STUDJA :\"AD DZIEJA:\II GOSPOD. 2;YDOW POZNAŃSKICHtelnych kupców, udzie!ił im 31 października 1650 moratorjum, a urzędnik(}m nakazał, aby Żydom poznańskim nie przeszka dzali w handlach (8). Starsi przedstawili jednak sprawę kró,. I(}wi niezbyt ściśle, przemilczeli też prawdopodobnie sprawy swe ze Zelikhoferem, tak, że król na zabiegi Wiedeill'zyków zniósł wydane przedtem Iitterae moratoriae i zezw(}lił im na za";" jęcie mienia Żydów poznańskich 40). Spór wlókł się bez końca przed różnemi są,dami 50), .aż wreszcie starsi wyznaczyli pełnomocników w osobach M(}jżesza Dawida, Natana z Leszna, Da.,. niela i Salomona z Gniezna, aby z Zelikh(}ferami zawarli n(}wą ugodę w Głogowie. Tu zdaje się spór znalazł zakończenie 51).

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1935 R.13 Nr1

4. H a n d e I Ż y d ó \'" Z kra j a m i R z e s z y N i e m i e c k i ej.

Wiemy dobrze z prac Stanisława Kutrzebr, R. Ryharskiego i innych, jak wcześnie rozwinęły się stosunki handlowe między Polską, a zachodniemi Niemcami i jakie zadanie w tej dziedzinie życia gospodarczego Rzeczypospolitej spełniły stolice zachodniej Polski. Handel ten, w znacznej mierze tranzytowy, prowadził zrazu Kraków sam, od p(}czątku wieku XVI wysunął się jednak .obok tego miasta również Poznań, który jako potężny pośrednik handlowy między północną PoJską i Litwą wybił się na wyją,tkowe stanowisko w dziejach wielkiego handlu stulecia XVI, utrzymując je aż do wojen szwedzkich. Udział Żydów w tym handlu jest bardzo znaczny, jednakże inicjatywy i wartości kapitału włożoneg(} przez nieh w handel z Niemcami przeceniać nie należy. Jak i w innych dziedzinach, tak i tu Żydzi p(}znańscy występują dość późno, bo dopier(} .od połowy wieku XVI, a więc wtedy, gdy stosunki handlowe między Poznaniem a emporjami kupieckiemi zachodnich Niemiec znajdowały się już w najpełniejszym rozwoju. Szczegół to ważny, bo pozwala odmówić Żydom zasługi w nawią,zaniu sto(8) Gród Posn. Libri Palat. Posn. nr. 810, 43 v.; Aa. 1654, 524; A. C. 1651-2, 177-8.

40) A. C. 1651-2. 181.

50) A. C. 1651-2, 182, 161.

51) A. C. 1651-2, 799, 836.