BRACTWO KRAWIECKIE POZNANSKIE PRZED R. 1793 149złotych kontrybucji, skonfiskowali dobra 12 rajców miejskich i zdemolowali m. i. kamienicę Bractwa Krawieckiego w rynku 123). W zakres służby bezpieczeństwa publicznego przez cechy sprawowanej wchodziła, oprócz posługi wojennej, pomoc policyjna i p o m o c w w y p a d k u p o żar u. Praktycznie pomoc dla milicji miejskiej, do której zobowiązani byli w razie potrzeby w pierwszym rzędzie mistrz Dwie odbywaj<icy służbę młodS'zeńską, należała do rzadkości. Do ognia we1dług ogólnych przepisów miejskich z r. 1462 (statut prawa porządkowego) zobowiązani byli biec wszyscy mieszczanie, to też statuty obowiązku tego nie podnoszą. Dopiera statuty późniejsze, z r. 1658 i 1779, obowiązek ten wyraźnie tak braciom jak czeladzi przypominają 124). Komisja Dobrego Porządku zarządziła. że cech krawiecki miał pDsiadać 3 haki i 6 wiader. Sprzęt pożarniczy rewidowali urzędnicy miejscy. Tak więc, gdy mieszczaństwo oddamo się od spraw wojennych. którym w wiekach starszych dość znaczną musiało poświęcać uwagę, cechom nałożona bardzO' dobitnie obowiązek ochrony miasta przeciw rozszerzaniu się pożarów.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1927 R.5 Nr2

13) S kar b i m a j ą t e k B r a c t w a.

Bractwo krawieckie w Poznaniu stale utrzymywałO' k a s ę, którą zarządzał prezydujący starszy a w wiekach nDwszych szafarz bracki. Przed nadużyciami chroniło 8ię Bradwo bardzo starannie: nie wolno było starszym według wła1snej woli szafawać pieniądzem brackim, na wydatki pDtrzebna była zgoda bractwa, w r. 1488 uchwałą cechową zabroniDno wręcz otwierania skrzynki brackiej w nieobecnDśd braci. Po półrocznem prezydDwaniu składał starszy rachunki, ściśle badane, w 18. wieku także przez deputowanych magistratu, za uchybienia ścigało bractwo winnych, sumy zaległe musiał rewindykować następca w urzędzie. W jednym wypadku stwierdzono. że starszy wziął w r. 1759 pożyczkę, której nie wpisano. sumę odzyskano. Skarb bracki czerpał dDchody: l) Z regularnych składek człDuków, t. zw. suchodziennych ("dać .suchedni"), które

123) Marja Wicherkiewiczowa, Rynek poznański i jego patrycjat. Poznań 1925, str. 108. J24) Statut 1658 nr. 51. 1779 nr. 28.

KRONIKA MIASTA POZNANIA.

wbrew luźniejszym stosunkom w licznych innych cechach - stale obo'\viązywały w bractwie poznańskiem, kto suchych dn:i nie płacił na c,za:s, podl'cgał ukaraniu 125). Wysokaści składek statuty nie podają, dopiero Kamisja Dobrego Parządku ustaliła je na 12 groszy rocznie. Zdaje się jednak wynikać z pewnych notatek, że stawka ta, t. j. 3 grosze na suchedni, obowiązywała conajmniej od 16. wieku. Składki członków stanowiły dobre -oparcie Slk3.Tbu cechowego. 2) Z kar, które pierwDtnie płacono w piwie i wosku a tylko za niektóre przekroczenia w pieniądzach, później w wasku i pieniądzach, przyczem opłatę w wosku można było zamienić na pieniężną. 3) Z opłat egzaminawanych i wstępnych, które były znaczne. 4) Z majątku: prawizje (adsetki), komarne itp. 5) Z darów i legatów. Na mdzwyczajne wydatki rozpisywano składki nadzwyczajne (wojny, kontrybucje itp.). Cech zbierał od człanków podatki nadzwyczajne Rzeczypospolitej. O legatach wiemy drobiazgi. Około r. 1430 złożył Andrzej Krapicz kamień wosku na świece na własny pogrzeb 126). W r. 1441 Małgorzata, żona krawca Jana KnDblocha, odwołała zapis męża, przekazujący pewne sumy bractwu na sukno dla ubogich. W pierwszej pDławie 17. wieku zapisał bractwu ks. Marcinkowic, dziekan Fary, 150 złotych na srebrny kielich. Dużo krawcy składali darów, za żyda głównie, na uposażenie kaplicy brackiej. Pieniądze brackie zużywano na wsparcia dla zubożałych majstrów, opłaty dla starszych (przynajmniej w nowszych wikach), wydatki bieżące administra'cyjne, częściowO' kolacje, wydatki pogrzebowe, kapliczne, na zbraję, na sprzęt da gaszenia ognia, niekiedy na kontrybucje itp. Jeżeli pieniądze były w kasie, lokowało je bractwo w pożyczkach pupilarni e pewnych lub też udzielało pożyczek członkam za paręczeniem. Pożyczkami temi dopomagało bractwa członkom swym przez wszystkie wieki. Są w tej dziedzinie zapiski z 15, 17 i 18 wieku. Skarb Bractwa był na ogół zamożny. W wieku 15. wykazywana np. w r. 1430: 7 wiardunków i 2 grosze, w r. 1440: 4 grzywny i 51;2 gr., 1446: 8 grzywien i 11 guldenów węgierskich, w r. 1452: 6 grzywien, w r. 1475: 61;2 grzywien i floreny,. w r. 1479: 5 grzywien, 9 szerokich groszy, 5 florenów węgier125) Projekt 1427 nr. 18. Stat. 1429 nr. 46. 1553 nr. 31. 1577 nr. 30, 1561 nr. 33. 1658 nr. 34. 1779 nr. 23.

126) Pr6tokólarz 1427-89, f. 18 v.