Z RUCHU WYDAWNICZEGO

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1938 R.16 Nr1

gistratu Pozn, (20, XII. 1570), wreszcie o akt potwierdzenia fundacji u Henryka Walezego (12 IV 1574) i znowu o zatwierdzenie go przez radę miejską (11_ IX, 1574), Pierwszym rektorem kolegium został ks, Wujek z Wągrowca, Praca jego jako kierownika kolegium była bardzo trudna. Bo nie tylko przyszło mu zająć się administracją, tę administrację trzeba było zorganizować i fundusze na kolegium zdobyć, nie dość było samemu uczyć, - trzeba było starać się o nowych, wybitnych profesorów, nie dość było samemu kazania przeciwheretyckie wygłaszać, - trzeba było przezwyciężyć przede wszystkim niechęć. duchowieństwa pozn do zakonu Jezuitów (szczególnie ks, ks mansjonarzy u kościoła św. Stanisława, ks, prob. św, M. Magdaleny, kapituły i Dominikanów), Na tych wszystkich polach ks, Wujek wykałał niesłychaną energię. Dopomagał mu trochę ks. Szymon Wysocki. Tej energii ks Wujka zawdzięcza się, że już w roku 1576 było w kolegium ponad400uczniów, 30 zakonników, w tym 9 kapłanów Był to sukces nielada w tak "zheretyczałym" mieście, do iakich zaliczano Poznilń, Przy tym ks. Wujek nie zaniedbywał pracy naukowej, Wszak wydał w tym czasie "Naukę Chrześciańską Abo Katechizmik dla dziatek" (Kraków 1572), "Postillę Catholiczną", (Kraków 1573), "Postille Catholiczney Część Trzecią" (Kraków 1575) "Czyściec" (Poznań 1579), "PostiIle Mnieyszey, Część pierwszą" (Posnaniae 1579), pisał "Dialysis", (Poznań 1580)" PostiIle Mnieyszey Część Wtorą" (Poznań 1580), przyczynił się do wydania assercyj teologicznych i paru dzieł dla celów nBukowo-szkolnych np, Alwara, Cycerona. Mimo ciężkich warunków owoce pracy ks. Wujka okazały się wspaniałe, To też tak kolegium, jak społeczeństwo poznańskie, pamiętne wspaniałego przyj«:cia króla Henryka Walezego, do czego przyczynił się przede

7"wszystkim ks, Wujek, pamiętne widowisk teatralnych (w kolegium, kościele św. M. Magd" na rynku), dysput teologicznych (z heretykami np. Jak, Niemojewskim etc.), kazań i nawróceń na właściwą wiarę katolicką (np, w roku 1574 ok, 20 osób), żegnało z żalem ks_ Wujka, wyjeżdżającego na takież stanowisko do Wilna, 20. V. 1579 Zostawił godnego, wychowanego przez siebie, następcę: O. Jana Konariusza.

Tych osiem lat pracy ks. Wujka w kolegium pozn, przedstawił ks. Terlaga w swej książce, Ks, Terlaga zajmował się postacią ks. Wujka oddawna. Wszak już w "Pamiętniku I. Zjazdu Koleżeńskiego" (Kraków 1935) zamieścił pierwszy szkic biograficzny znakomitego biblisty polskiego. Ks. Terlaga idzie po linii prac ks, Załęskiego, ks Chotkowskiego, ks. S. Sygański ego, li specjalnie ks, Bednarskiego St. T. J,. którego "Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce" (Kraków 1933) posiada w dziejach nauki polskiej i wiedzy naszej o zasługach kulturalnych Jezuitów znac:z;en;e wprost ..pokowe, Ks, Terlaga oparł się przede wszystkim na "Annales Colegii Posnaniensis" (Rkps. Bibl Jag, 6191/1.), poza tym na korespondenCJi ks. Wujka, wydanej w r, 1917 (Poznań) przez ks. Sygańskiego, Korzystał również z innych źródeł rękopiśmiennych, z archiwum prowincjI polskiej T. J., archidiecezjalnego i państwo\\ego w Poznani'L Szkoda jednak, że autor, zamiast korzystać z prac Wuttkego, Łukaszewicza, sam nie zajrzał do aktów miejskich poznańskich, do owych ksiąg radzieckich. ławniczych, testamentarnych, rachunkowych, Pozwoliłoby zbadanie ich szczegółowiej i plastyczniej nakreślić autorowi problem stosunku rady miejskiej, a z tym społeczeństwa poznańskiego do ks. Wujka i Jezuitów; k. Wujek niejednokrotnie bywał przecież u członków rady miejskiej i u burmistrza, Autor w sposób nie dolJg