KROIKA MIASTA POZNANIAzłoty znaczył więcej niż na zachodzie. Mogliśmy też wskazać, że pieniądze na zbyt mieli równie)Ż chrześcIjanie, mianowicie mieszczB.uie poznańscy; ,obrB.icała też grubemi sumami między sobą szlachta, która jednak w tym cza1sie, w tym pierwszym okresie, cZelpała wyda,tnie z kredytu żydowskiego. \V pewnej chwili były nawet kapitały Żydów .poznańskich, pyzdl'skich mianowkie, którzy razem gospodarowali, zagranicą, mianowicie we Wrocławiu.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1935 R.13 Nr2/3

Z drugie,j strony jednak uznać mUS'IDny istotne zasługi zydów poznańsikich w rozbudowie gospodarczej pai1stwa polskiego w pj:erwszym okre.qj.e. Naj\v:ięksi Żydzi 'poznańscy, ci, których przytoczyć możemy przy wielkich OIpeil'acjalch finansowych, pochodzili' z zagranicy, przerważnie ze Ślą,.ska i przywieźli Ze sohą kapitał, co poiirzyć trzeba na poczet ich UJ,sług. BOIwkm napływ złota do kraju, skądkolwiekby i od kogokolwiekby ono pochodziło, jest i będzie zawsze zjawiskiem dodaltniem i wlpłynąć musi na oywie:n:ie życia ekopomicznego słabego bę,dźcobądi. ekonomicznie państwa polskiego. Nad tern nie potrze,ba się rozwDdzić. Kapit.ały żydowskie, dzięki umiejl;'tnym operacjom lichwiarskim, mnożyły się, ale równocze'śnie zaznaczyć trzeba. że dla handlu pozostały one obce i nieużyteczne. W wieku XVI. jak wiemy, rze,cz miała się zupełnie odwrotnie.

Pamiętajmy też WkOllCU, że owo masowe zadłużenie się szla,chty u Żydó)w nie było objawem s,pecyfi.czlnie pollsrkim,ale wła,śnie tYPOlwem na zachodzie, gdzie społwodowalo p()gromy i umarz.anie długów żydowskich. A jeśli tak było na zachod:zier, to nie tJ'zeba Żydom przymnażać jednego jeszc'Ze tyt.ułu do. za,sług ich ekDnomi,cznych względem Polski, która powiedzmy ualwjasem, :zawdzięczała więcej w tej dzi,edzinie komu innemu.

o wiele łatwiej przychodzi nam określić rozmiary handlu żydowskiego i siłę gospodarczą Żydów w drugim okresie, to jest od początku wiellw XVI do wojen sz,wedzki,ch licząc. Wiemy, że w roku 1464 ghetto poznańskie uległo zupełnemu rozbiciu, z którego własnemi siłami nie podniosło. się więcej, i że jpk1zcze w roku 1508 zniżyć musiał król Zygmunt gminie żydowskiej zwykłe pogłówne z 200 zlp. na 50, aby ulżyć niedoli żydow