KRONIKA MIASTA POZNANIA

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1935 R.13 Nr4

\\1 podoimy sposób atakuje Haahsld.ego ł(uJ'jn ; '(}Isld, kt.Óry obwinia go o sprzyjanie rządowi pruskiemu w czaie powstałlia i o wrogi.e ustos1.1l1kowanie się wL"gldem ruchu J'owtailczego z tego. powodu, że w Gaz.ecie umieścił artykul. prostujący "fałszywe" wieści czasopism warsza'Nski("h, jakob Prusy miały wspierać woj sIm r(Jsyjkie żolniel'zem, amunicją, żywnością i odzic'żą ,1). \Vodpowiedzi na ten potwm.czy artykul Haah-. ski, choć oburzony do 7.ywego-, nie mści się na swym potwarcy, przeciwnie prz,ebacza mn, len': zarazem gnJ'rłri nim jako podlym paszkwilantem 12). Głęboko tem zraniony patrjotyzm Raab:,:kiego nip pozwalał mu ,sta'ć dłużej .na tej placówce, to też po nie.sp,ełna pięciu mi psiącach złożył redakcję Gazety w ręcp Augusta Wanno.wsld.ego. Nienawiść gazet warszawskich względem Raabkiego by la tak wielka, że nawe,t 'Wtedy obrzucają go st,ekiem ohelg, kiedy redakcja Gazety W. Ksi{'shva Poznańskiego spoczywa już na barkach W.anno.wskiego 13). Raabski w odpowiedzi nazywa H 1Itora tych obelg "poO}.skim Saphirem" U). Nic zatem dziwnego, że Raabski usuwa :>ię t,praz mi żyda publicznego i poświęca czas kwest jOlU religijnym; uHlarł dnia 23 października 1847 r. w Lubaszu podczas pohytu 11 sw'Pgo pt'zyjaeipla ks. dzi,ekana Dyniewicza 15) Po Raabskim z dniem l lipca 1831 r. ol*],ł redakl'ję Gazety W. Księstwa Poznails'kiego August \Va.nnowski 16). Kolehką jego była Litwa. to też do późnej starości zdradzal ("('chy jpj po

11) 12) 13) H) miecki. 15) Gazeta \V. KsiĘst.wa Poznailskiego, r. 1847, nr. 254, JH"kl'oJog'.

16) I{arwowski Stan. - Czasopi"ma \Vielkopolakip, str. 8. twierdzi, że po Raabskim redagował Gazet.ę \V. I\:s. Poznaiskipgo przez krótki czas Bogumił Cichawicz. Powyższe.i wiadomości uie można r1'zyjąć za r:cecL"ywi!'-tą, wobec tego, że stal''':7P źl'Ódłll mikzą o nim, :t upewnia [I tern fakt, że ostatni nnn!er z ezeJ'\vca 18:31 L (';nzet.y \\T. Ks. Fozn. .iest redagowany przrz I1anh,.:];:ipgo, a pirrwf<zy wlln:'.' z Jjrpca 1831 r. przez \Vannowskipgo.

Gazcta \V. Rs. Pozn.. Tamże, nr. 194.

Tamże, nr. 167.

Tamże, m'. 194,r. 1831, nr. lG7.

Saphir - ówczosny zllany hUIJH)J'y;;:ta nip.

J76

dlOdzellia. Wallllowki urodził się dnia 1R maja 1801 r. 17 ) w Dąbrowie na Litwie z matki Niemki. Oj,ciec j,ego, potomek starej litewskiej rochiny \..yznallia helwerldego, był lekarzem w Białymstoku. Tutaj też syn jego, August, chlubnie ukończył gimnazjum, pocz,em udał si!; na uniwersytet do Królewca. gdzif' skutkiem staraiI ojca. zaopatrzony w stypendjum. Ufulldowall przez Radziwiłłów dla polskiej młodzie'ży helweckiego wyznalIia. przez kilka lat studjował filologję klasyczną, którą tak hał'dz.o umiłował. \V roku 1824 złożył rządmvy egzamin nauczycielki i z początkiem sierpnia tegoż roku objął posadę w gimnazjum rastenhurskiem, gdzie uczył przez 3 1 / 2 roku t). Nastepnie .przez 1 roku byl w gimnazjum fryderykowskiem w Królewcu. skąd roku 1829 został powołany do gimnazjum po:7.llailsldego. Odtąd nie zmienia już miejsca nauczania i pracuj.p tam ja:ko nauczyciel języków klasycznych przez 40 lat aż do emerytury, z tą tylko zmianą, że gdy w l'. 1834 nastą,piło rozdwojcni,(' p;imnazjum poznaiu,;kicgo na lmtolickie św. Marji Magdal,eny i na ewangelickie Fryderyka \Vilhelma, Wannowski zostaje z tytułem p-ł'0fesora 'przy pi,erwszem, chociaż hył kalwinem. W ł('m nowem gimnazjum nauczal języków starożytnych w dwóeh najwyższych klasach. \VannO\\iski, który w ciągu swej długoletniej pl acy zawo.. dow,ej okazał si!; dobrym pedagogiem, nie w'kazał żaduych zdolności jako redaktor Gazety \V. Księ<:twa PoznaiIskiego, podejmując sil.' tej pracy celem powiększenia swych szczupłyr.h dochodów. Zadanie to skutkiem zaostrzonych po roku 1831 praw praS'owych nie hyło łatwe, bowiem miniterstwo zO'bowiązałO' wydawców do IH'7estrzegania nietylko przepisów prasowych, ale i ich ducha, przesyłając czasopismom notatki. z których miały one czerpać wiadomości o nowszych wydarzeniach politycznych. To też podwójna c.enzura: rządow.a i Rosenstie1a. jakiej podlegała Gazeta W. K5ięstwa PoznańskiegO', hyła jes.zczf' ściślejsza, niż za cz,asów Raabski.ego, i nie zezwalała na zmianę

17) Sobótka. 1869 r., slr. 305.

1B) M. A. S. - August \Vannowski. \Vs}łomnicnia dla jego uczniów i !wzY.iaciól, str. 6.