KRONIKA MIASTA POZNANIAskiej, a raczej zwrócił uwagę na "mniej znane" (według sądów A.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1938 R.16 Nr3

N., a według naszych, tylko we współczesnej publicystyce i nauce nieaktualne), dziś osobistości Wielkopolan. Takie stanowisko A. N. w"Warcie" odnośnie do przeszłości Wielkopolski jest dla nas całkowicie zrozumiałe. Celem jego było bowiem osiągnięcie trzech ważnych dla zainteresowania czytelnika i opinii polskit:j momentów, a mianowicie: 1) aby essay'e obfitowały w ciek"we problemy, 2) aby obok historyczności zawierały pierwiastek aktualności, 31 aby były napisane w formie, zbliżającej czytelnika do dzieła i do rzeczywistości, o której w dziele autor traktuje. Dlab.go Nowaczyl'Jski, dążąc do zasugerowania czytelnika tymi trzema chwytami literackimi. wybrał w 27 szkicach. składających się na l. t "Warty", taką a nie inną metodę. 'l tego też wychodząc punktu widzenia, niecelowym byłoby szukanie w dziele N. błędów historycznych, których jest stosunkowo dużo. (Np. z gruntu falszywil teza A. N., chociaż zastrzega się, że stawia swe twierdzenie, z "pełną odpowiedzialnością i po zbadaniu i przestudiowaniu i może najściślejszym całego materiału obciążającego" [str. 240], że kronikarz Gall - .,to Polak, tylko Polak z innej dzielnicy, Polak z Południa"). l\le: czy to będą essay'e o KI Potockiej lub E. Sczanieckiej, czy o Lipskim, Choińikim, Ostrorogu lub Opalińskim, czy o Fiszerze, czy o Staszicu, Kopczyńskim lub Libelcie, czy o Bogusławskim lub Kurpińskim, czy o Lippowitzu lub Ephraimie, - we wszystkich uderza znajomość "poki, kultury regionu oraz wspaniale wprost rozwinięta intuicja literata, pisarza historycznego, chociaż nie w stylu wirtuozów literacko-historycznej!o pióra Zachodu: Bainville'a, Gaxotte'a, Ft:rrer'a, Carlyleca lub Daudet'a.

Stąd A. N. "Warta", mimo braku ciągłości hitorycznej w traktowanIu zagadnień wielkopolskich, mimo przesady w wyluszczonym sensie w pochwałach dla Wielkopolski - jest książką wartościową. Winny zapozn"ć się z nią najszersze sfery Wielkopolan, tym więcej, że essay Nowaczyńskiego, dla niego tylko charakterystyczny, wolny od freudowskiej liberalnej atmosfery assay'ów Boy'a, naprawdę zaleca się piękną formą i oryginalnym językiem. Cz. Pilichowski.

Katedra Poznańska jej z a b y t k i. Poznań 1938 opracował dr Marian Paluszkiewicz. Nakładem Biura Ogłoszeń "Par". Pod powyższym tytulem ukazał się właśnie nowy przewodnik po poznnńskiej katedrze. Nie 01!ranicza on się do samej inwentaryzacji zabytków, ale na podstawie odnośnej lit..ratury naukowej wnika w wartości artystyczne pomników. Dzieje katedry poznańskiej, nękanej przez cały ciąg swego istnienia przez wrogów zewnętrznych i wrogie żywioły, są niejako symbolem dziejów naszej Ojczyzny: pod rządami światłych włodarzy rozwijała się wspaniale, to znów wśród słabych serc ludzkich upadała pod brzemieniem nieszczęść. Z tej tragicznej przeszłości zachowała się mała część st,,rych dzieł sztuki. ale wśród nich pomniki o dużej wartości, jak spiżowe marm. płyty nagrobkowe, naj!robki Canevesipgo, i jedno z nielicznych zachowanych dzieł polskiego Praksytelesa 16 wieku Jana Michałowicza z Urzędowa. Poznać te dzieła sztuki, ich autorów, ich dzieje - to zarazem pokochać prze-złość Narodu. J temu celowi służy nowy przowodnik, zaopatrzony w plan z zaznaczeniem ważniejszych zabytków i szerel! ładnych reprodukcji. Dzięki tym zaletom oraz dzięki starannemu zewnętrznemu wyposażeniu należy do wartościowych publikacji w naszej literaturze krajoznawczej. X.

CZASOPISMA

"Kurier Poznański" zamieścił m. i. w nrze 270 z 16. VI. 38. anonima: O porządny wygląd miasta; anonima: Podwójny jubileusz wielkopolskiego artysty (Władysław Marcinkowski kończy jutro 60 lat pracy art. i 80 lat życia);:w nrze 272 z 18. VI. anonima: Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych w Poznaniu; w nrze 274 z 19. VI. anonima: Zaniedbane zabytki Poznania. Czas przeprowadzić prace porządkowe i konserwacyjne; w nrze L282 z 24. VI. anonima: Czy Poznań nie ma leżeć nad Wartą?; .Iana Mrozińskiego : Rok pracy w Poznańskiej Szkole Zdobniczej; w nrze 286 z 26. VI. anonima: Bazar Poznański (w setną rocznicę); w nrze 289 z 28. VI. anonima: Obchód stulecia Bazaru; w nrze 290 z 29. VI. Dr. Andrzeja W ojtkowskiego: Monografia Bazaru; Zygmunta Wasilewskiego: Legenda o książce o J. Kasprowiczu; w nrze 292 z 1. VII. anonima: Społeczeństwo wielkopolskie złożyło armii w:darze sześć sztandarów dla formacji artylerii; w nrze 293 z 1. VII. anonima: Przed wielką manifestacją polskiej muzyki w Poznaniu; (Będzie nią październikowy festiwal muzyczny); w nrz 296 z 3. VII. prof. dr. Kazimierza Chodynickiego : Miłość i poświęcenie jako program (o Patronie Jackowskim); Jana Mrozińskiego: Doroczna rewia Poznańskiej Plastyki; w nrze 302 z 7. VII. anonima: Którędy ma iść koryto Warty w Poznaniu; w nrze 304 z 8. VII. Czesława Pilichowskiego: O Instytut Wielkopolski; w nrze 314 z 14. VII. anonima: Zniszczone gmachy publiczne w Poznaniu; w nrze 320 z 17. VII. AdoJfa Nowaczyńskiego: Film o o gubernatorze Alaski (Gen. Włodzimierz Krzyżanowski); w nrze 330 z 23. VII. anonima: Wykopaliska koło katedry; w nrze 344 z 31. VII. anonima: Stwórzmy w Poznaniu jedyne w swoim rodzajumuzeum; Janusza Staszewskiego: Czy jest potrzebny Instytut Wielkopolski? D z i e n n i k P o z n a ń s k i zamieścił m. i. w nr. 122 z dnia 29. V. 38. Stefana Stablewskiego: W spomnienia Generała Raszewskiego; w nrze 123 z dn. 31. V. Marii Wicherkiewiczowej: Dlaczego nie ma w Poznaniu ul..Czarnkowskich ??; w nrze 124 z dn. 1. VI. A. Klafkowskiego: Poznaj Wielkopolskę - odżyjesz!; w nr.

121{ z dn. 5. VI. Dl' Z. Grota: Jak leczono w Wielkopolsce umysłowo chorych; w nr. 131 z dn. 10. VI. Dr Z. Grota: Jak Nuncjusz LedóełJOwski zostł arcybiskupem Gnieźnieńsko-poznańskim: anonima: Dlaczego w radio cicho o Kasprowiczu?; w nr 135 z dn. 15. VI. anonima: Tryumfalny pochód relikwii św. Andrzeja Boboli przez ulice Poznania; Dr. Witolda Dalbora: W świecie gór i bajek (wystawa J. P. Mazurkiewicza); anonima: Rok 1848 a powstańcy wielkopolscy; w nr. 138 z dn. 19. VI anonima: Przedstawiciel Pal'u o młodzieży wielkopolskiej; w nr. 139 z dn. 21. VI. Marii Wicherkiewiczowej : Czy przemalować nazwy niektórych ulic?; w nr. 140 z dn. 22. VI. Dr. K. Troczyńskiego : Liczymy twórcze pozycje poznańskie; w nr. 142 z dn. 24. VI. Dr. W. Dalbora: Spacerujemy po wystawie Instytutu Sztuk Plastycznych; w nr. 144 z dnia 26. VI. St. Stablewskiego: Forteca polskości i jej załoga na stulecie Bazaru Poznańskiego; St. Wasylewskiego : Ambasador R. P. o rzeźbiarzu poznańskim (Władysławie Marcinkowskim); w nr. 145 z dn. 28. VI. Dr. Z. Grota: Monografia o Bazarze Poznańskim; w nr. 147 z dn. 1. VII. anonima: Wielkopolska ofiarowała swym pułkom artylerii sztandary; Alana Kosko: Złoty okres kultury Poznania; w nr. 148 z dn. 2. VII. E. Nowickiej: Góry pod Poznaniem; anonima': W Poznaniu odbędzie się wielki festiwal muzyczny; w