KLASYFIKACJA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1975.01/03 R.43 Nr1

DZIELNIC MIASTA (Rok 1973)

POZNANIA

WEDŁUG

STRUKTURY

Tabela 15 PRZESTRZENNEJ

.j as

Grunwald Jeżyce N owe Miasto Stare Miasto Wilda Składniki Miasto Lokata Miasto Lokata Miasto Lokata Miasto Lokata Miasto Lokata = 100 = 100 = 100 = 100 = 100 Powierzchnia ogółem 14,4 3 22,4 4 45,5 5 11,1 2 6,6 l Przemysł - magazyny 35,7 4 8,0 2 38,9 5 8,0 l 9,4 3 Mieszkania 24,1 4 18,1 2 29,5 5 19,6 3 8,7 l U sługi 42,3 5 7,0 l 8,2 2 32,2 4 10,3 3 Komunikacja 23,6 4 9,2 l 35,9 5 16,9 3 14,4 2 Zieleń 19,4 3 23,6 4 34,0 5 13,9 2 9,1 l Tereny ogrodniczo-rolne 3,1 2 23,9 4 65,7 5 6,4 3 0,9 l Wody 17,5 3 40,8 5 27,5 4 7,5 2 6,7 l Pozostałe 4,9 2 36,1 4 47,3 5 1,1 l 10,6 3 Razem: - 30 I 27 - 41 - 21 1 16 Tabela 15a <Q

KLASYFIKACJA DZIELNIC MIASTA POZNANIA WEDŁUG SW PNIA ZAANGAŻOWANIA NA JEDEN HEKTAR W ROKU 1973

Jedno- Poznań W} szczegótaienie stka ogółem Grunwald Jeżyce N owe Miasto Stare Miasto Wilda miary w ha na 1 ha Lokata na 1 ha Lokata na l ha Lokata na l ha Lokata na l ha Lokata Ludność osoby 21,9 45,2 4 17,1 2 8,4 l " 38,9 3 51,6 5 Zatrudnienie ogółem osoby 11,7 15,9 3 8,0 2 4,7 l 28,5 4 30,1 5 Zatrudnienie w przemyśle uspołecznionym osoby 4,1 4,5 3 3,1 2 2,4 l 5,2 4 15,9 5 Produkcja globalna w przemyśle uspołecznionym min zł 1,3 1,2 4 0,8 l 1,0 2 1,5 3 5,0 5 Zakłady przemysłu uspołecznionego zakład 3,6 6,1 3 3,1 2 1,3 l 9,5 5 6,2 4 Środki trwałe bru tto (przemysł) * min zł 1,0 0,5 2 0,3 l 0,5 3 1,6 4 5,1 5 Razem: - 1 -- - 19 " 10 - * - 23 - 29

· rok J970

T7wybranymi składnikami wpływającymi na efektywność wykorzystania powierzchni, to kolejność dzielnic wygląda następująco: Wilda <29), Stare Miasto (23), Grunwald (19), Jeżyce (10), Nowe Miasto (9).

Jak z powyższego widać, w obu wariantach ocena struktury przestrzennej dzielnic jest diametralnie różna i nie może być autorytatywna. Ocena ta ma jedynie charakter wycinkowy dla ściśle określonego celu. Miasto jest organizmem żywym, podlegającym ciągłym zmianom. W swoim rozwoju powinno przechodzić przekształcenia, które będą wpływać na stałe polepszanie się warunków bytu ludności miejskiej. Jest to między innymi związane z przyswajaniem innowacji z dziedziny postępu technicznego jak i nowych rozwiązań urbanistycznych, najbardziej właściwych i korzystnych ekonomicznie dla danego miasta. Powyższe zasady dotyczą w całej rozciągłości również Poznania, którego przyszły rozwój będzie miał swoje odbicie w zmieniającej się strukturze przestrzennej. Przyszły kształt tej struktury przestrzennej naszego miasta powinien być rozważony z punktu widzenia funkcji, a raczej wielofunkcyjności Poznania w skali regionu, makroregionu, a także w skali kraju. Po drugie, przyszły jego rozwój jest ściśle sprzężony z aglomeracją poznańską, jaka się właściwie skrystalizowała w okresie Polski Ludowej. Dotychczasowy dynamiczny rozwój miasta nie ustrzegł się przed dysproporcjami czy też brakami w jego wystroju przestrzennym i w poprawnym gospodarowaniu terenami miejskimi. Opracowywane obecnie plany przestrzennego zagospodarowania Poznania będą miały za zadanie prawidłowe zaplanowanie przyszłej struktury przestrzennej miasta, która zapewni jak najbardziej efektywne jego funkcjonowanie. Są one zgodne z aktualnymi uchwałami o społeczno-gospodarczym rozwoju Poznaniu na najbliższe dziesięciolecie 21 . Ustalają one podstawowe kierunki tego rozwoju, którego celem będzie dalszy wzrost roli Poznania jako dużego ośrodka przemysłowego, aktywnego ośrodka nauki i kultury oraz ważnego centrum międzynarodowego i krajowego handlu.

OD REDAKCJI

Aneks do nInIejSzego artykułu zawiera alfabetyczny skorowidz nazw osad, osiedli, punktów i jednostek topogt-aficznych, zespołów mieszkalnych itp. w Poznaniu, ze szczególnym uwzględnieniem XIX i XX w. Oprócz nazwy jednostki terytorialnej autor wskazał dzielnicę miasta, w której jednostka się znajduje i dołączył notkę informacyjną, której szczegóły odniósł do obszaru administracyjnego miasta i aktualnego planu Poznania. Autor uwzględnił także nowo powstałe osiedla mieszkaniowe lub nowe nazwy dla jednostek topograficznych z lat 1945 - 1975. Ze względu na fakt, że stojąca do dyspozycji dokumentacja historyczna wyka

· Uchwała Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z dnia 27 VIII 1974 r. w sprawie społeczno-gospodarczego rozwoju Poznania i województwa poznańskiego do 1 r.; Uchwała nr 211;74 Rady Ministrów z dnia 30 VIII 1974 r. w sprawie rozwoju społeczno-gospodarczego Poznania i województwa poznańskiego. Załącznik nr 1 do uchwały nr 211;74 zawierający program społeczno-gospodarczy i przestrzennego rozwoju Poznania w latach 1976-1980; U chwała nr 149 Rady Ministrów z dnia 12 VI 1974 r. w sprawie podporządkowania Powiatowej Rady Narodowej w Poznaniu nadzorowi Rady Narodowej Miasta Poznania. (Monitor Polski Nr 23, z dnia 22 VI 1974 r.p poz. 132).

Zbigniew

PogorzelskizUJe poważne rozbieżności w lokalizacji niektórych jednostek terenowych, autor napotkał na trudności w jednoznacznym usytuowaniu historycznych miejsc topograficznych na aktualnym planie miasta. Faktem jest na przykład, że na przestrzeni stuleci wiele jednostek topograficznych uległo przemieszczeniu, między innymi Winiary i Bonin, nie mówiąc już o stałych procesach historycznych, wynikiem których był wzrost lub zmiejszanie się powierzchni szeregu jednostek (Łazarz, Górczyn). Z tej też przyczyny objaśnienia w aneksie historycznych jednostek terytorialnych mają niekiedy charakter orientacyjny. Uważamy jednak, że nawet w tej postaci zredagowany wykaz stanowi pożyteczne uzupełnienie artykułu. Ze swej strony Redakcja prosi o nadsyłanie wszelkich informacji i uwag, które by pozwoliły uzupełnić i ewentualnie skorygować załączony skorowidz o dalsze nieznane nazwy o znaczeniu historycznym używane dawniej również i w mowie potocznej. Pozwoli to uchronić te nazwy przed całkowitym zapomnieniem.

SKOROWIDZ POŁOŻONYCH NA

N azwa miejscowości N azwa dzielnicy 1

Antonin N owe Miasto

Antoninek N owe Miasto

Berdychowo N owe Miasto

Biała Góra (Białogóra) N owe Miasto

Błonie Miejskie Stare Miasto

Błonia Wildeckie Wilda

Bogucin (Boguty) N owe Miasto

Boguty Nowe Nowe

Bonin Jeżyce

Chartowo N owe Miasto

Chwaliszewo N owe Miasto

Cytadela Stare Miasto

Data włączenia do obszaru miasta

Aneks

NAZW MIEJSCOWOŚCI OBSZARZE MIASTA POZNANIA

N otka informacyjna

W 1939 r. osiedle w gromadzie Nowa Wieś (gmina Swarzędz). Obecnie jednostka osiedlowa W 1939 r. osada w gromadzie Nowa Wieś (gmina Swarzędz) o powierzchni 318,41 ha (łącznie z osiedlem Nowy Młyn). Obecnie jednostka osiedlowa. Zob. Nowy Młyn W XVII-XVIII w. mała osada (karczma) położona w okolicy obecnej ul. Piotrowo i Majakowskiego. Jednostka administracyjna w okresie międzywojennym. Zob. Piotrowo Jednostka topograficzna położona na południowy-wschód od Jeziora Maltańskiego W XV wieku nazwa nie zabudowanych terenów na południowy-wschód od Piasków, aż do zachodniego brzegu Warty, w okolicy ulic św. Magdaleny, Kazimierza Wielkiego i Piastowskiej. Zo b. Piaski Przedwojenna (1939) nazwa terenów położonych w okolicy ulic Dolna Wilda, Olimpijska, Marchlewskiego , Alfreda Bema Przed 1939 r. część gromady Bogucin obejmująca leśnictwo w gminie Czerwonak. Na wschód od ul. Bałtyckiej. Zob. Boguty W 1253 r. wieś książęca nadana miastu jako zaplecze gospodarcze. Dawniejsza nazwa wsi Bogucin. Położona była w okolicy dawnych Naramowic. Zob. Bogucin XV-XVI w. prywatne sołectwo wykupione przez miasto. Położony był dawniej w miejscu dzisiejszego wzgórza Cytadeli na terenie wsi Winiary. Również nazwa osiedla mieszkaniowego, którego budowę rozpoczęto w 1965 r. w okolicy ul. Bonin Jednostka topograficzna o powierzchni 206,70 ha położona między ul. Włodzimierza Majakowskiego a ciekiem wodnym Chartynią WXIVw. początek zabudowy; w 1444r. otrzymało prawa miejskie (magdeburskie). Własność kapituły poznańskiej; 1797 r. po sekularyzacji dóbr kościelnych przeszło na własność miasta W 1828 r. rozpoczęto budowę Cytadeli na gruntach dawnej wsi Winiary . Jednostka administracyjna Poznania w okresie międzywojennym

Zbigniew Pogorzelski Czapniki - Stare Miasto Czartoria 1800 N owe Miasto Czekalskie - Nowe Miasto Darzybór 1940 N owe Miasto Dębieć 1925 Wilda

Dębina WUda Dolina Świętojańska N owe Miasto

Edwardowo Grunwald

Fabianowo Grunwald

Franowo N owe Miasto

Gaj Jeżyce

Garaszewo N owe Miasto

Garb ary Stare Miasto

Gasa Stare Miasto

Gaszka Stare Miasto

G linki Stare Miasto

G lówieniec N owe Miasto

Główna N owe Miasto

w XV w. osada wytwórców czapek na przedmieściu Plaski w okolicy ul. Strzeleckiej W XVII w. osada na południe od Chwalisz ewa w okolicy dzisiejszej ul. Czartoria Jednostka topograficzna na terenie Głównej wokolicy ulic: Mogileńska, Czekalskie i Pusta Jednostka topograficzna o powierzchni 529,40 ha

W X-XII w. istniało już osiedle. Jednostka administracyjna m. Poznania w okresie międzywojen - nym. Powierzchnia 437,90 ha. Również nazwa osiedla wybudowanego w latach 1948- 1966. Zob. Spytków Tereny leśne na lewym brzegu Warty (172 ha)

Dawna nazwa terenów w części środkowej obecnego Jeziora Maltańskiego W 1939 r. gromada w gminie Żabikowo dawniej Edwardowo- folwark W 1939 r. gromada w gminie Żabikowo o powierzchni 342,70 ha Jednostka topograficzna na wschód od ul. Ostrowskiej o powierzchni łącznej dla Franowa, Szczepankowa i Kobylegopola - 1263,60 ha Folwark w XV w. zlokalizowany między Jeżycami i Górczynem. Okolice ul. Gaj owej , Zwierzynieckiej i Zeylanda Jednostka topograficzna o powierzchni 290,90 ha położona wzdłuż dzisiejszej ul. Garaszewo W XIV w. osada garbarzy powstała na wzniesieniu pomiędzy fosą a rzeką Wartą. Położona w okolicy dzisiejszej ul. G arb ary W XIX w. nazwa zbiegu ulic św. Wojciecha i Wolnicy W XV w. osiedle na przedmieściu Piaski, położone między ul. Wszystkich Świętych a placem Bernardyńskim W XV w. początek zabudowy osiedla od Bramy Wronieckiej w stronę zachodnią przy Górze Zamkowej. Prawdopodobnie na obszarze wsi Kundorf (Pęcław) W 1939 r. osiedle o powierzchni 92,90 ha w gromadzie Nowa Wieś (gmina Swarzędz) W XII w. osada biskupia; XVIII-XIX w. samo dzielna gmina wiejska; jednostka administracyjnaPoznania w okresie międzywojennym. Powierzchnia 599,90 ha