OJ OS

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony problematyce współczesnego Poznania 1968.07/09 R.36 Nr3

Załącznik Nr 5

DOCHODY I WYDATKI JEDNOSTKOWEGO BUDŻETU MIASTA NA ROK 1968 WEDŁUG DZIAŁÓW GOSPODARKI NARODOWEJ (w tys. zł.)

Wydatki: Dział Nazwa Dochody na kapitalne bieżące na remonty inwestycje 10 Przemysł 193 175 100 - 250 11 Budownictwo 8 350 11 232 - - 15 Obrót towarowy wewnętrzny 161 612 100 - 900 17 Gospodarka komunalna i mieszkaniowa 27 974 46 108 47 266 90 938 21 Szkolnictwo ogólnokształcące i wychowanie - 1 593 - 11 344 22 Szkolnictwo zawodowe 15 22 621 100 14 904 24 Kultura i sztuka 300 61 327 3 000 1 100 25 Ochrona zdrowia 2 717 153 383 7 300 38 785 26 Kultura fizyczna i turystyka - 8484 - - 27 Świadczenia społeczne 627 15 812 500 5 084 41 Administracja terenowa 1 600 18 493 1 000 1 200 50 Instytucje finansowe 17 505 x x x 80 Rezerwy x 2 563 - - 85 U działy 71012 x - x 86 Dotacje i rozlicz, międzybudźetowe 81 100 x x x Ogółem: 565 487 341 816 59 166 164 505

SZKOŁA PODSTAWOWA IMIENIA JANA MAZURKA We wtorek' dnia 20 lutego 1968 r. Poznań u zcił pamięć Jana Mazurka, członka podzIem e] Polskie] Partii Robotnicze], Jednego z dZIałaczy najbardziej oddanych poznańskie] klasie robotniczej. Jan Mazurek urodził się w lW4 r. w rodzinie robotnika folwarcznego w Skrzynkach po . Poznań. Od najwcześniejszych lat życia ZWIązany był z ruchem robotniczym Wielkopolski. Po ukończeniu 16 lat rozpoczął pracę zarobkową Jako folwarczny stangret, późnieJ pracował w fabrykach Spółki Akcyjnej ,, . Cegielski", skąd - w wyniku podejrzenIa o kolportowanie bibuły komunistycznej - zwolniony został w 1933 r. Wtedy właśnie wstąpił do szeregów Komunistycznej Partii Polski. Ponownie przyjęto go do pracy dopiero po sześciu latach w charakterze kotlarza.

W czasie II wojny światowe] Jan Mazurek rozwinął ożywioną działalność konspiracyjną. W dniu 23 lutego 1941 r. w Jego mieszkaniu . ' w LubonIu przy ul. Kościuszki 6, odbyło się pierwsze posiedzenie b. działaczy Komunistycznej Partii Polski rozwiązane] w 1938 To, na którym postanowiono reaktywować komórki partyjne i utworzono Komitet Okręgowy Komunistycznej Partii Polski. Sekretarzem wybrano Andrzeja Węcławka, zastępcą - Jana Mazurka. Organizacja ta przyjęła we wrześniu 1942 r. - w wyniku kontaktu z łódzkimi działaczami partyjnymi - nazwę Polskiej Partii Robotniczej.

N a trop konspiracyjnej działalności Jana Mazurka wpadła niemiecka policja polityczna Gestapo wiosną 1944 r. Aresztowany w maju 19# To, został rozstrzelany wraz z dziesięcioma innymi członkami kierownictwa Polskiej Partii Robotniczej. Egzekucja nastąpiła 13 sierpnia 19# r. w obozie w Żabikowie. Zginął ukończywszy zaledwie 39 lat. Osierocił żonę i dwoje dzieci. Kiedy po wojnie znaleziono w Poznaniu tajne archiwum Gestapo, wśród dokumentów z napisem "Geheim" mieściła się kopia dokumentu z 11 sierpnia 1944 r. Dotyczyła ona Jana Mazurka. Gestapo zarzucało mu m in utworzenie komitetu dla powołania i organizacji oddziałów Armii Ludowej, zorganizowanie w 1941 r. komórki partyjnej wśród Jencow francuskich zatrudnionych w zakładach "Deutsche Waffen und Munitionsfabriken" oraz uprawianie akcji sabotażowych w tych zakładach. We wspomnianym już dniu 20 lutego 1%8 r. na nowoczesnym budynku Szkoły Podstawowej nr 69 przy ul. J arochowskiego zawisł transparent z hasłem "Nigdy wojnyt" W hallu na parterze zebrali się przedstawiciele władz dzia1nicy Grunwald, I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczo

Jan

1939-1940

Mazurek.

Fotografialat

nej Partii Robotniczej Marian J akubowicz, przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady. Narodowej - Wacław Głowiński, przewodnIczący zarządu dzielnicowego Koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację - Zygmunt Piękniewski, towarzysze walki i przyjaciele Jana Mazurka, komitet rodzicielski, nauczyciele, wychowawcy i młodzież.

Orkiestra wojskowa odegrała hymn państwowy. Uroczystość otworzył zastępca przewodniczącego komitetu rodzicielskiego Edmund A1exiewicz, witając w serdecznych słowach przybyłych przedstawicieli władz i gości, pośród których znalazła się również wdowa po Janie Mazurku - Emilia. N astępnie zabrał głos kierownik szkoły - Stanisław Czarnecki.

"Spoglądając na karty kalendarza w ciągu roku - rozpoczął mówca - człowiek natrafia na daty, które budzą w nim wspomnienia i zmuszają do cofnięcia się myślą o wiele lat wstecz. Miesiąc luty dostarcza nam wyjątkowych okazji do wspomnień. Przypada w nim bowiem rocznica powstania Armii Radzieckiej, armii, która jest gwarancją pokoju na świecie i zarazem pierwszą w historii ludzkości armią powołaną do obrony interesów ludzi ciemiężonych. Dla nas, miesz

Sprawozdania

Zgromadzona na uroczystości młodzież, słucha przemówienia kierownika Szkoły - Stanisława Czarneckiego

Moment odsłonięcia tablicy pamiątkowej. Emilii Mazurkowej żonie rewolucjonisty towarzyszą działacze ruchu robotniczego: Zygmunt Piękniewski (z lewej) i Jan Brygier (z prawej)

Przemawia kierownik Szkoły Podstawowe]im. Jana Mazurka - Stanisław C k . zarnec 1

Fragment wystawy poświęconej Janowi Mazurkowi

IMWe

III 8

Sprawozdaniakańców Poznania, szczególnie ważną datą Jest dzień 23 lutego, gdyż właśnie w tym dniu w 1945 r. miasto nasze zostało wyzwolone przez Armię Radziecką i Wojsko Polskie spod naj straszliwszej w dziejach okupacji. "Od 23 lat z niesłabnącą czcią społeczeństwo Poznania oddaje hołd poległym w walce o nasze miasto żołnierzom radzieckim i polskim oraz wszystkim tym spośród ludności cywilnej, którzy wspomagając walczących żołnierzy, zginęli na stokach Cytadeli, przyspieszając klęskę wroga. "Nie wolno nam jednak zapominać i o tych bohaterach, którzy w tragicznych latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945 osłabiali siły wroga w Poznaniu, prowadzili z nim walkę konspiracyjną. Mam tu na myśli działaczy poznańskiej organizacji Polskiej Partii Robotniczej - twórców komunistycznej konspiracji w Wielkopolsce, wśród których szczególną odwagą i bohaterstwem odznaczał się Jan Mazurek". Przedstawiając zasługi zamordowanego w Żabikowie rewolucjonisty, Stanisław Czarnecki powiedział: "Jego męstwo i poświęcenie dla dobra ojczyzny sprawiły, że uznajemy Go za wzór godny naśladowania i obraliśmy Go patronem naszej szkoły. Bohaterstwo Jana Mazurka i jego towarzyszy walki jest tym większe, że prowadzili ją oni w warunkach, w których główną metodą był sabotaż w miejscu pracy oraz sabotowanie zarządzeń władz okupacyjnych. Terenem akcji sabotażowej były wielkie zakłady przemysłowe, zwłaszcza zakłady «H. Cegielskiego», nazywane przez okupanta «Deutsche Waffen und Munitionsfabriken». W tych zakładach pracował Jan Mazurek. On to właśnie był głównym organizatorem działalności konspiracyjnej wśród jeńców francuskich tam zatrudnionych. Z narażeniem życia organizował w swym mieszkaniu tajne zebrania, u niego też nocowali wysłannicy wyższych władz partyjnyeh. "W warunkach największego niebezpieczeństwa Jan Mazurek pomagał przy organizowaniu Armii Ludowej, prowadził też szkolenie bojowe i polityczne. Akcja sabotażowa prowadzona przez Jana Mazurka i jego towarzyszy miała tak wielki zasięg, że słusznie dziś uważa się poznańskie organizacje Polskiej Partii Robotniczej za decydującą siłę w całym ruchu oporu w Wielkopolsce. "Społeczeństwo Poznania - powiedział na zakończenie Stanisław Czarnecki - nigdy nie zapomni o swych bohaterach. W dowód pamięci stawiamy im pomniki i odsłaniamy tablice pamiątkowe. Ale równocześnie pamiętamy, że nawet najwspanialsze pomniki i tablice pamiątkowe nie zmienią faktu, że ludzi tych nie ma już wśród nas, że nie mogą razem z nami cieszyć się z osiągnięć Polski Ludowej, o którą walczyli. Istotne jest to, aby nigdy więcej nie trzeba było oddawać życia w obronie wolności, aby nigdy więcej nie było wojny! "Także i wy, dzieci szkolne, możecie przyczynić się do utrwalenia pokoju. Pilną nauką możecie pomnażać bogactwa naszej Ojczyzny i uczynić ją tak silną, iż żaden wróg nie odważy się ponownie naruszyć naszych granic". N astępnie inspektor szkolny Stanisław Pawełek odczytał akt erekcyjny, na mocy którego Szkole Podstawowej Nr 69 nadano imię Jana Mazurka. Odsłonięcia tablicy pamiątkowej, wmurowanej w centralną ścianę hallu, dokonała Emilia Mazurkowa w towarzystwie działaczy poznańskiego ruchu robotniczego: Jana Brygiera i Zygmunta Piękniewskiego.

Pod tablicą jako pierwsze składały wiązanki kwiatów dzieci szkolne, odznaczone emblematami przodowników nauki. Z kolei delegaci zakładu opiekuńczego - Poznańskiego Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę - inż. Kazimierz Tysiąc (dyrektor) i Stanisław Adamczak (przewodniczący rady robotniczej) wręczyli sztandar ufundowany szkole przewodniczącemu Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej, Wacławowi Głowińskiemu, który przekazał go kierownikowi szkoły. Oddając sztandar w ręce uczniów, kierownik życzył im osiągania jak najlepszych wyników w nauce i pracy, a fundatorów i przedstawicieli władz zapewnił, iż Szkoła im. Jana Mazurka dołoży wszelkich starań, aby okazać się godną zaszczytnego wyróżnienia. Zebrana na uroczystości młodzież złożyła uroczyste ślubowanie: "My, młodzież Szkoły Podstawowej Nr 69 im. Jana Mazurka w Poznaniu, przyrzekamy - powtarzały chórem setki młodych głosów - że pilną nauką, wzorowym zachowaniem i poszanowaniem mienia społecznego, przyczyniać się będziemy do umacniania wspaniałych zdobyczy naszej Ojczyzny - Polski Ludowej, o którą walczył i za którą oddał swe życie nasz Patron". Część oficjalną uroczystości zakończyła wspólnie odśpiewana "Międzynarodówka". W przestronnej świetlicy szkolnej, na estradzie, nad którą zawisło hasło: "Chwała poległym w walce o wolność narodową i społeczną" - popisywały się następnie zespoły artystyczne szkoły. W hallu na pierwszym piętrze Muzeum Historii Ruchu Robotniczego im. Marcina Kasprzaka urządziło wystawę ukazującą życie i działalność Jana Mazurka.

Ireneusz

Soliński

KRONIKA OBCHODÓW 23 ROCZNICY WYZWOLENIA MIASTA (14-26 LUTEGO 1968 R.)

Wzorem lat ubiegłych rocznica wyzwolenia Poznania spod jarzma faszystowskiego obchodzona była w 1968 T., w ciągu kilku dni lutego tym uroczyściej, że wiązała się z obchodem 50 rocznicy powstania Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Środa 14 lutego O godz. 18,30 płk mgr Zygmunt Bu1zacki wygłosił w "Domu Drukarza" przy ul. Inżynierskiej odczyt o przebiegu walk wyzwoleńczych w Poznaniu w 1945 r. W tym samym czasie mgr Wojciech Banasiewicz w auli Uniwersytetu Robotniczego Związku Młodzieży Socjalistycznej przy ul.

Nowowiejskiego 29, wygłosił prelekcję pL Powstanie i działalność Polskiej Partii Robotniczej w latach okupacji hitlerowskiej.

Czwartek 15 lutego Na zaproszenie Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjaźni Po1sko- Radzieckiej przybyła do Poznania grupa oficerów z Dowództwa Północnej Grupy Wojsk Radzieckich. Oficerowie byli gośćmi załóg poznańskich zakładów pracy. Zwiedzili oni m. in. Poznańską Fabrykę Kosmetyków oraz Wytwórnię Wyrobów Tytoniowych. Wieczorem, w Klubie Towarzystwa Przyjaźni Po1sko- Radzieckiej przy ul. Ratajczaka odbyło się spotkanie gości z aktywem Poznańskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Wziął w nim udział zastępca dowódcy Wojsk Lotniczych gen. bryg. Franciszek Kamiński.

Piqtefc 16 lutego Lekcja języka polskiego dla uczniów klasy IVa Szkoły Podstawowej Nr 91 przy ul. Promyk 4 była wyjątkowo zajmująca. Oto znalazł się wśród nich jeden z bohaterów walk o Poznań, uczestnik szturmu na Cytadelę w · 1945 r. - Stanisław Jakubowicz. Już dziś 7l-1etni kapitan w stanie spoczynku Stanisław J akubowicz opowiadał młodzieży o trudnych dniach i godzinach walki w 1945 T., przedstawił przebieg starć w mieście, mówił o poświęceniu poznaniaków, którzy wspierali atak radzieckich żołnierzy. Młodzież gorącymi brawami i wiązanką kwiatów nagrodziła kapitana.

Sobota II lutego Uczniowie XI Liceum Ogólnokształcącego im. Georgij Dymitrowa przeżyli wzruszające chwile. Szkolna organizacja Związku Młodzieży Socjalistycznej powiększyła się w tym dniu o 114 nowych członków, osiągając tym samym liczbę blisko 250. Do Liceum przybyli

goście: sekretarz Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Grunwald - Jerzy Bauma, przedstawiciele Zarządu Dzielnicowego Związku Młodzieży Socjalistycznej i Komitetu Rodzicielskiego. Po uroczystym wręczeniu legitymacji i krawatów organizacyjnych zebrani obejrzeli część artystyczną w wykonaniu uczniów Liceum, a po niej zaproszeni zostali do udziału w uroczystej Sesji, na której wygłoszono m. in. referat na temat Walka organizacji młodzieżowych z okupantem hitlerowskim.

Niedziela 18 lutego Całodzienna impreza zorganizowana przez Zarząd Dzielnicowy Związku Młodzieży Socjalistycznej oraz Koło Młodzieży Wojskowej przy Dowództwie Wojsk Lotniczych. W godzinach przedpołudniowych oficerowie Wojska Polskiego oraz aktywiści Związku Młodzieży Socjalistycznej z V Liceum Ogólnokształcącego i Technikum Poligraficzno- Księgarskiego dokonali objazdu miasta szlakami walk wyzwoleńczych 1945 r. O fortyfikacjach miasta, etapach walk o Poznań, niemieckim planie obrony "twierdzy Poznań" i o zdobyciu Cytadeli w 1945 r. mówił red. Zbigniew Szumowski.

N a Cmentarzu Bohaterów na Cytadeli złożono wiązanki kwiatów na grobach poległych żołnierzy radzieckich i Polaków. Po południu, w drugiej części imprezy, wszyscy spotkali się w Garnizonowym Klubie Oficerskim. W czasie spotkania lejtenant Jurij Pańków mówił o powstaniu i o drodze bojowej Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Z kolei wiceprzewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Socjalistycznej, Bolesław Stabrowski, podzielił się z uczestnikami spotkania wrażeniami z IV Zjazdu Związku Młodzieży Socjalistycznej.

Spotkanie zakończono wspólną zabawą.

Rozpoczął się II Turniej Wyzwolenia zorganizowany przez studentów Politechniki Poznańskiej. Reprezentacje uczelni poznańskich startowały w czterech dyscyplinach: koszykówka, siatkówka, piłka ręczna i strzelectwo. Udział wzięły drużyny sportowe reprezentujące: Akademię Medyczną, Politechnikę Poznańską, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wyższą Szkołę Ekonomiczną, Wyższą Szkołę Rolniczą, Wyższą Szkołę Oficerską, Szkołę Wojsk Pancernych im. Stefana Czarnieckiego i Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego.

Poniedziałek 19 lutego U roczyste posiedzenie Dzielnicowego Komitetu Frontu Jedności Narodu Grunwald po

Sprawozdaniaświęcono podsumowaniu wyników czynów społecznych w 1%7 r. Zebranych powitał przewodniczący Dzielnicowego Komitetu - Zenon Werner. Z przebiegiem realizacji czynów zapoznał zebranych sekretarz Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Jerzy Bauma.

Na planowaną wartość ok. 15 min zł. wykonano zadania o wartości 15,5 min zł., czyli w 103%. Najbardziej ofiarne okazały się dwa społeczne komitety budowy małej architektury na osiedlach mieszkaniowych Świerczewskiego i Raszyn. Pod kierunkiem pierwszego z nich wykonano prace wartości ponad 2,5 min zł. Podczas posiedzenia ogłoszono wyniki Ogó1nomiejskiego Konkursu na najlepiej uporządkowany zakład pracy i najbardziej estetycznie wyglądający rejon Komitetu Blokowego. Wśród grunwaldzkich zakładów pracy trzy pierwsze miejsca zdobyły: Instytut Ochrony Roślin, Zarząd Aptek Województwa i m. Poznania oraz Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych. Spośród Komitetów Blokowych najlepsze wyniki osiągnęły Komitety: nr no, 120 i 130, a wśród szkół: Szkoła Podstawowa Nr 9, Technikum Ekonomiczne i Szkoła Podstawowa Nr 97. Aktywistów wyróżniających się w' czynach społecznych przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Wacław Głowiński

U roczystość na cmentarzu Preobrażeńskim w Moskwie u stóp Znicza Sławy (20 II 1968 T.).

Przemawia attachć wojskowy ambasady Polskie] Rzeczypospolitej Ludowej w Moskwie, gen. dyw. Edward Kuszkoudekorował Odznakami Honorowymi Miasta Poznania, i Odznakami Miłośnika Miasta Poznania. Zwycięzcy Konkursu otrzymali listy pochwalne i nagrody rzeczowe.

W uroczystym posiedzeniu plenarnym Komitetu Dzielnicowego Frontu Jedności N arodu Wilda uczestniczył I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - Teofil Stróżyk. Po zagajeniu obrad przez zastępcę przewodniczącego Komitetu Dzielnicowego Lucjana Dembowskiego efekty pracy społecznej w 1967 r. przedstawił sekretarz Prezydium Dzielnicowej Rady N arodowej -. Jerzy Goździk. Plan czynów społecznych przekroczono w dzielnicy o milion złotych. Wartość prac wyniosła ponad 15 min zł. Najwięcej zadań zrealizowano w dziedzinie gospodarki komunalnej (7,9 min zł.). Dużą pracowitość okazali m. in. mieszkańcy Swierczewa, którzy ułożyli chodniki oraz przystąpili do budowy sieci wodociągowej. W Ogólnomiejskim Konkursie na najlepiej uporządkowany zakład pracy i najbardziej estetycznie wyglądający rejon Komitetu Blokowego najlepsze wyniki uzyskały: Zakłady N aprawcze Taboru Kolejowego, Zakłady Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" i Dział Techniczny Miejskiego Przedsiębiorstwa Wo

Uroczystość na cmentarzu Preobrażeńskim w Moskwie u stóp Znicza Sławy (2011 1%3 T.). Urnę z ziemią zroszoną krwią żołnierzy radzieckich poległych w walkach o Poznań w roku 1945, niesie zastępca przewodniczącego Komitetu Wykonawczego Moskiewskiej Rady Miejskiej Wasilij Bachmietkowdociągów i Kanalizacji przy ul. Wiśniowej oraz Komitety Blokowe nr 84, 89 i 82. Przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Bady Narodowej, Sylwester Kamiński, wręczył jedenastu najbardziej ofiarnym działaczom Odznaki Honorowe Miasta Poznania; 21 osób otrzymało Odznaki Miłośnika Miasta Poznania, 36 zakładów i instytucji otrzymało proporczyki, a 34 - listy pochwalne.

Wtorek 20 lutego (Uroczystości w Moskwie) Na moskiewskim cmentarzu, gdzie spoczywają żołnierze radzieccy polegli w walkach z najeźdźcą hitlerowskim, w symbolicznej mogile spoczęła urna z prochami żołnierzy i oficerów Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, którzy padli w boju o wyzwolenie Poznania w 1945 r. Podczas uroczystości, w której wzięli udział przedstawiciele społeczeństwa Moskwy, okolicznościowe przemówienia wygłosili: zastępca przewodniczącego Moskiewskiej Rady Miejskiej Wasilij Bachmietkow członek Centralnego Zarządu Towarzystwa Przyjaźni Radziecko- Polskiej gen. Iwan Korownikow, przedstawiciel radzieckiej organizacji weteranów wojny, uczestnik walk o wyzwolenie Poznania w 1945 r. honorowy obywatel naszego miasta, płk Anatolij Mandrik oraz attache wojskowy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich gen. dyw. Edward Kuszko.

N awiązując do jubileuszu 50 rocznicy Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, gen. dyw. Edward Kuszko podkreślił, że społeczeństwo polskie, mieszkańcy tysięcy miast, a wśród nich Poznania, pamiętać będą zawsze o tej pięknej karcie w historii socjalistycznych sił zbrojnych, jaką zapisały one w czasie II wojny światowej w bohaterskich walkach z faszyzmem niemieckim, w obronie swojej socjalistycznej ojczyzny, a następnie w walce o wyzwolenie Polski i innych państw, zagarniętych przez faszystowskie armie. Składając na cmentarzu moskiewskim urnę z prochami oficerów i żołnierzy radzieckich, którzy polegli w walce o wyzwolenie Poznania w 1945 T., naród Polski raz jeszcze oddaje im hołd i wyraża przekonanie, iż wspólnie przelana krew w latach ostatniej wojny światowej na zawsze scementowała przyjaźń między narodami Polski i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Po przemówieniach urnę przywiezioną z Poznania złożono w symbolicznej mogile. Na płycie marmurowej poniżej flag Polski i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich widnieje napis "Miastu Moskwie - ziemia z Cytadeli w Poznaniu z parku Pomnika Braterstwa Broni i Przyjaźni Po1sko- Radzieckiej. " Podczas uroczystości składania urny orkiestra wojskowa odegrała hymny państwowe,

W auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza odbył się uroczysty koncert zorganizowany przez Dzielnicowy Komitet Frontu J ed

Sprawozdania

noscl Narodu Stare Miasto. Przybyli: zastępca przewodniczącego Prezydium Rady N arodowej m. Poznania Jerzy Łangowski, I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Mroczek i przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Mieczysław Tarzynski. Obecny był także wicekonsul Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu Wasy1 Fiłatow. Gości powitał przewodniczący Dzielnicowego Komitetu Frontu Jedności Narodu Kazimierz Mulczyński. Okolicznościowy referat nawiązujący do pamiętnych dni lutego 1945 r. wygłosił I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Mroczek.

"Rocznica wyzwolenia Poznania łączy się zawsze z podsumowaniem czynów społecznych, podejmowanych każdorazowo w lutym pod egidą Frontu Jedności Narodu dla upiększenia tej najstarszej dzielnicy Poznania, która najbardziej ucierpiała wskutek działań wojennych. W 1967 r. zaplanowano czyny społeczne wartości 14125 tys. zł. Realizacja znacznie przewyższyła oczekiwania. Wartość wykonanych czynów przekroczyła bowiem ponad 18 mil. zł." - powiedział w sprawozdaniu sekretarz Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Jerzy Radomski. Jan Mroczek w imieniu Dzielnicowej Rady Narodowej i Komitetu Dzielnicowego serdecznie podziękował ofiarnym zakładom pracy, Komitetom Blokowym, organizacjom społecznym i młodzieżowym za obywatelską postawę w wysiłkach nad upiększeniem dzielnicy. Wyrazem uznania za społeczny wysiłek była dekoracja Odznakami Honorowymi Miasta Poznania oraz Złotymi i Srebrnymi Odznakami Miłośników Miasta Poznania. Dekoracji dokonał wiceprzewodniczący Prezydium Rady Narodowej - Jerzy Łangowski. Ponadto upominki i dyplomy otrzymały zakłady pracy, szkoły i komitety blokowe wyróżniające się w Ogólnomiejskim Konkursie na najlepiej uporządkowany zakład pracy i najbardziej estetycznie wyglądający rejon Komitetu Blokowego. Pierwsze trzy miejsca zdobyły: Izba Rzemieślnicza, Wojewódzka Komisja Porozumiewawcza Naczelnej Organizacji Technicznej i Poznańskie Okręgowe Przedsiębiorstwo Miernicze. Spośród szkół.

wyróżniły się: Szkoła Podstawowa Nr 30, internat przy Technikum Energetycznym i Szkoła Podstawowa Nr 82, a spośród komitetów blokowych: nr 12, 8 i 9. Uroczyste meldunki o zobowiązaniach podjętych na 1968 r. przekazały I sekretarzowi Komitetu Dzielnicowego Janowi Mroczkowi i przewodniczącemu Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Stare Miasto, Mieczysławowi Tarzyńskiemu, delegacje zakładów pracy,szkół, Związku Młodzieży Socjalistycznej i komitetów blokowych. Na zakończenie z bogatym programem artystycznym wystąpili artyści Państwowego Przedsiębiorstwa Imprez Artystycznych "Estrada", Chór Męski Pałacu Kultury "Arion" i zespół muzyczny pod kierunkiem Jerzego Miliana.

ir

Przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Przyjaźni Po1sko- Radzieckiej, Jerzy Kusiak, wręczył gen. bryg. Bolesławowi Szczerbie medal pamiątkowy wybity z okazji pięciolecia działalności Społecznego Komitetu Budowy Parku- Pomnika Braterstwa Broni i Przyjaźni Po1sko- Radzieckiej.

Gen. bryg. Bolesław Szczerba, zastępca Głównego Kwatermistrza Wojska Polskiego, był długoletnim członkiem prezydium Zarządu Miejskiego Towarzystwa Przyjaźni Polsko- Radzieckiej i należał do grona założycieli Społecznego Komitetu Budowy.

W Szkole Podstawowej Nr 69 przy ul. Jarochowskiego odbyła się uroczystość nadania szkole imienia działacza podziemnej Polski Partii Robotniczej - Jana Mazurka. N a uroczystość przybyli m. in.: I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - Marian Jakubowicz, przewodniczący prezydium Dzielnicowej Rady N arodowej Grunwald - Wacław Głowiński, przedstawiciele Wojska Polskiego oraz działacze ruchu robotniczego. W uroczystościach brała udział żona rewolucjonisty - Emilia Mazurkowa. O działalności i zasługach Jana Mazurka mówił kierownik szkoły Stanisław Czarnecki. Aktu nadania szkole imienia dokonał inspektor szkolny - Stanisław Pawełek. Podczas uroczystości Emilia Mazurkowa, w towarzystwie prezesa Dzielnicowego Zarządu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Zygmunta Piękniewskiego i działacza ruchu robotniczego Jana Brygiera, dokonała odsłonięcia tablicy pamiątkowej, pod którą delegacje uczniów złożyły wiązanki kwiatów. Szkoła otrzymała sztandar ufundowany przez Komitet Opiekuńczy Poznańskie Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wodę. W ręce gospodarza szkoły sztandar przekazał dyrektor przedsiębiorstwa - Kazimierz Tysiąc. W części artystycznej wystąpili uczniowie prezentując montaż słowno-muzyczny, nawiązujący do tradycji walk rewolucyjnych.

Spotkanie emerytów i rencistów Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, organizowane staraniem Rady Zakładowej rok

rocznie w lutym, stało się tym razem okazją do ogłoszenia konkursu na pamiętniki. Przyniosą one wiele ciekawego materiału nie tylko osobom zainteresowanym rozwojem komunikacji miejskiej, ale również historykom, zajmującym się dziejami Poznania. Świadczy o tym już sama kronika przedsiębiorstwa z 1945 r. Czytamy tam: ,,9 lutego 1945 r. rozpoczęliśmy rejestrację byłych naszych pracowników. 12 lutego rozpoczynamy już normalną pracę. Pomimo iż w niektórych dzielnicach miasta trwają jeszcze ciężkie walki, na piewszy zew staje 105 byłych pracowników [...] Praca na ulicach jest bardzo ciężka. Nękają nas zbłąkane kule i pociski. Zdarzają się jeszcze naloty. Nie studzi to jednak naszego zapału i prace postępują naprzód, chociaż nikt nie wie, za ile pracuje, gdyż zarobki nie są ustalone. Otrzymujemy tylko od Zarządu Miejskiego codzienne racje chleba. 4 marca 1945 T., mimo ogromnych zniszczeń - ruszył pierwszy tramwaj". Tamte dni podkreślano na zebraniu rencistów - są przedmiotem dumy pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. Rocznicowe spotkanie przy kawie było bardzo udane. Podobały się występy zespołów artystycznych Domu Kultury "Tramwajarz".

Środa 21 lutego W godzinach wieczornych w sali Garnizonowego Klubu Oficerskiego przy ul. Niezłomnych l rozpoczęła się uroczysta akademia z okazji 23 rocznicy wyzwolenia Poznania i 50 rocznicy powstania Armii Czerwonej, zorganizowana przez Zarząd Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W przemówieniu otwierającym uroczystość przewodniczący Komisji Kombatantów i Ruchu Oporu, mgr Jan Dynowski, podkreślił rolę i znaczenie Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w II wojnie światowej oraz współdziałanie z nią mieszkańców Poznania w walkach o Cytadelę i wyzwolenie miasta w 1945 r. Minutą ciszy uczczono pamięć poległych bohaterów. Po prelekcji poświęconej walkom wyzwpIeńczym w Poznaniu w 1945 T., mgr Jan Bartoszewicz odczytał list wystosowany do Radzieckiego Komitetu Weteranów Wojny w Moskwie, w którym zebrani przesyłają kombatantom radzieckim braterskie pozdrowienia i życzenia dalszego umacniania przyjaźni, ugruntowanej wspólnie przelaną krwią w czasie walk z faszyzmem w. okresie II wojny światowej. Kilkunastu członków Związku Bojowników o Wolność i Demokrację wyróżniono za działalność społeczną Odznaką Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa po

10 Kronika miasta Poznaniaznańskiego " i Odznaką Honorową Miasta Poznania. W części artystycznej z montażem słowno-muzycznym wystąpili uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 13.

Inauguracja cyklu spotkań dyskusyjnych na tematy społeczno-polityczne w sali Kominkowej w Pałacu Kultury. Spotkanie z red. Stanisławem Kubiakiem, prezesem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Wieczór poezji rosyjskiej i radzieckiej w sali imprezowej Klubu Towarzystwa przyjaźni Po1sko- Radzieckiej przy ul. Fr. Rataj czaka. W programie: recytacje aktorów scen poznańskich oraz koncert życzeń.

O godz. 19,00 w Klubie "Empiku" przy ul.

Ratajczaka red. Zbigniew Szumowski wygłosił prelekcję pt. Wyzwolenie Poznania Zainaugurowała ona comiesięczny cykl spotkań, który zakończy się w grudniu 1968 r.

Czwartek 22 lutego

Piękną tradycją stanie się niewątpliwie konkurs na model Ratusza poznańskiego, zorganizowany przez Dział Techniki Pałacu Kultury i Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania. Na konkurs wpłynęło 17 prac.

Na uroczystości zorganizowanej z okazji rozstrzygnięcia konkursu obecni byli gospodarze miasta wraz z przewodniczącym Prezydium Rady Narodowej Jerzym Kusia kiem oraz kierownik Wydziału Propagandy i Kultury Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Aleksander Anho1cer. Otwarcia wystawy modeli dokonał przewodniczący Prezydium Rady Narodowej - Jerzy Kusiak. Następnie wręczono nagrody siedmiu laureatom konkursu. I nagrodę otrzymał Józef Neumann (5CXX) zł.), II - Jerzy Tomczak (400) zł.), dwie równorzędne III nagrody (po l(ill zł.) otrzymali Jerzy Wesołowski i Ryszard Korcz, dwie równorzędne IV nagrody (po lcxx) zł.) przyznano Stefanowi Koście1niakowi i Tadeuszowi N eumannowi. Laureatem V nagrody (800 zł.) został Antoni Jakubowski, mieszkaniec Buku. Laureaci nagród otrzymali Odznaki Miłośników Miasta Poznania, a pozostali uczestnicy konkursu - listy pochwalne, które wręczył prezes Zarządu Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, red. Stanisław Kubiak.

W sali Odrodzenia Starego Ratusza odbyła się w godzinach południowych uroczystość wręczenia Nagród Miasta Poznania i Woje

Sprawozdania

Nagrodzone modele Ratusza Poznańskiego. Od lewe] model Ryszarda Korcza (III nagroda), model Józefa Neumanna (I nagroda) i Stefana Koście1niaka (IV nagroda)

wództwa Poznańskiego za 1%7 T., przyznanych z okazji 23 rocznicy wyzwolenia Poznania i Wielkopolski - za osiągnięcia naukowe i w dziedzinie upowszechniania kultury. Laureatów oraz licznie zebranych gości powitał przewodniczący Prezydium Rady N arodowej m. Poznania Jerzy Kusiak, który w krótkim przemówieniu scharakteryzował sukcesy wielkopolskich środowisk naukowych i twórczych. Następnie przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Franciszek Szczerbal, w obecności: sekretarzy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego Janem Szydlakiem, członków prezydiów rad narodowych miasta i województwa, dokonał aktu wręczenia nagród. N agrody naukowe otrzymali: prof. dr Alfons K1afkowski, doc. dr Jerzy. Krasuski, doc. dr Jerzy Lutomski, prof. dr Wincenty Pezacki, doc. dr Halina Ryffert, zespół lekarzy Ośrodka Walki z Gruźlicą i Kliniki Ftyzjatrycznej Akademii Medycznej w Poznaniu w składzie: Bonifacja Chodera, Maria Klimczyk, Jerzy Marciniak, Rajmund Krzyśko, Piotr Sa1kiewicz, doc. dr Irena Westfal i Barbara Zie1niewicz.

W dziedzinie techniki i przemysłu przyznano nagrodę zespołową grupie racjonalizatorów z Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski": Henrykowi Czujewiczowi, Gerardowi Gorączce, Mikołajowi Kujawiakowi, Zenonowi Łakomemu, Mieczysławowi Morawskiemu, Stefanowi Reszkowskiemu; Zespołowi pracowników Poznańskich Zakładów Nawozów Fosforowych w Luboniu w skła<dzie: Norbert Koralewski, Jan Piechota, Zenon Szulc, Jerzy Tomczak i Jan Wójciak. W dziedzinie rolnictwa nagrodę otrzymał zespół pracowników Poznańskiej Hodowli Roślin w składzie: Tadeusz Górski, Wiktor Święcicki, Stanisław Szołkowski, Tadeusz Wolski.

W dziedzinie budownictwa i architektury nagrodę indywidualną przyznano mgr inż. Bogumirowi W ołowczykowi.

Nagrodę Młodych otrzymali dr Wiesława Sa1wa- Kubasik oraz inż. Henryk Konopiński.

W dziedzinie upowszechniania kultury nagrody indywidualne otrzymali: artysta-plastyk Zbigniew Bednarowicz, aktorka poznańskich teatrów dramatycznych Bronisława Frejtażanka, literat Gerard Górnicki, działacz Wielkopolskiego Związku Śpiewaczego Józef Grossmann, poetka i tłumaczka Kazimiera Iłłakowiczówna, kompozytor An

Przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzy Kusiak wygłasza przemówienie do laureatów Nagród Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1%7 w sali Odrodzenia ratusza. Z lewej stoją: przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Franciszek Szczerba1 i I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Szydlakdrzej Koszewski, solista Opery Poznańskiej Marian Kouba, popularyzator kultury regionalnej z Krotoszyna Hieronim Ławniczak, primabalerina Opery Poznańskiej Olga Sawicka, kierowniczka Powiatowej Biblioteki Publicznej w Lesznie Helena Śmigie1ska, aktorka Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu Halina Zbierzyńska. Nagrody zespołowe otrzymali: Amatorski Klub Filmowy "Kalejdoskop" w Turku w składzie: Bronisław Goebe1, Wanda Goebe1, Sy1wiusz Jafra, Irena Mrówczyńska, Krzysztof Mrówczyński, Jerzy Nowicki, Zdzisław Pawlak; Zespół Redakcji Audycji Literackich Rozgłośni Poznańskiej Polskiego Radia w składzie: Czesław Chruszczewski, Maria Dzięgie1ewska, Adam Kochanowski, i Józef Ratajczak.

10*

W imieniu lauretatów serdeczne słowa podziękowania złożył na ręce przedstawicieli władz państwowych i partyjnych prof. dr Alfons K1afkowski.

W przeddzień 23 rocznicy wyzwolenia Poznania przybrano flagami Cmentarz Bohaterów na wzgórzach b. Cytadeli. Przed Pomnikiem Bohaterów zapłonął znicz. Wartę honorową zaciągnęli żołnierze Wojska Polskiego. O godz. 15,00 przy głuchych dźwiękach werbli delegacja Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, stronnictw politycznych, rad narodowych, Wojska Polskiego, zakładów pracy, instytu

Sprawozdania

W ImIeniu laureatów podziękowania składa prof. dr Alfons K1afkowskl. Z lewej przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady N arodowej Franciszek Szczerbal, z prawej przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzy Kusiak

Grupa laureatów Nagród Miasta Poznania i Województwa Poznańskiego za rok 1967

I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Szydlak składa gratulacje laureatce nagrody kulturalnej Halinie Zbierzyńskiej, aktorce Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszucji, organizacji społecznych i młodzieżowych oraz szkół złożyły pod Pomnikiem Bohaterów oraz na mogiłach żołnierskich wieńce i wiązanki kwiatów. Wieniec od Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację złożyła grupa uczestników walk o Cytadelę. Kompania honorowa sprezentowała broń, rozległy się dźwięki hymnów narodowych polskiego i radzieckiego.

W auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza odbyła się uroczysta akademia z udziałem radnych Wojewódzkiej Hady N arodowej i Rady Narodowej m. Poznania oraz działaczy Wojewódzkiego i Poznańskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu, a także licznych delegacji zakładów pracy. Na akademię przybyli m. in. członkowie sekretariatu Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej z I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego Janem Szydlakiem, przedstawiciele stronnictw politycznych z prezesem Wojewódzkiego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego Józefem Wroniakiem i przewodniczącym Wojewódzkiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego Franciszkiem Schmidtem, przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej i Rady Narodowej m. Poznania Franciszek Szczerba1 i Jerzy Kusiak.

Obecni byli goście Poznania: konsul Niemieckiej Republiki Demokratycznej w Szczecinie Henry Brigmann, przedstawiciele Dowództwa Północnej Grupy Wojsk Radzieckich gen. mjr Michaił Bronikow i gen. mjr J ewgenin Kolibernow Bohater Związku Radzieckiego.

Po odegraniu hymnów państwowych Polski i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich akademię zagaił, witając przyby

Sprawozdania

Prezydium uroczystej akademii w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza od lewej: sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jerzy Zasada, przedstawiciel Dowództwa Północnej Grupy Wojsk Radzieckich gen. mjr Michaił Bronikow, przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu Edmund Rejek, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Jan Szydlak, przedstawiciel Dowództwa Północnej Grupy Wojsk Radzieckich gen mjr J ewgenin Kolibernow, przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzy Kubiak, konsul Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu Siergiej Kolaskinłych na uroczystość gości, przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności N arodu Edmund Rejek. Referat okolicznościowy wygłosił przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzy Kusiak. "Dzisiaj, kiedy blisko ćwieć wieku dzieli nas od pierwszych dni wolności - powiedział na wstępie Jerzy Kusiak - z dumą i poczuciem dobrze spełnionego obowiązku spoglądamy na przebytą drogą. Przejęcie władzy państwowej w Polsce przez lud pracujący miast i wsi wyzwoliło ogromne zasoby energii, ofiarności i patriotyzmu klasy robotniczej, chłopstwa i wszystkich ludzi pracy, Ziemi Wielkopolskiej". Mówca podkreślił, iż pod kierownictwem czołowej siły politycznej narodu - Polskiej zjednoczonej Partii Robotniczej - społeczeństwo Poznania i Wielkopolski odbudowało ze zniszczeń wojennych i rozbudowało w skali dotąd nie notowanej, warsztaty pracy, budynki mieszka1ne, szkoły, uczelnie i placówki kultury. Jerzy Kusiak wskazał jednocześnie, iż w ciągu dwudziestu trzech lat powojennych, dzięki dynamicznemu tempu industrializacji, Poznań wrócił do rangi jednego z przodujących i nowoczesnych ośrodków przemysłowych kraju. Nadal trwa rozbudowa i unowocześnianie wielkich zakładów produkcyjnych, powstają ciągle nowe obiekty przemysłowe, kulturalne i komunalne. Dzięki sprzyjającym warunkom nieustannie poprawia się w poznańskich zakładach pracy poziom urządzeń socjalnych, coraz doskonalsza jest też organizacja pracy. N a zakończenie Jerzy Kusiak nawiązał do 50 rocznicy powstania Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i jej zasług w walce o wyzwolenie Poznania. Przedstawiciel Dowództwa Północnej Grupy Wojsk Radzieckich, gen. mjr Michaił Bronikow, przekazał zebranym serdeczne pozdrowienia od żołnierzy i oficerów radziec Narodowej m. Poznania Jerzy Kusiak wygłasza w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza referat z okazji 23 rocznicy wyzwolenia Poznania

Przemawia przedstawiciel Północnej Grupy Wojsk Radzieckich gen. mjr Michaił Bronikow

Sprawozdania !.: III' . \ II(JK · · on:. mmm .

. .'0' - 'JIJ,1Il,Ulu{illll, Wił p i ff lUt{ . .

. ..

*<

. .

II liii fi iiii&itill.;Y )KW W W ! 31

Sprawozdania

Przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu Edmund Rejek wręcza gen. mjr Michaiłowi Bronikowowi Pamiątkowy Medal wybity w Poznaniu z okazji 50 rocznicy Armii Czerwonej

22 II 1968 r. Aula Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza szczelnie wypełniona uczestnikami uroczystej akademii z okazji 23 rocznicy wyzwolenia Poznaniakich, podkreślając przy tym, że z każdym dniem pogłębia się przyjaźń i braterstwo polsko-radzieckie. Przy serdecznych owacjach zebranych na akademii przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu, Edmund Rejek, przekazał na ręce Michaiła Bronikowa życzenia od mieszkańców Poznania oraz wręczył miłemu gościowi dar poznaniaków - Pamiątkowy Medal wybity w Poznaniu z okazji 50 rocznicy Armii Radzieckiej . Na medalu widnieje napis: "W 50 rocznicę powstania Armii Radzieckiej - Północnej Grupie Wojsk Radzieckich - w rocznicę wyzwolenia - od mieszkańców Poznania". Chóralnym odśpiewaniem Międzynarodówki zakończyła się część oficjalna akademii. W części artystycznej wystąpili artyści scen poznańskich z montażem słowno-muzycznym oraz Chór Męski "Arion" przy Pałacu Kultury i Orkiestra Rozrywkowa Poznańskiego Przedsięborstwa Imprez Artystycznych "Estrada" .

W filii nr 20 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego przy ul. Słowackiego 28 Amelia Łączyńska wygłosiła pogadankę dla dzieci pt. Wyzwolenie Poznania. W pływalni Poznańskiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Wypoczynku przy ul. Chwiałkowskiego rozegrano zawody pływackie. Reprezentantka Klubu Sportowego "Lech" Ewa Kobie1ska przepłynęła lm m stylem grzbietowym w czasie 1.14.8 min. tj. w lepszym od aktualnego rekordu Polski młodzików.

Piątek 23 lutego

Pozdrowienia dla mieszkańców Poznania z okazji 23 rocznicy wyzwolenia nadeszły z wielu miast kraju i zagranicy. M. in. w imieniu Komitetu Wykonawczego Leningradzkiej Miejskiej Rady Delegatów Ludu Pracującego przewodniczący Anatolij Sizow nadesłał na ręce przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzego Kusiaka następujący list: "Drogi Towarzyszu! Z okazji 23 rocznicy wyzwolenia Poznania z niewoli niemiecko- faszystowskich najeźdźców, Komitet Wykonawczy Leningradzkiej Rady Miejskiej przesyła w imieniu wszystkich 1eningradczyków serdeczne pozdrowienia dla mieszkańców VVaszego miasta.

"Rocznica ta zbiega się z 50-leciem Armii Radzieckiej, która wyzwoliła Poznań w 1945 r. Toteż z głębokim uczuciem przyjmujemy tę uświęconą ziemię, wziętą z miejsca bojów. Urna z ziemią będzie w dniu 23 lutego 1968 r. uroczyście umieszczona w Muzeum Historii Miasta, poświęconym bohaterskiej obronie Leningradu".

N a Starym Rynku odbyła się uroczysta odprawa wart i służb garnizonu poznańskiego. Punktualnie o godz. 12,00 po raporcie odebranym przez oficera inspekcyjnego garnizonu i po sygnale służby wartowniczej nastąpiła krótka odprawa. Następnie służby wartownicze poprzedzane kompanią honorową przedefilowały przed tłumnie zebranymi mieszkańcami Poznania. Żołnierze Wojska Polskiego zaciągnęli również wartę honorową przed wejściem do Ratusza Poznańskiego, gdzie w sali ławy miejskiej spoczywa urna z sercem generała Henryka Dąbrowskiego.

W podniosłym nastroju wychowawcy i młodzież Szkoły Podstawowej Nr 33 im. Zdobywców Cytadeli Poznańskiej obchodzili święto 23 rocznicy wyzwolenia Poznania. Witając zaproszonych na uroczystość gości, kierowniczka Szkoły Ewa Wiśniewska podkreśliła, iż młodzież pragnie uczcić także 50 rocznicę powstania bohaterskiej i okrytej chwałą Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, której oddziały walczyły w 1945 r. o wyzwolenie Poznania, a także ochotników-cytade10wców, uczestników patriotycznego czynu zbrojnego. Piękny montaż słowno-muzyczny był wyrazem hołdu dla oswobodzicieli Poznania. U czestnicy uroczystości z zainteresowaniem wysłuchali wspomnień uczestników walk o Poznań: Edmunda Szulca i Franciszka Po1arczyka. Następnie zebrani udali się na Cmentarz Bohaterów, aby po złożeniu wieńca pod obeliskiem złożyć przyrzeczenie harcerskie i zaciągnąć wartę honorową.

Pod Pomnikiem Bohaterów na Cytadeli wieńce złożyli studenci poznańskich wyższych uczelni, reprezentowani przez przedstawicieli Rady Okręgowej Zrzeszenia Studentów Polskich, Akademicki Związek Sportowy i uczestników II Turnieju Sportowego z okazji wyzwolenia Poznania, podchorążych Wyższej Oficerskiej Szkoły Wojsk Pancernych im. Stefana Czarneckiego.

Prezes Zarządu Towarzystwa Miłośników Poznania red. Stanisław Kubiak przekazał zespołowi redakcji "Głosu Wielkopolskiego" Złotą Odznakę Miłośnika Miasta Poznania, przyznaną redakcji za działalność na polu popularyzacji przeszłości miasta i jego współczesnych osiągnięć. Złotą Odznakę otrzymał również redaktor naczelny Lesław Tokarski.

Sprawozdania

Na początku lutego 1945 r. przystąpiono do prac przygotowawczych i organizacyjnych w obecnej Szkole Podstawowej Nr 26 im. Ryszarda Berwińskiego. Do grona organizatorów nauki, jeszcze w czasie trwania walk o Cytadelę, należał m. in. nauczyciel fizyki i chemii - Józef Dziasek. Z okazji 23 rocznicy wyzwolenia miasta w szkole odbyła się akademia, podczas której szczególnie dużo życzeń i gratulacji otrzymał jeszcze pracujący w szkole Józef Dziasek. Przepracował on w swym zawodzie ponad 40 lat. Grono nauczycielskie i uczniowie zgotowali mu gorącą owację i obdarowali wiązankami kwiatów.

Żołnierze wielkopolskiej jednostki Wojsk Obrony Wewnętrznej przybyli w 23 rocznicę

23 luty 1%8 r. godz. 12,00. Uroczysta odprawa wart

wyzwolenia Poznania na Cytadelę, aby tutaj, na miejscu uświęconym wspólnie przelaną krwią polsko-radziecką, uczyć się historii. 24 aktywistów Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Dzielnicy Stare Miasto wraz z wiceprezesem Zarządu, Henrykiem J aworowskim pełniło rolę przewodników. Żołnierze z zaciekawieniem słuchali opowiadań uczestników walk o Cytadelę i Poznań w 1945 r. - Jana Stawiaka, Czesława Tomaszewskiego, Henryka Ławiaka, Antoniego Mroczka i innych.

Na zakończenie spotkania żołnierze zwiedzili Muzeum Wyzwolenia Miasta Poznania na Cytadeli.

Prezes Zarządu Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania, red. Stanisław Kubiak, do

Ii

Fragment wystawy pn. "Poznań w gruzach rok 1945" otwartej w siedzibie Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania w dniu 23 lutego 1%8 rkonał w siedzibie Towarzystwa przy Starym Rynku 10 otwarcia wystawy fotogramów pt.

Poznań w gruzach - rok 1945. Na wystawie zgromadzono 32 zdjęcia różnych autorów, ukazujące obraz Poznania w czasie walk o wyzwolenie miasta w 1945 r. W otwarciu uczestniczyła grupa słuchaczy Studium N auczycieiskiego.

Koncert orkiestry symfonicznej Państwowej Filharmonii pod dyrekcją Zdzisława Szostaka. Wykonano kilka utworów symfonicznych kompozytorów poznańskich. Po raz pierwszy wykonana została Kantata piastowska Franciszka Woźniaka do tekstu poetyckiego Ryszarda Daneckiego, z udziałem połączonych chórów: Chóru Żeńskiego Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (przygotowanego przez Krystynę Domańską) i Chóru Męskiego oraz Zespołu Sopranów Chóru Chłopięcego i Męskiego Państwowej Filharmonii (przygotowanego przez Stefana Stuligrosza). Jako solista wystąpił Henryk Łukaszek (bas). Recytował Józef Fryź1ewicz.

Twórczość najmłodszego pokolenia kompozy torów poznańskiego środowiska zaprezentował Zbigniew Guzowski efektownym Preludium i Marszem. Ponadto wykonano Koncert wiolonczelowy Feliksa Nowowiejskiego. Jako solista wystąpił wirtuoz Roman Suchecki (Gdańsk).

W sali sportowej przy ul. Marcelińskiej rozpoczął się IV Międzynarodowy Turniej w piłce ręcznej mężczyzn o puchar Poznańskiego Okręgowego Związku Piłki Ręcznej z udziałem drużyn poznańskich, reprezetacji Bratysławy i młodzieżowej reprezentacji Polski.

U roczysta akademia garnizonowa w sali kina "Grunwald". Uczestniczyli w niej żołnierze oraz oficerowie Wojska Polskiego wraz z rodzinami. Przybył również zastępca dowódcy Wojsk Lotniczych gen. bryg. Franciszek Kamiński.

Po odegraniu hymnu państwowego referat okolicznościowy wygłosił szef Sztabu Wojsk Lotniczych, płk Edward Głąb. W części nieoficjalnej z bogatym programem wystąpił Zespół Artystyczny Wojsk Obrony Wewnętrznej.

Sobota 24 lutego

Pamiętna uroczystość odbyła się w nowym Przedszkolu Nr 110 przy ul. Świt l6a; nastąpiło jego oficjalne otwarcie. Na uro

Sprawozdania

czystość przbyli m. in. przedstawiciele Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Grunwald, Dzielnicowego Komitetu Frontu Jedności Narodu, Związku N auczycie1stwa Polskiego oraz rodzice.

Podziękowanie za piękny obiekt złożyła kierowniczka przedszkola, Urszula Chmielowiec. N owe przedszkole posiada sześć oddziałów dla ponad 200 dzieci. Oficjalnego otwarcia placówki dokonał wiceprzewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej, Łucjan Leracz. Przedszkole otrzymało nazwę "Wesoły domek". Po zwiedzeniu budynku przez gości odbyła się część artystyczna w wykonaniu maluchów.

U roczysty przebieg miała akademia zorganizowana w VII Liceum Ogólnokształcącym im. Dąbrówki. Uczestniczyli w niej m. in. kierownik Wydziału Oświaty i Nauki Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Romuald J ezierski, I sekretarz Komitetu Dzielnicowego Stare Miasto Jan Mroczek oraz przedstawiciele Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej i Dzielnicowego Komitetu Frontu Jedności N arodu oraz delegacje Liceum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu i tamtejszego muzeum, z którymi to placówkami poznańskie liceum nawiązało kontakt. Uroczystość otworzyła dyrektorka liceum - Ludmiła Świnarska. W powitalnym przemówieniu nawiązała ona do 23 rocznicy wyzwolenia Poznania oraz przedstawiła życie i działalność syna Ziemi Wielkopolskiej Jana Kasprowicza, który właśnie W tym gmachu złożył w 1884 r. egzamin dojrzałości. Na bogaty program akademii złożyły się referaty okolicznościowe, wygłoszone przez mgr Urszulę Cyna1ewską, doc. Jarosława Maciejewskiego oraz mgr Ludmiłę Swinarską. W czasie uroczystości wiceprzewodnicząca prezydium Rady Narodowej m. Poznania Władysława Klawiter dokonała odsłonięcia pamiątkowej tablicy ku czci Jana Kasprowicza, wmurowanej w frontową ścianę gmachu liceum. Równocześnie w hallu przed aulą odsłonięto płaskorzeźbę, przedstawiającą pisarza. Z programem artystycznym wystąpiły uczennice liceum, przygotowane przez artystkę scen poznańskich Irenę Osuchowską oraz zespół artystyczny Państwowej Szkoły Muzycznej pod dyr. Henryka Duczma1a. Młodzież złożyła wieńce pod Pomnikiem Bohaterów na Cytadeli i zameldowała o zebraniu kwoty 1400 zł. na budowę Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie.

W Technikum Geodezyjno-Drogowym uroczystość 23 rocznicy wyzwolenia Poznania spod okupacji hitlerowskiej była podwójnym świętem. Szkolne koło Związku Młodzieży Socjalistycznej otrzymało sztandar, ufundowany przez Komitet Rodzicielski i Komitet Opiekuńczy Wojewódzki Zarząd Dróg Publicznych oraz szereg innych instytucji.

W akcie przekazania sztandaru uczestniczyli drogowcy byli wychowankowie technikum: wiceprzewodniczący Zarządu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Socjalistycznej Szczepan Soboń, przewodniczący Zarządu Dzielnicowego Jan Matschi, młodzież szkolna oraz licznie zaproszeni goście, a wśród nich przewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Grunwald Wacław Głowiński. Sztandar przekazał w imieniu fundatorów dyrektor Wojewódzkiego Zarządu Dróg Publicznych inż. Eugeniusz Kwiatkowski.

N a uroczystej akademii pracowników Przedsiębiorstwa Upowszechniania Prasy i Książki "Ruch" wiceprzewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Tadeusz Kwaśniewski udekorował trzynastu pracowników przedsiębiorstwa Odznaką Honorową "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". Odznaczeni zostali m. in. dyrektor Stanisław Kaja, zastępca dyrektora Edmund Drozdowski, Wanda Michalak, Wanda Niemczyk i inni. N atomiast Odznaki Honorowe Miasta Poznania z rąk przewodniczącego Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Jeżyce, Tadeusza Galińskiego, otrzymali za działalność społeczną: Janina Ławniczak - przewodnicząca Rady Zakładowej i Stefan Matuszczak.

Niedziela 25 lutego

Międzynarodowe zawody gimnastyczne pomiędzy reprezentacjami młodzików Poznania i Cottbus (Niemiecka Republika Demokratyczna) w hali Poznańskiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Wypoczynku przy ul. Chwiałkowskiego. W zespole dziewcząt zwyciężyła reprezentacja Cottbus 175,60: 172,30 pkt, a w zespole chłopców reprezentacja Poznania 224,10 : 219,30 pkt.

Tradycyjne biegi przełajowe na stokach Cytadeli zgromadziły na starcie 39 zespołów, w tym 18 żeńskich. W sztafecie kobiet na 1500 m zwyciężyła I reprezentacja dzielnicy Stare Miasto przed II reprezentacją i reprezentacją dzielnicy Wilda. W sztafecie mężczyzn o łącznym dystansie 7500 m zwyciężyła reprezentacja dzielnicy Grunwald przed reprezentacją dzielnicy Jeżyce i miasta Wo1sztyna.

Na sztucznym lodowisku "Bogdanka" odbyły się otwarte mistrzostwa Poznania w jeździe figurowej chłopców i dziewcząt. Uczestniczyło ponad 50 zawodników w wieku od 8---14 lat, wśród nich liczne reprezentacje Torunia i Bydgoszczy.

Zakończenie IV Międzynarodowego Turnieju w piłce ręcznej mężczyzn o puchar Poznańskiego Okręgowego Związku Piłki Ręcznej. Duży sukces odniosła I reprezentacja Poznania (drużyna Klubu Sportowego "Grunwald") , która w finałowym meczu pokonała młodzieżową reprezentację Polski. III miejsce zdobyła II reprezentacja Poznania pokonując reprezentację Bratysławy.

Zakończenie II Turnieju Wyzwolenia, zorganizowanego przez studentów Politechniki Poznańskiej. W łącznej punktacji zwyciężyłareprezentacj a Wyższej Oficerskiej Szkoły Wojsk Pancernych im. Stefana Czarnieckiego przed reprezentacjami Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Politechniki Poznańskiej.

Poniedziałek 28 lutegoo godz. l »> odbył się w Klubie Spółdzielczości Pracy przy Starym Rynku 73{74 wieczór "Złotej Mozaiki" z okazji 23 rocznicy oswobodzenia Poznania. Program objął: poezje Stanisława Przybyszewskiego i ekspresjonistów poznańskiego "Zdroju" oraz pieśni i muzykę związane z Wielkopolską. Wystąpili: Barbara Liwerska (alt), Feliks Maria Nowowiejski (słowo wiążące), Kazimierz Nowowiejski (fortepian), Wanda Jesse-Szeligowska (sopran), Zbigniew Stawarz (recytacje), Krystyna Szydłowska (sopran).

Tadeusz Orlik

ZLOT BYŁYCH ŻOŁNIERZY ARMII "POZNAN" (17 WRZEŚNIA 1967 r.)

W związku z 28 rocznicą wybuchu II wojny światowej społeczeństwo Poznania i Wielkopolski dla uczczenia tragicznego września 1939 r. złożyło hołd poległym i pomordowanym przez hitlerowskich najeźdźców. Pod egidą Wojewódzkiego Komitetu Frontu J edności Narodu oraz Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację odbyło się w Poznaniu wiele uroczystości i imprez z udziałem uczestników Kampanii Wrześniowej. Ukoronowaniem tych uroczystości był zlot b. żołnierzy Armii "Poznań", którego termin wyznaczono na dzień 17 września 1%7 r. Przy Zarządzie Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Poznaniu powołana została Komisja Organizacyjna Zlotu 1. W dniu l września - złożone zostały wieńce na miejscach straceń i kaźni, na mogiłach poległych bojowników, pod pomnikami i tablicami upamiętniającymi bohaterską walkę Wielkopolan z hitlerowskim okupantem. Żołnierze Wojska Polskiego i harcerze zaciągnęli warty honorowe. Odbyły się apele poległych. * W dniach od l do 4 września Wojewódzka Komisja Związków Zawodowych i organizacje młodzieżowe zorganizowały WYSClg kolarski "Szlakiem walk i męczeństwa ludu

1 W skład Komisji Organizacyjnej weszli: Witold Francuziak, Mikołaj Ignatowicz, Henryk Komusiński i Józef Krzywaniawielkopolskiego". Start nastąpił z terenu b. obozu koncentracyjnego w Żabikowie. W dniach 3 i 4 września szlakiem Armii "Poznań" (Mod1na, Łęczyca, Iłów, Solec, Piątek, Granica, Puszcza Kampinowska i Warszawa) udała się autobusami l 50-osobowa .grupa b. uczestników walk wrześniowych i rodzin poległych, aby odwiedzić cmentarze w woj. warszawskim, na których spoczywa wielu, często bezimiennych, żołnierzy, podoficerów i oficerów Kampanii Wrześniowej. Uczestnicy wycieczki złożyli na grobach wiązanki kwiatów. Dnia 9 września na Cmentarzu Bohaterów na Cytadeli nastąpiło odsłonięcie pomnika ku czci bojowników podziemnej Polskiej Partii Robotniczej, którzy zginęli w walce z hitleryzmem. W tym samym dniu w Międzynarodowym Klubie Prasy i Książki przy ul. Ratajczaka otwarto wystawę pn.: "Armia Poznań w Kampanii Wrześniowej". Współorganizatorem wystawy był Zarząd Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokracj ę 2. Wystawa ukazywała udział Armii "Poznań" w zmaganiach z hitlerowskimi wojskami oraz początki niemieckiej okupacji w Polsce w 1939 r. Główne eksponaty stanowiły dokumentalne zdjęcia, reprodukcje wydawnictw

2 Wystawę przygotowali i wiele eksponatów ze swoich zbiorów dostarczyli: Witold Francuziak i Józef Krzywania.

Sprawozdania

Grupa delegatów Radzieckiego Komitetu Weteranów Wojny zwiedza urządzoną w Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki wystawę pn. "Armia Poznań w kampanii wrześniowej".

Pierwszy od lewej: płk Józef Krzywania, trzeci od prawej kierownik Wydziału Propagandy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Aleksander Anho1cer. W środku przewodniczący delegacji gen. mjr Michaił Prawdmalbumowych, rysunki i dokumenty. Seria zdjęć przedstawiała działania Armii "Poznań", zwłaszcza krwawą bitwę nad Bzurą w dniach od 9 do 17 wreśnia 1939 r. Uzupełniono je dwoma barwnymi planszami, ilustrującymi pierwszą i trzecią fazę walk nad Bzurą. Liczne zdjęcia ukazywały również akty hitlerowskiego bestialstwa w pierwszych dniach okupacji ziem polskich: egzekucje dokonane na cywilnej ludności w wielkopolskich miastach, rozstrzeliwanie polskich jeńców wojennych i inne tragiczne wydarzenia. N a wystawie zgromadzono także fotografie dowódców jednostek Armii "Poznań", m. in. gen. dra Romana Abrahama, gen. Tadeusza Kutrzeby, szefa sztabu płk. dypl. Stanisława Lityńskiego, płk. Mieczysława Mozdyniewicza, gen. Franciszka Włada. Ekspozycję uzupełniły gabloty z pamiątkami z walk wrześniowych oraz z walk polskich żołnierzy na różnych frontach II wojny światowej. W pierwszej gablocie zebrano dokumenty wojskowe podpisane przez dowódcę 14 Dywizji

Piechody gen. Franciszka Włada, legitymacje żołnierskie i inne dokumenty. W drugiej - pamiątki związane s bohaterskim lotnikiem ppor. Włodzimierzem Gedyminem. W trzeciej listy poległych żołnierzy Armii "Poznań", a w ostatniej odznaki pułkowe oraz szable kawaleryjskie i piechoty. W dniu 9 września przybyła na kilkudniowy pobyt do Wielkopolski delegacja Komitetu Weteranów Wojny ze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich z gen. mjr. Michałem Prawidinem na czele. Członkowie delegacji wzięli udział dnia 10 września' w spotkaniu z młodzieżą III Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Kasprzaka w Poznaniu. Podczas spotkania dokonano wręczenia szkole sztandaru ufundowanego przez Zarząd Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W dniu 16 września w godzinach przedpołudniowych podniosłą uroczystość przeżywali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 4 przy ul. Rawickiej. Szkoła otrzymała imię Armii "Poznań". Z tej okazji odsłonięto przed

Zgromadzeni przed Szkołą Podstawową Nr 4 goście uroczystości

Gen. bryg. _ pilot Józef Jacewicz dokonuje odsłonięcia tablicy pamiątkowej na frontonie Szkoły Podstawowej Nr 4 im. Armii "Poznań"

Sprawozdaniawejściem do budynku tablicę pamiątkową. N a uroczystość przybyli m. in.: sekretarz Komitetu Dzielnicowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Grunwald - Czesław Skrzypek, wiceprzewodniczący Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej - Lucjan Leracz, kurator Okręgu Szkolnego Poznańskiego - Jan Stoiński, prezes Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację - Henryk Mazur, przedstawiciele Wojska Polskiego, organizacji społecznych oraz rodzice uczniów. Uroczystość zgromadziła także b. żołnierzy Armii "Poznań". Przed pięknie udekorowanym budynkiem uformowała się kompania honorowa Wojska Polskiego. Przed jej frontem przeszedł gen.

bryg. pilot Józef Jacewicz. Następnie zebranych powitał przewodniczący komitetu rodzicielskiego Franciszek Mańczak. O bohaterskiej walce żołnierzy Armii "Poznań" mówili płk. Józef Krzywania oraz kierownik

Tablica pamiątkowa wmurowana w ścianę frontową Szkoły Podstawowej Nr i im. Armii "Poznań"szkoły Kazimierz Filoda, również b. żołnierz tej Armii. Akt nadania szkole imienia Armii "Poznań" odczytał inspektor szkoły Stanisław Pawełek, a tablicę pamiątkową odsłonił przy dźwiękach werbli gen. bryg. pilot Józef J acewicz. Zgromadzeni przed budynkiem uczniowie złożyli uroczyste przyrzeczenie dochowania wierności ideałom, o które walczyli najlepsi synowie Ojczyzny. W tym samym dniu w godzinach popołudniowych w Garnizonowym Klubie Oficerskim płk. rez. Ludwik Głowacki z Warszawy wygłosił prelekcję pL "Żołnierze wielkopolscy w bitwie nad Bzurą i w obronie Warszawy w 1939 r. " Podniosłe chwile przeżyli w dniu 17 września 1967 r. b. żołnierze Armii "Poznań", którzy zapisali piękne karty w historii bohaterskich zmagań narodu polskiego z hitlerowskim najeźdźcą. Po raz pierwszy od 28 lat zjechali się ze wszystkich stron Polski, aby swoim udziałem w Zlocie potwierdzić ten sam głęboki patriotyzm i umiłowanie narodu, które cechowały ich w roku 1939. Na zbiórkę na Placu Wolności stawiło się około 2000 b. żołnierzy. Wśród uczestników Zlotu znaleźli się: b. dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii gen. bryg. dr Roman Abraham, b. dowódca 17. Dywizji Piechody płk. Mieczysław Mozdyniewicz oraz płk. Ludwik Głowacki oraz liczna grupa b. wyższych oficerów. Po przemarszu ulicami miasta i złożeniu wieńców pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 r. w wielkiej sali Pałacu Kultury odbyła się uroczysta akademia. Uczestniczyli w niej przedstawiciele partii politycznych, władz, organizacji społecznych i Wojska Polskiego. Przybyłych powitał prezes Zarządu Okkręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Henryk Mazur. Następnie ppłk. rez. Mikołaj Ignatowicz wygłosił referat o historii walk wrześniowych. Mówiąc o walce zbrojnej sprzed 28 lat, o dramatycznych przeżyciach narodu, o tra

gedii wrześniowej, Jej przyczynach i skutkach, prelegent szczególnie mocno akcentował bohaterstwo polskiego żołnierza, jego patriotyzm i wierność narodowi. Miłym momentem w akademii było krótkie wystąpienie młodzieży ze Szkoły Podstawowej nr 4, która w dniu 16 września wyróżniona została nadaniem imienia Armii "Poznań". Młodzież przekazała uczestnikom Zlo, tu serdeczne pozdrowienia i wyrazy szczerego uznania za udział w obronie Ojczyzny w tragicznym wrześniu 1939 roku. Część oficjalną akademii zakończono uchwaleniem rezolucji, potępiającej militaryzm, odradzający się w Niemieckiej Republice Federalnej, zbrodniczą agresję Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej na Wietnam, agresję Izraela na kraje arabskie. N astępnie uczestnicy Zlotu z zainteresowaniem obejrzeli film pt. " Westerplatte" . N a żołnierskim obiedzie, który przygotowała Wyższa Oficerska Szkoła Wojsk Pancernych im. Władysława Czarneckiego, wiele czasu poświęcono wspomnieniom sprzed 28 lat.

Witold

Francuzlak

U czestnicy Zlotu w pochodzie ulicami Poznania (17 IX 1%7)

« .

· 1-;

· · · i

11 Kronika miasta Poznania

Sprawozdaniay).. ..

Czoło pochodu: sztandary oddziałów powstańczych Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 r.

Moment składania wieńca pod Pomnikiem Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 r. Od lewej: płk Mieczysław Mozdyniewicz, gen, dr Roman Abracham, przewodniczący Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Henryk Mazur i płk Józef Krzywania

WYDARZENIA W POZNANIU W 1967 ROKU

Część I STYCZEŃ

2.1. Otwarcie międzyzakładowej Przychodni lekarskiej dla pracowników handlu i gastronomii w lokalu przy ul. 23 Lutego 11. 7.1. Spotkanie członków bawiącego na gościnnych występach radzieckiego zespołu artystycznego "Drużba" z władzami Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. 7.1. W Operze Poznańskiej premiera opery Antonio Salieriego Axur, Król Ormus w reżyserii Krystyny Meissner. Kierownictwo muzyczne Roberta Satanowskiego. 9.1. Jubileusz 45-1ecia pracy naukowej prof. dra Tadeusza Cypriana. Uroczystość na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 11.1. Konferencja partyjna sprawozdawczo-wyborcza w Dowództwie Lotnictwa Operacyjnego z udziałem członka Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Franciszka Waniołki oraz wiceministra Obrony Narodowej gen. broni Jerzego Bordziłowskiego. 13.1. Koncert artystów z Litewskiej Socjalistycznej Republiki: radzieckiej pianistki Olgi Steinbergaite i skrzypka Aleksandra Liwontasa.

Z P10wdiw przybyła z wizytą delegacja Dymitrowskiego Komunistycznego Związku Młodzieży, z I sekretarzem Wasy1em Georgievem Kiczevem.

14.1. Otwarcie wystawy malarstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza w Muzeum N arodowym. Uroczysta wieczornica z okazji 25 rocznicy powstania Polskiej Partii Robotniczej, w auli uniwersyteckiej. 16.1. Walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania oceniło czteroletnią działalność. Obecny na zebraniu przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzy Kusiak wręczył Towarzystwu Zespołową Odznakę Tysiąclecia. Prezesem Zarządu Towarzystwa wybrany został ponownie Stanisław Kubiak. Otwarcie wystawy rzeźby Tadeusza Hasiora i malarstwa Kiejstuta Bereźnickiego w "Arsenale". 17.1. XIV Sesja Rady Narodowej m. Poznania zatwierdziła Plan Gospodarczy i uchwaliła budżet na rok 1967. Bawiący w Poznaniu wicepremier Stefan Jędrychowski zwiedził Zakłady Przemysłu Metalowego "H. Cegielski".

18.1. Stanowisko naczelnego dyrektora Zakładów Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" objął mgr inż. Franciszek Adamkiewicz, dotychczasowy dyrektor techniczny Zakładów. 20.1. W auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza koncert światowej sławy amerykańskiego skrzypka polskiego pochodzenia - Bronisława Gimp1a - laureata IX nagrody I Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Warszawie (1935). 21. l. Uroczystość 20-1ecia istnienia obchodził popularny dziennik popołudniowy "Ekspress Poznański". Zespół został odznaczony Odznaką Tysiąclecia oraz Odznaką Honorową Miasta Poznania.

24.1. Ogłoszenie ogólnopolskiego konkursu na projekt pomnika Mieszka I i Bolesława Chrobrego w Gnieźnie. Protektorat nad budową pomnika objął przewodniczący Rady Państwa Edward Ochab.

27.1. Premiera widowiska muzycznego Kram z p isenkam i Leona Schillera w reżyserii J owity Pieńkiewicz w Teatrze Polskim. 29.1. Z udziałem 20 zespołów przegląd chórów amatorskich Polski północnej w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 30.1. Sesja naukowa poświęcona procesom rozwojowym Poznania w Polsce Ludowej, zorganizowana przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Prezydium Rady Narodowej m. poznania w sali Czerwonej pałacu Działyńskich.

LUTY

2.2. Występy Pantominy Wrocławskiej Henryka Tomaszewskiego w Teatrze Polskim.

8.2. Konsul Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Poznaniu Siergiej Kolaskin przekazał Społecznemu Komitetowi Budowy Parku - Pomnika Przyjaźni i Braterstwa Broni Po1sko- Radzieckiej od mieszkańców miasta Engels - urnę z ziemią z pobojowisk znad Wołgi.

11«

Wydarzenia w Poznaniu w 1967 r.

10.2. W Salonie Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki otwarto wystawę UNESCO obrazującą udział Polski w ratowaniu zabytków historycznych w Nubii. 17.2. Minister Spraw Wewnętrznych Mieczysław Moczar spotkał się ze studentami Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 20.2. Plenarne posiedzenie Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej poświęcone aktualnym zadaniom wielkopolskiego rolnictwa z udziałem zastępcy członka Biura Politycznego Mieczysława Jagie1skiego. Koncert szwedzkiego Chóru Chłopięcego "Stockho1ms Gosskor" w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 21. 2- Odsłonięcie tablicy pamiątkowej na frontowej ścianie gmachu przy ul. Matejki nr 50 pierwszej siedziby Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej w wyzwolonym Poznaniu. 22.2. Uroczysta akademia z okazji 22 rocznicy wyzwolenia Poznania i Wielkopolski oraz 49 rocznicy powstania Armii Radzieckiej w auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Otwarcie wystawy Poznańska grafika użytkowa w Arsenale.

22.2. Wmurowanie aktów erekcyjnych pod dwa nowe gmachy szkolne: przy ul. Podkomorskiej 103 - pod budynek szkoły specjalnej i przy ul. Palacza 21 - pod budynek liceum ogólnokształcącego. 23.2. Prapremiera faktomontażu Zbigniewa Szumowskego Poznańskie kredowe kolo w reżyserii Marka Okopińskiego w Teatrze Nowym.

1.3.

6.3.

10.3.

12.3.

18.3.

21.3.

22.3.

28.3.

28.3.

29.3.

30.3.

3.4.

6.4.

7.4.

8.4.

10. 4.

11.4.

14.4.

17.4.

MARZEC

Z udziałem reprezentacji siedmiu uczelni rozpoczął się IV Ogólnopolski Festiwal Państwowych Wyższych Szkół Muzycznych.

W Muzeum Rzemiosł Artystycznych w Zamku Przemysława otwarto wystawę historyczną Pasy kontuszowe. Koncert orkiestry Filharmonii Poznańskiej z udziałem skrzypka hiszpańskiego Augustina Leona Ary, laureata IV nagrody III Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu (1957). Otwarcie Targów Krajowych "Wiosna 67".

Premiera sztuki Męczeństwo i śmierć Mara ta Petera Weissa w reżyserii Henryka Tomaszewskiego w Teatrze Polskim.

Szkole Podstawowej Nr 30 przy ul. Garncarskiej 7, w stulecie istnienia, nadano imię bohatera Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 r. - mjr Mieczysława Palucha. Konferencja odlewników wielkopolskich w Wielkopolskich Zakładach Urządzeń Mechanicznych "Wiepofama". XV Sesja Rady Narodowej m. Poznania poświęcona problemom deglomeracji.

W 20 rocznicę śmierci gen. Karola Świerczewskiego na frontonie budynku Szkoły Podstawowej jego imienia przy ul. Swoboda Nr 51 odsłonięto tablicę pamiątkową.

W arsenale otwarto wystawę Współczesna grafika Francji, na której eksponowano m. in. dzieła Pablo Picassa. Obrady ogólnopolskiego sympozjum aktywu klubów "Pro musica" w foyer Opery Poznańskiej.

Setny blok mieszkalny oddano do użytku na Osiedlu im. Karola Świerczewskiego.

KWIECIEŃ

Koncert radzieckiego pianisty Rudolfa Kerera.

Otwarcie wystawy dziesięcioletniego dorobku edytorskiego Wydawnictwa Poznańskiego w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Edwarda Raczyńskiego. Pierwszy w dziejach Politechniki Poznańskiej doktorat honoris causa nadano matematykowi prof. drowi Władysławowi Slebodzińskiemu. Premiera baletu Adolfa Adama Ciselle w Operze Poznańskiej, z Olgą Sawicką jako Giselle.

Otwarcie wystawy prac Andrzeja Wróblewskiego w Muzeum Narodowym.

Spotkanie ambasadora Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w Polsce Awierkija Aristowa z aktywem Towarzystwa przyjaźni Po1sko- Radzieckiej.

Rozpoczęły się koncerty VII Poznańskiej Wiosny Muzycznej. - Premiera dramatu Fiodora Dostojewskiego Idiota w adaptacji scenicznej Stanisława Brejdyganta w Teatrze N owym. Rozpoczęcie dwudniowej ogólnopolskiej narady, poświęconej realizacji czynów społecznych w dużych miastach, w Białej Sali Prezydium Kady Narodowej m. Poznania.

22.4. Centralna akademia z okazji "Dnia Transportowca" w Operze Poznańskiej.

Poznański Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych otrzymał sztandar przechodni prezesa Rady Ministrów i przewodniczącego Centralnej Rady Związków Zawodowych za zajęcie I miejsca we współzawodnictwie krajowym za rok 1966. 24.4. Uroczystości związane z czterdziestoleciem Poznańskiej Rozgłośni Polskiego Radia.

25.4. XVI Sesja Rady Narodowej m. Poznania, poświęcona sprawozdaniu z wykonania Planu Gospodarczego i budżetu za rok 1966.

Obrady Krajowej Narady Normalizacyjnej z udziałem wiąepremiera Edwarda Szyra w sali konferencyjnej "Domu Technika" przy ul. Stalingradzkiej 5. 27.4. Sesja naukowa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, poświęcona pamięci dra Władysława Biegańskiego.

1.5.

6.5.

11.5.

12. 5.

12. 5.

13.5.

17.5.

21.5.

25.5.

26.5.

27.5.

29.5.

30.5.

31.5.

MAJ

2.5.

J ak co roku, Poznań święcił radośnie dzień międzynarodowej solidarności ludzi pracy - l Maja. Pochód ruszył tradycyjną trasą sprzed hotelu "Merkury" wzdłuż ul. Armii Czerwonej. W manifestacji brał udział członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, minister obrony narodowej, marszałek Polski Marian Spychalski. Po południu zabawy we wszystkich dzielnicach miasta. Otwarcie V Wystawy Poplenerowej Poznańskiego Oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków w "Arsenale". Przebywający w Poznaniu członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, minister Obrony Narodowej, marszałek Polski - Marian Spychalski, w towarzystwie I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Jana SzydIaka i przewodniczącego Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Jerzego Kusiaka spotkał się z aktywem Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. Rozpoczęły się studenckie Juwenalia. Na stopniach Ratusza poznańskiego symboliczne klucze do bram miasta wręczył studentom przewodniczący Prezydium Rady N arodowej miasta Poznania - Jerzy Kusiak.

Uroczysta akademia z okazji 20-1ecia Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej "Prasa" w "Domu Prasy" przy ul. Grunwaldzkiej 19. Z okazji jubileuszu 27 dziennikarzy otrzymało Odznaki Honorowe Miasta Poznania oraz odznaki "Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego". Zakłady Przemysłu Metalowego "H. Cegielski" opuścił pięciotysięczny wagon przeznaczony na eksport do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Po raz dziesiąty Miejskie Hotele w Poznaniu zajęły I miejsce w ogólnokrajowym współzawodnictwie i zdobyły sztandar przechodni Ministra Gospodarki Komunalnej. Premiera dramatu Henryka Ibsena Rosmersholm w Teatrze N owym w reżyserii Marii Straszewskiej.

W Operze Poznańskiej premiera arcydzieła Ryszarda Wagnera Tannhiiuser, w reżyserii i pod kierownictwem muzycznym Roberta Satanowskiego. Otwarcie wystawy malarstwa Stanisława Tesseyre w "Arsenale".

Jubileusz 75-1ecia działalności Wie1koposkiego Związku Śpiewaczego w sali konferencyjnej "Domu Technika" przy ul. Stalingradzkiej 5. Premiera operetki Gasparon e Karola Mi116ckera, w reżyserii Beaty Artemskiej w Operetce Poznańskiej. Minister Oświaty i Szkolnictwa Wyższego prof. dr Henryk Jabłoński spotkał się z poznańskim środowiskiem naukowym. Szkoła Podstawowa nr 74 przy ul. Trybunalskiej otrzymała imię radzieckiego kosmonauty Włodzimierza Komarowa. Prof, dr Leon Marian z Ottawy, światowej sławy uczony, specjalista w dziedzinie chemii organicznej, otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

XVII Sesja Rady Narodowej m. Poznania poświęcona ocenie pracy służby zdrowia oraz stanu zdrowotnego mieszkańców miasta. Krajowa narada poświęcona sprawie zadrzewień z udziałem sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Józefa Tejchmy w Pałacu Kultury.

CZERWIEC

3.6. VIII Wojewódzki Zjazd Ligi Obrony Kraju W Garnizonowym Klubie Oficerskim. Zasłużonym działaczom wręczono medale "Za zasługi dla obronności kraju". 9.6. Koncert symfoniczny Filharmonii Poznańskiej z udziałem Wandy Wiłkomirskiej laureatki II Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu (1952).

10. t. Plenarne posiedzenie Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej poświęcone problemom pracy ideowo- politycznej oraz zadaniom wojewódzkiej organizacji partyjnej w kształtowaniu patriotycznej i socjalistycznej postawy społeczeństwa. 11.6. Minister Handlu Zagranicznego Witold Trąmpczyński dokonał otwarcia XXXVI Międzynarodowych Targów Poznańskich. W uroczystości wzięli również udział: sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Artur Starewicz oraz I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego Jan Szydlak. Przemówienie powitalne wygłosił przewodniczący Prezydium Rady Narodowej m. Poznania - Jerzy Kusiak. 16.6. W zakładach pracy Poznania wiece protestacyjne przeciwko agresji Izraela na państwa arabskie. 17.6. Międzynarodowe Targi poznańskie zwiedzili: członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Stefan Jędrychowski oraz wiceprezes Rady Ministrów Zenon N owak. 18.6. W Operze Poznańskiej premiera opery Czarodziejski flet Wolfganga Amadeusza Mozarta w reżyserii Kurta Pscherera. 21.6. Związkowcy radzieccy i austriaccy goscle VI Kongresu Związków Zawodowych w Warszawie zwiedzili Międzynarodowe Targi Poznańskie a także spotkali się z załogami zakładów pracy. 22.6. 11 zagranicznych delegacji związkowych, uczestniczących w VI Kongresie Związków Zawodowych, odbyło w Poznaniu spotkania z aktywem robotniczym różnych fabryk.

Premiera Wesela Figara Pierre Augustina Beaumarchais, w reżyserii Marka Okopińskiego w Teatrze Polskim. 23.6. Międzynarodowe Targi Poznańskie zwiedził członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, przewodniczący Rady Państwa, Edward Ochab, w towarzystwie sekretarza Rady Państwa Juliana Horodeckiego, członka Rady Państwa Juliana Tokarskiego, ministra Handlu Zagranicznego Witolda Trąmpczyńskiego, I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoconej Partii Robotniczej - Jana Szydlaka. i 24.6. Na stadionie im. 22 Lipca początek XIII międzynarodowych zawodów lekkoatletycznych o Memoriał Janusza Kusocińskiego. 25.6. W auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza rozpoczął się I Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych i Chłopięco-męskich, w których oprócz polskich uczestniczyły chóry z Francji, Niemieckiej Republiki Demokratycznej i Związku Socjalistycznych Republik Rad. 26.6. Plenarne posiedzenie Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej poświęcone realizacji uchwał VI I Plenum Komitetu Centralnego. 27.6. XVIII Sesja Rady Narodowej m. Poznania poświęcona problemom komunikacji miejskiej.

Anna Zabielska tem Rady Państwa z dnia l lutego 1957 r. w cs1u nagrodzenia zasług uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 r.