ZAPISKI

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1938 R.16 Nr2

Rok nastQpny, a więc 1910 wykazuje już dziesięć wystaw.

W celu pobudzenia społeczeństwa do głębszego zainteresowania się sztuką urządziło Towarzystwo trzy odczyty w gmachu Muzeum Mielżyilskich przy ul. Victorii, obecnej Seweryna Mielżyilskiego. Cezary Jelenta mówił o "Sztuce krakowskiej", malarz Henryk Nostitz-Jackowski na tpmat "Co to jest obraz?", a Ludwik Hieronim Morstin w dwu wieczorach ,,0 Stanisławie Wyspiailskim".

Odczyty te, jak notuje sprawozdanie, zgromadziły wielką ilość słuchaczy tak z miasta jak i okolicy. \v celach popularyzacyjnych urządzono około 10 zbiorowych przechadzek towarzystw polskich po wystawie, po cenach zniżonych i przy pomocy instruktorów z łona instytucji. Jako premię w tym roku otrzymali członkowie kolorową reprodukcję obrazu \Ieksandra Ubielskiego 11) "Bachantka z tamburynem", wykonaną według oryginału w zbiorach Muzeum i\IielżYlu;;kich; wylosowano około 30 obrazów i tek graficznych. W ciągu roku 1910 sprzedano 115 dzieł najlepszych artystów. Staraniem prezesa Towarzystwa, hr. Ignacego Bniilski ego i małżonki jego, odbywały się doroczne bale na rzecz funduszu żelaznego. Imprezy te cieszyły się wielkim mirem i powodzeniem finansowym. Liczba członków wzrosła od r. 1909 do 1910 z 400 na 550. W roku 1911 urządzono trzy wystawy zbiorowe: Wywiórskiego, Altystów \Varszawskich i Jacka Malczewskiego. Na pierwszę. pI'zysłali także prace swe: Skrochowska, Wielogłowski, Jan Wysocki, Rozwadowski, Rapacki, Makowski, Majewski, Kugler, Fetterowa, Czarnecki, Flaum, hr. Kwilecki, Marcinkowski, Rakowiecka. Drugą wystawę 12) urządziła warszawska "Zachęta", wraz z komitetem tamtejszych artystów.

11) Ubielski: urodzony 1649 w Paryżu, gdzie zmarł 1717, znany był pod nazwiskiem Alexandre Alexandris. Obraz 98xl30 cm. pt. "Bachantka z tamburynem" pochodzi ze zbiorów Heineckego i Gottfr. Win kIera, na publicznej sprzedaży w Lipsku 1861 r. nabyty przez bar. Rastawieckiego. Dwaj młodzi towarzysze przygrywają, na prawo nimfa z pieskiem. Postacie po kolana. Numer zbiorów 581 Muzeum Mielżyńskich, katalog z r. 1912 str. 96.

1) Od 19 marca do l maja HJll r. wystawę organizował w Poznaniu malarz Stefan Sonnewend, na zlecenia Komitetu Artystów z War

7.

Na ostatnią nader interesującą wystaw(,' - pozyskano piQtnasCJe dzieł Jacka Malczewskiego z prywatnej galerii Edwarda hr. Haczyf1skiego z Rogalina ("BłędnfJ koło", "Zatruta studnia", tryptyk "Trzy pokolenia" i i.) i księżnej CzartOl'yskiej z Sielca. 13 ) Myśl zainteresowania społeczellstwa artystami wiellwpolskimi zadecydowała o ogłoszeniu przez Towarzystwo szeregu konkursów. PierwRzy konkurs ogłoszono na godło Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych \.. Poznaniu, zapraszając nall tylko Wielkopolan.

Hezultat był następujący: nagrodQ piPrwszą otrzymał Wiktor Gosieniecki z Gniezna (mk. 70.-); drugą Henryk Nostitz-.Tackowski z Paryża; wyróżnienia: Wroniecki (zakup), oraz Dora Mukułowska. Drugi konkurs ogłoszono na obraz św. Trójcy do wielkiego ołtarza w kościele św. Trójcy w I3ydgoszczy. Nagrodzono sumą marek 300.- malarkę Mukułowską z Poznania. Trzeci obejmował projekty na witraże do tej świątyni. Nagroda marek 200przypadła \Viktorowi Gosienipckiemu. Czwarty konkurs miał za zadanie zaprojektowani p oprawy do dzieła dr. Mariana Kukiela "W setną rocznicę 1812--1!H2 dziejów orQża polskiego w epoce Napoleoilskiej", wydanego przez ksiQgarnię Zdzisław Hzepecki i Spółka w Poznaniu. Zwyciężyli w tym konkursie NostitzJackowski i WI'oniecki. Jury konkursowe stanowili: mecenas dr Kolszewsld, rzeźbiarz Franciszek hr. Kwilecki. ks. prałat (dzisiejszy biskup) Laubitz z Inowrocławia, rzeźbiarz Marcinkowski, architekci Roger Sławski i Kazimierz Ulatowski, redaktor Marian Seyda. Za zezwolenie nI ks. biskupów i oficjałów arcybiskupstwasza wy. Katalog z pięknie odbitymi 20 reprodukcjami dzieł wystawionych wyszedł z oficyny Antoniego Fiedlera. Klisze autotypi.ine również z tego zakładu. Katalog podaje w spisie zarządu Tow. PrzY.iacioł Sztuk Pięlmych dwóch nowych członków: Walerego Łehińskiego i an'h. K:li;imierza Ulatowskiego. 13) Prócz tego nadesłali prace swe: Kugler, Marcinkowski, Mitarski, Nałęcz, Pieńkowski, Rejchman, Rubczak, Siestrzeńcewicz, Tondos, Uziembło, Wielogłowski, Wywiórski, Magdziński, Szarwarski, Witaszek. Z tych wystaw sprzedano f12 obrazy: Wielogłowskiego, Gwozdeckiego, Wywiórskiego, Witaszaka, KoslrzewRkiego, Wysockiego, Czarneckiego, ./abłczyńskiego, Jarockiego, Kuglera, Okunia, Makowskiego, PiIlatiego, Popowskiego, Manna, Kędzierskiego, Wyczołkowskiego, Bagieliskiego, Rubczaka, Siestrzeńcewicza, Magdzińskiego, Beckmana.