PRZEDSIĘBIORCY MENNICZNI W POZNANIU 195

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1927 R.5 Nr2

wszy zaufanie kasztelana, był najwierniejszym jego sługą. Zajmował się bowiem nietylko mennicą, ale sprowadzał dla Krotoskiego wino, jeździł Vi jego interesach za granicę, i WDgóle był jego głównym finansowym doradcą. Z tego powodu nawet naraził się raz na konflikt, a akta miejskie w Wschowie zapisały pod 11 grudnia 1615 skargę Beckera na Łukasza Kluskę celnika wschowskiego, że go nieprawnie zatrzymał na granicy, gdy jechał panu swojemu wino i inne domowe utensylia zakupić. Por. 1615 nie funkcjonawała przez kilka lat mennica łobżenicka, a Becker innemi widaĆ' zajmował się sprawami. Niebawem też musiał umrzeć, gdyż w 1622 r. wymieniają akta mincerkę Dorotę wdowę po Janie Beckerze w Łobenicy. Żyła jeszcze 1640 i miała wówczas córkę zamężną za Wojciechem Tamsonem.

XIII. RUDOLF LEHMAN.

Pisał się także Lheman lub Leyman , a pochodził z Drezna, 1!dzlie był z zwDdu złotnikiem i rytownikiem. W cześnie też udał się do PDIS'ki ,szukać tu lepszej dali i mDże jeszcze w czasach króla Stefana znalazł zatrudnienie przy jedynej WóWCZaiS mennicy koronnej, w Olkuszu. Pracował tu pod kierunkiem Kalspra Rythiera jaka 'złatnik i rzeźbiarz nazędzi menniozydl, a więc jaikO! medalier stempH manetarnych. W tym charakterze występuje 1UŻ w 1590 r. w aktach olkuskich z okazji j'aikiejś ugody, która kDńczyła spór między nim, a niejaikim JaItlem Traythmanem towarzyszem sztuki menn-iJcze1j tamże.

Jak długo trwał IjegD pobyt w Olkuszu, nie da się na pewna powiedzieć. Przypuszczać można, że za;c'zął się cona;jmniej w 1587 z chwHą pus'zczenia w ruch mennicy, a skończył może w 1594 równocześnie z chwilą opusz,czenlia Olikusza prze'z jego szefa Kaspra Rythie'ra. W tej epoce t. j. w latach 1587-94 pracował zatem Lehman w Olkuszu jako medalier mennicy króiewskiej, spolJ:"ządzając stemple do monet, a na.dto wykonując szet"eg medali i żetonów urzędowych, jakie w tych cza!sach z olkuskiej oficyny wyjść mDgły. Należy przy,jąć, że z jego ręki pochodzą oficjalne medal'e koronacyjne Zygmunta III-go z popiersiem króla w koronie lub w wysokim kapeluszu, i mające na odwrr-aciu tar'czę, miecz ale 3 wieńce z 1587 i 1588 r. dalej medal z 1592 z popiersiem króla pO' jednej a królowej Anny austrjaczki po drugiej, wreszcie żetony z 1592 r. na ślub pawyższej pary

KRONIKA MIASTA POZNANIAkrólewskiej. Medale powyższe są wydawnictwami oficjalnemi i już sw:ojąJ 'stI"'oną zewnętrzną zclTacl'zają menniczne pochodzenie. Są bowiem przeważnie wielkości talara i jego wagi, mają płaski, monetarny moclel'unek i nie świadczą jesz,cze dostatecznie a wybitnym talencie swego twórcy. W 1594 apuścił Lehman Olkusz i przeniÓ'sł się clo Porznania, w tym samym charakterze, jaka medalier mennicy królewskiei. Co go da tegO' skłoniło, nie wiadoma, faktem jelst jednak, że dopie1"1o w Poznamu znalazł odpowied:nie warunki, które pozwoliły inu roz,winąć w całej pełni swój talent. Teraz dop,ierO', pa 1594 r. przypada naj piękniejszy rozkwit jegO' sztuki i powstanie najwspanialszych jegO' wyrobów. Są to medale z 1594 i 98 ,króla Zygmtmta i królowej Anny z Wojną i Pokojem na odwrociu, dalej medale z 1595, 96 i 98 z popersliami pary królew6kie'j pa jednej, a z Tetydą i Cercią pO' drugiej stronie, medal z 1596 z portretem Hermana Riidigera, general'n.ego rlzierża,wcy mennic wielkopolskich, oraz dwa tal ery meclalawe z 1599 i 1600. Prace powyższe zdradzają niepaspoIitego artystę, opartego wprawdz:ie, niecO' o wzory gdańskie, ale mającego dużo oryglnalnośoi, duży zmysł dekoracyjny i zacięcie prawdziwie ar,tystyczne. O działalności artystyczne,j Lehmana mÓwiłem już na nnem miejscu. Tutaj zaznaczyć należy, że Lehman karjerą tą się nie zadowolnił, ale wzorem innych kalegów rzucił 'się wkróke na pole przedsiębiorstw menniczych, tembardziej, że ,stosunki na tem polu w WieI1kopol'sce; a specjalnie w Poznaniu zmieniały się jak w kalejdoskopie z roku na rok, wyprowadzając coraz to nowe Dsobistośd na widownię. Kat'"ljerę swą w tym kierunku razpoczął w 1599 T. z'a czasów, gdy Ernest Knorr kierował menniicą poznańską. W aktach mie1jskich znajdujemy zapiskę, że dnia 23 marca 1599 zło'żył Lehman przysięgę służhawą jako probierz mennicy królewskiei. Wnet potem, gdy Knorr odszedł do Bydgosz,czy, a Ja1n Briis,s.el objął kierownidwa mennicy poznańskiej ,i wschoW'skieJ, widzitny i Lehmana awansowanego na stanow,isko warclajna Qibu mennic. Jako taki ma w poc.zątka,ch 1600 r. jakieś zatargi z niejakim Jerzym Scholzcm, które doprowadziły do ostrej kłótni, a nawet dO' poranienia Lehmana przez wymienionegO' tawatzysza 'sztUlki menniczej. Lehman bawi wówczas w Wischowie, moie tymczą,sow i da tamtejszych aktów zakłada swą skargę.