ZAPISKI

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1937 R.15 Nr3

1. Kar () l L i b e ł t ,i a k o n o w e l i s t a.

Przed ",tu latr, \\" PozlIaniu, 1-'ru,:"-a e(,łllIra l'ząd()\\'.\1 lItl'llllliiała lu h \\ r('('z Unif'1I10źli\\'iala p-o\\"sta\\'anie ('za,:opism polskil'\l. Hadzolll' ołJie \\ ohf'(' tego \\ tell sp{}óh, ż(' w dawano lIil'l'criod'CZIlf' "pisma z!;iOJ'O\H'''. I t,ał\ \\' l'. lH43 sł III1Y filo/:cf, l(al'ol I.ihI'It, i \\yhitll' lłistol'\"l\, J«?lIrZf.j MonH'ze\\'sld, za('zl.'li \\' da\\ Hl- \\ P07l1Hl1iu takii' "pimo zhim'o\\ (., p, t. "Hol,; pOlI \n.gll;'dl'm oświatr, p!'/J'lIlrs1u i \\ nn\llków CZ1l"'3\\ "('h", f)I'u\{IJo\\'ali tam "'\\ojf> I'OZ)lJ'U\\T, opró('z ohu l'f'daktoJ'()\\" pi,.;al'l.:' tak \\'':łitl1i, jak TI'f>lItow,:ki, f:ieszkO\\"slki i Se\\'f>l''1I GOSCZYIIski. LilH'It pomic"kil taili. oprÓCz \\ ielu illllTll I'I;-zpraw, lI\\"i('>, które go najhm'dziej \\ sla\\"iłr, miallO\\"iI'ip "U lIliłoś('i ojn:yzIIY" i ,,0 crhnu!z(' I'\"\\, i IlIcj". Ohie ZIHlIlI' są po\\"sze('h II ie. .\1,lIo natomiast Zllall jest fakt, że fIlozof tell prÓhował 1akźf> "'\\'ojego piól'u na ]lolu helf>irystyki, w zal';l'esii" no,veli.

,Tellyna jego lIo\\f>la p, t. ..Cicl'lJicllia 1H\I'ze(,zołl"<'ll" ukazała si;;> \\" 1', 11"14, \\ ]I;,hllic ,:J;iO)'(;\\'rlll "Ż"\\'ie", T.tlll tf>g'v pisma zhioI O\ngo - tc imi(' hogilli, dającej, \\ edług wiel'zf'11 łO\\'Iall zaLlwlłlli('h, żyr'if> i ożywiającej \vzelkie itotr żjące. Ostatlli )JOsąg hogini Ży\\"ie II PoiahialI został zdruzgotall' przez hj.;ku)lH lllhe('kiegn \\ I', 114). Hozp-]'a\\"r i ut\\ory hpletrystYl'zlIe, pol1liI'SZ('ZOIlf' \\' piśmil' zhiuJ'1)\VYIIL "Żywic". nie są p-odpio.;Rut' \\'("ale luh :--ę. s gnc\\ anI' tylko illiejałallli, z \\""jątkiI'lIl pOC'lIIat1l "Na Gople", W noey" Hyszanla \\'ineelltego BI'I'\\"il1skif'go i \\ ic]':-\za p, t. ,,\\-cst('hllic:lie 110 Oj('z"zn'" Sz łillga, uczestllika powshlllia listopadowego Tak \\"i{'e i Ilo\\'l'la p L ..Cierpielli,a nal'ze('zony,h" je,.:t podpisall,a t"lko inirjalallli: I\, L. l\!oże to h ć Kal'Ol Uhel\. ałe może i nie h'ć. 1'I;a j,akiej wię(' podstawio t\Vi{'ł'(lzimy, że autorem tej nowf'łi 11,\ I IJa)JJ'a\\"dę filozof i matematyk, ,a zal'az('m dzialacz po" stalH'zy, słowem: l\: a 1'01 Lihelt? \Vskazllję. lIa n i('.go, l'l1O('iaź nie Zlll)elnil' \\'"I'aźllie, \\'yda\\'ry, plsząr \\' przedl1lo

WI(" ZP ,,\\" powil'ści \\'"stąpi/ mąż, stoją('y wyżej w ('ałej wifll\opolskipj lit(,l'atuJ'zP". t Iko uo Lihelta, T"tuł "CieJ'pienia IWl'zf('zo-n"( h" IJl'zypomillH S/"1IIIq po\\"ieć .\lps:alJ(ll'a 'Ianzonif>'o p, L ..1 !JI'OlHPS>,i spo"'!", ktÓł'J \\' 1', 184(: przełożył lIa I{'z'k po-Iski Plal'rd Jall]w\\ ski, 'J-!.d<l,..,zają(' dl'ukipllI j(',dllal{żp t'ł)w tom r p, t. ,,;'IJ"aJ'zP('zPlli". Zupełny }lJ'zp)\ład. w?) tom:wll, ogło,ił w d\\"a I.ata pÓźlliej \Vo-j('iel'!I SZ'ł1HllIO\\ 'ki ]I. t. "Ohluhipl')('' mpdiolal-łq'"", et \\TPszI'if> w 1'0lm 18!-i2 YI:''II'ia z i( mil'adzkidl Ohl'q'IH1''-'ka !I" t. ,,-:-.Jal'z('('Zplli", Lpf'Z nie ta, i \\" Pol('e Ioślla i luhiana po\\"ipŚ(' :VlallzoIliego lIyła WZOI'I'm o-mawiallej tu 1I'J\,'pli, 1;>I'z Cnptllf'go "Cif>l')llellia JlI/od('go \Vf>l'thel'a". St\\ ipl'llza to sam HlItOI', pisząl' 1Ia k ..1 f" u 1'0 nastl,"pujp: ...JPt to p.o-czątp],; z 11iI'rll'uko\Vallej no',\' e l i 1'{'dą('Pj naśl,adow:J!lipm Goethego ('ipl'pipl'l lIIł-m)f>g-o \\,pl,thPI'a Pl'ZpZ IC L.... l 't\\ r.r G'(}Pthego ma. jak \\"jadomo, I'II!-\J'aktpł' 'IUiohiogT.afif"zlI". C:z\"żh" \H)})(,(' l1a<-\ladO\\"I1ielwa, dn Idó!'pg'\) sil;' Lihplt salll pl'l.rzllajc, i jego lIo\\"ela lilia/a t.aki salll ('hal'al,;tPI'? No\V('I.a ujt;'ta jpt \\. f{)J'I1lf;' kOl'p,,:polldellcj i pOllli('dz" 1IaI'zf'('zon'mi ElpOIIIH'ą i TadPllszpll', i('h f)J'zrjaciplpm l{sawPJ'"III.

Zosią, przrjal'ió!ką Elf>on01'', i J'f>fprelHlal'zem sta1l1l, l1ohrol'zr 11 - eą Tallpusza, HOI'ąJo( z"na ją li..;t ElpoIIOl'" do Zosi. ppłf>lI skarglIa hl'ak wiadomośl'i () lUIl'Zf>/'zolJynl. T:Hlpu,",zu. który po UkOl'l('zelliu stllfłiÓw w stolin- \\ 'IJl'ał sil,' h'1 w podJ'Óż lIallk()w lIa ZH ('11 ód, do Bf'lgii i FI'all('ji, Do\\ iadujpm' się późlliej, że PI'ZPJ'\nt \\" dostal'('zalliu 1I.aI'zP"z{)!lej wiaI1-nmoś('i Sp-n\HHlowana h'1a dlnrohą zapal£'lIia mÓzgu Tadeusza, n:Jsti;'pł\if' naglą śmi'"l'cią pł'zrjal'iela, )\tlH'" wiózł 00 kraju li.i jego 110- lHu'zel.,..onej. \Vl'esz('j(' Tad£,usz "'alH wl'ó('il (lo kJ'.aju, alp z,a",tal lIal'ze('zoną. ,'iężko ,;('horowaną. i zhiedzoll:;t, sl<;wem: ('iell zaledwip tej, któr:;t pozostawił IJI'zr wyjpździf> z kl'ajll, .\ przr niej zastał p.rzyja('iÓJ]';ę jej, Zoię, pi{'kną, młodą i zdl'Owę.. \\' niej więc .akoI'lHlł si na I'ahój, Al(' milllo p'oz"skania jpj wzajemnoś('i postanowił ożenić się z pierwszą \\,"ją nan('('zoną, Elponol'ą. \Vrz nH1 '1.01łO bli'ki tHlIIin śluhu, Lpez nagle Tadeuz \\' 'l.wiązlnl ze p!'a\Vą pr{)tektora swojego, l'efel'endarza staIlu. zo"tał Hl'C'Hztowany. Planr zostały pokrzyżowane" Xa tnu koill'ZY i{' Ul'y\\'('l( no

hf'z za-Pl'zl'(,I'Pllin naj"loże :-i{' to odno-si('

2"

!2!23