Stacji Hodowlano- Badawczej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Smolicach k. Gostynia jako asystent w dziale hodowli żyta i ziemniaków. W 1954 r. rozpoczął studia aspiranckie w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin pracując równocześnie na pół etatu lecz w 1956 r. decyzją podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa został ze studiów zwolniony i mianowany kierownikiem działu hodowli kukurydzy. Dział ten zorganizował od podstaw a funkcję kierownika pełni do chwili obecnej. W 1963 r. Zygmunt Królikowski obroni!

Laureaci Nagród

pracę doktorską pt. Genetyczna wartość populacji kukurydzy jako materiału wyjściowego do -wprowadzenia linii wsobnych, uzyskując stopień naukowy doktora nauk rolnych, nadany uchwałą Rady Naukowej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Warszawie z dnia 14 grudnia 1963 r. Po przedstawieniu dorobku naukowego i zdaniu kolokwium, Rada Wydziału Rolniczego Akademii Rolniczej w Krakowie nadała mu w dniu 17 maja 1975 r. stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie hodowli roślin i genetyki. W 1958 r. Zygmunt Królikowski odbył miesięczny staż w dziedzinie hodowli kukurydzy w Instytucie Kukurydzy w Dniepropietrowsku (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich), a w 1959 r. - sześciomiesięczny w dziedzinie hodowli kukurydzy i nasiennictwa na Uniwersytecie stanu Wisconsin i w Zakładach Travy and Son. Farms w Stanach Zjednoczonych Ameryki Płn. W 1972 odbył dwutygodniową podróż po zakładach naukowych Narodowego Instytutu Badań Rolniczych we Francji, gdzie zapoznał się z nowymi kierunkami w hodowli roślin. W 1975 r. odbył podróż do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w sprawie nawiązania kontaktów z Instytutem Rolniczym w Charkowie i Kiszyniowie dla wymiany materiałów hodowlanych oraz odbył podróż naukową do Francji na zaproszenie Instytutu N ationale Recherche Agronomique w Wersalu (1975).

Reprezentował Polskę na sesjach Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, poświęconych hodowli kukurydzy w Bukareszcie i w Budapeszcie (1968), w Odessie (1969), ponow

nie w Bukareszcie (1972), a ostatnio w Czechosłowacji (1975) oraz w sympozjum poświęconym hodowli i produkcji nasiennej kukurydzy w Ruse (Bułgaria) w roku 1%5. Pierwszą rośliną, którą usiłował hodować była bulwa (He lian th us tuberosus). Równocześnie prowadząc hodowlę zachowawczą żyta odmiany "Ludowe" i pszenicy "Rokickiej" zapoznał się z hodowlą tych zbóż. Nadto pracował na początku lat pięćdziesiątych w hodowli twórczej ziemniaka. W tym czasie zetknął się po raz pierwszy z kukurydzą. W latach 1952 -1955 brał udział w powstaniu odmiany populacyjnej kukurydzy "Wielkopolska" oraz odmiany zębokształtnej "Mieszko" . Praktycznej hodowli roślin nauczył się od bezpośredniego przełożonego mgra inż. Tadeusza Derpa- Dzierzbickiego a zainteresowanie kukurydzą zawdzięcza prof. drowi Tadeuszowi Ruebenbauerowi. W latach pięćdziesiątych pomimo niepopularnych w tym okresie idei hodowlanych rozpoczął chów wsobny kukurydzy. W 1959 r. został urzędowo zrejonizowany pierwszy mieszaniec kukurydzy "Wiel-Wi", którego Zygmunt Królikowski jest współautorem, w latach 1958 -1962 wykonał badania, które miały na celu określenie wartości polskich i zagranicznych odmian kukurydzy do wprowadzania linii wsobnych. W tym okresie od· ktył i opisał dwa źródła męskiej sterylności u kukurydzy P61 i P69. Wspólnie z mgrem Zygmuntem Baczyńskim opracował i opublikował oryginalną metodę hodowli odmian syntetycznych, według której można hodować nie tylk') odmiany kukurydzy, ale i inne rośliny obcopylne (żyto itp.). Równocześnie wykonał wspólnie z drem Józefem Bojarczukiem badania nad szkodliwym działaniem grzybów glebowych atakujących kiełkujące ziarniaki. Dorobek hodowlany dra hab. Zygmunta Królikowskiego obejmuje: autorstwo osiemdziesięciu linii wsobnych kukurydzy (linie wsobne stanowią komponenty mieszańców); autorstwo linii wsobnych w wersji męskosterylnej i, liniach przywracających płodność w mieszańcach; autorstwo podwójnych mieszańców liniowych kukurydzy, których formuły zbudowane są z linii męskosterylnych ihar 262 i 280 w rezultacie czego plantacje nasienne nie wymagają ręcznej kastracji wiech. Komponenty tych mieszańców są liniami wsobnymi polskiej hodowli; autorstwo dwóch mieszańców trójliniowyeh bardzo plennych znajdujących się w doświadczeniach państwowych od 1974 r. Opublikował około czterdziestu prac naukowych i artykułów, z których tylko jedna praca nie dotyczy kukurydzy. Jest autorem opracowania programu i modelu hodowli kukurydzy w rolnictwie polskim na lata 196) -1975, który znalazł zastosowanie w praktyce. Za prace naukowe, hodowlane, popularyzacyjne i wdrożeniowe udekorowany został Złotym Krzyżem Zasługi. Posiada Medal XXX lecia. Uzyskał: dyplom uznania Ministerstwa Rolnictwa w stuletnią rocznicę hodowli roślin w Polsce; Zespołową Nagrodę Naczelnej Organizacji Technicznej w Poznaniu (1973);

honorowy dyplom i odznakę "Mistrza Techniki 1973"; Zespołową Nagrodę Ministra Rolnictwa za hodowlę i wdrożenie do produkcji mieszańców kukurydzy (1975). Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Biometrycznego i Genetycznego.

NAGRODY KULTURALNE

ZESPOŁOWA NAGRODA KULTURALNAza wzorową działalność upowszechniającą współczesną literaturę wśród załóg pracowniczych, przyznana Zespołowi Biblioteki Związku Zawodowego Metalowców przy Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" w składzie: Maria Polcyn, Maria Chrośniak, Urszula Antkowska, Barbara Winiecka- Płóciennik i Edmund Błotny

URSZULA ANTKOWSKA

Urodziła się dnia 4 lipca 1942 r.w Poznaniu, w rodzinie robotnika Franciszka Nadera i jego żony, Walerii z domu Sygo. W 1949 r. zaczęła uczęszczać do Szkoły Podstawowej Nr 32, a po jej ukończeniu do V Liceum Ogólnokształcącego. W roku 1959, z powodu trudnej sytuacji materialnej rodziców, rozpoczęła pracę zarobkową w biurze państwowego przedsiębiorstwa "Fotooptyka" , a jednocześnie kontynuowała naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących Nr 2, w którym zdała egzamin dojrzałości. Interesował ją zawód bibliotekarza, toteż z zadowoleniem podjęła pracę w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego (1962). Jednocześnie zdobyła kwalifikacje w zawodzie bibliotekarza na dwuletnim Korespondencyjnym Kursie Bibliotekarskim, który ukończyła w 1964 r. W 1%5 r. wyszła za mąż za lekarza medycyny, Jerzego Antkowskiego.

Z dniem 13 marca 1%5 r. Urszula Antkowska przeniosła się do pracy w Bibliotece Związku

Zawodowego Metalowców przy Zakładacn Przemysłu Metalowego "H. Cegielski", gdzie pracuje do chwili obecnej. Od 1975 r. studiuje w Instytucie Bibliotekarstwa i Informacji N aukowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

EDMUND BŁOTNY

U rodził się dnia 3 listopada 1929 r. w Poznaniu, w rodzinie robotnika Jana Błotnego i jego żony, Marii z domu Ziółek. Do wybuchu wojny światowej (1939) ukończył trzy klasy szkoły powszechnej. W wieku trzynastu lat zmuszony został do podjęcia pracy w Zakładach "H. Cegielski", nazywanych przez okupantów hitlerowskich "Deutsche Faffen-und Munitionsfabriken". Po wyzwoleniu Poznania w 1945 r. podjął naukę zawodu tokarza w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski". Ukończył szkołę podstawową oraz półtoraroczny kurs zawodowy, zdobywajączawód tokarza; w tym zawodzie pracował do 1950 r.

W czerwcu 1950 r. został powołany do zasadniczej służby wojskowej w Wojskach Ochrony Pogranicza, którą ukończył jako podoficer. Pełnił funkcję przewodniczącego koła Związku Młodzieży Polskiej na placówce, brał udział w Zlocie Przodowników Służby i Wyszkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza w Warszawie (1951), zdobył "Odznakę Wzorowego Żołnierza WOP". Po powrocie do Zakładów (1952) Edmund Błotny został kontrolerem produkcji. W 196) r.

Laureaci Nagródukończył zaocznie technikum mechaniczne zdobywając tytuł technika-mechanika. Pracował jako starszy instruktor techniczny w Dziale Gospodarki Narzędziowej, następniejako starszy technolog w Dziale Organizacji i Techniki. W 1964 r. został przyjęty do szeregów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1%9 r. został wybrany członkiem prezydium Bady Przedsiębiorstwa Związku Zawodowego Metalowców. Z racji pełnienia tej funkcji sprawuje opiekę nad zakładowym Domem Kultury oraz Biblioteką. Jest członkiem prezydium Rady Kultury Fizycznej i Turystyki Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych, prezesem Zarządu Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego przy Zakładach, członkiem prezydium Klubu Techniki i Racjonalizacji, członkiem Zarządu Klubu Sportowego "Warta". Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, Odznaką Honorową Miasta Poznania oraz odznakami "Zasłużonego pracownika H CP" i "Zasłużonego Działacza Związku Zawodowego Metalowców".

MARIA CHROŚNIAK

Urodziła się dnia 13 stycznia 1932 r.w Dolsku woj. poznańskie, w rodzinie piekarza Ignacego Frąckowiaka i jego żony, Marii z domu Strabel. Jako dziesięcioletnia dziewczynka pracowała przymusowo zgodnie z zarządzeniami okupanta w ogrodach miejskich. Ojciec wywieziony w 1940 r. na roboty przymusowe do Niemiec zaginął w

1945 r. W lipcu 1944 r. rodzinę matki - Strablów wysiedlono z Dolska do wsi Morka, skąd powrócili w marcu 1945 r. Wtedy Maria zaczęła uczęszczać do szkoły podstawowej, jednocześnie do końca 1949 r. pomagała matce w pracy w mleczarni. Z dniem l lutego 1950 r. Maria podjęła pracę w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego, a od l września 1950 r.

zapisała się do Technikum Handlowego przy ul. Śniadeckich, które ukończyła (1954) pracując i ucząc się. Następnie pracowała w Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Wilda jako starszy księgowy i intendent w Przedszkolu Nr 81. Z dniem l stycznia 1962 r.

przystąpiła do pracy w Bibliotece przy Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski". Ukończyła dwuletni kurs bibliotekarski dla pracowników bibliotek powszechnych (1967) i od wielu lat zajmuje się działalnością fabrycznych punktów bibliotecznych. Odznaczona została srebrną odznaką Związku Zawodowego Metalowców. W 1955 r. wyszła za mąż za ekonomistę Zygmunta Chrośniaka.

MGR MARIA POLCYN

Urodziła się dnia 15 maja 1928 r. w Wągrowcu jako córka pracownika kolejowego Leona Polcyna i jego żony, Władysławy z domu Farsz. Do szkoły powszechnej uczęszczała początkowo w Trzemesznie, a następnie w Poznaniu, dokąd przenieśli się rodzice w 1938 r. Tutaj także przebywała w latach okupacji pracując przymusowo jako nieletnia robotnica w przemyśle. Po wyzwoleniu Poznania zapisała się do

Liceum Pedagogicznego, w którym uzyskała dyplom nauczycielki (1949). Pracę zawodową rozpoczęła w Trzciełinie k. Poznania. W roku 1950 Maria Polcyn przeniesiona została do pracy w Poznaniu w Szkole Podstawowej Nr 1. Rok później przerwała pracę i rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficzno- Historycznym Uniwersytetu Poznańskiego,- uzyskując tytuł magistra filozofii >w zakresie historii sztuki (1955).

Po ukończeniu studiów zatrudniona została w Bibliotece Związku Zawodowego Metalowców przy Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski", gdzie pracuje do chwili obecnej na stanowisku kierownika. W trakcie pracy zawodowej uzupełniła wykształcenie w zakresie bibliotekarstwa. Równocześnie podjęła szeroko zakrojoną pracę kulturalno-oświatową wśród załogi Zakładów i mieszkańców Wildy. Do naj ciekawszych form pracy zaliczyć należy organizowanie konkursów czytelniczych pt. "Czy znasz swoje miasto Poznań" oraz "Ziemia Wielkopolska w literaturze". Przy okazji tych imprez nawiązała kontakty z metalowcami z Gdańska, Szczecina i Zielonej Góry; konkursy-plebiscyty pt. "Bliżej książki współczesnej", turnnieje czytelnicze dla członków Związku Młodzieży Socjalistycznej, konkursy dla członków Brygad Pracy Socjalistycznej, konkursy dla dwunastu rad zakładowych o najlepsze wyniki w pracy z książką bezpośrednio przy stanowisku pracy. W ciągu dwudziestu lat pracy bibliotekarskiej Maria Polcyn ukształtowała w pracownikach Zakładów nawyk nierozstawania się z książką niemal w każdej wolnej chwili. W 1969 r. Biblioteka została przeniesiona do nowych pomieszczeń, co pozwoliło na dalszą aktywizację jej działalności wśród załogi (12 (XX) czytelników) oraz twórcze i pożyteczne kontakty ze środowiskiem literackim miasta. Mimo intensywnej pracy zawodowej, Maria Polcyn pełniła szereg odpowiedzialnych funkcji społecznych. Była członkiem sekcji do spraw Bibliotek i Czytelnictwa przy Ministerstwie Kultury i Sztuki, członkiem zespołu

czytelniczego przy Komisji Oświaty i Kultury Centralnej Rady Związków Zawodowych, członkiem Prezydium Komisji Oświaty przy Wojewódzkiej Komisji Związków Zawodowych w Poznaniu i przewodniczącą Sekcji Bibliotek w Zarządzie Okręgu Poznańskiego Związku Zawodowego Metalowców.

Za zasługi w pracy zawodowej i społecznej udekorowana została Brązowym Krzyżem Zasługi; Srebrną Odznaką im. Janka Krasickiego, Zasłużonego Działacza Kultury, złotą Odznaką Związku Zawodowego Metalowców, "Zasłużonego Pracownika HCP".

Jest laureatem Nagrody Kulturalnej Miasta Poznania i Województwa za r. 1964 za upowszechnianie czytelnictwa wśród pracowników Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" oraz nagrody "Trybuny Ludu" organu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1974).

BARBARA WINIECKA- PŁÓCIENNIK

Urodziła się dnia 25 października 1950 r. w Poznaniu, w rodzinie inżyniera Lucjana Pilarskiego i jego żony, Joanny z Jaśkowiaków. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej Nr 67 kontynuowała naukę w Liceum Ogólnokształcącym Nr 5, gdzie w r. 1968 zdobyła świadectwo dojrzałości. Pragnieniem Barbary Winieckiej były studia psychologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Niestety, nie została jednak zaliczona w poczet studentów. Dlatego też postanowiła rozpocząć pracę zawodową, którą podjęła w dniu 15 września 1968 r. jako stażystka w Dziale Zbytu i Exportu w Zakładach Przemysłu Metalowego "H. Cegielski". Praca ta jednak nie dawała jej zadowolenia, toteż przeniosła się do biblioteki zakładowej, w której pracuje jako bibliotekarka. W 1975 r. wyszła za mąż za technologa Michała Płóciennika.

W celu podniesienia kwalifikacji zawodowych uczęszcza na dwuletnie Pomaturalne Studium dla Bibliotekarzy.

zebrał: Tadeusz Orlik

Laureaci Nagród

STANISŁAWA KWAŚNIEWSKA-MYCZKA

Urodziła się dnia 28 października 1928 r. w Krakowie, w rodzinie funkcjonariusza bankowego Józefa Kwaśniewskiego i jego żony, Józef y z Kossutów. W czwartym roku życia utraciła ojca. Od tej chwili utrzymanie dwojga dzieci musiała przejąć matka. Rozpoczętą przed wybuchem II wojny światowej naukę w Szkole Powszechnej Nr 18 w Krakowie ukończyła w 1942 T., a następnie uczyła się w Szkole Handlowej. Trudne warunki materialne w domu zmusiły ją do przerwania nauki i podjęcia pracy zarobkowej w charakterze praktykantki w zakładzie fryzjerskim. W szkole zawodowej dokształcającej zajęła się nią nauczycielka języka polskiego i nakłoniła do ukończenia nauki na tajnych kompletach. Po wyzwoleniu Krakowa w roku 1945, dla uczczenia zwycięstwa Armii Radzieckiej, Komitet Obywatelski zorganizował uroczystą akademię. W części artystycznej wystąpili również uczniowie i abiturienci szkół zawodowych, a wśród nich Stanisława Kwaśniewska. Bezpośrednio po tym występie zjawił się za kulisami aktor Teatru im. Juliusza Słowackiego, którego zainteresowały predyspozycje aktorskie Kwaśniewskiej. Radził jej, aby przystąpiła do egzaminu wstępnego w utworzonym właśnie Studium Aktorskim przy Teatrze Starym. Egzamin zdała pomyślnie i we wrześniu 1945 r. została słuchaczką pierwszej w Polsce Ludowej szkoły teatralnej, w której wykładali Maria Dulęba, Jan Ciecierski, Janusz Warnecki i inni wybitni aktorzy sceny polskiej. W 1946 r. po utworzeniu w Krakowie Państwowej Wyższej Szkoły Dramatycznej słuchacze Studia stali się studentami nowej uczelni. Sława Kwaśniewska ukończyła ją w 19'48 r. złożeniem egzaminu dyplomowego. W -tym samym roku krakowską szkołę ukończyli wówczas: Gustaw Holoubek i Aleksandra Śląska.

Sława Kwaśniewska rozpoczęła działalność aktorską na początku sezonu 1948/1949 na scenie Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. Po trzech latach pracy przeniosła się wraz z mężem do Warszawy (1951), gdzie została zaangażowana do Teatru Wojska Polskiego. Stamtąd powróciła do teatru częstochowskiego (1954), a następnie udała się do Sosnowca, gdzie w Teatrze Zagłębia występowała w latach 1957 - 1960. Marek Okopiński, obejmujący Teatr Lubuski im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze, zaproponawał współpracę Stanisławie Kwaśniewskiej. Okopiński wspólnie ze Stanisławem Hebanowskim (ówczesnym kierownikiem literackim) stworzyli w tym okresie w Zielonej Górze placówkę, która poważnie liczyła się w życiu teatralnym Polski. Toteż trzy sezony (1960 -1963) w Zielonej Górze zalicza Sława Kwaśniewska do okresu poważnych osiągnięć w swej pracy scenicznej i pogłębienia warsztatu aktorskiego. Tam Sława Kwaśniewska zetknęła się z Kazimierzem Dejmkiem, który reżyserował Żywot Józefa.

Tam też za rolę Marii w sztuce Jerzego Broszkiewicza Niepokój przed podróżą, prezentowanej na IV Festiwalu Sztuk Współczesnych we Wrocławiu (1963), otrzymała nagrodę za najlepszą kobiecą rolę aktorską: We wrześniu 1%3 r. Marek Okopiński obejmując poznański Teatr Polski zaproponował Sławie Kwaśniewskiej przejście na tę scenę.

I "tak zaczął się jej kilkunastoletni okres pracy na scenach poznańskich. W 1973 T., W wyniku podziału Teatru Polskiego i utworzenia Teatru Nowego pod kierownictwem Izabelli Cywińskiej, Sława Kwaśniewska przeszła do jej zespołu; ceni sobie wysoko współpracę z tak wysokiej klasy reżyserem. W karierze aktorskiej Sława Kwaśniewska zagrała dotąd ponad sto ról. Do najwybitniej - szych i wyróżnianych przez krytyków i recenzentów osiągnięć artystycznych należą role: Panna Młoda w Weselu i Maria w Warszawiance Wyspiańskiego; tytułowa w Beatrix Cenci Słowackiego; Kasandra w Achilles Wyspiańskiego; Rut w Niemcach Kruczkowskiego Klara w Zemście Fredry; Elwira w Don Juanie Moliera; Królowa Gertruda w Hamlecie Szekspira; Barbara Radziwiłłównaw Barbarze Gintotdowej żonie Micińskiego; Elżbieta Proktor w Czarownicach z Salem i Matka w Wszyscy mol synowie Millera; Eleonora w Tangu Mrożka; Andromacha w Trojankach Sartre'a; Matka w A jak królem a jak katem będziesz N owaka (przedstawienie nagrodzone na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych); Pani Peachum w Operze za trzy grosze Brechta (nagroda za rolę na Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w r. 1974), czy wreszcie Lulu w SkIzIe Zapolskie]. "Rola Lulu - pisał Olgierd Błażewicz - pozwoliła nam raz jeszcze dostrzec wszystkie walory dojrzałego i od dawna już skrystalizowanego aktorstwa Sławy Kwaśniewskiej" (Głos Wielkopolski" Nr 80 z IV 1975). Ryszard Danecki po tej premierze pisał (Brawa dla "Skiza ''): "Starzejąca się, mądra Lulu w interpretacji Sławy Kwaśniewskiej stała się wielką rolą, wspaniałym studium psychologicznym "Express Poznański" Nr 74 z l IV 75). W przedstawieniu / Karola H. Roztworowskiego Niespodzianka w Teatrze Nowym, Ewa Piotrowska wyróżniła rolę Matki w wykonaniu Sławy Kwaśniewskiej i tak pisała: "Znakomityodtwórca ról Roztworowskiego Ludwik Solski, mający zagrać rolę Ojca, przed premierą warszawską przesłał do autora depeszę, że wolałby grać Matkę. Bo jest to materiał na kreację. W przedstawieniu K. Ziembińskiego Matkę" grała Sława Kwaśniewska, aktorka o wszechstronnym wachlarzu ról. Jej Matka pozbawiona jest zbytniej rodzajowości, skupiona, twarda, szorstka, o dużej sile wewnętrznej - zdolna do wielkich uczuć i wielkich czynów. Osobowości

aktorskie Kwaśniewskiej i Mariana Pogaszą eksploatowane z powodzeniem w programach rozrywkowych, telewizyjnych i kabaretowych znalazły w tej sztuce nie tylko, możliwości zagrania dużej roli w poważnym repertuarze dramatycznym, ale także konieczny już dobry sprawdzian prawdziwieaktorskich umiejętności (" Nurt" R. 1972,. Nr 92).

Ewa Piotrowska wspomniała tu również o pełnych powodzenia występach Sławy Kwaśniewskiej w rozrywkowych widowiskach te1ewizyjnych, które zapewniły aktorce sympatię i popularność . Należała m. in. do czołowych wykonawców "Alfabetu Rozrywki" - cyklicznego programu rozrywkowego nadawanego przez telewizję poznańską w programie ogólnopolskim. Sława Kwaśniewska jest aktywnym członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, działaczem społecznym i Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki. Była przewodniczącą Rady Zakładowej w Teatrze w Częstochowie. Była zastępcą przewodniczącego Rady Zakładowej w Teatrze Polskim, a obecnie jest członkiem Rady Zakładowej i Komisji Rozejmowej w Teatrze N owym. Jest czynnym działaczem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Za osiągnięcia aktorskie w Poznaniu odznaczona została Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem XXX-lecia. Posiada Odznakę Honorową Miasta Poznania.

Zebrał: Alfred Laboga

UROCZYSTOŚCI JUBILEUSZOWE OGRODU BOTANICZNEGO UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA

W dniach od 15 do 17 września 1975 r. odbyły się w Poznaniu uroczystości jubileuszowe, zorganizowane z okazji przypadającego w tym miesiącu pięćdziesięciolecia założenia Ogrodu Botanicznego U niwersytetu im. Adama Mickiewicza. Wzięli w nich udział: przedstawiciele władz miasta z wiceprezydentem Andrzejem Wituskim, władze uniwersyteckie z rektorem prof. dr. hab. Benonem Miśkiewiczem, sekretarzem Komitetu Uczelnianego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej prof. drem Janem Augustyniakiem, prorektorami prof. dr hab. Stefanem Kozarskim, prof. dr hab. Zbigniewem Leońskim, prof. dr hab. Ludwikiem Obuchowiczem, dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi doc. dr hab. Karolem Rotnickim, dyrekcja Instytutu Biologii oraz goście, którzy reprezentowali ogrody botaniczne i arboreta krajowe i zagraniczne. Dnia 15 września o godzinie 9.00 w małej auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza otwarcia uroczystości jubileuszowych dokonał dziekan Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi doc. dr hab. Karol Rotnicki, który powitał gości oraz pracowników Ogrodu. Następnie udzielił głosu kierownikowi Ogrodu prof. dr hab. Aleksandrowi Łukasiewiczowi, który przedstawił historię poznańskiego Ogrodu Botanicznego w latach 1925 - 1975 oraz naszkicował plany rozwoju tej placówki. W pięćdziesięcioletnich dziejach Ogrodu Botanicznego mówca wyodrębnił cztery okresy: pierwszy obejmuje lata 1922 -1939. Do powstania naj starszej części Ogrodu o powierzchni około 2,5 ha w największym stopniu przyczynił się ówczesny kurator Okręgu Szkolnego Poznańskiego, dr Joachim Namysł. Na pierwszego kierownika Ogrodu powołano prof. Rudolfa Boettnera, a po jego śmierci stanowisko to powierzono kierownikowi Zakładu Botaniki Ogólnej prof. Uniwersytetu Poznańskiego drowi Adamowi Wodziczce. Po roku 1928 administrację Ogrodu przejęła Poznańska Szkoła Ogrodnictwa, której dyrektorem był Wacław Zembal. W latach 1930 - 1936 Ogród został powiększony o dalsze 8,5 ha.

Drugi okres obejmuje lata okupacji (1939-1945). Nie prowadzono wtedy żadnycłi prac rozwojowych, ponieważ plany okupanta przewidywały likwidację placówki. Część Ogrodu przeznaczono na uprawę warzyw. W czasie walk o wyzwolenie Poznania (1945) blisko ffi% kolekcji roślinnej Ogrodu uległo zniszczeniu. Trzeci okres obejmuje lata 1945 - 1949. W czasie tym Ogród, należący do Państwowej Szkoły Ogrodnictwa, został uporządkowany po zniszczeniach wojennych i udostępniony publiczności. Trudne warunki odbudowy gospodarczej kraju uniemożliwiły rozbudowę. Ograniczono się jedynie do najniezbędniejszych prac konserwacyjnych. Czwarty okres (od roku 1950) rozpoczął się przekazaniem Ogrodu (1949) Wydziałowi Matematyczno- Przyrodniczemu Uniwersytetu Poznańskiego. Początkowo wchodził on w skład Katedry Systematyki i Geografii Roślin, której kierownikiem był prof. dr Zygmunt Czubiński, a od 1969 r. jest zakładem Instytutu Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Od 1%7 r. kierownikiem Ogrodu mianowany został prof. dr hab. Aleksander Łukasiewicz. Od czasu przejęcia Ogrodu przez U niwersytet rozpoczęto odbudowę działów botanicznych, ich modernizację oraz budowę nowych działów. W tym też czasie powstało zaplecze naukowo-gospodarcze Ogrodu wraz ze szkółkami, szklarniami, budynkami gospodarczymi oraz pracowniami naukowo-dydaktycznymi. Pozwoliło to na przystosowanie Ogrodu do pełnienia funkcji naukowo-dydaktycznych dla potrzeb uniwersyteckich. W chwili obecnej działalność Ogrodu Botanicznego obejmuje cztery podstawowe kierunki: · D z i a ł a l n ość n a u k o w a . Problematyka naukowa rozwijana w Ogrodzie jest ściśle związana z jego specyfiką, o której stanowią bogate, różnorodne kolekcje roślinne oraz możliwość prowadzenia badań nie

Prezydium Sesji Jubileuszowej (15 IX 1975). Od lewej: I sekretarz Komitetu Uczelnianego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej doc. dr Jan Augustyniak, wiceprzewodniczący Komisji Ogrodów Botanicznych i Arboretów Komitetu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk doc. dr hab. Władysław Bugała, wiceprezydent Poznania Andrzej Wituski, dziekan Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza prof. dr hab. Kazimierz Rotnicki, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza pro! dr hab. Benon Miśkiewicz, kierownik Ogrodu Botanicznego pro! dr hab. Aleksander Łukasiewicz, dyrektor Instytutu Biologii pro! dr hab. Ludwik Obuchowicztylko laboratoryjnych, ale i terenowych w ciągu całego roku. W ten sposób badania te posiadają odrębny charakter i są na pograniczu botaniki i nauk stosowanych. Od 1955 r. opublikowano ponad sto prac, w tym także o charakterze monograficznym i podręcznikowym. Prowadzone w Ogrodzie badania obejmują zagadnienia: a. botaniczna aklimatyzacja i introdukcja roślin; b. rytmika rozwojowa organów podziemnych i nadziem - nych; c tereny zieleni i kształtowanie przyrodniczego środowiska w warunkach miejskich; d. wybrane zagadnienia z ekologu roślin. Wspólną cechą prowadzonych badań są nie tylko cele naukowe, lecz również możliwość wykorzystania ich wyników dla celów praktycznych. Tak więc np. wyniki badań nad charakterystyką podziemnych organów roślin trwałych, zamieszczone są w literaturze podręcznikowej, a badania nad rozwojem roślin w warunkach miejskich pozwoliły na opracowanie doborów roślin dla specyficznych warunków miasta Poznania. D z i a ł a l n ość d y d a k t Y c z n a , w zakresie działalności dydaktycznej ogród wykorzystywany jest zarówno dla studentów Wydziału Biologii i Nauk o ziemi, jak i dla studentów innych uczelni zainteresowanych istniejącymi tu kolekcjami. Do niej należą również świadczenia na rzecz szkolnictwaśredniego i podstawowego, jak np. prelekcje w ramach dokształcania nauczycieli, pogadanki dla młodzieży, pokazy roślin oraz dostarczanie materiału roślinnego, informacje w zakresie zakładania i prowadzenia ogrodów szkolnych, uprawy roślin itp. W ramach prac popularyzacyjnych pracownicy Ogrodu brali udział w opracowaniu podręczników, artykułów, prelekcji oraz przedstawiali określone zagadnienia w prasie, radio i telewizji. W zakresie tej działalności w Ogrodzie wykonywane są modele rozwiązań botaniczno-ogrodniczych (alpinarium, naturalistyczne stawki wodne, rośliny okrywowe itp.). D z i a ł a l n ość s p o ł e c z n a . W ramach działalności społecznej wymienić należy pełnioną przez Ogród funkcję ogólnodostępnej atrakcyjnej zieleni. W przeciwieństwie do innych ogrodów botanicznych w kraju, wstęp do Ogrodu jest bezpłatny, co umożliwia swobodne korzystanie z niego przez szeroką publiczność w ciągu całego okresu wegetacji. N a podkreślenie zasługują również prowadzone tu prace społeczne, przede wszystkim przez młodzież wszelkiego typu szkół, jednostki wojskowe i organizacje społeczne.

Działalność dla podarki narodowej.

potrzeb go sPoza rozpraco

Moment odsłonięcia tablicy pamiątkowej w Ogrodzie Botanicznym (lo IX 1975) przez rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza pro/, dra hab. Benona Mickiewiczawywaniem pewnych problemów dla potrzeb praktycznych (o czym była mowa przy omawianiu działalności naukowej) Ogród przekazuje również wyjściowy materiał roślinny gospodarstwom Zieleni Miejskiej i innym instytucjom dla dalszej jego reprodukcji, oraz udziela informacji na temat zachowania się gatunków obcych w naszym klimacie i ich wymagań życiowych. W chwili obecnej kolekcje Ogrodu obejmują około ośmiu tysięcy gatunków i odmian roślin gruntowych i szklarniowych. Ogród Botaniczny utrzymuje kontakt z około trzystu pięćdziesięcioma analogicznymi instytucjami całego świata, prowadząc wymianę materiału roślinnego, prac naukowych i doświadczeń, z uwagi na wysokie znaczenie Ogrodu Botanicznego, został on uznany jako dobro nauki i kultury i pismem z dnia 8 stycznia 1975 r. wpisany do rejestru zabytków. W związku ze wzrostem zadań i obszaru Ogrodu (w ostatnich latach o dalsze 5 ha - aktualna powierzchnia ponad 16 ha) omó

Jubileuszewiono projekt jego przestrzennego rozwoju" inwestycje kubaturowe, modernizację, przyszłą organizację Ogrodu oraz projekt budowy nowoczesnego Ogrodu Botanicznego w Pawłowicach t- J Poznaniem.

N astępnie głos zabrał wiceprezydent miasta Poznania Andrzej Wituski, który przekazał pracownikom Ogrodu wyrazy uznania i życzył pożytecznej placówce dalszego pomyślnego rozwoju. W imieniu Rady Ogrodów Botanicznych i Arboretów w Polsce przemawiał doc. dr hab. Władysław Bugała, podkreślając wszechstronne wartości poznańskiego Ogrodu i słuszne kierunki jego rozwoju. Z nadsyłanych licznych gratulacji okolicznościowych odczytano pisma prof. dr hab. Stefana Białoboka, przewodniczącego Komitetu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk, oraz prezydenta Międzynarodowej Unii Ogrodów Botanicznych, dyrektora Głównego Ogrodu Botanicznego Akademii Nauk w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich prof.

Mikołaja Cicina.

"W imieniu Rady Ogrodów Botanicznych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich czytamy zespołu pracowników Centralnego Ogrodu Botanicznego i od siebie, przesyłam serdeczne pozdrowienia i gratulacje z okazji pięćdziesięciolecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. "W okresie swego istnienia Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza wniósł olbrzymi .wkład w rozwój nauk botanicznych w Polsce, przygotowując kwalifikowane kadry botaników, opracowując interesującą i ważną tematykę naukową. " Prace naukowe wykonane przez Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza charakteryzują się dużą wnikliwością pod względem teoretycznym, jak również wielkim znaczeniem praktycznym otrzymywanych rezultatów, ogromną zasługą Ogrodu Botanicznego jest jego udział w pracach nad zielenią m. Poznania. Ogród Botaniczny w Poznaniu zasłużenie cieszy się uznaniem jako ognisko popularyzacji wiedzy o świecie roślin i popularyzacji botaniki. "W dzień Jubileuszowy my wszyscy gorąco życzymy Ogrodowi Botanicznemu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza dalszych sukcesów, a jego pracownikom jak najlepszego zdrowia, dużych osiągnięć twórczych i szczęścia osobistego". W imieniu Uniwersytetu przemawiał rektor prof. dr hab. Benon Miśkiewicz, podkreślając duże i wszechstronne osiągnięcia Ogrodu, który stanowi przykład łączenia działalności naukowo-dydaktycznej z rozwiązywaniem problemów dla praktyki. Zasłużeni pracownicy obsługi Ogrodu wyróżnieni zostali nagrodami, które wręczał wiceprezydent Poznania, a pracownikom nau

Medal pamiątkowy wybity Z okazji 50-lecia Ogrodu Botanicznego projektu Edwarda Górala

kowo-dydaktycznym i inżynieryjno- technicznym - rektor Benon Miśkiewicz. Następnie rektor wręczył osobom zasłużonym i związanym z Ogrodem Botanicznym medale jubileuszowe zaprojektowane przez warszawskiego artystę-rzeźbiarza Edwarda Gorola. Na awersie medalu przedstawione jest główne wejście do Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza; na rewersie godło Uniwersytetu (orzeł piastowski z berłami rektorskimi) w obramowaniu liści i owoców bluszczu i brekinii - roślin w Polsce chronionych. Po krótkiej przerwie, w czasie której zwiedzano w hallu auli wystawę obrazującą działalność Ogrodu Botanicznego, rozpoczęło się sympozjum naukowe. Referaty wyłosili: prol. dr Piotr Łapin (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich). Wyniki Plenarnej Sesji MiądzYnarodowego TowarzYstwa Ogrodów Botanicznych (Moskwa 30 VI - 2 VII 1975); doc. dr Gunther N atho (Niemiecka Republika Demokratyczna) Arboretum i Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Humboldta w Berlinie;

dr Bogusław Molski Kierunki rozwoju nowoczesnych ogrodów botanicznych. Po przerwie obiadowej uczestnicy jubileuszu zebrali się w Ogrodzie, gdzie rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza dokonał odsłonięcia tablicy wykonanej "według projektu Edwarda Gorola poświęconej pamięci osób zasłużonych dla Ogrodu, umieszczonej na kamiennym głazie narzutowym. Moment odsłonięcia poprzedziło przemówienie kierownika Ogrodu, prof. dra hab. Aleksandra Łukasiewicza. Następnie odbyła się wycieczka do Pawłowic pod Poznaniem, gdzie przewidziana jest budowa nowczesnego Ogrodu. W drugim dniu jubileuszu (16 IX) w godzinach przedpołudniowych goście zwiedzili Ogród. Tu też, z upoważnienia rektora, kierownikom krajowych i zagranicznych ogrodów botanicznych wręczono medale pamiątkowe. W godzinach popołudniowych uczestnicy Zjazdu zwiedzili tereny zieleni m. Poznania. W trzecim dniu (17 IX) odbyła się całodzienna wycieczka do Kórnika, Rogalina i Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Aleksander

Łukasiewicz

TRZY WYSTAWY W MIEJSKIEJ BIBLIOTECE PUBLICZNEJ IM. EDWARDA RACZYŃSKIEGO

Jedną z najbardziej sprawdzonych form upowszechnienia książki są wystawy. Mogą one mieć różny charakter: od wielkich ekspozycji obejmujących całe dziedziny kultury do małych wystaw instruktażowo-szkoleniowych. Często zresztą te małe, związane z aktualnymi wydarzeniami politycznymi lub kulturalnymi, zupełnie dobrze służą czytelnikowi. Jest to może mniej efektowna, ale za to konkretna informacja na interesujące tematy. Filie Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego dysponują najczęściej skromnymi możliwościami lokalowymi, chętnie więc organizują niewielkie ekspozycje. Jednak biblloteka-matka nie może ograniczać swej działalności do wystaw okazjonalnych; musi podejmować problematykę szerszą podnosząc swą rangę i autorytet w środowisku, wzbogacając jednocześnie swój warsztat informacyjny. Takie właśnie efekty udało się osiągnąć Bibliotece w ciągu ostatnich trzech lat (1973-1975). Myślę tu o wystawach: "Polacy na szlakach świata" (1973); "Literatura polska w świecie" (1974) i "Literatura światowa w Polsce" (1975). Były one wydarzeniami dużej rangi. Wystawa "Polacy na szlakach świata". Autorem scenariusza była prof. dr Maria Czekańska przy współpracy zespołu pracowników Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki, a oprawę plastyczną zaprojektował artysta plastyk Tadeusz Piskorski. Zorganizowana została z okazji Roku Nauki Polskiej. Jej celem było ukazanie wkładu Polaków w poznawanie Ziemi. Podstawowym materiałem ekspozycyjnym były książki, stare ryciny, dokumenty, fotografie, mapy. N a wstępie zawarte były pewne sprawy ogólne - mapy świata z nazwami polskiego pochodzenia i miejscowościami związanymi z odkryciami i pracą Polaków. Wystawa przypominała sylwetki "wybitnych Polaków - podróżników i odkrywców, ukazała również dziesiątki mało znanych, często zapomnianych, a zasłużonych dla nauki, dla poznania świata i ludzi. Dokumentowała, że Polacy nie tylko orężem rozsławiali imię swej Ojczyzny w świecie, że równie dobrze jak szablą i karabinem potrafili władać młotkiem geologicznym lub mikroskopem. W Azji: Józef Kapica, Konstanty A. Beniowski, Aleksander Czekanowski, Edward Raczyński; w Afryce: Maurycy A. Beniowski, Jan Potocki, Stefan Szolc- Rogoziński, Jan Czekanowski; w Ameryce Północnej: Kazimierz Bielski i Dionizy Zaremba, Włodzimierz Krzyżanowski, Karol Bohdanowicz, Eugeniusz Romer, Stefan Jarosz i Aleksander Kosiba; w Ameryce Południowej: Krzysztof Arciszewski, Ignacy Domeyko, Ernest Malinowski; w Australii - Jan Forster , Paweł E. Strzelecki, Jan Kubary; na Antarktydzie - Stanisław Siedlecki, Stefan Różycki i Stefan Kozarski.

W wielkim skrócie ukazano także problematykę Polonii, jej największe skupiska, podkreślono też znaczenie kontaktów z ojczystym krajem oraz rosnącą pozycję środowisk polonijnych w życiu gospodarczym, naukowym i kul turalnym kraj ów zamieszkania. Wystawa posiadała przejrzystą oprawę plastyczną, dzięki czemu spełniła ważne funkcje dydaktyczne. Mieściła się w trzydziestu dwóch dużych gablotach oraz na dwudziestu dużych planszach. Wykorzystano też współczesne zdjęcia znanego reportera Zbigniewa Staszyszyna oraz Czesława Romińskiego.

Wystawa czynna była od dnia 3 maja do 4 września 1973 T., zwiedziło ją ponad 17 (XX) osób. Towarzyszył jej cykl wykładów wybitnych polskich naukowców i podróżników, m. in. prof. dr Marii Czekańskiej ("Wkład Wielkopolan do poznania ziemi"), prof. dra Stefana Kozarskiego ("Polskie wyprawy naukowe w krajach polarnych"). Przez dwa miesiące codziennie wyświetlano filmy związane z tematyką ekspozycji. Ukazał się też drukowany informator w nakładzie 2(XX) egzemplarzy. Na początku Dni Oświaty, Książki i Prasy w 1974 r. otwarta została wystawa pn. "Li

Bmpmp

W!IIzwiedzanie wystawy "Polacy na szlakach świata" otwartej w dniu 3 mnin imt r w Planie od m: kierownik Wydziału Kultury Prezydium Rady NAdowAMiaZPozna tbotZM **"**' "T""" Amitetu Wojewódzkiego Polskiej ZjednTzonej ParUi Robotniczej Bogdan Gawroński, proj, dr Maria Czekańska, wiceprzewodniczący PrezYdium Rady Narodowej Andrzej Wituski

Fragment wystawy "Literatura polska w toiecie" otwartej w dniu 24 maja 1974 r.

ma HEll{UlUlteratura polska w świecie", będąca niejako drugą częścią poprzedniej ekspozycji. Chodziło o podkreślenie obecności polskiej literatury w świecie, o ukazanie stale rosnącej rangi naszej kul tury. Scenariusz wystawy przygotowany został przez Adama Kochanowskiego przy współudziale zespołu pracowników Działu Informacyjno- Bibliograficznego Biblioteki. Autorem oprawy plastycznej był artysta plastyk Tadeusz Piskorski. N a wystawie zgromadzono ponad pięćset książek polskich, tłumaczonych na różne języki świata. Biblioteka dokonała olbrzymiego wysiłku opracowując i gromadząc materiały ekspozycyjne. W latach 1945 -1973 wydano na świecie ok. 6:XX) przekładów z literatury polskiej w siedemdziesięciu językach, a trud przekładów podjęło blisko 2800 tłumaczy. Polska twórczość tłumaczona jest nie tylko' na języki rosyjski, angielski, francuski i niemiecki, ale i na tak egzotyczne, jak bengalski, jakucki, malajski i perski. Z dużym zainteresowaniem oglądano książki Adama Mickiewicza, Gabrieli Zapolskiej, Jerzego Andrzejewskiego, Stanisława Lema czy Arkadego Fiedlera wydane w językach chińskim, japońskim, wietnamskim. Zgromadzenie eksponatów było możliwe dzięki pomocy Biura Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, Ministerstwa Kultury i Sztuki, Agencji Autorskiej, Bibliotek: Narodowej w Warszawie i Uniwersyteckiej w Poznaniu, Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich. Swoje książki udostępnili nam m. in. Jerzy Andrzejewski, Jan Dobraczyński, Arkady Fiedler, Kazimierz Koźniewski, Józef Ozga- Michalski i in.

N a wystawie eksponowano sylwetki dwudziestu dwóch najwybitniejszych tłumaczy naszej literatury na świecie: Claude Back vis, Wiktor Borysów , Janka BryI, Rodica Ciocan-Ivanescu, Karl Dedecius, Dora Gabe, Gracia Kerenyi, Kurt Keim, Jadwiga Kukułczanka- Koukou Chańska, Gerda Leber- Hagenau, Jan Pilar, Y6ngsiyebu Rinczen, Eva Seb6k, Klaus Steammler, Swiatosław Swiacki, Bolesław Taborski, Oskar Jan Tauschinski, Helena Teigova, David Welsh, Gunther Wytrzens, Kazuo Y onekawa, Anna Posner. Udzielili oni na tę okazję wypowiedzi, których oryginały w języku polskim i ojczystym tłumacza wyłożono na wystawie. W ciągu

Sprawozdaniapięciu miesięcy (15 V - 15 X) zwiedziło ją ponad 15 (XX) osób. W dniu 10 maja 1975 r. otwarta została trzecia w cyklu wystawa pn. "Literatura światowa w Polsce", która była czynna do dnia 31 października. Zwiedziło ją ponad 12 (0) osób. Była ona kontynuacją poprzedniej. Autorzy scenariusza Adam Kochanowski i zespół pracowników Działu Informacyjno- Bibliograficznego starali się poprzez tę ekspozycję udokumentować, że każda otwarta kultura, a taką jest przecież kultura polska, nie tylko daje światu to, co ma najcenniejszego, ale potrafi czerpać z wszystkiego, co w literaturze światowej jest wartościowego. W latach 1945 - 1974 wydano w Polsce ponad 11 200 tytułów, najwięcej z języków angielskiego, francuskiego, niemieckiego i rosyjskiego. Do pisarzy, którzy doczekali się największej liczby wydawnictw w naszym trzydziestoleciu (1945 - 174) należą: Honoriusz Balzac (121), Maksym Gorki (119), Wiliam Szekspir (109), Jack London (106). Przyswajanie czytelnikowi polskiemu SWlatowej literatury ukazane zostało poprzez trud tłumaczy. Spośród pięciuset czynnych w kraju tłumaczy wybrano dziewięćdziesięciu ośmiu - najbardziej chyba zasłużonych. Pokazano ich dorobek - a dzięki ich życzliwości '- także ich warsztat. Wielu z nich, m. in. Jarosław Iwaszkiewicz, Mieczysław Jastrun, Seweryn Pollak, Bronisław Zieliński, przysłało swoje bruliony, rękopisy, korespondencję, zdjęcia itp. Na wystawie niewątpliwie udało się ukazać często nie doceniany trud tłumacza i przekonać, że praca tłumacza jest pracą twórczą, od której nie stronią wybitni pisarze polscy. Wielką atrakcją wystawy były autografy, listy pisarzy od Anny Achmatowej , Ernesta Hemingwaya, Andrzeja Wozniesieńskiego, Trumana Capote'a i in.

Wysiłek Miejskiej Biblioteki Publicznej im.

Edwarda Raczyńskiego na polu wystawienniczym został wysoko oceniony, czego dowodem było żywe zainteresowanie społeczeństwa oraz nagroda przyznana przez Ministerstwo Kultury i Sztuki we współzawodnictwie bibliotek z okazji trzydziestolecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w czerwcu 1975 r.

Janusz Dembski

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1976.04/06 R.44 Nr2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry