2G

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1928 R.6 Nr1

KRONIKA MIASTA POZNANIA

j>ieckkh występuje w różnych sprawach z tytułu swego charakteru urzędowega 13 "). W aktach metryki koronn-J tytułują. go "nobiIis ac famatus" lub "nobiIis et spectabilis".131) Z początkiem 1523 r. przebywa w Krakowie, gdzie od k['ó1a 23 lutegO' uzyskuje zatwierdzenie przychylnego dla siebie wyroku są:du ziemsikiego krak z 'r. 1527 przeciw Michałowi Józefowiczowi z Brześcia 132 ), zaś 10 października 1532 już nie żyje, w tym bowiem dniu w)'lslęrpuje żona jegO' Anna jako wdowa przy sposabnaści ustanowi2nia Macieja Tauchrosa za opickuna. 33 ). Wśł-ód iko'lonji włoskiej w Paznaniu był Augustyn Mazoni bodaj najwybitniej'szym, może mniej ruchlirwy ad 'swego 'Współrodalka !Pawła, ale zato solidniejszy w intea.-esach, czegO' a Pawie powiedzieć 'ne można. Typ ta dodatni, zrośnięty i :owiązany z miastem, urzędem i węzłami pokrewieńslwa przez żonę, ,za-sługuje w całej Ipełni na abszemiejszą 'WZimian:kę.

Pa Pramantoryjczykach. których z powadu wspólnego pochodzenia razem pomieśdłem, pierwsze miej,s1ce ze względu na chronolog?ę naIe'ży Isię Mikołajowi de NaaU, synowi Pawła, ze wsi Ripparali pod Genuą, ogrodnikowi w dohrach biskupa poznańsIkiego Urjela GÓirki. Sprowadził go tu znany nam paprzednia AndreoIi Guasca de Saldaja, w r. 1483 dzierżawca starostwa gnieźnieńskiego. Kontrakt zawarty z Noalim 'na lat cztery przewiduje oprócz cakQlwiJtega u't-rzymamia 8 dukatów i -jedną lirę genueńską rocznie, w zamian za co ogrodnik zobawiązywał Isię uprawiać winnice i prawadz,ić wszelkiego orodzaju prace rolnicze 134 ). Bliższe szczegóły o nim nie są nam Zinane.

Dłuższe wprawdzie, ale luźne stasunki z Poznaniem ma Genueńczylk Eustachy de ParenHbus, który w r. 1502 przyjął prawa miejskie w Krakawie, a za którym ręczył wtedy wybitny

130) Acta causarum coram advocato et scabinis Pozn. 1521-1533, k. 22; Acta scabinalia Pozn. 1512-1526, k. 160, 177; Acta iudic,i civilis Pozn. 1522-1534, k. 2, 7, 11v.

131) Metryka kor. XXXIV, 247; XXXVII, 303, XLVII, 313.

132) Metryka kor. XLVII, 313.

133) Acta advocatialia Pozn. 1521-1536 (tertius), k. 177v.

134) Ptaśnik, Kultura włoska, str. 86.

patrycjU'sz kraik. Jan Kys:ling I35 . Prowadzi on już mniejwięcej wtedy razem z AugU'stynem Mazonim handel z Wilnem, jak do. wiadujemy się ze wspólnie wystawionego pełnomocnictwa dla Erazma KreydIera rz Krakowa w 11". 1503 do odehrania długów o.d Ignacego (Gygnat) Krelewycza w WiInie 136 ). Ma s!tosunki handlowe i z WrO'cławiem, jalk przekonujemy się z je,g.o ,zeznania w r. 1504, z które,go wynika, że winien 78 zł. węg. iłamtej szemu kupc'.Jwi Di.trichowi HagenerowP37). W r. 1505 wydzierżawił on rra'zem z Fryderykiem Bonerem 'z Krakowa do spółki mennicę królewicza Zygmunta w Głagowie na ś'1ą\sku, rozwiązaną z końcem 1506 lub początkiem 1507r. IPO' wstąpIeniu jego na tron polski 138). W późniejszych latach trudni się znO'wu handlem i 'tawary swe wysyła da Poznania dla P-zregónusa. Dowiadujemy się o tern wr. 1517, aresztował mu je bowiem wtedy Mikałaj ZieleńJsiki i inni, gdy wysyłał je na ręce dawnego swego wspóln:i:ka Augustyna Mazoniego, a sprawa oparła się o sądy miejskie, a następnie IW drodze ape'laJcji o starastę wielkopoIsikiego I30 ). Wkrótce potem umarł, ako nieżyjąfcegO' wymieniają go zapislki odnaszące się da procesu w 'Sprawie aresztu jego towarówHO).

W samym początku XVI w. zjawia się w Pnaniu Antoni de Pino ,z Genui, zwany także w aktach de Pyno, Ita:lcus, WaIhenn, Walhe von Janua, paspolicie zaś Antonius ItaIicus. O jego właściwem nazwisku dowiadujemy się dopie'ro później w r. 1530. Nieszczególny to :kupie,c. Pojawia się w a1ktach poznańs'kich rzadko, co k'iIikanaś'Cie 'lat, zaWSze przy Spo'BobnO'śd różnych długów, ik1tórych nie chce spła1cać. Jużzalraz na 'WIstępie wr. 1503, 'kiedy pora'z pierw'szy pOZJnajemy gro w Poznaniu,

135) Kaczmarczyk, Libri iuris civilis crac. 1392-1506, Kraków, 1913 nr. 9186; Ptaśnik, Gli Italiani a Cracovia. Roma, 1909, str. 87. 186) Warschauer, Stadtbuch von Posen, str. 303, nr. 171. , 137) Schleese, Pie Handelsbeziehungen Oberdeutschlands, insbesondere Niirnbergs, zu Posen im Ausgange des Mittelalters. Zeitschrift der histor. Gesellschaft fur die Prov. Posen XXIX, 1915. str. 258- 259. 138) Gumowski, Wpływy polskie na pieniężne stosunki Śląska w pierwszej połowie XVI wieku. Kraków, 1915, str. 32; Ptaśnik, Kultura włoska. str. 146. 139) Acta consularia Pozn. 1507-1525, str. 188.

140) Tamże, str. 199; Acta castrensia Pozn. nr. 866, k. 505.

KRONIKA :MIASTA POZNANIAprowadzi razem ze Stefanem de Promontorio pr'oces w sprawie futer z 'kupcem wileńskim Waśką Chyt'l)Tm i tu ulega karze z powodu niepr,zylS,tojnych słów -i przemawiania się w sądzie W6jtOWlsko-ławmczyml ł1 ). Z powodu łtej kaJl"Y ,daje :poręczenie za nie-go Jan Walke'r. Handluje on tu materjami jedwabnemi i futrami. Z początkiem . 1505 wylStarał się u króla o ijJoz,wolenie IPrzybycia z towarami na dwór królewski, w tym iteż Icelu król Aleksa11!der wystawia mandat, by w drodze nie d'oznał przeszkód H2 ) i miał wolny przejazd. Jak 'Ws'zys,cy jego ó1wcześni ziomkowie, tak i on hBJndhJlje z Wilnem, ak to wiadoma zzeziIlania przed -radą Jerzego Lill'dne'ra, ,kupca poznańskiego, który był świadkiem transakcji między Antonim a Andrzejem Cichym, IImpcem z Wilna w cza'sie jarma1rku poznań:sk'iego. Anłtoni zapładł wtedy pewną ,s'urnę za towary Oichemu, 're!sZ'tę zaś miał zapładć sułknem i innemi towarami na Boże Narodzenie. Zeznanie to wpisimo da klsią-g raJdzieckich na prośbę Stanisława HeHa 1ł3 ), który wraz z Piotrem złotnikiem z Poznania przejął od Ci!Chego dług Antoni-go winny Cicbemu. Przelanie to długu wywołuje protest Antoniego w r. 1507, :który go 'nie zap.rzecza, jako stwiedzonego własnoręcznym p odpi'sem , ale chodzi mu .jedynie O' to, że CZBJS spłaty je!szlcze nie nadsze,dł 144 ). Dłuig ten S'płaca Antani 'w .połowie na1stępnegO' rou Hel1towi, Iktóry ikw'i:tuje odbiór należytości, zwalnia :równocześnie od odpowiedzialności poręczyc.ieIi w osobach Łukasza i Jana Gerlinów 14n ). Pozostała jednak pre'tell'sja złotnika Piot'ra, niezaspokojone.go wcale. Tę prze,jmuje na siebie Helt, jako kwitujący odbiór długu i ugodziĆ' się ma IZ Piotrem co do .spłaty rw myśl wyroku raj'ców 148 ). Od 'tego czasu przez kil,kanaście l'a't nie spotykamy się z A11!tonm w Poznaniu. Pojawia się dopiera w iI". 1521. może nie osO'bi'śde wprawdzie, ale w ikaiJdym razie ma Isprawy IZ kupcami tutejszymi. Z ipoza Poznania handluje z Malzonim, a także i z innymi, a przynaJjmn-iej z Anną WitOWSiką, kofórej widocznie wi

141) Warschauer, Stadtbuch von Posen, str. 309-310, nr. 209, 210, 16.

142) Wierzbowski; Matricularum, HI, nr. 2022.

1ł3) Acta consularia Pozn. 15lJ7-1525, str. 18.

1'1) Tamte, str. 17.

Jł5) Tamte, str. 28.

w) Temte. str. 28.