KHONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1937 R.15 Nr1

kiedy już pamięć za wod7ił.a, skutkiem czego zakradło siQ szereg lliedokładnuści. Pewną wadą \V:pO!mnieii. będzie również przeróhka ich. IkJlwnana przez redakcję "Kłosów". Zreztą, flotT7ą one tvlko jednego okresu ż {"ia generała. Z daISiz'l'h źrf1fleł w'mie'nić należ' pa.miętnik I(aro-Ia Schurza, tow.arzysza broili i przyjaciela Krz' żanowsklego, ogło::;zonw trzech tomal'łl p. t. ..Lehenserinnenmgcu". \Viaclomości Schurza przeJąl bez większych zmian niemiecki ł1ist.OTyk amerykailskiej wojny secesyjnej \Vilhelm I{aufmann w ohszeruej sWOIjej pra,c' ..Die Deutschen Im a:merika.nischen Btlrgerkl'jec'e" (SezPssiowduieg lRlil- 181:5); wydanej w roku J 311.

\V literaturze- pOlskiej jedyną dotąd obszerniej:;zą lwal": () Krzyżanowskim napisal \\' r. 1928 1\1. Haima.n w dziele SW'llI "Historia. udzialu Połaków w amerykańskiej wojnie dumowej.

Oparł się Haiman na wspomnianych wyżej źróllłach, w i"zczególuośri na pamiętniku Krzyżanowskiego. kreśląc naug61 (loć tl'afnie Ilul'ł)()w s-lwl'tkc: gener,ała. Nie znał wszakże Haiman prywatnej kore:pollllellcji Krzyżanowskiego, na której ślad udało się tra.fić piszącemu te słowa. Jest to 11 listów. pi::;allp-h ,,- ostatnim okresie ż'I'ia dOi rodziny, mieszkającej w W. I\sięstwie Poznailskim, lllianowjcie do krewn,n'h z :strony *'a. Listy te> stanowią. dzi,iaj własność Emiłii Metzif! z Szamotuł i został' autorowi niniejszej pral'Y {)Ildaru> łaskawie do użytku. Nowe to źródło lila duże znaczenie dla 'oceny psychołogicznej gen. Krzyżanowskiego. \Vięcej niż wszy,stkie dotychc,za,,o"ve p-ozwa la poznać stan duszy jego, tudzież przekohania, kreślone z calą szczprośl'i, ho nie przeznaczone do pubłikacji. UwzgłllIił tak7.p autor niniejszej rozprawy akta Archiwum Pań!'t.wo.. w('go w Po-znmliu. dotyczą.ce stosunków rodzinn'ch I{rzyżanow:-;kief!o OJ'az zapiki parafialne. Daleko idącą pomoc w poszukiwaniach u-.;yskał autor 7. strony k;:;. proboszcza Schmidta z Rożnowa OI'az kustosza Archiwum Państwowego w Poznaniu "-flama I{aletki. Nie udało się niestety na podstawie akt szIwłl/ycb ustalić, kiedv i ('z. ",ogółe ukończył generał Krzyżanowski naukę w gimnazjum. Niewyja,śnionym równie'ż pozostaje udział ]{I'zyż.anowskiego w wypadkach roku 1846, który s,pOWOdowal wyjazd jego do Ameryki.