ŚRODA POZNANSKAniu, "Navum Forum", pa niemiecku "Neumarkt", tiO' naczy Nowy Targ (Nowe Targawi'ska, NO'we Mia'sta), a więc tłumaczona pa prO'stu "śradę" na "targ" alias miasta. Równocześnie spotykamy się raz z określeniem ogólniejszem "środy". Gdy tam łą'CzanO' ją z targiem, -zndujemy w Racznioku Wielkopoliskim pod r. 1253 na'stępujące określenie: Przemyśl: "cives su as de civitate, que e['at sita in area que vacatur Srothka, ...mavH". Przemyśl zabrd mieszczan swych z; miasta, które leżała na teryŁorjum Śródką zwanem. Wtem miei,scu myśl'ał pLsarz o śradzie jaka a samem określeniu miejsca. T cm samem ustalamy, że n a z wa Ś ród k i n i e p D C h 0chi ani ad połażenia: środlkawegO' ani ad dnia t a r g D W e g o, a Q z n a c z a t y l e c o p D d g r a d z i e (szerzej: osiedle), w dals:zem znaczeniu: miastO', targawisko. Narzuca się kwest ja porównania naj dawniej szych nazw pO'znańskich miejscowych. Liczni kranikarze wspaminający Q początkach Paznania zgadni są w tem, że Paznań jest nazwą stasunkowo późną i wyjaśni_ą jej powstanie różnemi legendami. Nie ulega dzjsiaj wątpliwości, że "Poznań" wywadzi się od imienia własnegO' Paznan. CO' w zapiska-ch kronikarskich maże być prawdą, to jedna, że P Q Z n a ń n i e b y ł n a z w ą p i e rw Q t n ą. Coprawda -starszej nazwy jak Poznań nie znamy, ba występując na widownię Paznań nazwę tę już nosi. Jeżeliby jednak szukać nazwy dawllicj,gzej, n i e m Q Ż n a w y k l u c z yć m a ż l i w o ś C i, ż e s t a r e a s i e d l e n a z ywało się Śradą, ba ta nie nazwa da brana, lecz p r a s t e o ,k r e ś l e n i e a oS i e d ł a. A gdy nazwy właściwej nie hyła, łatwo, zrazumieć później'sze jej przybranie ad nazwiska jakiegaś władcy Poznana. P,aznaniem zwała się O'd gradu całe terytorjum przygradzkie, a n a z w ę d a w n ą z a c h 0'wała rdzenne padgradzie. Coprawda i nazwa "Ostrów" zdradza dawnaść, stasuje s'ię wszakże raozej da gr,odu.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1927 R.5 Nr3

Czas czytania: ok. 3 min.

Nie stawiam tutaj żadnegO' twierdzenia, wysuwam tylkO' lekkie prawdapodabieństwa. Z największą ostrażnaścią wysunę jeszcze jeden drobiazg, pagrzebany już przez Łukaszewicza. OtO' jeden z dawnych pisarzy pO'lskich, Sarnicki, twierdzi, że Paznań był starą ,,sŁraganą", wymienianą u Ptalemeusza w 2. wieku pa Chrystusie. Twierdzenie ta zbyta jaka naj zupełniej bezpodstawne. Trudne

KRONIKA MIASTA POZNANIAtyLko uwierzyć, że Sarnicki wyssał je literalnie z palica. dla czegO' wówczas nie adniósł Stragony do irDnega mia,sta: W:racławia, Krakowa czy lp.? Otóż mażnaby sądzić, że istniała mg;Hsf'a tradycja dawnej nazwy "Środa", która w brzmieniu np. "Strzoda" w pewnej mierze magła na'suwać myś'l a przemi,anie na Stragonę. W tej dradze mógł był Sarni:cki wpaść na myśl przeniesienia Stragany na Paz nań, chociaż Paznań nieza,wadnie O'wą Straganą nie był.

Jakiekalwiek razważania padkreślają sz,czególnie wybitną dawność nazwy Środa, trudna przeto przypuścić, iżby nazwa ta była nowszą od .iakiejlwlwiek innej, czy ta Ostrawa czy PO'znania. Zdaniem mojem nie potrzeba ustalać pierwszeństwa ża1dnej z tyich nazw, ba mogły istnieć obok siebie (i istniały też w średniowieczu a są i dzisiaj), ale nie można też zaprzeczyć, że n a z w a 'Ś .r ó d .k i n a l e ż y b e z war u n k D W Q d a najda.wniejszych czyli pierwO'tnych.

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1927 R.5 Nr3 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry