POROZUMIENIE O UTWORZENIU W POZNANIU ODDZIAŁU POLSKIEJ AKADEMII NAUK

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1971.10/12 R.39 Nr4

WE WTOREK 1 czerwca 1971 r. w Sali Białej Prezydium Rady Narodowej odbyło się posiedzenie Prezydium Polskiej Akademii Nauk, w którym uczestniczyli m. in.: prof. dr Wiktor Dega, prof. dr Janusz Groszkowski, minister Zdrowia prof. dr Jan Kostrzewski, prof. dr Włodzimierz Michajłow, prof. dr Dionizy Smoleński, prof.

dr Bogdan Suchodolski, prof. dr Jan Szczepański. Władze Poznania i Wielkopolski reprezentowali członkowie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z Franciszkiem Szczerbalem i Prezydium Rady N arodowej m. Poznania z Henrykiem Kędziora. N a obrady przybyli: kierownik Wydziału Nauki Komitetu Zjednoczonej Partii Robotniczej Romuald Jezierski, sekretarz kiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Pawlak, N au ki i Oświaty Komitetu Wojewódzkiego Jan Wojtaszek, uczelni poznańskich. W imieniu Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, rad narodowych miasta i województwa - zastępca przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Henryk Kędziora powitał wybitnych uczonych polskich i zaproszonych gości. "Środowisko naukowe Poznania i gospodarze miasta - powiedział na wstępie Henryk Kędziora - wysoko sobie cenią decyzję Prezydium Polskiej Akademii N auk o odbyciu w naszym mieście posiedzenia, poświęconego sprawom dalszego rozwoju placówek Akademii działających w regionie poznańskim. Jest to wyraz wysokiego uznania rangi tych placówek, jak też rozwijającego się z każdym rokiem poznańskiego środowiska naukowego. Jest to jednocześnie wyraz troski o szybszy, prężniejszy i bardziej wszechstronny rozwój nauki w oparciu o bazę, dorobek i możliwości twórcze całego naszego środowiska naukowego, w oparciu o rozwijającą się praktykę przemysłowo-rolnicza naszego regionu". Podkreślając, iż placówki Akademii Nauk, wyższe uczelnie i instytuty resortowe poprzez wyniki swoich prac badawczych stają się w coraz szerszym zakresie czynnikiem pobudzającym proces rewolucji naukowo-technicznej, Henryk Kędziora stwierdził, iż w ten sposób dokonuje się sojusz dwóch sił postępu technicznego: klasy robotniczej oraz ludzi nauki i techniki. "Zawsze wysoko ceniliśmy - mówił dalej H. Kędziora - pracę naukowców w naszym regionie i staraliśmy się stwarzać im oraz placówkom będącym w ich władaniu jak najbardziej odpowiednie warunki działalności. W tej dziedzinie wiele jest jeszcze do zrobienia, co z ostrością spostrzegamy i nie omieszkamy w dalszej

Centralnego Polskiej Komitetu Wojewódzkierownik Wydziału rektorzy wyższych

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Nauk

naszej pracy na rzecz środowiska problemy te rozwiązywać. Skuteczniejsze prowadzenie badań na poziomie współczesnej wiedzy wymaga bowiem odpowiednich warunków pracy, jak też dopływu kadr naukowych. Poznańskie placówki samej tylko Polskiej Akademii Nauk wydają na swoją działalność rocznie ponad pięćdziesiąt dwa miliony złotych, nie licząc wydatków na inwestycje. W dziedzinie inwestycji rozpoczęto ostatnio budowę Instytutu Genetyki Roślin oraz przystąpiono do budowy obiektu dla Instytutu Fizyki. Lecz zanim nowe budowle ułatwią działalność placówek, które jeszcze borykają się z trudnościami lokalowymi -. baza placówek Polskiej Akademii Nauk wymagać będzie niejednokrotnie większej pomocy ze strony miasta. Sporo już zresztą w tej dziedzinie dokonała powołana Rada Koordynacyjna Polskiej Akademii Nauk regionu poznańskiego. "Ciekawe i korzystne, nie tylko dla nauki polskiej w ogóle, lecz i dla naszego regionu, są założenia rozwojowe Polskiej Akademii Nauk w stosunku do placówek poznańskich. Zbiegają się one nie tylko z aktualnymi potrzebami gospodarki i kultury, lecz również z kierunkami rozwojowymi, jakie wytycza sobie środowisko naukowe Poznania i województwa. Przewiduje się bowiem dynamiczny rozwój placówek fizyki i biologii, w czym szczególnie zainteresowany jest również nasz region. Propozycje przewidują między innymi rozwój prac badawczych w dziedzinie biologii molekularnej. W oparciu o bazę Politechniki Poznańskiej można będzie utworzyć np. zakład wyładowań łuku elektrycznego. "Polska Akademia Nauk cieszy się wysokim prestiżem zarówno w kraju, jak i za granicą. Niemała jest w tym również zasługa poznańskich placówek, które mają znaczne osiągnięcia naukowo-badawcze. Dotychczasowy ich dorobek naukowy, ich często unikalne tematy badań wskazują na to, że wysiłkiem naukowców Polskiej Akademii Nauk i całego środowiska naukowego Poznania stworzone zostały warunki do utworzenia na obszarze Wielkopolski trzeciego po Krakowie i Wrocławiu ośrodka nauki i techniki. Poznań i województwo poznańskie są jak najbardziej zainteresowane dalszym rozwojem placówek Polskiej Akademii Nauk w naszym regionie, w szczególności zaś propozycją utworzenia tutaj Oddziału Polskiej Akademii Nauk oraz pełną realizacją postulatów, jakie stawiane są dziś pod obrady Prezydium Akademii.

"Ze swej strony zapewniamy - podkreślił Henryk Kędziora - iż świadczyć będziemy jak najszerszą pomoc w celu stworzenia placówkom Polskiej Akademii N auk warunków, sprzyjających ich dalszemu wszechstronnemu rozwojowi".

Na zakończenie Henryk Kędziora w imieniu władz miasta i województwa raz jeszcze podziękował Prezydium Polskiej Akademii Nauk za zorganizowanie właśnie w Poznaniu obrad nad interesującymi miasto zagadnieniami i wyraził przekonanie, że obrady te będą owocne, a ich wyniki umocnią pozycję Poznania jako jednego z centrów życia naukowego kraju. Sprzyjać będą także dalszemu zwiększeniu udziału poznańskiej nauki w rozwoju gospodarki narodowej i nauki, której tak świetnie patronuje Polska Akademia Nauk. Obradom Prezydium Polskiej Akademii Nauk przewodniczył prezes prof. dr J anusz Groszkowski, a sekretarz naukowy Prezydium prof. dr Dionizy Smoleński wygłosił referat, w którym przedstawił aktualny stan i perspektywy rozwojowe placówek Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu i województwie. "Istnieje szereg warunków - powiedział na wstępie Dionizy Smoleński - których spełnienie jest niezbędne dla rozwoju nauki. Do nich należą m. in.: baza materialna i aparatura, wyposażenie placówek badawczych w nowoczesne urządzenia oraz kadra naukowa i prężność określonych środowisk, w których rozwija

Zastępca przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Henryk Kędziora i sekretarz naukowy Polskiej Akademii Nauk prof. dr Dionizy Smoleński podpisują dokument Porozumieniasię życie naukowe 1 powstają nowe idee i koncepcje. Takie właśnie prężne środowisko, mające określony dorobek naukowy, istnieje w Poznaniu od dawna. Działa tutaj osiem wyższych uczelni, które zatrudniają ponad trzy tysiące pracowników naukowo-dydaktycznych, w tej liczbie ponad sześciuset samodzielnych pracowników nauki. "Bogate tradycje naukowo-dydaktyczne posiada Uniwersytet im. Adama Mickiewicza oraz Politechnika, wywodząca swój rodowód z dawnej zasłużonej Szkoły Inżynierskiej. W poznańskich uczelniach kształci się około 34 000 studentów, w tej liczbie ponad 20 000 na studiach stacjonarnych. Poza tym w Poznaniu istnieją i prowadzą naukową działalność towarzystwa naukowe; trzydzieści dziewięć oddziałów towarzystw naukowych specjalistycznych oraz zarządy główne trzech towarzystw mają właśnie tutaj swoją siedzibę, a takie placówki, jak Instytut Zachodni, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk czy Polskie Towarzystwo Akustyczne znane są powszechnie ze swojej działalności nie tylko w tym regionie. "Instytut Zachodni od wielu lat prowadzi badania kompleksowe zintegrowane wokół kilku węzłowych problemów, m. in. zajmuje się badaniem form i celów współczesnego kapitalizmu niemieckiego. Spełnia on także rolę koordynującą we współpracy Polskiej Akademii Nauk z akademiami innych krajów socjalistycznych w badaniach nad współczesnym imperializmem. "Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, założone w 1857 r., liczy obecnie

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Nauk

822 członków. Jego celem, zgodnie ze statutem, jest praca nad rozwojem i postępem nauki we wszystkich dziedzinach, a w szczególności w badaniach odnoszących się do regionu wielkopolskiego, ożywienie i kształtowanie życia naukowego na terenie Wielkopolski i powiązanie go z budownictwem socjalizmu w naszym kraju. Towarzystwo to posiada znaczne zasługi w rozwoju środowiska naukowego.

"Mówiąc o poznańskim środowisku naukowym należy wspomnieć o działających tutaj dwudziestu czterech instytutach naukowo-badawczych, centralnych biurach konstrukcyjnych i laboratoriach podległych dwunastu ministerstwom. Placówki te zatrudniają ponad stu samodzielnych pracowników naukowo-badawczych oraz dwustu pracowników ze stopniem doktora. One też uczestniczą w pomnażaniu naukowego i technicznego dorobku w skali ogólnokrajowej i wspierają wydatnie w codziennej pracy poznańskie zakłady przemysłowe". Przechodząc do oceny działalności dwóch samodzielnych placówek naukowych Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu i dwudziestu pięciu jednostek badawczych, stanowiących część składową instytutów naukowych Akademii, których siedziby mieszczą się poza Poznaniem, prof. dr Dionizy Smoleński podkreślił, iż pracuje tutaj dwudziestu członków Akademii, a placówki zatrudniają ogółem sześćset osób, w tym stu siedemdziesięciu czterech pracowników naukowo-badawczych. Placówki te mają już określony dorobek i cenne wyniki naukowe. W dziedzinie nauk społecznych interesujące badania i osiągnięcia dotyczą roli i miejsca Niemieckiej Republiki Federalnej w procesach rozwojowych Europy, stosunków polsko-niemieckich, przemian społecznych na Ziemiach Zachodnich, syntezy dziejów Pomorza, dziejów okupacji hitlerowskiej w Polsce. W Zakładzie Historii Pomorza w latach 1963 - 1970 opracowano m. in. trzy tomy Szkiców z dziejów Pomorza, tom drugi Dziejów Szczecina i pierwszy Historii Pomorza. Ogłoszono szereg monografii m. in. Dzieje Gdańska, Dzieje wojny trzYnastoletniej. W Zakładzie Archeologii dużym osiągnięciem było zbadanie i opublikowanie wyników prac nad najważniejszymi ośrodkami państwa wczesnopiastowskiego: Poznaniem, Gnieznem, Kruszwicą, Wrocławiem i głównymi ośrodkami miejskimi Pomorza - Szczecinem, Wolinem, Kołobrzegiem i Gdańskiem.

W naukach ścisłych na wyróżnienie zasługują prowadzone w szerokim zakresie badania nad fizyką ciała stałego, a w szczególności nad teorią magnetyzmu, własnościami cienkich warstw magnetycznych i materiałów magnetycznych oraz nad poszukiwaniem materiałów dielektrycznych. Instytut Fizyki posiada zakłady, które mają wielkie perspektywy rozwoju i szanse zajęcia dominującej pozycji w kraju. Z najważniejszych osiągnięć warto wymienić uruchomienie pierwszego w Polsce masera amoniakalnego (1964), masera dwuwiązkowego, stanowiącego część składową budowanego obecnie masera - wzorca częstotliwości, poza tym badania własności fizycznych ferromagnetyków, dielektryków oraz poważne osiągnięcia w budowie aparatury radiospektroskopowej. Oprócz badań o charakterze poznawczym prowadzi się prace, których celem są doraźne zastosowania praktyczne, np. wykorzystywanie w miernictwie elektrycznym zjawisk galwanomagnetycznych w cienkich warstwach magnetycznych. Prowadzi się też prace badawcze nad otrzymywaniem nowych ferromagnetycznych związków międzymetalicznych, strukturami domenowymi tych materiałów; badania własności fizycznych i struktur materiałów dielektrycznych - ferroelektryków, mających szerokie zastosowanie w elektronice.

W zakresie matematyki niewielka pracownia poznańska posiada na swym koncie m. in. cenne wyniki w badaniach z zakresu teorii przestrzeni modularnych i przestrzeni Orlicza. Wśród ciekawych prac w zakresie nauk biologicznych na badania kompleksowe nad biologią roślin drzewiastych nad dukcyjną lasów, nad introdukcją i aklimatyzacją drzew i systematyką i geograficznym rozmieszczeniem, nad ochroną w wielkich miastach i okręgach przemysłowych oraz nad żowych. Zakład Dendrologii i Arboretum Kórnickie w Kórniku - samodzielna placówka naukowa Akademii - jest jedyną instytucją naukową w Polsce zajmującą się wyłącznie badaniami roślin drzewiastych z punktu widzenia biologicznego. Szczególne znaczenie mają badania podstawowe, mające na celu podniesienie użyteczności roślin drzewiastych, niezbędnych dla kształtowania środowiska życia człowieka. W Zakładzie Genetyki Roślin prowadzone są badania w zakresie genetyki i hodowli roślin rolniczych, a także roślin ogrodniczych. Zakład jest koordynatorem II stopnia w zakresie genetyki roślin dla węzłowego problemu: Badania nad informacją genetyczną mikroorganizmów, roślin i zwierząt w celu doskonalenia ich cech użYtkowych. Przy Zakładzie zorganizowane jest środowiskowe laboratorium metod pomiarowych biologii molekularnej. "Już tych kilka informacji prezentujących stan organizacyjny ważniejszych placówek naukowych w Poznaniu, jak i niektóre ich osiągnięcia badawcze - kontynuował referat Dionizy Smoleński - dają obraz wielkości środowiska naukowego, jego dorobku i możliwości. "Na tym tle bardzo wyraźnie zaczyna rysować się potrzeba stworzenia z placówek Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu zwartego organizmu działającego w tym środowisku. Istnieje bowiem potrzeba zarówno reprezentacji wszystkich placówek naukowych Akademii w stosunku do pozostałych miejscowych placówek naukowych, jak również integracji ich wysiłków naukowych. "W Poznaniu - podkreślił Dionizy Smoleński - warunek "masy krytycznej" został spełniony, toteż istnieje obecnie potrzeba stworzenia takich ram organizacyjnych, które zagwarantowałyby dalszy rozwój poszczególnych placówek badawczych i całego poznańskiego środowiska naukowego. Muszą one zapewnić z jednej strony prawidłowe funkcjonowanie znajdujących się tutaj instytucji naukowych w tzw. skali poziomej w odniesieniu do Poznania i jego regionu, oraz równolegle w skali pionowej w odniesieniu do uprawianych dziedzin zorganizowanych w instytutach ogólnokrajowych. "Doskonaląc' organizację placówek należy dążyć także do odpowiedniego doboru tematycznego badań i takiego profilowania placówek, aby ich działalność przyczyniła się do terenowej integracji badań i wzajemnego uzupełniania się. Dalszy rozwój zarówno w tych dziedzinach wiedzy, w których działalność naukowa jest w Poznaniu już prowadzona, i w nowych, których rozwój przewidujemy w dziedzinie nauk technicznych i niektórych dyscyplin nauk medycznych - wymagać będziemy oprócz warunków, o których wspomniałem, także zwiększonych środków materialnych. Nie będę ukrywał, że w tej dziedzinie liczymy na konkretną pomoc i zrozumienie ze strony władz Poznania, którego dbałość o harmonijny rozwój regionu, a więc i nauki, mieliśmy możność już poznać. Myślę więc, żeczoło wysuwają się intensyfikacją prokrzewów oraz ich środowiska człowieka genetyką roślin zbo

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Naukpołączenie wysiłków gospodarzy regionu i Akademii Nauk przyniesienie już w najbliższej przyszłości konkretne korzyści. "Biorąc te wszystkie argumenty pod uwagę - zakończył Dionizy Smoleński - kierując się dążeniem do rozwoju naukowych ośrodków pozawarszawskich i dając tym samym wyraz uznania dla roli, znaczenia i dorobku poznańskiego środowiska naukowego, wnoszę o powołanie na dzisiejszym posiedzeniu Prezydium Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu".

Referat prof. dra Dionizego Smoleńskiego przyjęty został burzliwymi oklaskami.

W dyskusji głos zabierali: prof. dr Stefan Alexandrowicz, prof. dr Antoni Horst, prof. dr Jan Kostrzewski, prof. dr Gerard Labuda, prof. dr Anatol Listowski, doc. dr Jerzy Małecki, prof. dr Jan Michalski, prof. dr Marian Mięsowicz, prof. dr Jerzy Pawełkiewicz, dr Jan Szajbę, prof. dr Jan Szczepański, prof. dr inż. Feliks Tychowski, prof. dr Zbyszko Tuchołka, prof. dr Maciej Wiewiórowski, prof. dr Józef Witkowski. Po dyskusji Prezydium Polskiej Akademii Nauk przyjęło jednogłośnie następujący projekt uchwały (który przedłożony zostanie do akceptacji najbliższemu Zgromadzeniu Ogólnemu Polskiej Akademii Nauk): "Na podstawie artykułu 30 ustępu 3 U stawy z dnia 17 lutego 1960 r. o Polskiej Akademii Nauk Zgromadzenie Ogólne Polskiej Akademii Nauk uchwala co następuje: l. Tworzy się Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. 2. Uchwała wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej przez Radę Ministrów".

W uzasadnieniu uchwały czytamy: "Pod względem potencjału naukowego Poznań - obok Krakowa i Wrocławia - stanowi jedno z najważniejszych pozastołecznych skupisk życia naukowego w kraju. W mieście, względnie województwie poznańskim, działają dwie samodzielne placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk z dziedziny nauk biologicznych oraz nauk rolniczych i leśnych, Biblioteka Kórnicka oraz dwadzieścia pięć jednostek organizacyjnych - placówek naukowych Polskiej Akademii Nauk. W placówkach tych zatrudnionych jest ogółem ponad sześciuset pracowników, w tym stu siedemdziesięciu czterech pracowników naukowo-badawczych. Placówki oraz uczelnie poznańskie skupiają dwudziestu członków Polskiej Akademii Nauk.

"W Poznaniu mieści się osiem szkół wyższych zatrudniających ogółem ponad trzy tysiące pracowników naukowo-dydaktycznych; ośrodek poznański jest terenem działalności dwudziestu czterech instytutów naukowo-badawczych, centralnych biur konstrukcyjnych bądź centralnych laboratoriów podległych dwunastu ministerstwom. Placówki te zatrudniają po,nad trzystu pracowników naukowo- badawczych. Poznań jest również siedzibą Zarządów Głównych trzech towarzystw naukowych dotowanych przez Akademię, w tym Instytut Zachodni i Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

"Względy te przemawiają w pełni za powołaniem Oddziału Polskiej Akademii N auk w Poznaniu. Obok różnych form działalności koordynacyjnej, zadaniem Oddziału byłoby stwarzanie odpowiednich warunków dla dynamicznego rozwoju placówek fizycznych i biologicznych, wzrostu efektywności badań w pozostałych placówkach, a także powoływanie nowych placówek w dyscyplinach dotychczas niedostatecznie rozwijanych a ważnych dla środowiska poznańskiego i nauki polskiej. "Zakłada się, że koszty związane z działalnością Oddziału Polskiej Akademii N auk w Poznaniu znalazłyby pokrycie w ramach budżetu Polskiej Akademii Nauk".

Podniosłym momentem posiedzenia Prezydium Polskiej Akademii Nauk było podpisanie porozumienia między władzami miasta a Polską Akademią Nauk w sprawie wzajemnej współpracy i pomocy w dziedzinie koordynacji prac środowiska naukowego, a zwłaszcza placówek Polskiej Akademii Nauk. Z ramienia Prezydium Polskiej Akademii Nauk porozumienie podpisał sekretarz naukowy Dionizy Smoleński, z ramienia miasta - zastępca przewodniczącego Prezydium Rady N arodowej m. Poznania Henryk Kędziora. Miasto deklaruje przekazanie na rzecz Polskiej Akademii Nauk kilku obiektów - Polska Akademia Nauk zobowiązuje się do podjęcia kroków zmierzających do pełnego wykorzystania twórczej inicjatywy poznańskiego środowiska naukowego, integracji jego Wysiłków na rzecz rozwoju nauki, kultury i gospodarki. W godzinach popołudniowych odbyło się kilka spotkań członków Prezydium Polskiej Akademii Nauk z różnymi środowiskami Poznania. M. in. z aktywem naukowym Politechniki Poznańskiej spotkał się prezes Polskiej Akademii Nauk prof. dr Janusz Groszkowski. W spotkaniu uczestniczyli: zastępca sekretarza naukowego Polskiej Akademii Nauk prof. dr Zdzisław Kaczmarek i sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Pawlak; prof. dr Jan Szczepański w towarzystwie kierownika Wydziału Nauki i Oświaty Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Romualda J ezierskiego spotkał się z nauczycielami. Wieczorem w sali Renesansowej poznańskiego Ratusza odbył się uroczysty koncert. Zastępca przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Zbigniew Rudnicki wręczył wybitnym uczonym Odznaki Honorowe Miasta Poznania: prezesowi Polskiej Akademii Nauk prof. drowi Januszowi Groszkowskiemu, wiceprezesowi prof. drowi Witoldowi Nowackiemu, sekretarzowi naukowemu prof. drowi Dionizemu Smoleńskiemu, zastępcy sekretarza naukowego prof. drowi Zdzisławowi Kaczmarkowi, zastępcy sekretarza naukowego prof. drowi Wojciechowi Zieleńkiewiczowi, prof. drowi Janowi Szczepańskiemu, oraz dyrektorom Biura Polskiej Akademii Nauk prof. drowi Bolesławowi Gastmanowi i prof. drowi Jerzemu Zarembie.

Tadeusz Świtała

POROZUMIENIE O WSPÓŁPRACY I KOORDYNACJI NIEKTÓRYCH DZIAŁAŃ ORGANIZACYJNYCH ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM PLACÓWEK NAUKOWYCH POLSKIEJ AKADEMII NAUK W Poznaniu w dniu 1 czerwca 1971 r. pomiędzy Prezydium Polskiej Akademii Nauk a Prezydium Rady Narodowej m. Poznania zawarte zostało następujące porozumienie o współpracy i koordynacji działań podejmowanych przez wyżej oznaczonych uczestników porozumienia. Prezydium Polskiej Akademii Nauk ze względu na obecny zakres i dynamiczny rozwój badań w Poznaniu i regionie zachodnio-północnej Polski, zobowiązuje się do podjęcia wysiłków zmierzających do pełnego wykorzystania twórczej inicjatywy poznańskiego środowiska naukowego, integracji jego wysiłków na rzecz rozwoju nauki, kultury i gospodarki naukowej. Mając na uwadze wyżej oznaczone cele Prezydium Polskiej Akademii Nauk zobowiązuje się do ustalenia takich form działalności Polskiej Akademii Nauk na terenie miasta Poznania, które zapewnią pełną ich realizację.

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Nauk Prezydium Rady Narodowej m. Poznania postanawia czynnie poprzeć wnioski Prezydium Polskiej Akademii Nauk w zakresie dotyczącym tworzenia właściwej bazy materialnej poznańskich placówek naukowych i udzielić w tym zakresie odpowiednim jednostkom Polskiej Akademii Nauk maksymalnie szerokiej pomocy związanej z realizacją planowanych przedsięwzięć organizacyjnych. Szczegółowe postanowienia określające obowiązki Prezydium Polskiej Akademii Nauk i Prezydium Rady Narodowej m. Pqznania wynikające z niniejszego porozumienia zawarte zostają w załączniku. W imieniu Prezydium Polskiej Akademii Nauk i w imieniu Prezydium Rady Narodowej m. Poznania niniejsze porozumienie podpisali: Zastępca przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania (-) mgr Henryk Kędziora

Sekretarz naukowy (-) prof. dr Dionizy Smoleński

Z a ł ą c z n i k do porozumienia z dnia 1 czerwca 1971 r.

ZADANIA I ŚWIADCZENIA PREZYDIUM POLSKIEJ AKADEMII NAUK I PREZYDIUM RADY NARODOWEJ M. POZNANIA ZWIĄZANE Z POWOŁANIEM ODDZIAŁU POLSKIEJ AKADEMII NAUK W POZNANIU W związku z porozumieniem Prezydium Polskiej Akademii Nauk i Prezydium Rady Narodowej m. Poznania z dnia 1 czerwca 1971 r. ustala się co następuje: Ze strony Prezydium Polskiej Akademii Nauk podejmowane będą następujące działania: 1. zapewni się wydzielenie w budżecie Polskiej Akademii Nauk odpowiednich środków na rzecz przedsięwzięć zmierzających do integracji działania środowiska naukowego; 2. zapewni się intensywny rozwój zakładów Instytutu Fizyki i Zakładu Genetyki Roślin Polskiej Akademii Nauk; 3. przeanalizuje się obecny stan i zapewni właściwe formy organizacyjne dla działalności Instytutu Zachodniego; 4. utworzy się w bieżącym roku dwa środowiskowe laboratoria: Biologii Molekularnej przy Zakładzie Genetyki Roślin oraz Badań Radiospektroskopowych przy Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk; 5. przeanalizuje się sieć placówek Polskiej Akademii Nauk działających obecnie w Poznaniu oraz rozpatrzy możliwość utworzenia nowych jednostek organizacyjnych uwzględniając potrzeby naukowego środowiska poznańskiego w oparciu o zgłoszone propozycje; 6. zapewni się środki na przeprowadzenie niezbędnych remontów koniecznych dla adaptacji pomieszczeń przekazanych przez Prezydium Rady Narodowej m. Poznania z przeznaczeniem na organizację placówek naukowych; 7. zwiększy się limit, na budownictwo mieszkaniowe w wysokości określonej procentowo przez Komisję Planowania przy Radzie Ministrów.

II

Ze strony władz miasta podejmowane będą następujące działania: 1. przekaże się na rzecz Polskiej Aka-demii Nauk nieruchomość przy ul. Zwierzynieckiej 20 w terminie do 1 września 1972 r. zabudowaną czterokondygnacyjnym budynkiem o powierzchni użytkowej 1714 m 2 posiadającym 43 izby; 2. przekaże się na rzecz Polskiej Akademii Nauk w nieruchomości przy ul. Mielżyńskiego 27/29 stanowiącej własność Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół N auk powierzchnię użytkową wielkości 1570 m 2 o 77 izbach, wykorzystywaną obecnie w części na cele mieszkaniowe a w części na cele innych instytucji. Związany z tym przekazaniem program przewiduje oddanie: a. 11 izb o powierzchni 280 m 2 po przedsiębiorstwie "Cerbudowa" w terminie do 1 IX 1971 r.; b. 8 izb o powierzchni 175 m 2 zajmowanej na cele mieszkaniowe w lokalach nr 12, 13, 14 w terminie do końca 1971 r.; c. 58 izb o powierzchni 1115 m 2 zajmowanych na cele mieszkaniowe na I piętrze przez pięć rodzin, na II piętrze przez trzy rodziny, na III piętrze przez sześć rodzin i na IV piętrze przez sześć rodzin - w terminie do końca 1974 r. 3. przekaże się na rzecz Polskiej Akademii N a uk nieruchomość przy ul. N oskowskiego nr 10, 12 i 14 wraz z terenem o powierzchni 10 967 m 2 w skład której wchodzą: a. budynek willowy przy ul. N oskowskiego nr 10 o powierzchni użytkowej 663 m 2 posiadający ogółem 36 pomieszczeń; b. budynek willowy przy ul. Noskowskiego nr 12 o powierzchni użytkowej 913 m 2 posiadający ogółem 48 pomieszczeń; c barak wraz z znajdującym się pod nim bunkrem. Przekazanie nieruchomości nastąpi w terminie do 1 IX 1971 r. 4. poczyni się starania o przekazanie na rzecz Polskiej Akademii Nauk w terminie do końca 1972 r. obiektu o powierzchni użytkowej ca 1500 m 2 z przeznaczeniem na placówkę naukową z dziedziny fizyki; 5. zapewni się moc przerobową i wykonanie dokumentacji technicznej dla wszystkich przedsięwzięć inwestycyjnych i remontowych Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu; 6. rozważy się możliwość zapewnienia mieszkań dla pracowników nauki w terminach i w ilościach określonych rocznymi planami odrębnie uzgadnianymi.

POZNAŃSCY CZŁONKOWIE POLSKIEJ AKADEMII NAUK

Lp. Imię i nazwisko Wy- Członek Dziedzina nauki Uczelnia macierzydział sta l 2 3 4 5 6 l Stefan Alexandro- V korespondent szczegółowa hodo- Wyższa Szkoła wicz wla zwierząt Rolnicza 2 Stefan Barbacki V rzeczywisty genetyka i hodo- Wyższa Szkoła wla roślin Rolnicza 3 Wiktor Dega VI rzeczywisty ortopedia Akademia Medyczna 4 Felicjan Dembiń- V rzeczywisty szczegółowa upra- Wyższa Szkoła ski wa roślin Rolnicza

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Naukl 2 3 4 5 6 5 Antoni Horst VI korespondent patologia ogólna Akademia Medyczna 6 Józef Janicki V korespondent technologia rolna Wyższa Szkoła Rolnicza 7 Alfo ns Krause III korespondent chemia nieorgani - Uniwersytet im.

czna Adama Mickiewicza 8 Władysław Kura- I korespondent filologia polska Uniwersytet im.

szkiewicz i słowiańska Adama Mickiewicza 9 Gerard Labuda I rzeczywisty historia Uniwersytet im.

Adama Mickiewicza 10 Henryk Łowmiań - I rzeczywisty historia Uniwersytet im.

ski Adama Mickiewicza 11 Karo l Mańka V korespondent fltopato10gia ro- Wyższa Szkoła ślin Rolnicza 12 Witold Michałkie- VI korespondent ginekologia Akademia Medywicz czna 13 Leon Mroczkie- V korespondent szczegółowa hodo- Wyższa Szkoła wicz w1a lasu Rolnicza 14 Władysław Orlicz III rzeczywisty matematyka Uniwersytet im.

Adama Mickiewicza 15 Jerzy Pawełkie- II korespondent biochemia Wyższa Szkoła wicz Rolnicza 16 Wiktor Steffen I korespondent filologia klasyczna Uniwersytet im.

Adama Mickiewicza 17 Jerzy S uszko III rzeczywisty chemia organiczna Uniwersytet im.

Adama Mickiewicza 18 Władysław Węgo- V korespondent entomologia Wyższa Szkoła rek Rolnicza 19 Maciej Wiewióro- III korespondent chemia organiczna Uniwersytet im.

wski Adama Mickiewicza 20 Józef Witkowski III korespondent astronomia Uniwersytet im.

Adama Mickiewicza

PLACÓWKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK W POZNANIU I WIELKOPOLSCE (stan na 1 VI 1971)

Lp.

Nazwa instytutu, którenau placóvvka podlega

3 Instytut Badań Literackich 4 5 6 Instytut Chemii Organicznej 7 Instytut Fizyki

Nazwa placówki

L PLACÓWKI NAUKOWE

A. Samodzielne Zakład Dendrologii i Arboretum Kórnickie Pracownie: Anatomii i cytologii Biologii nasion Fizjologii Genetyki Systematyki i geografii oraz: Arboretum Muzeum Dendrologiczne Zespól gospodarstw doświadczalnych Zielnik

Zakład Genetyki Roślin Pracownie: Biochemiczna Cytogenetyki Fizjologii roślin Genetyki i hodowli roślin Statystyki matematycznej oraz: Ośrodek Badań Genetycznych Pracownie: Genetyki roślin kwiatowych Genetyki grzybów

B. Podporządkowane Pracownia bibliografii bieżącej

Pracownia słownika polszczyzny XVI w.

Zespół "Nowego Korbuta"

Zakład VII Stereochemii Produktów Naturalnych Zakład Fizyki Dielektryków Pracownie: Dielektryków ciekłych Ferroelektryków Optyki dielektryków Jądrowego rezonansu paramagnetycznego

Położenie

Kórnik, Parkowa 5

Poznań, Strzeszyńska 2/4

Skierniewice

Poznań, Stary Rynek 71 Stary Rynek 78/79

Marchlewskiego 126

Poznań, Grunwaldzka 6

Poznań, Grunwaldzka 6

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Nauk

Instytut Historii

Instytut Historii Kultury Materialnej 15 16

Zakład Epoki Metali Zakład Etnografii Zakład Słowianoznawstwa

Centralne laboratorium

Instytut Matematyczny

Zakład Geofizyki

Instytut Podstawowych Problemów Techniki.

Zakład Akustyki Cybernetycznej Instytut Sztuki Pracownia Badań nad polskim folklorem muzycznym Instytut Zoologiczny

Zakład Fizyki Ferromagnetyków Pracownie: Cienkich warstw magnetycznych Dynamiki ośrodków magnetycznych Stopów i ferrytów Teorii magnetyzmu

Zakład Radiospektroskopii Pracownie: Elektronowego rezonansu paramagnetycz

Jądrowego rezonansu paramagnetycznego Spektroskopii gazowej

Zakład Historii Pomorza Pracownie regionalne: Dziejów Pomorza Historii Pomorza Wschodniego i Gdańska

Historii Pomorza Zachodniego i Szczecina Prus Królewskich i Książęcych Pracownia słownika historyczno-geograficznego Polski średniowiecznej. Słownik historyczno-geograficzny Wielkopolski Pracownia edytorska i nauk pomocniczych Zakład Archeologii Wielkopolski

Pracownia archeologiczna Grupa robocza Pracownia słownika starożytności słowiańskich Pracownia bohemistyczna

Grupa robocza

Pracownia Instytutu Matematycznego Astronomiczna Stacja Szerokościowa Pracownia Fonetyki Akustycznej

Zespół badawczy

Oddział Poznański

Poznań, Fredry 10

Poznań, Mielżyńskiego 27/29

Poznań, Stary Rynek 78/79 Poznań, Stary Rynek 78/79 Gdańsk-Wrzeszcz, Al. Zwycięstwa 57 Szczecin, Garncarska 5 Toruń, Dzierżyńskiego 21 Poznań, Stary Rynek 78/79

Poznań, Stary Rynek 78/79

Poznań, Stary Rynek 78/79 Kalisz, Młynarska 33 Poznań, Kantaka 2/4 Poznań, Stary Rynek 78/79 Poznań, Stary Rynek 78/79 Poznań, Stary Rynek 78/79 Poznań, Mielżyńskiego 27/29 Borowiec, pow. Śrem

Poznań, Matejki 48/49

Poznań, Stary Rynek 78/79

Poznań, Świerczewskiego 19l 2

24 Zakład Ekologii 25 Zakład Paleozoologii

27 Centrum Badań Naukowych w województwie katowickim Zakład Ochrony Środowiska Regionów Przemysłowych w Zabrzu

Stacja agroekologii Pracownia mikropaleontologii

Turew pow. Kościan Poznań, Mielżyńskiego 27/29 Poznań, Mielżyńskiego 27/29 Konin, Marantów

Pracownia bezkręgowców

Stacja doświadczalna rekultywacji terenów pogórniczych

II. JEDNOSTKI POMOCNICZE O CHARAKTERZE NAUKOWYM

Archiwum Polskiej Akademii Nauk

A. Samodzielne Biblioteka Kórnicka Działy: administracyjny gromadzenia muzealny W tym gabinety: grafIki kartografii numizmatyki opracowania nowych druków i czasopism rękopisów starych druków udostępniania i informacji naukowej Pracownie: "Acta Tomiciana" Dziejów parlamentaryzmu polskiego Reprograficzna Spraw i sporów polsko-krzyżackich

Kórnik, pow. Śrem

B. Podporządkowane Oddział Poznański

Poznań, Stary Rynek 78/79

III. TOWARZYSTWA NAUKOWE DOTOWANE PRZEZ POLSKĄ AKADEMIĘ NAUK

Kronika Miasta Poznania

Instytut Zachodni Poznań, Stary Rynek 2 Zakłady: Badania dziejów okupacji hitlerowskiej w Polsce Ekonomiczny Historyczny Kultury Niemiec współczesnych Nauk prawno-politycznych Socjologiczny Zagadnień ruchów i partii politycznych

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Nauk 32

Polskie Towarzystwo Akustyczne Poznań, Fredry 10

Poznańskie Towarzystwo Przy ja- Poznań, Mie1żyńskiego ciół Nauk 27/29 Wydziały: Filo10giczno- filozoficzny (I) Komisje: Językoznawcza Filologiczna z pracownią slawistyczną Filozoficzna

Historii i N auk Społecznych (II) Komisj e: Archeologiczna Etnograficzna Historii sztuki Historyczna N auk ekonomicznych N auk społecznych

Lekarski (IV) Komisj e: Chemii klinicznej Farmaceutyczna Historii i filozofii medycyny Medycyny doświadczalnej Matematyczno-przyrodniczy (III) Komitet Fizjograficzny Komisj e: Biologiczna Biologicznych podstaw kultury fizycznej Geograficzno-geologiczna Matematyczno - przyrodnicza

N a uk rolniczych i leśnych (VI) Komisj e: N auk leśnych N auk rolniczych N auk Technicznych (V) Komisj e: Automatyki Budownictwa i Architektury Budowy maszyn Elektrotechniki N auk podstawowych stosowanych Technologii drewna

IV. ODDZIAŁY TOWARZYSTW NAUKOWYCH SPECJALISTYCZNYCH DOTOWANYCH PRZEZ POLSKĄ AKADEMIĘ NAUK 34 35 36

Polskie Towarzystwo: Anatomiczne Ana to mop ato lo g ów Antropologiczne Archeologiczne

II VI V I

Poznań, Fredry 10 Przybyszewskiego 49 Fredry' l O Wodna 27 38 39 40 41 43 44 45 46 47 48 49 50 53 54 55 56 57 58 59 61 62 63 64 65 67 68 69 70

Utworzenie Oddziału Polskiej Akademii Nauk

Wołyńska 35 S talingradzka l Grunwaldzka 6 Fredry 10

Skłodowskiej 5 Przybyszewskiego 49 Grunwaldzka 189 Fredry 10 Matejki 48/49 Fredry 10 Święcickiego 6 Grunwaldzka 6 Fredry 10 Wojska Polskiego 71 C Dąbrowskiego 174/176 Mazowiecka 42 Sieroca 10 Stary Rynek 78/79 Drzymały 24 Winiarska l Kantaka 2 Matejki 48/49

Strzelecka 11 Stalingradzka 1/3 Stary Rynek 9/10 Armii Czerwonej 90 Wojska Polskiego 52 Fredry 10

Uniwersytecka 19 Fredry 10 Stary Rynek 2 Fredry 10 Wołyńska 33

Matejki 48/49

Matejki 48/49

I - Wydział Nauk Społecznych; II - Biologicznych; III - Matematyczno- Fizycznych, Chemicznych i Geo10giczno-Geografieznych; IV - Technicznych; V - Rolniczych i Leśnych; VI - Medycznych.

Opracowane na podstawie materiałów na wyjazdowe posiedzenie Prezydium Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu pt. Placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu i woj. poznańskim dra Jana S z a j bI a.

2»

II II III IV IV

Biochemiczne Botaniczne Chemiczne Cybernetyczne Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej Endokrynologiczne Entomologiczne Farmakologiczne Filologiczne Filozoficzne Fizjologiczne Fizyczne Fizyki Medycznej Genetyczne

VI II VI I I VI III VI III

III

Geofizyczne VI I II V I III IV

Gleboznawcze Historii Medycyny Historyczne Hydrobiologiczne Leśne Ludoznawcze Matematyczne Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej Mikrobiologów Miłośników Astronomii N a uk Politycznych Nauk Weterynaryjnych Parazytologiczne Przyrodników im. Mikołaja Kopernika Psychologiczne Socjologiczne Zoologiczne Zootechniczne Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego

II III I V II II I II V I