PRZERÓB NA JEDNEGO PRACOWNIKA W LATACH 1956-1972 (w złotych)

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1974.01/03 R.42 Nr1

LaLi VVyszczególnienie 1956 1958 1965 I 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 J Wydajność pracy na jednego ro botnika produkcji podstawowej 71 925 102 166 143 149 153 036 [ 166 692 172 539 189 272 218 554 271 655 336 286 Procent wzrostu 100 142 199,2 218,8 231,5 239,9 263,7 303,9 377,7 467,6 Efekt końcowy działalności Przedsiębiorstwa (izby mieszkalne) 1956 1958 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 Liczba oddanych izb 1621 1341 2310 2168 2485 2772 4402 5629 4722 5657

Tabela 12

NAJWAźNIESZE DANE O PRACY PRZEDSIĘBIORSTWA W LATACH 1962 - 1972

Jedn. Lata VVyszczególnienie miary 1962 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 Produkcja podstawowa przerób tys. zł. 152 138 155 174 174 002 191 529 204 804 219 177 235 675 282 521 338 977 dynamika procent 100 102 114,4 125,9 134,6 144,1 134,9 165,1 222,8 Zatrudnienie tys. zł. 1243 1084 1137 1149 1187 1158 1119 1040 1008 dynamika procent 100 87,2 91,5 92,4 95,5 93,2 90 83,7 93 Wydajność pracy produkcji podstawowej tys. zł. 123 396 143 149 153 036 166 692 172 539 189 272 218 554 271 655 336 286 dynamika procent 100 117 123 136,2 141 154,6 178,1 221,9 272,5 Wydajność pracy ogółem tys. zł. 98 069 119 437 128 734 140 267 138 558 117 586 186 719 230 099 260 335 dynamika procent 100 121,8 131,3 143 141,3 120 190,4 234,6 265,5 Ilość oddanych izb izby szt. 2309 2310 2168 2485 2772 4402 5629 4722 5657 dynamika procent 100 100 93,9 107,6 120,1 190,6 243,8 204,5 0,0 powierzchnia m 2 37 640 33 441 35 011 37 850 42 057 62 954 72 922 60 033 77 961 dynamika procent 100 88,8 93 100,6 111,7 167,3 193,7 159,5 207, 1

Józef Ladrowski

Zakład Leczniczo-Zapobiegawczy oddany do użytku załodze Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3 w maju 1971 r. na Osiedlu Przyjaźni w Zespole Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady" . Na zdjęciu: gabinet dentystyczny. Zabiegu dokonuje lekarz-stomatolog Zofia Strzyżewska. Asystuje Jadwiga Matuszewska

W szkoleniu zawodowym, a szczególnie produkcyjnej części pracowników, duże zasługi położyli instruktorzy szkolenia: mistrz murarski - Stefan Miężalik, mistrz malarski - Jan Wałęsa, Józef Czubala. Bernard Michałowicz, Włodzimierz Pelowski, Jan Ptak oraz kierownik szkolenia Barbara Stefanowska.

WARUNKI SOCJALNO-BYTOWE

Do końca 1967 r. biura zarządu Przedsiębiorstwa mieściły się w drewnianych barakach przy ul. Solnej nr 12, a w bezpośrednim sąsiedztwie znaj dował się hotel robotniczy, stołówka, świetlica i przyzakładowa przychodnia lekarska. W październiku 1967 r. rozpoczęto przeprowadzkę zarządu Przedsiębiorstwa do nowo wybudowanego biurowca przy ul. Strzeleckiej 2/6. Hotel robotniczy wraz z przychodnią lekarską pozostał w barakach do dnia 30 kwietnia 1971 r. W dniu 1 maja 1971 r. przekazano do użytku nowy hotel robotniczy na Osiedlu Przyjaźni w Zespole Osiedli Mieszkaniowych "Winogrady", który posiada 178 pokoi dwu- i czteroosobowych o powierzchni 3700 m 2 wraz z przynaleznosciami. Hotel wyposażony został w całkowicie nowy sprzęt kwaterunkowy kosztem ponad 3 000 000 zł.

Na pomieszczenia kulturalno-oświatowe składają się dwie świetlice, jedna o powierzchni 50 m 2 , druga o powierzchni 200 m 2 , biblioteka oraz klubokawiarnia.

Gabinet zabiegowy Zakładu Leczniczo-Zapobiegawczego na Osiedlu Przyjaźni. Pielęgniarki Wanda Łączkowiak (z lewej) i Elżbieta Makowska przeprowadzają wstępne badania pracowników Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3

Świetlice wyposażone są w telewizory. W klubokawiarniach odbywają się wykłady prelegentów Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Przedsiębiorstwo posiada także hotel robotniczy we Wrześni, który został odrestaurowany i wyposażony w nowy sprzęt kwaterunkowy. Dobre warunki kwaterunkowe wywierają korzystny wpływ na zdrowotność pracowników, na wzrost wydajności pracy oraz stabilizacj ę załogi. Przedsiębiorstwo prowadzi żywienie zbiorowe. Warunki lokalowe nowej stołówki oraz sąsiedztwo hotelu robotniczego sprawiły, że po przeniesieniu stołówki z ul. Solnej na Osiedle Przyjaźni średnia dzienna liczba wydawanych obiadów wzrosła z 250 do 600 i pewna liczba posiłków regeneracyjnych zimą. Stołówka oferuje również śniadania i kolacje. Na budowach nr 25, 31, 32 w Wytwórni Płyt Wielkowymiarowych przy ul. Trójpole i w Bazie Sprzętu i Transportu zorganizowano bufet. W zakresie urządzeń socjalnych na budowach i w zakładach produkcji pomocniczej w latach 1968 - 1971 wybudowano kosztem ok. 6 000 cm zł nowe, funkcjonalne pomieszczenia socjalne posiadające centralne ogrzewanie, ciepłą i zimną wodę, urządzenia sanitarne, kuchnie, jadalnie i szatnie. Zaplecza socjalne w jednostkach produkcyjnych i usługowych zostały wyposażone w niezbędny sprzęt kwaterunkowy. W miesiącu maju 1971 r. przekazany został załodze nowy zakład leczniczo-zapobiegawczy na Osiedlu Przyjaźni w sąsiedztwie hotelu robotniczego. W ośrodku czynne są gabinety lekarskie ogólny i dentystyczny, zakład fizykoterapii oraz

Józef LadroiOiskilaboratorium analityczne. Możliwość dokonywania analiz lekarskich na mIeJSCU skróciła poważnie okres badań lekarskich związanych z przyjmowaniem pracowników do pracy. Zakład fizykoterapii rozpoczął leczenie tak częstych wśród pracowników budownictwa chorób reumatycznych. Zakład leczniczy posiada pięć pomieszczeń o łącznej powierzchni 300 m 2 , wyposażony jest we wszystkie urządzenia techniczne. Zakład fizykoterapii dysponował krótkofalówką, lampą kwarcową oraz soluxem. Do roku 1972 kolonie dla dzieci pracowników Przedsiębiorstwa organizowane były w budynkach własnych w Świerardowie Zdroju. W związku z przeznaczeniem budynku na cele wczasów leczniczych dla pracowników budownictwa (dziewięć miesięcy roku) oraz wczasów rodzinnych dla pracowników Przedsiębiorstwa (trzy miesiące w roku) kolonie dla dzieci zostały przeniesione do budynku internatu Szkoły Ogólnokształcącej w Pniewach.

Załoga Poznańskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego Nr 3 w ćwierćwieczu działalności zanotowała też znaczne osiągnięcia w pracy polityczno-społecznej. Kilkakrotnie zdobywała "Złotą kielnię" ze sztandarami przechodnimi Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych za wybitne osiągnięcia. Np. w 1961 r. zdobyła pierwsze miejsce we współzawodnictwie i miano najlepszego przedsiębiorstwa w Poznańskim Zjednoczeniu Budownictwa a za rok 1972 · - drugie miejsce.

Za ofiarną pracę i duży wkład w rozwój regionu 345 przodujących pracowników w latach 1947 - 1972 uzyskało odznaczenia, w tym sześciu Krzyże Kawalerskie oraz dziesięciu Złote Krzyże Zasługi. Przedsiębiorstwo odznaczone zostało w czerwcu 1972 r. Odznaką Honorową Miasta Poznania.

W latach 1958 - 1971 załoga wpłaciła na Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów 1 326 000 zł; w 1963 r. Naczelna Rada Odbudowy wyróżniła załogę Złotą Odznaką Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy.

Wartość czynów społecznych na rzecz miasta i województwa świadczonych przez pracowników oblicza się na setki tysięcy złotych. ZYCIE

KULTURALNE

OPERA POZNAŃSKA W SEZONIE ARTYSTYCZNYM 1971/1972

SEZON artystyczny 1971/1972 Państwowej Opery im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu nie różnił się od poprzednich niczym szczególnym. Nadal podstawowym trzonem repertuaru pozostawała klasyka operowa, reprezentowana przez wybitne pozycje z twórczości Stanisława Moniuszki (Halka, Verbum nobile, Straszny dwór, Hrabina), Piotra Czajkowskiego (Dama Pikowa), Gaetano Donizettiego (Łucja Z Lammermoor), Modesta Musorgskiego (Chowanszc:zyzna), Otto Nicolaia (Wesołe kumoszki Z Win dsoru) , Giovanniego B. Pergolesiego (Służąca panią), Giacomo Pucciniego (Cyganeria, Madame Butterjly, Tosca) , Gioacchino Rossiniego (Cyrulik sewilski), Giuseppe Verdiego (Don Carlos, Rigoletto, Trubadur) i Richarda Wagnera (Tannhiiuser, Tristan i Izolda), a w dziedzinie baletu klasycznego Gis e Ile Adolfa Adama, Sylfidy do muzyki Fryderyka Chopina i Jezioro łabędzie Piotra Czajkowskiego. Ponadto na scenie Opery Poznańskiej utrzymały się utwory o bardzo różnym charakterze, co świadczy o wszechstronności wykonawczych możliwości zespołu i zainteresowań publiczności. Grano zatem cieszące się niesłabnącym powodzeniem: operę komiczną Daniela F. Auberta Fra Diavolo, Orfeusza w piekle J acquesa Offenbacha, Zemstę nietoperza J ohanna Straussa, a także zawierającą ogromny ładunek dramatyczny, tragiczną operę Dymitra Szostakowicza Katarzyna Izmaiłowa. W repertuarze baletowym zaś w dalszym ciągu dominowały pozycje implikujące taniec współczesny: Tempus jazz 67 Jerzego Miliana, Wariacje 4:4 Franciszka Woźniaka, Adagio na smyczki i organy Tomasso Albinoniego-Giazotto, Improwizacje do Szekspira Duke Ellingtona - Zdzisława Szostaka oraz Harnasie Karola Szymanowskiego, Pavana na śmierć infantki Maurice Ravela i dwa utwory Beli Bartoka: Divertimento i Cudowny mandaryn, które były wykonywane na jednym wieczorze łącznie z jednoaktową operą tego kompozytora Zamek księcia Sinobrodego. Trzeba stwierdzić, że polityka repertuarowa dyrekcji Opery Poznańskiej była na ogół prawidłowa. Klasyka bowiem, jako podstawowy nurt artystycznej działalności, posiada niezmiennie ważny walor wychowawczy wobec odbiorców i dydaktyczny w stosunku do wykonawców, a wprowadzanie nowszych, często trudnych w odbiorze dzieł znakomicie wzbogaca ów stały repertuar, co powoduje konieczność zwiększania umiejętności realizatorów o nieutarte konwencje, a miłośnikom operowej sztuki daje okazję do poszerzania skali ich wrażliwości o nowe doznania estetyczne. Publiczności sezonu zaprezentowano dzieła o wielce zróżnicowanym gatunku i charakterze: od osiemnastowiecznej twórczości po współczesną, od pełnych powagi dramatów, poprzez operę komiczną do operetki. Zabrakło chyba jedynie pełnospektaklowych baletów klasycznych, jeśli nie liczyć granych od wielu lat Giselle i Jeziora łabędziego.

6 Kronika Miasta Poznania

Andrzej

Saturna

Traviata Giuseppe Verdiego. Premiera w dniu II IX 1971 r. pod kierownictwem muzycznym Mieczysława Nowakowskiego, w reżyserii Romana Kordzińskiego i scenografii Zbigniewa Bednarowicza. Finał aktu L N a planie od lewej: Roman Wasilewski (Markiz d'Obigny), Barbara Zagórzanka (Violetta Valery), Juliusz Bieńkowski (Gaston de Letorieres), Marian Kouba (Alfred Germont), Edward Kmiciewicz (Doktor Grenvil) i Ewa Bernat (Flora)

Wyróżnikiem każdego sezonu operowego jest wszakże wprowadzenie na scenę nowych lub dawno zdjętych z programu dzieł. Dnia 11 września 1971 r., więc u progu rozpoczynającego się sezonu, zespół Opery Poznańskiej wystąpił z premierą Traviaty Giuseppe Verdiego, a niedługo potem, dnia 19 grudnia, odbyło się premierowe przedstawienie Carmen Georges'a Bizeta. Oba utwory należą do czołowych osiągnięć twórczości operowej dziewiętnastego wieku, więc każdy ambitny zespół operowy stara się o przywracanie im co pewien czas scenicznej egzystencji. Traviata długo oczekiwała powrotu na poznańską scenę. J ej poprzednia premiera miała miejsce w dniu 24 września 1949 r. za dyrekcji i kierownictwa muzycznego Waleriana Bierdiajewa. Reżyserował ją wtedy zasłużony dla kultury muzycznej Poznania śpiewak Karol Urbanowicz, oprawę plastyczną nadał jej Stefan Janasik, a choreografię opracował wybitny tancerz ówczesnego baletu Opery Poznańskiej, Eugeniusz Papliński. Aktualną realizacją Traviaty zajęli się: kierownik muzyczny, dyrektor Opery Mieczysław Nowakowski, reżyser Roman Kordziński, scenograf Zbigniew Bednarowicz i choreograf Teresa Kujawa. Premierę tę oceniono na ogół dodatnio, jednak publiczności i kryityce nie odpowiadała scenografia. Zbigniew Bednarowicz posunął się bowiem zbyt daleko w zamierzonej prostocie i surowości elementów plastycznych. Odebrało to z całą pewnością wizualną atrakcyjność znanej powszechnie

Barbara Zagórzanka (Violetta Valery) Traviacie. Premiera 11 IX 1971 r.

Carmen Georges'a Bizeta. Premiera w dniu 19 XII 1971 r. pod kierownictwem muzycznym Mieczysława Nowakowskiego , w reżyserii Klausa Kahla i scenografii J ochena Hasselwandera. Na zdjęciu: Krystyna Kujawińska (Micaela) i Stanislaw Romański (Don Jose)

Andrzej

Saturna

Jan Czekay (Cervantes; Don Kichot) w Człowieku z La Manczy. Premiera 6 II 1972 r.

Scenografia Zbigniewa Kaji.

<$%.

eKs

Człowiek z La Manczy Mitha Leigha. Premiera w dniu 6 II 1972 r. pod kierownictwem muzycznym Jana Kulaszewicza, w reżyserii Aliny Obidniak 1 scenografii Zbigniewa Kaji. Na zdjęciu od lewej: Ewa Bernat (Antonia), Jan Czekay (Cervantes; Don Kichot), Józef Katin (Sanczo Pansa).

Nad nimi: Ewa Werka (Gospodyni)

Pałac Lucypera Karola Kurpińskiego. Premiera w dniu 9 IV 1972 r. pod kierownictwem muzycznym Mieczysława Nowakowskiego, w reżyserii Jana Kulmy i scenografii Andrzeja Sadowskiego. Na zdjęciu: Krystyna Pakulska (Amarylis) i Edward Kmiciewicz (Wojewoda)

Henryk Łukaszek (Belzebub), nad nim od lewej: Andrzej Kizewetter (Hryćko) i Sławomir Żerdzicki (Sulpicjusz) w Pałacu Lucypera. Premiera 9 IV 1972 r.

Andrzej

Saturna

Emil Wesołowski i Anna Deręgowska w Sonacie na dtua fortepiany i perkusje. Premiera 24 V 1972 r.

Scena zbiorowa z Sonaty na dtoa fortepiany i perkusją Beli Bartoka. Premiera w dniu 24 V 1972 r. pod kierownictwem muzycznym Mieczysława Nowakowskiego, w choreografii i scenografii Konrada Drzewieckiego. Na planie Emil Wesołowskisztuce, nie pogłębiając równoczesnle dramaturgii Jej sentymentalnego libretta opartego o Damę Kameliową Aleksandra Dumasa-syna. Znacznie krótszy okres oczekiwania na wznowienie w Poznaniu przypadł jedynej naprawdę popularnej do dnia dzisiejszego operze Bizeta Carmen. Zdjęta z afisza w końcu sezonu 1965/1966, pojawiła się po pięciu latach na scenie Opery Poznańskiej w nowej wersji scenicznej, którą uważa się ogólnie za najbardziej udaną z wszystkich dotychczasowych. Warto przypomnieć, że Carmen miała w Poznaniu pięć premier. Obecną szóstą, przygotował muzycznie Mieczysław Nowakowski, dramatycznie opracował ją enerdowski reżyser Klaus Kahl, scenografię stworzył również zaproszony z Niemieckiej Republiki Demokratycznej J ochen Hassełwander, a choreografię powierzono Henrykowi Konwińskiemu. Sięgnięcie po tak cenne i uznane pozycje literatury operowej nie wymaga żadnego uzasadnienia. Wątpliwości natomiast nasuwa trzecia z kolei premiera sezonu, wprowadzająca 6 lutego 1972 r. do repertuaru Opery Poznańskiej Człowieka z La Manczy. Kompozytorem tego musicalu jest Mitch Leight, autorem libretta Dale Wasserman, a teksty piosenek napisał Joe Darion. W kraju twórców, w Stanach Zjednoczonych, Człowiek z La ManczY cieszy się podobno wielką popularnością, szczególnie na Broadwayu, gdzie w 1965 r. musical ten rozpoczął swój sceniczny żywot. Na podobne powodzenie w Poznaniu trudno liczyć. Z wielu przyczyn, z których można wymienić dość nieciekawą i mało komunikatywną muzykę, mętną i sztucznie udziwnioną fabułę - ni to ucieszną, ni tragiczną, a także i to, że poznańscy śpiewacy, nastawieni głównie na realizowanie ambitniejszych zamierzeń artystycznych nie byli - w większości - w stanie przełamać ukształtowanych przez lata, typowo operowych konwencji w zakresie wokalnej i aktorskiej sztuki. Poznańskiej publiczności podano słowną warstwę musicalu w zgrabnym przekładzie Antoniego Marianowicza i Janusza Minkiewicza. Kierownictwo muzyczne objął Jan Kulaszewicz, reżyserowała Alina Obidniak, oprawę plastyczną nadał sztuce Zbigniew Kaja, a układy taneczne były dziełem Henryka. Konwińskiego. Należy nadmienić, że krytyka odniosła się do poznańskiej inscenizacji Człowieka z La Manczy dość chłodno, zarzucając jej głównie ogólną ociężałość, nieprzystającą do tego gatunku teatru muzycznego, jakim jest musical. Czwartą i ostatnią premierą w sezonie był Pałac Lucypera Karola Kurpiń

Wanda Jakubowska (Aldonza) i Jan Czekay (Cervantes; Don Kichot). Premiera 6 II 1972 r.

Andrzej

Saturnaskiego. Dawno już jakiekolwiek przedstawienie operowe - przynajmniej w Poznaniu - nie wywołało tyle wrzawy, jaką krytyka muzyczna przyjęła tę nową wersję dzieła Kurpińskiego. Ściśle biorąc, zastrzeżenia, protesty a nawet głosy pełne oburzenia dotyczyły libretta i reżyserii. Zrezygnowano tu bowiem z uznanej zresztą za zaginioną fabuły Alojzego Żółkowskiego i posłużono się na pisanym na nowo do tej muzyki librettem Joanny Kulmowej . Reżyser poznańskiej inscenizacji Pałacu Lucypera, Jan Kulma wyłożył swoje i librecistki intencje w wydanym przez Operę Poznańską programie, w którym czytamy m. in.: "widzimy jakby rozdźwięk. między librettem (które było przecież podstawą kompozycji!), a samym dziełem muzycznym. Bo libretto Żółkowskiego - a w każdym razie ślad tego libretta, z jakim mogłem się zapoznać - wszystko to, co mogłoby być zapowiedzią romantyzmu, sprowadza do ram trzeźwego, mieszczańskiego realizmu [...] Postanowiliśmy więc odrzucić libretto. Oprzeć się na samym Kurpińskim i z jego partytury wyprowadzić wszystkie muzyczne konsekwencje dla słowa. Odważyliśmy się zatem wymyśleć p o l s k ą o p erę r o m a n t y c z n ą, której właściwie w naszej historii nie było. I zmieścić w tej operze to wszystko, co zmieściło się zarówno w obcych operach romantycznych, jak i naszym rodzimym romantycznym teatrze". Jan Kulma dodaje jeszcze, że ze względu na celowo wyolbrzymione i zagęszczone elementy wzięte z literatury romantycznej, operę tę nazwano e x t r a v a g a n - z ą. Przedstawiono ją po raz pierwszy poznańskiej publiczności w dniu 9 kwietni a 1972 r. Muzyczna partytura Pałacu Lucypera okazała się dziełem niespójnym pod względem artystycznej wartości. Nie skorzystano tu jednak z prawa dokonania skrótów, co mogłoby dodać tej muzyce więcej kompozycyjnej zwartości. Kierownik muzyczny premiery, Mieczysław Nowakowski, zastosował dużą rozmaitość gradacji dynamiki i ożywiał statyczny miejscami ruch muzyki dużymi tempami, ale zabiegi te nie zdołały całkowicie zatuszować niewątpliwych dłużyzn partytury, powodujących znużenie części słuchaczy. Reżyseria Jana Kulmy, który jest równocześnie autorem scenariusza, doskonale harmonizowała i przystawała ściśle do libretta, podkreślając jego filozoficzne i społeczne "podteksty". Jan Kulma potrafił za pomocą reżyserskich posunięć przekazać ostro zarysowaną wizję przeciętnego, nie tylko współczesnego Polaka, a przez zastosowanie bardzo różnorodnych konwencji reżyserskich umiał wyrazić swój i librecistki dość osobliwy stosunek na przykład do Wojciecha Bogusławskiego czy teatru szekspirowskiego. Organicznym związkiem z librettem odznaczała się również skomponowana w romantycznym stylu scenografia Andrzeja Sadowskiego oraz integralnie wplecione w poszczególne sceny układy choreograficzne Henryka Konwińskiego. Całość świadczyła zatem o znakomitej współpracy wszystkich twórców poznańskiej inscenizacji Pałacu Lucypera. Spośród realizatorów solowych partii wyróżniali się nieprzeciętnymi walorami wokalnymi i aktorskimi: Aleksandra Imaiska w roli Wojewodziny i Pustelnika, Ojca Lamentego, Krystyna Pakulska jako Amarylis, Jan Czekay wykonujący partię Hetmana Straszynieckiego, Sławomir Żerdzicki jako Herszt zbójców Sulpicjusz a także Edward Kmiciewicz (Wojewoda), Henryk Łukaszek (Belzebub) i Andrzej Kizewetter (Hryćko). Dobrze śpiewał chór przygotowany przez Henryka Górskiego, gorzej natomiast wywiązał się ze swego zadania balet. J ak już wspomniałem, nowy kształt sceniczny Pałacu Lucypera został mocno zakwestionowany przez krytyków polskich. Stwierdzili oni w licznych recenzjach, iż dzieło Kurpińskiego należało wystawić w oryginalnej postaci, a tę zapewniłoby jedynie stare libretto Alojzego Żółkowskiego - seniora; że libretto owo nie mu

siało być takie złe, jeśli bawiło publiczność jeszcze za czasów Franciszka Schuberta; że cały pietyzm wykazany przez poznańskich realizatorów dla muzycznej partytury został zniweczony librettem Joanny Kulmowej i inscenizacją Jana Kulmy. Podkreślano także, iż w łódzkim Teatrze Wielkim Wojciech Młynarski skojarzył przeróbkę komedii Wojciecha Bogusławskiego Henryk VI na łowach ze swobodnie zaadaptowaną, tą samą muzyką Kurpińskiego, który to "zabieg" oceniono bardzo wysoko. Nie wdając się w analizowanie słuszności tych głosów, można jednak z całą stanowczością stwierdzić, iż w sytuacji, kiedy opera Kurpińskiego nie była wystawiana od 161 lat, libretto Żółkowskiego byłoby dla nas tak samo nowe jak Joanny Kulmowej. W tekście Kulmowej znajdujemy nie tylko wysokiej klasy dowcip, spory ładunek ciętej satyry społecznej, ogromną kulturę słowa, język kumulujący cechy mowy z różnych okresów naszej historii, ale uderza także niezrównane mistrzostwo, z jakim autorka, dzięki swej muzykalności, potrafiła sprostać owej złożonej wielości zobowiązań słuchu, jakie nastręcza każdy związek słowa z muzyką. Takich wartości trudno byłoby oczekiwać od starego tekstu Żółkowskiego. Wydaje się więc, że nie ma konieczności rezygnowania z nowego, stymulującego tak potrzebne nam, współczesnym, refleksje libretta na rzecz szacownej, ale mocno zleżałej ramotki. Nie jest wykluczone, iż z wielu przyczyn dzieło to nie utrzyma się długo w repertuarze Opery Poznańskiej, jednak temperaturę zainteresowania, jaką wyzwoliło, należy uznać za niemałe osiągnięcie tej instytucji. Do tradycji należą urządzane w ostatnim dniu roku kalendarzowego "Koncerty galowe pod Pegazem". Imprezy te składają się zwykle z trzech członów programowych: w pierwszym wykonuje się poważną muzykę operową, w drugiej wyjątki z oper komicznych, a trzecia serwuje muzykę rozrywkową i operetkową. "Koncert galowy" w dniu 31 grudnia 1970 r. został zrealizowany w reżyserii Sławomira Żerdziekiego, scenografii Mariana Iwanowicza i choreografii Henryka Konwińskiego. Dyrygował Jan Kulaszewicz.

Andrzej

Saturna

ANEKS

WYKAZ PREMIER W OPERZE POZNAŃSKIEJ W LATACH 1969 - 1972 Sezon 1969/1970

Opery

11 X 1969

Verbum nobile Stanisława Moniuszki Kierownictwo muzyczne - Robert Satanowski, reżyseria - Danuta Baiduszkowa, scenografia · - Andrzej Sadowski, kierownik chóru - Mieczysław Dondajewski. Obsada: Henryk Łukaszek (Pan Serwacy Łagoda) , Krystyna Pakulska (Zuzia, jego córka), Albin Fechner (Pan Marcin Pakuła), Jan Czekay (Stanisław, jego syn), Edward Kmiciewicz (Bartłomiej, stary sługa).

Andrzej Saturna

12 X 1969

Chowańszczyzna Modesta Musorgskiego. (Przekład Joanny Kulmowej) .

Kierownictwo muzyczne - Robert Satanowski, reżyseria - Sławomir Zerdzicki, scenografia - Zofia Wierchowicz, choreografia - Teresa Kujawa, kierownik chóru - Mieczysław Dondajewski.

Współudział Chóru Męskiego Związku Zawodowego Kolejarzy "Hasło".

Obsada: Edward Kmiciewicz (Książę Iwan Ch owański) , Stanisław Romański (Książę Andrzej Chowański, jego syn), Sławomir Zerdzicki (Książę Wasyl Go licyn) , Marian Kondella (Bojar Szakłowity) , Andrzej Kizewetter (Dosifiej) , Aleksandra Imaiska (Marfa), Anna Wolanowska (Emma), Józef Katin (Pisarczyk), Józef Machalla (Warsonofiew), Juliusz Bieńkowski (Kuźma), Leon Koperny (Strzelec I), Piotr Liszkowski (Strzelec II), Franciszek Nowicki (Zaufany Golicyna), Roma Juszkatówna (Branka perska), Jerzy Wojtkowiak (Strzelec).

31 XII 1969

Opera żebracza Benjamina Brittena Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Dondajewski, inscenizacja i reżyseria Sławomir Zerdzicki, scenografia - Zofia Wierchowicz.

Obsada: Alina Chocieszyńska (Zebra czka; Mrs. Trapes), Ewa Bernat (Mrs. Peach um), Edward Kmiciewicz (Mr. Peachum), Zofia Baranowicz (Polly), Sławomir Zerdzicki (Mach ea th) , Józef Katin (FUch), Henryk Guzek (Lockit), Barbara Zagórzanka (Lucy LockU), Jadwiga Myszkowska (Jenny Diver) , Stefania Benk (Mrs. Vixen) , Dorota Seremak (Sukey Tawdry), Ewa Wójciak (Mrs. Coaxer) , Weronika Pelczar (Betty Doxy), Krystyna Lejman (Dolly Truli), Sylwia Bardua (Mrs. Slamm ekin) , Wiesława Koperna (Molly Brazen) , Piotr Liszkowski (Harry Pa adington) , Juliusz Bieńkowski (Ben Budge) , Józef Machalla (Mat of the Mint), Lech Koperny (Jemmy Twitcher), Władysław Wdowicki (Nimming Ned), Franciszek Nowicki (Wat Dreary) .

Orkiestra: Jan Mirucki (I skrzypce), Bolesław Hypki (II skrzypce), Aleksander Rybkowski (altówka), Leonard Wysocki (wiolonczela), Tadeusz Korpal (kontrabas), Jerzy Pelc (flet), Witold J elinski (obój), Edward Jankowski (klarnet), Władysław Gabryelski (fagot), Władysław Pawłowski (waltornia), Hanna Petruk (harfa), Henryk Dycha (perkusja).

11 IV 1970

Halka Stanisława Moniuszki Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, inscenizacja i reżyseria Roman Kordziński, scenografia - Zofia Wierchowicz, choreografia, ruch i gest sceniczny - Konrad Drzewiecki, przygotowanie chóru - Jolanta Dota- Komorowska. Obsada: Henryk Łukaszek (Stolnik), Zofia Baranowicz (Zofia), Edward Kmiciewicz (Dziemba), Jan Czekay (Janusz), Antonina Kawecka (Halka), Stanisław Romański (Jon tek), Piotr Liszkowski (Dudziarz), Jerzy Walczak (Góral; Gość I), Franciszek Nowicki (Gość II).

13 VI 1970 Mądra Carla Orffa. (Przekład Jana Popiela) .

Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, inscenizacja i reżyseria Sławomir Zerdzicki, scenografia - Andrzej Sadowski, współpraca choreograficzna - Henryk Konwiński.

Obsada: Jan Czekay (Król), Henryk Łukaszek (Chłop), Bożena Karłowska (Cór/co chłopa), Roman Wasilewski (Dozorca więzienny), Jerzy Walczak (Człowiek z osłem), Marian Kondella (Człowiek z mułem), Adolf Cwieczkowski (Włóczęga I), Bogdan Ratajczak (Włóczęga II), Andrzej Kizewetter (Włóczęga III).

13 VI 1970

Służąca panią Giovanni B. Pergolesiego. (Przekład Stanisława I. Lecą).

Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, inscenizacja i reżyseria Roman Kordziński, scenografia - Andrzej Sadowski.

Obsada: Krystyna Pakulska (Serpina), Edward Kmiciewicz (Uberto) , Bogdan Ratajczak (Vespone). Zespół muzyczny: Jan Mirucki (I skrzypce), Romuald Hejnowicz (II skrzypce), Aleksander Rybkowski (altówka), Henryk Nojman (wiolonczela), (Krystyna Dymaczewska (kontrabas), Klaudyna Wietrzyńska (klawesyn).

Balety

22 XI 1969

Jezioro Łabędzie Piotra Czajkowskiego Kierownictwo muzyczne - Edwin Kowalski, inscenizacja i reżyseria - Konrad Drzewiecki, scenografia - Krzysztof Pankiewicz, choreografia: Konrad Drzewiecki (akt I i III oraz partia Rotbarta w akcie IV); Lew Iwanow (akt Iloraz Grand pais de deux); Asaf Messerer (akt IV); Barbara Kasprowicz (opracowanie aktów II, III i IV). Współudział uczniów Państwowej Szkoły Baletowej w Poznaniu. Obsada: Olga Sawicka (Odetta - Odylia) , Wiesław Kościeiski (Książę Zygfryd), Edmund Koprucki (Baron Rotbart), Janina Zaporowska (Księżna matka), Henryk Konwiński (Mistrz ceremonii), Emil Wesołowski (Benno, przyjaciel Księcia), Franciszek Knapik (Błazen), Anna Deręgowska, Ewa Pawlak, Emil Wesołowski (pas de trois), Roma Juszkat, Ewa Pawlak, Lubomira Wojtkowiak (TrzY łabędzie), Zena Dudzicz, Danuta Fajferówna, Jadwiga Milczyńska, Aleksandra Pięterek (Cztery łabędzie), Eleonora Dondajewska, Janina Lisiecka, Kornelia Matecka, Maria Mielcarek, Ewa Pawlak, Anna Staszak (Narzeczone). T e a t rWę d r o w n y: Teresa Kujawa, Krzysztof Brydiger, Andrzej Górny, Janusz Kołodziejczak (Cyganie hiszpańscy), Jerzy Wojtkowiak, Jadwiga Milczyńska, Lidia Mizgalska, Aleksandra Pięterek, Jadwiga Szulczewska (Cyganie węgierscy).

Sezon 1970/1971

Opery

15 XI 1970 (wersja włoska). 17 I 1971 (wersja polska) Don Carlos Giuseppe Verdiego

Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, inscenizacja, reżyseria i scenografia - Ladislav Stros, przygotowanie chóru Jolanta Dota- Komorowska, konsultant języka włoskiego .......... Halina Sobierajska- Fredrich.

Andrzej

Saturna

Obsada: wersji włoskiej: Henryk Łukaszek (Filip II), Stanisław Romański (Don Carlos), Jan Czekay (Rodrigo) , Andrzej Kizewetter (Wielki Inkwizytor), Edward Kmiciewicz (Mnich), Krystyna Kujawińska (Elżbieta di Valois), Aleksandra Imalska (Księżniczka Eboli), Sylwia Zwierzyńska (Tebaldo, paź Elżbiety), Juliusz Bieńkowski (Hrabia herma), Krystyna Pakulska (Głos z nieba). Obsada wersji polskiej: Andrzej Kizewetter (Filip II), Marian Kouba (Don Carlos), Marian Kondella (Rodrigo) , Henryk Łukaszek (Wielki Inkwizytor), Roman Wasilewski (Mnich), Barbara Zagórzanka (Elżbieta di Va lo is) , Zofia Baranowicz (Księżniczka Ebo li) , Krystyna Lejman (Tebaldo, paź Elżbiety), Adam Józefczyk (Hrabia herma), Zdzisława Donat (Głos z nieba).

6 XII 1970 Zamek księcia Sinobrodego Beli Bartoka. (Przekład Aleksandra Bardiniego).

Kierownictwo muzyczne - Bohdan Wodziczko, inscenizaja i reżyseria - Roman Kordziński, scenografia - Tadeusz Kantor.

Obsada: Andrzej Kizewetter (Książę Sinobrody), Zofia Baranowicz (Judith).

28 III 1971

Wesołe kumoszki Z Windsoru Otto Nicolaia Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, reżyseria Roman Kordziński, scenografia - Henryk Regimowicz, choreografia · - Teresa Kujawa. Współudział uczniów Państwowej Szkoły Baletowej w Poznaniu. Obsada: Henryk Łukaszek (Sir John Fa lstajj) , Marian Kondella (Pan FIuth), Roman Wasilewski (Pan Re ich) , J erzy Walczak (Fen ton) , Adolf Cwieczkowski (Spiirlich) , Piotr Liszkowski (Dr Cajus) , Krystyna Pakulska (Pani FIuth), Zofia Baranowicz (Pani Re ich) , Zdzisława Donat (Anusia), Juliusz Bieńkowski (Mieszczanin).

Balety

6 XII 1970

Divertimento Beli Bartoka Kierownictwo muzyczne - Bohdan Wodziczko, choreografia i scenografia - Konrad Drzewiecki. Obsada: Krzysztof Brydiger, Maria Drojecka, Jolanta Dybuś, Danuta Fajferówna, Maria Górniaczyk, Andrzej Górny, Mariola Hendrykowska, Franciszek Knapik, Janusz Kołodziejczak, Wiesław Kościeiski, Kornelia Matecka, Ewa Pawlak, Olga Sawicka, Jacek Solecki, Lucyna Sosnowska, Juliusz Stań da, Zbigniew Stróżniak, Emil Wesołowski.

6 XII 1970

Cudowny mandaryn Beli Bartoka Kierownictwo muzyczne - Bohdan Wodziczko, inscenizacja, choreografia, scenografia - Konrad Drzewiecki. Obsada: Przemysław Śliwa (Mandaryn), Roma Juszkat (DziewczYna), Franciszek Knapik, Zbigniew Krzeszowiak i Emil Wesołowski (Trzech), Zbigniew Stróżniak (Stary), Jacek Solecki (Młody), Henryka Eitnerówna, Eleonora Stachecka i Janina Zaporowska (Trzy).

Sezon 1971/1972

Opery

11 IX 1971

Traviata Giuseppe Verdiego Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, reżyseria - Roman Kordziński, scenografia - Zbigniew Bednarowicz, choreografia - Teresa Kujawa, kierownictwo chóru - Henryk Górski. Obsada: Barbara Zagórzanka (Violetta Valery), Ewa Bernat (Flora), Weronika Pelczar (Ann in a), Marian Kouba (Alfred Germont), Marian Kondella (George Germont), Juliusz Bieńkowski (Gaston de Letorieres) , Piotr Liszkowski (Baron Doupha!), Roman Wasilewski (Markiz d'Obigny), Edward Kmiciewicz (Doktor Grenvu), Adam Józefczyk (Józef, służący Violetty), Feliks Koch (Posłaniec), Józef Machalla (Służący Flory), Janina Lisiecka (taniec cygański), Edmund Koprucki (taniec hiszpański) .

19 XII 1971

Carmen Georges' a Bizeta Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, reżyseria - Klaus Kahl, scenografia - Jochen Hasselwander, choreografia - Henryk Konwiński, kierownictwo chóru - Henryk Górski. Współudział Poznańskiego Chóru Chłopięcego. Obsada: Stanisław Romański (Don Jose), Jan Czekay (Escamillo), Juliusz Bieńkowski (Dancairo), Józef Katin (Rem en dado) , Andrzej Kizewetter (Zuniga), Marian Kondella (Mora les) , Aleksandra Imaiska (Carmen), Krystyna Kujawińska (Micaela) , Krystyna Pakulska (Frasą u ita) , Ewa Bernat (Mercedes).

6 II 1972

Człowiek z La Manczy Mitha Leigha. (Przekład Antoniego Marianowicza i Janusza Minkiewicza) .

Kierownictwo muzyczne - Jan Kulaszewicz, reżyseria - Alina Obidniak, scenografia - Zbigniew Kaja, choreografia - Henryk Konwiński. Obsada: Jan Czekay (Cervantes; Don Kich ot), Józef Katin (Sanczo Pansa), Józef Prząda (Padre) , Bogdan Ratajczak (dr Carrasco; Książe; Rycerz zwierciadeł), Franciszek Przestrzelski (Cyrulik), Andrzej Kizewetter (Szef więźniów; OberżYsta), Józef Machalla (Kapitan inkwizycji), Wanda Jakubowska (Aldonza) , Ewa Werka (Gospodyni), Ewa Bernat (Antonia), Weronika Pelczar (Maria), Roman Wasilewski (Pedro), Adolf Cwieczkowski (Anselmo), Lech Koperny (Jose), Krystyna Lejman (Fermina), Janusz Babiański (Tenovio), Bernard Rogaliński (Paco), Janusz Kaczmarski (Juan), Adam Mularczyk (Mulnik Z gitarą).

9 IV 1972

Pałac Lucypera Karola Kurpińskiego. (Libretto Joanny Kulmowej, scenariusz i układ muzyczny - Jana Kulmy). Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, reżyseria - Jan Kulma, scenografia - Andrzej Sadowski, choreografia - Henryk Konwiński, kierownictwo chóru - Henryk Górski, kompozycja dźwięku - Józef Patkowski i Krzysztof Szlifierski, efekty specjalne - Bronisław Mintura, efekty pirotechniczne - Franciszek Machay. Współudział Poznańskiego Chóru Chłopięcego.

Andrzej

Saturna

Obsada: Edward Kmiciewicz (Wojewoda), Aleksandra Imaiska (Wojewodzina; Ojciec Lamenty, Pustelnik), Jan Czekay (Hetman Straszyniecki), Henryk Łukaszek (Belzebub), Krystyna Pakulska (Amarylis), Sławomir Zerdzicki (Su lp icjusz, herszt zbójców), Andrzej Kizewetter (Hryćko, przyboczny kozak Su lp icjusza) , Józef Machalla (Pa ukszta) , Józef Katin (Bałabuch), Janina Rozelówna (Hrabina Elmira), Krystyna Lejman (Zefira), Krystyna Kolasińska (Arkabuza), Franciszek Przestrzelski (Markiz de Po urbo ire) , Roman Wasilewski (PodczaszY Iwroń), Weronika Pelczar (Miss Amok, wampirzyca), Bogdan Ratajczak (Diabeł arcybiskup).

Balety

24 V 1972

Sonata na dwa fortepiany i perkusję Beli Bartoka Kierownictwo muzyczne - Mieczysław Nowakowski, choreografia i scenografia - Konrad Drzewiecki.

Obsada: Anna Deręgowska, Emil Wesołowiski oraz Krzysztof Białek, Grażyna Bojarska, Krzysztof Brygider, Eleonora Dondajewska, Maria Drojecka, Jan J akubowski, Ryszard Janek, Janusz Kołodziejczak, Zbigniew Krzeszowiak, Kornelia Matecka, Jadwiga Milczyńska, Bogumiła Paciorek, Aleksandra Pięterek, Jacek Solecki, Juliusz Stańda, Zbigniew Stróżniak, Jadwiga Szulczewska, Hanna Woźniakówna, Józef Zieliński. Zespół muzyczny: Klaudyna Wietrzyńska (fortepian I), Lucyna Klockiewicz (fortepian II), Henryk Dycha (perkusja I), Marian Rapczewski (perkusja II).

Opracował Tadeusz Świtała