KRONIKA MIAST A POZNANIAsioncgo przez wydawcę do. Flott\\'eJla w ro.ku 1R34, w którem zaznaczono., jakie nieprzyj.emności wynikają z o.uma.wiania urzędom zamieszczania o.gło.szeil, pozlJawiOJlych odpowiedniego. dowodu, oraz z pretensyj Intelligenzblatt'u, zwrara.ją.cego. się po odszkodowani,e do. wydawcy, a nie do zaintereso.wanych urz!;dów, w razie zamieszczenia w Gazede nieupoważnio.nych ogłoszeil. Skutkiem tego. Flottwell wezwał urzędy do. przestrzegania przepisów z r. 1829. Drugim puuktcm spornym między Gazetą a J'ządem hyło hezplatJJo zami,eszczanie w niej powyższych ogłoszeil, co spowodowało liczlle zażalenia wydawcy, wnoz.[}ne do. nacz,elnego preyesa, którego interwencja w ministerstwie nie odniosła żadnego. sl,utku ). \Yśród inseratów prywatnych najliczniej<;ze są ogloszenia Impców poznańskkh, przeważnie Niemców, reklamujących :,;\"ój toar, jako najprz,edlliejszy wytwór zagraniczny, i tąd można:)y wysnuć wnio'Sck, że ówc7.ene sPQłeCZe11stWQ miało wielkie uznanie dla wyrobów zagranicznTch. Dalej zjawiają się co pewien czas .c.głQs:l.enia niemieckich zakładów ube7pieczenio.wych od ognia i na ż'ci(' oraz in"'eraty osób, poszukujących posac1. Częstem zjawiskiem SZc%<':.:-Ólnie W póJ.uiejszych latach Gazety \V. Księ'Stwa PoznalP..kiego są oglosz,enia kupców, l eklmnująeych maszyny rolnicze i nasiOona różnego. rodzaju, co świadczybby Q wzrastającem 7aintere.,;owaniu miesi'kailców I\sięstwa. kulturą. rolną. Na koilCU tego działu mieści się giełda zoożowa z PQznania, Berlina i GdaJlska oraz wycig z herU!1skiego kursu pa.pierÓw. AczkG]\vif'k Gazeta \V. J{sistwa PQznańskierw miala skromno rozmiary, jednak przysparzała redaktorowi Haab<;kiemu dużo mozołu, gdTż ten, nie J.nając żadnych współpracowniI\:ów, musiał caly num,er sam r,edagować, a po.hvÓjna cenzura, rządowa i właścidela Gazety, Rosenstiela, zaci!;tego Prusaka nielitQśdwie kreślala artykuły, ni('zgodne z dąż£''Iliami rządowemi.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1935 R.13 Nr4

4) Laubcrt M. - Studicn zur Ge.schichte der Pl'ovinz Posen, str. 21D i n.

Ówcz.esna cenzura czasopism politycznych kiprowała. się ustawą z dnia 18 paidziernika 1S19 r., według której nie hy 10 wolno drul\Ować żadnej gazety bez uprzedniego z.ezwolellia władz, i podlegała ministerstwu spraw z.agranicznych. \V roku 1819 zamianowano cenzorem Gazety W. Księstwa Poznaliskiego radcę rządoweg'O Sobański,ego, który sprawował ten urząd aż do roku. 1830. Po nim objąl cenzurę Schwidam i Ul"7ędowal aż do roku 18403, zdając cenzurę na ręce asesoral sądu najwyższego Berndta. Jednakże ten po kilkakrotnej naganie za opi'eszalość w sprawowaniu powierzonego mu urzędu musiał ustąpić. Teraz cenzurę Gazety objął Czwalina z pensją roczną 450 talarów. J,ednakże i ten nie odpowiadał stawianym wymaganiom. skutkiem czego od l kwietnia 1844 r. urząd ten powierzono sekretarzowi rządowemu Mielcarzewiczowi, po którym nastąpił w lipcu tego samego roku nauczyciel Czarnecki 6). Cenzura rządowa względem Gazety W. Księstwa PoznalIskiego była do tego stopnia ostra, że artykuły gazet niemieckich, berlii1skich czy wrodawskich, uznall.e przez nacze]lH.l cenzurę za odpowiednie, bywały obcinane przez czynniki Jokahle, "koro miały ukazać ,się w Gazer:ie \V. Księstwa. Liczne skargi l'{'daktorów nie odnosiły żadnego skutku. dopiero roI, 1848 w flowern prawie pra,'"'owem z linia 1.7 marca przyniósl pożądane ulgi 8). Gazeta \V. Księstwa PoznalI ski ego, prócz urią:i'liw.ej cenzury rządowej, podlegala jeszcze cenzurze właściciela jej, Fryderyka Filipa Rosensfi.ela, tajnego naczelnego radcy finansów w Berlinie, byłego rotmistrza pruski.ego, który uważał Gazetę jako rentujące się źródło dochodów i nic staral siQ o podnic<;ie.. nie jej pozionlu.. Skutkiem tego nacz,elny prcze,s Z{'rboni cli Sposetti w piśmie z dnia 11 grudnia 1819 r. zarzuca RoslIstie-' lowi, że Gazeta \V. Księstwa Poznańskiego jest najgorsz.em czasopismem w całej monal'chji pruskiej i żąda ulepszenia jego. Zerbonieffiu di Sp o<:.etti zależało na tem. by powiększyć kolo czytelników przez zwyżs7.oną w.artość Gazety, zapomocą której chciał wpływać na społ,e,cze11stwo w duchu rządowym. Z tego

6) Prumers - Die hundcrtjahrigc Geschichtc der Pascnc!' Zcitung, Poscner Zeitung, r. 1891., nr. 69, str. 6. 8) Tamże, str. 7.