Z ŻYCIA ARTYSTYCZNEGO POZNANIA XVI WIEKU. 103

Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1926.06.30 R.4 Nr6

Czas czytania: ok. 4 min.

W pierwszej cZHci, za jego czasÓw olkuskich, które trw.tly może 0(1 15tH tlo !}4 powstaje cały szereg mpdali. żetonÓw i monet, ktÓl'p mennicy olkuskiej przypif'ujpmy. Nie są one jeszeze znaczone monogramem artysty, jak jegJ dzida późniejsze, ale z(lrt(lzają już wybitny talpnt.. Są to zatem medale koronacyjne Zygmunta III. z popiersiem jego w koronie lub wysokim kapeluszu i z mieczPIlI, tarezą, albo B wielicallli n1 odwrociu, żetony z 13!):2 r. na śluu króla Zygmunta z an.yks. Anną austryacką, oraz IIlpdal z popiersiem tego kr{lb po jednej, a króluwej Anny po drugiej stronie. Na dziełach tych znal' 11l'wien rozwój talentu, a zarazem śmiałą l'ewuą lini(', ohok l'łakiego 11I.llh.lunku. skromną je.mcze i ubogą kompozycję, ouok bogaetwa ozdób. Najpit::kni(jsze i najwybitni8jsze dzida L{.. Lehmana przypadają na czasy poznallskie, a :;p'cjalni'l na lata 13!!4-HiOl jPgo pracy w mmmiey królewsldej w Poznaniu. Do nich należy IH'zedewszystkiem mpdal, nosząey pc. jednej stronie popiersia krÓla Zygmunta i królowej Aliny, po dmgiej zaś tarezę 1)()lską z dwielll1.

pos1aci;w:i \Vojny i Pokoju po bokach, oraz z napisem w Moku NON SINE REGE FIDE,::::. NON INE PACF SALU. Istnieją 2 wydania teg'u medalu z 1594 i 15!)8 r., oba w zlocie lub sl'rbl'Ze bite, nierzadko opra wne w raml{ę z kl'(;conego drutu i zaopatrzone uszkiplll do noszenia. Co więcej, rgzemplarze znane .dziH ze zbiorów Czapskich w Krako\vie i Eremiiaża w Ptel'sburgu, wykazują ślady emalji, pereł i drogich k£unieni, zdohiących nietylko ramkę złotą, ale i strój krMewski, na, n;etlalll wyobrażony i są ':'wia-. dectweIII, że zł,)tni(:two i juhilprstwo uprnviał artysta jeszcze na swojPI1l menniczem stanowisku. l\letlal lJowyższy, podolJl1ip jak i innp. dzipla Lchmalla z jPgo pozna}lskich czasllw są p<KIpisalH' jego m01lOgranwlIl ItL umieszczonym zwykle albu pod ramienicm królewskieIII, albo pod koroną lub mi(:dzy tarczami na ouwrof.ju. Takiw jp,st rlJ\vnip,ż drugi [uednI, tlkżp do najlppszTch jf'g:o dzieł należący, który wyoLraża po jedlHj stronip dwa popierna krÓla i królowej. niezlllieruil' bogato przybrane, a po drughj 3 trcze, szwpdzką., polską i lit::-wską oraz 2 postacie Tetvd<: i Cererf.: i napis (,RECIT GE'-lIN A Tlf: OLOHIA Cl!RIK I ten medal ma kilka swoich Wrdm1. Na pierwszym z 15!)G r.

data umieszczona jest drobniutko wraz z sygnaturą mistrza pod ramicni..'1Il królewskielll za to 'lflw1"f)f'ip. żadnych jlszczP' znaków nie po.'3iada. \Vydanie II. ma już na o<,lwrociu rok lGHti wypi:mny,

KRONIKA :MIASTA POZNANIA.

ma monogram Lehmana między tarczami i ma herb i litery HR Hl'rmana IUidigera u spodu lUllicszezone JeHt to wskazówką, że nlPual puwstał na zalw.l\vienie RHdig. ra, Ilzierżawcy mennicy poznailHkiej i przez niego z,)tal królowi w upominku złożony. Wreszcie trzecie wydanie ma !"fJk po. jednej i dmgiej stronie zmiel1iony IV stemplu na 1i)!)R u'raz llIa l)/Hl p()pitrsif'1II fl(J!lalle lite,ry P1 poznallską mennic Q oznaczające.

Co du lwmpozycji tego medalu. to zauważyć należy, że postacie allegoryczne i napis wzit:te są z medali gdailskich 1i>92 r. a tylko połączenie ich z 3 tarczami jest oryginahlf'. Artysta zmip nił jeszcz,e i ,dalej wzór gdaliski, gdyż zamiast Neptuna dał Tetydę i obie postacie ubrał w długie powlo('zystc szaty, lJrzypomillającf' niektóre rzeźby ratusza pozmulskiego. 1 te llIP!lalt' są zwykle w złocic bite i zaliczają się d0 widkich rZ:Hlkości. Z tego samego roku 15!}C pochodzi jeszcze j'eden medal l.<:hmana, :1 to z portretpm Hermana Hiidigera, Ilzierżawcy mennic koronnych w l'ozn:ll1iu i "\Vschowie, oraz dozorcy mennicy bydg(oskiej. l\Jpdal wyobraża po jednej stronie l)opiersie słynnegu przedsiQbiorcy w o.grolllnej l'lnkowaIlf'j krpzip, o silnym i energicznym wyrazie twarzy, po drugiej za chrzest Chrystusa w .Torth'tnie ' . l\Iedalrlll tym niewątpliwie uczcił artysta swego przełożonego i pracodawcę, może opiekuna i kierownika, wystawiając mu pomnik trwalszy o.J wielu innych. :Medal jPf;t bardzo płasko mo delowany, niemal na spoeóL lIIonetarny, ale ma pi,:knip zarysowaną głowę i oryginalną komp,nyeję, nie spotY'kaną na ówczesnych medalach portret.owych. Sygnatnrę Lehmana widzimy jeszcze na dwbch medalach pozn:u1skich z 15D9 i 1 Gon. Rą tli włafÓ.ciwip próbne odbicia talarów naóWCzaS projektowanych, z których jeden z 1599 Ula oprócz figury królewski-ej i herbów pal1stwowych, jeszcze wszystkie znaki mincerskie, a więe herh podskarbiego Firleja, łwrb administrat0ra H. Hiidigpra, litery mennicy 1'1\1 i monogram artysty RL. Kiezmiernip bugata zbroja popier:;ia królewskiego przypomina wspaniałe medale tegoż z 15!)6 r. Drugi z tych talarów medalowych, z 1600 r. jest znacznie skl'olllniejf'izy i oprócz monogramu mistrza nie nosi już innych znaków mince,rskich na sobie. O ile tamt-en jest unikatem znanym tylko ze z)Jiorów Erf'lnitaża w I\trrsburgu, to ten z 1600 r. znany jest już w złoeie i srphrzp, z kilku illItych zbiorów krajowych i jest jak si zdaje ostatnią już pracą medalierską tego artyty. Z lat

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1926.06.30 R.4 Nr6 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry