SEZON 1898/9

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym miasta Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1950.12 R.23 Nr4

Sezon trwał od 24. IX. 1898 r. do 14. V. 1899 r.

Z e s pół: Dyr. i główny reżyser E. Rygier, reż. E. Kupiecki.

A r t y s t ki: Maria Czerniakowa, Janina Fałkowska, Zofia Jakubowska, Eleonora Królikowska, Zenobia Knapczyńska, Maria Kupiecka, Helena Pawłowska, Helena Potocka, Antonina Roszkowska, Julia Stępówska, Leokadia Stróżewska, Maria świecka, Stanisława Słubieka, Helena Sulima, Hermenegilda Wiśniewska, śpiewaczka Zofia Hohenberger występowała przez 2 miesiące.

A r t y ś c i: Karol Adwentowicz, Antoni Bednarczyk, Stanisław Czerniak, Stefan Czternasty , Julian Gall, Jan HalsSi, - półtora miesiąca, J an Jakubowski, Czesław Knapczyński, Edmund Kupiecki, Wiktor Kęcki, Włodzimierz Kosiński, Edmund Olszewski, Jan Pawłowski, Franciszek Ryli, Franciszek Stróżewski, Roman Wiśniewski.

Sufler R. Schmidt i Z. Chojnacki, pierwszy maszynista Wojciech Majewski, pomocnicy Kosmowski i Gorajski. Kostiumer Jan Rezler, fryzjer Antoni Urbanowicz. Kierownikiem orkiestry był Józef Górski z Krakowa. Teatr został odświeżony i odmalowany przed otwarciem sezonu.

Kilka sztuk otrzymało częściowo' nowe dekoracj e: "Dwaj malcy" (urządzenie śluzy wodnej na scenie), "Pod białym koniem" (aparat deszczowy) . "Lygia' otrzymała część dekoracji z Wrocławia; kostiumy sprowadzono z Berlina a częściowo wykonano je na miejscu; dekoracje do "Bogusławskiego i jego sceny" również zamawiano we Wrocławiu, "Szklaną górę" wyposażono w rekwizyty z Krakowa i Warszawy.

Stosunek sprawozdawcy z Kur. Pozn. do teatru: chłodny, recenzje ukazywały się rzadko tylko przy wyjątkowo wartościowych premierach. Repertuar polski: "Cyganie" j. w. sez. 1897/8 (27. IX.), "Szaławiła" krot. 5 odsł. K. Glińskiego (1. X.), "Ożenić się nie mogę" K. 3a. A. Fredry (6. X.), "Turniej" (j. w. sezon 1897/8), "Damy i huzary" K. 3a. A. Fredry (20. X.), Pan Benet k. la. A. Fredry (22. X.), "Małżeństwo Apfel." K. 4a. K. Zalewskiego (27. X.), "Mazepa" j. w. (1. XI.), "Powrót posła" K. 3a. J. U. Niemcewicza (5. XL), "Kasper KarUński" dr. k. 2a. Wł. Syrokomli (6. XI.), "Zemsta za mur graniczny" (j. w. sez. 1897/8), "Przeor Paulinów" (j. w. sez. 97/8), "Piast I" dr. 5a. 9 obr. ze śp. na tle powieści J. 1. Kraszewskiego "Stara baśń" przez Adolfa Szczepańskiego (19. XL), " Dramat jednej nocy" dr. la. A. U rbańskiego (23. XI.), "Artykuł 264" (j. w. sezon 1897/8), "Adam i Maryla" dr. 3a. Z. Sarneckiego (26. XL), "Dziady" A. Mickiewicza (wyj. z III części (1. XII.), .Koronkarz i Litwin" (j. w. 1897/8, "Okociła się i dam nogę" (1. XII.), .Kościuszko w Petersburgu" obr. dr. la. A. Staszczyka (1. XII.), "Reni" dr. la.

Jerogniewa (14. XII.), Z dobrego serca k. la. L. Rydla (14. XII.), N oc świętojańska" obr. hist. ze śp. i tańc. A. Stawczyka i J. Gawalewicza muz. A. Wrońskiego (31. XII.), "Bogusławski i jego scena" szt. 5a. W. Rapackiego (12. I.), tr. 5a. 10 odsł. J. Słowackiego, Małka Szwarcenkopf (j. w. sezon 97/8) (1. II.), Szklana góra - baśń 5a. Z. Sarneckiego (28. II.), Odsiecz Wiednia - obr. hist.

W. Rapackiego (16. III.), Dzieciaki - (j. w. sezon 1896/7), Tamten -. szt. 5a.

J. Maskoffa, (15. IV.), Walka - dr. 5a. J. Czempińskiego (2. IV.), Fryderyk Chopin szt. 5a. A. Z. (22. IV.), Hołota k. 4a. Fr. Domnika (Dorowskiego) (29. IV), Dezerterzy krot. 3a. J. Pawłowskiego (4. V.), Mąż od biedy k. la.

J Bllzińskiego (4. V.), Miód kasztelana k. kontuszowa 3a. J. J. Kraszewskiego.

N a uroczystość setnej rocznicy urodzin Mickiewicza Towarzystwo "Stella" urządziło akademię na kolonie wakacyjne z udziałem artystów teatru. Grano "Rok 1838" obr. la. H. Zbierzchowskiego, oraz "Obraz dramatyczny" Wiktora Saloniego.

R e p e r t u a r o b c y: Zazdrośnica K. 3a. Al. Bissen'a i Ad. Leclerque przerobiona i zlokalizowana przez M. P. (24. IX.), Uriel Acosta tr. 5a. K. Gutzkowa i przekład wierszem M. Bołoz-Antosiewicza (3. X.), Starzy Kawalerowie k. 5a. W. Sardou (8. X.), Dwaj malcy szt. 2 części 8 obr. P. Decourcille (15. X.), Miłostki szt. 3a. Schnitzlera (22. X.), Pod białym koniem krot. 3a. Blumenthala i Kadelburga (29. X.), Hrabina Oczko (j. w. 1897/8), Grzeszki kawalerskie K. 3a. zlokalizowane z węgierskiego przez B. L. (12. XI.), Skąpiec k. 5a. Moliera tłum. Narzymski (17. XI.), Duch opiekuńczy krot. 3a. z fr. przekł. Z. Wójcickiej (3. XII.), Pan Senator K. 3a. Fr. Sch6nthana, G. Kadelburga (8. XII.), Wróg ludu dr. 5a. W. Ibsena, tłum. L Suesser (10. XII.), Historyczka fr. la. (14. XII), Owoce oświaty k. 4a. L. hr. Tołstoja tłum. M. Przybyłowicz (17. XII.), Ligia tr. 5a. 8 obr. na tle pow. Sienkiewicza J. Barrota (20. XII), Nieszczęsne kochanie szt. 5a. ze śp. i tańc. na tle życia ludu ruskiego na Ukrainie L. Mańki (27. XII.), Cyganeria szt. 5a. H. Murgera i Barriere przer. K. Zalewski (19. I.), Narcyz Rameau dr. 5a. 7 obr. Brachvogla (21. I.), Idealna żona k. 4a. 6 obr. W. Sardou (4. II.), Sen nocy letniej k. 5a. Szekspira (11. II.), Kontroler wagonów sypialrych w. 3a. A. Bissona przekład J. Zejdowskiego (13. II.), Głośna sprawa szt. 6a. D. Ennery i Cermer (18. II.), Słowo honoru k. 4a. Ott. E. Hartlebena (25. II.), Nitka jedwabiu k. 4a. W. Sardou (4. III.), Nieuczciwi dr. 3a. G. Rovetti tłum. J. Kasprowicz (11. I I I.), Małżonek mimo woli (Champignol malgre lui) krot. 3a. Faydeau i Desvalieres (9. III.), Teodora dr. 8 obr. W. Sordou (25. III.), Rewizor z Petersburga k. 4a. M. Gogola (5. IV.), Dwa światy dr. 5a. 8 odsł.

O. Feuilleta (6. IV.), Cudowna teściowa krot. 3a. z fr. (8. IV.) , Dzwon zatopiony baśń dr. 5a. G. Hauptmanna (12. IV.), Koledzy szkolni czyli pantoflowi bohaterzy k. 4a. D. Fuldy (6. V.), Urzędowa żona szt. 5a. Savage (13. V.).

W sezonie dano 35 sztuk polskich razem ze wznowieniami, na 35 obcych.

N a występy gosclnne zjechał: M i c h a ł P r z y b y ł o w i c z doskonały ?ktor charakterystyczny sceny krakowskiej; Grał tu kapelana (Damy i huzary), Beneta (Pan Benet) , Bal. Griinbrusta (Małżeństwo Apfel), Wilhelma Gorcke (Pod białym koniem), Gadulskiego (Powrót posła), Papkina (Zemsta, grał go jako typ rosjanina), Al. Miltersteiga (Hrabina Oczko), Władysława Mieszczańskiego (Grzeszki kawalerskie), Harpagona (Skąpiec), Brata Anioła (Adam i Maryla), Ks. Lwowicza (Dziady), Bru (Z dobrego serca), Leonidasa Zwlezdyncewa (Owoce Oświaty), Globriona (Lygia), Przybyłowicz grał tu od 20. X. do końca roku 1898, od roli w "Zemście" grywał już nie reklamowany jako występowicz, gdyż został angażowany na trzy miesiące. Z nowo pozyskanych sił na uwagę zasługuje: W ł o d z i m i e r z K o s i ńs ki, który tu w Poznaniu spędzał dwa sezony u dyr. Dobrowolskiego przyszedłszy z warszaw, szkoły dramat. Trapszy razem z kolegą Czerniakiem i Karskim. Kosiński objął teraz repertuar amantów po opuszczeniu poznańskiej sceny przez Adwentowicza i Hryniewicza. Kulturalny, utalentowany o ujmującym głosie artysta, grał w sezonie: Uriela Acostę (rola tytułowa), De N antjac (Starzy kawalerowie), Roberta (Dwaj malcy) Edmunda (Damy i huzary), Jana Lebheimera (Miłostki), Walerego (Powrót posła), Wacława (Zemsta), Piotra Czarneckiego (Przeor Paulinów), Adama Mickiewicza (Adam i Maryla), Konrada (Dziady), Grosmona (Owoce oświaty), Champignol'a (Małżonek mimo woli), Marcellusa (Teodora), Jana Oliviera (Dwa światy), Henryka (Dzwon zatopiony), Kazimierza (Tamten), Rudolfa (Cyganeria), Lyzandra (Sen nocy letniej).

Dobrą nową siłą był J a n P a w ł o w s ki; temperament i dobre warunki pozwalały używać go w rolach amancików, a także i w charakterystycznych rolach: Marco (Turniej), Leon Roilewsikl (Małżeństwo Apfel), Leopold (Hrabina Oczko), Strzała (Skąpiec), Billing (Wróg ludu), Krak (Lilia W eneda), Maurycy Silbercweig (Małka Szwarcenkopf), Lachpelle (Nitka jedwabiu), Munio (Dzieciaki), Demetriusz (Sen nocy letniej). -. Pawłowski debiutuje również jako autor krotochwill "Dezerterzy", która była grana jednorazowo w dn. 4. V. H e l e n a S u l i m a zajęła pierwszorzędne stanowisko, efektowna, interesująca artystka, doskonała w sztukach kostiumowych i w repertuarze współczesnym, po roku pobytu w Poznaniu pozbyła się tremy. Role jej: Klemencja (Starzy kawalerowie), Bepina (Turniej), Carmen (Dwaj malcy), Paulina (Pan Benet), Zofia Ap fe l (Małżeństwo Apfel), Teresa (Powrót posła), Marianna (Skąpiec), Petra (Wróg ludu), Aniela (Reni), Doris Quinault (Narcyz Romeau), Roza (Lilia Weneda), Walentyna (Głośna sprawa), Królewna Różolica (Szklana góra), Rusałka (Dzwon zatopiony), Anna (Tamten), Tytania (Sen nocy letniej). Nowy repertuar ról E. Rygiera: De Santes (Uriel Acosta) Gdeński (Ocenić się nie mogę), Mortimer (Starzy kawalerowie), Jerzy de Kortor (Dwaj malcy), Rotmistrz (Damy i huzary), Obcy (Miłostki), Podkomorzy (Powrót posła), Kasper (Kasper Karliński), Dr. Otton Stockman (Wróg ludu, znany tu z poprzednich występów), Marcus Winicjusz (Lygia), Lech (Lilia Weneda), Jan Renaud (Głośna sprawa), Karol Moretti (Nieuczciwi), Król Jan III (Odsiecz Wiednia), Andreas (Teodora), Jerzy Morel (Dwa światy), pułk. Korniłow (Tamten), Chopin (Fryderyk Chopin, nieudana rola), Szynieiski (Mąż od biedy), Tezeusz (Sen nocy letniej), Gregorowicz (Urzędowa żona).

Objazdy po prowincji zaczęto w kwietniu: G n i e z n o (W Hotelu Europejskim) (24. IV.), "Kontroler wagonów sypialnych" (25. IV.), "Lygia". Inowrocław (Sala parku miejskiego) (18. V.), "Kontroler wagonów sypialnych" (19. V.), "Zazdrosna żona" (20. V.), "Adam

4*

35! eenkopf' (24. V.), "Lygla". T o ru ń (W sali Wiktoria) (25. V.), "Kontroler wagonów sypialnych", (26. V.), "Małka Szwarcenkopf', (27. V.), "Adam i Maryla", (28. V.) "Odsiecz Wiednia", (29. V.) "Lygla", (l. VI) "Lygia". Bydg o s z c z (w ogrodzie letnim Patzera) (3. VI) "Małka Szwarcenkopf', (4. VT.) "Odsiecz Wiednia", (5. VI.), "Lygia", (6. VI.), "Zazdrosna żona". Od 18 czerwca przez lipiec, sierpień zespół grał w C i e c h o c i n ku. W sezonie dano 70 sztuk, 39 komedii i kro Łochwil, 7 dramatów, 7 wodewili i sztuk lżejszych; polskich sztuk 26 w 39 wieczorach, obcych 20 sztuk w 34 wieczorach. Teatr poznański odczuwał fatalnie konkurencję w istnieniu dwóch tingli miejscowych, które odciągały poważny procent publiczności od polskiej sceny. W zespole brak było* kobiet rutynowanych i zdolnych · - męską obsadę łatwiej było znaleźć. Największe powodzenie osiągnęła popularna na naszych scenach "Lygia"; sława Sienkiewicza i jego "Quo vadis II ugruntowała nietęgiej , angielskiej przeróbce scenicznej doskonałe przyjęcie w teatrze. Wypełniła 16 wieczorów, więc cyfrę rekordową w owych czasach. Wielkim sukcesem cieszyła się, jak wszędzie farsa "Kontroler wagonów sypialnych" (8 razy) i ckliwy melodramat "Dwaj malcy" (7). Sztuki narodowo - historyczne w Poznaniu interesowały zawsze widownię, więc i "Odsiecz Wiednia II wypełniła 7 razy widownię. "Pod białym koniem" wesoła kro t och wiła szła 6 razy, tyleż razy "Adam i Maryla" wzruszali, widownię losami smutnej miłości. Głośny wówczas "Tamten" był grany 5 razy, po 4 razy szły "Małżonek mimo woli", efektowna bajka "Szklana góra II i "Przeor Paulinów", stale utrzymujący się w repertuarze. Z wartościowego repertuaru nie utrzymały się na scenie ani "Skąpiec" ani "Powrót posłali, "Wróg ludu", "Lilia Weneda", "Rewizor" , "Dzwon zatopiony", (który wówczas miał wszędzie wielkie powodzenie, w Berlinie w Deutsches Theater szedł około 200 razy), "Sen nocy letniej II .

Atrakcją dla Poznania była demonstracja gramofonu, podziwiano go w antraktach "Nieszczęsnego kochania" w dniach 27. i 28. XII. x

SEZON 1899/900 Sezon trwał od 24. IX. 1899 do 12. V. 1900 r.

Zespół: A r t y s t ki: Bronisława Chrzanowska, Maria Czerniakowa, Kazimiera Golińska, Zofia Jakubowska, Eleonora Królikowska, Zenobia Knapezyńska, Julia Połęcka, Antonia Roszkowska, Julia Stępowska, Stanisława Słubicka, Maria świecka, Eugenia Siennicka, Stanisława Wysocka. Później doangażowano Ambrożynę Bilewiczównę, Grotowską, Kwiatkowską, Nowicką, Zofię Szumlońską.

A r t y ś c i: Karol Adwentowicz, Antoni Bednarczyk, Ignacy Berski, Stanisław Czerniak, Leopold Doliński, Ludwik Dybizbański, Wacław Galie, Jan Jakubowski, Włodzimierz Kosiński, Czesław Knapczyński, Edmund Kupiecki, Kazimierz Okornicki, Zygmunt N oskowski, Edmund Rygier, Franciszek Ryli, Stefan Stefański, Jan Siemnicki, Bolesław Szczurkiewicz, Kazimierz Wysocki, Lewandowski, Nowicki, Wroński, Ziemski, Zawadzki, Zalewski, Winiecki Władysław - Zadoru Szuwalski. Sekretarz teatru: Stefan Czternasty.

Nowe kostiumy góralskie sprawiono do "Buntu Napie rskie go".

Nowości repertuarowe wchodziły w Poznaniu na scenę bardzo szybko po premierze w Warszawie łub Krakowie, a czasem i wyprzedzały Warszawę, np. "Odrodzenie" wystawił Teatr Rozmaitości 7. II. 1902 r., a w Poznaniu 16. II. 1901 r.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Niewolnice z Pipidówki" k. 4a. M. Bałuckiego (26. IX.), "Szwagierkowie" krot. 3a. S. Gródeckiego (30. IX.), "Piosnka wujaszka" krot. la. ze śp. A. Fredry (30. IX.), "Grube ryby" K. 3a. M. Bałuckiego (5. X.), "Miód kasztelański" k. hist. 3a. J. I. Kraszewskiego (23. LX), "Lobzowianie" obr. dr. la. ze śp. W. L. Anczyca (23. IX.), "Tamten" szt. 5a.

J. Maskoffa (12. X.), "Fryderyk Chopin" szt. 5a. A. Z. (17. X.), "Zemsta za mur graniczny" k. 5a. A. Fredry (18. X.), "Sprawa kobiet' k. 4a. M. Bałuckiego ze śp. i tańc. (19. X.), "Chata za wsią" obr. lud. ze śp. i tańc. 5a. ż. Mellerowej i J. Galaslewicza (wg pow. J. I. Kraszewskiego) muz. Noskowskiego (21. X.), "Małka Szwaroenkopf' szt. 5a. G. Zapolskiej (29. X.), "Hulaj dusza" wid. scen. 8 obr. ze śp. i tańc. A. Walewskiego muz. E. Urbanika (29. X.), "Mazepa" tr. 5a. J. Słowackiego (1. XL), "Dożywocie" k. 3a. A. Fredry (4. XI.), "Preludium Chopina" k. la. A. Gawalewicza (9. XI.), "Z' dobrego serca" k. la. L. Rydla (14. XL), "Bunt Napieraiskiego" poem. dr. 3a. J. Kasprowicza (25. XI.), "Karykatury" słuch. scen. 4a. J. A. Kisielewskiego (2. XII.), "Bracia szlachta" k. 4a. S. Brandowskiego (9. Uli.), "Horsztyński konfederat barski" dr. 5a. J. Słowackiego (14. XII.), "Zaczarowane koło" baśń dr. 5a. L. Rydla muz. F. Szopskiego (19. XII.), "Królowa Jadwiga" dr. 5a. J. Szujskiego (21. XII.), "Emigracja chłopska" obr. dr. lud. ze śp. i tańc. 5a. W. L. Anczyca (24. XH.), "Potop" obr. hist. 8 obr. z pow. H. Sienkiewicza inscenizował J. Popławski (4. I.), "O chlebie i wodzie" wodo la. J. Miłkowskiego (7.1.), "Staruszkowie w zalotach" sc. z życia w 1 odsł. (7. I.), "Gwiazda Syberii" dr. 3a. 4 obr. L. Starzeńskiego (14. I.), "Cola Rienci obrońca ludu" dr. hist. 5a. 7 obr. A. Asnyka (27. I.), "Czaple pióro" dr. hist. 5a. 6 obr. L. Starzeńskiego (17. II.), "Wesele Fonsia" krot. 3a. R. Ruszkowskiego (2. II.), "Histrioni męczennicy chrześcijańscy" tr. 5a. 6 obr. W. Rapackiego (24. II.), ,ścigana" szt. 4a. T. Jarzyńskiego (10. III.), "Dymitr i Maria" dr. 5a. 7 obr.

Korzeniowskiego (15. III.), "Kościuszko pod Racławicami" obr. hist. 5a. 7 obr.

Obrona Częstochowy" dr. hiBt. 8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (13. IV), "Boruta" dr. 5a. B. Grabowskiego (28. IV.), "Nasi finansiści" k. 5a.

zlokaliz. C. K. (3. V.), "Podróż po Warszawie" opt. kom. 6 obr. F. Schobera muz. A. Sonnenfelda (6. V.), "Killński" obr. or. 5a. J. Załęgi (M. Bałuckiego) (12. V.).

Dnia 7. IV odbyła się uroczystość jubileuszowa ku czci H. Sienkiewicza 7. udziałem artystów Teatru Polskiego. Wieczór wypełniły "Czyja wina" obr.

la. H. Sienkiewicza, fragmenty sceniczne "Ogniem i mieczem", "Potopu", "Pana Wołodyjowskiego", "Quo Vadis" oraz deklamacje.

R e p e r t u a r o b c y: "Spirytyści czyli figle miłosne" k. 4a. G. Mosera (24. IX.), "Ciotka Karola" krot. 3a. Branden- Thomasa (27. IX.), "Szczęście w zakątku" szt. 3a. H. Sudermana przekł. G. Kempnera (28. IX.), "Kontroler wagonów sypialnych" krot. 3a. A. Bissona (3. X.), "Koledzy szkolni" k. 4a. L. Fuldy (4. X.), "Piętro Caruso" dr. la. R. Bracco przekł. J. Kasprowicza (5. X.), "Gorąca krew" wodo 3a. 7 obr. Krenna i Lindaua muz.. M. Schenka (7. X.), "Wesele Figara czyli szalony dzień" k. 5a. P. Beaumarchais przekł.

S. Kożmiana (14. X.), "Lwia uczta" szt. 4a. F. de Curel (28. X.)/""Płaczka i śmieszek" opt. la. muz. J. Offenbacha (4. Xl), "Miejsca kobietom" k. 4a. Valabregue i Heanequin (11. XI.), "Uriel Acosta" tr. 5a. K. Gutzkowa (15. XL), "Czerwony pugilares" szt. lud. ze śp. i tańc. 3a. 4 odsł. F. Csepreghy (18. XL), "Nieuczciwi" dr. 3a. G. Revetti przekł. J. Kasprowicza (23. XI.), "Lygia" tr.

4a. 11 odsł. J. Barreta tłum. Szukiewicza (30. XL), "Urzędowa żona" szt. 5a.

A. H. Savage (9. XII.), "Furman Henschel" szt. 5a. G. Hauptmanna (16. XII.), "Trzydzieści lat życia szulera" melodr. 3 oddz. 6 obr. Ducange i Dinaux (6. 1.), "Otello" tr. 5a. W. Szekspira (11. I.), "Bąk za bąkiem" k. 4a. F. Schonthana (13. I.), "Niobe" krot. 3a. H. Paultona (16. 1.), "Biedna dziewczyna" opt. 5a.

6 obr. L. Krenna i K. Lindaua muz. Kuhna (18. I.), "Kamionka, czyli małżeństwo przed sądem" k. 4a. H. Meilhac i L. Halevy (20. I.), "Synowa" K. 3a. F. Carre i P. Bilhaud (25. I.), "Sokrates i Ksantypa" k. la. T. Banville tłum.

S. Dudzińskiej (1. II.), "Dwaj. malcy" szt. 2 cz. 8 obr. Decourceile (2. II.), "Przygody przy ulicy g. Marcina" krot. w 4a. zlokalizowana przez C. K. (3. II.), "Po moim powrocie" (dalszy ciąg "Pod białym koniem") K. 3a. Blumentala i Kadellburga (8. II.), "Intryga i miłość" tr. 5a. F. Schillera (10. II.), "Małżonek mimo woli" krot. 3a. Feydeau i Desvollieres (15. IL), "Fru-Fru" k. 5a. H. Meilher i L. Halevy (1. III.), "Dwanaście żon J afeta" wodo ze śp. i tańc. 3a.

Marsa i Desvallieres muz. G. iialcarka (3. III.), "Jarmark małżeński" K <3a.

J. Okonkowsky (1'7. III.), "Dymit», Samozwaniec car ruski" szt. 5a. Schillera i Laubego (22. III.), "Romantyczni" K. 3a. E. Rostanda przekł. J. Belmonta (24. III.), "Madame Sans-Gene" k. 4a. W. Sardou (29. III.), "Wiarusy sztandarów" szt. 5a. Dumanoir i J. J uljes (5. IV.), "Za oceanem" opt. bur!. 4a. B. Zaperta muz. G. Griinecke'go (15. IV.), "W koszarach" krot. 3a. K. Kraatza i H. Stobitzera (19. IV.), "Gałganduch czyli trójka hultajska" melodr. 3a. Nestroya (6. V.), "Zbójcy" tr. 5a. F. Schillera (10. V.).

Największe powodzenie w sezonie miały sztuki "Hulaj dusza", 8 razy, "Przygoda przy ul. ŚW. Marcina" i "Gorąca krew". "Płaczka po 6 razy, "Bunt Napierskiego", "Wesele Figara", "Zaczarowane koło", "Chata za wsią", "Jarmark małżeński" po 5 razy, "Histrioni", "Czerwony pugilares" i "Kamionka" po 4 razy.

Teatr dał 41 sztuk polskich, 40 obcych, 6 utworów śpiewnych.

Zespół CZęSCIOWO zmieniony. Powrócił Adwentowicz, Berski, przybył Zygmunt Noskowski, Kazimierz Okornicki późniejszy amant sceny lwowskiej, Aniela Połęcka (później Adwentowiczowa), Bolesław Szczurkiewicz.

Występy gościnne: N a występach gościnnych po 2 latach zjawiła się W a n d a S i e m a s z - kowa, grała od 9. XII. do 21. XII. Anna (Tamten), Hanusia (Bunt Napierskiego), Paola (Turniej), Salomeą (Horsztyński, konfederat barski), Hanka Szel (Furman Henschel), Młynarka (Zaczarowane koło), Jadwiga (Królowa Jadwiga).

Występy S t a n i s ł a w y W Y s o c k i e j od 11. I. do 16. I. Desdemona (Otello), Olga (Gwiazda Syberii), Niobe (Niobe), została angażowana i grała do końca: Hrabina Ladescu (Synowa), Paola (Cola Rienzi), Ksantypa (Sokrates i Ksantypa), Ludwika (Intryga i miłoć), Elżbieta (Czaple pióro), Eponina (Histrioni), Ludwika (Fru-Fru), Bella (Dwanaście żon Jafeta), Wanda (ścigana), Maria (Dymitr i Maria), Alssynia (Dymitr Samozwaniec), Karolina (Madame Sans Gene), Mina Sternheim (Wiarusy sztandarów), Flora (Za oceanem), Starościna (Kościuszko pod Racławicami), Anna (Przeor Paulinów), Regina (Boruta), Teofila (Nasi finansiści), Amalia (Zbójcy), Marysia (Kilinski).

W Poznaniu razem z nią był angażowany i jej mąż K a z i m i e r z Wys o c k i oraz jej siostra 15-letnia wówczas, naiwna H e l e n a Ł ą c k a pomyślnie wchodząca na scenę. Występowała również wodowiłistka A n t o n i n a H o w o r k o - W i ś - n i e ' w s k a od 7. X.: Illona (Gorąca krew), Kasia (Łobzowianie), poczem zaangażowana grywała w operetkach Anetkę (Płaczka i śmieszek), Zsefi (Czerwony pugilares), Arobellę (Dwanaście żon Jofeta), Mariankę i Bebe Rose (Za oceanem), Marynię (Podróż po Warszawie), Małgorzatę (Biedna dziewczyna). E. R y g i er ukazał się w rolach: Lord Macdonald (Spirytyści), Piętro Caruso (Piętro Caruso), Łatka (Dożywocie), Zdanowski (Bunt Napierskiego), Horeztyński (Horsztyński), Otello (Otello), Cola Rienzi (Cola Rienzi), Wojewoda (Dymitr i Maria), Gen. Rokinger (Wiarusy sztandarów), Wodzicki i Lirnik (Kościuszko pod Racławicami), Boruta (Boruta), Wojewoda (Zaczarowane koło), ks. Janusz Radziwiłł (Potop). Nowe role A d wen t o w i c z a wśród 35 różnych: Tumry (Chata za wsią), hr. Almaviva (Wesele Figara), Fabrico Fabrici (Piętro Caruso), Jasiek (Zaczarowane koło), Kostka Napierski (Bunt Napierskiego), Kmicic (Potop), Kilinski (Kilinski), Dymitr (Dymitr i Maria), Genezjusz (Histrioni), Lefebre (Madame Sans Gene), Birbancki (Dożywocie).

Z. N o s k o w s k i stawiał pierwsze kroki na scenie grywając przewaznie malutkie rólki epizodyczne: Double Main (Wesele Figara), Staś (Wesele Fon (Emigracja chłopska), Relski (Karykatury).

W tym sezonie zaczęto w Poznaniu wysuwać zarzuty przeciw Rygierowi, który oczywiście nie otrzymywał dostatecznej' subwencji (6350 m. od Spółki rocznie i dodatkowo jeszcze 4271 m.). Opinia w mieście wyrokowała, że zespół był za słaby, złożony przeważnie z młodych sił, brakowało tu artystów starszych, rutynowanych, wymagano również bogatszych i staranniejszych wystaw (Echo muz. i teatralne 1900 r. nr 27). Zespół poznański przez lato grał w C i e c h o c i n ku.

Gościnnie występowała tu Helena Zimajer-Rapacka ("Co1ombina"). Próby zużytkowania na scenie absolwentów szkoły dramatycznej warszawskiej nie udały się. Rygier dał tu 76 przedstawień z powodzeniem kasowym, a chociaż niewielki był zjazd kuracjuszy, dopisywała okolica, wiele rodzin przybywało też koleją do teatru.

SEZON 1900/1901

Sezon trwał 7 i Il,7 miesiąca od 22. IX. 1900 r. do 5. V. 1901 r.

Dano 220 przedstawień. W tym 136 przedstawień polskich, 84 obcego repertuaru, grano polskich sztuk 47, obcych 35. Zniżkowe ceny dano na 68 przedstawień. Zespół liczył wprawdzie 38 mężczyzn (razem z chórzystami) i 20 kobiet, ale nie przedstawiał większej wartości artystycznej. A r t y s t ki: Maria Daikowska, Kazimiera Golińska, Zofia Jakubowska, Zenobia Knapczyńska, Krajewska, Eleonora Królikowska, Kazimiera Leśniewska, Liwska, Helena Łącka, Ładnowska, Maria Mirska, Julia Niwińska, Helena Okomicka, Sędzianka, Stanisława Słubicka, Zofia Szumiańska, Olga Teodorowicz, Stanisława Wysocka, Ziemska. A r t y ś c i: Ignacy Berski, Józef Brzeziński, Stanisław Czerniak, Wojciech Dąbrowski, Ludwik Dybizbański, Wacław Galie, Leonard Jaworski, Jan Jakubowski, Kawicki, Kirker, Czesław Knapczyński, Kozicki, Kleksiewicz, Krajewski, Kręćki, Krętolewicz, Czesław Krzyżanowski, Lewandowski, Stefan Lachman, Majewski, Morski (Murski) , Nowiński, Kazimierz Okornicfci, Piaskiewicz, Leon Reeheński, Rolski, Remeiski, Rybicki, Edmund Rygier, Jan Siennicki, Mieczysław Skalski, Stefan Stefański, Bolesław Szczurkiewicz, Toporczyk, Stefan Turski, Urbanowicz, Kazimierz Wysocki, Józef Zaremba, Ziemski.

Orkiestrę prowadził Barański Józef z Krakowa.

N ajwiększe pole artystyczne miała S t a n i s ł a w a W y s o c k a, grała też wiele nieodpowiednich dla niej ról, jak np. w komediach i krotochwilach. Ważniejsze jej role: Amelia (Mazepa), Hanusia (Dla świętej ziemi), H urska (Miód kasztelański), Ochotnicka (Klub kawalerów), Margeryta (Piętro Caruso), Podstolina (Pircyk w zalotach), Olga (Gwiazda Syberii), Helenka (Bzy kwitną), Manon Valier (Aktorowie dworu), Janina (Dyletanci), Karłowiecka (Czyja wina), Mańka (Pan Damazy), Paulina (Nasi poczciwi wieśniacy), Margrabina (Odrodzenie), Anna (Przeor Paulinów), Nenela (Jak liście), Janina (Czerwona toga), Księżniczka (Sen srebrny Salomei), Mu jurna (Małek), Lena (Lena). Nowe role R y g i e r a w sezonie: Rembaliński (Piękna żonka), Sołochucha (Miód kasztelański), Caruso (Piętro Caruso), Lear (Król Lear), Pretwic (N a jedną kartę), Zagłoba (Zagłoba swatem), pułk. Korniłow (Tamten), Baron (Nasi poczciwi wieśnacy), Kapitan (Mąż z grzeczności), Jan Rosani (Jak liście), Prof. Crempton (Kolega Crempton), Etehepare (Czerwona toga). R e p e r t u a r p o l s ki: "Ta trzecia" krot. 4a. H. Sienkiewicza - inscen.

W. ż. (22. IX), "Dom otwarty" K. 3a. M. Bałuckiego (24. IX.), "Wicek i Wacek" k. 4a. 2. Przybylskiego (25. IX.), "Mazepa" tr. 5a. J . Słowackiego (26. IX.), "Sprawa kobiet" k. 4a. M. Bałuckiego (27. IX.), "Dzierżawca z Olesiowa" K. 4a. 2. Przybylskiego (29. IX.), "Piękna żonka" k. 4a. M. Bałuckiego (1. X.), "Dla świętej ziemi" (Przebojem) szt. lud. ze śp. i tańc. 4a. Sewera (Maciejewskiego) (3. X.), "Jacuś" k. 4a. E. Lubowskiego (6. X.), "Miód kasztelański" K. 3a. J. I. Kraszewskiego (8. X.), "Dożywocie" K. 3a. A. Fredry (10. X.), "Szukajcie dziecka!" wodo 4a. 2. Przybylskiego ze śp. i tańc. muz.

G. Ziehrera (13. X.), "Klub kawalerów" K. 3a. M. Bałuckiego (16. X.),' "Damy i huzary" K. 3a. A. Fredry (17. X.), "Fircyk w zalotach" K. 3a. P. Zabłockiego (20. X.), "Koiombina" - żart. ze śpiewami 2 odsł. W. Rapackiego (syna) (21. X.), "Gwiazda Syberii" dr. 3a. 4 obr. L. Starzeńskiego (21. X.), "Bzy 1 witną" k. la. Z. Przybylskiego (23. X.), "Zemsta za mur graniczny" k. 5a.

A. Fredry (24. X.). "Gęsi i gąski" k. 5a. M. Bałuckiego (25. X.), "Karpaccy górale" dr. 3a. 9 odsł. J. Korzeniowskiego (1. XI.), "Protest strukczaszego" K. 3a. Orłowskiego (22. XL), "Aby handel szedł" obr. lud. la. ze śp. J. K, Galasiewicza (4. XII.), "Rabuś" szt. 4a. 1. J aroszyńskiego (8. XII.), "Dyletanci" (Orły bez skrzydeł) dzieło dr. 4a. ż. Wójcickiej (15. XII.), "Na jedną kartę" dr. 5a. H. Sienkiewicza (20. XII.), "Czyja wina" obr. dr. la. H. Sienkiewicza (22. Xli.), "Zagłoba swatem" k. la. H. Sienkiewicza (22. XII.), "Pan Damazy" k. 4a. J. Blizńskiego (29 XII.), "Sąsiedzi" k. 4a. M. Bałuckiego (1. L), "Wykradziona żona" krot. 3a. 2. Przybylskiego (5. I.), "Małka Szwarcenkopf' szt. 5a. G. Zapolskiej (16. I.), "Tamten" szt. 5a. J. Maskofa (17. I,), ..Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca" k. 5a. A. Fredry (21. I.), "Zemsta Fity" krot. la. A. Karwatowej (7. U.), "świeczka zgasła" k. la. A. Fredry (7. II)., "Czartowska ława" dr. lud. 4a. ze śp. i tańc. J. K. Galasiewicza muz.

A. Wrońskiego (9. I I.), "Przeor Paulinów czyli Obrona Częstochowy" dr. hist.

8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (15. II.), "Mąż z grzeczności" K. 3a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (21. II.), "Sen srebrny Saloimei" rom. dram. 4a. 9 obr. J. Słowackiego (16. III.), "Otchłań" k. 4a. T. Kończyńskiego (23. III.), "Rozbitki" k. 4a. J. Blizińskego (30. III.), "Górą nasi rzemieślnicy, albo takich więcej" k. 2cz. W. J. Wdowiszewskiego (7. IV), "Tatatzy w niewoli' (Małek) dzieło dr. 5a. 8 obr. K. Brzozowskiego (7. IV.), "Adwokat bez klientów" krot. 3a. A. Abrahamowicza i L. Kwiecińskiego (8. IV), "Zygmunt Taszycki" obr. dr. 5a. 6 odsł. Ludwiki Dobrzyńskiej - Rybickiej (Wielkopolanki) (13. IV.), "Lena" dr. 4a. 6 odsł. M. Jasieńczyka (25. IV.). sprowicza (17. X.), "Nitouche" opt. kom. 3a. 4 obr. H. Meilhaca muz. Herve (28. X.), "Biedna dziewczyna" krot. ze śp. L. Krenna i K. Lindaua muz.

L. Kuhna (29. X.), "Podprefekt" K. 3a. L. Gandillot (3. XL), "Zycie paryskie" opt. buffo 5a. H. Meilhaca i L. Halevy muz. J. Offenbacha (6. XI.), (wyj. II akt), "Czuła struna" opt. la. Clairvllle, Lambert i Thiboust (6. XI.), "Hrabina Brurićkertz" (Nlniche) wodo 3a. ze śp. A. Hennequin i A. Milhaud (7. XL), "Sprawa Clemenceau" szt. 5a. 6 obr. A. Dumasa (syna) (10. XL), "Za oceanem" opt. burl. 4a. B. Zaperta muz. G. Griincke'go (15. XI.), "Król Lear" tr. 5a. 11 obr. W. Szekspira przekł. J. Paszkowskiego (17. XI.), " Płaczka i śmieszek" opt. la. muz. J. Offenbacha (22. XI.), "Aktorowie dworu" dr. 4a, K. Wartenburga przekł. W. Bogusławskiego (24. XL), "Przygody przy ul. Św. Marcina" krot. 4a. Laufsa zlokal. C. Kr. (27. XI.), "Miejsca kobietom" k. 4a. Valabreque i Hennequin (29. XI.), "Zaza" szt. 4a. P. Berton i K. Simon (1. XII), "Dom wariatów" krot. 3a. Laufsa (5. XII.), "Wigilia Bożego Narodzenia" melodr. ze śp. i tańc. 3 odsł. wg K. Dickensa zlokaliz. A. B. (23. XII.), "Zaręczyny przed frontem" romant. kom.-op. ze śp. 1 tańc. 3a. przekł. I. Aśnikowskiego (25, XII,), "Marnotrawca" melodram. czarodz. ze śp. i muz. 3 cz. 10 obr. Reymonda (26. XII.), "Sobótki" szt. 4a. Sudermana (12. 1.), "Hotel pod nosorożcem" krot. 3a. E. Morand (19. I.), "Nasi poczciwi wieśniacy" k. 5a. W. Sardou przekł. G. Czernieckiego (26. I.), "Odrodzenie" .K. 3a. F. Schonthana i KoppelElifelda (2. II.), "Mąż pod kluczem" krot. 3a. Peydeau (16. II.), "Jak liście" szt. 4a. G. Giacosa (23. II.), "Powietrze wielkomiejskie" k. 4a. P. Blumenthala i C. Kadelburga (Z. III.), "Kolega Crampton" k. 5a. G. Hauptmanna przekł. L. Germana (7. III.), "Czerwona toga" szt. 4a. M. Brieux (9. III.), "Lygia" tr. 4a.

8 obr. na tle "Quo Vadis" H. Sienkiewicza - J. Barreta (21. III.), "Dwie sieroty" dr. 5a. 8 obr. D'ennery i Cermon przekł. M. Chrzanowskiego (2. IV.), "Oj, te mężatki" K. 3a. H. Bahra (20. III.), "Wędrujące wesele" (Słomiany kapelusz) k. 5a. Marc.- Michel i Labiche (27. IV.), "Sprzymierzeńcy" K. 3a. M. P. Moreau (3. IV.), "Na łasce zięcia" k. 4a. Thiboust i Barriere (4. V.).

W tym sezonie prasa miejscowa występuje często z admonicją do publiczności za uczęszczanie do mnożących się w Poznaniu tingli - na tym tle następuje też widoczny cieplejszy stosunek prasy do teatru, który świeci bardzo często pustkami. Zjawiają się w Kur. Pozn. recenzje po ważniejszych premierach podpisywane G. C, utrzymane w przychylnym tonie. Obszerne recenzje po premierze "Taszyckiego" podpisał: H. Br.

Osiem wodewili i operetek wystawionych w sezonie oto dowód poszukiwania repertuaru lżejszego, któryby podła tał skąpe kasy wieczorowe. Śpiewną stałą siłą była Ga1ińska. M. Broccord sprowadzono na gościnne występy na okres od 28. X. do 11. XI. M a r i a B r o c c a r d osL T. warsz. Dyoniza S e F1avigny (Nitouche), Małgorzata Grosskopf (Biedna dziewczyna), Niobe (Niobe), Simonetta (Podprefekt), Gabrye1a (Życie paryskie), Zizina (Czuła Clemenceau).

Największą ilość przedstawień osiągnęły sztuki: "Odrodzenie II 7 razy, "Ta trzecia", "Dzierżawca z Olesiowa" i "Sobótki" 6 razy, "Szukajcie dziecka", "Colombina", "Nitouche ", "Wykradziona żona" , "Nasi poczciwi wieśniacy" i "Czortowska ława" 5 razy.

Na premierę "Sobótek" przyszło sporo Niemców. Zachwycała się publiczność wykonaniem "Czerwonej togi II z Wysocką i Rygierem w rolach głównych. Role amantów grał w sezonie Obornicki i Wysocki, obaj też śpiewali w operetkach. Społeczeństwo i instytucje polskie zebrały na odnowienie gmachu teatralnego, już dobrze podniszczonego przez 25 lat używania, 50.000 marek.

W dorocznym wieczorze mickiewiczowskim 3. XII. 1900 r, artyści teatru nie brali udziału. Dnia 22. XII, 1900 r. odbyła się jubileuszowa uroczystość ku czci H. Sienkiewicza, odegrano "Czyja wina" i "Zagłoba swatem" .

Objazd letni Teatru Polskiego z repertuarem "Niewierna", "Sprzymierzeńcy", "Śluby panieńskie ", "Zagłoba swatem" - objął miasta: W r z e ś n i a (4. i 5. V.), M i ł o s ł a w (7. i 8. V.), P te s z e w (4,11, 12. V.), Kępno (13 V.), Ostrów (14,15,16. V.), Krotoszyn (18, 19. V.), Koźmin (20. V.), Gostyń.(21. V.), Śrem (22,23. V.), Strzelno (29. V.), Inowrocław (30. V.).

Zespół odjechał na lato do C i e c h o c i n k a w składzie 32 osób, powodzenie tu dopisywało, na czoło zespołu wybijali się E. Rygier i St, Wysocka, która od jesieni została zaangażowana na scenę krakowską.

SEZON 1901,2

Sezon trwał od 1. X. 1901 r. do 30. IV. 1902 r.

Szituk polskich grano 35, obcych 33, śpiewnych 7.

A r t y s t ki: Maria Bogusławska, Całkowska, Władysława Cichocka, Cukrowiczówna, Jadwiga Czechowska, Maria Dobrzyńska, Mirona DzierżaLowska - śpiew., Zofia Hartmanowa, Teofila Józefowiczowa, Zofia Mariewska, pa Leszczyc z Łodzi, Libicka, Wanda Micińska, Stefania Michnowska, Mikorska, Nowińska, Antonina Podgórska, Rufska, Waleria Stogniewiska-Szczucka, Sabina Stradjotowa, Smętnicka, Ziemska.

A r t y ś c i : Alejski, Ignacy Borski, Julian Borowski, Ludwik Dybizbański, Dabkiewicz, Henryk Klimontowicz, Krzysztofowicz, Lewandowski, Nowiński, Adolf Polański, Jan Siennicki (inspicjent), Józef Solnicki, Sosicki, Ludwik Starża, Stefan Stefański, Feliks Stradjot, Toporczyk, Stefan Turski, TTrbański, Zawadzki, Józef Zejdowski (aktor i reżyser), Ziemski, Znaniecki.

Zaobserwować można, że z każdym rokiem frekwencja w teatrze podnosi się, sztuki osiągają większą ilość przedstawień. W bieżącym sezonie " Zabobon czyli Krakowiacy i górale" szedł 12 razy, "Załoga okrętu" 7, "Za oceanem", "Pan Tadeusz", "Pracownice igły", "Robert i Bertrand" , "Azja Tuhajbejowicz", "Anioł szczęścia" 6 razy, "Przeor Paulinów", "Życie paryskie", "Wesoła dwójka", "Górą nasi", "Twardowski na Krzemionkach", "Panie Kochanku", "Nowy don Kichot" , "Kiejstut", "Chory z urojenia" po 5 razy. "Goście", "Bieluchna", "Historyczny zamek", "Kora1ia i spółka", "Żoko", "Opiekunowie morainości", "Dwór we Władkowicach" , "Sobotwór", "Grochowy wieniec", "Kraj" po 4 razy.

Charakterystyczny to objaw, że niektóre z tych sztuk były poprzednio wystawione bez powodzenia. Teraz, w innej obsadzie przypadły widowni bardziej do gustu. Poznańska widownia lubiła utwory śpiewne, a w bieżącym sezonie wystawiono ich osiem. W ciągu sezonu nastąpiły zmiany w zespole; przybyli nowi: J u l i u s z B o r o w s k i dobry aktor Rejent (Zemsta), Vogelreiter (Sobótki), De Santos (Uriel Acosta), Wistowski (Grube ryby), Twardowski (Twardowski na Krzemionkach), Podkomorzy (Pan Tadeusz), Mathis (Hans Mathis), generał. Morin (Uiicznik paryski), Wernyhora (Wernyhora).

H e n ryk K l i m o n t o w i c z objął stanowisko pierwszego amanta, obdarzony dobrymi warunkami i głosem występował także i w wodewilach. - Gustaw (śluby), Maks (Kolega Crampton), J onek (Krakowiacy i górale), Roger de Soran (świat nudów), Raul de N aubert (Helena de la Seigliere), Tadeusz (Pan Tadeusz), Wołodyjowski (Azja Tuhajbejowicz), Henryk (Piękna ogrodniczka), Genio (Pan Damazy). Feliks Strodjot grywał również niektóre role amantów, jak 1 D y b i z b a ń s ki, S t e f a n i a M i c h n o w - s k a Klimontowiczowa. Później amantka sceny Lwowskiej): Klara (Śluby), Klara (Zemsta), Aniela (Chory z urojenia), Joasia (Pracownice igły), Joanna Rajmund (świat nudów). Zofia Marjewska (żona Jul. Dobrzańskiego), młodziutka poznanianka, zaczęła w tym sezonie swoją drogę artystyczną, urocza, zdolna, długie lata występowała na scenie lwowskiej. Ant o n i n a P o d gór s k a (później Dybizbańska) przybyła z Sosnowca od Felińskiego i tu wybiła się na pierwszorzędne stanowisko. - Aniela (śluby) Antosia (Chory z urojenia), Hedda (Hedda Gabler), Łucja Watson (Swiat nudów), Telimena (Pan Tadeusz), Zuzanna (Sobowtór), Anna (Obrona Częstochowy), Fedora) (Fedora) , Julia (Córki pani Dupont), Zofia (Piękna ogrodniczka). J ó z e f S o l n i c ki - tancerz i aktor, później art. op. lwowskiej. Szczepan (Chłopi arystokraci), Pawliczek (Za oceanem), Tomasz okrętu), Zoko (Zoko brazylijska), Michał (Nowy don Kichot), Prick (Zycie paryskie), Bertrand (Robert i Bertrand).

SEZON 1901/2 R e p e r t u a r p o l s ki: "Dzika różyczka" k. la. J. Blizińskiego (1. X.), "Odludki i poeta" k. la. A. Fredry (1. X.), "Chłopi arystokraci" obr. dram.

la. ze śpiew. W. L. Anczyca (1. X.), "śluby panieńskie" k. la. Fredry (2. X.), "Panie Kochanku" kom. kontusz. 3a. I. J. Kraszewskiego (5. X.), "Goście" k. la. wiersz. Art. Bartelsa (5. X.), "Zemsta za mur graniczny" k. 5a. A. Fredry (7. X.), "Mąż od biedy" k. la. J. Blizińskiego (15. X.), "Zabobon czyli Krakowiacy i górale" op. nar. 3a. J. N. Kamińskiego muz. K. Karpińskiego (19. X.), "Kiejstut" tr. 5a. A. Asnyka (1. Xl.), "Pracownice igły" melodr. 5a.

ze śp. i tanc. Z. Przybylskiego (3. XI.), "Górą nasi" k. 5a. K. Zalewskiego (7. XII.), .Dzienniczek Justysi" k. la. J. Kościeiskiego, "Pieśń przerwana" obr.

scen. la. E. Orzeszkowej i Z. Przybylskiego (10. XII.), "Konfederaci barscy" tr. 2a. A. Mickiewicza (13. XII.), "S tare miasto" (Chwaliszewo) obr. dr. 4a. ze śp. i tańc. Fr. Domnika muz. M. świeżyńskiego (15. XII.), "Grube ryby" K. 3a. M. Bałuckiego (21. XII.), "Twardowski na Krzemionkach" czer. kom.

kom. op. ze śp. i tańc. 5a. J. N. Kamińskiego muz. J. Baschne'go (22. XII.), "Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie" A. Mickiewicza inscenizował w 7 obr. L. S. (25. XII.), "Nowy Don Kichot" czyli "Sto szaleństw" krot. 3a. 6 obr. ze śp. A. Fredry muz. St. Moniuszki, "Dwór we Włodkowicach" k. 4a. Z Przybylskiego (16. I.), "Grochowy wieniec" czyli Mazury w krakowskim k. 4a. A. Małeckiego (8. XII.), dana ku czci Małeckiego, premiera sztuki odbyła się przed 50 laty w Poznaniu, "Robert i Bertrand dwaj złodzieje" krot. 3a. 4 odsł. ze śp. i tańc. W. L. Anczyca muz. K. Kratzera (9. II,), "Zamek Kościański" obr. dr. z 17 w. w 5a. Agnieszki Baranowskiej (15. II.), .Przeor Paulinów czyli Obrona Częstochowy" dr. hisł..z 17 w. w 8 obr. Julian z Poradowa (20. I I.), "Złe ziarno" K. 3a. K. Zalewskiego (22. II.), "Azya Tuhajbejowicz" szt. 4a. z pow. H. Sienkiewicza "Pan Wołodyjowski" przekł.

J. W. Popławski (15. III.), "Kraj" kom. 4a. Orszy (czyli K. Zalewskiego) (22. III.), " Wernyhora" obr. hist. -dram. ze śp. i tańc. w 7 odsł. przez Barbitona muz. H. Lasockiego (10. rv.), "Piękna ogrodniczka" frag. scen. 1 odsł. Stef. Krzywoszewskiego (12. IV.), "Złoty cielec" k. la. S. Dobrzańskiego (12. rv.), "Państwo Wackowie" k. 4a. Zyg. Przybylskiego (17. rv.), "W burzliwą noc" (Kajetan Orug) dr. 4a. T. Konczyńskiego (19. IV.), "Pan Damazy" k. 4a. J. Blizińskiego (24. IV.), "Pogrzeb" tryptyk scen. K. Laskowskiego (Era) (26. xv.), "Trzeci maja" dr. 5a. B. Bolesławity (I. J. Kraszewskiego) (27. rv. "Zemsta" k. 4a. A. Fredry akt IV., "W Wieczorze secesyjnym" (22. IV.), grano wyjątki z "Małki Szwareenkopf', "Wujaszek Alfonsa" farsa la. St. Dobrzańskiego. Zwyczajem dorocznym patriotyczną manifestacją bywał wieczór ku czci Mickiewicza, z udziałem artystów Teatru Polskiego, w bieżącym sezonie odbył się 13. XII. Grano "Konfederatów Barskich". Repertuar obcy: "Było to pod Wagram" k. la. ze śp. E. Grange (2. X.), "Porwanie Sabinek" k. 4a. Fr. Schonthana tł. L. S-, "Kolega Cramp pert'a m. G. Grtinecke'go (10. X.), "Chory z urojenia" K. 3a. Moliera (12. X.), "Niewierna" K. 3a. R. Bracco (15. X.), "Bieluchna" (Blanchette) K. 3a. K.

Brieux'a (17. X.), "Sobótki" szt. 4a. Sudermanna tł. Z. Wójcickiej (24. X.), "Rocznica ślubu" far. 4a. W. Wolters'a (26. X.), "Załoga okrętu" opt. kom.

la. G. v. Zaytza (14. XI.), "Hedda Gabler" szt. 4a. A. Ibsena (16. XL), "Historyczny zamek czyli znakomitości" K. 3a. A. Bissona i J. Beer de Turique (9. XL), "Uriel Acosta" tr. 5a. K. Gutzkowa (20. XI.), "Koralia i Spółka" K. 3a. A. Valabreque i A. Hennequin tł. A. Sachorowski (23. XI.), "Skazaniec" (La morte civile) dr. 5a. I. Glacometti (24. XL), "świat nudów" K. 3a. E.

Paillerona tł. E. bubowskl (30. Xl.), "Helena de la Seigliere" k. 4a. J. Sandeau (14. XII.), "Żoko małpa brazylijska" burleska w 3a. J. Carlisto (28. XII.), "Pomyłka" k. la. S. Manniera i E. Marlina (28. XII.), "Dobry sędzia" K. 3a. A. Bissona tłum. Zejdowska (4. I.), "Opiekunowie moralności" k. w 3a.

O. Blumenthala i G. Kadelburga tł. Hip. Wójcicki (11. X.), "Bartel Turaser" dr. 3a. P. Langmanna (18. 1.), "Za i przeciw" k. la. O. Peuilleta (22. I.), "Zycie paryskie" op. kam. 5a. H. Meilhac'a i L. Halevy'ego muz. J. Offenbacha przekł. J. Chęcińskiego (25. I.), "Sobowtór" (Le coup de fonet) K. 3a. M. Hennoquin'a i J. Duval'a (1. II.), "Hans Mathis" dr. 3a. 5 obr. Erckmann-Chatrian'a (13. II.), "Fedora" dr. 4a. W. Sardou (27. II.), "Anioł szczęścia" (Bettina-Ia Mascote) opt. kom. 3a. Chavot'a i Duru muz. E. Audran'a (8. XII.), "Doktór z musu" K. 3a. Moliera (13. III.), "Zagadka" (L. Enigmę) szt. 2a. O. Hervieu tł. L. Zejdowska (13. III.), "Ulicznik paryski" k. 4a. T. Barrierea przekł. J. Maleranowskiego (30. III.), "Córki pana Dupont" k. 4a. M. Brieux (3. IV.), "Raz się tylko żyje" farsa ze śp. 6 odsł. tł. A. Kitschmana (5. IV.). Ważniejsze obsady i gościnnie występy: J ó z e f Z e j d o w s ki: Papkin (Zemsta), Argon (Chory z urojenia), Tuczyteżtamczykiewicz (Górą nasi), Margr. de la Seiglieure (Helena de la Seigleure), Ciapukiewiczf (Grube ryby), Ippelmajer (Robert i Bertrand), Stefan Czarniecki (Zamek Kościański), Sganorel (Doktor z musu).

Stefan Turski: (ur. 26. XII. 1875 zm. 5. I. 1945 w Krakowie).

W teatrze od 1897 w Małopolsce (Kraków, Stanisławów, prowincjonalna wędrówka). Poznań od 1901-1908. Kraków - Teatr Ludowy, Bagatela - Teatr im. Słowackiego, jubileusz 40 lecia 12. XII. 1906. Autor głośnych popularnych wodewili ludowych i komedii. Z 30- tu najbardziej znane: "Krowoderskie zuchy", "Przedmiejskie zalecanki", "Synowa z suteryn", "Lola z Ludwinowa" , "Czar munduru", "Oj kobiety kobiety". Wspomnienia teatralne drukował w gazecie Tempo Dnia w 1936 r. pt. "Gdy Melpomena rzemiennym dyszlem objeżdżała Polskę" .

E. R y g i er : ukazał się w rolach: Radomir (Dzika różyczka), Karol Radziwiłł (Panie kochanku), prof. Crempton (Kolega Crempton), Bellac (świat nudów), Bolesław Kurj atowicz (Górą nasi), Opolski (Dzienniczek Justysi), Robak (Pan Tadeusz), Barrisart (Sobowtór), Ołtarzewski (Grochowy wieniec), Gonta (Wernyhora), Widełkiewicz (Piękna ogrodniczka) , żebrak (Trzeci Maj a) .

Na gościnne występy przybyła młoda, bardzo zdolna, o ujmującej powierzchowności artystka krakowskiej sceny, zarówno w komedii, jak i w utworach c h o w s k a: Wanda (Grube ryby), Julka (Dwór w Włodkowicach), Gabriela (Zycie paryskie), Michałek (Robert i Bertrand), Bettina (Anioł szczęścia), Barbara (Azya Tuhajbejowicz), Ludwika (Ulicznik paryski), Emma (Złoty cielec), Leon (Grzeszki babuni), Helena (Pan Damazy).

Sprowadzenie pary śpiewaków pozwoliło na wystawienie kilku operetek: M a r l a O r d o n śpiewaczka ze Lwowa - Zofia (Nowy don Kichot ), Metella (Zycie paryskie), Mimi (Wesoła dwójka), Fiametto (Anioł szczęścia), Dumanoir (Raz się tylko żyje). A d a m Kra m a r z e w s k i art. op. lwowskiej Karol (Nowy don Kichot), Brazylijczyk (Zycie paryskie), Roland (Wesoła dwójka), · Markiz Fritelllni (Anioł szczęścia), Rudi (Raz się tylko żyje).

W tym sezonie dyrekcja wykazała więcej staranności w przygotowaniu sztuk od strony wystawy; sprawiono nowe rekwizyty. Do "Pogrzebu" art. mai. Kazimierz Szmyt malował przeźrocza z wizjami, które rzucono na ekran dekoracji z scioptikonu. Objazdy letnie Teatru Polskiego trwały od 9. V. do 31. VII.

Objęły 25 miast, grano 88 razy, niektóre miasta jak np. Łabiszyn, Wronki, Pniewy po raz pierwszy gościły polski Teatr.

Repertuar: Kraj, Azya Tuhajbejowicz, Państwo Wackowie, Pan Damazy, Przeor Paulinów, Ulicznik paryski, Dzierżawca zOlesiowa, Odrodzenie, Panie Kochanku.

Miasta: G n i e z n o 5 razy od 3. do 7. V., M o g i l n o 2 razy od 17. do 1S. V., Kruszwic a 2 razy od 19. do 20. V., T o ruń 3 razy od 21. do 24. V., Bydgoszcz 4 razy od 26. do 29. V., Łabiszyn 2 razy od 31. V. do l. VI., żnin 2 razy od 2. do 3. VI., Wągrowiec 5 razy od 4. do 8. VI., Czarnków 2 razy od 9. do 10. VI., Wronki 2 razy od 11. do 13. VI., Pniewy 2 razy 14-15. VI., ś r e m 4 razy od 16. VI. do 19. VI., ś r o d a 3 razy 20-22. VI., M i ł o s ł a w 3 razy 23"'-25. VI., O s t rów 6 razy 1-6. VI., K o ź m i n 2 razy 7-8. VII., i 26-28. VII., Kro t o s z y n 5 razy 9-13. VII., Krobia 2 razy 15-16. VI., Poniec 2 razy 17. i 18. VII., Gostyń 5 razy 19-23. VII., L e s z n o 2 razy 24. i 25. VII., G r o d z i s k 3 razy 29-31. VII.

SEZON 1902/3

Sezon trwał przeszło 8 miesięcy, od 20. IX. 1902 r. do 1. VI. 1903 był to zatem naj dłuższy z dotychczasowych sezonów. Sezon przyniósł teatrowi wielki sukces. Wystawienie "Dziadów" w inscenizacji Wyspiańskiego, które wypełniły 21 wieczorów, "Warszawianka" i "Wilhelm Tell" dano po 8 razy, "Pierwiosnki" 7 razy. "Biada kamienicznikom" i "Na dnie" po 6 razy, "Staroświecczyzna", "Ciarachy", "Kierownik szkoły", "Biedni", "Ahaswer", "Ska1mierzanki" , "Wiesław" po 5 razy, "Wielkie bractwo", "Niech żyje życie", "Zagroda Sobkowa", "Hanusia" 4 razy.

pozycji w 150 wieczorach, z obcego 29 w 43 wieczorach: (niemieckich 11, francuskich 9, włoskich 3, angielskich 3, rosyjskich 2, hiszpańskich 1).

A r t y s t ki: Władysława Cichocka (później Prohaskowa), Maria Czerniakowa, Grzegorzewska, Maria Grabowska, Grudzińska, Bronisława J eremi, Maria Kaliszewska, Eleonora Królikowska, Helena Larysówna (Pawińska) , Lubiczówna z Krakowa, Wanda Micińska, Zofia Marjewska, N owińska, Jadwiga Orwiidowa, Antonina Podgórska, Maria Sznoge, Anna Zielińska.

A r t y ś c i: Marian Andruszewski, Cichowski, Stanisław Czerniak, Julian Dobrzański, Ludwik Dybizbański, Gałkowski, Gralkowski, Eugeniusz Kalinowski, Krzewski, Mieczysław Ławski, Marian Malski, Mikołajczak, Mielecki, -Nowiński, Adolf Stanisław Poleński, Eugeniusz Prołiaska, Władysław Ryszkowski, Rybacki, Jan Siennicki inspicjent, Władysław Sowiński - Ratschka, Feliks Stradjot, JIan Szymański, Stefan Stefański, Toporczyk, Stefan Turski, Adam Wiślanski, Worwan (z Paryża?), Wisłowski, Ziemski.

Reżyserowali oprócz Rygiera: Stradjot i Prołiaska.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Wielkie bractwo" K. 5a.lA. Fredro 20. IX., "Radziwiłł Panie Kochanku" kom. kontusz. 3a. J. 1. Kraszewskiego 21. IX., "Państwo Wackowie" k. 4a. Z. Przybylskiego 23. IX., "Małka Szwarcenkopf szt. 5a. G. Zapolskiej 25. IX., "Mazepa" tr. 5a. J. Słowackiego 29. IX., "Piękna ogrodniczka" frag. scen. 1 odsł. S. Krzywoszewskiego 2. X., "Po teatrze" drobno scen. 1 odsł. M. Bałuckiego 2. X., "Gonitwy miłosne" (Izia) k. 4a. L. Madejskiego 3. X., "Staroświecczyzna i postęp czasu" k. ze śp. 5a. przer. J. N. Kamiński 9. X., "Ahaswer (Mężczyzna) szt. 3a. G. Zapolskiej-Janowskiej 11. X., "Żołnierz królowej Madagaskaru" K. 3a. S. Dobrzańskiego 16. X., "W sieci" wesoły dr. 4a. J. A. Kisielewskiego 18. X., "Ciarachy" szt. 4a. J. K. Galasiewicza ze śp. i tańc. muz. St. Niedzielskiego 25. X., "Dzieciaki" k. la. L. Swiderskiego 27. X., , Dziady" dzieło dr. w 6 obr. A. Mickiewicza w układzie scen. S. Wyspiańskiego l. XI., "Nasi zięciowie" k. 5a. K. Zalewskiego 8. XI., "Nerwy i miłość" dr. 5a. Kaz. Krzyżanowskiego art. malarza 15. XI., "Salamandra" (Karciarz) szt. 4a.

S. Graybnera 12. XI., "Warszawianka" pieśń z r. 1831 S. Wyspiańskiego 29. XI., "Pierwiosnki" obr. la. Kornela Ujejskiego 29. Xl., "Kazanie Księdza Marka" (Konfederaci Barscy) fragment z II a. A. Mickiewicza 29. XI., "Gwiazda Syberii" dr. 3a. 4 obr. L. Starzeńskiego 30. XI., "Przeor Paulinów czyli Obrona Częstochowy" dr. his t. 8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) 8. XII., "Guzik" k. la. M. Gawalewicza 9. XII., "Nasze anioły" K. 3a. M. Nałowskiego 13. XII., "Biedni" obr. z życia ludu warsz. ze śp. i tańc. 5 odsł. L. Swiderskiego 25. XII., "Watażka" dr. 4a. A. Urbańskiego l. 1., "Gwałtu co się dzieje" K. 3a.

A. Fredry 4. 1., "Kominiarz i młynarz czyli Zawalenie się wieży" krot. ze śp. la.

J. N. Kammskiego 12. 1., "Myszy bez kota" k. 4a. Jordana 17. 1., "Dramat jednej nocy" poemat dr. la. A. Urbańskiego 21. 1., "Wąsy i peruka" K. 3a. J. Korzeniowskiego 31. 1., "Niewierni" obr. scen., 1 odsł. Walerego Bray-Chrzanowskiego 18. II., "Jesiennym wieczorem" obr. sc. la. J. Mashoffa 25. II., "Pan Damazy" l. 4a. J. Blizińskiego 3. III., "Krewniaki"'K. 4a. M. Bałuckiego 7. III., "Prele Stanisław Mroczkowski (Salieri) muz. Baschnego 12. III., "Epidemia" k. 4a. 5 odsł. J. Narzymskiego 14. III., "Złote runo" dr. 3a. S. Przybyszewskiego 19. III., "Małe dusze" K. 3a. S. Krzywoszewskiego 28. III., "Zagroda Sobkowa" melodr. 5a. ze śp. E. Błotniekiego, muz. J. N. Nowakowskiego 29. III., ."Halszka z Ostroga" dr. hist. 5a. 8 obr. J. Szujskiego 13. IV., "Wiesław" obr. dr. ze śp. i taue. pg. sielanki K. Brodzińskiego ułóż. K. Ostrowski 21. IV., "N a marne" utw. dr. la. L. Rydla 14. V., "Mąż od biedy" k. la. J. Blizińskiego 14. V.

R e p e r t u a r o b c y: "Honor" k. 4a. H. Sudermana 27. IX., "Piętro Caruso" dr. la. R. Bracco tłum. J. Kasprowicza 2. X., "Galoetto" dr. 3a. J.

Echegaray tł. J. Kleczyński 23. X., "Właściciel kuźnic" szt. 5a. J. Ohneta 13. XI., "Otello" tr. 5a. W. Szekspir 20. XI., "Kierownik szkoły" K. 3a.

O. Ernesta 6. XII., "Zwycięzca" dr. 4a. M. Dregera tłum. Zofia Wójcicka 17. XII. , "Wilhelm Tell" czyli Oswobodzenie Szwajcarii dr. 5a. F. Schillera przekł. J. N. Kamińskiego 20. XII., "Zgon miłości" k. 4a. R. Bracco 10. 1., "Biada kamienicznikom!" (Lokatorowie pana Blondeau) krot. 5a. Feydeau i Desvalieres 24. 1., "Kolacyjka" k. la. Shnitzlera 29. 1., "Mężowie Leontyny" K. 3a. J. Feydeau i A. Capus 7. 11., "Maria Stuart" tr. 4a. 6 odsł. F. Schillera 12. II., "Gniazdo rodzinne" szt. 4a. H. Sudermana 14. II., "Walka kobiet" K. 3a. E. Scribe i Legouve 17. II., "Wiele hałasu o nic" k. 7 odsł. W. Shakespeare 19. II., "Makbet" tr. 5a. W. Shaekespeare 21. II., ..Margrabina de Pompadour" (Narcyz Rameau) dr. 5a. 7 obr. Brachvogla 27. II., "Niech żyje życie" dr. 5a. H. S udermana 21. III., "Hanusia marzenie senne" 3 obr. z muz. i śp. E. Hauptmanna przekł. M. Konopnickiej 4. IV., "Chcę sobie pohulać!" kr. 3a.

6 odsł. ze śp. i muz. P. Nestroy'a 12. IV., "Żywy posąg" dr. 5a. 6 odsł. T. Ciconi 16. IV., "Tosca" szt. 4a. 5 odsł. W. Sardou 20. IV., "Rozwiedźmy się" K. 3a. W. Sardou 25. IV., "Mieszczanie" - sceny w domu Bezsiemienowa - szt. 4a. M. Gorkija tł. A. Siedlecki 2. V., "Monna Vanna" szt. 3a. M, Maeterlincka tł. Z. Sarnecki 9. V., .,Na dnie życia" obr. dr. 4a. M. Gorkija 16. V" "Romantyczni" K. 3a. E. Rostanda przekł. L. Belmonta 21. V., "Dama od Maksyma" krot. 3a. J. Feydeau 23. V.

Recenzje zjawiają się coraz częściej, podpisywał je w Kurierze Poznańskim Ż.

Dyrekcja sprowadza nowe dekoracje m. 1. z Dusse1dorfu, a kostiumy z Berlina. Największą atrakcją w sezonie były występy H e 1 e n y M o - d r z e j e w s k i ej, podczas których sala teatru była przepełniona, mimo znacznie podwyższonych cen (bilety od 10 m. 25 fg, do 50 fg.). Firma Turskiego przy ul. Berlińskiej sprzedawała fotografie Modrzejewskiej, a księgarnia Chrzanowskiego i Kuonera wydała pocztówki z podobiznami Modrzejewskiej w rolach: Mackbet, Maria Stuart, Donna Diana. Owacje, kwiaty, wieńce, przemówienia towarzyszyły występom wie1kief artystki, którą Poznań uwielbiał. N a parterze i w lożach widzowie zjawili się w strojach balowych. prócz komunalnych superlatywów żadnych interesujących szczegółów. Nr 67 Kuriera Poznańskiego przynosi interwiew pt. Rozmowa z Heleną Modrzejewską podpisany X. Y. zModrzejewska grała Marię Stuart 12. IL, 15. IL, "Gniazdo rodzinne" (rolę Magdy) 19. II. i 1. III., "Walkę kobiet" 17. IL, 26. IL "Wiele hałasu o nic " (Beatrycze) 19. II. "Mackbeth" (Lady Mackbeth) 21. IL, 22. IL, 28. II. "Jesiennym wieczorem" (Laura) i "Warszawianka" (Maria) 25. IL, "Narcyz Rameau" (Margrabina de Pompadour) 27. II. na benefis dla współpracowników sceny. Po wyjeździe Modrzejewskiej w teatrze zapanowały chroniczne pustki. Józef Brzeziński b. art. poznański objeżdża z małym zespołem miasteczka wielkopolskie. %

SEZON 1903/4

Sezon zaczął się 19. IX. 1903 r., skończył 21. V. 1904 r.

Z 70 sztuk grano polskich 38, obcych 32, śpiewnych 12.

A r t y s t ki: Maria Czerniakowa, Władysława Cichocka, Maria Chrzanowska z Warsz. śpiewaczka, beonia Gawlikowska lir. naiwna, Maria Grabowska, Halińska, Kamilla Jaroszówna, Ada Kosmowska, Helena Kowalska śpiew ze Lwowa'), Maria Karska, Królikowska, Krykocka (eh), Konopińska (eh), Helena Łącka iirycz. śpiew, Malinowska, Zofia Marjewska, Nowińska, Jadwiga Orwidowa, Karolina Różycka, Zofia Sławińska, Szulcowa, Szaracińska chórz., Ziemska (P a pi) , Dierheim - Brechocka (Ru pniewska) śp. op. z Warsz. koncertowała w antraktach. A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Stanisław Czerniak, Julian Dobrzański, Ludwik Dybizbański, Ludwik Fritsche art. salonowy, Leon Frankowski, Stanisław Jastrzębski, Julian Kopczyński baryton, Kazimierz Limer, Marian Marjański, Małecki (chórz.), Miedziński, Nowiński, Osowski (Osocki), Jan Pawłowski z Krakowa, Adolf Poleński, Eugeniusz Prochazka, Promiński, Władysław Ryszkowski, Jan Siennicki, Stefan Stefański, Jan Szymański, Edmund Tucholski, Stefan Turski, Adam Wiślański, Jan Zawadzki (śp.f), Józef Zaremba śp. komicz., Ziemski. Repertuar polski: "Dwie blizny" k. la. (19. XI.), "Ciotka na wydaniu" k. la. J. Blizińskiego (19. IX.), "Posażna jedynaczka" k. la. J. A. Fredry (19. IX.), "Wiesław" obr. dr. 3 odsł. ze śp. i tańc. pg K. Brodzińskiego ułóż. K. Ostrowski, muz. W. Szlagórskiego (20. IX.), "Mazepa" tr. la. J. Słowackiego (21. IX.), "Mąż z grzeczności" K. 3a. A. Abrahamowicza i R. Rusz

7) Helena Kowalska, Lwowianka, zmarła 20 XII 1903 r. w Poznaniu licząc lat 2I.

8) J. Zawadzki wydalony z teatru za szantaż w styczniu 1904 r., przy procesie został «wolniony.

"Nowy dziennik" K. 3a. M. Bałuckiego (24. 10.), "Fałszywe blaski" k. la.

2. Meilerowej (24. X.), "Dziady" dzieło dr. 6 obr. A. Mickiewicza ukł. scen.

S. Wyspiańskiego (26. X.), "Noc świętojańska" obr. lud. 4a. ze śp. i tańc.

J. K. Galasiewicza, muz. A. Wrońskiego (29. X.), "Balladyna" tr. 5a. 11 odsł.

J. Słowackiego (1. XL), "W noc lipcową" utwór scen. 5a. B. Gorczyńskiego (7. XL), "Bojomir i Wanda czyli Zamek na Czorsztynie" op. 2a. K. Kurpińskiego (14. XI.), "Chata za wsią" dr. lud. 5a. ze śp. i tańc. Z. Meilerowej i J. K. Galasiewicza (21. XII.), "Kazimierz Wielki i Esterka" tr. 6 odsł. S. Kozłowskiego (28. XI.), "Pan Jowialski" k. 4a. A. Fredry (5. XII.), "Przeor Paulinów" czyli Obrona Częstochowy" dr. hist. 6 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (21. XII.), "Ofiary serca czyli kominiarze" k. rodź. 4a. F.

Dominika (25. XII.), "Kopciuszek" wid. scen. 8 obr. A. Walewskiego (1. I.), "Gwiazda Syberii" dr. L. Starzeńskiego (3. I.), "Dzieciaki" k. la. L. Świderskiego (25. I.), "Czyja wina?" szt. la. H. Sienkiewicza (1. II.), "Halka" op. 4a. W. Wolskiego, muz. S. Moniuszki (10. II.), "Zemsta za mur graniczny" k. 4a. A. Fredry (12. Ii.), "Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie" 7 obr. ułożył L. S. (29. II.), "Wielki człowiek do małych interesów" k. 4a. A. Fredry (10. III.), "Śnieg" dr. a. S. Przybyszewskiego (17. III.), "Larik" tr. 5a. J.

Gudowskiego (19. III.), "Sąd przysięgłych" dr. 4a. 7 obr. J. Korzeniowskiego (4. IV.), "Pan na Głuchowie" K. 3a. A. Baranowskiej (14. IV.), "Tęcza" K. 3a.

S. Krzywoszewskiego (30. IV.), ..Dzieci muzy" k. la. Dominika (30. IV.), , Teść" kro t. 3a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (5. V.), "Równy wojewodzie" k. kontusz. 3a. J. I; Kraszewskiego (7. V.), "Karpaccy górale" dr. a. J. Korzeniowskiego (12. V.), "Siamscy bracia" krot. 3a. W. Łebińskiego (19. V.).

R e p e r t u a r o b c y: "N a dnie życia" (N achtazyl) obr. dr. 4a. Gorkiego (24. IX.), "Żonaty kawaler" wodo 3a. ze śp. (26. IX.), "Odrodzenie" K. 3a. F.

Schonthana i F. Koppel-Elfeldta (1. X.), "Nerwowi" K. 3a. W. Sardou i T.

Barriere (3. X.), "Koniec Sodomy" dr. 5a. 6 odsł. H. Sudermana (10. X.), "Nasi Donżuani" opt. kom. 4a. z muz. skompil. przerobił A. B. (1. X,), "Niebezpieczny zakład" (Miss Hobs) k. 4a. Jerome (17. X.), "Dzwony kornewilskie" (Les Cloches de Cornville) op. kom. 3a. 4 odsł. Clairville i C. Gabet muz.

Ii. Planquette (31. X.), "Skrzypce czarodziej skie" opt. la. Metesper i Chevalet muz. J. Offenbacha (14. Xl), "Publiczna tajemnica" (Le secret de Polichinelle) K. 3a. P. Wolffa (19. XI.), "Dragoni" kro t. 3a. K. Bossu i E. Delacigne (26. XL), "Lygia" tr. 5a. 8 odsł. J. Barreta (6. XII.), "Córka pani Angot" (Mamselle Angot) op. kom. 3a. Clairville, Giraudin i K6nig, muz. K. Lecocq · (12. XIL), "Uczeń szatana" dr. 5 odsł. B. Shawa (19. XII.), "Dzieci Waniuszyna" dr. 4a. A. Najdienowa (9. I.), "Piękna Helena" op. kom. 3a. H. Meilhaca i L. Halevy muz. J. Offenbacha (16. I.), "Dama od Maksyma" fars. 3a. J. Feydeau (23. I), "Nitouche" wodo 4a. H. Meilhaca i A. Millauda muz.

Herve'go (26. I.), "Wesoła para" wodo (30. I.), "Biedna dziewczyna" opt. 6 odsł.

L. Krenna i K. Lindaua muz. L. Kuhna (2. II.), "Ach, ta wiosna" opt. 3a.

K. Lindaua i Wilhelma, przer. W. Rapackiego, muz. J. Straussa (6. II.), "Jarmark małżeński" K. 3a. Okonkowsky'ego (13. II.), "Nadzieja" dr. 4a. H. Heij ermansa tł. J. Kasprowicza (5. I I I.), "Adrianna Leeouvreur" dr. 5a. E. Scribe i P. Legozve (3. I I I.), " Upiory" dr. 3a. H. Ibsena (26. I H .), "Wiedeńskie życie"

5* G. Dancourt (9. IV.), "Król i poeta" (Gringoire) k. la. T. de Bainville'a (14. IV.), "Dobroczynne damy" k. a. F. Schónthana i Kadelburga (16. IV.), "Posłaniec 6666" opt. 3a. L. Krenna i K. Lindaua muz. C. M. Ziehrera (21. IV.).

"Szczęście w zakątku" dr. a. H. Sudermana (14. V.), "Narzeczony w butelce" k. 4a. J. Rosena (21. V.). Gościnne występy: Występy: Z o fi a S ł a w i ń s k a art. sc. lwowskiej "Mężczyzna" (30. IX.), M a r i a S z y m a ń s k a ar. op. Warsz. śpiewała gościnnie "Halkę" nie graną tu od 20 lat, która teraz wznowiona miała olbrzymie powodzenie, szła 18 razy. Jontka śpiewał Jastrzębski, Janusza - Rede, później - Kopczyński, Zofię - Jaroszówna, stolnika - Rygier. Szymańska wystąpiła również i w roli "Hrabiny" w "Wiedeńskim życiu". J ó z e f R e d o występował gościnnie: "Dzwony kornewilskie", Grenieheaux, "Biedna dziewczyna" , "Jarmark małżeński".

M. Ł a s k a: "Wesoła para" (30. 1.), "Ach, ta wiosna", "Dama od Maksyma", "Biedna dziewczyna" (5. II.).

W tym sezonie dzięki pozyskanym nowym siłom aktorskim zdołano wystawić 15 utworów śpiewnych, operetki i wodewile oraz 1 operę. Z operetek największą ilość wieczorów uzyskały "Dzwony kornewilskie" (12 razy), "Piękna Helena" (8 razy), "Córka pani Angot" (7 razy), "Ach ta wiosna" (7 razy). Duże powodzenie zdobył sobie "Kopciuszek" w nowej oprawie scenicznej - szedł 15 razy. Mniejszym powodzeniem cieszyły się głośne wówczas sztuki polskie "Na dnieli (4 razy), "Śnieg" (2 razy), "Upiory" (2 razy), "Dzieci Waniuszyna" (3 razy). Dyrekcja zakupywała nowe dekoracje i kostiumy w firmach: Obroński i Spółka, Berlin, Verch i Flottow Charlottenburg. Kontusze do "Halki II kupiono w Charlottenburgu, a buty polskie od Ludwika Szuberta z Gdańska. Wystawa "Halki" kosztowała 1200 m. Szymańska i Rede brali 300 m. od występu, chórzystki i chórzyści 100 m. Koszty jednego przedstawienia "Halki II dochodziły do 500 m. Budżet mIeSIęczny Teatru wynosił 12.010 m, (u Dobrowolskiego tylko 6 do. 8000 ffi.).

Muzyką dyrygował Mieczysław Eichstaedt, a w czaSIe antraktów Leon Poniecki; orkiestra złożona z członków Tow. Muzycznego, liczyła 15 osób. Kosztowała miesięcznie z udziałem w operetkach 1300 m. Tańce układał J. Zaremba.

Obszerniejsze recenZje z ważniejszych premIer w "Kur. Poz. II podpisują I. Z., J. W.... icz, S. B. R. w Ber1iner Zeitung w IV artykule pl. "Aus der Ostmark" dr. Fritz Skowronek.

W pewnym okresie łamy prasy pozn. stały się terenem ostrej polemiki teatralnej. Mianowicie sprawozdawca "Pracy" Roman Rola, napastliwie występujący przeciw Rygierowi', po premierze "Halki" w recenzji dotkliwie go zaatakował, używając zwrotów takich jak rup. "jarmarczny geszefciarz" itp. Rygier odpowiedział w Nr. 49 "Kur.

Poz." W obronie Rygiera wystąpił "Kur, Poz." i pismo "Lech".

W sezonie dyrekcja zakupiła za 2.000.000 m, od p. Lotta wielki ogród na 8000 m. kw. Wi1he1msh6he na św. Łazarzu celem zbudowa- « nia tam na przyszły rok teatru letniego.

SEZON 1904/S

Nowy sezon zaczęto 24. IX. 1904, zakończono 30. IV. 1905.

Sztuk polskich grano 38, obcych 30, śpiewanych sztuk właściwie nie wystawiono. A r t y s t ki: Cichocka z Krakowa, Maria Czerniakowa, Iza Dolewska, Maria Grabowska, Eleonora Królikowska, Maria Laskowska, Czesława Malinowska, Zofia Marjewska, Jadwiga Orwid, Maria Olska, Antonina Podgórska, Zofia Różycka, Helena Rylska, Zofia śląska, Maria Szrage, Aleksandra Teodorowlcz, Józefa Wielgord, doszła jeszcze Olchowska ucz. szk. dr. warsz. A r t y ś c i: Stanisław Czerniak, Julian Dobrzaóski, Ludwik Dybizbański, Marian Matlanski, Adolf Poloński, Eugeniusz Prohazka, Zdzisław Rodosław , Franciszek Rychiowski, Jan Siennicki, Aleksander Słoniewski, Stefan Stefański, Bolesław Szczurkiewicz, Stefan Turski, Zygmunt Wesołowski, Adam Wiślański, Ziemski, Marian Zawadzki.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Ah! to Zakopane!" K. 3a. A. Walewskiego (24. IX.), "Zemsta za mur graniczny" k. 4a. S odsł. A. Fredry (2S. IX.), ..Radcy pana radcy" K. 3a. M. Bałuckiego (27. IX.), "Marcowy kawaler" krot.

la. J. Blizińskiego (27. IX.), "Zaczarowane koło" baśń dram. Sa. L. Rydla muz. F. Szopskiego (6. X.), "Tęcza" K. 3a. S. Krzywoszewskiego (13. X.), "Piękna ogrodniczka" fragm. sc. 1 odsł. S. Krzywoszewskiego (13. X.) "Królewicz" k. 4a. E. Lubowskiego (lS. X.), "Ada i Maryla" dr. 3a. Z. Sarneckiego (22. X.), "W noc lipcową" utw. sc. 3a. B. Gorczyńskiego (27. X.), "Mazepa" tr. Sa. J. Słowackiego (1. XI.), "W odmęcie" (Nasi dekandenci) k. 4a. W. Polińskiego (S. XI.), "Dziady" dzieło dr. 6 obr. A. Mickiewicza w ukł. sc. S.

Wyspiańskiego (lS. XI.), "List żelazny" (Glejt) dr. 4a. M. Szukiewicza z "Pamiątek Seweryna Soplicy" (19. XI.), "Grube ryby" K. 3a. M. Bałuckiego (22. XI.), "śnieg" dr. 4a. S. Przybyszewskiego (6. XII.), "Przeor Paulinów" czyli Obrona Częstochowy dr. hist. 6 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (8. XII.), "Emancypowane" K. 3a. M. Bałuckiego (10. XII.), "Schadzka" k.

la. Z. Przybylskiego (10. XII.), "Anastazja" obr. sc. 4a. ze śp. i tańc. z pow. E. Orzeszkowej przer. A. Walewski (26. XII.), "Oj! młody, młody!" k. 4a.

w Petersburgu" obr. dr. la. A. Staszczyka (9. 11.), "Wiesław" obr. dr. ze śp. i tańc. pg Brodzińskiego ułóż. K. Ostrowski, muz. W. Szlagórskiego (17. II.), "Nauczycielka" szt. 4a. W. Koziebrodzkiego (18. II.), "Tamten" szt. Sa. J.

Maskoffa (23. II.), "Eros i Psyche" pow. sc. 7 odsł. J. żuławskiego muz. J.

Galla (24. U.), "Pospolite ruszenie" farsa 4a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (4. III.), "Zaklęta księżniczka" baśń Sa. na legendzie M. Moellera osnuł i uwierszował Acer, muz. M. Eichstaedta (11. III.), "Dramat Kaliny" 3 akty z prozy i życia Z. Kaweckiego (18. III.), "Dom otwarty" K. 3a. M. Bałuckiego (13. IV.), "Gwiazda Syberii" dr. 3a. 4 odsł. L. Starzeńskiego (16. IV.). "Królowa Tatr" wid. fantast. S obr. 8 odsł. ze śp. i tańc. A. Walewskiego (lS. IV.), "Maćko Borkowic wojewoda poznański" dr. Sa. 6 obr. W. Rapackiego (23. IV.), "Dla świętej ziemi" szt. lud. 4a. Sewera (S. Maciejewskiego) (26. IV.), "Zbrukana" dr. Sa. J. Kościeiskiego (29. IV.).

R e p e r t u a r o b c y: "Szczęście w zakątku" szt. 3a. H. Sudermana (29. IX.), "Intratna posada" (Łapownicy) k. Sa. A. Ostrowskiego (l' X.), "Syn Giboyera" 'k. Sa. E. Augier'a (8. X.), "Rewizor z Petersburga" k. Sa. N. Gogola (20. X.), "Doktor Klaus" k. Sa. A. L'Arenge'a tł. T. Hertz., (29. X.), "Sprawa Mathieu" farsa 3a. Tristana Bernard (18. XL), "Zimartwychstanie" dr.

4a. z pro!. wg pow. L. Tołstoja opr. H. BataiUe (26. XI.), "Bogaty wujaszek" k. 4a. K. Karlweissa (3. XII.), "Otello murzyn w Wenecji" tr. Sa. W. Shakespeare (13. XII.), "Zbójcy" tr. Sa. 11 odsł. F. Schillera (17. XII.), "Kopciuszek" wid. fant. 8 obr. z muz. śp. i tańc. Grimma i Gornera, przeróbka A. Walewskiego (22. XII.), "Figle kobiet" (Wesołe kumoszki windsorskie) k. la. 8 odsł. W. Shakespeare, tł. J. Paszkowskiego (2S. XII.) , "Wojna podczas pokoju" k. Sa. G. Mosera zlokaliz. przez G. Z. (7. I.), "Na dnie życia" (Nachtasyl) obr. dr. 4a. M. Gorkiego (12. I.), "Interes przede wszystkim" K. 3a. O. Mirbeau (14. I.), "Upiór" (Le Revemant) (17. I.), "Ciężka próba" drobnostka scen. la.

P. Bertona (17. I.), "Piętro Caruso" dr. la. R. Bracco tł. J. Kasprowicza (17. I.), "Koziołki" farsa 3a. Hirszberga i O Kratza (21. I.), "Nieuczciwi" dr. 3a. G.

Rovetti tł. J. Kasprowicza (26. I.), "Lew zakochany" (Rewolucja francuska) k. Sa. F. Ponsarda (28. I.), "Modor" tr.. komedia 3a. E. Molin tł. E. Śliwińska (2. II.), "Walka motyli" k. 4a. H. Sudermana (4. II.), "Rodzina Damiszewów" dr. 4a. P. N owskiego i A. Dumasa, tł. A. Podwyszyńskiego (11. I I.), "Odrodzenie" K. 3a. F. Schonthana i F. Koppel- Ellfeldta tł. Z. Wójcickiej (14. III.), "Sobótki" szt. 4a. H. Sudermana (15. 111.), "Nora" dr. 3a. H. Ibsena (23. III.), , Poskromnienie złośnicy" k. Sa. W. Shakespeare tł. A. Błydowskiego (2S. III.), "Intryga i miłość" tr. Sa. 8 odsł. F. Schillera tł. M. Budzyńskiego (30. III.), "Wróg ludu" dr. Sa. H. Ibsena (1. IV.), "Dyoniza" (Zwycięstwo serca) k. 4a.

A. Dumasa (8. IV.), "Hanusia" marzenie sceniczne 3 obr. z muz. i śp. G.

Hauptmanna tł. M. Konopnickiej (18. IV.).

Recenzje teatralne ukazywały się teraz w prasie w formie ferie tonu w dolnych szpaltach, obszerne · - podpisywane R. Pustki w teatrze czasem powodowały odwoływanie spektaklu.

N iektóre sztuki miały wielkie powodzenie np. "Eros i Psyche" , "Dyoniza", "Królowa Tatr", sceny, zbiórkę ogłaszał "Kur. Poz.". Od 13. VI. do 16. VI. Teatr Poznański występuje w Kra k o - wie w Teatrze Miejskim ("Szczęście w zakątku", "Wróg ludu", "Nieuczciwa" i "Koziołki", "Zbrukana"). - Recenzje chwalą wykonanie wysuwając na czoło Rygiera i Podgórską. Od 20, VI. zaczyna Teatr Poznański swe występy w Kry n i c y z dobrym powodzeniem, 31. VI. dał teatr przedstawienie "Dla świętej ziemi" - dochód prze znaczył na szkoły polskie na Śląsku. W korespondencji z Krynicy do "Czasu" znajdujemy pochwały dla Dobrzańskiego. Poznański zespół odwiedził również Tarnów i Nowy Sącz, Największe powodzenie zdobyły szituki: "Eros i Psyche" (12 razy), "Zmartwychwstanie" (10) "Ach, to Zakopane" (9), "Zaczarowane koło", "Doktor Klaus", "Otello" (8 razy).

SEZON 1905/6

Sezon zaczął się 16./IX. 1905, trwał do 15.IV. 1906.

A r t y s t ki: Lonia Barwińska, Maria Czerniakowa, Władysława Cichocka, Wanda Horska-Kuncewicz, Eleonora Królikowska, Zofia Marjewska, Irena Mirska, Wanda Modzelewska, Helena Michałowiczówna, Antonina Podgórska, Hermina Rawicz, Julia Rutkowska, Zofia Stanisławska, Zofia Sikorska, Zofia Tworkowska, Bronisława Wojciechowska.

A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Jerzy Boroński, Henryk Barwiński, Stanisław Czerniak, Julian Dobrzański, Ludwik Dybizbański, Stefan Jaracz, Bolesław Horski, Witold Kuncewicz, Władysław benczewski, Marian Marjański, Nowińslci, Adolf Poleński, Eugeniusz Prochaska, Jan Siennicki, Aleksander Staniewski, Stanisław Szatkowski, Stefan Turski, Zygmunt Wesołowski, Zgliczyński.

Repertuar polski: "eluby panieńskie" k. Sa. A. Fredry (16. IX.), "Niewolnice z Pipidówki" k. 4a. M. Bałuckiego (17. IX.), "Warszawianka" dr.

la. S. Wyspiańskiego (18. IX.), "Marcowy kawaler" k. la. J. Blizińskiego (18. IX.), "Zaczarowane koło" baśń dr. Sa. L. Rydla (20. IX.), "Czartowska lawa" szt. lud. a. ze śp. i tańc. J. Galasiewicza, muz. A. Wrońskiego (24. IX,), ,.W odmęcie" (Nasi dekadenci) k. Sa. W. Palińsklego (2S. IX.), "Zbrukana" dr. Sa. J. Kościeiskiego (27. IX.), "Esterka" szt. 6 obr. S. Kozłowskiego (1. X,), ,Dr Zygmunt Łiomski" (Lekarze rywale) szt. Sa. B. J. Hertza (14. X.), "Mazepa" tr. Sa. J. Słowackiego (16. X.), "Antea" obr. dr. la. W. Okońskiego (A. Świętochowskiego) (10. XI.), "Krakowiacy i górale" op. nar. 3a. J. N. Kamińskiego, muz. K. Kurpińskiego (13. XI.), "Adam i Maryla" dr. 3a. Z'. Sarneckiego (23. XI.), "Do lndyi" przysł. dr. la. J. Kościeiskiego (2S. XL), "Guwerner" obr. dr. 1 odsł. J. Kościeiskiego (2S. XI.), "Na klęczkach dr. 1 odsł. 3. Kościeiskiego (2S. XI.), "Pan Tadeusz czyli ostatni zajazd na Litwie" 7 obr.

w insc. L. S. (28. XL), "Prelegent" k. la. J. Kościeiskiego (30. XL), "Eros (6. XII.), "LilIa Weneda" tr. Sa. J. Słowackiego (16. XII.), "Przeor PauliiiAw czyli Obrona Częstochowy" dr. 8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (20. XII.), "Madej-Zbój" baśń dr. a. K. Mattauscha, muz. Słomkowskiego (24. XII.), "Blagierzy polityczni" k. a. A. Walewskiego (30. XII.), "Gęsi i gąski" k. Sa. M. Bałuckiego (1. I.), "Wesele Fonsia" farsa 3a. R. Ruszkowskiego (6. I.), "Wicek i Wacek" k. 4a. Z. Przybylskiego (19. III.), "śnieg" dr. 4a. S. Przybyszewskiego (8. II.), "Prawo mimikry" k. la. A. Nowaczynskiego (24. II.), "Wale barona Molskiego" k. la. A. Nowaczynskiego (24. II.), "Dom kalek" K. la. A. Nowaczynskiego (24. II.), "Fredzio" K. 3a. S. Grayera (3. III.), "Na wulkanie" szt. T. Konczyóskiego (17. II!.), "Uczta Herodiady" poemat dr. 3a. J. Kasprowicza (7. IV.), "Popychadło" szt. 4a. S odsł. J. Szutkiewicza (16. IV.), "Starościc ukarany" (Kajetan Węgierski) tragikom. 4a. A. Nowaczynskiego (21. IV.), "Baby" K. a. K. Junoszy i Z. Przybylskiego (26. fY.), "Azja Tuhajbejowicz" szt. 4a. z pow. H. Sienkiewicza przer. J. Popławski (30. IV.), "Awantura na ul. św. Marcina" farsa 4a. (6. V.), "Pozłacana młodzież" k. 4a. M. Bałuckiego (14. V.). R e p e r t u a r o b c y: "Dom wariatów" farsa 3a. K. Laufsa (19. IX.), "Medor" K. a. H. Molin'a (21. IX.), "Czerwona toga" szt. Sa. M. Brieux'a , (23. IX.), "Ciotka Karola" krot. 3a. Branden- Thomas'a (28. IX.), "Kobieta bez znaczenia" k. O. Wilde'a (30. IX.), "Skowronek" k. a. E. Wildenbrucha tl. X.), "Małżeństwo na próbę" farsa ze śp. K. Gero, muz. Kuhna (8. X.), "Otello" tr. Sa. W. Shakespeare (9. X.), "Niobe" farsa K. 3a. Pautona (12. X.), "Rycerskość wieśniacza" dr. a. G. Verga, muz. Mascagniego (14. X.), "Zmartwychwstanie" dr. 4a. L. Tołstoja oprać. H. Bataille (19. X.), "Dzwon zatopiony" baśń dr. Sa. G. Hauptmanna (21. X.), "Złodziejka" szt. Sa. 8 odsł. E. Grange i I. Thibeust (22. X.), "Wróg ludu" dr. Sa. H. Ibsena (23. X.), "Czarne diabły" dr. W. Sardou (28. X.), "Zbójcy" tr. Sa. F. Schillera (30. X.), "Hanusia" marzenie senne 3 obr. G. Hauptmanna (1. XL), "Młynarz i jego córka" dr. E. Raupacha (1. XI.), "Birbant" trywialna K. 3a. O. Wilde'a (4. XI.), "Potęga ciemnoty" dr. a. L. Tołstoja (11. XI.), "Markiz Priola" Lavodan' a (16. XI.), "Sen nocy letniej" k. 7 odsł. W. Shakespeare, muz. Mendelsohna-Bertholdy (2. XII.), "Lygia" tr. wg pow. H. Sienkiewicza Barret'a (21. XII.), "Polka i Rosjanka" czyli Dwie matki szt. 8 obr. C. Mendez'a (14. I.), "Szczęście w zakątku" dr. 3a. H. Sudermanna (18. I.), "Thermidor" (Rewolucja Francuska) dr. 4a. W. Sardou (2. I.), "Rewizor z Petersburga" k. Sa. N. Gogola (2S. I.), "Majster" (Nadczłowiek) K. 3a. H. Bahr'a (27. I.), "Kobiety uczone" (Sawantki) k. a. J. Moliera tł. b. Rydel (3. II.!, "Kamionka" (Małżeństwo jakich wiele) k. 4a. H. Meilhaca i L. Halevy'ege (4. II.), "Nasi najserdeczniejsi" k. a. W. Sardou (10. II.), "Elga" nokturn dram. 7 odsł. G. Hauptmanna wg. noweli Grillparzera tł. J. Pallński (17. II.), "Gałgan-duch czyli trójka hultajska" mel. 3a. Nestroy'a (2S. II.), "Dzieci słońca" dr. 4a. M. Gorkiego (10. II!.), "Syn puszczy" szt. a. F. Halma (24. III.), "Dwaj malcy" szt. 8 cz. 8 odsł. P. Descourcelle'a (29. III.), "Fałszywi poczciwcy" k. a. T. Barriere'a (31. III.), "Wieczór Trzech Króli" k. Sa. 7 odsł. W. Shakespeare (19. TV.), "Nitouche" wodo 4a. H. Meilhac'a i A. Millaud'a, muz. Herve'go (26. IV.), "Kinematograf czyli Ofiarny kozioł" K. 3a. pomysł, farsa 4a. (6. V.), "Bal maskowy" czyli Przygody aptekarza na balu w Nicei k. a. Biescana i 3p. (12. V.). Sztuk z polskiego repertuaru grano 42, z obcego 42.

Największe powodzenie mieli "Krakowiacy górale II ( 11 razy) , "Podróż po Warszawie II (8 razy), "Polka i Rosjanka" (7 razy), "Majster" (6 razy), "Zaczarowane koło ", "Czartowska ława", Ciotka Karola", "Sen nocy letniej ", "Madej zbój II (5 razy).

Nowi artyści zyskali w swych rolach powodzenie: Kuncewicz(Henryk) w "Dzwonie zatopionym", Modzelewska ("Rusałka"), Marjański (Zbigniew - "Mazepa "), Sloniewski (Nikita - "Potęga ciemnoty") , Wojciechowska - "Lilia W eneda". Zaczyna występować w tym sezonie syn Rygiera Jerzy od 17. II. epizodem w "Eldze". w tej sztuce grał również E. Rygier. Specjalnie reklamowano "Ucztę Herodiady", której zamiar wystawienia wywołał pewne zastrzeżenia. Rygier grał Heroda, Michałowska Herodiadę, Podgórska Salome, św. Jana J. Rygier. Wielki talent Jar a c z a rozwija się tu w epizodach, uwagę prasy zwraca jego interesująco obmyślana gra, tak że szybkim krokiem dąży w górę, uzyskując już z końcem sezonu w nagrodę benefis. Dnia 1 maja kończy się 6-roczny kontrakt dzierżawy teatru.

Spółka teatralna postanowiła zatrzymać Rygiera na stanowisku dyrektora teatru.

SEZON 1906/7 Sezon trwał od 15. IX. 1906 do 15. V. 1907 r.

Nowopowstający w Wilnie teatr polski pod dyr Nuny Młodziejowskiej zagarnął z Poznania najlepsze siły, odeszli: Barwińscy, J akubowscy, Marjewska-Dobrzańska, Morska, Podgórska, Dobrzański, Dybizbański, Kuncewicz, Obornicki, Pawłowski, Siennicki, Szczurkiewicz, Wiślański Poważną stratę należało uzupełnić, wiele nowych sił pozyskał dyr. Rygier z Krakowa. A r t y s t ki: Maria Biskupska, Helena Bogusińska, Maria Czerniakowa, Helena Duninówna (z Krakowa) późniejsza Rycłiłowska, Helena Górska (z Krakowa), Stanisława Krajewska (później Kawińska), Janina Kuśnierska (z Krakowa), Eleonora Królikowska, Czesława Malinowska, Helena Michałowiczówna, Maria Mańkowska, poznanianka ze scen w Królestwie Polskim, Nowicka, Sarnowska, Julia Stępowska, Jadwiga Turowicz (z Warszawy), Bronisława Wojciechowska, Wieniawówna, Władysława Zaliszówna (kuzynka zmarłego Czternastego). Stanisław Czerniak, Czechowski, Stefan Jaracz, Jarecki, Wacław Jolski (z galie, scen), Stanisław Janowski, Kazimierz Junosza, Zygmunt Kossobudzki, Stanisław Małecki, Stefan Michłowicz (adept), Nowiński, Juliusz Osterwa (z Krakowa), Rodowicz, Marcin J. Baj Rejewski, Rudzki, Aleksander Staniewski, Stanisław Szatkowski, aktor i sekretarz teatr., Bolesław Zawierski (z Krakowa), Stefan Zborowski (adept).

O d 9. IX. zaczął swe występy A l e k s a n d e r Z e l w e r o w i c z: Lenox (Urzędowa żona), Sherlok Holmes, Lebrunols (Adwokat w pułapce), Wania (Wujaszek W ania), Izydor Lachet (Interes przede wszystkim), Szambelan (Pan Jowialski), Argun (Chory z urojenia), Skończył występy 18. IV.

Sztuk polskich grano 34, obcych 33. Powodzenie słabe. "Nitouche II osiągnęło 13 przedstawień, "Piękna Marsylianka" , "Sherlok Holmes", "Górą Radziwiłł" po 7 razy.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Ożenić się nie mogę" K. 3a. A. Fredry (lS. IX.), "Consilium facultatis" k. la. J.jtJ"'redry (lS. IX), "Mazepa" tr. Sa.

J. Słowackiego (16. IX.), "Zaczarowane koło" baśń dr. Sa. L. Rydla (18. IX.), .,Damy i huzary" K. 3a. A. Fredry (19. IX.), "Zemsta za mur graniczny" k. 4a. A. Fredry (20. IX.), "Karykatury" k. 4a. szt. J. Kisielewskiego (27. IX,), "Prawo mimikry" szt. la. A. Nowaczyńskiego (3. X.), "Towarzysz pancerny" K. 3a. M. W ołowskiego (11. X.), "W małym domku" dr. 3a. T . Rittnera (27. X.) "Dziady" dzieło dr. 6 obr. A. Mickiewicza w ukł. sc. S. Wyspiańskiego (1. XI.), "Bagienko" szt. 3a. B. Gorczyńskiego (3. XII.), "Smocza jama" K. satyr. la. A. Walewskiego (10. XI.), "Obrona Częstochowy" dr. 8 obr.

Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (11. XI.), "Górą Radziwiłł" szt. 7 obr.

ez śp. i tańc. A. Walewskiego (10. XI.), "Uczta Herodiady" poem. dr. 3a. J. Kasprowicza, muz. J. HocKa (22. XL), "Kiejstut' poem. dr. Sa. A. Asnyka 14. XII.), "Grube ryby" K. 3a. M. Bałuckiego (6. XII.), "Ogniem i mieczem" szt. 6 obr. z pow. H. Sienkiewicza przer. Pobóg (8. XII.), "Bielmo" K. 3a. M. Kościelskiej (lS. XII.) , "Rok 997" czyli Męczeństwo św . Wojciecha dr.

4 odsł. Józefa z Brzezin (C. Danielewskiego) (23. XII.), "Pani majstrowa z Chwaliszewa" wodo 4 obr. ze śp. i tańc. B. Błotnickiego muz. S. N. (1. I.), "Emigracja chłopska" szt. lud. ze śp. i tańc. 6 a. W. L. Anczyca (S. I.), "Odgrzewana miłość" kom. Sa. Żegoty Krzywdzica (Dzikowskiego-Chamskiego) (2. II.), "Harde dusze" szt. 6 odsł. pg. pow. E. Orzeszkowej uł. Z. Sarnecki (21. II.), "Miód kasztelański" k. kontusz. 3a. J. L Kraszewskiego (23. II.), "Krwawe piętno" dr. 4a. Z. Starzeńskiego (9. III.), "Dwie miłości" dr. Sa. J. Kościeiskiego (23. III.), "Klub kawalerów" K. 3a. M. Bałuckiego (31. III.), "Maciek Samson" szt. lud. ze śp. i tańc. 3a. J. Galasiewicza (1. IV.), "Dwór we Władkowioach" K. 3a. Z. Przybylskiego (6. IV.), "Pan, Jowialski" k. Sa. A. Fredry (17. IV.), "Ijola" szt. J. żuławskiego (20. IV.), "Horsztyński" dr. Sa. J. Słowackiego (27. rv.), "Sprawa kobiet" K. 3a. M. Bałuckiego (2. V.). R e p e r t u a r o b c y: "Rosmersholm" dr. 4a. H. Ibsena (22. IX.), "Zazdrośnica" K. 3a. z fr. zlokaliz. przez S. R. (29. IX.), "Wyrozumiały komisarz" k. satyr. la. P. Courteline (3. X.), "Sprawa w Rosji" szt. Suchowo Ko Caruso" dr. la. R. Bracco (18. X.), "Wesele figara" czyli Szalony dzień k. la.

P. Beaumarchais (20. I.), "Złodziej" k. la. O. Mirabeau (23. X.), "Marnotrawny ojciec" k. 4a.. B. Shawa tł. T. Konczyńskiego (3. XI.), "Bracia Rantzau" dr. 4a. Erchmanna i Chatriana (24. XI.), "Mąż o dwóch żonach" K. 3a. z franc. (22. XII.), "Dwaj malcy" (Urwisze) szt. 8 obr. P. Decourcelle (28. XI!.), "Szczęście małżeńskie" K. 3a. A. Valabreque (29. XII.), "Nie chcę się żenić" (Triple patte) k. Sa. Tristana Bernarda i A. Godfernauxa (12. I.), Sherlok Holmes" k. 4a. wg Conan Doyle'a przer. A. Bezenhard (19. I.), "Król Lear" tr. Sa. 11 obr. W. Shakespeare przekł. Paszkowskiego (26. I.), "Nitouche czyli Przygody pensjonarki" wodo 4a. H. Meilhac'a i A. Millaud'a muz. Herve'go (31. f.), "Piękna marsylianka" szt. 4a. P. Berton'a (9. II.), "Powietrze wielkomiejskie" k. 4a. O. Blumenthala i G. Kadelburga (16. II.), "Komedianci" (klub pomidorów - bes cabotins) k. 4a. E. Pailleron'a (28. II.), "Obłoki" szt. 3a. J. K vapila tł. M. Szukiewicz (2. I I I.), "Duch opiekuńczy" krot. 3a. z franc. tł.

Z. Wójcicka (7. III.), "Spirytiści czyli Bibliotekarz" k. 4a. G. Mosera (14. III.), "Kandida" szt. 3a. B. Shawa (16. IUI.), "Kopciuszek" wid. fant. 8 obr. z muz.

śp. i tańc. Grimma i G6rnera, przer. A. Walewskiego (31. I I I.) , " Urzędowa żona" k. a. H. Savage (9. TV.) , "Adwokat w pułapce" farsa 3a. P. Hennequin'a i Bluchard'a (11. IV.), "Wujaszek Wania" szt. 3a. A. Czechowa (13. IV.), "Interes przede wszystkim" K. 3a. O. Mirbeau (16. IV.), "Chory z urojenia" K. 3a. J. Moliera (18. IV.), "Furman Henschel" dr. 3a. G. Hauptmanna (4. V.), "W koszarach" (Panna żołnierzem) kro t. 3a. K. Kratza i H. Stobitzera (11. V.), "Pokój sypialny" krat. 3a. P. Webera (18. V.).

Obok młodego Jar a c z a, który w drugim tu spędzonym sezonIe zajmuje coraz lepsze stanowisko, pomyślnie wkracza na scenę jego rówieśnik. O s t e r w a w rolach amancików i amantów: "Mazepa", Ludwik (Zazdrośnica), Jurkiewicz (W małym domku), Jerzy (Bracia Rantzau), Witold (Kiejstut), 01eksa (Rok 997), Barski (Bagienko), ks. Albanii (Lear) , Sobo1ewski (Dziady), Eugeniusz Marchbanks (Candida) i wiele ról w komediach, lekkich farsach i wodewilach.

Jar a c z grywał role charakterystyczno-psychologiczne a także lekkie farsowe. Redaktor Mortenegard (Rosmersho1m), Schigoich (Demon ziemi), Wojniczek (Bagienko, doskonała jego rola), Wołodyjowski (Ogniem i mieczem), Sroczko (Emigracja chłopska), Wiktor Hugo Pompon, świetna rola (Mąż o dwóch żonach), Murarz I (Zemsta), komiczny Inspicjent (Nitouche), N apo1eon Bonaparte (Piękna marsylianka) - pierwsza rola napoleońska z całego późniejszego cyklu. Młody początkujący artysta, który później) wybił się tak wspaniale na scenie, zwalczał w tutejszym teatrze duże trudności, nim znalazł właściwie swoJe emploi. To K a z i m i e r z J u n o s za - kach. Z większych ról: Papkin (Zemsta), Fouche (Piękna Marsylianka), Doktor (Dziady), poza tym wiele drobnych ról. Stanowisko pierwszej dramatycznej objęła J a d w i g a T u r o - wi c z , później zasłużona na polu pedagogicznym w P. I. S. T. w Warszawie. W tym sezonie zjawIają się już drukowane programy teatralne urozmaicone częścią literacką, sylwetkami artystów; wydawał je ,.Dziennik Poznański ", umieszczając w wydawnictwie tym reklamy poznańskich firm kupieckich. Dnia 4. I. 1907 zmarł Dr. Józef Kusztelan dyr. Banku Zw. Spółek Zarobkowych, długoletni członek Dyr. Spółki akcyjnej Teatru Polskiego w Poznaniu ur. 1838 w pow. Trzemeszno. Nekrologi ,.Dzień. Pozn." Nr. 4, 31, 32.

C z t e r n a s t y S t e f a n (Stefański pseudonim sceniczny) ur.

28. VIII. 1860 r. wieloletni inspicjent, aktor i sekretarz Teatru Poznańskiego, zaczął pracę na scenie w 1886 r. w Alhambrze (Warszawa) u Trapszy, w tym samym roku angażowany do Poznania, pracuje tu do swego zgonu, grywając w lecie w teatrzykach warszawskich. Zmarł 12. IV. 1906 w Poznaniu, po przewlekłej chorobie. W 1900 roku wydał "Nowy Momus" Noworocznik Teatralny poznański, oryginalnie napisany przez artystów sceny poznańskiej, a wydany ku uciesze wszystkich protektorów zdrowego śmiechu czcionkami drukarni "Dziennika Poznańskiego" .

SEZON 1907/8

Sezon trwał od 15. IX. do 9. V. 1908.

Trudno było dyrekcji dobrać i uzupełnić na ten sezon zespół.

Ostatni ten rok dzierżawy teatru w sumie nie wypadł interesująco.

A r t y s t ki: Marla Arciszewska, Eugenia Bogusińska, Maria Biskupska, Całkowska, Maria Czerniakowa, Helena Duninówna, Leonia Gawlikowska, Izabela Kozłowska, Eleonora Królikowska, Maria Mańkowska, Miflska, Maria Palińska, Różycka, Julia Stępowska, Jadwiga Turc-wicz, Wilska, Helena Zawilowska. A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Aleksander Bogusiński, Biernacki, Białecki, Bielecki, Kazimierz Czerski, Stanisław Czerniak, Feliks (Godzłemba) Falkowski, Janicki, Józiński, Kazimierz Junosza, Klemensiewicz, Milski, Stanisław Małecki, Nowicki, J. Orłowski (z Warsz.), Adolf Poleński, M. Rudnicki, Rolski, Stanisław Szatkowski, Bronisław Skąpski, Wolski, Żarski, Ziemski.

Dyrygentem orkiestry teatralnej był L. Poniecki.

Zespołu technicznego było 15 osób.

Ii. 4a. A. Małeckiego (lS. IX.), "Zemsta za mur graniczny" k. 4a. A. Fredry (17. IX.), "Ach! to Zakopane!" krot. 3a. zlokaliz. A. Walewski (19. IX.), "Cenzor moralności" K. 3a. I. Nikorowicza (21. IX.), "Radziwiłł panie kochanku" k. 3a. J. I. Kraszewskiego (26. IX.), "Dom otwarty" k. 3a. M. Bałuckiego (3. X.), "Gąsienice" k. 4a. A. Konara (S. X.), "Turniej" dr. Sa. S. Kozłowskiego (12. X.), "Edukacja Bronki" k. 3a. S. Krzywoszewskiego (19. X.), "W rumach czyli fałszerze pieniędzy" wodo dr. ze śp. i tańc. Sa. przez Alfę i Omegę, muz. K. Kratzera (27. X.), "Dziady" dzieło dr. 6 obr. A. Mickiewicza ukł. sc. S. Wyspiańskiego ( 1. XL), "Damy i huzary" k. 3a. A. Fre dry (7. XI.), "Piękna ogrodniczka" k. 1 odsł. S. Krzywoszewskiego (13. XL), "Przeor Paulinów czyli Obrona Częstochowy" dr. 8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (23. XL), "Mąż z grzeczności" k. 3a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (30. XL), "Warszawianka" dr. 1 odsł. S. Wyspiańskiego (6. XII.), "Debiutantka" wodo la.

Z. Przybylskiego (10. XII.), "Szkoła" szt. 4a. Z. Kaweckiego (14. XII.), "Wojna domowa" k. 3a. Z. Przybylskiego (21. XII.), "Na Chwaliszewie" szt. 4a. ze śp i tańc. F. Domnika, muz. M. swierzyńskiego (22. XII.), "Opieka wojskowa" k. 3a. S. Bogusławskiego (S. I.), "Potop" obr. hist. Sa. 8 obr. z pow. H. Sienkiewicza insceniz. J. P. (6. 1.), "Piękna żonka" k. 4a. M. Bałuckiego (12. I), "Franek cygan" k. tragiczna 4 obr. I. Grabowskiego (2S. I.), "Wigilia św.

Jędrzeja" szt. lud. la. ze śp. i tańc. F. Domnika (Dorowskiego) (27. I.), "Dla szczęścia" dr. 3a. S. Przybyszewskiego (1. II.) , "Jadzia wdową" k. 3a. R. Ruszkowskiego (8. II.), "Balladyna" tr. fant. Sa. 11 odsł. J. Słowackiego (lS. II.), "Na swojską nutę" obr. 4 z życia ludu Z. Przybylskiego (29. II.), "Hulaj dusza" wid. fant. ze śp. i tańc. 7 obr. A. Walewskiego muz. E. Urbanka (3. III.), . Gwiazda Syberii" dr. 4a. L. Starzeńskiego (14. III.), "Mazepa" tr. Sa. 7 obr.

J. Słowackiego (28. III.), "Uczta Herodiady" (Św. Jan Chrzciciel i Król Herod" poem. dr. 3a. J. Kasprowicza, muz. J. Hocka (31. III.), "Piękna" dr. 4a. A. Świętochowskiego (11. IV.), "Złote runo" dr. 3a. S. Przybyszewskiego (30. IV.), "Małka Szwarcenkopf' szt. Sa. ze śp. G. Zapolskiej (2. V.).

R e p e r t u a r o b c y: "Zażarty automobilista" k. 3a. K. Kratza tł. M. Sachorowski (28. IX.), "Pod białym koniem" krot. 3a. Blumenthala i Kadelburga (17. X.), "Cierpki owoc" k. 3a. R. Bracco tł. Z. Sarnecki (26. X.), "śmierć cywilna" dr. Sa. Giacometti'ego (2. XI.), "Ubogie lwice" k. Sa. E. Augier'a (9. XL), "Człowiek o stu głowach" krot. 3a. H. Moulin i R. Delavigne (10. XL), "Baccarat" (Ofiary gry) szt. 3a. H. Bernsteina (16. XL), "Hrabina Oczko" kro t.

3a. Schonthana i Koppel Elfeldta (23. XL), "Zona papy" wad. 3a. Meilhac'a i Millaud'a, muz. Herve'go (3. XII.), "Nitouche" czyli Przygody pensjonarki wodo 4a. H. Meilhac'a i A. Millaud'a, muz. Herve'go (4. XII.), "Mokra przygoda" wodo 4a. H. Meilhac'a i A. Millaud'a muz. Herve'go, zlokaliz. A. P. (S. XII.), ..Oświadczyny" k. la. A. Czechowa tł. A. Siedleckiego (7. XII.), "Węglarze" wodo la. z franc. (7. XII.), "Strach przed kijem" k. la. J. Courteline'a (10. XII.), "Sposób na mężów" wodo 4a. Mars'a i Hennequin'a, muz. W. Rogera (11. XII.), "Logika serca" (La coeur a ses raisons) k. a. R. de Flers i Gż de Caillavet'a (28. XII.), "Pracownicy sceny" k. la. J. Courteline'a (28. XII.), "Złodziej" szt 3a. H. Bernsteina (14. 1.), "Parma żorżetta - moja żona" k. 4a P. Gelault'a i R. Charvey, tł A. Siedleckiego (18. I.), "Miły gość" (Un client serieux) (2. II.), "Klub Ibsena" (The Philanderer) k. 4a. B. Shawa (22. II.), "Na unie" szt. 4a. M. Gorkiego (23. II.), "Ogniwa" pogodne sceny z życia rodzinnego 4a. H. Heiermanns'a, tł. W. Prokescha (7. III.), "Łódź kwiatowa" szi. Sa. H. Sudermana, tł. dr. W. Rabskiego (lS. III.), "Pan Dyrektor" k. 4aA. Bisson'a i F. Carre'a, tł. J. Ot. (21. III.), "Czerwona toga" szt. 4a. M. Brieux (25. III.), "Rosmersholm" dr. 4a. H. Ibsena (26. III.), "Sobótki" szt. ta. H Sudermana 27.' III.), "Szczęście w zakątku" szt. 3a. H. Sudermana. (30. III.), "Gorąca krew" wodo 7 obr. ze śp. i tańc. Łindaua i Krena (4. IV.), "Otello" (Murzyn w Wenecji) tr. Sa. 7 obr. W. Shakespeare (12. IV.), "Poskrom nienie złośnicy" k. Sa. W. Shakespeare (19. IV.), "Dzika kaczka" dr. Sa. H. Ibsena (2S. IV.), "Wróg ludu" dr. Sa. H. Ibsena (9. V.).

Z polskiego repertuaru dano 36, a obcego 3S sztuk.

Z sztuk granych największe powodzenie miały "Edukacja Bronki" (10 razy), "Szkoła" (9 razy), "Zażarty automobilista", "Balladyna" (9 razy), "Potop" (7 razy), "Turniej", "Dziady", "Panna Zorżetta - moja żona", "Franek Cygan", "Porwanie Sabinek" (6 razy).

G o ś c i n n e w y s t ę P Y : H e l e n a Z i m a jer - R a p a c k a o d 3. XII.

do 2. XII. żona papy, Nitouche, "Mokra przygoda, Oświadczyny, Strach przed kijem, Sposób na mężów. A d o l fi n a Z i m aj e r od 7. XII do 11. XII. - Węglarze, Debiutantka, Sposób na mężów. S t a n i s ł a w a W y s o c k a od 23. III. do 31. 1f1. Balladyna, Czerwona toga, Rosmersholm, Sobótka, Mazepa, Szczęście w zakątku, Uczta Herodiady.

Na początku sezonu zjawiają się w prasie głoisy domagające się w repertuarze więcej utworów śpiewnych, proszono również o skrócenIe pouz między aktami i zaczynanie przedstawień o 8-ej godzinie, a nie 7,30. Ostatnim spektaklem za dyrekcji Rygiera był "Wróg ludu" (9. V).

Dnia 10. V. odbyło się pożegnanie i bankiet ku uczczenIU Rygiera, który 12 lat wytrwał na placówce; zasługą jiego byfo faktyczne wciągnięcie szerokich warstw ludowych do teatru wielką ilością tanich przedstawień oraz lansowanie o ile możności polskiego, narodowego repertuaru. Przez okres swej- dyrekcji miał tu do zwalczania wiele uprzedzeń i nieufności, ataków prasy, zarzutów demoralizacji, gdy dawał dla poratowania kasy jakąś farsę. Przypisywała mu opinIa, że zrobił majątek na dyrekcji. Opuściwszy Poznań ruszył z sWOJą grupą artystów w objazd po Galicji, do Zakopanego. , Dziennik Poznański od 1. X., prowadzi jak w zeszłym sezonIe wydawnictwo ilustrowanych, literackich programów teatralnych. Kalkulacja oparta była na zebraniu inseratów. M i c h a ł Ł e b i ń s k i nacz. redaktor Dziennika Poznańskiego, ur.

3 X. 1840 r. ma Śląsku pow, Świecki w Prusach Zach. autor wielu utworów dramatycznych: "Ochrona" i gr. 2a. 1860, "Amerykanie" siei. dr. 4a. 1868, "Zajęcze głowy" i gr. 2a. 1864. "Kamieniarz albo Piosnka - swatem" k. 5a. 1873. "Wybory w szwalni" krot. la. 1883.

Pseudonim autorski jego Władysław Sałanka, Wł. Sałata, Wł. Saława.

Od 1871 r. Łebiński był kasjerem dyrekcji Spółki Teatralnej w Poznaniu. W dniu 26. XII. 1907 r. zmarł w Poznaniu J ó z e f S z m y t u r.

1835 r. w Rodzewie pow. Bnin, były powstaniec z 1863 r. autor komedii: "Kto podsłuchuje II K. 3a. 1907 i "Kapitan jakich mało II fr. scen. z 1863 f., 1907 r. Dalsze losy teatru poznańskiego stają SIę żywym problemem i troską nie tylko lokalną, ale i całej Polski. Kończący się kontrakt umowy Rygitera miał przynieść zmianę dyrektora. Pretendentów do stanowiska dyrektora było> wielu, zwłaszcza gdy rozeiszła się pogłoska o tym, że Poznań jest lukratywną placówką. Zjawia się w "Scenie 1 sztuce"") ówczesnym czasopiśmie teatralnym szereg artykułów o teatrze poznańskim, stwierdzających powagę zagadnienia i bytu tej narodowej placówki, w mieście promieniującym na całe Księstwo. Zgłoszono następujące kandydatury: Roman Żelazowski, Władysław Paliński, Maksymilian Węgrzyn, Czesław Janowski, Andrzej Lelewicz, Edmund Majdrowicz, Aleksander Zelwerowicz, Mieczysław Skirmunt, Helena Marczello- Palińska, Maria Przybyłkoi - Potocka i Jakub Glikson. Zarząd Spółki nie łatwo się decydował w wyborze. Żelazowski miał poparcie Kościeiskiego, EngelBtroma i Cegielskiego.

W końcu rozstrzygano tylko między trzema kandydatami, Żelazowskim, Zelwerowiczem, Lelewiczem. Przeważyło poparcie Michała Więckowskiego dyr. Banku Zw. Przem., i argument że Lelewicz fachowiec w repertuarze śpiewnym postara się odciągnąć społeczeństwo polskie doborem tego rodzaju sztuk od bywania w teatrze niemieckim i tinglach. Decyzją z dnia 1 marca wybrano na dyrektora Lelewicza, który zapowiada wprowadzenie stałej opery i operetki i poważne zmiany w zespole, który miał liczyć z chórem 60 osób, Orkiestrę zwiększono

9) W czasopiśmie "Scena i sztuka" dr Janka: ,Z oblężonej warowni sztuki polskiej w Poznaniu" Nr 1. Jan Czempiński artykuł Nr 2 - Kandydaci o Teatr Poznański. W "Świecie" Lechita: Teatr Polski w Poznaniu Nr 42. 1908. Bart. "Zmiana w kierownictwie Teatru Poznańskiego" Nr 21, 1908. finansowo dobrze sytuowany i miał opinię wytrawnego artysty i człowieka teatru. Lelewicz otrzymał dzierżawę teatru na 3 lata z zastrzeżeniem możności wymówienia po 1 roku.

DYREKCJA ANDRZEJA LELEW1CZA 1908-1912 Andrzej Lelewicz: ur. 15. XI. 1865 r. w Krakowie, zm.

21. XI. 1922 r. w Stanisławowie. Debiutował w Krakowie za dyrekcji Koźmiana w roli lokaja w "Ćwiartce papieru" H. Sardou w 1880 r.

Porzuciwszy Kraków, przebył długą i ciężką tułaczkę w prowincjonalnych teatrach Małopolski pod dyrekcją Woźniakowskiego, Henr, Lasockiego, Emila Baczyńskiego, Józ, Piaseckiej aż w 1894 zaangażował go dyr. Ludwik Heller na scenę lwowską. Tu staje się filarem operetki, jako doskonały aktor do ról charakterystycznych, zwłaszcza zblazowanych, ramolowatych arystokratów, oraz jako reżyser operetki. Ulubieniec miasta trwa tu do 1908, do chwili objęcia dyrekcji teatru w Poznaniu, który prowadzi do 1912 r., po czym działa jako dyrektor teatru w Lublinie. W 1916 roku poszedł do Teatru Powszechnego w Krakowie, jako kierownik operetki. Gra tu do 1921 r. W 1922 objął dyrekcję teatru w Stanisławowie i tu nagle umiera. Elegancki i wytworny w manierach i w grze, dyskretny, miał swoje świetnie wykonywane role jak Styx (Orfeusz w Piekle), Menelaus (Piękna Helena), Cornero (Baron Cygański), Koko (Mikado), Scalea (Boccacio), Loremois (Lalka), Springer (Sprzedana narzeczona), Wun Haj Roj (Gejsza), Pfefferkorn (Druciarz) Grywał i role w komediach: Czesław (Nikt mnie nie zna), Szlitman (J an Kiliński), Benet (Pan Benet). Często wyjeżdżał w objazd dając w miastach Małopolski artystyczne wieczory monologów, piosenek, cieszące się powodzeniem. Taktowny, uprzejmy w stosunkach towarzyskich miał mir wśród kolegów i w swoim zespole. Atmosfera w teatrze za jego dyrekcji była bardzo sympatyczna. Wadą jego było może brak energii w kierownictwie teatru i w postępowaniu z władzami pruskimi, w czym celował jego poprzednik, który potrafił jednak zwalczać zakazy i utrudnienia repertuarowe, z zachowaniem osobistej godności. W pierwszym sezonie Lelewicz dał ogromny repertuar 27 utworów obcych, 32 polskich, na 46 utworów dramatycznych dano śpiewnych 10 i 1 balet. Największe powodzenie miały utwory śpiewne: "Halka" (33 razy), "Wesoła wdówka II (29 razy), "Słodka dziewczyna" (18 razy), "Rycerskość wieśniaczacza" (14 r.), "Druciarz", "Verbum nobile" (11 r.), "Piękna Helena", "Jaś i Małgosia" (9 r.), Kazimierz Przystański (Czepumoj), Apolinary Possart (Protasow), Eugenia Podborówna (Melania), Stanisława Łopuszańska (Fima) , Irena Maślińska (Liza) Reżyseria: Teofil Trzciński Dekoracje: Zdzisław Salaburski "Maria Stuart" Słowackiego i "Ha1szka z Ostroga" (7 razy), "Dziady" 6, "Złota czaszka", "Wieczór trzech Króli" (5 r.), "Hamlet" (4 razy).

Repertuar dramatyczny był wartościowy, zasługujący na uznanie, upodobania mIejSCowej publiczności jednak przekładały sztuki śpiewne tak że wkrótce w następnych sezonach dramat jest tylko przyczepką przy operetkach i niektórych operach.

SEZON 1908/9

Le1ewicz obejmując teatr po Rygierze musiał uzupełnić magazyn kostiumów i dekoracji, mocno już zużytych. Budynek odświeżono I odmalowano, dano lustra. Koszta pokryło społeczeństwo 30.000 ni i Le1ewicz 16.000 m, Le1ewicz zapowiada w zespole 22 kobiet, 27 mężczyzn, chór z 2b osób, orkiestrę z 24, personel techniczny 15 osób, na sprawienie kostiumów przeznaczył 28.000 m., na dekoracje 10.000 m. Malował je Jan Spitziar dekorator teatru krakowskiego. Teatr otrzymał nową zieloną, pluszową kurtynę oraz nowe aparaty do efektów scenicznych. Orkiestrę zaangażował z Towarzystwa Muzycznego.

Nowozłożony zespół Le1ewicza operowo-operetkowy I dramatyczno-komediowy, przedstawiał się następująco: Sezon zaczął się 16. IX. 1908, skończył się 23. V. 1909 r.

Główny reżyser: Andrzej Lelewicz, reż. dram. Marian Andruszewski, reż.

komed. - Antoni Kuszewski, reż. opery i operet. - Andrzej Lelewicz, dyryg. opery - Leon Langer ze Lwowa, dyr. operet. - Józef Lehrer. A r t y s t ki: Eugenia Bogusińska, Stefania Budwiczowa, Maria Czernią - kowa, Maria Dobrzycka, Jadwiga Dokuplówna, Zofia Faliszewska, Anna Florjani, Jadwiga Greczyńska, Gałecka, Aldona Herburtówna, Luna Halnicka, Bożena Kodorowa chórz., Aniela Kopczyńska, Kopaczewska śp. op., Eleonora Królikowska, Bronisława Krajewska, Aniela Leszko, Zofia Morcali, Helena Miłosz, Aniela Oleńska, Maria Radwan, Helena Palczewska, Patiuszenkowa, Ketty Sawicka, Maria Sieniawska, Zofia Stawińska, Sokoliczówna, Seweryna Sumper, Maria Stoklosowa, Maria Sznage, Szlesyngerówna, Smalska, Jadwiga Turowiczówna, Zielińska.

A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Antoni Bednarczyk (chórzysta), Biernacki, Marian Bielecki, Aleksander Boguslński, Jerzy Boroński, Celiński, Henryk Czaki, Stanisław Czerniak, Czyżewski, Bolesław b'otygo, Stanisław Faliszewski baletmistrz, Góralski, Andrzej Hajek, Teofil Huss śp. op., Kazimierz Junosza, Kazimierz Justian, Jan Kęcki, Antoni Kliszewski, Feliks Kosiński, Tadeusz Łewczyński, Kajetan Kopczyński, śpiew., Andrzej Lelewicz, Leszczyński tancerz, Edward Michałowski, Emil Milski, Władysław Ochrym, Włodzimierz Orski, Leon Bocheński, Mieczysiaw Rudkowski, Wacław Ruszczyc-Zdzarski, Napoleon Sa mierz Wawrzyniecki, Wincenty Wieki, Józef Zakrzewski. Na wiosnę doangażowano Adama Miłosza śp. operetkowego.

SEZON 1908/9 R e p e r t u a r p o l s ki: "Moralność pani Dulskiej" tragif. kołtuńska 3a.

G. Zapolskiej (19. IX.), "Piękny sen" prolog la. K. Zalewskiego (12. IX.), "Dziewiczy wieczór" akwarela sc. la. G. Zapolskiej (12. IX.), "Halka" opera narodowa 4a. W. Wolskiego, muz. S. Moniuszki akt L wyst. (12. IX.), całość (17. X.), "Damy i huzary" K. 3a. A. Fredry (23. IX.), "Halszka z Ostroga" dr.

hist. Sa. J. Szujskiego (26. IX)7 "Wicek i Wacek" k. 4a. Z. Przybylskiego (8. X.), (drugi raz), "Złota czaszka" fragm. dr. 6 obr. J. Słowackiego (10. X.), "Chłopka" K. 3a. Z. Przybylskiego (24. X.), "Dziady" dzieło dr. 6 obr. A. Mickiewicza, ukł. .sc. S. Wyspiańskiego (31. X.), "Ich czworo" trag, ludzi głupich 3a. G. Zapolskiej (14. XL), Pan radca bal wydaje" K. 3a. Bolesławicza (S. XII.), "Klub kawalerów" K. 3a. M. Bałuckiego (9. XII.), "Zgon Barbary Radziwiłłówny" fragm. dr. 1 odsł. S. Wyspiańskiego (12. XII.), "Dożywocie" K. 3a. A. Fredry (12. XII.), "Wujaszek Alfonsa" k. la. St. Dobrzańskiego (31. XII.), "Chata za wsią" szt. lud. ze śp. i tańc. Z. Mellerowej i J. Gallasiewicza, muz.

Z. Noskowskiego, wg pow. J. L Kraszewskiego (2. I.), "Maria Stuart" dr. Sa.

8 ora*. J. Słowackiego (9. I.), "Lekkomyślna siostra" k. 4a. Perzyńskiego (16. I.), "Łamali się" szt. 3a. W. Łobińskiego (30. I.), "Pierwiosnki" obrazek la. K. Ujejskiego (6. II.), "Pan Geldhab" K. 3a. A. Fredry (6. II.), "Roz bitki" k. 4a. J. Blizińskiego (13. II.), "Syzyfowe potomstwo" k. 4a. S. Jastrzębiec-Zalewskiego (13. III.), "Verbum nobile" op. la. J. Chęcińskiego, muz. S. Moniuszki (30. III.) (2-gi raz), "Dom na wielkich Garbarach" k. 4a. F. Domnika (14. IV.), "Wesele w Ojcowie" obr. baletowy la. układu S. Faliszewskiego muz. K. Kurpińsikego (23. IV.), "Nikt mnie nie zna" k. la. A. Fredry (30. IV.), "Lena" dr. 4a. 6 odsł. M. Jasińczyka (11. V.), "Sposób na żony" K. 3a.

Z. Przybylskiego (lS. V.), "Poznańczanie we Włoszech" krot. 3a. J. KościeIskiego (22. V.). R e p e r t u a r o b c y: "Mąż idealny" 4a. O. Wilds'a tł. K. Rakowski (16.

IX.), "Słodka dziewczyna" opt. 3a. A. Landesberga i L. Steina, muz. Reinhardta (24. IX.), "Bohaterowie" (Żołnierz i bohater) K. 3a. B. Shaw'a (3. X.), "Upiory" dr. 3a. H. Ibsena (13. X.), "świat bez mężczyzn" krot. 3a. A. Engla i J. Hersta (20. X.), ,,2X2 = S" (Dwa razy dwa jest pięć) satyra 4a. G. Wieda (7. XI.), "Piękna Helena" opt. K. 3a. H. Meilhac'a i J. Halevy'ego, muz.

J. Offenbacha (12. Xl.), "Kupiec wenecki" k. Sa. W. Shakespeare'a (21. XII.), ,,20 dni kozy" krot. 3a. M. Hennequin'a i P. Veber'a (28. XI.), "Wesoła wdówka" opt. 3a. V. Leon'a i L. Stein'a, tł. A. Kitschmana, muz. F. Lehara (14. XII.), "Chrząszcze" K. 3a. Brieux'a (19. XII.), "Jaś i Małgosia" bajka muz. 3 obr. A. Wette, muz. E. Humperdincka (23. I.), "Trójka hultajska" wid. fant. ze śp. i tańc. S obr. Nestroy'a (3. II.), "Druciarz" opt. 3a. V. Leon'a, tł. A. Kitschmanna, muz. F. Lehara (16. II.), "Wieczór Trzech Króli" czyli Co chcecie K. 3a. 8 obr. W. Shakespeare (20. II.), "Precjoza" szt. 4a. ze śp.

i tańc. P. Wolffa muz. K. M. Webera (27. II.), "Hamlet królewicz duński" tr. Sa. 9 obr. W. Shakespeare tł. J. Paszkowskiego (6. III.), "Miłość czuwa" V. Verga, muz. P. Mascagniego (30. 111.), "Doktór z musu" K. 3a. J. Moliera (3. IV.), "Romeo i Julia" tr. Sa. 9 obr. W. Shakespeare, tł. J. Paszkowskiego (12. IV.), "Arria i Messalina" szt. hist. Sa. 6 odsł. A. Wildbrandta, tł. K. Kuszewskiego (17. IV.), "Trilby" dr. 4a. ijiistr. muz. i tańc. z pow. J. du Maurier pg P. Pather'a, przer. M. Sachorowski (24. IV.), "Budowniczy Solness" dr. 3a. H. Ibsena (l. V.), "Zemsta nietoperza" opt. 3a. R. Genee, muz. J. Straussa (7. V.), "Niebieska myszka" krot. 3a. A. Engla i J. Hersta (20. V.).

U roczyste otwarcie sezonu nastąpiło przy zjeździe zaproszonych gości m. i. byli Józef Kotarbiński, Dr. Julian Bandrowski red. "Sceny 1 sztuki II , b, dyr. teatru lwowskiego.

N owy dyrektor spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem.

Wielki sukces "Halki II zawdzięczał bardzo starannemu przygotowaniu i obsadzie, jak i wspaniałej wystawie. Występowali w sezonie gościnnie śpiewacy i śpiewaczki: K o t ty Sawicka (Halka), Zofia Woj new ska (Halka), Lola Winter (Słodka dziewczyna), S t e f a n Ż y l i ń s ki - Jontek, Florjan (Słodka dziewczyna), dr. Łucjan Prus - Jontek, Andrzej HayeK - Jontek, Tadeusz ŁowczyńsKi - Jontek, Turrida (Rycerskość wieśniacza), I r e n a S o ł ł o h u b (Halka), Snaturra (Rycerskość wieśniacza), H e l e n a M i ł o w s k a Lola Winter (Słodka dziewczyna), Helena (Piękna Helena).

Recenzje w Kur. Pozn. podpisywali I. D., Acer., B. M. (Bolesław Marchlewski) , z operetki dr Marian Seyda.

W drugiej połowie maja Lelewicz zamierzał grać w Berlinie, gdy mu nie dano pozwolenia, wziął na lato C i e c h o c i n e k; mimo wielkiego zjazdu gości i mimo, że dawał opery, operetki, dramat i komedię, nie miał powodzenia, zrobił deficyt tak, że pod koniec pobytu teatru, kuracjusze i obywatelstwo' urządzili zabawę na dochód teatru, która dała 1000 rubli zysku. N owe dekoracje i kostiumy sprawiono do "Bohaterów", "Złotej czaszki", "Kupca weneckiego", "Sędziego z Zalemci", "Marii Stuart", "Wesołej wdówki", "Jasia i Małgosi" (nieznana tu opera, niegrana przez Niemców), "Wieczoru 3 Króli ", "Arii i Messaliny", Niektóre sztuki jak np. "Lekkomyślna siostra" tematem zadrażniły pseudomoralizatorów . W obsadach dramatu i komedii w rolach drugo- i trzeciorzędnych brali udział chórzyści i chórzystki operowo-operetkowi; w tych warunkach oczywiście nie można było osiągnąć artystycznego poziomu przedstawień i całość widowisk cierpiała nie mało, przy zdawkowym, banalnym odgadaniu tekstu!

1t zespole nie dawał harmonijnych całości przedstawień. Zjawiają się interesujące, doskonałe poszczególne kreacje np. Junoszy: Kapelan, (Damy i huzary), Gąska (Złota czaszka), pastor (Upiory), Senator (Dziady), Nick (Maria Stuart), Ma1vo1ia (Wieczór 3 Króli).

W sprawozdaniu prasowym (Kur. Pozn, nr nr 133, 134) Marian Seyda i Aoer, omawiają działalność dramatu i operetki w artykułach pl. "Sezon teatralny 1908/9". Widoczna już jest w pierwszym roku supremacja operetki nad dramatem, publiczność przekłada utwory śpiewne, najlepsze kasy są niedzielne wieczorowe.

SEZON 1909/1«

Sezon trwał od 5. IX. 1909 do 16. V. 1910.

Reżyser dram. Leonard Bończa, później Zyg. Werowski, Lelewicz, Andruszewski. Reż. opery - Adam Ludwig, reż. operetki - Lelewicz. Kapelmistrz - Józef Lehrer, M. Eichstaedt. A r t y s t ki: Eugenia Bogusińska, Czesława Celińska, Maria Czernią - kowa, Apolonia Dekiert (Dekierska), Jadwiga DokupUówna, Maria Dobrzycka t<mc., Wanda Hendrichówna, Maria Gilewiezówna, Jadwiga J arocka, Jedliczówna, Józefa Kaczmarczyk, Bożenna Koderowa chórz., Lena Konicka, Bros?awa Krajewska, Aniela Lenko, Jadwiga Małecka, Majewska, Zofia Mereale, Milerewiczówna, Aniela Oleńska, Helena Palczewska, Rozalia Pugaczówna, Maria Sieniawska, Sierpińska, Stefańska, Maria Sznage, Zofia Sławińska, Zofia Sułkowska, Strzelczykówna-Załęska, Szymańska" Jadwiga Turowiczówna, Wieka, Julia Strzelczyk-Załęska, Zielińska.

A r t y ś c i: Marian Andruszewski, Jozef Andrzejewski, Antoni Bednarczyk (chórzysta), Jan Bernakiewicz (śpiew.), Leonard Bończa, Jerzy Boroński, Aleksander Bogusiński, Wacław Cieślewicz, Henryk Czaki, Stanisław Czerniak, Adam Czyżewski, Bolesław Fotygo, Wacław Góralski (tanc), Teofil Huss, Kazimierz Justjan, Jan Kęcki, Kajetan Kopczyński,. Feliks Kosiński, Jan Lange, Lankiewicz, Leszczyńsld, Adam Ludwig, Michałowski, Milski, Adam Miłosz, Tomasz Mikołajczuk, Antoni Nowakowski, Stanisław Neuman, Jan Oleński, Ochryn, Juliusz Osterwa, Mieczysław Petrycki, Michał Prawdzlc- Lajman śp., Wacław Ruszczyc-Zdzarski, Franciszek Ryżek, Leon Rochoński, Stanisław Sieniakiewicz, Jan Styś, Juliusz Szulit, Witold SzelIer, Seweryn Szummer eh., Jan Szymański, Stanisław Szatkowski, Jan Smodliboeki, Jan Tuzinowski, Zygmunt Worowski, Kazimierz Wawrzyniecki (eh.), Wincenty Wieki (eh.), Jan Zakrzewski.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Verbum nobile" op. la. J. Chęcińskiego, muz.

S. Moniuszki (12. rx.), "Wesele w Ojcowie" bal. la. ukł. S. Faliszewskiego, muz. K. Kurpińskiego (12. IX.), "Halka" op. nar. 4a. W. Wolskiego, muz. S, Moniuszki (14. IX.), "Obrona Częstochowy" dr. 8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (16. IX.), "Zrzędność 1 przekora" k. la. A. Fredry (22. IX.), ,.Mazepa" tr. Sa. J. Słowackiego (22. IX.), (scena więzienna 23. X. całość), K. 3a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (2. X.), "Moralność pani Dulskiej" tragifarsa kołtuńska 3a. G. Zapolskiej (S. X.), '7 Chata za wsią" szt. lud. Sa. ze śp. i tańc. Z. Mellerowej i J. Gaiasiewicza wg pow. J. I. Kraszewskiego, muz. Z. N oskowskiego (10. X.), "Straszny dwór" op. nar. 4a. z pro!. J. Chęcińskiego, muz. S. Moniuszki (16. X.), "Halszka z Ostroga" dr. hist.

Sa. 8 obr. J. Szujskiego (20. X.), "Maria Stuart" dr. Sa, 8 ob. J, Słowackiego (26. X.), "Beatryx Cenci" tr. Sa. 16 odsł. J. Słowackiego (29. X.), "Monter" K. 3a. J. Fredry (6. XL), "Ofiara przesądów" szt. 4a. R. Wolskiego (13, XI,), "Gody życia" dr. współcz. 4a. S. Przybyszewskiego (27. XI.), "Szalona Julka" (W sieci) stud. dr. 4a. J. Kisielewskiego (4. XII.), "Idealiści" trzy jednoaktowe fragm. sc. W. Perzyńskiego (13. XI.), "Pan Pasek" historia szlachecka w S ob. 4.. Bełcikowskiego (18. XII.), "Złoty cielec" k. la. S. Dobrzańskiego (31. XII.), "Inteligent" sc. z życia B. Gorczyńskiego (lS. 1.), "Sędziowie" tr. 2 odsł, S.

Wyspiańskiego (lS. 1.), "Ułani ks. Józefa" k. 4a. ze śp. i tańc. W. R, (Mazur) (S. II.), "Skiz" K. 3a. G. Zapolskiej (12. II.), "Państwo Wackowie" k. Z, Przybylskiego (1. UL), "Szczęście Frania" K. 3a. W. Perzyńskiego (S. JII.), "Aktorki" k. 4a. S. Krzywoszewskiego (12. III.), "Srebrne szczyty" pow. dr.

4a. T. Kopczyńskiego (16. IV.), "Flet zaczarowany" balet la. ukł. S. Faliszewskiego, muz. B. Czechowskiego (27. IV.), "Jutro inaczej zacznę żyć" tragiopera i odsł. L. Szyllera (7. V.), "Kaśka Kariatyda" szt. 6 obr. G. Zapolskiej (14. V,), W uroczystym przedstawieniu jubileuszowym ku czci Fr. Chopina (22. III.) wziął udział zespół teatru, m. in. wykonano "Czy to sen" (Chopin na wyspie Mayorce) fragm. scen. Ewy Luskiny i Leona Stępowskiego.

R e p e r t u a r o b c y: "Wesoła wdówka' opt. 3a. V. Leon'a i L. Stein'a tł. A. Kitschmanna, muz. F. 'Lehara (S. IX.), "Zemsta nietoperza" opt. 3a. Genee, muz. S. Straussa (6. IX.), "Czar walca" opt. 3a. D6rmanai Jacobsona, muz. F. Lehara (9. IX.), "Osiołek" K. 3a. R. de Flors'a i G. Gaiilavet'a (11. IX,), "Niedźwiedź" k. la. A. Czechowa (12. IX.), "Pani X"," dr. la. A. Bisson'a, tł, M. Sachorowski (18. IX.), "Piękna Helena" op. kom. 3a. H. Meilhae'a i J.

Halevy'ego, muz,. J. Offenbacha (19. IX.), "Gejsza" opt. 3a. z pro!. O. Halla, muz. S. Jonesa (27. IX.), "Zęciowie przede wszystkim" czyli Mieszkanie rządowe k. 4a. Ryszkowa (9. X.), "Księżniczka dolarów" opt. 3a. A. Willmera i F. Griinbauma, muz. L. Falla (lS. XI.), "Szkoła obmowy" K. 3a. R. Sheridana (20. XL), "Niebieska myszka" krot. 3a. A. Engla i J. Hersta (30. XI.), "Pajace" op. 3a. z pro!. R. Leoncavalla (10. XII.), "Rycerskość wieśniacza" cp. la. G. Targioni- Tozzetti i G. Memasci wg szt. G. Verga, muz. P, Mascagniego (10. XII.), "Nasi najserdeczniejsi" k. 4a. V. Sardou (29. XII.), "Świat na opak" opt. fant. 3a. Krenna i Lindau'a z muz. Kapellera (S. I.), "Na progu młodości" dr. 4a. M. Dreyera (8. I.), "Otello" tr. Sa. W. Shakespeare (22, I,), "Król" k. 4a. G. Caillavet'a, R. de Flors'a i E. Arene'a (29. 1.), "Opowieści Hofimana" op. fant. 4a. J. Barbier' a, muz. J. Offenbacha (17. I I.) , " U riel Acosta" tr. Sa. Gutzkowa, tł. M. B. Antoniewicz (26. U.), "Dora" k. Sa.

V. Sardou (19. III.), "Walc miłości" opt. 3a. R. Bedansky'ego i F. Griinbauma, muz. K. Ziehrera (21. III.), "Wdówka paryska" K. 3a. A. Sylvane (2. IV.), "Cyrano de Bergerac" k. rom. Sa. E. Rostanda tł. J. Kasprowicza (9. IV.), "Pieszczoszek" K. 3a. E. de N ajac i A. Henneqiu'na, akompaniam. Eichstaedta la. Baumana, muz. Koschata (27, IV.), "Złodziej z zamiłowania" (Kleptoman) k. 4a. G. Gernenga i B. Priserby (30. IV.), "Rozwódka" opt. 3a. V. Leon'a, muz. L. Palla (5. V.), "Szczęście do kobiet" krot. 3a. A. Engla i J. Hersta, tł. A. Kitschmana (7. V.)Występowali gościnnie: Michał P rawdzxc - Lajman (Wesoła wdówka), Canio (Pajace), Turrldo (Rycerskość wieśniacza). A d a m Miłosza - HI. Daniłowicz (Wesoła wdówka). St. Korwin-Szymańs k a - Rozalinda (Zemsta nietoperza), Olimpia, Giullietta I Antonia (Opowieści Hoffmana). A. Ludwig - Janusz (Halka), Stanisław (Verbum nobile). W. H e n d r l c h ó w n a - (Halka), Zuzia (Verbum nobile). M a r i a Peryńska - (Halka), Helena Procewska - (Halka), Nedda - (Pajace) .

W objeździe występował tu z własnym programem składanym Artur Zawadzki art. dr. i Maria Zawadzka dnia 14. III. Repertuar tygodniowy układa się następująco: poniedziałki 1 środy operetki, piątki - opera, wtorki i czwartki oraz święta dramat i komedia. Utwory śpiewne w sezonie zajmują pierwsze mIeJsce, opery: "Straszny dwór" (22 razy), "Opowieści Hoffmanna" (10 razy), "Halka" (12 razy), "Pajace" (12 r.), "Rycerskość wieśniacza" (11 razy). Z operetek "Księżniczka dolarów II (20 razy), "Gejsza" (15 t.} 7 "Czar walca" (13), "Walc miłości II (9 r.), "Rozwódka" (8), "Świat na opak" (7), "Wesoła wdówka" (6), "Zemsta nietoperza" (5), i wodewil "Ułani ks. Józefa" (16 razy). Dramat i komedia przy operze ledwie egzystuje z wyjątkiem "Obrony Częstochowy", która tu zawsze miała duże powodzenie i "Beatrix Cenci ", która po raz pierwszy wystawiona niespodzianie osiągnęła ilość 9 wieczorów, sensacyjny melodramat kasowy "PaniX" (6 razy), "Król II (5), a wystawny i kłopotliwy, bo absorbujący ogromną ilością wykonawców "Cyrano de Bergerac" tylko 4 razy. Utworów śpiewnych grano 17, a działu dramatycznego 44 oraz 2 balety. Zespół dramatyczny był ogólnie biorąc słaby, a tym samym i nieatrakcyjny. Subwencja obywatelska na prowadzenie opery wynosiła na 5 lat 30.000 marek.

Tad. Jaworski w artykule swym "O Teatr Poznański II (Scena i sztuka, 1910, nr 47) podkreśla głębokie znaczenie bytu polskiej sceny w Poznaniu, która jest jedyną ostoją polskości, wychowawczynią społeczeństwa i szkołą ideałów. Jego zdaniem Lelewicz prowadzi 4 działy, co przerasta jego siły i możliwości. Opera jest bardzo dramat i komedia są bardzo upośledzone. Na prowadzenie opery otrzymuje przez 5 lat Lelewicz dotację w kwocie 30.000 m. rocznie. Lelewicz walczy z trudnościami, prowadzi teatr przez % roku. Na widowni często są pustki, mimo, że Poznań liczy 80.000 ludności. Scena Poznańs.ka jest do zdobycia dla narodu przez lud, dla społeczeństwa przez jej uspołeczn i e n i e. Scena nie powinna schlebiać wątpliwym i kiepskim gustom publiczności. Należy dbać w pierwszym rzędzie o najlepszy możliwie dramat, a operę uwzględniać na drugim planie. Z okazji ponownego wystawienia "Halki" wysuwa M.S.A. (Seyda) obawy, czy operetka i jej powodzenie nie zabije opery. Recenzje w Kur. Pozn. podpisują M. Sa. (M. Seyda), Tadeusz Jaworski, B. M. (Bolesław Marchiewski).

Krytyka miejscowa stwierdza, że zespół kobiecy dramatu i komedii w bieżącym sezonie jest słaby. W tym sezonie odbył się 5. I. jubileusz 25-1ecia pracy Wojciecha Majewskiego pierwszego maszynisty, w operetce "Świat na opak".

W zespole dramatu wybija się L e o n a r d B o ń c z a w szeregu ról i jako reżyser: Piotr (Zrzędnoiść i przekora), Nick (Maria Stuart), jednak wskutek nieporozumień opuszcza Poznań przenosząc się do Łodzi. J ego miejsce zajął Z. Werowski, rutyniarz, w stylu przesadnej gry, przedstawiciel starego prowincjonalnego melodramatu. Tu z powodzeniem kreuje J. O s t e r w a Mazepę, Giano (Bea trix), po czym wyjeżdża do końca grudnia. Teatr Poznański bierze udział w obchodzie Słowackiego, grając 23. X. "Mazepę ", 2. X. "Złotą czaszkę ", 24. X. "Marię S tuart ", 29, 30, 31. X, "Balladynę II .

Utalentowany artysta dram. Aleksander Bogusiński umieszcza w Kur. Pozn. swoje utwory, nowelki: "Narodziny Ewy", "Tęsknota", "Samobójca" .

W lecie wyjechał teatr poznański z operetką do Małopolski i zacząwszy o d T a r n o w a grał w Jar o s ł a w i u , P r z e m y ś l u 1 innych miastach.

SEZON 1910jll Sezon trwał od 17. IX. do 30. IV. 1911.

Reżyser opery i operetki Lelewicz reż Z. Weroński. Kapelmistrz - Mieczysław Eichstaedt i Stefan Barański. Odszedł kapelmistrz Lehrer. A r t y s t ki: Maria Baczyńska, Baszkiewiczówna, Leonia Barwińska, Konstancja Bednarzewska, Emilia Czajkowska, Maria Czerniakowa, Apolonia Wanda Hendricłiówna, Helena Jankowska, Józefa Kaczmarkówna, Helena Kaczyńska, Bożenna Koderowa, Lena Koniecka, Aniela Kopczyńska, Bronisława Krajewska, Eleonora Królikowska, Aniela Lenko, Leontyna Lenartowiczowa (Karska), Olga Leszczyńska, Stefania Marynowiczówna, Helena Palczewska, Rozalia Pugaczówna, Aniela Olańska, Adela Olewlczówna, Maria Rogalińska, poznanianka śp., Marla Roszkiewiczówna, Sabina Sierpińska, Maria Sieniawska, Zofia Sławińska, Stefańska, Maria Sznage, Szymańska, Aleks. Szafrańska (śp.), Eugenia Wlśniarowska, Halina Zakrzewska, Jadwiga Zielińska.

A r t y ś c i: Marian Andruszewski, Antoni Bednarczyk (chór.), Aleks.

Boguslński, Balewicz, Jerzy Boroński, Karol Borowski, Cieślewlcz, Roman Cichocki (eh.), Henryk Czaki, Stanisław Czerniak, Stanisław Faliszewski, Bolesław Fotygo, Andrzej Hayek, Teofil Huss, Kazimierz Justian, Kawecki, Jan Kęcki, Kajetan Kopczyński, Feliks Jasiński, Julian Krotochwil, Jan Lange, Laszkiewicz, Leszczyński, Edward Michałowski, Tomasz Mikołajczak, Emil Milski, Adam Miłosza, Władysław Ochrym, Włodzimierz Orski, Mieczysław Petrycki, Franciszek Ryżek, Napoleon Sawicki, Stanisław Sieniakiewicz, Jan Smodlibocki, Feliks Sydor, Witold SzelIer, Stanisław Szatkowski, Seweryn Szumski, Jan Szymański, Tomasz Tomski, Kazimierz Wawrzyniecki, Zygmunt Werowskl, Wincenty Wieki, Jan Zakrzewski.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Halka" op. nar. 4a. W. Wolskiego, muz. S.

Moniuszki (17. IX.), "Ułani ks. Józefa" k. 4a. ze śp. i tańc. W. R. (Mazura) (18. LX.), "Sen srebrny Salomei" romans dr. 10 obr. J. Słowackiego (24. LX.), "Zabobon czyli krakowiacy i górale" op. lud. 3a. J. N. Kamińskiego, muz.

K. Kurpińskiego (3. X.), "Straszny dwór" op. nar. 4a. z pro!. J. Chęcińskiego, muz. S. Moniuszki (7. X.), "Podczłowiek" k. 4a. T. Jaroszyńskiego (8. X.), "Obrona Częstochowy" dr. 8 obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (16.X.), "Opowieści imci pana Dymka Żaka i pisarza cechowego" k. 4a. K. Bąkowskiego (29. X.), "Gęsi i gąski" k. Sa. M. Bałuckiego (14. XI.), , Głupi Jakub" K. 3a.

'i". Rittnera (19. XL), "Panna Maliczewska" szt. 3a. G. Zapolskiej (6. XII.) (3-ci raz), "Harde dusze" szt. 6 obr. pg pow. E. Orzeszkowej przez Z. Sarneckiego (17. XII.), "Pokociło się i dam nogę" sc. z życia dwóch braci E. Orzeszkowej (23. XII.), "Sokół" k. heroicz. 6 obr. I. Grabowskiego (7. 1.), "Dwie Marysie" bajka przer. na scenę 4 obr. (21. I.), " Niziny" rzecz 4a. B. Winawera (21. I.), "W sieci" stud. dr. 4a. J. Kisielewskiego (28. I.), "Ostatnie spotkanie" (dalszy ciąg W sieci) K. 3a. J. Kisielewskiego (18. II.), "Pan Benet" k. la.

A. Fredry (22. II.), "Paziowie Królowej Marysieńki" opt. kom. 2a. P. Dunleckiego (22. II.), "Artykuł 264" k. Sa. K. Zalewskiego (4. III.), "Hrabina Cosel" dr. hist. Sa. S. Kozłowsikiego na tle pow. J. I. Kraszewskiego (11. III.), "Jestem zabójcą" k. la. A. Fredry (29. III.), "Satyr 1 bachantka" obr. lud. ukł. S. Faliszewskiego muz. A. Penchiellic'ego (29. III.), "Przyjaciele" k. 4a. A. Fredry (8. IV.), "Wesele Fonsia" krot. 3a. R. Ruszkowskiego (18. IV.), "Nowa DejarEira" (Fantazy) dr. 6 obr. J. Słowackiego (22. IV.), "śluby panieńskie" k. Sa.

A. Freary (29. IV).

Dnia 29. XI. odbył się wieczór ku czci M. Konopnickiej. Odegrano "Miłosierdzie ludzkie" dr. la. A. N. Nowaczyńskiego wedle noweli Konopnickiej. / tł. A. Kitschmana muz. P. Lehara (18. IX.), "Księżniczka dolarów" opt. 3a. A. Wilnera i F. Griinbauma muz. L. Falla (19. IX.), "Piękna Helena" op. kom.

3a. H. Meilhae'a i J. Halevy'ego muz. J. Offenbacha (20. IX)., "Rozwódka" opt.

3a. V. Leon'a, muz. L. Falla (21. IX.), "Zemsta nietoperza" opt. 3a. Genśo, muz.

J. Straussa (22. IX.), "Słodka dziewczyna" opt. 3a. A. Landsberga i L. Steina, muz. Reinhardta (23. IX.), "Koncert" K. 3a. H. Bahra, tł. Ordyńskiego (1. X.), "Tajfun" dr. 4 obr. M. Langyela (15. X.), "Bogata wdowa" K. 3a. W. Somersot'a, tł. B. Gorczyńskiego (22. X.), "Lalka" opt. 3a. 4 odsł. M. Ordenn, muz. E. Audran'a, tł. A. Kitschmana (25. X.) (2-gi raz), "Wesele za czasów rewolucji" dr. 3a. S. Michaelisa tł. Gl. K. (5. XI.), "Faust" (Margarethe) op. 5a. z pro!. i apoteoz. J. Barbier 1 M. Caree, muz. Ch. Gounoda (25. XL), "Złoty wiek rycerstwa" żart 3a. K. Marlowe (10. XII.), "Komedia o człowieku, który redagował gazetę rolniczą" fraszka sc. 2a. na tle noweli M. Twaina napis. G. Timmery (23. XII.), "Baron cygański" opt. 3a. J. Sehmitzera muz. J. Straussa tł. M. Turczyński (29. XII.), " Walka kobiet" K. 3a. Scribe' a i Legeuve' ego ( 14. L), "Czar walca" opt. 3a. Dormana 1 Jacobsona, muz. O. Straussa (17. L), "Hrabia Luksemburg" opt. 3a. A. Willnera i R. Bedansky'ego, muz. F. Lehara tł. A. Kitschmana (31. I.), "Zbrodnia i kara" sceny dr. 9 obr. wg ramansu T. Dostojewskiego uscen. P. Djakonow (4. IL), "Zuzia" K. 3a. M. Brieux (11. II), "Panna głupia" "Szalona dziewica" szt. 4a. H. Bataille (25. IL), "Sprzedana narzeczona" op.

kom. 3a. K. Sabiny, muz. B. Smetany (16. IIL), "Diabeł" K. 3a. F. Molnara (18. IIL), "Jak wam się podoba" k. 4a. W. Shakespeare ukł. sc. M. Andruszewskiego (25. IIL), "Pajace" op. 2a. z pro!. R. Leoncavalla (29. IIL). "Mewa" dr. 4a. A. Czechowa (1. IV.), "Panna z laleczką" opt. 3a. L. Steina i A. Willnera, tł. A. Kitschmana, muz. L. Falla (24. IV.).

Repertuar śpiewny góruje nad dramatem: "Lalka" (20 razy), "Hr. Luksemburg" (19), "Faust" (18), "Baron cygański" (17), "Krakowiacy i górale" (16), "Sprzedana narzeczona" (10 r.), "Straszny dwór" (7), "Paziowie królowej Marysieńki" i "Halka" (7 r,), "Księżniczka dolarów", "Ułani ks. Józefa", "Panna Z lalką" po 5 razy, W dramacie: "Sokół", "Pan B&iet" (7 razy), "Tajfun" i "Sen srebrny Salomei" (6 razy). Inne sztuki padały, mając jedno lub dwa przedstawienia. Na 18 utworów śpiewnych dano 34 dramatycznych, 1 balet.

Występowali gościnnie: T a d e u s z Ł o w c z y ń s ki - Jontek, Faust, Janek (Sprzedana narzeczona), Canie (Pajace). M a r i a R o g a l i ń s k a - (Halka). J ó z e f a D e l i u s-b. śp. op. berlińskiej - Daisy Gray (Księżniczka dolarów), Adela (Zemsta nietoperza), Alezja (Lalka), Julia Vermond (Hr, Luksemburg). Al e s a n d r a S z a fr a ń s k a - Hanna (Straszny dwór), Małgorzata (Faust), Colombina (Pajace).

Często na przedstawieniach dramatu panowały pustki, pOZIom premier nierówny, Obok udatnych "Krakowiaków i górali", "Lalki", srebrny Salomei" nie miał odpowiedniej obsady, ani reżyserii. Pismo poznańskie "Postęp II wystąpiło w obronie teatru, który stale krzywdzi Kur. Pozn. ostrymi recenzjami. W tej! sprawie odpowiada Kur. Pozn. Nr 16 i tamże listem Lelewkz w Nr. 17. W dramacie cenną siłą była K o n s t a n c j a B e d n a r z e w - s K a, która wystąpiła pierwszy raz w roli Salomei (Sen srebrny Salomei) (24. IX.), dalsze jef role - Maria (Koncert), Helena Laroche (Tajfun), Mistro Werthles (Bogata wdowa), Regina (Zuzia), Paulina (Pan B$net), Fanny (Panna głupia, Szalona dziewka), Joanna (Artykuł 264), Anna (Hrabina Coseł), Jedwabna Mizzi (Diabeł» Zofia (Przyjaciele), Diana (Nowa-Dejanira), Aniela (Śluby).

Dnia 22. II. jubileuszowe przedstawienie - 30-1ecie pracy A. Lelewicza. Wystąpił w roli tytułowej w "Panu Benecie II oraz w roli markiza de Lussac "Paziowie królowej Marysieńki II - (recenzje K. Pozn. nr nr 43, 45, 48).

8. IV. odbył się jubileusz 25-1ecia pracy Feliksa Kosińskiego w roli Smalsona (Przyjaciele). Po ukończeniu sezonu zespół operetki z Lelewiczem na czele wyjechał w tournee po Małopolsce w maju; T a r n ów, R z e s z ów, Jar o s ł a w, Z ł o c z ów, T a r n o p o l , B r o d y, B r z e ż a n y , L w ó w do 16. VII. W Tarnopolu w "Halce II wystąpiła gościnnie śpiewaczka Helena Mojlsewicz. J ó z e f Koś c i e l e ki (ur. 8. XI. 1845 w Służewią zmarł 22. VII. 1911) w Miłosławiu. Patriota, poseł do Sejmu, polityk, literat, autor dramatyczny, którego utwory przeważnie grano na scenie poznańskiej. Spis jego utworów: "Poznańczanie we Włoszech" krot. 3a. 1872, "N arzeczony z dramatycznego świata" k. la. 1873, "Rozstajne drogi" krot. la. 1873, "Arria" tr. 3a. 1874, "Do Indjl" przysł. dr. la. 1874, "Władysław Biały książę Gniewkowski" tr. Sa. 1875, "Kłopoty pana Edmunda" kom. la. 1877, "Nierówne prawa" przysł. dram. la. 1877, "Prelegent" k. la. 1882, "Dwie miłości" dr. Sa. 1884, "W imię krzyża" dr. 5 odsł. 1885, "Guwerner" obr. dr. la. 1888, "Dzienniczek Justysi" k. la. 1889, "N a klęczkach" dramolet l odsł. 1898, "Zbrukana" dr. Sa. 1898, "Tragedia jakich wiele" obr. dr. i odsł.

SEZON 1911/12 Sezon trwał od 16. IX. 1911 do 30. IV. 1912.

Szereg osób odszedł w lecie do Lwowa: Bednarzewska, Andruszewski, Czaki, Rechoński, Sznaye. Zespół: Dyrygent - Stefan Barański, Mieczysław Eichstaedt. Reżyser dr.

kom. - J. Zieliński. Wanda Jakubowska, Leontyna Karska-Lenartowicz, Bronisława Krajewska, Eleonora Królikowska, Maria Olska, Helena Palczewska, Maria Ratuld, Eugenia Wiśniarowska, Halina Wojciechowska, Wanda Zaleska.

A r t y ś c i: Jan Bernakiewlcz, Aleksander Bogusiński, Jerzy Boroński, Karol Borowski, Stanisław Czerniak, Stanisław Czapeiski, Andrzej Hayck, Adolf Dulęba, Kazimierz Justian, Stanisław Faliszewski, Bolesław Fotygo, Jan Kęcki, Kajetan Kopczyński, Feliks Kosiński, Julian Kratochwil, Jan Lange.

Andrzej Lelewlcz, Adam Miłosza, Stanisław Szatkowski, Witold SzelIer, Seweryn Szumer, Władysław świeży, Wincenty Wieki, Józef Zieliński.

Gościnne występy: M a r i a S t e ffl ó w n a de S z a r f e n s t e i n w roli "Halki" . < Repertuar polski: "Halka" op. nar. 4a. W. Wolskiego, muz. S. Moniuszki (16. IX.), "Krakowiacy i górale" op. lud. Sa. J. N. Kamińskiego, muz. K. Kurpińskiego (17. IX.), "Książe niezłomny" tr. 3 cz. J. Słowackiego wg Calderona de la Barca (23. IX.), "Białe pawie" K. 3a. T. Konczyńskiego (30. IX.), "Wesele F onsla" krot. 3a. R. Ruszkowskiego (1. X.), "S traszny dwór" op. 4a.

J. Chęcińskiego, muz. S. Moniuszki (4. X.), "Grube ryby" K. 3a. M. Bałuckiego (14. X.), "śluby panieńskie" k. Sa. A. Fredry (16. X.), "Barbara Radziwiłłówna" di. hist. Sa. A. Felińskiego (28. X.), "Hrabina" op. 3a. W. Wolskiego, muz. S. Moniuszki (17. XI.), "Krystynka" obr. 3a. L. Dobrzyńskiej-Rybiekiej (24. XI.), "Dziady" dzieło dr. 6 obr. A. Mickiewicza ukł. sc. S. Wyspiańskiego (2S. XI.), "Dzieciaki" k. la. świderskiego (8. XII.), "Parodie miłości" k. la. B. Gorczyńskiego (31. XII.), "Pan Damazy" k. 4a. J. Blizlńskiego (S. I.), "Przed ślubem" 1< Sa. K. Zalewskiego (20. I.), "T o samo" dr. 3a. L. Staffa (10. I I. ), "Irydion" poem. dr. lS obr. Z. Krasińskiego, insc. G. Baumfelda (24. II.), "Halucynacje" balet la. S. Faliszewskiego (10. IV.), "Iluzje" K. 3a. F. Lubierzyńskiego (20. IV.), "Nerwowa awantura" szt. 3a. G. Zapolskiej (27. IV.), "Z dobrego serca" dr. la.

L. Rydla (30. IV), "Stara romantyczka" k. 2a. W. Bogusławskiego (30. IV.).

R e p e r t u a r o b c y: "Lalka" opt. 3a. M. Ordoneau, muz. E. Audran'a (17. IX.), "Hrabina Luksemburg" opt. 3a. M. WUlnera i R. Bodansky'ego, muz.

F. Lehara (18. IX.), "Czar walca" opt. 3a. D6rmana i Jacobsona, muz.

O. Straussa (19. IX.), "Wesoła wdówka" opt. 3a. V. Leona i L. Steina, muz.

F. Lehara (20. IX.), "Dziewczę z laleczką" opt. 3a. L. Steina i M. Willnera, muz.

L. Falla (21. IX.), "Faust" op. Sa. J. Barbier i M. Carre, muz. Ch. Gounoda (22. IX.), "Baron cygański" opt. 3a. J. Schmitzera tł. M. Turczyński, muz.

J. Straussa (9. X.), "Paweł I" dr. Sa. 7 obr. D. Mereżkowskiego (7. X.), "Ptasznik z Tyrolu" opt. 3a. M. Westa 1 L. Helda, muz K. Zellera (8. X.), "Gaj święty" K. 3a. G. Caillavota i R. Flersa (21. X.), "Lekarz na rozdrożu" k. 4a. B. Shawa (4. XI.), "Bęben" k. 4a. P. Venera i H. Gorse'a (11. XI.), "Papa" K. 3a.

R. de Flersa i G. Caillaveta (2. XII.), "Dziewica Orleańska" dr. rom. 9 obr.

F. Schillera (9. XII.), "Handlarz szczęścia" K. 3a. Klstemackersa (16. XII.), "Cnotliwa Zuzanna" opt. 3a. G. Okonkowskie'ego, tł. J. Śliwiński, muz. J. Gilberta (20. XII.), "Cud" tr. Sa. P. Corneille'a, tł. S. Wyspiańskiego (20. XII.), "Piosenki tyrolskie" opt. la. Baumana, muz. Koschata (31. XII.), "Wielki nieboszczyk" tr. kom. 4a. Magnusena (13. I.), "Traviata" op. 4a. F. M. Piave, tł. Chęcińskiego, muz. G. Verdiego (16. I.), "żywy trup" dr. 11 odsł. L. Tołstoja "Palestrant" opt. 3a. F. Zella l R. Genee, muz. K. Millockera (15. II.), "Dwie sieroty" dr. Sa. d'Emery'ego i Cormon'a (17. II.) , "Napoleon w Hiszpanii" dz. sc. 6 obr., tł. Niedzielskiego (2. 111.), "Oficer gwardii" K. 3a. F. Molnara (9. IlI,.), .Rozwódka" opt. 3a. V. Leona, muz. L. Falla (14. Ul.), "Intryga i miłość" tr. Sa.

F. Schillera (16. 111.), "Tajemniczy Dżems" szt. 3a. 4 obr. J. Mirande'a (23. 111.), "Manon" op. 4a. H. Meilhac'a i P. Gillea, muz. J. Masseneta (28. 111.), "Młodość" dr. 4a. M. Halbe'go (30. 111.), "W drugim podwórzu" szt. 3a. E. Czirikowa (10. IV.), .Skrzypce czarodziejskie" opt. la. de Metespes i Chevalet, muz.

J. Offenbacha (10. IV.), "Don Carlos" tr. 10 obr. F. Schillera (13. IV.), "Miłość cygańska" opt. 3a. A. Willnera i R. Bodanzkl'ego, muz. F. Lehara (18. IV.). W sezonie dano 14 utworów śpiewnych, 38 z działu dramatycznego oraz 1 balet. Utworów polskich 24, obcych 32. Największą ilość przedstawień osiągnęły: "Cnotliwa Zuzanna" (19 razy), "Ptasznik z Tyrolu" (17), "Traviata" (16), "Halka" (12), (to już 75-te przedstawienie za czasów dyr. Lelewicza), "Palestrant", "Hrabina" (10 razy), "Miłość cygańska" (7), "Manon", "Baron" (5), W dziale dramatu: "Paweł I" (12), "Dziewica Orleańska" (11), "Książę niezłomny" (7), "Barbara Radziwiłłówna", "Cyd" (6), "Irydion ", " Bęben ", "Dziady", "Grube ryby" (5 razy), "Don Karlos II (tylko 3).

Cała atmosfera ostatniego sezonu, zarówno w braku zainteresowania ze strony widzów dla większości utworów, w erze coraz silniejszych represji ze strony pruskich władz, wskazywała na konieczność zmiany w kierownictwie teatru. Głosy inteligencji!, troszczącej się o poziom teatru i jego posłannictwo, podnoszą zarzuty przeciw repertuarowi śpiewnemu, który tak opanował publiczność. W styczniu 1912 r. postanowił Zarząd Spółki nie odnawiać kontraktu na rok przyszły z Lełewiczem, Lelewicz do końca swej dyrekcji dokłada starań i kosztów na wystawę; nowe dekoracje do "Irydiona II malują Laszkiewicz i Petrycki. Recenzje podpisują w Dz. Pozn. Zet., w Kur. Pozn. Cz. K. (Czesław Kędzierski) oraz Boi. Marchlewski. W tym sezonie wprowadzono tanie, popularne poniedziałki, dobierając repertuar odpowiedni: Krakowiacy i górale, Grube ryby, Wesele Fonsia, Książę niezłomny, Straszny dwór, Barbara Radziwiłłówna. i Kur. Pozn. w Nr. 26 r. 1912 zamieszcza artykuł: "Przyjaciele sceny" pt. "W sprawie naszego teatru" , naświetlający sytuację. Autor obserwuje zobojętnienie i zniechęcenie widowni, widzi niedoma dochodu brutto 1200 mk. dramat 800. Miesięcznie powinno być wpływu 30.000 m., a tymczasem dochody obecne wynoszą tylko 50 do 60 % tej sumy, czyli 15 do 16 tysięcy. Zastanawia się autor czy należy dalej prowadzić kosztowną operę. Dalej w nr. 27 Wł . Janowski nawołuje, aby ratować zagrożoną placówkę, odwołując się do ofiarności mieszczaństwa. M. Seyda w artykule "O przyszłości naszego teatru" (nr 28} zapewnia, że fundusz na prowadzenie opery starczy jeszcze na 2 lata. W obronie Lelewicza i jego działalności występuje W. Seyda w artykule "Nasz teatr pod dyrekcją Lelewicza, jesień 1908 do wiosny 1912". Stwierdza w nim również znaczną poprawę frekwencji w ostatnim sezonie. W sumie wystawiono przez 4 lata 12 oper, w pierwszym roku 4, w drugim 3, w trzecim 2, w czwartym 3, "Halka" szła 7 5 razy. Zaznacza autor, że w pierwszym okresie były lepsze, większe chóry. Wystawiono 25 operetek, 5 na sezon. W ostatnim sezonie Lelewiez z powodu swej przewlekłej choroby nie mógł już dopilnować premier, W dramacie przyznaje sumienność i pracowitość reżyserowi Kliszewskiemu; Andruszewski jako reżyser niczym dodatnim się nie zaznaczył. Żałuje Bończy, wartościowego reżysera, który odszedł. Nie uznaje Werowskiego z jego sztucznym patosem. Zieliński początkowo pracowity, ostatnio zaniedbał się (Kur. Pozn.

nr 104, 105, 106). Prasa często ubolewa nad zachowaniem się widowni podczas przedstawień, gdy sala wybucha śmiechem i podczas "Głupiego Jakuba" i w czasie "Z dobrego serca", Z końcem sezonu opuścili Poznań: Celińska, Olska, Wiśniarowska, Borowski, Faliszewscy, Justian, Miłosza, Zieliński, Aktorzy poznańscy na własne ryzyko utworzyli małe udziałowe towarzystwo, i z repertuarem składanym "Pan Benet", "Inteligent", (Gorczyńskiego) oraz koncertową częścią objechali Jarocin 12. V" Wrześnię 26. V., Wronki 27. V., Gniezno 28. V.

W zespole: Frankowski, Lange, Ryżek, Tomski i M. Janowska.

DYREKCJA N. I B. SZCZURKIEWICZÓW

Szczurkiewiczowie objęli dyrekcję tealtru w niezbyt pomyślnej chwili. Zadaniem ich było uspokoić nieco ten ostatnio operetkowo nastrojony i teatralnie zdemoralizowany Poznań. N ależało poważnym artysitycznym repertuarem, a przy tym doskonałym wykonaniem sztuk nakłonić publiczność do bywania w teatrze, publiczność którą można było tego dokonać radykalnie, wyrzucając z repertuaru zupełnie utwory śpiewne. Utrzymano przeto operę i operetkę. Zatrzymano zespół działu śpiewnego zmniejszając ilość tych Utworów. Otwarcie sezonu było już wyraźną zapowiedzią intencji dyrekcji.

Sięgnięto do dramatu Wyspiańskiego "Bolesław Śmiały", zaproszono S o s n o w s k i e g o, świetnego wykonawcę tytułowej roli i reżysera.

Inauguracja odniosła wielki sukces.

W repertuarze sezonu widzimy staranny dobór sztuk, uniknięto wystawienia fars. Trudne to było zadanie, z błahego, lekkiego repertuaru przeprowadzić widownię na poważniejsze tory. Widownię wciąż rozbawioną, która wybuchami śmiechu przyjmowała grę "Rapsoda" i scenę niewiernych żon ("Bolesław Śmiały") , która się zaśmiewała w II-gim akcie Barekmana! Poznań 80.000 miasto miało % ludności z sfer robotniczych, częściowo tylko- wciągniętej na widownię teatru. Nowa dyrekcja miała już ustaloną dobrą opinię, jako kierownicy sceny wileńskiej. Teatr Wileński posiadał markę artystycznej atmosfery; szereg szituk wystawionych tam starannie, przy plastycznej opiece oddanego teatrowi art. mai. Ferdynanda Ruszczyca, rozsławiło kulturalne poczynania szczególnie w wielkim repertuarze. Wielki sukces osiągnęły tam: "Dziady" (30 przedstawień), "Balladyna", "Lilia Weneda" w interesujących inscenizacjach. Szczurkiewiczowie wyposażyli sztuki stylowe i historyczne w Poznaniu w nowe dekoracje i kostiumy (Bolesław Śmiały, Diabeł i karczmarka, Szlakiem legionów, Pani Walewska, Wanda, Halka, Diana, Judasz, Złote więzy). Niektóre premiery osiągnęły wysoki poziom artystyczny dzięki szczęśliwie dobranej 1 obsadzie, inne wypadły słabiej (Jowialski), niepotrzebnie w zmodernizowanej formie pokazane ("Dom otwarty") .

N u n a S z c z u r k i e w i c z o w a ukazała się w szeregu swych dobrych ról: Helena (Szlakiem legionów), Niezna-joma - (Gdy się zbudzimy z pośród umarłych), Raniewska (Wiśniowy sad).

SEZON 1912/13

Dyrekcja. Nuna Młodziejewska - Szczurkiewiczowa 1 Bolesław Szczurkiewicz.

Sezon trwał od 6. IX. 1912 do 30. IV. 1913 r.

Reżyser opery: re ż y s e rdr a m a t u Wł. i Mieczysław Eicłistaedt.

Bolesław Kindler.

Sulikowski, Włodzimierz Malewski, Dyr. o r k i e s t r y Stefan Barański sławska śp., Emilia Czajkowska, Maria Czerniakowa, Wanda Drozdowska, Stefania Górska, Bronisława J anikowska, Leontyna Karska (Lenartowicz), Eleonora Królikowska, Maria Morezowiczówna, Bronisława Muszyńska, Helena Palczewska, Józefa Roger- Pieńkowska, Maria Stefflówna, śp., N una Szczurkiewiczowa, Ada Zawiejska, Wanda Załęska.

A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Feliks Bańkowski tancerz, Aleksander Bieliński sufler, Robert B6hlke, Tadeusz Bukowski, Stanisław Czerniak, Kazimierz Czyński, Bolesław Fotygo, Kazimierz Grek, Andrzej Hayek, Benedykt Hertz, Jan Kęcki, Kajetan Kopczyński, Feliks Kosiński, Julian Kratochwil, Władysław Kindler, Jan Lange, Stefan Lechman, Włodzimierz Malewski od l. I. 1913, Bolesław Muszyński tancerz, Zenon Mastalski, Bolesław Mierzejewski, Jan Olański inspicjent, Bolesław Rembowski, Józef Rachwał, Franciszek Ryli, Bolesław Sulikowski, reż. opery i operetki do l. I. 1913" Witold SzelIer, Antoni Szarek sufler, Stanisław Szatkowski, Bolesław Szczurkiewicz.

C h ó r: Bronisława Bronicz, Maria Gilewicz, Helena Kaczyńska, Leona Kunicka, Zofia Kramusowa, Bożena Koderowa, Józefa Kaczmaryk, Aniela Mańkowska, Bronisława Muszyńska, Pelagia Relewicz, Wiktoria Romanowska, Maria Roszkiewicz, Maria Zachorowska.

Antoni Bednarczyk, Franciszek Brodniewicz, Roman Cichocki, Władysław Cieślewicz, Leon Frankowski, Leon Kucharski, Leon Kramus, Mieczysław Petrycki, Tomasz Tomski, Antoni Nowakowski, Wincenty Nowakowski, Stanisław Płoński, Seweryn Szumer, Kazimierz Wawrzyniecki, Wincenty Wieki, Tadeusz Lacherski inspektor sceny, Antoni Urbanowicz fryzjer, Jan Rezler i Józef Nowicki kostiumerzy. Pierwszym skrzypkiem w orkiestrze teatralnej został S. Pawlak, poznańczyk, znany tu już ze swych koncertów. R e p e r t u a r p o l s ki: "Bolesław śmiały" dr. 3a. S. Wyspiańskiego (6. IX.), "Halka" op. 4a. W. Wolskiego, muz. S. Moniuszki (9. IX.), "Dzierżawca i. Olesiowa" K. a. Z. Przybylskiego (11. IX.), "Eros i Psyche" pow. sc. 7 obr. J. Żuławskiego (28. IX.), "Grochowy wieniec" szt. 4a. ze śp. i tańc. A. Małeckiego (2. X.), "Mazepa" op. 4a. Radziszewski, A. Mincheimera (8. X.), "Cyganeria warszawska" k. 4a. A. Nówaczyńskiego (2. X.), "Przywódca" dr. 3a. St. Krzywoszewskiego, "Legionistka" opt. 3a. B. Hertza, muz. L. Rogowskiego (29. XI.), "Topiel" dr. 3a. St. Przybyszewskiego (30. XI.), "Zaczarowane koło" baśń dr. Sa. L. Rydla (11. XII.), "Djabeł i karczmarka" kom. 3a. St. Krzywoszewskiego (21. XII.), "Dom otwarty" kom. 3a. M. Bałuckiego (4. I.), "Pan Jowialski" kom. 3a. 4 odsł. A. Fredry (18. I.), "Szlakiem legionów" dr. 4a.

L. Morstina (2S. I.), "Pani Walewska" kom. hist. Sa. Gasiorowskiego i Nikorewicza (2S. II.), "Dola" szt. 3a. Cz. Ganowicza (1. III.), "Kwintet" szt. 3a. Cz. Halicza (8. HI.), "Moralność pani Dulskiej" tragifarsa kołtuńska 3a. G. Zapolskiej (2S. III.), "Oj, mężczyźni, mężczyźni" k. 4a. K. Zalewskiego (S. IV.), "Kabotyni" szt. 3a. M. Morozewiczówny (6. IV.), "Straceńcy" dr. 3a. T. Kończyńskiego (26. IV.), "Zawicza Czarny" dr. 7 obr. J. Słowackiego (27. IV) R e p e r t u a r o b c y: "Krysia leśniczanka" opt. 3a. B. Buchbindera, muz.

G. Jarno (16. IX.), "Jan Gabryel Borkman" dr. Sa. H. Ibsena (20. IX), "Kolega Crampton" kom. 4a. G. Hauptmanna (S. X.), "Różyczka" kom. Sa. G. Caillaveta kom. 3a. Kadelburga i Presbera (26. X.), "Waleczny żołnierz" opt. 3a. R. Bernauera i L. Jacobsona, muz. O. Straussa (7. XI.), "Madame Sans-Gene" kom. 4a. V. Sardou (16. XL), "Ojciec i syn" kom. 3a. E. Essmana (23. XI.), "Wiśniowy sad" kom. 4a. A. Czechowa (7. XII.), "Trubadur" op. 4a. 8 odsł. M. Commarani i L. M. Bardare, muz. Verdiego (11. XII.), "Gdy się zbudzimy spośród zmarłych" epilog 3a. H. Ibsena (14. XII.), "Nitouche" opt. 3a. 4 obr. H. Meilhaca i A. Millauda, muz. Horvego (19. XII.), "Tancerz nieznany" kom. 3a. Tristana Bernarda (28. XII.), "Manewry jesienne" opt. 3a, K. Bakonyi i R. Bodanzki' ego, muz. E. Kalmana (9. 1.), "Wanda" op. 3a. T. v. Bakody, muz. F. Dopplera (31. 1.), "Wachlarz lady Windermere" k. 4a. O. Wilde'a (l. II.), "Romantyczni" K. 3a. E. Rostanda (8. 11.), "Dobrze skrojony frak" krot. 4a. G. Dregely'ego (15. 11.), "Burza" baśń dr. 7 obr. z pro!. W. Shakespeare (20. II.), "Noc w Wenecji" F. Tell'a i R. Genee, muz. J. Straussa (5. 111.), "Samson i Dalilla" 6m. 3a. S. Lange'go (15. 111.), "Jak gubernator zrobił rewolucję" (Taniec czynownik6w) K. 4a. L. Birińskiego, tł. J. Pieniążek (29. 111.), "Favorita" op. la. E. Scribe'a, A. Reyer'a i G. Waez'a, muz. G. Donizetti'ego (2. IV.), "Walka metyli" szt. 4a. K. Sudermana (12. IV), "Biedna dziewczyna" wodo 6 obr. Heinbergera i Kuhna (14. IV.), "Chluba naszego miasta" k. 4a. G. Wieda (19. IV.).

W sezonie dano 27 utworów polskich i 27 obcych, śpiewnych 12, dramatycznych 41. Największe powodzenie osiągnęły: Trubadur (18 razy), Krysia leśniczanka (15), Manewry jesienne i Wanda (11), Halka i Noc w Wenecji (10), Mazepa i Nitouche (9), Biedna dziewczyna (5). - W dramacie: Bolesław Śmiały (10 razy), Cyganeria warszawska i Szlakiem legionów (8), Madame Sans Gene (7), Zaczarowane koło i Pani Walewska (6 razy), Jak gubernator zrobił rewolucję (6 razy).

J ó z e f S o s n o w s k i występował od 6. IX. ch> 22. IX. w sztukach: "Bolesław Śmiały", "Dzierżawca z Olesiiowa", "Johin Gabryel B o r km a n II . W ł o d z i m i e r z M a l e w s kiś p . i re ż . o p . występ 0wał w "Halce II i "Mazepie ". Zespół dobrany był częściowo z Krakowa, Lwowa, Wilna i Łodzi; w lecie 1913 r, odeszło z teatru 8 artystek i 15 mężczyzn, w tym bardzo użyteczne siły. Dekoracje, kostiumy i rekwizyty do "Bolesława Śmiałego II wedle wzorów St. Wyspiańskiego przygotowano« w Krakowie. Dekoracje malował J. Spitzier, trumnę biskupa wykonał specjalista do stylowych rekwizytów M. Bąkowski. Po pierwszej premierze "Bolesława Śmiałego" , szczęśliwą obsadę miała opera "Mazepa" , "Grochowy wieniec" , "Cyganeria warszawska". Słabiej' wypadły "Burza", "Przywódca", "Topiel". Wysitawie Reżyseria: Wiiam Horzyca tystycznego. N atura1istyczne szczególiki w przesadnej formie użyte nie znalazły uznania (zagłuszający tekst sztuki, śpiew ciągły kanarka i ustawiczne mamrotanie lokaja Firsa!). Duży sukces osiągnęła premiera, sztuki "Szlakiem legionów". M ł o d z i e j o w s k a ukazała się na tutejszej scenie w kilku rolach popisowych: Psyche (Eros i Psyche), Eugenia Drzewińska (Topiel), Raniewska (Wiśniowy sad), Irena (Gra serc), Helena (Szlakiem legionów), Ella Renheim (Borkman). Szczurkiewicz ukazał się w roli Firsa (Wiśniowy sad) i Judasza. Zadanie, jakie sobie postawiła dyrekcja tj. u s z 1 a c h e t n i e - n i e r e p e r t u a r u w dużej mierze zostało przeprowadzone, zwłaszcza w pierwszym sezonie. Dnia 25. II. 1913 odbył się jubileusz 25-1ecia pracy artyst. S t. C z ern i a k a (Pani Walewska) w roli Walewskiego, a 18. VIII. tegoż roku zmarł on na parliż serca w Czatkowicach pod Krakowem. Zasłużony na poznańskiej scenie artysta urodzony w kaliskim w 1863 r., syn sybiraka, uczeń A. Trapszy, zaczął pracę na scenie w 1888 r. i w tym roku przeszedł na scenę poznańską, grywając w lecie w Warszawie, w Wodewilu w dyr. Skirmunta. Sceny poznańskiej nie opuścił już do śmierci, grał tu szereg ról charakterystycznych: Pan Ramazy, Klepacki (Wicek i Wacek), Maciuś (Zaczarowane koło), Rejent (Zemsta), Kozodój (Dzwon zatopiony).

Żonaty był z art. dram. Marią Galińską (ślub 19. IX. 1895), dobrą aktorką w rolach charakterystycznych, zm. 11. IX. 1940.

SEZON 1913/14

Sezon trwał od 5. IX. 1913 do 30. IV. 1914.

R e ż y s e rdr a m. i k o m. Boi. Szczurkiewicz, reżyserowali też L. Czarnowski, Ryli, Lipczyński. R e ż y s e r o p e r y - Włodzimirz Malewski. K a - p e l m i s t r z Stefan Barański i Mieczysław Eichstaedt oraz Zyg. Wichler. S e k r e t a r z J. Andrzejewski i Jan Lange. K a s jer k a Ofelia Hemler.

i n s p i c j e n t Jan Olański. A r t y s t ki: Janina Adamówna, Maria Bańkowska, Halina Bilińska, Karolina Bolesławska (śp.), Maria Czerniakowa, Maria Dąbrowska, Jadwiga Dobrowolska ucz. warsz. szk. dram., Maria Dowmuntowa, Stefania Górska, Maria Haykowa (Steffel), Maria Janowska, Bronisława Janikowska, Kojałłowicz (Rodmuntowa), Eleonora Królikowska, Krzesińska (śpiew.), Zofia Modrzewska, Bronisława Muszyńska, Antonina Podgórska, Zofia Rogerówna, Maria Sokołowska, Maria Steffel- Hayek, N una Szczurkiewiczówna, Michalina Winiaszkiewiczowa, Jozefa Woźniakowa.

A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Feliks Bańkowski, Władysław Bracki, Dante Baranowski, Ludwik Czarnowski, Stanisław Dębicz, Kaj etan Kopczyński, Kazimierz Korecki, Julian Krotochwil, Jan Lange, Alfred Lipczyński, Stefan Mierzejewski, Bolesław Muszyński, Jan Olański, Stanisław Plutyński baryton, Bogusław Radwan, Aleksander Rodmunt, Franciszek Ryli, Antoni Sobieniowski, Stanisław Szatkowski, Zygmunt Nowina-Witkowski baryton z Mediolanu, Tadeusz Woźniak, Zygmunt Winiaszkiewicz, Ignacy Wiśniewski sufler. B a l e t : Fel. 1 M. Bańkowscy, Stanisław Książyk, Boi. Muszyński.

I n s p e k t o r s c e n y Tad. Laehorski. F r y z jer Antoni Urbanowicz.

K o s t i u m e r Jan Bezler, Ignacy Nowicki, Walenty Musielak.

Chór liczył 28 osób. Orkiestra 26. Personel techniczny 12 osób.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Lilie" dr. 4a. L. H. Morstina (5. IX.), "Halka" op. nar. 4a. W. Wolskiego, muz. S. Moniuszki (6. IX.), "Dożywocie" K. 3a. A. Fredry (10. IX.), "Sędziowie' dr. la. S. Wyspiańskiego (10. IX.), "Hulaj dusza" wid. sc. 8 obr. z tańc. i śp. A. Walewskiego, muz. E. Urbanka (13. IX.), "Karuzel" K. 3a. B. Gorczyńskego (20. IX.), "Gra serc" K. 3a. S. Kiedrzyńskiego (4. X.), "Trębacz na ratuszu" ballada hist. 3a. Z. Zielewiczówny (18. X.), "Dyana" K. 3a. S. Kozłowskiego (25. X.), "Lawina" dr. romant. 3a. H. KorabKucharskiego (1. XI.), "Pod gwiaździstą banderą" wodo 5a. C. Danielewskiego (20. XI.), "Wąsy i peruka' K. 3a. J. Korzeniowskiego (22. XI.), "Balladyna" tr. 5a. 12 obr. J. Słowackiego (29. XL), "Flirt" k. 4a. M. Bałuckiego (20, XII.), "Ewunia" K. 3a. D. Królikowskiego (3. L), "Judasz z Kariothu" dr. 3a. 6 obr.

K. H. Rostworowskiego (16. L), "Szlakiem legionów" dr. 4a. L. H. Morstina (15. IL), "Człowiek z budki suflera" K. 3a. T. Ribtnera (28. IL), "Złote więzy" dr. 5a. L. Rydla (13. UL), "Mazepa" tr. 5a. J. Słowackiego (21. IV.), "Złote runo" dr. 3a. S. Przybyszewskiego (23. IV.), "Zemsta" K. 3a. A. Fredry (25. IV.) R e p e r t u a r o b c y: "Madame Butterfly" op. 3a. L. Ulica i G. Giacesa, muz. G. Pucciniego (19. IL), "Mąż z loterii" K. 3a. Johnson Teunga (27. IX.), "Sufrażystki" opt. 3a. G. Okonkowski'ego, muz. J. Gilberta (Moderne Eva) (8. X.), "Szczury" tr. kom. 5a. G. Hauptmanna (11. X.), "Biedna dziewczyna" wodo 6 obr. Weinbergera i Kuhna (24. X.), "żydówka" op. 5a. E. Seribe'go, muz. J. Halevy'ego (4. XL), "Autorka w kłopotach" farsa 3a. E i J. Goltza (8. XL), "Caryca" K. 3a. Lengyole i L. Bire (15. XL), "Bajka o wilku" szt.

4a. F. Molnara i A. Polgara (6. XII.), "Ojciec" dr. 3a. Strindberga (13. XII.), "Kochany Augustynek" opt. 3a. R. Bernaunera i E. Welischa, tł. Rapackiego, muz. L. Falla (16. XII.), "Pani prezesowa" krot. 3a. M. Hennequina i P. Vebera (27. XII.), "Noc miłości" op. kom. 3a., muz. Walentinowa (31. XII.), "Dom wariatów" krot. 3a. K. Laufsa (10. L), "Panny K. 4a. Wolfa i Lereux'a (24.L), "Ernani" op. 4a. F. M. Piave, tł. J. Chęcińskiego, muz. G. Verdiego (31. L), "Wzięcie twierdzy Berg of Zoom" (In flagranti) farsa 4a. Saschy Guitry'ego (30. I.), "Raduz i Mahulena" baśń dr. 5a. Zayera (7. IL), "Pygmalion" K. 5a.

B. Shaw'a (14. IL), "Odrodzenie" K. 3a. Schonthana (21. IL), "Sztygar" opt.

Sa. M. Westa i L. Heida, muz. K. Z'ellera (26. IL), "Hiszpańska mucha" K. a.

F. Arnolda i G. Bacha (7. III.), "Ponad wodami" szt. 3a. Engla (21. III.), "Carmen" op. 4a. H. Meiihac'a i L. Halvy'ego, wg P. Merimee, muz. J. Bizet (23. III.), "Gdy młode wino zakwita" K. 3a. Bj6rnstjerne Bj6rnsona (28. III.), "Napoleon i Józefina" szt. hist. 5a. H. Bahra (4. IV.), "Prawdziwa miłość" K 3a. R. Bracco (16. IV.), "Dama od Maksyma" krot. 3a. J. Feydeau (18. IV.), "Otello" tr. 5a. W. Shakespeare (30. f Y.).

utworów 40, śpiewnych 11. Przedstawień sztuk polskich było 70, tłumaczonych 57, oper 71. Największą ilość przedstawień osiągnęły: "Żydówka" (22 razy), ,.Madame Butterf1 y " (17), "Kochany Augustynek" (16), "Carmen II (14), "Sufrażystki II (12), "Halka ", "Pod gwiaździstą banderą", "Sztygar" (11), "Ernani" (9 razy). Z dramatów i komedii: "Judasz" (17 razy), "Lilie" i "Złote więzy" (9), "Hulają dusza II (8), "Balladyna II (6), "Trębacz na ratuszu ", "Pani prezesowali, "Hiszpańska mucha" (5 razy). Występowali gościnnie J ó z e f W ę g r z y n od 5. IX. do 18. IX.

w "Lilie" , "Dożywocie" , "Sędziowie" . B o l e s ł a w L e s z c z y ń - ski od 21. IV. do 30. IV. - "Mazepa", "Złote runo", "Zemsta za mur graniczny", "Otello II . Debiutowali 24. IV. w operze "Carmen ", Antonina Chocierzyńsika i Adam Plutyński, w "Halce" 20. IV. Zofia Jarosiewiczowa. Gościnnie występował w operze H a y e k (20. IV. "Halka ").

M a r i a J a n o w s k a, która u Edw. Reszke w Paryżu uzupełniła studia głosowe, śpiewała w sezonie part je sopranowe. W 1913 Spółka przeprowadziła remont gmachu, pogłębiono orkiestrę, tak że tylko kapelmistrz był widoczny dla publiczności, zreformowano oświetlenie sceny, dano półkulisty horyzont. Sprawiono nowe dekoracje np. do Judasza wedle projektów Józefa Mehofera, malował Józef Spitziar dekorator teatru krakowskiego, do "Madamy Butterf1 y " zamówiono w pracowni Borucha w Berlinie.

Dekoracje do "Trębacza na ratuszu" malował Wiktor Kowalski dekorator teatru. Nową wystawę sprawiono do "Diany", "Wąsy i peruka II .

Dopiero za dyrekcji Szczurkiewicza scena poznańska otrzymała kładzione sufity, plastyczne okna i drzwi. Horyzont półokrągły sprowadzony z Krakowa, używany przy "fermach" miał 200 m. kw. Z początkiem maja 1914 r. mały zespół artystów poznańskich grał 2 tygodnie w Berlinie, konspiracyjnie, bez pozwolenia władz. Repertuar: "Mazepa", "Sędziowie", "Śluby panieńskie", "Hajduczek" . Zespół: Br. Kojałłowicz, Al. Rodmund, K. Korecki, Wł. Bracki, M. Czajkowska, Fr. Ryli, Z. Mastalski, Br. J anikowska.

SEZON 1914/15 - ROK 1915 Z chwilą wybuchu wojny nadszedł ciężki okres dla teatru.

Gmach teatralny zamknięty - opustoszał.

celem podtrzymania bytu polskiej sceny w czasie wojennej grozy i ciężkich warunków egzystencji. Szczupłe grono pozostałych artystów, zaskoczonych tu wybuchem wojny, w jesiennym okresie, jak zwykle przed wojną zaczęło sezon, zawiązało udziałowe towarzystwo i uzyskało zezwolenie na urządzenie "wieczorów artystycznych" w sali Królowej Jadwigi (dawniej hotel Sterna) . Część dochodu przeznaczano na cele dobroczynne. Od 16. I. uzyskało Towarzystwo koncesję na stałe przedstawienia w "Domu Królowej Jadwigi". Oficjalną nazwą odtąd jest "Teatr w Domu Królowej Jadwigi".

Chwilowo w lutym i marcu 1915 r. grano w wiellkiejl sali teatru Apollo i w ogrodowej sali Apollo. Od 28. III. grano znowu w Sali Królowej Jadwigi. W sierpniu 1915 popołudniówki grano w ogrodzie S a n D o - m i n g o, gdzie była obszerna sala ze sceną, 11. VII. w parku W i k t o r i i przy drodze Dębińskiej. Nie przerywając sezonu również grano w lecie, tak że dwa sezony, a właściwie półtora stanowią dla siebie całość. Zespół mały, przygodny, liczył zaledwie kilka osób rutynowanych- Musiał do swych skromnych sił dobierać mało obsadne sztuki. W tych jednak ciężkich warunkach dbano' o wartościowy i polski repertuar. Trudności i brak poparcia w społeczeństwie zmusiło grono aktorów 6. I. 1916 r. do zamknięcia imprezy. (Uwiadomienie o tym "Kur. Pozn." Nr. 8 12. I. 1916 r.).

Zespół z 20 osób powiększył jeszcze amator, dr Czesław Rydlew ski, który organizował trupy 1 widowiska oraz był kierownikiem Imprezy.

A r t y s t ki: Bronisława Bronicz, Maria Janowska, Maria Kawecka (Kierulska), Łucja Krystkówna (Bracka), Krzesińska, Ładnowska, Antonina Podgórska, Maria Roszkiewicz (Piszerowa) .

A r t y ś c i: Józef Andrzejewski, Władysław Bracki, Józef Brzeziński, Roman Cichocki, Stanisław Fiszer, Kajetan Kopczyński, Jan bange, A. M.

Ligoniusz, Nowiński, Franciszek Palacz, Franciszek Ryli, Stanisław Szatkowski, Wolski, Zaremba.

Debiutowała II. Wysocka (późn. Andrzejewska) 30. X. 1915 w roli Marii (zabusia) .

Gościnnie wystąpiła w 1915 r. w "Sąsiadce" i "Małżeństwie na próbę" Leonia Barwińska.

R e p e r t u a r p o l s ki: "Dramat jednej nocy" dr. la. A. Urbańskiego (26. IX.), "Złoty cielec" k. la. S. Dobrzańskiego (3. X.), II obraz "Dziadów" A. Mickiewicza (31. X.), V obraz "Marii Stuart" J. Słowackiego (31. X.), Niedźwiedzkiego (S. XII.), "Na ulicy" dr. la. W. Szymańskiego (12. XII.), "Lekcja śpiewu" wodo la. Szoberta (12. XII.), "W godzinę rozstania" k. la.

Z. Niedźwiedzkiego (12. XII.), "świeczka zgasła" k. la. A. Fredry (19. XII.), "Z pana dziad" fraszka humor. la. Z. Niedźwiedzkiego (19. XII.).

1915: "Ostatnia wola" K. 3a. A. b'redry (9. I.). Odtąd: Teatr w Domu Królowej Jadwigi. "Ciepła wdówka" K. 3a. M. Bałuckiego (23. 1.), "Stary mąż" k. 4a. J. Korzeniowskiego (30. I.), "Grube ryby" K. 3a.

M. Bałuckiego (6. II), "Bajka" poem. dr. A. Niemojewskiego (20. I).), .Sędziowie" trag. la. S. Wyspiańskiego (20. II.), "Hajduczek" k. 4a. J. Popławskiego, wg pow. H. Sienkiewicza (27. II.), "Oj, mężczyźni, mężczyźni" K. 3a. K. Zalewskiego (6. III.), "Sąsiadka" szt. 3a. T. Jaroszyńskiego (13. III.), "Cyganie" dr. Sa.J. Korzeniowskiego (27. III.), "Radcy pana radcy" K. 3a. M. Bałuckiego (4. IV.), "Mąż z grzeczności" K. 3a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (lS. V.), "Zemsta za mur graniczny" k. Sa. A. Fredry (29. V.), "Bzy kwitną" k. la. Z. Przybylskiego (S. VI.), "Zony uczonych" krot. 2a. ze śp. E. Lubowskiego (S. VI.), "śluby panieńskie" k. Sa. A. Fredry (12. VI.), "Zrzędność i przekora" k. la. A. Fredry (19. VI.), "Wiatr za szybami" fant. sc. ze śp. (19. VI.), "Polowanie na męża" k. 2a. M. Bałuckiego (26. VI.), "Mankiet" k.

la. E. Lubowskiego (26. VI.), "Polityka panny Florci" k. la. Z. Przybylskiego (17. VII.), "Choroba pana Kaspra Bolbeckiego" (Consilium facultatis) k. 2a.

J. A. Fredry (7. VIII.), "Jazda panie Szarucki" (Majster i czeladnik) K. 3a.

J. Korzeniowskiego (21. VIII.), "Miód kasztelański" k. kontusz. 3a. J. I. Kraszewskiego (28. VIIL), "Pan Geldhab" K. 3a. A. Fredry (4. IX.), "Kostek z Chwaliszewa" kro. 3a. ze śp. i tańc. (11. IX), "Panie kochanku" k. kontusz. 3a. J. I. Kraszewskiego (2S. IX.), "Gwałtu co się dzieje" K. 3a. A. Fredry (2. X.), "Wyprawa ślubna" krot. 2a. ze śp. i tańc. F. Feldmana (9. X.), "Spirytyści" czyli Wywoływacze duchów k. 4a. Danielewskiego (23. X.), "żabusia" szt. 3a. G. Zapolskiej (30. X.), "Stary kawaler" k. 4a. J. Korzeniowskiego (13. XL), "Emancypowane" szt. 3a. M. Bałuckiego (11. XII.), 1 9 1 6 : "Sposób na żony" K. 3a. M. Bałuckiego (6. Iż).

R e p e r t u a r o b c y : 1 9 1 4: "Skarb z a kominem" (Piosenki tyrolskie) wodo la. Baumanna, muz. Koschata (26. IX), "Grzegorz Fafuła" K. 3a. J. Moliera, spolszcz. F. Kowalski (24. X.), "Ciężka próba" drobnostka sc. la.

P. Bertona (21. XI.), "Broń niewieścia" fr. sc. la. Benedixa (S. XII.), "O chlebie i wodzie" wodo la. Jacobsona, tł. MIłkowiski (S. XII.), "Czuła strona" wodo la. Clairville i Thibaut'a, tł. Chęciński (19. XII.), "Komedia o człowieku, który redagował gazetę rolniczą" k. 2a. M. Twain'a (27. XII.), "Płaczka i śmieszek" opt. la. Nuiter'a i Trefeu'a, muz. Offenbacha (27. XII.). 1915: "Wojna z żonami" krot. 3a. (2. I.), "Sobótki" szt. 4a. H. Sudermana (16. 1.). Odtąd: Teatr w Domu Królowej Jadwigi, "żona mojego brata" K. 3a. Kadelburga 1 Blumenthala, "Małżeństwo na próbę" krotochw. ze śp. i tańc. 3a. K. Gore, muz. K. Kulma (S. IV.), "Krawiec damski" farsa 3a. Feydeau (17. IV.), "Porwanie Sabinek" farsa 4a. P. Schonthana (8. V.), "Influenza prowincjonalna" kom. 4a. Blumenthala i Kadelburga (22. V.), "Oświadczyny" k. la. A. Czechowa (19. VI.), "Dekarz mimowoli" K. 3a. Moliera (3. VII.), .Pożycz mi swej żony" farsa 3a. M. Desvallieres'a (24. VII.), "Piętro K. 3a. T. Brandona (14. VIII.), "Pieszczoszek" K. 3a. E. de Najac i A. Hennequin (16. X.), "Ulicznik paryski" K. 3a. Majeranowsklego (10. IX.), "Bal maskowy" K. 3a. A. Bissona i A. Barre (6. XI.), "Morma Vanna" szt. 3a. M. Maeterlincka (4. XII.), "Skąpiec" K. 3a. Moliera (18. XII.), "Niobe" krot. 3a.

H. Paultin (2S. XII.).

W pierwszej swej działalności zespół dawał przeważnie wieczory składane w typie raczej koncertów, dopiero od stycznia 1915 ukazują się całe spektaklowe utwory. Przedstawienia nabierają poważniejszej' formy. Premiery powtarzano 3, 4 razy najwyżej, wyjątkowo "Porwanie Sabimek" dano 5 razy, Recenzje zjawiają się w prasie krótkie, nie podpisywane.

ROK 1916

Sezon ten pod kierunkiem Bogumiła Bieczyńskiego, administratora gmachu Teatru 1 właściciela hotelu Wiktoria otwarto JUZ w T e a t r z e P o 1 s k i m W lecie grano popołudniówkłi w ogrodzie San Domingo.

Sezon trwał od 12. II. do 10. IX.

Reżyser: Kopczyński i Ryli.

A r t y s t ki: Bronisława Broniszowa, Helena Czechowska, Kawecka, Kroczyńska, Ładnowska, Antonina Podgórska, Pelagia Relewiczówna, Maria Roszkiewicz, Irena Wysocka. A r t y ś c i: Władysław Bracki, Roman Ciechocki, Tomasz Działosz, Stanisław Fiszer, Kajetan Kopczyński, Franciszek Ryli, Stanisław Szatkowski. Recenzje w "Kur. Pozn." podpisywał Cz. K. (Kędzierski) i czasem J. S. Dnia 20. IX. 1916 r. wygłosił w Teatrze Polskim odczyt Sl. Przybyszewski pl. "Znaczenie kulturalne Poznania".

R e p e r t u a r p o l s ki: "Meleager" tr. St. Wyspiańskiego (S. II), "Damy i huzary" K. 3a. A. Fredry (12. II.), "Miód kasztelański" k. kont. 3a.

J. I. Kraszewskiego (13. II.), "Marka" dr. 4a. St. Przybyszewskiego (19. II.), "Pan Damazy" k. 4a. J. Blizińskiego (4. III.), "śluby panieńskie" k. Sa. A.

Fre dry (9. I I I.), ,2abusia" szt. 3a. G. Zapolskiej (1. I I I.), "Radcy pana radcy" K. 3a. M. Bałuckiego (2S. rJI.), "Mąż z grzeczności" K. 3a. A. Abrahamowicza i R. Ruszkowskiego (1. IV.), "żołnierz królowej Madagaskaru" K. 3a. S. Dobrzańskiego (23. IV.), "Szczęście Frania" K. 3a. W. Perzyńskiego (29. IV.). "Towarzysz pancerny" k. kont. 3a. M. Wołowskiego (6. V.), "Przezorna mama" ?1. 3a. .1. Blizińskiego (13. V.), "Stary mąż" k. 4a. J. Korzeniowskiego (17. VI.), "Gwałtu, co za mąż" K. 3a. R. Ruszkowskiego (18. VI.), "Ułan ks. Józefa Poniatowskiego" k. 6 odsł. J. Mazura (2. VII.), "Bajczarki" K. 3a. M. Bałuckiego (8. VII.), "Figlarny teść" krot. 3a. M. Feldmana (9. VII.), "Przygody Jana Chryzostoma Paska z Gosławic" k. kontusz. 3 odsł. M. Wołowskiego (6. VIII.).

"Niobe" krot. 3a. H. Paulna, ,świat bez mężczyzn" krot. 3a. Engla i Horsta (18. III.), "Pan senator" k. Fr. Schonthana i Kadelburga (8. IV.), "Bęben" K. 3a. Webera i H. Corssca (15. IV.), "To szczyt wszystkiego" krot. 3a. G.

Okonkowsky'ego (20. V.), "Dwadzieścia dni kozy" farsa 3a. M. Hennequin (27. V.), "Sobótki" szt. 4a. H.Sudermanna (3. VL), "Kontroler wagonów sypialnych" farsa 3a. A. Bissona (10. VI.), "Spirytyści" k. 4a. G. Mosera (24. VI.), "Koledzy" k. 4a. A. Strindberga (1. VII.), "Małżeństwo na próbę" krot. 3a.

ze śp. i tańc. K. Gere, muz. Kuhna (15. VII.), "Ulicznik paryski" krot. 3a. przekł. Majeranowskiego (23. VII.), "Gorąca krew" wodew. 7 odsł. Kronna i Lindau'a, muz. M. Schenka (29. VII.), "Robert i Bertrand czyli dwaj złodzieje" krot. 3a. przeróbka przez W. D. Anczyca, muz. K. Hoffmana i A. Wrońskiego (19. II.).

Największe powodzenie w sezonie miał "Mąż z grzeczności" dany 6 razy. Grany na otwarciu sezonu "Meleager" został mocno skrytykowany przez Cz. Kędzierskiego w nr. 30 "Kur, Pozn." Najmożliwsze na premierze były dekoracje projektu art. mai. Wiktora Gosienieckiego, wykonane w jego firmie "Polichromia". W nr, 41 "Kur. Pozn." Cz. Kędzierski rozpatruje pt. "Teatr Poznański podczas wojny" położenie sceny, poziom repertuaru, podaje szereg utworów jlako projekty repertuaru polskiego, który byłby najwłaściwszy dla Poznania.

SEZON 1916/17

Sezon zaczął SIę 15. IX. 1916, skończył SIę 2. IX. 1917.

Reżyserzy: Kopczyński K., Ryli Fr., Szatkowski St.

Dyrygent orkiestry: Kaz. Pendowski.

Zespół wciąż niepełny w typie wojennym.

A r ty s t Ki: Bronisława Broniszowa, Helena Czechowska, Maria Łaska (balet), Mirecka, Antonina Podgórska, Pelagia Relewiczówna, Maria Roszklewiczowa, Irena Wysocka. A r t y ś c i : Józef Andrzejewski, Bolesławski, Władysław Bracki, Roman Cichocki (tancerz), Tomasz Działasz, Stanisław Fiszer (Płonka), Gruszczyński, Kajetan Kopczyński, Jan Lange, Małecki, Franciszek Ryli 10 ), Stanisław Szatkowski. D e b i u t y: Nowińska, Bolesławski, Małecki 20. IV. 1917, Marzecki 9. III. 1917.

Repertuar polski: "Ijola" dr. a. J. Żuławskiego (15. IX.), "Chata za wsią" szt. 5 odsł. ze śp. i tańc. Z. Mellerowej i J. Galasiewicza (23. IX.), "Figlarny teść czyli Jarmark na zięciów" krot. a. ze śp. i tańc. M. Feldmanal0) F. Ryli w 3917 r. służył w wojsku, grał w lecie tylko podczas urlopu szt. Sa. ze śp. 'G. Zapolskiej (21. X.), "Krakowiacy i górale" kom.-op. 3a. J. Kamińskiego, muz. K. Kurpińskiego (3. XI.), "Dziady" wyjątki z dz. dram.

.4. Miczkiewicza, ukł. sc. S. Wyspiańskiego (24. XI.), "Kolęda" szt. 3a. ze śp.

J tańc. S. Płonki (1. XII.), "Przeor Paulinów" czyli Obrona Częstochowy - dr.

S obr. Juliana z Poradowa (E. Bośniackiej) (S. I.), "Figiel pana majora czyli stary kawaler" k. a. J. Korzeniowskiego (12. 1.), "Gęsi i gąski" k. Sa. M. Bałuckiego (16. II.), "Gwałtu co się dzieje" k. a. A. Fredry (2. III.), "Moralność pani Dulskiej" tragifarsa kołtuńska 3a. G. Zapolskiej (9. I I I.), "Ożenić się nie mogę" K. 3a. A. Fredry (23. III.), "Skalmierzanki" kro t. ze śp. i tańc. a. J. N. Kamińskiego (30. III.), "Lekkomyślna siostra" K. 3a. W. Perzyńskiego (4. V.), "Popychadło" szt. S odsł. J. Szutkiewicza (29. VI.), "Gwiazda Syberii" dr. 4 odsł. L. Starzyńskiego (11. I I.), "P an Geldhab" k. a. A. Fre dry (1. IX.), " R e p e r t u a r o b c y : "Ulicznik paryski" krot. 3a. z franc. przer. Majeianowskiego (17. IX.), "Małżeństwo na próbę" krot. 3a. ze śp. i tańc. K. Gero, muz. K. Kuhna (24. IX.), "Gorąca krew" krot. 7 obr. ze śp. i tańc. Lindaua i Krenna (8. X.), "Odrodzenie" K. 3a. Schonthana i Koppel-Elfeldta (14. X.), "Robert i Bertrand czyli dwaj złodzieje" (26. X.), "Skąpiec" k. Sa. J. Moliera (17. X.), "To szczyt wszystkiego" krot. a. Okonkowsky'ego (lS. XII.), "Porwanie Sabinek" krot. 4a. Schonthana i Kadelburga (31. XII.), "Lydia" trag. S odsł. J. Barreta wg pow. H. Sienkiewicza (19. f.), "Zwrot" dr. Sa. H. Eulenberga, tł. A. Nowina (9. II.), "Koledzy" kom. a. Strindberga (23. II.), "świat bez mężczyzn" krot. a. Hersta i Engla (16. HI.)" "Szalony pomysł" wodo 4a. K. Laufsa ze śp. i tańc. (20. IV.), "Trójka hultajska" krot. 3a. ze śp. i tańc.

Nestroya (18. VI.), "Matka rodu Dobratyńskich", F. Grillparzera, tł. S. Starzyński (1. VI.), .Ciotka Karola" krot. 3a. Brandona Thomasa (16. VI.), "Córka Fabrycjusza" dr. 4a. W. Wilbrandta (14. VII.), "Swaty" k. N. Gogola (28. VII.).

Grano w sezonie 20 sztuk polskich, 17 obcych, 5 sztuk śpiewnych i 33 utwory dramatyczne. Widoczne jest większe zainteresowanie publiczności teatrem. Powodzenie w sezonie dotrzymywało prawie wszystkim sztukom: "Krakowiacy i górale" (27 razy), "Szalony pomysł" (15), "Skalmierzanki (14), "Robert i Bertrand" (13 razy). W dramacie: "Lygia" (21), "Chata za wsią" (14), "Przeor Paulinów" (13), "Matka rodu Dobratyńskich" i "Ijola" (10), "Popychadło" (8), "Małka Szwarcenkopf", "Dziady", "Kolęda", "Pan Wołodyjowski", "Moralność pani Dulskiej", "Świat bez mężczyzn", "Trójka hultajska", "Gwiazda Syberii" (po 7 razy), "Lekkomyślna siostra", "Ciotka Karola", "Swaty" (po 6 razy), "Odrodzenie", "Porwanie Sabineik", "Ożenić się nie mogę" (5 razy).

Recenzje w "Kur. Pozn." pisywał Cz. K. (Kędzierski), oraz L. i J. S.