KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1937 R.15 Nr2

Powyższy iekst utaw, ktÓry był potwienlzOll} w r. 167n, 1697 i 1739, służył kupcom do argumentO\\allla, że hand'lują(') aptekm'ze pO/winni do bra.ctwa kupieekiego uależeć. Sip,al'Y, powstaJe na tym tle bardzo ezęto, sę. dowodf'llll z jednej strollY usi ło,,",a il kupców, cheąereh swe przywileje w pełlli utrzy\mać, z dl'ugiej zaś stro:ny ś\viadezę. o pewnym oporze Hptekal'zy, oeiągająeyell s,ię z przystąpieniem da br.ad)wa. CzJolI'kiem hractwa kupioekiego je-s,z:tze przed ustawaillli l'l'dlOwymi z r. lIi7ł hył apteikal'z GoJ.dziewic-z (GośiCiewil'z) .\11dJ'z('j, ktÓry \,"stąpi ł p,ra,wd,aipodolm ie z Wła!Sllej w{)I1 i dn ia !' grulluia lIjlj8 ). ."i(\ zrobił jednak tego aptekarz Grzegorz l\Ia,l)Ikie\\ irz. J <l.\\'ol'{)\vicz FralH' i'ze!k howiem i Pa,wel BOUl donos'zlJ w imiel!iu hractwa kup. radzie miejskiej 9 li.p-ea 1681, że Mankiewil"z, nip należąl y do br<Hl twa, sprzellaje róźnp towary i kOI wIlie '). \Vo>hel tego dO>IIlHg'ają się, ahy l\lankiewiez alho do :IJ'al'twa kup. \\stąpił ,alho zaprzestał SP1'Zl:'llaWHĆ to\vary niewpte'I'zUt'. J>(,(łkreśić należ' tu fakt, że ,wptelmrz miał zapisać się do IJI'Hil" twa kup, tyJko z powodu uprawiania handlu poza apt\)cznego, \\ ("zwani świa.d'ko\\ il, al'omatariu"'ze poznailscy: l{rys7iaf !{in i ;\[jchal vau Bel"k zeznają. jedynie, że widzieli jak ,i\I:allkiewic/. przywiózł z Torunia szi,oł\ wisze, Eleozie, olÓw i słys,zeli o sp.rze. da'wa.niu przez Bjegu :"el'Ów holenderskich. Stwierd,zaję. natomia'st, że Gry gier, apte,k,arz z K0'5ciana, kupował od :\[ankie\, il'zu tnwary - zapewne nieapte,rzne - a aptekarz JÓzef z G,I'Odziska hył przez uiega namawiany, aby już wi<.'cej u \Vel'He)'o \\ej za;kupów l'óżllycIJ tO\\"arów nie rabił. Przy ok.azji Kin nadmienił, że popnedui wlaściciele a,pteki (aptetka niegdyś Fryciusza): Gnśl:iewil'z, Żahiilski i Zaszkie,wiez kup>l'.om w handlu nie przeszkadzali. Spra\v,a w7ięła I),brót taki, że l\I.a.nkipwkz du

) U"tę aptekarzy, należących da bractwa kU}J'iec.kll'ga, sp-:l'rzą' dziłl'ill na Ipadstawie adpowiedniega spisu, fłal,omv!lc,w prze,z :-',\111 cech 26. YIIL 1713. (Arch, Pal'1..stw. w Pazn" !\1iscl'I1anea Posn. I, ił) c,raz prac: Leit.gebJ'a I i II (Z (uziejów ha!l1dlu i kup. paznailskicga. Czasy Prus Pol. i I\:ls, \Varsz. Kr0nika 111, Poznania XI i XII, 19:t3 i 1934) i Kastrl:eiiskiega, I. a) Acta COl1<sularia Po."l1. 1li81-1Uti;!, str, 408, 415, 4ti, (j.s, U87, 7;1:) tAI'ch, Paiist\'I'. w l'ozlllaniu).

('f'chu wstąpi{ nie potrzehował. Podohny za,rzut sta'wia,ją starsi bractwa kupieckiego również w t.m sa.mym roku a,pteka l'ZO'Wi \Vładp:lawowi Grądko-wskiemu 8). Proees, wyto'czony Gl'ądkO\\'skiemu, }Jl'zedągnął si na r{)k n.astęp,n' i musiał wypaść (lIa niego ni('kOl'zystllie. Dnia 19 stycznia lfi83 r, jest zmuszony llo hraeł\\'a \\''Stąpić. 011 ta zapewne dołożył staraJ1, że Jan III Sohies'ki w 1'. lIi88 nie tylko zatwierdza dawniejszy przywilej ,a,ptl'kar,zy POZUal1skirh, .ale dolą,cza je8zC'ze zez:wolellie, na mo('y kt{IJ'cgo aptekarze mogą zbywać próez likworów u siehie IJI'Z\I'zą'llz{»n'l'h, rÓwllież ,,-ina: wQderskip i wsz stkic illlle.

Zatargi hml'twa kupie<'kiego i aptekarzy na pewien eza,", uejl'hły. Ci jetl'nalk spośród a,pte.Jwrzy, którzy uhocznie ill!1YI11 handlem sil,"' tl"udnili, należeli do Inartwa. \\' nim ho\"ie1l1 SI"Jt kamy nClstQpującyeh aptelwrzy jako ezłonków: Ja,kuhowil'z .Ian 3. II. 1Ii88; Szy.giewicz Stanislaw 8. VIII. 1/j9fi; TCPPPI' DaniC'I \1.. VIII. 1/jgfi; Grądkowski J,an 9. "nI. Hi98, sta.rszy hral'h\'a 1.11-1713; Iiwner Samuel 9. XI, 1iOO; I{ostlzf'w}'ki \Viktol' 8. VII. 1710; Doe!hell Jan lO. VII. 1710; Saupe J,an Fryderyk I H. I. 1712, stan.:zy 1722, 172-1-1725, 1731, 173fJ; Gąsawski Sta/lis ław, z zawodu a,ptekarz, pisarz 1712, Gl'ądko\\'ski Jan, syn \\'ładysław.a, zostaje nawet \\'yhrany w r. 1711 starszym hract,,-a.

Apt('karzc: Florkowski i Kupiszews,ki do hral'twa lIip Ilal(>żpli.

D. 15 kwie.tnia 1712 August II zatwierdza ap'telwrzom prór'z d:\;" niejszr,eh przywilejów jer.:zeze 10 now',>h pl11lktów, ktÓl"P utwierrlzają wyłączność aptckarz- do handlu lekarstwami, wosliiem i świecami (!,ra7 w'zoJłar:,:a.ją c o n f r a t e r n i t a t i P h ar 111 a c o p o I a l' u m uregulo.wan ip stosunków zawodowych. D, 12 "Tześlli.a prozą aptekarze o zapisanie podpianego dokumentu w księgach radzieckich?). Kilka dni potem f.akt pvwyższy wchodzi pod obrady zebrania bractwa kupieC'kiego R ). Podejrzenie o opl'aeowa'llie i. przedłożenie królowi tyehżc u"taw

8) Tamżp, ,str. Hf!, 1613, 1646, 1650, 7) .\cta COllS, 1'0sn. 1711-1714 (brulion), str, nicnumerO\"ane (AI'ch. Pallstw. w pozn) , R) Odpis pl'otoIlółu Zf'brania (cclm kupiee.kie,go 18. VIII, 1712 lJl'a,z wyciąg z pl'otoI,;ółu zehrania 1:3. X 1713 (Al'ch, PaI18t\\-. w 1'01.11., 'Iisc. POSil, VIII, 4).