PRUBA BIOGRAFII WALENTEGO WROBLA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1936 R.14 Nr4

nieprzekraczalna przepaść dogmatyczna pomiędzy systemem luterańskim a teologią katolicką. Atoli nie zamykając OC2,U na to niedociągnięcie, nie trzeba zapominać, że ani nauka katolicka nie była jeszcze zdefiniowana ostatecznie, ani Luter i ]uterani nie dawali, nigdzie systematycznego wykładu, tylko należało dopiero wyłuskiwać ich zasady z rozrzuconych i często sprzecznych z sobą lub umyślnie dwuznacznych pism, jak słynna Confessio Augustana, że na koniec sam Luter żył jeszcze i tworzył, a więc i teo.logia jego ulegała wahaniom. Podkreślić należy, że Propugnaculum należy do pienvszych dzieł, po.wstałych u nas w obro.nie wiary katolickiej, że pI'Zedstawia się jako rozprawa poważna, nie wojuje obelgami ani drwinami i w porównaniu z spółczesnym piśmiennictwem katolickim niemieckim nie ustępuje bynajmniej przedniejszym tegoż płodom. Praktyczny na \,skroś charakter ma Opus Quadragesimale, lo nim można powiedzieć, że jest to pierwszy podręcznik kazui,styczny, napisany przez Polaka i jako taki przy spowiedzi, podczas wątpliwo.ści, przy często zawiłych zagadnieniach restytucji mógł oddać dDbre usługi. Wyd31nie książki w Lipsku dowodzi, że nie t.ylko w Polsce o.dczuwano potrzebę jej, ile że rozwój życia w początkach w, XVI prześcignął dawne podręczniki Ś. Antonina i bl. Anioła a Clava.sio. Oczywiście nie należy go mierzyć podług dzisiejszego. stanu teologii moralnej. \V przekladzie i wykładzie Psałterza \v rób] jest inicjatorem biblistyki po.]skiej. Nie do nas należy zbadać, do jakiegD stopnia przekład ten jest oryginalny, do jakiego zmodernizowaniem dawnego średniowiecznego. Nie jest to, absolutnie biorąc, pierwszy druk poiskiego Psałterza. poprzedziły go dwa inne, ale pierwszy \Vrób] dodał komentarz do swojego tekstu, ko.mentarz o.zywiścic popularny i moralny, bo też i polskie książki czytywały tylko kobiety. Dalej nadał swemu Psałterzowi szatę językową nierównie wyższą, niż miały wcześniejsze. \Vięc stalo się, że \Vrób]owy Żołtarz wyrugował tamte z użycia i doczekał się całego szeregu wydall w najbliższych latach. Jeżeli jednak sam tylko Pa!terz \Vróbla doczekał się wytłoczenia, to w kazaniach a pewnie i wykłada.ch swoich \Valenty nie poprzestał bynajmniej na nim. Zachował się w łachlskiej co prawda szacie.