POZNAN W CZASACH KSIĘ&TW A WARSZAWSKIEGO 67kroczeniem przeciwko Konstyłuci 3 maja, która stanowiła cO' następuje: "Konfederacje wszelkiego gatunku i sejmy konfederackie. jak.o duchowi niniejszej Kanstytucji przedwne. rząd obalające, społeczność niszczące, na zawsze znO'simy." Ówczesna Polska dobrze o tern po.stanowieniu wiedziała. "DlategO' to w akc.ie konf'edra'c:ji zawarte 'są uspraw ieclIiwienia wobec tego, że sejm uciec się musiał do podO'bnego. ś:rO'dka. a opróc,z tego przyrzeczenia. że konfederacja z 1812 r. uniknie błędów dawnych swoich p'oprzedniczek."50) Z tgo też powodu i Stremler w swojem przemówieniu musiał dokładnie wyłożyć różnicę pomiędzy oownemi konfederacjami a tą. dO' której Poznań przystępował w lipcu r 1812. *

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1928 R.6 Nr1

Pad okupacją rasyjlską bynajmniej uroczystaści narodowe nie usłiałYi były ,tylko mnieJ liczne. Do nich dołączyły się uroczystośd narodawe rosyjskie, które Poznań przymusow.o święcić musiał, jak o.bchód. imienin Aleksandra I i z-wycięst:wa koalicji pod Lipskiem. Jak widzieliśmy wyżej, okupanci rosyj'scy poziWoIiilli na obchód ku czci króla Fryderyka Augusta i na uroczyste przyjęcie wQjsk polskich. wracających z Francji i innych kra!jów. Jak zapewnia "Posener Zeitung", która ad dnia 13 lutegO' 1813 r. była już pod cenzurą rosyjską. wkrO'czenie formacyj rasyjskich do Poznania odbyło się w największym porządku. W sobotę dnia 13 lutego, o godzinie %6 rano zjawili się w mieście pierwsi kazacy. Pół godziny przedtem od:szedł z P.aznania ostatni oddział Wielkiej Armji! złożony z Bawarów. Karność wśród kozaków była pod'Obno niezwykła. Wjeżdżając do miasta, kozacy sami wołali do mieszkańców, aby się niczego. nie bali, aby każdy spokojnie szedł da swego. zajęcia. Odrazu też 'Otwarto wszystkie sklepy. Okupac'Ja miast,a doko.nała się niemal niepostrzeżeni. O godzinie 9 rano wkroczył da miasta silniejszy korpus piechoty, lekkiej kawalerji i adyleri. Zjawił się też generał hr. W oroncow, dowodzący s.trażą przednią rosyjskie'j armJ1 zachodniej'. Niektóre oddziały ruszyły dalej, te zaś, co miały pozostać, rozkwaterowano z łatwością: zdawała się, jak gdyby w mie,ście wogóle żadnego woiska nie było. 51) Obchód imienin cesarza Aleksandra 'Odbył się w Paznaniu

50) Tamże. str. 249.

51) "Posener Zeitung" nr. 74 z 11 luteilo 1813 r.

o.

KRONIKA MIASTA POZNANIA

w sobotę dnia 11 września 1813 r. Wieczorem dnia poprzedniego uderzono w dzwony wsz)'lstkich kościołów, na wieży ratuszowej grała "orkiestra. Nazajntrz, o 6 rano, dzwonion-J znowu we wszystkich kościołach, or'kielC)tra zaś grała gadzinę na wieżyratuszowej. O godzinie 9 prezydent miasta wraz z ławnikami i radą municypalną, oraz oficerami gwardji narodowej uda.ł się do komendanta rasyjskiego, gdzie już był zastępca prefekta z calem swojem biurem. Po złożeniu życzeń udali się wszyscy do rosyjskiego naczelnika depar.tamentu poznańskiego, ad któregO', pa złożeniu życzeń, uda.li się wszyscy do kaplicy prawo sławnej na uroczyste nabażeństwo. Następnie ruszyli przed adwach główny, gdzie kapelan pułku rosyjskiego., stojącego w Poznaniu, odmówił modlitwę. Stą;d udali się wraz z pułkiem do fary, gdzie odprawiło się uroczyste nabożeństwo, uświe,tnione wspaniałą muzyką. Wieczorem całe miasta było iluminowane, na:jpięknie', zaś ratu;;z, odwach główny, dom naczelnika departamentu i dom komendanta miasta. Bal u komendanta zakończył to święto rosyjskie. W dwa tygadnie później obchodzono równie uroczyście r'ocznicę koronacji Aleks,and.ra I. Wieczerem znowu całe miasto było iluminowane. 2) Nabażeństwa dziękczynne za zwycięstwa nad Napoleonem pod Lipskiem odbyło się dnia 5 grudnia 1813 r. w kaplicy prawosławnej ze współudziałem władz wajskowych i cywilnych. Pa nabożeństwie jeden z oficerów rosyjskich -odczytał sprawozdanie z przebiegu bitwy po rosYJsku, poczem wszyscy udali się da fary, gdzie o.fiCljał adprawił nahożeństwo. T e D eu m odśpiewała duchowieństwo świeckie i zakonne. Wiczorem całe miasto. było iluminowane, a najpiękniej ratusz, ozdobiony nadto pięciu transparentami, dom prezydenta, municyp:łlno.ści, rosyjskiego komendanta miasta i wielu innych obywateli poznańskich. 53) Taka była przymusowa radość Poznania z klęski, w której' znalazł ś;nierć' bohater na rodowy, ks. Józef. Nabo,żeństwo żatobne 54 ) za p-oległego wodza tego adbyło Sfę w kahdrze poznańskiej: dnia 12 lutego 1814 r. Od rana duchowieństwa świecki i duchowne śpiewało wigirje. Nabożeństwo

52) Tamże. nr. 74 i 78 z 15. i 29. września 1813 r.

53) Tamże, nr. 98 z 8. p,rudnia 1813 r.

54) Zob. A. Wojtkowski "Przyjęcie wojsk polskich w Poznaniu r. 1814, - Klonika m. Poznania V 72-76 (1927).