KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1936 R.14 Nr2

Czas czytania: ok. 3 min.

p{)!ska jest charakterystycznie związana z rokiem 31-ym, zaharw,iona jakł-'y doznaniem osobistem autora ("Bo 111m śmie,rci hrata pomścisz na dzikim potworze.. .") i ukazane na w,.;zy:"tkirh planaeh: -od wygnailCów sybirkieh, od katorżników kopalni Arguilska, NerczYlIska aż po ś\viat potępiony w "Parabazie" - ,.pobkie kaimitki". \V obrazie emigra,cji:

,,\Vam z stryczkiem w r('ku. wam z sznurkie-m paeieJ'zy ,.\\Tam z starym królem w kolehl'e.," 74) - ohok "Ludu Polskiego". kierunku I eIigijllego, który reprezentował Kajsiewiez i zakoli Zmartw'('hwstailców, krÓla "de rado", X. Adama Czartoryskiego, hrakuje demokracj.i, ale też poeta ni,' deklaruje jeszcze swego wyznawstwa ideowego. TOIl rewoluc)jny zahrzmi w wierszach: "Pol'iki Dawidzie, bierz kamipil pl'OI'ę I wprawiaj I'ękę za mIodu" 7").

Może aluzje demokratyczllą do szlachty stanowi zwrotka: . . . I ty krwią bral'i Kupczący wnuku Raima; Synu Ojezyzny - w ohydne'j postad Kaziorodnego ojczyma" 74).

\Viersz "Pogrobowiec" 71;) odczucie niewoli wyraża w sposób bardziej podmiotowy, Jest on niezwykle instruktywny dla doznail generacji polistopadowej. Leży łla, linji przeciwstawienia, którego dokonał I\amieilski, ahy się niem poslużyć do teorji "wojny ludowej". I tu też brzmi wyrainie skif'l'owallY pod adresem pokolenia z Jistopoda 31 r. ,- ton wyrzutu: "Miałeś mIecz w ręku, ty mogłeś umierać - Diś plaez - lerz ('zegóż ja mam płakać, P'II\\ jpdl.. Ja swobód twokh tulal'z pogrobowiee?" 76).

7") Hl'dakl'ja \\'C7.I'nll'.!i"za Itl'go WiPI'<;7tl, ('0l)] a\\ da 11:1.1 dzn .i117 iJliska tekstu "I'opzyj" 7.Il,l.idll.i" si \\ B. l. I" I.(i v, 1-'i I'. i ohok Jyllllll: ,Poo-oh{Jwif'c" zawil'l':1 pl'oJl"zycil i 111 II'g o ,,:'IJowy Epinll'llidl's", \V związku z Iym 111\\'01'1'111 JllJZlJsla i.' If'Ż fl'agnH'nl na li:. 5 1-, 7U) Poezje, op. cit., t. II, sIr, 28.

"Urodzon w hańhin, s'l'lJlJ-wau w poniewipJ'I'f''' przedstawiciel pokolenia porewolue jnego ma {)stre p{)('zucie rozstaju mil,]I1zy tem, ('o hyło i tern, ('o hl,]dzie: "DziejÓw pnllrzutck - na rozstajną dl'ogt;' Wieku w"I1l'hnit;'tr -- gfl' ":PDjrz.;' i"a siehie Gr-ohy mi w dł"Odze - powródć nif' mogę Przede Inną, rielllllośl; .." 77).

Pi!'l'\Vszy mz \V poezji HenviiI"kiego, jak pienv:-.z- 'az \\ je, 1'0 pokolC'n iu, zazna('za się - odwrót .od pn'C'szl-aś('i. Nil' je!"t OlI ('alkowity, liiI' wTaża sil,] w akl ie huntu, \\ akeie wyzwolf'llia.

lłistOl''('ysta ma p.orzlll'ie, żC' właśnif' z przco.;zlości plynQ. wiflkif' pohudzf'nia twóreze, 7e z gT{)hów hijQ. w konary, w gall,]zic, \\ pę' liy - nowe soki żywotne. Sentymentalny pielgrzpn, zajar11y g'I'zp!Jacz r.ozumif' tpż kouip(,zl1OŚć innej, nie trJko hicrnej postawy:

".Tahym mial płakać ]lalI pJ'ze''łoei tJ'lImlli? Precz łz' i płacze! -- A t' moja piel'si Z tWf'mi żą,r1zami i twojemi snami - \\' świat i na przC'hój - mnipjsza eo za nami ;\[. dziś ostatni - a jutro my pierwsi - Świat.y przed nami!.,:' 7").

Z h'l'Illinologją I{amicńskiego l Ikmho\\'kiego, ich ,,{Hozn f.ii .tałlo\Vi.ka t\\'ÓITZOści" (.,St\\ anać więc, stwarzać") 7 1 '), z ]lę

77) Ib., Sltr ",U, noclakc,ia n;kopiśmienna nif' za\\'iera jeszcu te!!'o kOllll'aslowf'go, wYl'azislego ohrazu: "Czasu podrzutek - na r()7ta.iną drogę Dziejów wypchnięty - patrzę poza sipbil' Zamif'(' powrotu zasypała dł'Ogę Przerlf' mną iPustO.. :'.

,,) Ih., sIr. i"H-iJO. Tych \\ iersz' i na"tpIIYl'h aż riO' [WIlra hrak \\ n:kopiip. \Yid(wznif' powstaly 0lH' już w w ostatnirll okl-('il', poprzpdza.iącym wydanie .,Poezy.i". 7") FOl III fi lilii' mO'żna też tl'n u,..tp związać z \\Tlf'Ł--;nipjzym or) tl'lIl'yj war"'za\\'skich wierszem \Va silp\\'sk i "-!!o: "rpGllłilll'k poetom" ("Popzi!"', op. cit., sIr, 172, I'l'zpcltl'm \V "Tygodniku Literackim";: "Dall'j n:'przÓc[ z myślą świf"żą! Nic wanl wahać się, rozważać.

»ospil'szcil' sic: TJrzed nocą, nim gromy uderzą 8twarzać! Stwarzać! Stwarzać!"lfJ7

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1936 R.14 Nr2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry