ZAPISKI

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1927 R.5 Nr1

!J7

"wsią UnO'lfa" jest Umółtawo (znO'wu nieznaczna przemiana językO'wa). W'szystkie te Jednostki leżały w obszarze, stanowiącym wówczas własność książęcą. W sią Bogaty ma być BO'gucin, ale tutaj pawstają wątpliwości ze względu na połażenie. BO'gucin bowiem, leżący dallekO' od centrum PO'znania, za Główną, addzielO'ny był ad miasta posiadłaściami biskupie mi i nie wiąże się z kompleksem obszaru darowanegO' miastu. Bogucin nie maże przetO' uchodzić jaka Ulstalony, a zupełnie nieustalone są osiedla: Spytków, Pęcław i Szydłów. Gdzieby należało ich szukać? Pom'J'Cną może być tutaj kO'lejnO'ść wymienianych wsi. Skoo O'puszczała się teren właściwy miejski i przechodziłO' przez Wartę, znajdowana się na obszarze Rataj, O'ne też pierwsze zajmują w zestawieniu miejsce. Tuż przy Rat_jach PietrO'wa, S'kąd szłO' się dO' Zegrza, a dalej do StarO'łęki, zbacza,jąc w kierunku wschodnio-południO'wvm da MinikO'wa. DO'tąd wvliczono wsie w tej kole,jn'ości, w jakiej O'glądanaby je przy O'gólnym O'bjeździe. Na,>'tępuje Spytków a dalej obie Wildy.

Ponieważ niema śla,du tradycji, aby Spytków rO'zszerzał posiadłaści miejskie na wschód od Minikowa, należy go .szukać na przestrzeni między Minikowem a Wildą. W rachubę mogłyby wchodzlić: drugie :Jlsiedle Starołęckie (StarO'łęka Wielka), LubO'ń lub Dębiec. Z tych trzech osiedli najmniej znaną jest przeszłość j)ębca. Gdy tamte nazwy są dawne, tutaj nazwa występuje dopiero przed 200 z górą laty. TO' też najwięcej prawdopadO'bieństwa przemawia za tern. że Dębiec mógłby być identycznym z dawnym SpytkO'wem. Własnaść miasta Pazlllania właśnie w kierunku południO'wym była najznaczniejsza i stosunkawa trwała. Odtąd pO'ruszamy się znowu normalną dmgą: przechadzimy O'bie WiIdy i osiągamy Jeżycz. Za Jeżycami ątpliwa wieś ,JPanczlaw", Pęcław, pO' nie,j zaś Niesta,chów, SO'łacz. Jeżyce addziel'ały w DWym czasie małe trzęsawis'ka lub mo;:;zarv od Sołacza, mażliwem przetO' jest, że draga z Jeżyc do Sołacza szła w okO'ła moczarów bliżej miasta. Ale i tej ewentualności nawet przyjąć nie trzeba, chcąc stwier'dzić położenie osiedla Pęcław. Od strony zachadniej nie można jej szukać, ba brak wszelkich w tym kie,runku śladów, szukamy jej przetO' od strony wschodniej. Tutaj wznosiła się później osada o tajemniczej nazwie niemieckiej Kondor!, w średniowieczu ZiWykle Kakundod pisana. Sądzimy, że wieś Pęcław należydentvfikO'wać z KO'ndO'rlem. (Jakkc,lwiek nie jestem. językoznawcą,

KIWNIICA MIASTA POZNANIA

rzucam tutaj domysł, że Kdkundorf może nawet być tłumaczeniem nazwy Pęcław. Kake. kacke oznaczalo w ,dawnej niemczyźnie, i dotąd niekiedy w narzeczach. agólnie kupę. stertę n. p. siana. stóg. dale,j pajedyńcze wzniesienia terenawe w bagnach. przeważnie wszakże wiązki zbDża, siana. słamy. Wszystka co do znaczenia mocno pokrewne z słowami palskiemi: pęk. pęczek, pętać. - Nazwa polska mogła zresztą pawstać od imienia kmiecia, jak sądzi ks. Kazierawski, a tłumaczenie mogło tego nie uwzględnić. Fa'kt tłumaczenia nazw miejscowości w średniowieczu należy do rzadkości, ale jest znany. - CD dO' słowa "kocke" por. Deulsches Worterbuch braci Grimmów). Dalej posuwamy się znowu regularną drogą do Sołacza.

tąd do Piątkowa (Winiar nie była pa drodze. bo leżały dalej na wschód, a na dzisiejsze miej'Sce przeniesione zostały dopiero w 19. wieku). Odtąd paczynają się największe trudnaści. Wymienianego następnie Szydłowa niema abecnie. Kozierawski umieszcza je pad Naramawkami. Taka też koncepcja wydaje się jedynie prawdopadobną. Istniejące na terytorjum Golęcina osiedle "Sytków" nie mae być językowo na1stępcą "Szydława", i niepodabna przypucić, aby w odpisie dokumentu lokacyjnego zaszła tutaj amyłka. zresztą Sytków byłby pewnie wymieniony przea Piątkowem. W warunkach tych sądzić trzeba, że Szydłów leżał między Piątkowem a Winiarami w pobHżu Naramowic. Następują kalejna Winiary. wieś Baguty i Umółtawo. .Jeżeli przyjmiemy. że wieś Boguty jest identyczną z Bogucinem za Główną, ta poaz pienvszy przerwiemy droogę. Możliwem przeto jest. że i tej wsi należałaby szukać w okol'icy Naramawic. między Winiarami a Umółtowem. Czy cza'Sem nie na terenie Banina, który miał powstać dopiero jako wieś asadnicza? Jeżeli tak. draga byłaby nieprzerwana i pie'rścień wsi miejskkh znany. W szystkie te wsie okalały mia'sta. pas ten był szczególnie szeroki na pDłudniu i na północy (Warta). węższy na zachodzie. a przerwany na wschodzie. gdzie mieściły się dzierżawy kościelne. Z. Z.

2. S t a n i s ł a w K O' l a n a w ski.

Kolanowscy należą do starszych rodów mieszczańskich w Poznaniu. Najznaczniejszą osobistością z rodu tegO' był pi wowar Stanisław Kolanowski. urodzony prawdapadabnie w roku 1781, a zmarły w roku 1856 w Poznaniu.